-
41 HOF
n. heathen temple.* * *n. [in A. S., Hel., and O. H. G. hof means a hall, Lat. aedes, (whence mod. Germ. hof = a farm, answering to Icel. bær or Norse ból,) and spec. the court or king’s household, (in the old Scandin. languages this sense is unknown); Ulf renders ναός and ἱερόν by alhs; in Danish local names -vé prevails, but in Norse and Icel. Hof still survives in many local names, Hof, Hof-garðr, Hof-staðir, Hofs-fell, Hofs-teigr, Hofs-vágr, Landn., Munch’s Norg. Beskriv.; and as the temple formed the nucleus of the old political life (see goði and goðorð), all these names throw light on the old political geography; cp. Hofland near Appleby in Engl.]:—a temple; distinction is made between hof, a temple ( a sanctuary with a roof), and hörgr, an altar, holy circle, or any roofless place of worship: passages referring to hof and worship are very numerous, e. g. for Norway, Hkr. Yngl. S. ch. 12, Hák. S. Aðalst. ch. 16, Ó. T. ch. 76 (by Odd Munk ch. 41), Ó. H. (1853) ch. 113–115, O. H. L. ch. 36, Fær. ch. 23, Nj. ch. 88, 89, Fas. i. 474 (Hervar. S.); for Iceland, Landn. 1. ch. 11, 21, 2. ch. 12, 3. ch. 16 (twice), 4. ch. 2, 6 (interesting), 7, 5. ch. 3 (p. 284), 8 (interesting), 12, Eb. ch. 3, 4, 10, Glúm. ch. 25, Harð. ch. 19, 37, Vd. ch. 15, 17, Hrafn. ch. 2, Eg. ch. 87, Gullþ. ch. 7, Vápn. pp. 10, 11, Dropl. pp. 10, 11, Kristni S. ch. 2, etc.; cp. also Vsp. 7, Vþm. 38, Hkv. Hjörv. 4: poët., orð-hof, the word’s sanctuary = the mouth, Stor.2. a hall (as in Germ. and Saxon), Hým. 33 (απ. λεγ.)COMPDS:I. with gen., hofs-dyrr, n. pl. temple-doors, Fms. i. 97. hofs-eiðr, m. a temple-oath, Glúm. 388. hofs-goði, a, m. = hofgoði, Eg. 754. hofs-helgi, f. = hofhelgi. hofs-hurð, f. a temple-door ( janua), Fms. i. 302. hofs-höfðingi, a, m. a temple-lord, Post. 645. 90. hofs-mold, f. temple-earth, holy mould, see Landn. 254. hofs-teigr, m. a strip of temple-land, glebe, Landn. 241.II. hof-garðr, m. a temple-yard, a local name, Landn. hof-goði, a, m. a temple-priest (see goði), Landn. 254, Hkr. i. 6, Eb. 12, 14, 16 new Ed. hof-grið, n. pl. asylum in a sanctuary, Landn. 80, v. l. hof-gyðja, u, f. a priestess, Vápn. 10, Landn. 265, v. l. hof-helgi, f. a temple-holiday, feast; halda h., Ísl. ii. 15: the sanctity of a hof, Bret. 38, Eg. 251. hof-prestr, m. a temple-priest, Stj. hof-staðr, m. a ‘temple-stead,’ sanctuary, Eb. 26, Fms. ii. 73. hof-tollr, m. a temple-toll, rate, Vápn. 10, Eb. 6, 12 new Ed., Bs. i. 6, Gullþ. 11, answering to the modern church-rate.B. A court, almost solely in compds, and not earlier than the 14th century, from Romances: hof-ferð, f. pride, pomp, Bs. ii. 122. hof-ferðugr, adj. proud. hof-fólk, n. pl. courtiers, Thom. 322, 479, Grett. 161, Karl. 51, Pass. 21. 8. hof-frakt, n. pomp, Fas. i. 46, Snót 86. hof-garðr, m. a lordly mansion, Thom., Bév., Rétt. hof-list, f. pomp, Thom. 479. hof-lýðr, m. = hoffólk, Clar. hof-maðr, m. a courtier; in pl. hofmenn, lords; hertogi greifi ok aðrir hofmenn, Ann. 1303; gentry, chiefly in the ballads of the Middle Ages, Ungan leit eg hofmann, Fkv. In the old dancing parties the leader of the gentlemen was styled hofmann (cp. Germ. Hoffmann). Before dancing began, men and maids having been drawn up in two rows, he went up to the ladies, and the following dialogue ensued: Hér er Hofmann, hér eru allir Hofmanns sveinar.—Hvað vill Hofmann, hvað vilja allir Hofmanns sveinar?—Mey vill Hofmann, mey vilja allir Hofmanns sveinar. Then each dancer engaged his lady for the dance; það var hlaup, og það var hofmanns hlaup, Safn i. 689. A plain in the neighbourhood of the alþingi, where the people met, is still called Hofmanna-flöt, f. ‘Gentry’s Lea.’ hof-móðugr, adj. haughty, Pass. 18. 5. hof-tyft, f. urbanity, Clar. hof-verk, n. a great feat, Safn i. 71. hof-þénari, a, m. a court servant, Fas. iii. 408. -
42 hólm-ganga
u, f. ‘holm-gang, holm-going,’ a duel or wager of battle fought on an islet or ‘holm,’ which with the ancients was a kind of last appeal or ordeal; and wherever a Thing (parliament) was held, a place was appointed for the wager of battle, as the holm in the Axe River in the alþingi. The hólmganga differed from the plain einvígi or duel, as being accompanied by rites and governed by rules, whilst the latter was not,—þvíat á hólmgöngu er vandhæfi en alls eigi á einvígi, Korm. 84. The ancient Icel. Sagas abound in wagers of battle, chiefly the Korm. S. ch. 10 and passim: some champions were nicknamed from the custom, e. g. Hólmgöngu-Bersi (Korm. S.), Hólmgöngu-Starri, Hólmgöngu-Máni, Hólmgöngu-Hrafn, Landn. About A. D. 1006 (see Tímatal), the hólmganga was abolished by law in the parliament, on account of the unhappy feud between Gunnlaug Snake-tongue and Skald-Hrafn, Gunnl. S. ch. 11, cp. Valla L. ch. 5 (þá vóru af tekin hólmgöngu-lög öll ok hólmgöngur), referring to about A. D. 1010; a single instance however of a challenge in the north of Icel. is recorded after this date (about the year 1030–1040), but it was not accepted (Lv. S. ch. 30); the wager in Lv. ch. 17 was previous (though only by a few years) to the fight between Gunnlaug and Rafn. It is curious that Jón Egilsson, in his Lives of Bishops (written about A. D. 1600, Bisk. Ann. ch. 36, Safn i. 64), mentions a wager of battle between the parties of the two bishops, Jón Arason and Ögmund, on the old holm in the Axe River A. D. 1529; but the whole is evidently a mere reproduction of the tale of the Horatii in Livy. Maurer thinks that the two important acts of legislation, the institution of the Fifth Court in 1004 and the abolition of the ordeal of hólmganga a few years later, are closely connected, as the institution of the new court of appeal made the decision by battle superfluous. In Norway, if we are to believe Grett. S. ch. 21 (þá tók Eirekr af allar hólmgöngur í Noregi), the hólmgöngur were abolished about the year 1012. It is very likely that the tournaments of the Norman age, fought in lists between two sets of champions, sprang from the heathen hólmganga, though this was always a single combat. For separate cases see the Sagas, Korm. S. l. c., Gunnl. S. l. c., Eg. ch. 57, 67, Nj. ch. 24, 60, Landn. 