Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

per-sulco

  • 1 persulco

    per-sulco, āvī, ātum, āre, durchfurchen, übtr., rugis persulcata genas, Claud. in Rufin. 1, 136. – / Apul. met. 4, 31 jetzt persultantes.

    lateinisch-deutsches > persulco

  • 2 persulco

    per-sulco, āvī, ātum, āre, durchfurchen, übtr., rugis persulcata genas, Claud. in Rufin. 1, 136. – Apul. met. 4, 31 jetzt persultantes.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > persulco

  • 3 persulco

    per-sulco, no perf., ātum, 1, v. a., to furrow through, to plough up. — Trop.:

    rugis persulcata genas,

    Claud. in Ruf. 1, 136.

    Lewis & Short latin dictionary > persulco

  • 4 perdomo

    per-domo, domuī, domitum, āre, völlig bezähmen, -bändigen, -bewältigen, I) eig.: a) einzelne Wesen: boves, Colum.: serpentem, serpentes, tauros feroces, Ov.: canes, Tibull.: unum virum non perd., Ov. – b) ganze Länder, Völker gänzlich bezwingen, unterjochen, Latium, Hispaniam, Liv.: gentes, Vell.: Faliscos, Ov.: Salassos, Liv. epit.: omni Galliā cis Rhenum perdomitā, Sall. fr. – II) übtr.: affectus disciplinā perdomantur, Sen.: farinam assiduā tractatione, auswirken, Sen.: vgl. poet. Ceres saxo perdomita, Stat.: nono sulco perdomari, vom Boden, Plin. ep. – / Perf. perdomavi, Cic. (?) nach Cledon. 60, 15 K.

    lateinisch-deutsches > perdomo

  • 5 perdomo

    per-domo, domuī, domitum, āre, völlig bezähmen, - bändigen, -bewältigen, I) eig.: a) einzelne Wesen: boves, Colum.: serpentem, serpentes, tauros feroces, Ov.: canes, Tibull.: unum virum non perd., Ov. – b) ganze Länder, Völker gänzlich bezwingen, unterjochen, Latium, Hispaniam, Liv.: gentes, Vell.: Faliscos, Ov.: Salassos, Liv. epit.: omni Galliā cis Rhenum perdomitā, Sall. fr. – II) übtr.: affectus disciplinā perdomantur, Sen.: farinam assiduā tractatione, auswirken, Sen.: vgl. poet. Ceres saxo perdomita, Stat.: nono sulco perdomari, vom Boden, Plin. ep. – Perf. perdomavi, Cic. (?) nach Cledon. 60, 15 K.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > perdomo

  • 6 perdomo

    per-dŏmo, ŭi, ĭtum, āre, v. a.
    I.
    To tame or subdue thoroughly, to subjugate completely, to conquer, vanquish, overcome, etc. (Aug.;

    syn. subigo): ad perdomandum Latium exercitum circumducere,

    Liv. 8, 13:

    Hispaniam,

    id. 28, 12:

    Apulia perdomita,

    id. 9, 20:

    gentes,

    Vell. 2, 95, 2:

    regionem,

    Just. 2, 3, 15:

    urbes,

    Luc. 2, 644:

    serpentes, tauros feroces,

    to tame, subdue, Ov. H. 12, 163; id. M. 1, 447:

    boves,

    Col. 6, 2.—
    B.
    Transf., to work thoroughly, to knead:

    farinam assiduā tractatione,

    Sen. Ep. 90, 23; cf.: perdomitam saxo Cererem, prepared, i. e. ground, Stat. Th. 1, 524.—
    II.
    Trop.:

    ut nono demum sulco (solum) perdometur,

    Plin. Ep. 5, 6, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > perdomo

  • 7 designatus

    dē-signo or dissigno (the latter form preferred by Brambach in sense II. B. 2. infra; so Keller, ad Hor. Ep. 1, 5, 16; cf. Roby, L. G. 2, p. 384), āvi, ātum, 1, v. a., to mark out, trace out (freq. in the Aug. per.); to describe, designate, define (for syn. cf.: nomino, appello; voco, dico; facio, coöpto, evoco, prodo, declaro, renuntio, seligo).
    I.
    Lit.:

    Aeneas urbem designat aratro,

    Verg. A. 5, 755; cf.:

    moenia fossā,

    id. ib. 7, 157:

    moenia sulco,

    Ov. F. 4, 825; and:

    oppidum sulco,

    Tac. A. 12, 24.— With dat.:

    finis templo Jovis,

    Liv. 1, 10; cf.:

    locum circo,

    id. 1, 35:—vulnere frontem, to mark, Stat. Th. 6, 782; cf.:

    nubila ingenti gyro,

    id. ib. 1, 311.—
    * B.
    Transf., to delineate, design, depict, represent, sc. by embroidering, weaving, etc.:

    Europen,

    Ov. M. 6, 103.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to point out, mark, denote by speech; to designate, describe, represent:

    haec ab hominibus callidis animadversa ac notata, verbis designata,

    Cic. de Or. 1, 23, 109; cf.:

    affectus velut primis lineis designare,

    Quint. 4, 2, 120; and:

    aliquem aliqua oratione,

    Caes. B. G. 1, 18:

    notat et designat oculis ad caedem unumquemque nostrum,

    Cic. Cat. 1, 1, 2; cf.:

    aliquem digito,

    Ov. Am. 3, 1, 19; 3, 6, 77:

    decumam ex praeda,

    Liv. 5, 25:

    aliquem nota ignaviae,

    id. 24, 16:

    turpitudinem aliquam,

    Cic. de Or. 2, 58, 236:

    quem (mundum) alio loco ipse designarit deum,

    id. N. D. 1, 13, 33:

    multa, quae nimiam luxuriam et victoriae fiduciam designarent,

    Caes. B. C. 3, 96.—
    B.
    In partic.
    1.
    In a bad sense, to contrive, devise, perpetrate (syn.:

    exsequi, patrare, perpetrare—very rare): quae designata sint et facta nequitia,

    Plaut. Most. 2, 1, 66; cf.: Illa, quae antehac facta sunt, Omitto;

    modo quid designavit!

    Ter. Ad. 1, 2, 7 Donat.—In a good sense:

    quid non ebrietas designat,

    effect, do, accomplish, Hor. Ep. 1, 5, 16 Orell.—
    2.
    With access. idea of arrangement, to dispose, regulate, arrange, appoint, ordain, nominate, elect, choose:

    constituere et designare aliquid,

    Cic. Div. 1, 38, 82:

    Anaxagoras primus omnium rerum descriptionem et modum mentis infinitae vi ac ratione designari et confici voluit,

    to be designed and executed, id. N. D. 1, 11; cf. id. ib. 3, 35.—Esp., to appoint to a public office:

    aliquem praetorem,

    Suet. Cal. 18:

    Mamertinum Consulem,

    Amm. 21, 12, 25:

    ut ii decemviratum habeant, quos plebs designaverit: oblitus est, nullos ab plebe designari,

    Cic. Agr. 2, 10 fin.:

    Catilina in proximum annum consulatum petebat, sperans si designatus foret, etc.,

    Sall. C. 26.—Hence,
    b.
    Polit. t. t.: dēsig-nātus, elect; applied to a person elected to an office, but who has not yet entered upon it:

    consul,

    Cic. Fam. 11, 6; Vell. 2, 58, and the superscriptions of letters in Cic. Fam. 11, 4-8:

    tribunus plebis,

    id. Agr. 2, 5, 11; id. Att. 3, 13; Sall. J. 27, 2:

    quaestor,

    Vell. 2, 111, 3 et saep.—Also, said of the office itself:

