Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

pestis+n+f

  • 81 Hydraeus

    Hydra, ae, f., = Hudra [kindred with Sanscr. udri; Ang.-Sax. oter, otor; Engl. and Germ. Otter; cf. also the Gr. enudris], the water-serpent killed by Hercules near the Lernean Lake, the Hydra, with seven heads; as fast as one of them was cut off two sprang up in its stead; it is also called Echidna:

    Lernaea pestis, Hydra,

    Lucr. 5, 27; Ov. M. 9, 192; Hor. C. 4, 4, 61; id. Ep. 2, 1, 10; Hyg. Fab. 30; 34; 151. As identified with Echidna, the mother of Cerberus, Cic. poët. Tusc. 2, 9, 22.—Prov.:

    vide ne in istis duobus generibus hydra tibi sit et pellis, Hercules autem et alia opera majora, in illis rebus, quas praetermittis, relinquantur,

    i. e. the easiest, the least important, Cic. de Or. 2, 17, 71.—
    B.
    Deriv. Hydraeus, a, um, adj., of or belonging to the Hydra:

    germen,

    Mart. Cap. 7, 237.—
    II.
    Transf.
    A.
    The constellation of the Water-snake, also called Anguis, Cic. Arat. 214 (also id. N. D. 2, 44, 114); Hyg. Astr. 2, 40; 3, 39.—
    B.

    Lewis & Short latin dictionary > Hydraeus

  • 82 improviso

    imprōvīsus ( inpr-), a, um, adj. [2. in-provisus], not foreseen, unforeseen, unexpected (class.):

    sapienti nihil improvisum accidere potest, nihil inopinatum, nihil omnino novum,

    Cic. Tusc. 4, 15, 37; id. Verr. 2, 2, 28, § 69; id. de Or. 1, 22, 103:

    unde iste amor tam improvisus ac tam repentinus?

    id. Agr. 2, 22, 60:

    cum tot bella subito atque improvisa nascantur,

    id. Font. 15, 32:

    mala,

    id. Tusc. 3, 14, 30:

    improvisior pestis,

    Tac. A. 2, 47:

    castella munita improviso adventu capta,

    Cic. Fam. 2, 10, 3:

    pericula,

    id. Mur. 27, 55:

    vis leti,

    Hor. C. 2, 13, 19:

    species,

    id. Ep. 1, 6, 11:

    pelagoque remenso Improvisi aderunt,

    Verg. A. 2, 182:

    cunctisque repente Improvisus ait,

    id. ib. 1, 595. —
    II.
    As subst.: imprōvīsum, i, n., that which is unforeseen, an emergency:

    dux sibi delectos retinuerat ad improvisa,

    Tac. H. 5, 16.—Mostly in abl., with de, adverbially, unexpectedly, suddenly:

    quasi de improviso respice ad eum,

    Ter. And. 2, 5, 6; cf. Trabea ap. Cic. Tusc. 4, 31, 67; Cic. Rosc. Am. 52, 151; cf. also Caes. B. C. 2, 6, 3:

    de improviso,

    Ter. And. 2, 2, 23; id. Heaut. 2, 3, 40; id. Ad. 3, 3, 53; 4, 4, 1; id. Phorm. 5, 6, 44; Caes. B. G. 2, 3, 1; 5, 22, 1; 5, 39, 1; 6, 3, 1 et saep. — Less freq. with ex:

    ex improviso filiam inveni meam,

    Plaut. Rud. 4, 5, 2; Cic. Verr. 2, 1, 43, § 112.— Hence, adv., in two forms, imprōvīso (class.) and imprōvīsē (post-class.), on a sudden, unexpectedly:

    improviso filiam inveni (for which, shortly before: ex improviso filiam inveni),

    Plaut. Rud. 4, 5, 6:

    sane homini praeter opinionem improviso incidi,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    improviso eos in castra irrupisse,

    id. Div. 1, 24, 50:

    tantum adest boni improviso,

    Plaut. As. 2, 2, 44:

    cum mihi nihil improviso evenisset,

    Cic. Rep. 1, 4; id. Att. 15, 1, A, 1:

    scalae improviso, subitusque apparuit ignis,

    Verg. A. 12, 576; 8, 524: improvise necans incautos morte suprema, Tert. poët. adv. Marc. 2, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > improviso

  • 83 improvisum

    imprōvīsus ( inpr-), a, um, adj. [2. in-provisus], not foreseen, unforeseen, unexpected (class.):

    sapienti nihil improvisum accidere potest, nihil inopinatum, nihil omnino novum,

    Cic. Tusc. 4, 15, 37; id. Verr. 2, 2, 28, § 69; id. de Or. 1, 22, 103:

    unde iste amor tam improvisus ac tam repentinus?

    id. Agr. 2, 22, 60:

    cum tot bella subito atque improvisa nascantur,

    id. Font. 15, 32:

    mala,

    id. Tusc. 3, 14, 30:

    improvisior pestis,

    Tac. A. 2, 47:

    castella munita improviso adventu capta,

    Cic. Fam. 2, 10, 3:

    pericula,

    id. Mur. 27, 55:

    vis leti,

    Hor. C. 2, 13, 19:

    species,

    id. Ep. 1, 6, 11:

    pelagoque remenso Improvisi aderunt,

    Verg. A. 2, 182:

    cunctisque repente Improvisus ait,

    id. ib. 1, 595. —
    II.
    As subst.: imprōvīsum, i, n., that which is unforeseen, an emergency:

    dux sibi delectos retinuerat ad improvisa,

    Tac. H. 5, 16.—Mostly in abl., with de, adverbially, unexpectedly, suddenly:

    quasi de improviso respice ad eum,

    Ter. And. 2, 5, 6; cf. Trabea ap. Cic. Tusc. 4, 31, 67; Cic. Rosc. Am. 52, 151; cf. also Caes. B. C. 2, 6, 3:

    de improviso,

    Ter. And. 2, 2, 23; id. Heaut. 2, 3, 40; id. Ad. 3, 3, 53; 4, 4, 1; id. Phorm. 5, 6, 44; Caes. B. G. 2, 3, 1; 5, 22, 1; 5, 39, 1; 6, 3, 1 et saep. — Less freq. with ex:

    ex improviso filiam inveni meam,

    Plaut. Rud. 4, 5, 2; Cic. Verr. 2, 1, 43, § 112.— Hence, adv., in two forms, imprōvīso (class.) and imprōvīsē (post-class.), on a sudden, unexpectedly:

    improviso filiam inveni (for which, shortly before: ex improviso filiam inveni),

    Plaut. Rud. 4, 5, 6:

    sane homini praeter opinionem improviso incidi,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    improviso eos in castra irrupisse,

    id. Div. 1, 24, 50:

    tantum adest boni improviso,

    Plaut. As. 2, 2, 44:

    cum mihi nihil improviso evenisset,

    Cic. Rep. 1, 4; id. Att. 15, 1, A, 1:

    scalae improviso, subitusque apparuit ignis,

    Verg. A. 12, 576; 8, 524: improvise necans incautos morte suprema, Tert. poët. adv. Marc. 2, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > improvisum