2. ch. 13, 3. ch. 7, Rd. ch. 1, 19, Gísl. init., Glúm. ch. 4, Valla L. l. c., Hallfr. S. ch. 10. A curious kind of duel in a tub is recorded in Flóam. S. ch. 17, called kerganga, perhaps akin to the mod. Swed. fight in a belt. For England see Sir Edmund Head’s interesting notes to Glúm.COMPDS: hólmgönguboð, hólmgöngulög, hólmgöngumaðr, hólmgöngustaðr, hólmgöngusverð. -
43 HÖFN
* * *(gen. hafnar, pl. hafnir), f.1) haven, harbour;2) fœtus (á þann hátt sem h. vex með konu);3) coat, cloak, = yfirhöfn (hann tók af sér höfnina ok sveipaði um konunginn);4) tenure of land (jarðar h.);* * *f., also spelt hömn, gen. hafnar; [hafa]:1. a holding, possession, esp. tenure of land; þá skal þeim dæma eingis-höfnina er heimild kemr til, Grág. (Kb.) ii. 86; jarðar h., tenure of land; at jarðar-höfn ok at fjár-megni, N. G. L. ii. 38; nú skal görðum skipta eptir jarðar-höfn ok öllum áverka, 122; hafnar-vitni, testimony as to tenure of land, opp. to óðals-vitni, N. G. L. i. 246, 247: the allit. phrase, hönd ok höfn, hand and having, absolute power; nema þeim sem hann leggr hendr ok höfn sem hann vill, cp. Dan. ‘skalte og valte med,’ Bs. i. 706, v. l.,—no emend. seems necessary.2. a foetus; lýstr maðr kviðuga konu, svá at höfn sú deyr, er hón ferr með ok skilsk hón við höfnina, Stj. 302; taka við höfn, Lat. concipere, Flóv., Bs. ii. 173, Hom. (St.): the time of pregnancy, á enum níunda mánaði hafnarinnar, 686 B. 14.3. pasture; sauða-höfn í Múla-fjall, Vm. 64; nauta tröð ok hömn, N. G. L. i. 379, D. N. ii. 146, iii. 120.4. a coat, cp. Lat. habitus, esp. = a cloak; hann tók af sér höfnina ok sveipaði um konunginn, Fms. ix. 25; yfir-h., a cloak, cp. Ísl. ii. 245 (in a verse): a kind of stuff; hence hafnar-feldr, m., hafnar-vaðmál, n., hafnar-váð, f. denoting a plain stuff, as it was sold in trade; Grág. i. 504, Nj. 7, D. N. i. 134, ii. 6, iii. 8, 451, Vm. 103, 117, Pm. 57.5. skips-höfn, a ship’s crew; munns-höfn, ‘mouth-habit,’ language.B. [Engl. and Dutch haven; Germ. hafen; Dan. havn; Swed. hamn]:—a haven, harbour, Fms. xi. 74, Eg. 79, Hkr. iii. 248, Grág., etc.: eccl., sælu-höfn, lífs-h., passim: sometimes spelt hafn, Ísl. ii. 398: as also in local names, Höfn, Landn.: Hafnar-menn, m. pl., Sturl. ii. 91; Kaupmanna-höfn, Copenhagen; Hraun-höfn, Eb., etc.COMPDS: hafnaraustr, hafnarbúi, hafnardyrr, hafnarkross, hafnarlykill, hafnarmark, hafnarrán, hafnartollr, hafnarvágr. -
44 ÍSS
(gen. íss, pl. ísar), m. ice; ísa (acc.) leggr á vötn, the lakes (rivers) freeze over; ísa leysir, tekr af vötnum, the ice thaws, breaks up.* * *m. [A. S. îs; Engl. ice; O. H. G. îs; Germ. eis; Swed. and Dan. is]:—ice; íss is ice on sea and water, svell on a plain or meadow; klaki = frozen ground, etc.; distinction is made between hafíss, drift ice or Polar ice, and lagnaðar-íss, ‘lay-ice,’ common ice; in plur. ísar, of large sheets of ice; en er ísa lagði á vötn, Fms. vii. 54; ísa leysir, the ice thaws, 55; íss var lagðr á Hofstaða-vág, Eb. 236; á ísinum (mod. ísnum), Nj. 143: for sliding, á ísi skríða, Hm. 82; see also ísleggir. Severe winters are marked in the Annals by the extent of frozen water; A. D. 1047 (a sheet of ice between Norway and Denmark), 1306 (ice from Rostock to the Sound), 1126, 1197; Polar ice in Iceland in 1145, 1233 (hafísar allt sumar), 1261 (hafíss umhverfis Ísland), 1275 (kringdi þá hafíss nær um allt Ísland), 1306 (hafíss fyrir norðan land nær allt sumar), 1319 (ísa-vár, hafísar lágu umhverfis Ísland fram um mitt sumar), 1348 (snjóar svá miklir ok íslög at fraus sjóinn umbergis landit, svá at ríða mátti umbergis landit af hverju annesi um alla fjörðu), 1375 (hafísar framan til Bartholomeus-messu), cp. also Vd. ch. 15, Eb. ch. 57, 61: for later times and for the currents driving the ice around Icel. see Eggert Itin. ch. 645, 853:—the name of the Rune RUNE, Skálda 176.COMPDS: ísafjöldi, ísaför, ísagangr, ísalauss, ísalög, ísaválk, ísavár, ísavök, Íseyri, Ísafjörðr, Ísfirðingr, Ísfirzkr, Ísland, Íslendingr, Íslendingabók, Íslendingasaga, Íslendingaskrá, Íslendingaþáttr, Íslenzkr. -
45 JAFNA
* * *I)(að), v.1) to cut even, to trim (mörum sínum mön jafnaði);2) to make equal;3) to divide in equal shares (j. ríki með sér);4) j. e-u til e-s, við e-t, to compare (liken) one thing with (to) another; j. e-u saman, to compare, set of one thing against another (var þá jafnat saman vígum);5) refl., jafnast við e-n, jafnast e-m, to even oneself with, call oneself a match for, another; j. orðum við e-n, to bandy words with one.f. level ground, plain (hann flýði af hálsinum ofan á jöfnu).* * *að, jamna, [Ulf. ga-ibnjan: cp. jafn], to make even, but seldom in its original sense, see slétta: to cut even, Katla lék at hafri sínum ok jafnaði topp hans ok skegg, Eb. 94; mörum sínum mön jafnaði, Þkv. 6.II. metaph. to make equal; svá sem skálir jafna ( make to balance) tvær vágir, 732. 