    Pompeio consulatus designatus est,

    Gell. 14, 7, 1.—
    (β).
    Transf., expected; of a child not yet born:

    designatus civis,

    Cic. Clu. 11, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > designatus

  • 8 designo

    dē-signo or dissigno (the latter form preferred by Brambach in sense II. B. 2. infra; so Keller, ad Hor. Ep. 1, 5, 16; cf. Roby, L. G. 2, p. 384), āvi, ātum, 1, v. a., to mark out, trace out (freq. in the Aug. per.); to describe, designate, define (for syn. cf.: nomino, appello; voco, dico; facio, coöpto, evoco, prodo, declaro, renuntio, seligo).
    I.
    Lit.:

    Aeneas urbem designat aratro,

    Verg. A. 5, 755; cf.:

    moenia fossā,

    id. ib. 7, 157:

    moenia sulco,

    Ov. F. 4, 825; and:

    oppidum sulco,

    Tac. A. 12, 24.— With dat.:

    finis templo Jovis,

    Liv. 1, 10; cf.:

    locum circo,

    id. 1, 35:—vulnere frontem, to mark, Stat. Th. 6, 782; cf.:

    nubila ingenti gyro,

    id. ib. 1, 311.—
    * B.
    Transf., to delineate, design, depict, represent, sc. by embroidering, weaving, etc.:

    Europen,

    Ov. M. 6, 103.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to point out, mark, denote by speech; to designate, describe, represent:

    haec ab hominibus callidis animadversa ac notata, verbis designata,

    Cic. de Or. 1, 23, 109; cf.:

    affectus velut primis lineis designare,

    Quint. 4, 2, 120; and:

    aliquem aliqua oratione,

    Caes. B. G. 1, 18:

    notat et designat oculis ad caedem unumquemque nostrum,

    Cic. Cat. 1, 1, 2; cf.:

    aliquem digito,

    Ov. Am. 3, 1, 19; 3, 6, 77:

    decumam ex praeda,

    Liv. 5, 25:

    aliquem nota ignaviae,

    id. 24, 16:

    turpitudinem aliquam,

    Cic. de Or. 2, 58, 236:

    quem (mundum) alio loco ipse designarit deum,

    id. N. D. 1, 13, 33:

    multa, quae nimiam luxuriam et victoriae fiduciam designarent,

    Caes. B. C. 3, 96.—
    B.
    In partic.
    1.
    In a bad sense, to contrive, devise, perpetrate (syn.:

    exsequi, patrare, perpetrare—very rare): quae designata sint et facta nequitia,

    Plaut. Most. 2, 1, 66; cf.: Illa, quae antehac facta sunt, Omitto;

    modo quid designavit!

    Ter. Ad. 1, 2, 7 Donat.—In a good sense:

    quid non ebrietas designat,

    effect, do, accomplish, Hor. Ep. 1, 5, 16 Orell.—
    2.
    With access. idea of arrangement, to dispose, regulate, arrange, appoint, ordain, nominate, elect, choose:

    constituere et designare aliquid,

    Cic. Div. 1, 38, 82:

    Anaxagoras primus omnium rerum descriptionem et modum mentis infinitae vi ac ratione designari et confici voluit,

    to be designed and executed, id. N. D. 1, 11; cf. id. ib. 3, 35.—Esp., to appoint to a public office:

    aliquem praetorem,

    Suet. Cal. 18:

    Mamertinum Consulem,

    Amm. 21, 12, 25:

    ut ii decemviratum habeant, quos plebs designaverit: oblitus est, nullos ab plebe designari,

    Cic. Agr. 2, 10 fin.:

    Catilina in proximum annum consulatum petebat, sperans si designatus foret, etc.,

    Sall. C. 26.—Hence,
    b.
    Polit. t. t.: dēsig-nātus, elect; applied to a person elected to an office, but who has not yet entered upon it:

    consul,

    Cic. Fam. 11, 6; Vell. 2, 58, and the superscriptions of letters in Cic. Fam. 11, 4-8:

    tribunus plebis,

    id. Agr. 2, 5, 11; id. Att. 3, 13; Sall. J. 27, 2:

    quaestor,

    Vell. 2, 111, 3 et saep.—Also, said of the office itself:

    Pompeio consulatus designatus est,

    Gell. 14, 7, 1.—
    (β).
    Transf., expected; of a child not yet born:

    designatus civis,

    Cic. Clu. 11, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > designo

  • 9 dissigno

    dē-signo or dissigno (the latter form preferred by Brambach in sense II. B. 2. infra; so Keller, ad Hor. Ep. 1, 5, 16; cf. Roby, L. G. 2, p. 384), āvi, ātum, 1, v. a., to mark out, trace out (freq. in the Aug. per.); to describe, designate, define (for syn. cf.: nomino, appello; voco, dico; facio, coöpto, evoco, prodo, declaro, renuntio, seligo).
    I.
    Lit.:

    Aeneas urbem designat aratro,

    Verg. A. 5, 755; cf.:

    moenia fossā,

    id. ib. 7, 157:

    moenia sulco,

    Ov. F. 4, 825; and:

    oppidum sulco,

    Tac. A. 12, 24.— With dat.:

    finis templo Jovis,

    Liv. 1, 10; cf.:

    locum circo,

    id. 1, 35:—vulnere frontem, to mark, Stat. Th. 6, 782; cf.:

    nubila ingenti gyro,

    id. ib. 1, 311.—
    * B.
    Transf., to delineate, design, depict, represent, sc. by embroidering, weaving, etc.:

    Europen,

    Ov. M. 6, 103.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to point out, mark, denote by speech; to designate, describe, represent:

    haec ab hominibus callidis animadversa ac notata, verbis designata,

    Cic. de Or. 1, 23, 109; cf.:

    affectus velut primis lineis designare,

    Quint. 4, 2, 120; and:

    aliquem aliqua oratione,

    Caes. B. G. 1, 18:

    notat et designat oculis ad caedem unumquemque nostrum,

    Cic. Cat. 1, 1, 2; cf.:

    aliquem digito,

    Ov. Am. 3, 1, 19; 3, 6, 77:

    decumam ex praeda,

    Liv. 5, 25:

    aliquem nota ignaviae,

    id. 24, 16:

    turpitudinem aliquam,

    Cic. de Or. 2, 58, 236:

    quem (mundum) alio loco ipse designarit deum,

    id. N. D. 1, 13, 33:

    multa, quae nimiam luxuriam et victoriae fiduciam designarent,

    Caes. B. C. 3, 96.—
    B.
    In partic.
    1.
    In a bad sense, to contrive, devise, perpetrate (syn.:

    exsequi, patrare, perpetrare—very rare): quae designata sint et facta nequitia,

    Plaut. Most. 2, 1, 66; cf.: Illa, quae antehac facta sunt, Omitto;

    modo quid designavit!