  • 84 improvisus

    imprōvīsus ( inpr-), a, um, adj. [2. in-provisus], not foreseen, unforeseen, unexpected (class.):

    sapienti nihil improvisum accidere potest, nihil inopinatum, nihil omnino novum,

    Cic. Tusc. 4, 15, 37; id. Verr. 2, 2, 28, § 69; id. de Or. 1, 22, 103:

    unde iste amor tam improvisus ac tam repentinus?

    id. Agr. 2, 22, 60:

    cum tot bella subito atque improvisa nascantur,

    id. Font. 15, 32:

    mala,

    id. Tusc. 3, 14, 30:

    improvisior pestis,

    Tac. A. 2, 47:

    castella munita improviso adventu capta,

    Cic. Fam. 2, 10, 3:

    pericula,

    id. Mur. 27, 55:

    vis leti,

    Hor. C. 2, 13, 19:

    species,

    id. Ep. 1, 6, 11:

    pelagoque remenso Improvisi aderunt,

    Verg. A. 2, 182:

    cunctisque repente Improvisus ait,

    id. ib. 1, 595. —
    II.
    As subst.: imprōvīsum, i, n., that which is unforeseen, an emergency:

    dux sibi delectos retinuerat ad improvisa,

    Tac. H. 5, 16.—Mostly in abl., with de, adverbially, unexpectedly, suddenly:

    quasi de improviso respice ad eum,

    Ter. And. 2, 5, 6; cf. Trabea ap. Cic. Tusc. 4, 31, 67; Cic. Rosc. Am. 52, 151; cf. also Caes. B. C. 2, 6, 3:

    de improviso,

    Ter. And. 2, 2, 23; id. Heaut. 2, 3, 40; id. Ad. 3, 3, 53; 4, 4, 1; id. Phorm. 5, 6, 44; Caes. B. G. 2, 3, 1; 5, 22, 1; 5, 39, 1; 6, 3, 1 et saep. — Less freq. with ex:

    ex improviso filiam inveni meam,

    Plaut. Rud. 4, 5, 2; Cic. Verr. 2, 1, 43, § 112.— Hence, adv., in two forms, imprōvīso (class.) and imprōvīsē (post-class.), on a sudden, unexpectedly:

    improviso filiam inveni (for which, shortly before: ex improviso filiam inveni),

    Plaut. Rud. 4, 5, 6:

    sane homini praeter opinionem improviso incidi,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    improviso eos in castra irrupisse,

    id. Div. 1, 24, 50:

    tantum adest boni improviso,

    Plaut. As. 2, 2, 44:

    cum mihi nihil improviso evenisset,

    Cic. Rep. 1, 4; id. Att. 15, 1, A, 1:

    scalae improviso, subitusque apparuit ignis,

    Verg. A. 12, 576; 8, 524: improvise necans incautos morte suprema, Tert. poët. adv. Marc. 2, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > improvisus

  • 85 indico

    1.
    in-dĭco, āvi, ātum, āre, v. a. (indicasso, is, for indicavero, is, Plaut. Poen. 4, 2, 66; id. Rud. 4, 3, 89), to point out, indicate (class.).
    I.
    In gen., to show, declare, disclose, make known, reveal, betray.
    A.
    Of persons:

    rem omnem dominae indicavit,

    Cic. Clu. 64, 180:

    Catilina non se purgavit, sed indicavit,

    id. Mur. 25, 51:

    conscios delendae tyrannidis,

    id. Tusc. 2, 22, 52: jam me vobis indicabo, will betray or accuse myself, id. Arch. 11, 28:

    indicabo meum consilium tibi,

    id. Fam. 10, 21, 2:

    rem patri,

    Ter. Ad. 4, 4, 19:

    causam publicae pestis,

    Liv. 8, 18, 4:

    de conjuratione,

    to give information, inform, Sall. C. 48, 4:

    quis tibi de epistulis istis indicavit,

    Cic. Fl. 37, 92; Sall. C. 30, 6:

    aliquid in vulgus,

    to make publicly known, Cic. Univ. 2:

    satis est actori sic indicare,

    Quint. 4, 2, 7.—With rel. clause:

    contentus indicare quid facti sit,

    Quint. 4, 2, 128.—With acc. and inf.:

    digitis ita figuratis ut temporis et aevi (Janum) esse deum indicent,

    Plin. 34, 7, 16, § 33.—
    B.
    Of things concr. and abstr.:

    vultus indicat mores,

    shows, indicates, Cic. Leg. 1, 9; id. Brut. 94, 324:

    lacrimis dolorem,

    Nep. Att. 4 fin.:

    hoc res ipsa indicat,

    Ter. Eun. 4, 3, 16:

    id esse verum parva haec fabella indicat,

    Phaedr. 1, 15, 3:

    supercilia maxime indicant factum,

    Plin. 11, 37, 51, § 138:

    ut epularum sollemnium fides ac tibiae... indicant,

    Cic. de Or. 3, 51, 197. — Pass.:

    aetas veterinorum indicatur dentibus,

    Plin. 11, 37, 64, § 168:

    cum res non gesta indicatur, sed ut sit gesta ostenditur,

    Quint. 9, 2, 40. —
    II.
    In partic.
    A.
    To intimate, give a hint of, to state briefly, mention:

    indicare convenit, quae prodit Onesicritus,

    Plin. 6, 23, 26, § 96:

    aliquid obiter,

    id. 33, 1, 5, § 15:

    nominatim,

    id. 15, 14, 15, § 49:

    ut indicavimus,

    id. 36, 15, 24, § 115.—
    B.
    To set or tell the price of a thing, to value, put a price on: hanc eme. Do. Modo ut sciam, quanti indicet, etc., Plaut. Pers. 4, 4, 25:

    indica, fac pretium,

    id. ib. 37:

    cum postulasset, ut sibi fundus semel indicaretur,

    Cic. Off. 3, 15, 62. —
    C.
    In jurid. Lat., to carry on a judicial process to conviction:

    Indicasse est detulisse, arguisse, accusasse et convicisse,

    Dig. 50, 16, 197.
    2.
    in-dīco, xi, ctum, 3 ( imp. indice, Plaut. Ps. 1, 5, 132:

    indixti for indixisti,

    Front. de Cels. Ep. 3), v. a. [in-dico], to declare publicly, to proclaim, publish, announce, to appoint (class.):

    totius Galliae concilium Bibracte indicitur,

    Caes. B. G. 7, 63; Liv. 1, 50, 4:

    forum,

    Verg. A. 5, 758: Romae [p. 934] dierum viginti supplicatio indicitur, Caes. B. G. 7, 90:

    exercitum in aliquem locum,

    to order it to, Liv. 6, 12; cf.