18; en í arfinum megi jafna hlut þeirra, Grág. i. 173; búar skulu j. hlut manna, ii. 343.2. with dat. and with a prep.; jafna e-u saman, to compare, to set off one against the other; var þá jafnat saman vígum, Nj. 250; búar skulu jamna þar nesjum saman, Grág. ii. 262: jafna e-u við e-t, to compare one thing with another; en hvat of jafni öðrum mönnum við hana, Mar.; er hinum fornum lögum jafnat við blót, Eluc. 39; jamnit ér auðæfum yðrum við sönn auðæfi, Greg. 27: jafna e-u til e-s, to liken one thing to another; því hefi ek jafnat þessu til hornspónsins, at …, Bs. i. 59; Gunnhildi þótti hyggjuleysi til ganga, eðr öfund, ef nokkurum manni var til Hrúts jafnat, Ld. 60; svá má ek helzt til jafna þessum konungum, Fas. iii. 60: absol., svo til að jafna, sem …, so for example, as if …III. reflex. to compare oneself, to be equal to, call oneself a match for another; nú veit ek eigi hvárt ek mætta þá við þik jafnask, Glúm. 337; segir at þeir hafa of dregit fram þræla, er slíkir skulu honum jafnask, when such fellows presume to be his equals, Fms. x. 421; jafnask til við e-n um e-t, to compare oneself with another in a thing, Fb. i. 261: with dat., hann rak engilinn frá sér er honum vildi jafnask, Fms. viii. 240: jafnask í orðum við e-n, to bandy words with one, 308, v. l.2. pass. to become equal; kvað þá jafnask með þeim, then would all be made straight among them, Sturl. i. 77. -
46 KENNA
* * *(-da, -dr), v.1) to know, recognize (Flosi kenndi Kára, er hann kom í stofuna);2) to know as one’s own, claim (kenna sér land);3) to assign or attribute to one (þá var ok ár um öll lönd, kenndu Svíar þat Frey);kenna e-m barn, to father a child upon one;4) kenna e-m e-t, to lay to one’s charge, impute (ef hann væri sannr verks þessa, er honum var kennt);kenna e-m um e-t, to charge one with a thing (Þorgeirr vildi ekki, at brœðrum hans mætti um kenna);5) to taste food or drink (kenna e-t or e-s);6) to feel, perceive, with acc. and gen. (ek kennda þín eigi, er þú hvíldir á brjósti mér);kenna sætan ilm, to perceive a sweet smell;kenna hita (kulda) af e-u, to feel heat (cold) from;kenna aflsmunar, liðsmunar, to feel the odds;hón kenndi í meira lagi, she felt considerable pain;absol., þá er þeir kómu upp í heiðina, kenndi at brá lit, the colour was felt to change, it began to darken;mér kennir heiptar við e-n, I feel hatred against one;kenna niðr, to touch the bottom (en er skipin kenndu niðr, þá gekk jarl á land);7) to show, bear witness of (virðist mér ákall þetta meirr kenna ranglætis en réttvísi);8) to call, name;kenna e-t við e-n, to call after one (Helgi trúði á Krist, ok kenndi því við hann bústað sinn);9) in poetry, to call by a periphrastic name (hvernig skal kenna sól, vind);10) kenna e-m e-t, to teach one a thing (kenna e-m rétta trú ok góða siðu);ek hefi kennt þér írsku at mæla, I have taught thee to speak Irish;11) to make one do a thing (kenna e-m bíta);12) refl., kennast, to seem, appear (Ulfr kennist mér vitr maðr);recipr., svá var myrkt, at þeir kenndust eigi, that they did not know one another;goldit var honum þetta svá, at hann mun lengi kennast, he was repaid for this in a way that he will long remember;kennast við, to recognize (kenndist hann af því þegar við mennina); to confess, acknowledge (at þeir mætti við kennast sinn lítilleik).* * *d, kennig, Hm. 164; part. kennandisk, Bs. i. 322, H. E. i. 499, Dipl. iv. 8; [Goth. kunnan; A. S. knáwan; Old Engl. and Scot. ken; Dan. kjende; Swed. känna]:—to ken, know, recognise; þú kennir konu þá er heitir Oddný, Fms. vii. 103, Hkv. 2. 12; hann kenndi hann þegar, Nj. 9; Flosi kenndi Kára er hann kom í stofuna, 282; hann kenndi skipit, því at hann hafði þat skip séð fyrr, Eg. 120; þar kenndi Ingimundr lönd þau er honum var til vísat, Landn. 175, Sd. 186; þóttisk hann kenna sitt mark á vísu þessari, Fms. iii. 20: with infin., þeir kenndu at þat var Eirekr viðsjá, Ísl. ii. 335; er þetta hann Skalla-grímr? Grímr sagði at hann kenndi rétt, Eg. 112; kennir þú nökkut til gripa þessara! Nj. 75.II. kenna sér e-t, to know as one’s own, claim; kenna sér land, Grág. ii. 204; hann á eigi þat er hann kennir sér, 219; Ingimundr kenndi sér fimm víntunnur … þú munt kenna þér þat er aðrir menn eigu, Bs. i. 433; því kenndi hvárr-tveggi sér nautin, Landn. 47; at enginn dirfi sik at kenna sér þat er hann görir eigi, Al. 88; ek spyrr hverr sér kenni M. M. at þingmanni, Grág. i. 19.III. to acknowledge as belonging to another, attribute to him; öll vár góðverk eru honum at kenna ok eigna, Stj. 25; þá var ok ár um öll lönd, kenndu Svíar þat Frey, Hkr. i. 16; hér er tunglinu kennt embætti sólarinnar, Skálda 211; k. e-m barn, to father a child upon one, Bs. i. 807, K. Á. 16; var sveinn sá kenndr Jóni er Þórarinn hét, Sturl. i. 223; þó at hann sé kenndr nokkurum manni at syni, Grág. ii. 113, (kenningar-son, a natural son): cp. the phrase, þar er enginn kenndr sem hann kemr ekki, no one is known where he comes not, i. e. men had better keep aloof from where they have no business to be.2. to lay to one’s charge, impute; Ásbjörn kenndi sér völd um þat harðrétti, Rd. 249; Eva kenndi sína synd orminum, Stj. 37; ef þeim eru engir laga-lestir kenndir, Grág. ii. 41; ef meiri eru ráð kennd um konu-nám þeim manni, i. 335; ef hann væri sannr verks þessa er honum var kennt, Fms. ii. 73; Sigurðr taldi þat úsatt sem Ingi konungr kenndi þeim, vii. 242; þeir kenndu honum, at hann hefði verit at vígi Benteins, 224; kenndi þat hvárr öðrum, at ekki héldi þat er mælt var, 248; það er mér að kenna, it is brought home to me; yðr er þat kenna, Am. 51: k. e-m um e-t, to charge one with a thing; Þorgeirr vildi ekki at bræðrum hans mætti um kenna, hvat sem í görðisk, Nj. 252; kenndu þeir því mest um, at Kjartan hafði þegit skikkjuna, Fms. x. 295.IV. to know, perceive, feel, taste, scent; þegar hirðin hafði kennt ( tasted) fyrsta rétt, Fas. iii. 302; þeir kenna svá sætan ilm at þeir höfðu aldri fyrr slíkan kenndan, Fms. i. 228; kenna fúlt, to perceive a foul smell, Hallfred; kenna daun, Fms. viii. 230; þeir brugðu í munn sér ok þóttusk ekki jafnsætt kennt hafa, Fb. i. 539; hundarnir röktu sporin, þvíat þeir kenndu ( got scent of) af hreinstökunum, Ó. H. 152; kenndi djákninn ekki ( he felt not) at þeir lægi á honum, Bs. i. 464; hón kenndi ( she felt pain) í meira lagi, þá er nálgaðisk hátíð Þorláks biskups, 323.