    Ter. Ad. 1, 2, 7 Donat.—In a good sense:

    quid non ebrietas designat,

    effect, do, accomplish, Hor. Ep. 1, 5, 16 Orell.—
    2.
    With access. idea of arrangement, to dispose, regulate, arrange, appoint, ordain, nominate, elect, choose:

    constituere et designare aliquid,

    Cic. Div. 1, 38, 82:

    Anaxagoras primus omnium rerum descriptionem et modum mentis infinitae vi ac ratione designari et confici voluit,

    to be designed and executed, id. N. D. 1, 11; cf. id. ib. 3, 35.—Esp., to appoint to a public office:

    aliquem praetorem,

    Suet. Cal. 18:

    Mamertinum Consulem,

    Amm. 21, 12, 25:

    ut ii decemviratum habeant, quos plebs designaverit: oblitus est, nullos ab plebe designari,

    Cic. Agr. 2, 10 fin.:

    Catilina in proximum annum consulatum petebat, sperans si designatus foret, etc.,

    Sall. C. 26.—Hence,
    b.
    Polit. t. t.: dēsig-nātus, elect; applied to a person elected to an office, but who has not yet entered upon it:

    consul,

    Cic. Fam. 11, 6; Vell. 2, 58, and the superscriptions of letters in Cic. Fam. 11, 4-8:

    tribunus plebis,

    id. Agr. 2, 5, 11; id. Att. 3, 13; Sall. J. 27, 2:

    quaestor,

    Vell. 2, 111, 3 et saep.—Also, said of the office itself:

    Pompeio consulatus designatus est,

    Gell. 14, 7, 1.—
    (β).
    Transf., expected; of a child not yet born:

    designatus civis,

    Cic. Clu. 11, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > dissigno

  • 10 committo

    committo, ĕre, mīsi, missum - tr. - [st2]1 [-] réunir, joindre, assembler, relier. [st2]2 [-] comparer, mettre aux prises, engager, entreprendre, commencer, entamer. [st2]3 [-] commettre (une faute), se rendre coupable de, encourir (une peine), être sous le coup de, s'exposer à; au passif, être exigible, être applicable. [st2]4 [-] charger de, confier, recommander. [st2]5 [-] risquer, hasarder. [st2]6 [-] au passif, être engagé (en garantie), être dévolu.    - committere aliquid alicui rei (cum aliqua re): joindre qqch à qqch.    - committere viam viae, Liv. 39, 2: relier une route à une route.    - per nondum commissa inter se munimenta urbem intravit, Liv. 38, 4, 8: il entra dans la ville entre les fortifications qui n'avaient pas encore été rejointes entre elles.    - Tiberinum ponte committere, Flor, 1, 4: jeter un pont sur le Tibre.    - committere proelium cum aliquo, engager le combat avec qqn.    - committere bellum: commencer la guerre.    - committere spectaculum: donner un spectacle.    - committere judicium: engager un procès.    - multam committere: encourir une amende.    - poenam committere: encourir une peine.    - committere aliquid alicui: confier qqch à qqn.    - committere + dat.: s’en remettre à, se fier à.    - committere alicui ut: confier à qqn le soin (la mission) de, s'en remettre à qqn pour...    - committere se fortunae (pugnae): risquer une bataille.    - committere ut: commettre la faute de.    - non committere ut: ne pas commettre la faute de, se garder de.    - non committam, ut tibi insanire videar, Cic. Fam. 5, 5, 3: je me garderai bien de te donner l'impression d'être insensé.    - nec committam ut dolor corporis efficiat ut frustra tantus vir ad me venerit, Cic. Tusc. 2, 61: il ne me sera pas dit [qu'une douleur physique fait qu'un si grand homme est venu près de moi inutilement.] = qu'à la suite d'une douleur physique dont je souffrais, un si grand homme est venu près de moi inutilement.    - se in senatum committere: s'aventurer au sénat, se risquer à aller au sénat.
    * * *
    committo, ĕre, mīsi, missum - tr. - [st2]1 [-] réunir, joindre, assembler, relier. [st2]2 [-] comparer, mettre aux prises, engager, entreprendre, commencer, entamer. [st2]3 [-] commettre (une faute), se rendre coupable de, encourir (une peine), être sous le coup de, s'exposer à; au passif, être exigible, être applicable. [st2]4 [-] charger de, confier, recommander. [st2]5 [-] risquer, hasarder. [st2]6 [-] au passif, être engagé (en garantie), être dévolu.    - committere aliquid alicui rei (cum aliqua re): joindre qqch à qqch.    - committere viam viae, Liv. 39, 2: relier une route à une route.    - per nondum commissa inter se munimenta urbem intravit, Liv. 38, 4, 8: il entra dans la ville entre les fortifications qui n'avaient pas encore été rejointes entre elles.    - Tiberinum ponte committere, Flor, 1, 4: jeter un pont sur le Tibre.    - committere proelium cum aliquo, engager le combat avec qqn.    - committere bellum: commencer la guerre.    - committere spectaculum: donner un spectacle.    - committere judicium: engager un procès.    - multam committere: encourir une amende.    - poenam committere: encourir une peine.    - committere aliquid alicui: confier qqch à qqn.    - committere + dat.: s’en remettre à, se fier à.    - committere alicui ut: confier à qqn le soin (la mission) de, s'en remettre à qqn pour...    - committere se fortunae (pugnae): risquer une bataille.    - committere ut: commettre la faute de.    - non committere ut: ne pas commettre la faute de, se garder de.    - non committam, ut tibi insanire videar, Cic. Fam. 5, 5, 3: je me garderai bien de te donner l'impression d'être insensé.    - nec committam ut dolor corporis efficiat ut frustra tantus vir ad me venerit, Cic. Tusc. 2, 61: il ne me sera pas dit [qu'une douleur physique fait qu'un si grand homme est venu près de moi inutilement.] = qu'à la suite d'une douleur physique dont je souffrais, un si grand homme est venu près de moi inutilement.    - se in senatum committere: s'aventurer au sénat, se risquer à aller au sénat.
    * * *
        Committo, committis, commisi, pen. prod. commissum, committere. Plin. iunior. Mettre ensemble, Assembler.
    \
        Animos committere. Catul. Conjoindre, Unir.
    \
        Noctes duas committere. Ouid. Conjoindre, Mettre deux nuicts ensemble sans qu'il y ait jour entredeux.
    \
        Furta committere latebris. Stat. Cacher, Mucer.
    \
        Committere alicuius plagae oras suturis. Cels. Couldre ensemble et rejoindre les levres d'une playe.
    \
        Committere semen solo. Columel. Semer la terre.
    \
        Vinum committere venis. Horat. Boire du vin, duquel la force entre dedens les veines.
    \
        Vitem tenui committere sulco. Virgil. Planter la vigne.
    \
        Committere se in conclaue. Cic. Se jecter dedens.
    \
        Vrbi se committere. Cic. Se mettre dedens la ville pour seureté.
    \
        Committere. Terent. Bailler en garde, Commettre.
    \
        Committere et credere honorem alicui. Cic. Luy bailler quelque magistrat, ou office honorable.
    \
        Alendum aliquem committere alicui. Ouid. Luy bailler à nourrir.
    \
        Arbitrio alicuius aliquid committere. Horat. Remettre à sa discretion et volunté.
    \
        Committere se in fidem, vel tutelam alicuius. Terentius. Se commettre en la foy et sauvegarde d'aucun.
    \
        Ingeniis coniecturaeque aliquorum aliquid committere. Cic. Remettre à leur conjecture.
    \
        Causam committere alicui. Cic. Commettre et donner en charge.
    \
        Consilia sua alicui committere. Cic. Luy dire et declarer son intention, ou son secret.
    \
        Delictum hominum fortunae iudicio committere. Cic. En laisser faire à fortune.
    \
        Epistolam alicui committere. Cic. Bailler à porter.
    \
        Habenas committere. Seneca. Bailler la puissance et authorité de gouverner.
    \
        Honores committere alicui. Clau. Luy bailler offices honorables.
    \
        Incommoda sua legibus committere. Cic. S'en rapporter aux loix, pour punition en estre faicte selon icelles, Laisser la vengeance de son injure aux loix et aux magistrats.
    \
        Literas alicui committere. Cic. Bailler lettres à porter.
    \
        Magistratus aliquibus committere. Cic. Leur bailler des offices.
    \
        Vices suas alicui committere. Senec. Le commettre en son office, Luy bailler sa charge.
    \
        Crus commisit laqueo volucris. Ouid. A mis dedens, etc.
    \
        Literis committere aliquid. Cic. Mettre par escript.
    \
        Committere gnatam suam vxorem alicui. Terent. Marier sa fille à quelcun, Luy bailler pour femme.
    \
        Committere in discrimen. Liu. Exposer et mettre en dangier.
    \
        Committere se in praecipitem locum. Cic. Se mettre en peril et dangier.
    \
        Fortunae se committere. Cic. Se mettre à l'adventure.
    \
        Frigori committere. Celsus. Mettre au froid.
    \
        Itineri se committere. Cic. Se mettre à chemin.
    \
        Se hyemi et fluctibus committere. Cic. Se mettre sur la mer en temps d'yver.
    \
        Se labori committere. Cels. Se mettre à labourer, ou travailler.
    \
        Mari aliquem committere. Lucan. Le mettre sur la mer.
    \
        Nauigationi se committere. Cic. Se mettre sur l'eaue.
    \
        Nocti se committere. Ouid. Cheminer de nuict, Se fier à la nuict.
    \
        Ponti sese committere. Virgil. Passer sur un pont.
    \
        Rixae se committere. Ouid. Se mettre en la noise.
    \
        Longius portibus committere se non audebant. Caesar. Ils ne s'osoyent eslongner des ports, et se mettre en la grande eaue.
    \
        Soli se committere. Celsus. Se mettre au soleil.
    \
        Committere. Sueton. Irriter et faire batre deux ou plusieurs à l'encontre les uns des autres.
    \
        Committere. Suet. Non cessauit inter se omnes committere. Irriter l'un contre l'autre.
    \
        Fratres committere odiis. Claud. Mettre haine et dissension entre les freres.
    \
        Committere bellum. Liu. Dresser et commencer, Esmouvoir.
    \
        Committere certamen. Liu. Commencer le combat.
    \
        Ludos committere. Plaut. Cic. Commencer les jeux.
    \
        Committere manum alicui. Virgil. Luy faire la guerre.
    \
        Praelium committere. Caesar. Commencer l'estour, Commencer la bataille, et donner dedens.
    \
        Pugnam committere. Sil. Commencer.
    \
        Verba committere caecis modis. Senec. Proposer une question obscure, Parler obscurement.
    \
        Committere aliquid. Cic. Faillir, Commettre, Offenser.
    \
        Caedem committere. Ouid. Faire un meurtre.
    \
        Culpam committere. Cic. Faillir.
    \
        Iurgia. Plaut. Noiser, Faire debat.
    \
        Rixam committere. Liu. Commencer la noise.
    \
        Non committere vt, vel quamobrem. Cic. Ne faire chose parquoy, etc. Ne faire en sorte que, etc.
    \
        Committere se in aciem. Liu. Se mettre, ou entrer en la bataille.
    \
        Committere se in conspectum populi. Cic. Se monstrer et presenter.
    \
        Committere se in Senatum. Cic. Venir au Senat.
    \
        Committere de existimatione sua alicui. Cic. Se rapporter de son honneur.
    \
        Committere. Cic. Confisquer.