    of time: comitia in trinum nundinum,

    id. 3, 35, 1:

    bellum populo Romano suo nomine indixit,

    Cic. Cat. 2, 6, 14; cf. Varr. L. L. 6, § 61 Müll.:

    dies indicta pugnae,

    Liv. 10, 27, 3:

    justitium,

    Cic. Phil. 5, 12, 31: familiaribus cenas, to invite one ' s self as their guest, Suet. Ner. 27:

    iter alicui,

    Verg. A. 7, 468:

    funus,

    to invite to a funeral, Varr. L. L. 6, § 61 Müll.; Cic. Leg. 2, 24, 61; Suet. Caes. 84:

    simul divom templis indicit honorem,

    a thanksgiving, Verg. A. 1, 632; 3, 264; Sil. 7, 90.—With ut:

    in diem certam ut ad lucum Ferentinae conveniant indicit,

    Liv. 1, 50, 1. —
    B.
    Trop.:

    qui ipsi sibi bellum indixissent,

    are their own enemies, Cic. Fin. 5, 10, 29:

    philosophiae bellum indicere,

    id. de Or. 2, 37, 55.—
    II.
    Esp.
    A.
    To appoint a place of gathering, fix, name a destination or rendezvous:

    exercitu indicto ad portam Esquilinam in posteram diem,

    Liv. 6, 22, 8:

    exercitus omnis Aquiloniam est indictus,

    id. 10, 38, 4:

    exercitus Pisas indictus erat,

    id. 40, 41, 7:

    clam exercitu indicto,

    id. 41, 14, 2.—
    B.
    To impose, enjoin, inflict:

    multam,

    to impose a penalty, Plin. 18, 3, 3, § 11:

    tributum,

    Liv. 4, 60; cf.:

    servorum numerum et pondus argenti senatoribus,

    Tac. H. 3, 58:

    populo famem indixit,

    Suet. Cal. 26 fin.:

    sibimet ipse exsilium indixit,

    Liv. 39, 52, 9; cf.: sibi patientiam, to enjoin upon one ' s self, Sen. Ep. 123, 5:

    iter ad regem Latinum Indicit primis juvenum,

    Verg. A. 7, 468:

    certum dominis servorum numerum,

    Suet. Ner. 44; id. Aug. 25:

    libertus, cui patronus operas indicere vellet,

    to prescribe, Gai. Inst. 4, 162.

    Lewis & Short latin dictionary > indico

  • 86 infestus

    in-festus, a, um, adj. [2. in-festus for fenstus, from fendo; whence defendo, infensus], made unsafe, disturbed, molested, infested; unquiet, unsafe (class.; cf. infensus).
    I.
    Lit.:

    via excursionibus barbarorum infesta,

    Cic. Prov. Cons. 2, 4:

    iter,

    id. Phil. 12, 10:

    civitas,

    Liv. 3, 24:

    omnia infesta serpentibus,

    Sall. J. 89:

    sua tuta omnia, infesta hostium (omnia),

    Liv. 2, 49:

    vita,

    Cic. Rosc. Am. 11:

    infestum agrum reddere,

    to make unsafe, Liv. 2, 11:

    mare infestum habere,

    to disturb, render insecure, Cic. Att. 16, 1:

    infestam habere Macedoniam,

    Liv. 26, 24.— Comp.:

    infestior salus,

    Cic. Planc. 1:

    senectus,

    Liv. 1, 47. — Sup.:

    infestissima pars Ciliciae,

    Cic. Fam. 2, 10, 3.—
    II.
    Transf., act., that renders unsafe, that acts in a hostile manner, hostile, inimical, troublesome, dangerous: irrupit in Galliam, quam sibi armis animisque infestam inimicamque cognovit, Cic. Phil. 10, 10, 21:

    provincia huic victoriae maxime infesta,

    id. Lig. 8, 24:

    gens infestissima nomini Romano,

    Sall. C. 52:

    pestis infesta rei publicae,

    Cic. Cat. 1, 5:

    infestus in cognatos,

    Auct. Her. 4, 40, 52:

    exercitu infesto in agrum Sabinum profecti,

    Liv. 2, 36; cf.:

    infestis signis impetum facere,

    Caes. B. C. 3, 93;

    so freq.: infestis signis,

    Cic. Font. 16; Caes. B. G. 6, 7; 7, 52; Liv. 2, 30 al.:

    infestis pilis procurrere,

    Caes. B. C. 3, 93:

    infestis pilis proturbare,

    Tac. H. 1, 31 fin.:

    infesto spiculo aliquem petere,

    Liv. 2, 20:

    infesta tela ferre,

    Verg. A. 5, 582:

    infestis oculis conspici,

    Cic. Cat. 1, 7, 17:

    infesta virtutibus tempora,

    Tac. Agr. 2:

    scelus,

    Cic. Clu. 66, 188:

    atque inimicus clamor,

    id. Verr. 2, 1, 5:

    animo infestissimo aliquem intueri,

    id. ib. 2, 5, 55:

    bellum,

    Liv. 9, 12:

    missus morbus infesto a numine,

    Juv. 13, 231.—Hence, adv.: infestē, hostilely, violently, outrageously:

    quae illi infeste in nos fecerint,

    Liv. 26, 13, 7; Vell. 2, 45, 3. — Comp., Liv. 2, 55; 8, 33; 28, 29.— Sup., Cic. Quint. 21 (with inimicissime), Quint. 11, 8, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > infestus

  • 87 inprovisus

    imprōvīsus ( inpr-), a, um, adj. [2. in-provisus], not foreseen, unforeseen, unexpected (class.):

    sapienti nihil improvisum accidere potest, nihil inopinatum, nihil omnino novum,

    Cic. Tusc. 4, 15, 37; id. Verr. 2, 2, 28, § 69; id. de Or. 1, 22, 103:

    unde iste amor tam improvisus ac tam repentinus?

    id. Agr. 2, 22, 60:

    cum tot bella subito atque improvisa nascantur,

    id. Font. 15, 32:

    mala,

    id. Tusc. 3, 14, 30:

    improvisior pestis,

    Tac. A. 2, 47:

    castella munita improviso adventu capta,

    Cic. Fam. 2, 10, 3:

    pericula,

    id. Mur. 27, 55:

    vis leti,

    Hor. C. 2, 13, 19:

    species,

    id. Ep. 1, 6, 11:

    pelagoque remenso Improvisi aderunt,

    Verg. A. 2, 182:

    cunctisque repente Improvisus ait,

    id. ib. 1, 595. —
    II.
    As subst.: imprōvīsum, i, n., that which is unforeseen, an emergency:

    dux sibi delectos retinuerat ad improvisa,

    Tac. H. 5, 16.—Mostly in abl., with de, adverbially, unexpectedly, suddenly:

    quasi de improviso respice ad eum,

    Ter. And. 2, 5, 6; cf. Trabea ap. Cic. Tusc. 4, 31, 67; Cic. Rosc. Am. 52, 151; cf. also Caes. B. C. 2, 6, 3:

    de improviso,

    Ter. And. 2, 2, 23; id. Heaut. 2, 3, 40; id. Ad. 3, 3, 53; 4, 4, 1; id. Phorm. 5, 6, 44; Caes. B. G. 2, 3, 1; 5, 22, 1; 5, 39, 1; 6, 3, 1 et saep. — Less freq. with ex:

    ex improviso filiam inveni meam,

    Plaut. Rud. 4, 5, 2; Cic. Verr. 2, 1, 43, § 112.— Hence, adv., in two forms, imprōvīso (class.) and imprōvīsē (post-class.), on a sudden, unexpectedly:

    improviso filiam inveni (for which, shortly before: ex improviso filiam inveni),

    Plaut. Rud. 4, 5, 6:

    sane homini praeter opinionem improviso incidi,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    improviso eos in castra irrupisse,

    id. Div. 1, 24, 50:

    tantum adest boni improviso,

    Plaut. As. 2, 2, 44:

    cum mihi nihil improviso evenisset,

    Cic. Rep. 1, 4; id. Att. 15, 1, A, 1:

    scalae improviso, subitusque apparuit ignis,

    Verg. A. 12, 576; 8, 524: improvise necans incautos morte suprema, Tert. poët. adv. Marc. 2, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > inprovisus