β. kenna niðr (or niðri), to touch the bottom; en er skipin kenndu niðr þá gékk jarl á land, Hkr. i. 206; ok er skipit kenndi niðr, hlupu þeir fyrir borð, Grett. 97, Fms. viii. 317, ix. 23; svá var djúpt á bæði borð, at forkarnir kenndu eigi niðr, it was so deep that the boat-hooks did not reach the bottom, Ld. 56; þá er skipit flaut ok eigi kenndi niðr, 78.γ. absol., þá er þeir kómu upp í heiðina, kenndi at brá lit, the colour was felt to change, i. e. it began to darken, Sturl. iii. 217 C; þá kenndi ( one could scent) ór laukinum, Fbr. 215; þá er maðr heilundi er köra (acc. or gen.?) kennir inn til heila-basta, Grág. ii. 91.2. with prepp.; kenna af (á, at), to perceive, see; þess kennir nú at (af?) at þér þykkir ek févani, it is clear that …, I see that …, Eb. 38; kenndi þess mjök á ( it was much to be seen) um marga Upplendinga, at ílla hafði líkat aftaka Þóris, Ó. H. 188; þess kenna margir af, at þú ert frændstórr, Fb. ii. 270; deyr allt þat er af kennir ( all die that taste or smell of it), þeir deyja þegar er þeir kenna af, Rb. 352:—kenna til, to smart, feel pain, ache, freq. in mod. usage.3. with gen. to have feeling of, feel; kenna mæði, lo be exhausted, Eg. 124; hjarta manns kennir alls, Skálda 169; kenna sóttar, to feel sickness; kona kennir sér sóttar, of childbirth, Fs. 26, Fas. ii. 504, Sd. 176: kenna karlmanns, to ‘know’ a man, cohabit with, Mar.; ek kennda eigi karlmanns, barn at bera, Hom. 30; kenna aflsmunar, liðsmunar, ríkismunar, to feel the odds, be overmatched, Hkr. i. 286, Fms. iv. 331, Ld. 38; kenna harðinda, Fms. vi. 110; kenna kulda af e-u, to feel cold from, Eb. 42; k. hita af e-u, Bs. i. 42; k. odds, benja, to feel the point, the wound, Am. 59, 88; virðisk mér ákall þetta meir kenna ranglætis en réttvísi, it is more prompted by overbearing than by justice, Fb. i. 19; hón kenndi þess at þar stóð ör í, ii. 365; nú má vera at mér kenni heiptar við suma menn, that I feel hatred against somebody, Sturl. iii. 233; tók þá at kenna annars litar, it began to grow dark, 171; vínviðr var efst þar sem holta kenndi, the holts were covered with vines, Þorf. Karl. 420; kenna fæðu, to taste food, Stj. 490, 492; but also k. á fæðu, 453, 517; kenna grunns, to touch the bottom, of a ship or anything afloat, Grág. ii. 353; k. endi-skeiðs, Bragi.V. to call, name; kenna e-t við e-n, to call after one; Helgi trúði á Krist, ok kenndi því við hann bústað sinn, i. e. called it after Christ (Christness), Landn. 207; í þeim fjórðungi er dómrinn er við kenndr, in the quarter by which name the court is called, Grág. i. 65; at helga Þór allt landnám sitt ok kenna við hann, Landn. 97; k. mánuðinn við þann mann sem vatnsins gætir, Rb. 104; við þann er kennt Gunnars-holt, Nj. 29; Oddbjörn er Oddbjarnar-leið er við kennd, Eg. 102; Fleiri hlupu þeir fyrir berg, þar sem við þá er kennt síðan, Landn. 36; kenna þá með margfjölda atkvæði, address them in the plural, Sks. 312; sá var kenndr ( nicknamed) Knarrar-smiðr Ór, 43; Nótt en Nörvi kennda, i. e. Night, the daughter of Norvi, Alm. 30; hvar eru Hjörvarði haugar kenndir, where are the hows called Hjorward’s? Fas. i. 519 (in a verse); Mæringr mér of kenndr, my own sword M., Bjarn. (in a verse); hlutir er þú skal varask, at þú verðir eigi við kenndr, Sks. 358, 780; kenndr við styr, morð, connected with, Korm.2. in poetry, to call by a periphrasis or descriptive name; rétt er at kenna ( to call) hana (a woman) svá, at kalla hana selju þess er hón miðlar, Edda; hvernig skal kenna Þór?—Svá at kalla hann son Óðins …, how is Thor to be called?—Thus, call him the ‘son of Odin,’ 53: hvernig skal kenna mann?—Hanna skal k. við verk sín, 67: with prep., kona er kennd við stein, Edda; ok kenn þó hvárn til sinnar iðnar, Fms. vi. 362; konu skal k. til alls kvenn-búnaðar, Edda, etc., see Edda (Skáldskm.) passim; hence kennd heiti ( compound or circumlocutory names), opp. to ókennd heiti ( plain appellatives), Edda 49.B. In a causal sense, [Goth. kannjan = γνωρίζειν]:—to teach, with acc. of the thing, dat. of the person, or with infin. of the thing or absol.; kenna e-m íþróttir, Fms. v. 334; kenna e-m rétta trú ok góða siðu, i. 17; kenn mér engan sann, iii. 85; Gunnarr fór með öllu sem honum var ráð til kennt, as he was taught, Nj. 100; kenn þú ráðit til, Fms. x. 334; kenna e-m at flýja, Hkr. i. 149; ek hefi kennt þér Írsku at mæla, Ld. 72; kenna helgar ritningar, 623. 18; þing-kenna, to proclaim in public, N. G. L. i. 7; far sem ek kenni þér, as I tell thee, Sd. 182; ek em sunr Áka, svá er mér til kennt, so I am told, Fms. xi. 153.2. to teach in school; Andresi syni þeirra lét Herra biskup kenna ok vígði síðan, Bs. i. 716; kenna kenningar, to preach, 140; þá heyrði hann til er prestlingum var kennd íþrótt sú er grammatica heitir, 163; k. prestlingum, id.; þat kann ek it átjánda er ek æva kennig mey né manns konn, Hm. 164; ungr kenndak mér annat, I was taught otherwise when young, Fms. vi. 401 (in a verse); slíkt kennir mér at sofa lítið, Fas. ii. (in a verse).3. to teach, make one to do; kenna e-m falda rauðu, Edda (Ht.); kenna e-m bíta, lúta í gras, Lex. Poët.; kenna e-m at drúpa, Sighvat; k. e-m brautir, to shew one the way, Hðm. 12, Hbl. 56; ek mun þér stöðna kenna, 6.4. to tell; kennit mér nafn konungs, Hkv. Hjörv. 