    Dictionarium latinogallicum > committo

  • 11 suspendo

    suspendo, di, sum, 3, v. a. [sus, from subs, for sub; v. sub, III., and pendo], to hang up, hang, suspend (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    pernas suspendito in vento biduum... suspendito in fumo biduum... suspendito in carnario,

    Cato, R. R. 162, 3:

    aliquid in fumo,

    Plin. 30, 4, 11, § 31:

    suspensae in litore vestes,

    Lucr. 1, 305:

    religata ad pinnam muri reste suspensus,

    Liv. 8, 16, 9:

    oscilla ex altā pinu,

    Verg. G. 2, 389:

    columbam malo ab alto,

    id. A. 5, 489:

    tignis nidum suspendat hirundo,

    id. G. 4, 307:

    habilem arcum umeris,

    id. A. 1, 318:

    stamina telā,

    Ov. M. 6, 576:

    aliquid collo,

    Plin. 37, 9, 40, § 124:

    (ranae) suspensae pedibus,

    id. 32, 8, 29, § 92; Col. 7, 10, 3:

    aliquid e collo,

    Plin. 23, 7, 63, § 125:

    allium super prunas,

    id. 19, 6, 34, § 115:

    vitem sub ramo,

    id. 17, 23, 35, § 209:

    cocleam in fumo,

    id. 30, 4, 11, § 31: aliquid lance, to weigh, Pert. 4, 10; cf.:

    in trutinā Homerum,

    Juv. 6, 438:

    suspendi a jugulis suis gladios obsecrantes,

    Amm. 17, 12, 16:

    se suspendit fenestrā,

    i. e. to look out, App. M. p. 148, 6.— Poet.:

    nec sua credulitas piscem suspenderat hamo,

    had hung, caught, Ov. M. 15, 101.—In a Greek construction: [p. 1820] (pueri) laevo suspensi loculos tabulamque lacerto, with their satchels hanging on their arms, Hor. S. 1, 6, 74; id. Ep. 1, 1, 56.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., of persons.
    a.
    To choke to death by hanging, to hang (cf.:

    suffoco, strangulo): capias restim ac te suspendas,

    Plaut. Poen. 1, 2, 184; cf. id. Pers. 5, 2, 34:

    nisi me suspendo, occidi,

    id. Rud. 5, 3 59:

    se suspendere,

    id. Trin. 2, 4, 135; Cic. Verr. 2, 3, 56, § 129; id. Att. 13, 40, 1: caput obnubito: arbori infelici suspendito, Lex. ap. Cic. Rab. Perd. 4, 13; Liv. 1, 26, 6:

    uxorem suam suspendisse se de ficu,

    Cic. de Or. 2, 69, 278:

    se e ficu,

    Quint. 6, 3, 88:

    hominem in oleastro,

    Cic. Verr. 2, 3, 23, § 57:

    more vel intereas capti suspensus Achaei,

    Ov. Ib. 297:

    aliquem in furcā,

    Dig. 48, 13, 6; cf.:

    virgines, quae corporibus suspensis demortuae forent,

    Gell. 15, 10, 2.—
    b.
    To hang at the whipping-post; pass., to be flogged, Amm. 15, 7, 4.—
    2.
    Of offerings in a temple, to hang up, dedicate, consecrate:

    votas vestes,

    Verg. A. 12, 769; cf. id. ib. 9, 408:

    arma capta patri Quirino,

    id. ib. 6, 859:

    vestimenta maris deo,

    Hor. C. 1, 5, 15:

    insignia,

    Tib. 2, 4, 23.—
    3.
    Esp., of buildings, to build upon arches or vaults, to arch or vault: primus balneola suspendit, Cic. Fragm. ap. Non. 194, 14; cf. id. Top. 4, 22:

    pavimenta,

    Pall. 1, 20, 2:

    cameras harundinibus,

    to arch over, Plin. 16, 36, 64, § 156:

    castra saxis praeruptis,

    to build on, Sil. 3, 556:

    velabra,

    Amm. 14, 6, 25:

    duo tigna... suspenderent eam contignationem,

    propped up, supported, Caes. B. C. 2, 9, 2; cf. id. ib. § 5.—
    b.
    Transf. (with esp. reference to the thing beneath), to prop up, hold up, support:

    muro suspenso furculis,

    Liv. 38, 7, 9:

    agentem ex imo rimas insulam,

    Sen. Ben. 6, 15, 5:

    tellus ligneis columnis suspenditur,

    Plin. 33, 4, 21, § 68:

    dolia subjectis parvis tribus lapidibus suspenduntur,

    Col. 12, 18, 6; cf. id. 2, 15, 6; 3, 13, 8:

    orbis Libycos Indis dentibus,

    tables with ivory feet, Mart. 2, 43, 9:

    cum terra levis virgultaque molem suspendant,

    Luc. 3, 397; Petr. 135:

    pes summis digitis suspenditur,

    is raised on tiptoe, Quint. 11, 3, 125.—
    c.
    Esp., of ploughing, etc., to lift up, raise:

    si non fuerit tellus fecunda... tenui sat erit suspendere sulco,

    Verg. G. 1, 68:

    ripas... litora multo vomere suspendere,

    Stat. Th. 4, 181; cf.:

    vineam in summā terrā suspendere,

    Col. 3, 13.—
    II.
    Trop.; pass. suspendi, to depend, rest, etc.
    A.
    In gen. (very rare):

    extrinsecus aut bene aut male vivendi suspensas habere rationes,

    dependent upon externals, Cic. Fam. 5, 13, 1:

    cui viro ex se ipso apta sunt omnia, nec suspensa aliorum aut bono casu aut contrario pendere, etc.,

    id. Tusc. 5, 12, 36:

    genus, ex quo ceterae species suspensae sunt,

    Sen. Ep. 58, 7:

    numquam crediderim felicem ex felicitate suspensum,

    id. ib. 98, 1.—
    B.
    In partic., to cause to be suspended, i. e.,
    1.
    To make uncertain or doubtful, to keep in suspense:

    medio responso rem suspenderunt,

    Liv. 39, 29, 1:

    illa Suspendit animos fictā gravitate rogantum,

    Ov. M. 7, 308:

    ea res omnium animos exspectatione suspenderat,

    Curt. 9, 7, 20:

    aliquem exspectatione,

    Plin. Ep. 2, 20, 3:

    diu judicum animos,

    Quint. 9, 2, 22; cf.:

    senatum ambiguis responsis,

    Suet. Tib. 24:

    suspensa ac velut dubitans oratio,

    Quint. 10, 7, 22:

    exspectationem,

    Curt. 7, 4, 14; cf. infra, in the P. a. —
    2.
    To stay, stop, check, interrupt, suspend (syn. supprimo):

    nec jam suspendere fletum Sustinet,

    Ov. F. 4, 849:

    lacrimas,

    id. Am. 1, 7, 57:

    spiritum,

    Quint. 1, 8, 1:

    sermonem,

    Quint. 11, 3, 35 sq.:

    fluxiones oculorum,

    Plin. 28, 7, 21, § 73:

    epiphoras,

    id. 25, 12, 91, § 143:

    causas morbi,

    Veg. Vet. 3, 65, 5:

    gressum,

    id. ib. 2, 55, 3:

    manum tuam,

    id. ib. 2, 40, 3; cf. P. a. 2. infra. —
    * 3.
    To hang or fix upon something:

    suspendit pictā vultum mentemque tabellā,

    Hor. Ep. 2, 1, 97.—
    4.
    Aliquem or aliquid naso (adunco), to turn up one ' s nose at, to sneer at a person or thing (Horatian):

    naso suspendis adunco Ignotos,

    Hor. S. 1, 6, 5:

    Balatro suspendens omnia naso,

    id. ib. 2, 8, 64.—
    5.
    Of a temporary removal from office, to suspend:

    duobus hunc (episcopum) mensibus, Greg. M. Ep. 3, 46: ab officio suspensus,

    id. ib. —Hence, suspen-sus, a, um, P. a.
    A.
    Lit. (mostly poet. and in post-Aug-prose).
    1.
    Raised, elerated, suspended: Roma cenaculis sublata atque suspensa, Cic. Agr. 2, 35, 96; so,

    saxis suspensam hanc aspice rupem,

    Verg. A. 8, 190: equi illi Neptunii, qui per undas currus suspensos rapuisse dicuntur, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 27, 67; cf.:

    vel mare per medium fluctu suspensa tumenti Ferret iter,

    skimming lightly over the waters, Verg. A. 7, 810:

    (corus) suspensum in terras portat mare,

    raised on high, Sil. 1, 470:

    suspensis auribus,

    Prop. 3, 6 (4, 5), 8:

    aura suspensa levisque,

    Lucr. 3, 196:

    terra,

    loosened, loose, Col. 11, 3, 54:

    suspensissimum pastinatum,

    id. 3, 13, 7:

    (oliva) inicitur quam mundissimis molis suspensis ne nucleus frangatur,

    id. 12, 51, 2, and 54, 2:

    radix suspensa pariter et mersa,

    Plin. Ep. 8, 20, 6:

    suspensum inter nubila corpus,

    Sil. 12, 94; 1, 470:

    loco ab umore suspenso,

    Pall. 1, 40, 1:

    alituum suspensa cohors,

    Sen. Phoen. 77.—
    2.
    Transf., suspended, i. e. pressing or touching lightly, light:

    suspenso gradu placide ire perrexi,

    on tiptoe, Ter. Phorm. 5, 6, 28; so,

    gradu,

    Ov. F. 1, 426; 6, 338; cf.:

    evagata noctu suspenso pede,

    Phaedr. 2, 4, 18:

    pedes,

    Sen. Contr. 1 praef. fin.:

    suspensa levans digitis vestigia primis,

    Verg. Cir. 212:

    vestigia,

    Sil. 15, 617:

    suspensā manu commendare aliquem,

    slightly, Plin. Ep. 6, 12, 1:

    suspensis dentibus,

    Lucr. 5, 1069:

    suspensis passibus,

    Amm. 14, 2, 31:

    molis suspensis,

    Col. 12, 51, 2; 12, 54, 2.—
    B.
    Trop.
    1.
    Uncertain, hovering, doubtful, wavering, hesitating, in suspense, undetermined, anxious (the predom. and class. signif.;

    syn.: incertus, dubius): nolo suspensam et incertam plebem Romanam obscurā spe et caecā exspectatione pendere,

    Cic. Agr. 2, 25, 66; cf.:

    civitas suspensa metu,

    id. ib. 1, 8, 23:

    suspensum me tenes,

    id. Att. 10, 1, 2:

    maneo Thessalonicae suspensus,

    id. ib. 3, 8, 2; Hirt. B. G. 8, 43:

    tot populos inter spem metumque suspensos animi habetis,

    Liv. 8, 13:

    suspensus animus et sollicitus,

    Cic. Att. 2, 18, 1:

    suspenso animo exspectare, quod quis agat,

    id. ib. 4, 15, 10:

    animus,

    id. de Or. 1, 56, 239; id. Fam. 16, 3, 2; id. Verr. 2, 5, 6, § 14:

    animus suspensus curis majoribus,

    id. Phil. 7, 1, 1:

    auditā inspectāque re, omnia suspensa neutro inclinatis sententiis reliquere,

    Liv. 34, 62, 16:

    dimissis suspensā re legatis,

    id. 31, 32, 5.— Comp.:

    exercitus suspensiore animo, Auct. B. Afr. 48, 3: suspensus incertusque vultus, coloris mutatio,

    Cic. Clu. 19, 54; 3, 8; cf.: hominum exspectationem et spem rei publicae suspensam tenere, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 1; Cic. Fam. 11, 8, 1:

    suspensam dubiamque noctem spe ac metu exegimus,

    Plin. Ep. 6, 20, 19:

    pro homine amicissimo,

    id. ib. 8, 5, 3:

    munera suspensi plena timoris,

    Ov. H. 16, 84 Ruhnk.:

    suspensa et obscura verba,

    Tac. A. 1, 11.— Neutr. absol.:

    quare non semper illam (nequitiam) in suspenso relinquam?