  • 88 invado

    in-vādo, vāsi, vāsum (invasse, Lucil. Sat. 2, 4), 3, v. n. and a., to go, come, or get into, to enter upon.
    I.
    Lit.:

    ignis quocumque invasit, cuncta disturbat ac dissipat,

    Cic. N. D. 2, 15, 41:

    consul exercitusque Romanus sine certamine urbem invasere,

    Liv. 10, 10, 4; 24, 33 al.:

    forum,

    Tac. H. 1, 33:

    oppidum,

    Front. Strat. 3, 10, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    To get into, fall into: ut profugiens hostem, inimici invadam manus, Att. ap. Non. 234, 1.—
    2.
    In gen., to go, make, accomplish a distance:

    biduo tria milia stadiorum invasit,

    Tac. A. 11, 8.—
    3.
    To enter upon, set foot upon:

    tuque invade viam,

    Verg. A. 6, 260:

    lutum minis frigidum,

    App. M. 9, p. 232, 11. —
    4.
    To enter violently, move against, rush upon, fall upon, assail, assault, attack, invade (syn. oppugno); constr with in and acc., or simple acc.
    (α).
    With in and acc. (so nearly always in Cic.; cf. II. B. g infra):

    in oppidum antiquum et vetus,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 60:

    in transversa latera invaserant cohortes,

    Liv. 27, 42:

    globus juvenum in ipsum consulem invadit,

    id. 2, 47:

    in collum (mulieris) invasit,

    fell upon her neck, Cic. Phil. 2, 31, 77:

    alicujus pectus amplexibus,

    to embrace, Petr. 91:

    aliquem basiolis,

    id. 85;

    with osculari,

    id. 74:

    in Galliam,

    Cic. Phil. 11, 2:

    si in eas (urbes) vi cum exercitu invasisses,

    id. Verr. 2, 1, 20:

    cum ferro in aliquem,

    id. Caecin. 9, 25.— Impers.:

    in oculos invadi nunc est optimum,

    Plaut. As. 5, 2, 58.—
    (β).
    With simple acc.:

    aciem hastati invadunt,

    Liv. 9, 35:

    stationem hostium,

    id. 37, 20:

    validissimas Pompeii copias,

    Nep. Dat. 6, 7:

    vicinos portus,

    Verg. A. 3, 382:

    urbem,

    id. ib. 2, 265:

    jam tandem invasit medios,

    id. ib. 12, 497:

    eam (Europam),

    Nep. Them. 2:

    regem,

    Val. Max. 3, 2, 3:

    in lecto cubantem,

    Nep. Dion, 9, 4:

    greges,

    Ov. F. 2, 210:

    madida cum veste gravatum,

    Verg. A. 6, 361:

    ventus invasit nubem,

    Lucr. 6, 174:

    canes appropinquantem invadunt,

    Col. 7, 12, 7:

    castra,

    Liv. 10, 35; cf.:

    quem semel invasit senectus,

    Col. 2, 1, 4.— Pass.:

    sperans, mox effusos hostes invadi posse,

    Sall. J. 87 fin.Pass. impers.:

    signo dato, undique simul ex insidiis invaditur,

    Sall. J. 113.—
    5.
    To rush into, enter hurriedly into a struggle, fight, etc. ( poet.):

    Martem,

    Verg. A. 12, 712:

    proelia,

    Mart. 9, 57, 6:

    certamina,

    Sil. 17, 473:

    bella,

    id. 9, 12:

    pugnam,

    id. 12, 199 al.; cf.: in pugnas, Lucil. ap. Non. p. 323, 32; and:

    aut pugnam aut aliquid jam dudum invadere magnum mens agitat mihi,

    to attempt, enter hurriedly upon, Verg. A. 9, 186. —
    6.
    To make an attack on, seize, grasp:

    Jubae barbam,

    Suet. Caes. 71:

    cibum avidius,

    Aur. Vict. Epit. 20, 9:

    pallium,

    Petr. 5, 15:

    capillos,

    Prop. 3, 8 (4, 7), 5:

    virgineos artus,

    Ov. M. 11, 200; cf. Suet. Ner. 29. —
    II.
    Trop.
    A.
    To fall upon, seize, take possession of, usurp; constr. with in and acc., or simple acc.
    (α).
    With in and acc.:

    in multas pecunias,

    Cic. Phil. 2, 16:

    in quod ipsa invaderet,

    id. N. D. 2, 49, 124:

    in fortunas alicujus,

    id. Phil. 2, 26, 65; id. Rosc. Am. 5:

    in praedia alicujus,

    id. ib. 8:

    in nomen Marii,

    id. Phil. 1, 1:

    in arcem illius causae,

    id. Fam. 1, 9, 8. —
    (β).
    With simple acc.:

    dictaturam,

    Suet. Caes. 9:

    consulatum,

    id. Aug. 26:

    rempublicam,

    Just. 5, 8, 12:

    imperium,

    Sall. J. 38.—
    B.
    To make an attack on, seize, lay hold of, attack, befall a person or thing; with simple acc., or in and acc., or dat.
    (α).
    With simple acc.:

    cum gravis morbus invasit,

    Plaut. As. 1, 1, 40:

    ne reliquos populares metus invaderet,

    Sall. J. 35 fin.:

    cupido Marium,

    id. ib. 89, 6; id. C. 31, 1 al.:

    tantus repente terror invasit, ut,

    Caes. B. C. 1, 14.—
    (β).
    With in and acc.:

    dolor in oculos,

    Lucr. 6, 659:

    pestis in vitam invasit,

    Cic. Off. 3, 7:

    in philosophiam,

    id. Tusc. 2, 1, 4:

    in nomen Marii,

    id. Phil. 1, 2, 5:

    vis avaritiae in animos eorum invasit,

    Sall. J. 32, 4:

    vis morbi in corpus meum,

    Liv. 28, 29; cf.:

    lassitudine invaserunt misero (mihi) in genua flemina,

    Plaut. Ep. 5, 2, 5. [p. 993] —
    (γ).
    Rarely with dat.:

    furor invaserat improbis,

    Cic. Fam. 16, 12, 2; Gell. 19, 4. —
    (δ).
    Absol.:

    ubi pro continentiā et aequitate lubido atque superbia invasere,

    Sall. C. 2, 5:

    ubi contagio quasi pestilentia invasit,

    id. ib. 10, 6:

    cum potentiā avaritia sine modo... invasere,

    id. J. 41, 9.—
    C.
    To assail with words, accost ( poet.):

    continuo invadit,

    Verg. A. 4, 265:

    Agrippa consules anni prioris invasit, cur silerent,

    Tac. A. 6, 4:

    Vinnium Laco minaciter invasit,

    id. H. 1, 33.—Hence, invāsus, a, um, P. a., ingrafted:

    comae, i. e. rami,

    Pall. Insit. 120.