12.C. REFLEX. to feel, seem to oneself; þar er hann lætr kennask svá ágætan ilm, Fms. i. 229; Úlfr kennisk mér ( appears to one to be) vitr maðr, v. 334:—with prep., kennask við, to recognise; kenndisk hann af því þegar við mennina, Nj. 267, Bret. 48; ef engi kennisk viðr, N. G. L. i. 345; dilkunum þeim er eigi kennask ær við, Grág. ii. 312: to confess, kennask við sannan Guð, 625. 66; þeir eigu at kennask við sik, at þeir hafa vald af Guði, Gþl. 43; at þeir mætti við kennask sinn lítilleik, Edda. (pref.); ekki kennumk ek við þetta, segir Hrói, Fb. ii. 76; nefndr Skeggi viðr-kenndisk, at …, Dipl. ii. 8; nú em ek eigi svá heimskr maðr, at ek kennumk eigi við at ek hefi talat ílla, Fms. ii. 33; goldit var honum þetta svá, at hann mun lengi kennask, feel it, remember it, Edda. 30; kenndisk svá Kálfr, at, Vm. 48; ek kennumst með þessu mínu bréfi, at …, Dipl. v. 5.2. to feel, taste, touch; mold sýnisk mér, ok svá kennisk ( tastes) mér eigi síðr ostrinn er ek et, Ísl. ii. 352; hón þreifar um hann,—Barði mælti, hvé kennisk þér til, how is it to the touch? 342; slíks ek mest kennumk, Am. 52.II. recipr. to know, recognise one another; svá var myrkt at þeir kenndusk eigi, Fms. ix, 50; ef þeir höfðu hér áðr við kennsk, Grág. ii. 72.III. pass., þá kenndust ( were taught) margar ástir, Edda pref. (rare).IV. part. kenndr, vinsæll ok vel kenndr af sínum undirmönnum, Mar.; ílla kenndr, having ill report, Fs. 49.2. tipsy; kenndr af drykk, Stj. 172; hann er dálítið kenndr. -
47 KVEINA
(að), v. to wail, lament; kveina um e-t, to com plain of (er hér kveinat um eldiviðarfæð).* * *að. [Ulf. qainon = πενθειν; A. S. cwânjan; Engl. whine, wanion; Germ. weinen]:—either, kveina um e-t (mod. k. yfir e-u), to complain of a thing, or absol. to wail, mourn, lament, but not used transitively as in A. S.; er hér kveinat um eldiviðar-fæð, Fms. i. 291; görðit hón hjufra né höndum slá, né k. um sem konur aðrar, Gkv. 1. 1 (2. 11); taka nú k. um þat, er …, Al. 52, Fas. iii. 154; hón kveinaði um mjök meðan hón starfaði, Hom. 113: absol., munu þér k. ok kalla til Dróttins, Stj. 441; krytja eðr k., 370, Fas. i. 200; en þeir létu sem þeir heyrði eigi hvat er hón kveinaði, Fms. vi. 352. -
48 lit-klæði
n. pl. coloured, chequered clothes, as opp. to the plain black dress, which was the genuine costume of the old Norsemen, Ld. 194, 294, Nj. 70, Ísl. ii. 335, Grett. 134, Eb. 200, Fs. 51. -
49 ljós-ligr
adj. clear, plain. -
50 MILLI
* * *prep. with gen., also millim, millum,1) between (m. skógarins ok árinnar); sín á (or í) m., between (among) themselves; sigla m. landa, from one land to another;2) special usages; var enn meirr vönduð veizla en þess í m., more than otherwise; um aðra hluti var skamt m. máls konunga, in other things there was no great difference between them; standa í m., to stand between, hinder; mátti þar ekki í millim sjá, hvárr af öðrum myndi bera, it could not be seen which of the two would get the better of it;3) ellipt. in ‘milli ok’; upp með ánni, m. (viz. árinnar or hennar) ok skógarins, up along the river, between (it) and the forest.* * *prep. with gen., also millim or millum, by assimilation from miðli, which was prob. its early form (10th and 11th century), as is shewn by rhymes, e. g. liðs á miðli, Sighvat (thrice); friðila miðli, Fms. vi. 185 (in a verse): [Dan. mellem; Swed. mellan]:—between; milli skógarins ok árinnar, Eg. 276; m. frosts ok funa, Sól.; heima á milli, Bs. i. (in a verse); sín á milli, milli sín, among themselves, N. G. L. i. 95, Ó. H. 48; binda þeir þá svardögum sín í milli, 35; manna á milli, Fms. xi. 19; milli Noregs konungs ok Svía konungs ok Dana konungs, Ó. H. 47; millim konunga ok landanna í millum, Fms. iii. 70; en aldri síðan varð vel í millim þessa kununga, 82; Einarr komsk niðr í millum þeirra konungs, vi. 42; sigla millum landa, from one land to another, Ld. 84; millum manna, 78; þeirra á millum, N. G. L. i. 87; hann hafði í tveinir stöðum herinn ok lét skamt milli, at a short distance from one another, Róm. 276.II. spec. usages; var enn meir vönduð veizla en þess í milli, more than otherwise, Fms. xi. 19; margir verða vaskir í einangrinum, þó lítt sé vaskir þess á milli, Eb. 60; um aðra hluti var skamt milli máls konunga, in other things there was no great difference between them, Fms. x. 132; þar væri langt í milli, hvárt þú hefðir þá með öllu eðr hefðir þú þá aldri, there is much between your having it altogether or not at all, Gísl. 27; búnaðr hans var þar á milli, his dress was midway, plain, Eb. 34; standa í milli, to stand between, hinder. Eg.: mátti þar ekki í millim sjá hvárr of öðrum myndi bera, it could not be seen which of the two would get the better, so equal was the match, Fms. iii. 77, Fb. i. 138, Fas. i. 399, iii. 377, Fs. 39; alla þá stund varð honum ekki í milli aga ok úfriðar, all that time there was war and fighting, i. e. all his reign was for him nothing but continuous war and tumult, Fms. vi. 430; mér lætr þú ok sjálfum millum ílls lítið, Am. 82; leggja í millum, to pay into the bargain; skal ek í millum leggja vinganar þinnar, … kalla ek mínn kaupi vel keypt ok allgóðr er meðal-aukinn. Lv. 43; vili þér flensa milli segla, into the bargain, Fms. vi. 359. mod. gefa milli, to give into the bargain (milli-gjöf, q. v.)III. milli ok, ellipt., in order to avoid repeating an immediately preceding noun, e. g. upp með ánni, milli ok skógarins, along the river, between (the river) and the forest, Eg.; hann nam land út frá Stafá milli ok Hraunsfjarðar, Eb. 14; út frá Stiku, á milli ok Guðlaugs-höfða, 292; út frá Svelgs-á, milli ok Hóla, 180; þar í millum ok gaflaðsins, Nj. 203. -