    Sen. Ep. 97, 14:

    est suspensum et anxium, de eo, quem ardentissime diligas, interdum nihil scire,

    Plin. Ep. 6, 4, 3:

    rem totam in suspenso reliqui,

    id. ib. 10, 31 (40), 4:

    ipse in suspenso tenuit,

    Tac. H. 1, 78 fin.:

    si adhuc in suspenso sit statuta libertas,

    Dig. 9, 4, 15; Just. Inst. 1, 12, 5.—
    2.
    Of goods held under a lien or judgment:

    suspensis amici bonis libellum deicio creditoribus ejus me obligaturus,

    Sen. Ben. 4, 12, 3.—
    3.
    Dependent:

    qui fideles nobis socii, qui dubii suspensaeque ex fortunā fidei,

    Liv. 44, 18, 4:

    animos ex tam levibus momentis fortunae suspensos,

    id. 4, 32, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > suspendo

  • 12 concludo

    conclūdo, clūsi, clūsum, ere (con u. cludo = claudo), verschließen = beischließen, einschließen, beistecken, einsperren, absperren, I) eig.: a) leb. Wesen u. lebl. Ggstde., eos, magnam hominum multitudinem, Cic.: bestias delectationis causā, Cic.: conclusa aqua facile corrumpitur, Cic. – m. Adv. wohin? oder m. in u. Akk., ut ab illa excludar, huc concludar (im Bilde, scherzh. = daß mir jene genommen wird, diese mich nimmt), Ter. Andr. 386: c. se in cellulam cum illa, Ter.: c. in vincla bestiam nequissimam, Plaut.: cistellulam in vidulum, Plaut.: u. (im Bilde) ius civile in parvum quendam et angustum locum, Cic. – m. intra u. Akk., amicos intra dentes (hinter den Z.) conclusos habere, Plaut. trin. 909. – im Passiv m. Adv. wo? oder m. in u. Abl., conclusam hic uxorem habeo saevam, Ter.: si forent conclusi in cavea, ut pulli gallinacei, Plaut. ( aber Cic. Tim. 10 jetzt mit den besten Hdschrn. animum inclusit in corpore, u. Cic. Verr. 4, 54 apte in scaphiis aureis includebat). – mit Abl. wodurch? se loco calce arenāque perpolito, Vitr.: aurae follibus conclusae, Hor. – b) eine Örtl. einschließen, abschließen, absperren, v. Pers., maria, abdämmen, Sen.: locum sulco, Verg. – v. anbern Örtl., c. mediam (Mesopotamiam) ab utroque latere (v. Tigris u. Euphrat), Curt. – conclusus locus, Lucr. u. Hor. (u. so im Kompar., locus conclusior, Hyg. astr. 4, 14); conclusum mare, das eingeschlossene, eingeengte, das Binnenmeer (Ggstz. vastissimus atque apertissimus Oceanus), Caes.: piscina porticibus conclusa, Suet. – dah. prägn., jmd. (= jmds. Leib) verstopfen, ne pituita eos (phasianos) concludat, Pallad. 1, 29, 3.

    II) übtr.: a) einschließen, einengen, in einen engen Raum zusammenfassen, angustia conclusae orationis, Cic. – m. in u. Akk., tot res tantas tam opportune in unum diem, Ter.: alqm in angustissimam formulam sponsionis c., Cic.: in hanc formulam omnia iudicia legitima conclusa et comprehensa, Cic.: nisi ut equester ordo in huiusce legis periculum concludatur, daß sich die G. dieses Gesetzes nur auf den Ritterstand erstreckt (beschränkt), Cic. – m. Abl. wodurch? deutsch in etw. umfassen, quartus dies hoc libro concluditur, Cic.: uno volumine vitam excellentium virorum complurium, Nep.: ea (vis) verbis interdicti non concluditur, Cic.: omnia fere quae sunt conclusa artibus, dispersa ac dissipata quondam fuerunt, Cic. – b) in ein abgeschlossenes Ganzes bringen, α) übh. abschließen, zum Abschluß bringen, epistulam, Cic.: crimen decumarum (in der Rede), Cic.: aliquando totam huius generis orationem c. atque definire, Cic.: c. tempora, Lucr.: invenietis id facinus natum a cupiditate, auctum per stuprum, crudelitate perfectum atque conclusum, Cic. Verr. 2, 82. – u. als rhet. t. t. v. Schluß des Vortrags od. v. Epilog, mit etw. zum Abschlusse kommen, ut ea ipsa concludamus aliquando, Cic.: perorationem inflammantem restinguentemve c., Cic. – absol., ut concludamus atque ita peroremus, Cic. – β) (als rhet. t. t.) die Rede, Gedanken rhythmisch, periodisch abschließen, zu einem Ganzen abrunden (s. Ellendt Cic. Brut. 33 ed. 1), sententias explere concludereque, Cic.: c. versum, Cic.: horridā oratione neque perfectā neque conclusā (Ggstz. levi et structā, et terminatā), Cic. – m. Abl. womit? wodurch? verbum gravi od. acuto tenore, Quint.: sensus (nachaug. = sententia) numeris conclusus, Quint. – γ) (als, philos. t. t.) syllogistisch (in syllogistischer Form) –, zu einem Schluß zusammenfassen, zusammenstellen, einen Schluß ziehen, schließen, in Schlußform folgern (s. Holstein Cic. de fin. 3, 27), argumentum, Cic.: argumenta sententiae, Cic.: rationem hoc modo, Cic.: argumentationem, die Reihe der argumenta zum Resultat zusammenstellen, Cic.: satisne hoc conclusum (esse) videtur? scheint dir dieser Schluß genügend? Cic. – mit ex u. Abl., commodius arbitror ex rebus concessis concludi quod velis, Cic. – m. folg. Acc. u. Infin., deinde concludebas summum malum esse dolorem, Cic.: quattuor sunt capita, quae concludant (zu dem Schlusse führen sollen) nihil esse, quod nosci, percipi, comprehendi possit, Cic.: u. so im Abl. absol., perfecto et concluso (wenn es abgemacht u. schlußkräftig [d.i. erwiesen] ist) neque virtutibus neque amicitiis usquam locum esse, nihil praeterea est magno opere dicendum, Cic. – absol. = einen Schluß ziehen od. machen, schließen, in Schlußform folgern, ille concludit astrictius, hic latius, Quint.: ea sumunt ad concludendum, quorum iis nihil conceditur, Cic.: argumenta ratione concludentia, vernunftgemäße Schlüsse, Cic. – c) abschließen = begrenzen, luctuosam vitam termino funestiore conclusit, Paul. b. Augustin. serm. 322. – / Solözist., conclausa semina, Col. 3, 12, 2.