    Lewis & Short latin dictionary > invado

  • 89 labes

    1.
    lābes, is (abl. labi for labe, Lucr. 5, 930), f. [1. lābor], a fall, falling down, sinking in.
    I.
    Lit. (rare but class.):

    dare labem,

    Lucr. 2, 1145:

    motus terrae Rhodum... gravi ruinarum labe concussit,

    Just. 30, 4, 3:

    tantos terrae motus in Italia factos esse, ut multis locis labes factae sint terraeque desederint,

    subsidences of the earth, Cic. Div. 1, 35, 78; cf.:

    labes agri,

    id. ib. 1, 43, 97:

    terrae,

    Liv. 42, 15; so absol.:

    si labes facta sit, omnemque fructum tulerit,

    Dig. 19, 2, 15, § 2:

    labes imbris e caelo,

    Arn. 5, 185.—
    II.
    Transf.
    A.
    A fall, stroke, ruin, destruction:

    hinc mihi prima mali labes,

    the first blow of misfortune, Verg. A. 2, 97:

    haec prima mali labes, hoc initium impendentis ruinae fuit,

    Just. 17, 1, 5: metuo legionibu' labem, Enn. ap. Diom. p. 378 P. (Ann. v. 283 Vahl.):

    quanta pernis pestis veniet, quanta labes larido,

    Plaut. Capt. 4, 3, 3:

    innocentiae labes ac ruina,

    Cic. Fl. 10, 24:

    labes in tabella,

    id. Lael. 12, 41:

    regnorum labes,

    Val. Fl. 5, 237.—
    B.
    Meton., ruin, destruction; of a dangerous person, one who causes ruin:

    (Verres) labes atque pernicies provinciae Siciliae,

    Cic. Verr. 1, 1, 2: labes popli, Plant. Pers. 3, 3, 4.—Of a bad law:

    labes atque eluvies civitatis,

    Cic. Dom. 20, 53.—
    2.
    In partic., the falling sickness, epilepsy, Ser. Samm. 57, 1018.—

    Hence, in gen.,

    disease, sickness, Grat. Cyneg. 468.
    2.
    lābes, is, f. [Gr. lôbê, lôbeuô; cf. Curt. Griech. Etym. p. 372]. a spot, blot, stain, blemish, defect.
    I.
    Lit. ( poet. and in post-Aug. prose):

    tractata notam labemque remittunt Atramenta,

    Hor. Ep. 2, 1, 235:

    sine labe toga,

    Ov. A. A. 1, 514:

    purum et sine labe salinum,

    Pers. 3, 25:

    victima labe carens,

    Ov. M. 15, 130:

    aliqua corporis labe insignis,

    Suet. Aug. 38: item quae (virgo) lingua debili sensuve aurium deminuta, aliave qua corporis labe insignita sit, Gell. 1, 12, 3.—
    II.
    Trop., a stain, blot, stigma, disgrace, discredit: labes macula in vestimento dicitur, et deinde metaphorikôs transfertur in homines vituperatione dignos, Paul. ex Fest. p. 121 Müll. (freq. and class.):

    animi labes nec diuturnitate evanescere, nec amnibus ullis elui potest,

    Cic. Leg. 2, 10, 24:

    saeculi labes atque macula,

    id. Balb. 6, 15:

    labem alicujus dignitati aspergere,

    a stain, disgrace, id. Vatin. 6, 15:

    labem alicui inferre,

    id. Cael. 18, 42:

    famae non sine labe meae,

    Prop. 4 (5), 8, 20:

    domus sine labe,

    Juv. 14, 69:

    vita sine labe peracta,

    Ov. P. 2, 7, 49:

    abolere labem prioris ignominiae,

    Tac. H. 3, 24:

    donec longa dies... concretam eximit labem, purumque relinquit sensum,

    Verg. A. 6, 746. —Of an immoral custom:

    dedit hanc contagio labem,

    Juv. 2, 78.— Plur.:

    conscientiae labes habere,

    Cic. Off. 3, 21, 85:

    peccatorum labibus inquinati,

    Lact. 4, 26; id. Ira Dei, 19.—
    b.
    Meton. (abstr. pro concreto), a disgrace, i. e. a good-for-nothing fellow, a wretch:

    habeo quem opponam labi illi atque caeno,

    Cic. Sest. 8, 20:

    caenum illud ac labes,

    id. ib. 11, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > labes

  • 90 larida

    lārĭdum, and sync. lardum (collat. form, lārĭda, ae, f., sc. caro, Cod. Th. 8, 4, 17), i, n. [kindr. with laros, larinos, fattened, fat], the fat of bacon, lard.—Form laridum:

    quanta pernis pestis veniet! quanta labes larido!

    Plaut. Capt. 4, 3, 3; 4, 2, 67; id. Men. 1, 3, 27.—Form lardum:

    lardum ossa fracta solidat,

    Plin. 28, 16, 65, § 227; Hor. S. 2, 6, 64; 85; Mart. 5, 78; Juv. 11, 84.—In plur.:

    larda,

    Ov. F. 6, 169.

    Lewis & Short latin dictionary > larida

  • 91 laridum

    lārĭdum, and sync. lardum (collat. form, lārĭda, ae, f., sc. caro, Cod. Th. 8, 4, 17), i, n. [kindr. with laros, larinos, fattened, fat], the fat of bacon, lard.—Form laridum:

    quanta pernis pestis veniet! quanta labes larido!

    Plaut. Capt. 4, 3, 3; 4, 2, 67; id. Men. 1, 3, 27.—Form lardum:

    lardum ossa fracta solidat,

    Plin. 28, 16, 65, § 227; Hor. S. 2, 6, 64; 85; Mart. 5, 78; Juv. 11, 84.—In plur.:

    larda,

    Ov. F. 6, 169.

    Lewis & Short latin dictionary > laridum

  • 92 Lerna

    Lerna, ae, and Lernē, ēs, f., = Lernê, a forest and marsh near Argos, through which flowed a stream of the same name; the abode of the Lernæan Hydra, which Hercules slew with the help of Iolāus, and then drained the marsh:

    belua Lernae,

    Verg. A. 6, 287:

    anguifera,

    Stat. S. 2, 181:

    fecunda veneno,

    id. Theb. 9, 340:

    haec dextra Lernam Placavit, Cic. poët. Tusc. 2, 9, 22: et Lerne pulsa tridente palus,

    Prop. 2, 26, 48 (3, 22, 20), where Müll. Lernae: Lerne, also a town situated there, acc. to Mel. 2, 3, 9.—Hence,
    II.
    Lernaeus, a, um, adj., Lernæan:

    pestis,

    Lucr. 5, 26:

    anguis,

    Verg. A. 8, 300:

    hydra,

    Prop. 2, 19, 9:

    mixtus Lernaei labe veneni,

    Ov. M. 9, 130:

    sagittae,

    with which Hercules killed the Hydra, Luc. 6, 392: cancer, killed by Hercules at the same time with the Hydra, Col. poët. 10, 313. —
    B.
    Poet., transf., Argive, Grecian:

    Lernaei reges,

    Stat. Th. 5, 499:

    alumni,

    id. ib. 4, 638:

    coloni,

    id. ib. 3, 461.