51 MÆLA
* * *I)(-ta, -tr), v.1) to speak, with acc. and absol. (Flosi mælti ekki orð á meðan);mæla mörgum orðum, to use many words;mæla e-n orðum, to address one;mæla máli, to speak a (foreign) language;mæla æðru, to express fear, despondency;mæla lög, to speak law, have law on one’s side in pleading;mæla málum, to plead a cause;mæla mælt mál, to speak what others say;2) to stipulate, appoint, settle (var svá mælt, at S. jarl skyldi koma til Dyflinnar);mæla mót með sér, to fix an interview;mæla sér e-t, to claim for oneself (ef þú vilt þér mæla man);3) with preps.:mæla aptr, to retract (one’s words);mæla á máli, to speak a language (mæla á Írsku);mæla eptir e-n, to take up the prosecution in the case of a slain man (þú átt eptir hraustan mann at mæla);mæla eptir e-m, to take one’s part;mæla fyrir, to order, prescribe (sagði Jófríðr honum, ar barnit er út borit, sem hann hafði fyrir mælt);mæla fyrir e-u, to claim;allt þat silfr, er hann mælti fyrir, which he had bargained for;mæla fyrir griðum, to declare a truce (by using the proper formula);mæla vel fyrir e-m, to express a wish for a person’s good fortune (G. gaf sveininum gullsylgju ok mælti vel fyrir honum);mæla fyrir skipi, to say the prayer when a ship puts to sea;mæla fyrir minni, to propose a toast;mæla í móti e-u, to gainsay, oppose, object to (allir heiðnir menn mæltu í móti);mæla til e-s, to speak to one;hón mælti til hans djarfliga, she spoke up to him boldly;to speak of one (Gunnar hafði aldri illa mælt til Njálssona);mæla til e-s, to express a wish for a thing (þeir mæltu til vináttu með sér at skilnaði);mæla til friðar, to sue for peace;mæla e-t til e-s, to claim, call for as payment (þeir fóru lengi undan ok mæltu til fé mikit at lyktum);mæla um e-t, to say about a thing (G. spurði, hvat hann mælti um hrossin);to utter, say solemnly (þat læt ek verða um mælt, at);mæla e-n undan e-u, to beg one off from (mæla e-n undan dauða);mæla við e-n, to speak to (G. mælti við Ögmund: fylg þú þeim til húsa minna);mæla við e-u, to gainsay, refuse;4) refl., mælast.(-da, -dr), v. to measure.* * *1.t, [Ulf. maþlian = λαλειν; A. S. mæðlan, madelian; Germ. melden by way of metathesis; Old Engl. mele; the Dan. mæle as well as the Icel. are contracted forms, cp. nál from nadal]:—to speak, with acc. and absol.; mæli þarft eðr þegi, Hm. 18; mæla staðlausa stafi, id.; hví þegið ér, svá at mæla né meguð, Ls.; margir menn mæltu ílla við Skamkel, Nj. 80; eigi munt þú þat vilja mæla, 85; Gizurr hvíti (Njáll), … mælti, 90, 91, 220, 228; stafnbúar mæltu, at hann skyldi mæla allra hötðingja heilastr, Fms. vii. 290; mæl þú allra drengja heilastr, viii. 97; þat þætti mér mælanda (gerund.), that is a remarkable speech, Fb. ii. 196; mæla mörgum orðum, to use many words, Hm. 104; mæla þessum orðum, to use these words, Hkr. ii. 78; mæla e-n orðum, to address, Vþm. 4; mæla í hug sér, to speak to oneself, 623. 54; mæla máli, to speak a language; hann mælti allstaðar þeirra máli sem hann væri allstaðar þar barnfæddr sem þá kom hann, Bs. i. 80.2. special usages; mæla áljót, to speak a libel, Grág. ii. 146; mæla æðru, to express fear, despondency, despair, Nj. 199; mæla tál, hégóma, to tell tales, falsehoods, 258; mæla lög, to speak law, to have the law on one’s side in pleading, Fms. vii. 142; mæla ljóst, to speak out, Nj. 102; mæla í mútur, to speak with reserve (see múta); hafa réttara at mæla, to speak true, have right on one’s side, Fms. iii. 22; mæla lögskil or lögskilum, to speak or perform public duties in court or in the assembly, Nj. 3, Ísl. ii. 255; mæia helgi e-s, to pronounce the inviolability of, Grág. i. 92; mæla nálum, to plead a cause, 2; en er höfðingjar höfðu þar mælt þeim málum sem þar stóðu lög til, Ld. 32; mæla e-s máli, Grág. i. 198; mæla mælt mál, to say what all the world says, Gísl. 11, Stj. 463: mod. to say a plain word, speak plainly; bréf harðlega mælt, worded, Bs. i. 554, Fms. ix. 389.II. to stipulate; mæla e-t með sér, to fix, stipulate, appoint: fundusk þeir, sem mælt hafði verit með þeim, Nj. 256; mæla mót með sér, to fix an interview, Eg. 564; mæla sér man, to fix an interview with her, Hm. 97:—mæla sér e-t, to stipulate, bargain for; vér höfum fund várn mæltan ár hvert hér í Gula, N. G. L. i. 4; ek hefka fé mælt mér í dóm þenna ok monka ek mæla, Grág. i. 79; slíkan stað ok máldaga sem þeir áttu sér mæltan, 154; þeir mæltu til fé mikit at lyktum, Nj. 99; mælti hann þat til at eiga dóttur hans, 271; en hón mælti þat til við konung, at hann skyldi vinna allan Noreg, Fms. x. 181; hvat er til mælt, Fs. 92; ek mæli til kaupa við þik, Nj. 3; þeir mæltu til vináttu með sér at skilnaði, Eg. 691; þeir mæla til bardaga með sér um morguninn, Fb. i, 142; hygg þú at því vandliga at þú mæl til hvers-vetna ílla þess er þú beiðir hann, Fms. xi. 58; hús þau er til skaða-bóta eru mælt, for which compensation has been stipulated, Grág. i. 459; mæla til friðar, to sue for peace, Fas. ii. 121 (frið-mælask).III. with prepp.; mæla á máli, to speak in a language; mæla á Irsku, Ld. 76:—mæla aptr, to retract, Sturl. i. 46:—mæla eptir e-m, to take one’s part, excuse him, Nj. 26, 53, Fms. vii. 120: to request, demand, ix. 52: but mæla eptir e-n, with acc., to lead the prosecution (eplir-mál) in