    lateinisch-deutsches > concludo

  • 13 depono

    dē-pōno, posuī, positum, ere, ab-, herab-, niederstellen, -setzen, -legen, I) im allg.: 1) eig.: caput, Plaut.: caput terrae, Ov.: mentum in gremio alcis, Cic.: inter genua sua caput, Apul.: latus sub lauru, Hor., u. corpora sub ramis arboris altae, Verg.: in acie tertio ordine extremis subsidio deponi, v. den Triariern, Varro LL.: d. coronam in aram, Liv.: bl. coronam, Liv.: lecticam, Liv. fr. u. Suet.: onus, Cic.: onera iumentis, Caes.: arma, niederlegen, v. Besiegten, Caes., ablegen, v. Soldaten, Liv.: personam accusatoris (bildl.), Cic.: puerum, v. Rücken absetzen (Ggstz. subire, aufhocken), Plin. ep.: uxorem et liberos, absetzen (vom Wagen), absteigen lassen, Flor.: homines funibus, an S. herablassen, Veget. mil.: cadaver regis de cruce, vom Kr. abnehmen, Vulg.: librum de manibus, Cic.: soleas, Mart.: ungues et capillos, Petron.: comas, abschneiden, Mart.: vela, einziehen, Sil. – malleolum in terram, setzen, pflanzen, Col.: so auch semina sulco, Col.: u. plantam in hortis, Ov. – exercitum in terram, aussetzen (gew. exponere), Iustin.: u. so legiones, Auct. b. Afr. – alqm per fenestram, aus dem Zimmer schaffen, Vulg. 1. regg. 19, 22. – dep. spiritum, anhalten, Quint. – poet., ablegen = gebären, alqam, Catull.; vgl. onus naturae, Phaedr.: fetus in eius tugurio, Phaedr. u. einsetzen als Kampfpreis, vitulam, Verg. ecl. 3, 31. – scherzh., deponere alqm vino, jmd. zu Boden-, niedertrinken, unter den Tisch trinken, Plaut. aul. 575. – prägn., et Chattos saltus suus Hercynius prosequitur simul atque deponit, setzt sie in die Ebene (verläßt sie in der Ebene), Tac. Germ. 30, 1. – 2) übtr.: a) ablegen, unterlassen, fahren lassen, aufgeben, einer Sache sich entschlagen, auf etw. verzichten, Verzicht leisten, etw. verlieren, endigen, amicitias, simultates, Cic.: gloriam, Cic.: spem, Hor.: prius animam quam id (odium erga Romanos), Nep.: opinionem, Cic.: bellum, Liv. u. Ov., Ggstz. incipere, Sall., od. Ggstz. coepisse, Liv.: aedificationem, Cic.: adeundae Syriae consilium, Cic.: reparandae classis cogitationem, Auct. b. Alex.: totem gloriam abicere atque deponere, Caes.: in alcis sermone et suavitate omnes curas doloresque, Cic.: molestias, Cic.: ineptias istas et desideria urbis, Cic.: memoriam alcis rei, Cic., od. alqd ex memoria, Cic., vergessen: sitim, stillen, Ov.: animam, den Geist aufgeben, Nep.: sermonem, sinken lassen (Ggstz. sustinere et quasi suspendere), Quint. – b) ein Amt niederlegen, tutelam, Liv.: magistratum, Caes.: imperium (Ggstz. imp. obtinere), Cic. – c) ein Amt, eine Ehre ausschlagen, ablehnen, auf etwas verzichten, provinciam, Cic.: triumphum, Liv. – II) insbes.: A) zur Sicherheit, zur Aufbewahrung, als anvertrautes Gut niederlegen, in Verwahrung geben, sicher unterbringen, deponieren (s. Fritzsche Hor. sat. 2, 3, 109), 1) eig.: a) übh.: testamentum depositum apud Virgines Vestales, Suet.: pecuniam apud alqm, Cic.: in Cilicia apud Solos in delubro pecuniam, Cic.: pecuniam ad Phacum (in Ph.), Liv.: amphoras in templo Dianae, Nep.: Corinthum, ut ibi obsides deponerentur, convenitur, Liv.: obsides apud eos, Caes.: liberos, uxores suaque omnia in silvis, Caes.: ad saucios deponendos adire Apolloniam, Caes.: in deposito habere, ICt.: u. pro deposito esse apud alqm, ICt. – b) ein Kapital als Darlehn sicher unterbringen, sicher anlegen, habere in Africa trecenties HS fundis nominibusque depositum, Petron. 117, 8. – 2) übtr., zur Bewahrung niederlegen, anvertrauen, übergeben, eas (pecunias) in publica fide, Liv.: ius populi Romani in vestra fide ac religione depono, Cic.: in quo omnes sollicitudines meas deposui, in dessen Herz ich ausgeschüttet habe, Sen.: depono hoc apud te, Sen.: quae rimosa bene deponuntur in aure, Hor.: tutis auribus, Hor. – B) (weil man im Sterben Liegende vom Bette auf die Erde zu legen pflegte) meton. depositus = im Sterben liegend u. schon aufgegeben, dah. auch verstorben, Acc. tr. 74. Caecil. com. 121. Verg. Aen. 12, 395. Ov. trist. 3, 3, 40 u.a.: subst., depositus meus, Petron. 133, 4: übtr., maxime aegra et prope deposita rei publicae pars, aufgegeben, rettungslos verloren, Cic. II. Verr. 1, 5. – C) ein Gebäude usw. niederlegen = nieder reißen, umwerfen, abtragen, zerstören, aedificium, ICt.: statuas alcis, Spart.: deposita arx, Stat. – D) als spät. publ. t. t., jmd. absetzen, seines Amtes entsetzen, Augustin. de gest. cum Emerito § 9. Greg. ep. 11, 47 u. 12, 31. Leo epist. 98, 2. – E) als gramm. t. t., dēpōnēns, entis, n. (verst. verbum), das Deponens, Gramm. – / Ungew. Perf. deposivi, Plaut. Curc. 536 u. ö. Catull. 34, 8: deposierunt, Corp. inscr. Lat. 1, 1009, 15: Infin. Perf. deposisse, Verg. catal. 8, 16: synk. Partic. depostus, Lucil. 105.