    Lewis & Short latin dictionary > Lerna

  • 93 Lernaeus

    Lerna, ae, and Lernē, ēs, f., = Lernê, a forest and marsh near Argos, through which flowed a stream of the same name; the abode of the Lernæan Hydra, which Hercules slew with the help of Iolāus, and then drained the marsh:

    belua Lernae,

    Verg. A. 6, 287:

    anguifera,

    Stat. S. 2, 181:

    fecunda veneno,

    id. Theb. 9, 340:

    haec dextra Lernam Placavit, Cic. poët. Tusc. 2, 9, 22: et Lerne pulsa tridente palus,

    Prop. 2, 26, 48 (3, 22, 20), where Müll. Lernae: Lerne, also a town situated there, acc. to Mel. 2, 3, 9.—Hence,
    II.
    Lernaeus, a, um, adj., Lernæan:

    pestis,

    Lucr. 5, 26:

    anguis,

    Verg. A. 8, 300:

    hydra,

    Prop. 2, 19, 9:

    mixtus Lernaei labe veneni,

    Ov. M. 9, 130:

    sagittae,

    with which Hercules killed the Hydra, Luc. 6, 392: cancer, killed by Hercules at the same time with the Hydra, Col. poët. 10, 313. —
    B.
    Poet., transf., Argive, Grecian:

    Lernaei reges,

    Stat. Th. 5, 499:

    alumni,

    id. ib. 4, 638:

    coloni,

    id. ib. 3, 461.

    Lewis & Short latin dictionary > Lernaeus

  • 94 Lerne

    Lerna, ae, and Lernē, ēs, f., = Lernê, a forest and marsh near Argos, through which flowed a stream of the same name; the abode of the Lernæan Hydra, which Hercules slew with the help of Iolāus, and then drained the marsh:

    belua Lernae,

    Verg. A. 6, 287:

    anguifera,

    Stat. S. 2, 181:

    fecunda veneno,

    id. Theb. 9, 340:

    haec dextra Lernam Placavit, Cic. poët. Tusc. 2, 9, 22: et Lerne pulsa tridente palus,

    Prop. 2, 26, 48 (3, 22, 20), where Müll. Lernae: Lerne, also a town situated there, acc. to Mel. 2, 3, 9.—Hence,
    II.
    Lernaeus, a, um, adj., Lernæan:

    pestis,

    Lucr. 5, 26:

    anguis,

    Verg. A. 8, 300:

    hydra,

    Prop. 2, 19, 9:

    mixtus Lernaei labe veneni,

    Ov. M. 9, 130:

    sagittae,

    with which Hercules killed the Hydra, Luc. 6, 392: cancer, killed by Hercules at the same time with the Hydra, Col. poët. 10, 313. —
    B.
    Poet., transf., Argive, Grecian:

    Lernaei reges,

    Stat. Th. 5, 499:

    alumni,

    id. ib. 4, 638:

    coloni,

    id. ib. 3, 461.

    Lewis & Short latin dictionary > Lerne

  • 95 milleformis

    millĕformis ( millĭformis), e, adj. [mille-forma], of a thousand forms (postclass.):

    pestis,

    Prud. Cath. 9, 55.

    Lewis & Short latin dictionary > milleformis

  • 96 nascor

    nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).
    I.
    Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.
    1.
    With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):

    cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,

    Cic. de Or. 1, 40, 183:

    cujus ex filiā natus est Sestius,

    id. Fam. 13, 8, 1:

    Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,

    id. Rep. 2, 21, 37:

    ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,

    Sen. ad Helv. 16, 6:

    natam sibi ex Poppaeā filiam,

    Tac. A. 15, 23 init.:

    ex Thetide natus,

    Quint. 3, 7, 11:

    ex Urbiniā natus,

    id. 7, 2, 5:

    Alexandri filius natus ex Barsine,

    Just. 13, 2, 7; cf.:

    negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,

    Suet. Ner. 6:

    quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:

    convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,

    Ter. Heaut. 5, 4, 7:

    ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,

    Liv. 43, 3, 2;

    very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,

    Suet. Ner. 4 init.:

    Neoptolemus ex quo nata est Olympias,

    Just. 17, 3, 14:

    ex quo nasci nepotes deceat,

    Plin. Ep. 1, 14, 2:

    illum ex me natum,

    Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:

    quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,

    Juv. 9, 83.—
    2.
    With de and abl.:

    de tigride natus,

    Ov. M. 9, 612; cf.:

    de stirpe dei nasci,

    id. ib. 11, 312:

    de pellice natus,

    id. ib. 4, 422:

    natus de muliere,

    Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —
    3.
    With abl. (so usually with proper names;

    and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,

    Cic. N. D. 3, 17, 44:

    Hercules Jove natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    Nilo natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    nascetur Oedipus Lao,

    id. Fat. 13, 30:

    patre Marte,

    id. Rep. 2, 2, 4:

    Paulo,

    id. Off. 1, 33, 121:

    privignus Poppaeā natus,

    Suet. Ner. 55:

    Ascanius Creusā matre natus,

    Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:

    amplissimā familiā nati adulescentes,

    Caes. B. G. 7, 37, 1:

    honestis parentibus,

    Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:

    Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,

    Tac. A. 16, 17:

    deus deo natus,

    Liv. 1, 16, 3:

    imperioso patre,

    id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):

    patre certo nasci,

    Cic. Rosc. Am. 16, 46:

    Apolline natus,

    Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,

    natus deā,

    of Æneas, Verg. A. 1, 582:

    matre Musā natus,

    Cic. N. D. 3, 18, 45:

    nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,

    Verg. A. 1, 286.—
    4.
    With ab and abl.:

    generari et nasci a principibus,

    Tac. H. 1, 16:

    et qui nascentur ab illo,

    Verg. G. 1, 434.—
    5.
    In other constrr.:

    post homines natos,

    since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:

    post genus hominum natum,

    id. Balb. 10, 26:

    in miseriam nascimur,

    id. Tusc. 1, 5, 9:

    aves omnes in pedes nascuntur,

    with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:

    ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,

    to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:

    homo nascitur ad laborem,

    i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—
    B.
    Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:

    humi nascentia fraga,

    Verg. E. 3, 92:

    cum nata fuerint folia,

    Vulg. Marc. 13, 28:

    nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,

    is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:

    onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,

    Plin. 36, 8, 12, § 61:

    ex palude nascitur amnis,

    rises, id. 36, 26, 65, § 190:

    nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,

    rise, Verg. E. 8, 17:

    unde nigerrimus Auster Nascitur,

    id. G. 3, 278:

    nascens luna,

    Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:

    nascentia templa,

    newly built, Mart. 6, 4, 3:

    Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,

    Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):

    ab eo flumine collis nascebatur,

    Caes. B. G. 2, 18; cf.:

    nascitur altera moles,

    Sil. 3, 530. —
    II.
    Trop.
    A.
    To arise, spring forth, proceed from, be produced:

    scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,

    Cic. Fam. 16, 22, 2:

    nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,

    id. Off. 2, 5, 16:

    fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    facinus natum a cupiditate,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:

    visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,

    id. Div. 2, 66, 135:

    strumae nascuntur maxime in cervice,

    Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:

    onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    frumenta nata sunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:

    ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,

    id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:

    profectio nata a timore defectionis,

    Caes. B. G. 7, 43:

    querelae verae nascuntur pectore ab imo,

    Cat. 64, 198:

    omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,

    Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:

    ex hoc nascitur ut,

    hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—
    B.
    Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):

    quod natum est ex spiritu, spiritus est,

    Vulg. Johan. 3, 6:

    nasci denuo,

    id. ib. 3, 7:

    natus ex Deo,

    id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.
    A.
    nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:

    ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,

    Cic. Brut. 7, 27:

    eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,

    Petr. 4:

    (vitulus) vexat nascenti robora cornu,

    Juv. 12, 9.—
    2.
    Subst.: nascentia, ĭum, n., organic bodies, esp. plants, Vitr. 5, 1, 3; 5, 8, 1.—
    B.
    nātus, a, um, P. a., born; hence,
    1.
    Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:

    caritas, quae est inter natos et parentes,

    Cic. Lael. 8, 27:

    bellum prope inter parentes natosque,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:

    cum pecore et gnatis,

    Hor. S. 2, 2, 115:

    et trepidae matres pressere ad pectora natos,

    Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:

    natam conlocare alicui,

    Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):

    si quis gnatam pro mutā devovet agnā,

    Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):

    maxima natarum Priami,

    Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):

    tamquam si natus nemo in aedibus habitet,

    Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:

    nato nemini,

    id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—
    2.
    Adj.
    a.
    Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.
    (α).
    With dat. (class.):

    me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,

    Ter. Ad. 4, 2, 6:

    non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,

    Cic. Fin. 2, 14, 45:

    natus huic imperio,

    id. Cael. 24, 59:

    gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,

    id. Pis. 17, 41:

    Judaei et Syri, nationes natae servituti,

    id. Prov. Cons. 5, 10. —
    (β).
    With ad (class.):

    vir ad omnia summa natus,

    Cic. Brut. 68, 239:

    natus ad haec tempora,

    id. Phil. 12, 4, 9:

    ad dicendum natus aptusque,

    id. de Or. 1, 22, 99:

    ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,

    id. Fin. 5, 22, 63:

    ad hoc unum natus,

    id. Or. 28, 99:

    ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,

    id. Fin. 2, 13, 40:

    natus ad sacra Cithaeron,

    Ov. M. 2, 223:

    canor mulcendas natus ad aures,

    id. ib. 5, 561.—
    (γ).
    With inf. ( poet.):

    quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,

    Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—
    (δ).
    With in and acc. ( poet.):

    nati in usum laetitiae scyphi,

    Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—
    (ε).
    With propter (rare):

    apros, animal propter convivia natum,

    Juv. 1, 141.—
    b.
    Formed or constituted by nature in any manner:

    alius ager bene natus, alius male,

    Varr. R. R. 1, 6, 1:

    sarmenta male nata,

    Col. 4, 24, 7:

    ita natus locus est,

    Liv. 9, 2:

    inculti versūs et male nati,

    Hor. Ep. 2, 1, 233.—
    (β).
    Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:

    ut in his pro re natā non incommode possint esse,

    Cic. Att. 7, 14, 3:

    Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,

    id. ib. 14, 6, 1;

    7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,

    Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—
    c.
    With a specification of time, so old, of the age of, etc.:

    eques Romanus annos prope XC. natus,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    annos natus unum et viginti,

    id. de Or. 3, 20, 74:

    cum annos ad quinquaginta natus esset,

    id. Clu. 40, 110:

    cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,

    id. Tusc. 5, 20, 57:

    Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,

    id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;

    Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,

    Ter. Eun. 3, 3, 23:

    minor quinque et viginti annis natus,

    Nep. Han. 3, 2:

    minor triginta annis natus,

    Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    homo annos natus major quadraginta,

    over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:

    Dionysius major annos sexaginta natus decessit,

    Nep. Reg. 2, 3:

    cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,

    Liv. 45, 32, 3:

    minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,

    Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):

    plus triginta annis natus sim,

    Plaut. Men. 3, 1, 1:

    annos sexaginta natus es aut plus,

    Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:

    non amplius novem annos natus,

    Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:

    ubi germen nascere coeperit,

    Cato, R. R. 151 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > nascor

  • 97 neco

    nĕco, āvi, ātum ( perf. necuit, Enn. ap. Prisc. p. 861 P.; v. infra; part. nectus, Ser. Samm. 33, 627; cf. Diom. p. 362 P.), 1, v. a. [Sanscr. naç, disappear; Gr. nekus, corpse, nekros, dead], to kill, slay, put to death, destroy (usually without a weapon, by poison, hunger, etc.; cf.: occido, interficio, interimo, perimo).
    I.
    Lit.: neci datus proprie dicitur, qui sine vulnere interfectus est, ut veneno aut fame, Paul. ex Fest. p. 162 Müll.:

    occisum a necato distingui quidam volunt, quod alterum a caedendo atque ictu fieri dicunt, alterum sine ictu, id. s. v. occisum, p. 178 ib.: necare aliquem odore taetro,

    Lucr. 6, 787:

    plebem fame,

    Cic. Q. Fr. 2, 3, 2:

    legatum P. R. vinculis ac verberibus necavit,

    id. Imp. Pomp. 5, 11:

    aliquem igni,

    Caes. B. G. 1, 53:

    aliquem ferro,

    Hor. S. 2, 7, 58; Verg. A. 8, 488:

    veneno,

    Suet. Ner. 43: securi Gell. 17, 21, 17; Juv. 10, 316:

    suspendiosa fame,

    Plin. 8, 37, 56, § 134:

    vidissem nullos, matre necante, dies,

    Ov. Am. 2, 14, 22:

    homines in ventre necandos conducit,

    Juv. 6, 596:

    colubra necuit hominem,

    Phaedr. 4, 14, 4.—Of impersonal subjects: hos pestis necuit, pars occidit illa duellis, Enn. ap. Prisc. p. 861 P. (Ann. v. 549 Vahl.):

    lien necat, renes dolent,

    Plaut. Curc. 2, 1, 21:

    radices herbarum vomere,

    Col. 2, 4, 1:

    salsi imbres necant frumenta,

    Plin. 31, 4, 29, § 52:

    hedera arbores,

    id. 16, 44, 92, § 243; cf. Laber. ap. Macr. Sat. 2, 7:

    aquae flammas necant,

    quench, Plin. 31, 1, 1, § 2; to drown (late Lat.):

    deducti ad torrentem necati sunt,

    Sulp. Sev. Hist. 1.—
    II.
    Trop.:

    quid te coërces et necas rectam indolem,

    i. e. thwart, check, Sen. Hippol. 454.—So to worry or bore to death with talking, Plaut. Bacch. 5, 2, 43 (cf.:

    occidis saepe rogando,

    Hor. Epod. 14, 5).