the case of a slain man, Grág., Nj., Sagas passim:—mæla fyrir, to order, prescribe; sem biskup mælir fyrir, Grág. i. 377; sem Þórðr mælti fyrir, Ld. 44; allt þat silfr er hann mælti fyrir, which he had bargained, Fær. 6; þat bréf er konungr mælti svá fyrir, at …, Fms. ix. 447: to declare, Nj. 15: to cite a formulary, preamble, or the like, mæla fyrir skipi, to say the prayer when a ship first puts to sea; gékk Þorvaldr til siglu ok mælti fyrir skipi eptir sið, Bs. i. 774; thus, mæla fyrir griðum, to declare a truce, by using the proper formulary, Fms. ix. 53, Nj. 106; mæla fyrir minni, to propose a toast, Fms. i. 35:—mæla móti, to gainsay, speak against, Eg. 72, Nj. 129, 158, Fms. vii. 290:—mæla til e-s, see above:—mæla um e-t, to speak about a thing, Hom. 157; konungr varð styggr ok mælti um nokkurum orðum, Eg. 16: to use an expression, utter (in an emphatic sense), of spells or the like, mikit hefir Jökull um mælt, svá at mér er þat eigi þolanda, Fs. 54; læt ek þat um mælt, at þú munt …, Ísl. ii. 197, v. l.; þar mynda ek hafa gefit þér upp eina sök, ef ek hefða eigi svá mikit um mælt, Hrafn. 8; svá fór sem vér gátum at mikil-mannliga mundi verða um mælt af þinni hendi, Fms. xi. 111; læt ek þat verða um mælt (of a spell) at þú verðir at enni ljótustu trollkonu, Fas. ii. 152: cp. mæli eg um og legg eg aá in mod. tales of witches saying their spell:—mæla við e-n, to speak to a person, address, Nj. 3, Eg. 92, passim; mæla við e-u, to gainsay, Edda 39, Fms. vii. 123, Þiðr. 253, Hkr. ii. 198:—compds, á-mæla, to blame; for-mæla, to accuse; hall-mæla, to blame:—impers., mælir svá, it is said, Hom. 155.IV. reflex. to speak, express oneself, esp. with prepp.; mælask fyrir, to ejaculate, say one’s say; finnrinn mæltisk innan fyrir, og sagði svá, he spoke from the inner part of the house. Fms. x. 262; hví þú, Gangráðr, mælisk af gólfi fyrir? Vþm. 9; hann biðsk fyrir ok mælisk nú fyrir sem honum þótti vænligast, Fms. xi. 134; Finnr andaðisk ór sótt þeirri ok mæltisk áðr vel fyrir, ii. 164; mælask vel, ílla fyrir, to be well (ill) spoken of, to make a good (bad) impression; görum vit góða hans ferð, hann hefir mikils misst, þat mun vel fyrir mælask, Nj. 29; víg Gunnars spurðisk, ok mæltisk ílla fyrir um allar sveitir, 117; mæltisk kvæðit vel fyrir, Fms. vii. 113; ílla mun þat fyrir mælask, at ganga ásættir við frændr sína, Ld. 238:—mælask undan, to excuse oneself, decline, Fms. ix. 227, Fb. i. 100:—mælask um, to utter, express; eigu vér þvi at vera úkvíðnir ok mælask eigi ílla um, Fms. xi. 389.2. recipr., mælask við, to speak to one another, converse; ekki mæltusk þeir fleira þann dag við, Fms. vii. 127; mun hvat við höfum við mælsk, Nj. 111; ok munu vit þess þurfa at muna þat, at vit höfum vel við mælsk, 54; mælask ílla við, to bandy words, N. G. L. i. 333; mælask við einn saman, to talk to oneself ( soliloquize), Stj. 617; Þorvaldr mæltisk mjök einn við á Þinginu, því at engir gengu í berhögg við hann, i. e. Th. had alone the word, for none in the parliament opposed him, Sturl. ii. 61.3. impers., e-m mælisk vel, to speak well; skal eigi marka reiðs manns mál, kann vera at okkr mælisk betr annat sinn, Sturl. ii. 178: to make a good speech, sögðu menn at honum mæltisk vel, Nj. 87; at lögbergi var görr mikill rómr, at Merði mæltisk vel ok sköruliga, 230.4. part. mæltr (q. v.), spoken.2.d, [mál], to measure, Clem. 33, Sks. 629, Grág. i. 462, Fms. ii. 230, K. Á. 206, N. G. L. i. 323, passim. -
52 plaxa
u, f. = pláss, a plain, open place, Al. 155. -
53 SNAUÐR
a. stripped, poor, bereft; s. atfé, penniless; snauðarkonur, beggar-women; snauðir menn, poor men, beggars; snauð orð, plain words.* * *snauð, snautt, adj. [North. E. snod; cp. Germ. schnöde; akin to snoðinn = smooth, of hair; referring to a lost strong verb, meaning to strip]:—stripped, bereft, poor; híbýli snauð ok svívirðilig, MS. 4. 27; konur snauðar, beggar-women, Nj. 142; fáir eru vinir hins snauða, a saying; ungr ok gamall, snauðr ok sæll, El.; þér eruð menn snauðir, Fms. viii. 20; þeir fóru snauðir í land, Valla L. 227; margr sá er áðr var fullsæll gékk snauðr í brott, Fms. viii. 361; s. at fé, penniless Ísl. ii. 124; hinir auðgu hugðusk leysa mundu en hinir snauðu höfðu ekki fé til, Orkn. 20: sá maðr var ávallt síðan s., ok aldri festisk fé við hann, Fms, v. 194; snauðir menn, poor men, Nj. 53, Bs. i. 355. -
54 VANDA
(að), v.1) to work elaborately, bestow great pains on, prepare carefully (hón gerði honum ok klæði öll, er mest skyldi vanda);vandaðr, elaborate, highly finished (vandaðr skipabúnaðr);vandaðar krásir, choice dainties;2) to pick out the best, choose carefully (muntu þurfa at vanda til ferðar þessar bædi menn ok skip);3) to find fault with, be particular about, care, mind, with a negative (vanda lítt um siðu manna); vanda ek eigi, þótt sá sé drepinn, I mind not though he be killed; vanda um e-t við e-n, to find fault with one for a thing, complain of;4) refl., vandast, to become difficult, precarious (þykki mér nú vanda málit); impers., vandast um e-t, it becontes difficult.* * *að, to make elaborately, take care and pains in a work or a choice, to pick out the best, choose; vanda til ferðar bæði menn ok skip, Nj. 122; búa ferð sína ok vanda menn til, Orkn. 108; þat var siðr um ríkra manna börn, at vanda mjök menn til at ausa vatni ok gefa nöfn, Fms. i. 14; þurfti þann stað at vanda, at hann væri sléttr, Eg. 275; vóru menn vandaðir til at varðveita hofin at vitrleik ok réttlæti, Landn. (Append.) 