    Lewis & Short latin dictionary > neco

  • 98 Nemaeus

    1.
    Nĕmĕa, ae, and Nĕmĕē, ēs, f., = Nemeê, a city in Argolis, near which Hercules slew the Nemean lion and founded the Nemean games:

    nec Nemeae nec Olympiae nec usquam,

    Plaut. Cas. 4, 1, 1; Cic. Fat. 4, 7:

    Nemeae sub rupe,

    Verg. A. 8, 295:

    Nemee frondosa,

    Mart. Spect. 27:

    pulvereā Nemeen effervere nube,

    Stat. Th. 4, 664; id. S. 1, 3, 6.—
    B.
    Hence,
    1.
    Nĕmaeus, a, um, adj., Nemean, Hier. in Vigil. 1.—
    2.
    Nĕmĕaeus, a, um, adj., Nemean:

    rura,

    Stat. Th. 3, 421:

    leo,

    Cic. Tusc. 2, 9, 22; 4, 22, 50:

    moles,

    Ov. M. 9, 197:

    pestis,

    id. H. 9, 61:

    vellus,

    id. M. 9, 235:

    arma,

    Stat. S. 5, 2, 48; id. Th. 3, 421.—Of the constellation Leo:

    monstrum,

    Mart. 4, 57, 5; Luc. 1, 655. —
    3.
    Nĕmē̆us, a, um, adj., Nemean.— Subst.: Nĕmē̆a, ōrum, n., = Nemea or Nemeia, the Nemean games, Liv. 27, 30 sq.; 34, 41; Hyg. Fab. 273.
    2.
    Nemĕa, ae, m., a river flowing between the territories of Corinth and Sicyon, Liv. 33, 15.‡ † nēmen, ĭnis, n., = nêma, a yarn, thread:

    trino de nemine fati,

    Inscr. Grut. 690, 5; cf. nema.

    Lewis & Short latin dictionary > Nemaeus

  • 99 Nemea

    1.
    Nĕmĕa, ae, and Nĕmĕē, ēs, f., = Nemeê, a city in Argolis, near which Hercules slew the Nemean lion and founded the Nemean games:

    nec Nemeae nec Olympiae nec usquam,

    Plaut. Cas. 4, 1, 1; Cic. Fat. 4, 7:

    Nemeae sub rupe,

    Verg. A. 8, 295:

    Nemee frondosa,

    Mart. Spect. 27:

    pulvereā Nemeen effervere nube,

    Stat. Th. 4, 664; id. S. 1, 3, 6.—
    B.
    Hence,
    1.
    Nĕmaeus, a, um, adj., Nemean, Hier. in Vigil. 1.—
    2.
    Nĕmĕaeus, a, um, adj., Nemean:

    rura,

    Stat. Th. 3, 421:

    leo,

    Cic. Tusc. 2, 9, 22; 4, 22, 50:

    moles,

    Ov. M. 9, 197:

    pestis,

    id. H. 9, 61:

    vellus,

    id. M. 9, 235:

    arma,

    Stat. S. 5, 2, 48; id. Th. 3, 421.—Of the constellation Leo:

    monstrum,

    Mart. 4, 57, 5; Luc. 1, 655. —
    3.
    Nĕmē̆us, a, um, adj., Nemean.— Subst.: Nĕmē̆a, ōrum, n., = Nemea or Nemeia, the Nemean games, Liv. 27, 30 sq.; 34, 41; Hyg. Fab. 273.
    2.
    Nemĕa, ae, m., a river flowing between the territories of Corinth and Sicyon, Liv. 33, 15.‡ † nēmen, ĭnis, n., = nêma, a yarn, thread:

    trino de nemine fati,

    Inscr. Grut. 690, 5; cf. nema.

    Lewis & Short latin dictionary > Nemea

  • 100 Nemeaeus

    1.
    Nĕmĕa, ae, and Nĕmĕē, ēs, f., = Nemeê, a city in Argolis, near which Hercules slew the Nemean lion and founded the Nemean games:

    nec Nemeae nec Olympiae nec usquam,

    Plaut. Cas. 4, 1, 1; Cic. Fat. 4, 7:

    Nemeae sub rupe,

    Verg. A. 8, 295:

    Nemee frondosa,

    Mart. Spect. 27:

    pulvereā Nemeen effervere nube,

    Stat. Th. 4, 664; id. S. 1, 3, 6.—
    B.
    Hence,
    1.
    Nĕmaeus, a, um, adj., Nemean, Hier. in Vigil. 1.—
    2.
    Nĕmĕaeus, a, um, adj., Nemean:

    rura,

    Stat. Th. 3, 421:

    leo,

    Cic. Tusc. 2, 9, 22; 4, 22, 50:

    moles,

    Ov. M. 9, 197:

    pestis,

    id. H. 9, 61:

    vellus,

    id. M. 9, 235:

    arma,

    Stat. S. 5, 2, 48; id. Th. 3, 421.—Of the constellation Leo:

    monstrum,

    Mart. 4, 57, 5; Luc. 1, 655. —
    3.
    Nĕmē̆us, a, um, adj., Nemean.— Subst.: Nĕmē̆a, ōrum, n., = Nemea or Nemeia, the Nemean games, Liv. 27, 30 sq.; 34, 41; Hyg. Fab. 273.
    2.
    Nemĕa, ae, m., a river flowing between the territories of Corinth and Sicyon, Liv. 33, 15.‡ † nēmen, ĭnis, n., = nêma, a yarn, thread:

    trino de nemine fati,

    Inscr. Grut. 690, 5; cf. nema.

    Lewis & Short latin dictionary > Nemeaeus

См. также в других словарях:

  • Pestis — Pestiš Pestiš Пестиш [[Image:|100px|center|Blason]] [[Image:|100px|center|Drapaeau]] Héraldique Drapeau …   Wikipédia en Français

  • Pestiš — Пестиш Administration Pays  Serbie …   Wikipédia en Français

  • PESTIS — Latio omnem perniciem notat, raro propriam, nec scio, an usquam absolutô sensu pestilentiam, quam sic tamen hodie omnes vocant, etiam illi, quorum scripta inter veteres Auctores pro testibus boni Eloquii citantur, verba sunt Casp. Barthii… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • peštis — sm. nupjauta pieva (ms.): Kreive reive, kur tu bėgi? – Skusti pešti, kas tau darbo! (vingiuota upė ir nupjauta pieva) LTR(Pln) …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • Pestis — Pẹstis   [lateinisch, vergleiche Pest] die, , Seuche. Pestis avium, Geflügelpest (Geflügelkrankheiten), Pestis bovina, Rinderpest; Pestis equorum, Pferdesterbe (afrikanische Pferdepest), Pestis suum …   Universal-Lexikon

  • pestis — noun a serious (sometimes fatal) infection of rodents caused by Yersinia pestis and accidentally transmitted to humans by the bite of a flea that has bitten an infected animal • Syn: ↑plague, ↑pestilence, ↑pest • Derivationally related forms:… …   Useful english dictionary

  • Pestis (plague) — An infectious disease due to a bacteria called Yersinia pestis. Y. pestis mainly infects rats and other rodents. Rodents are the prime reservoir for the bacteria. Fleas function as the prime vectors carrying the bacteria from one species to… …   Medical dictionary

  • Peştiş River (Cerna) — Geobox River name = Peştiş River native name = other name = other name1 = image size = image caption = country type = Countries state type = region type = district type = Counties city type = Villages country = Romania country1 = state = state1 …   Wikipedia

  • Peştiş River (Topa) — Geobox River name = Peştiş River native name = other name = other name1 = image size = image caption = country type = Countries state type = region type = district type = Counties city type = Villages country = Romania country1 = state = state1 …   Wikipedia

  • Peştiş River (Mureş) — Geobox River name = Peştiş River native name = other name = other name1 = image size = image caption = country type = Countries state type = region type = district type = Counties city type = Villages country = Romania country1 = state = state1 …   Wikipedia

  • pestis bubonica — noun the most common form of the plague in humans; characterized by chills, prostration, delirium and the formation of buboes in the armpits and groin; does not spread from person to person • Syn: ↑bubonic plague, ↑glandular plague • Hypernyms:… …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»