334; svá skal sannaðar-menn vanda at frændsemi við aðilja, at …, Grág. i. 30, 75, ii. 245; vanda skal búa í þingkvöð, at fjár-eign, i. 142; svá skal vanda sögu sem um erlendis víg, i. e. the procedure is the same as, 183; svá skal vanda tíð at eiðfæra ómaga, sem til þess at eiga hreppa-dóm, the same season is to be appointed for it as for h., 245.2. to work elaborately; þann bæ lét hann mjök vanda, Eb. 26; hón görði honum klæði öll þau er mest skyldi vanda, Fs. 61; láta göra skip ok vanda sem mest, 322; göra drykkju-skála ok vanda sem mest, Fms. i. 290; þú skalt vanda sem mest bæði hátt ok orðfæri ok einna mest kenningar, Fb. i. 215: vandaðr, choice, elaborate; stofu nýja ok vandaða, Eg. 49; skip vandat at öllu sem mest, 68; skip vandat forkunnar-mjök at smíð. Orkn. 332; mikit lið ok frítt ok mjök vandaðan skipabúnað, Fms. x. 36; var vandaðr mjök róðr á drekanum, vi. 309; stöpul vandaðan, Bs. i. 132; vandaðar krásir, choice, Fms. iv. 160; umgörð vandaða, Fs. 97.3. vanda sig, vanda ráð sitt, to be honest, lead a righteous life, passim; lítt vandaðr, not very honest, Fms, xi. 275; ú-vandaðr, plain, common, dishonest.II. [ vanda = to carp at, find fault, Ivar Aasen], to object, make difficulties:1. only in the negative phrase, vanda ekki, not to mind; hann sagði dóttur sinni, at hann mundi eigi vanda at gipta honum dóttur sína, Stj. 206; vanda eigi, to mind not, care not; vanda ek eigi ( I mind not) þótt sá sé drepinn, 181; vanda ekki ( care not) hvárt luklar finnask, Al. 44; vandar eigi þótt þykkt so skipat, 41.2. to find fault, be fastidious; hvárt sem þær vanda eðr gefa ósæmilig orö, D. N. ii. 16; þá eigu hásetar eigi at vanda þá hlezlu fyrir styrimanni ok fari við svá búit, N. G. L. ii. 275: and thus freq. in mod. speech of Norway, ‘vanda maten’ (cp. Icel. mat-vandr); in Icel. it remains in the phrase, vanda um e-t, to complain of, Eg. 142, 711, Landn. 141, Orkn. 90, Fs. 137, Eb. 144, Gullþ. 26, Dropl. 15.III. reflex. to become difficult, precarious; nú vandask málit, Nj. 4; vandask ráða-görðin, Fms. vii. 183. -
55 þing-völlr
m. [cp. the Manx Tynwald, Shetland Tingwall]:—the ‘parliament-field,’ the place where a þing sat, it answers in sense to mod. ‘parliament-house’ but parliaments and courts of old time were held in the open air on a plain, hence the name; áðr sól er komin á þingvöll, Grág. i. 33; þá er næstir búa þingvellinum, 115, Fb. i. 191; þat er forn réttr, at únnaðr ór fylkjum öllum skolo göra vébönd hér á þingvelli, N. G. L. i. 127.II. a local name, Landn., Sturl. -
56 allfeigligr
a. having the mark of death plain on one’s face. -
57 alþýðligr
a. common, general; alþýðisligr maðr = mennskr maðr, a common man; í lígri rœðu, in ordinary speech; hitt væri alþýðisligra, more plain. -
58 dagsannr
-
59 einfaldr
-
60 greiðligr
a.1) ready, prompt; var söngrinn eigi greiðligr, the song did not go smoothly;2) clear, plain (greiðlig orð).
Страницы
См. также в других словарях:
plain — plain … Dictionnaire des rimes
plain — plain, aine 1. (plin, plè n ) adj. 1° Qui est sans inégalités, uni. • Si le pays est bossu ou plain, couvert de bois ou découvert, VAUBAN. Dîme, p. 223. • Des cascades dans des lieux plains et sablonneux, J. J. ROUSS. Hél. IV, 11.… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
Plain — Plain, a. [Compar. {Plainer}; superl. {Plainest}.] [F., level, flat, fr. L. planus, perhaps akin to E. floor. Cf. {Llano}, {Piano}, {Plan}, {Plane} level, a level surface.] 1. Without elevations or depressions; flat; level; smooth; even. See… … The Collaborative International Dictionary of English
plain — PLAIN, [pl]aine. adj. Il signifie proprement, Qui est uni, plat, & sans inegalitez: & il reçoit divers sens selon les divers substantifs, ausquels il se joint. Ainsi on dit, qu Une maison est en plain champ, en plaine campagne, pour dire, qu Elle … Dictionnaire de l'Académie française
plain — plain1 [plān] adj. [OFr < L planus, flat, level < IE base * plā , broad, flat > FLOOR, FIELD] 1. Obs. flat; level; plane 2. free from obstructions; open; clear [in plain view] 3. clearly understood; evident; obvious [to make one s meani … English World dictionary
plain — adj 1 plane, flat, *level, even, smooth, flush Antonyms: solid 2 clear, distinct, obvious, *evident, manifest, patent, apparent, palpable Analogous words: *clear, lucid, perspicuous: *explicit, express, definite, specific, categorical Antonyms:… … New Dictionary of Synonyms
plain — [adj1] clear, obvious apparent, audible, big as life*, broad, comprehensible, definite, distinct, evident, legible, lucid, manifest, open, open and shut*, palpable, patent, talking turkey*, transparent, understandable, visible; concepts… … New thesaurus
Plain — Plain, n. [Cf. OF. plaigne, F. plaine. See {Plain}, a.] 1. Level land; usually, an open field or a broad stretch of land with an even surface, or a surface little varied by inequalities; as, the plain of Jordan; the American plains, or prairies.… … The Collaborative International Dictionary of English
Plain — Plain, v. t. [imp. & p. p. {Plained}; p. pr. & vb. n. {Plaining}.] [Cf. {Plane}, v.] 1. To plane or level; to make plain or even on the surface. [R.] [1913 Webster] We would rake Europe rather, plain the East. Wither. [1913 Webster] 2. To make… … The Collaborative International Dictionary of English
Plain — ist der Name folgender Personen: Honest John Plain Maria Plain sowie des Adelsgeschlechts: Grafen von Plain Plain ist ein Ortsname: Plain (Wisconsin) Diese Seite ist eine … Deutsch Wikipedia
Plain — Plain, adv. In a plain manner; plainly. To speak short and pleyn. Chaucer. To tell you plain. Shak. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