    lateinisch-deutsches > depono

  • 14 suspendo

    sus-pendo, pendī, pēnsum, ere, aufhängen, I) eig.: a) übh.: nidum tigno, Verg.: oscilla ex pinu, Verg.: columbam malo ab alto, Verg.: alqd collo od. e collo od. in collo, Plin.: funiculum de clavo parieti affixo, Amm.: alqm arbori infelici reste, Liv., u. bl. alqm arbori infelici, Cic. u. Liv.: alqm in oleastro, Cic.: se laqueo, Augustin.: u. so ille suspenditur laqueo, Firm.: se de ficu, Cic.: bl. se, sich hängen, -erhängen, Cic.: poet., suspendit pictā vultum mentemque tabellā, heftete (richtete) seinen Blick und seinen Geist auf ein Gemälde, Hor. – Partiz. suspēnsus, a, um, gehängt, hangend, Liv. u. Cels.: suspensus tabulam lacerto, eine Tafel am Arme hängen habend, Hor.: bildl., cum admodum tenui filo suspensa rei publicae salus ex sociorum fide pendēret, Val. Max. – b) insbes., aufhängen, einem Gotte zu Ehren im Tempel etwas Gelobtes, weihen, heiligen, arma Quirino, Verg.: vestimenta deo maris, Hor. – II) übtr.: A) machen, daß etw. hoch ist, in die Höhe bringen, erheben, hoch machen, tectum turris, Caes.: castra saxis praeruptis, auf hohen Felsen aufschlagen, Sil.: nemora, auf den Dächern der Häuser anlegen, Sen.: tellurem sulco tenui, flach pflügen, auflockern, Verg.: campus subeunte stagno suspensus, brüchig, Mela. – B) machen, daß etw. gleichs. hängt od. schwebt, in der Schwebe halten, schweben lassen, 1) eig.: a) übh.: suspendi lectus debet et moveri, Cels.: Iunonem Olympo, an dem Himmel befestigen, schweben lassen, Val. Flacc. – gressum, leise auftreten, Veget. mul.: tenui et molli incessu suspendere gradum, Sen.: pedem summis digitis, auf den Zehen gehen, auf die Zehen treten, Quint.: suspenso gradu ire, auf den Zehen gehen, Ter.: so auch suspenso pede evagari, Phaedr., u. ferre suspensos gradus, Ov.: dentes, nicht sehr zubeißen, Lucr.: Seianus genu vultuque et manibus super Caesarem suspensus, in schwebender Stellung, mit Knie, Gesicht u. Armen sich über den Kaiser hinbeugend, Tac. ann. 4, 59. Vgl. suspensus no. I, b. – b) insbes., ein Gebäude schwebend bauen, so daß es auf einem Schwibbogen od. Gewölbe ruht, balneola, Cic. Hortens. fr. 69 Kays. (bei Non. 194, 13). – 2) übtr.: a) stützen, terram columnis, Plin.: tignis contignationem, hinaufschrauben, Caes.: dolia subiectis lapidibus, darüberstürzen, Colum.: murum furculis, Liv.: ita aedificatum, ut suspendi non posset, ohne Unterstützung feststehen, Cic. – b) locker halten, lupinum solidiores glebas sustinet et suspendit, Colum. 2, 15 (16), 6. – c) locker setzen, vineam in summa terra, Colum. 3, 13, 8. – 3) bildl.: a) einhalten, hemmen, unterbrechen, aufheben, beseitigen, spiritum, Quint.: fletum, Ov.: dolore per intervalla suspenso, Ps. Quint. decl.: causas morbi, Veget.: fluxiones oculorum, Plin.: pronuntiationis terminum ita, ut etc., Diom.: dah. aura suspensa levisque, gelinde, sanft, ruhig, Lucr. – b) unentschieden lassen, medio responso rem, Liv. 39, 29, 1. – c) in Ungewißheit setzen, -lassen, iudicum animos, Quint.: animos fictā gravitate, Ov.: alqm exspectatione, Plin. ep.

    lateinisch-deutsches > suspendo

  • 15 depono

    depōno, ĕre, pŏsŭi, pŏsĭtum - tr. - [st2]1 [-] mettre à terre, déposer, laisser de côté, ôter de, retrancher; débarquer. [st2]2 [-] au fig. mettre de côté, abandonner, quitter, laisser, se défaire de, renoncer à. [st2]3 [-] enfouir, planter. [st2]4 [-] enfanter, mettre bas. [st2]5 [-] mettre en dépôt, mettre en sûreté, remettre à, confier. [st2]6 [-] inhumer, enterrer. [st2]7 [-] abattre, démollir. [st2]8 [-] baisser (le ton).    - onera jumentis deponere, Caes. B. C. 1, 80: décharger les bêtes de somme.    - exercitum in terram deponere (= exponere), Just. 4, 5, 8: débarquer une armée.    - deponere fetum (deponere onus naturae), Phaedr.: mettre bas.    - vitulam deponere, Virg. B. 3, 31: mettre une génisse pour enjeu.    - deponere liberos in silvas, Caes. B. G. 4, 19: cacher ses enfants dans les forêts.    - ut me deponat vino, Plaut. Aul. 3, 6, 39: pour me faire rouler sous la table en buvant.    - depositus: étendu à terre, expirant, moribond, défunt, mort.    - provinciam deponere: renoncer au gouvernement d’une province.    - deponere imperium: se démettre du pouvoir.
    * * *
    depōno, ĕre, pŏsŭi, pŏsĭtum - tr. - [st2]1 [-] mettre à terre, déposer, laisser de côté, ôter de, retrancher; débarquer. [st2]2 [-] au fig. mettre de côté, abandonner, quitter, laisser, se défaire de, renoncer à. [st2]3 [-] enfouir, planter. [st2]4 [-] enfanter, mettre bas. [st2]5 [-] mettre en dépôt, mettre en sûreté, remettre à, confier. [st2]6 [-] inhumer, enterrer. [st2]7 [-] abattre, démollir. [st2]8 [-] baisser (le ton).    - onera jumentis deponere, Caes. B. C. 1, 80: décharger les bêtes de somme.    - exercitum in terram deponere (= exponere), Just. 4, 5, 8: débarquer une armée.    - deponere fetum (deponere onus naturae), Phaedr.: mettre bas.    - vitulam deponere, Virg. B. 3, 31: mettre une génisse pour enjeu.    - deponere liberos in silvas, Caes. B. G. 4, 19: cacher ses enfants dans les forêts.    - ut me deponat vino, Plaut. Aul. 3, 6, 39: pour me faire rouler sous la table en buvant.    - depositus: étendu à terre, expirant, moribond, défunt, mort.    - provinciam deponere: renoncer au gouvernement d’une province.    - deponere imperium: se démettre du pouvoir.
    * * *
        Depono, deponis, pen. prod. deposui, depositum, pe. corr. deponere. Plaut. Mettre bas.
    \
        Deponere in gremio alicuius. Plin. Mettre dedens le giron.
    \
        Caput deponere et recondere stratis. Ouid. Coucher, ou Mettre la teste sur le chevet.
    \
        Corpora sub ramis deponunt arboris altae. Virgil. Ils se couchent soubs un arbre.
    \
        Deponere vitem. Columel. Planter de la vigne.
    \
        Deponere semina sulco. Colum. Provigner une vigne, Mettre les prouvins soubs terre pour avoir nouveau sep de vigne, Planter.
    \
        Deponere malleolum in terram. Colum. Coucher en terre, et en faire un prouvin, Planter.
    \
        Deponere in syluas liberos, vxores, et sua omnia. Caesar. Cacher.
    \
        Deponere aedificationem. Cic. Oster sa fantasie de bastir, Cesser de bastir.
    \
        Deponere amicitias. Cic. Laisser les amitiez, N'aymer plus.
    \
        Amorem. Plin. Delaisser l'amitié.
    \
        Animam. Propert. Mourir.
    \
        Arma. Pli. Mettre jus les armes, Se desarmer, Ne faire plus la guerre.
    \
        Bellum. Cic. Se deporter de la guerre.
    \
        Relinquere et deponere ciuitatem. Cice. Delaisser de son bon gré et quicter le droict et privilege de bourgeoisie.
    \
        Cogitationem reparandae classis. Hirt. Delaisser quelque pensement qu'on avoit de, etc.
    \
        Comam. Stat. Oster la perruque.
    \
        Crines deponere. Mart. Abbatre ses cheveulx, Oster ses cheveulx.
    \
        Dictaturam. Quintil. Se desposer et demettre de tel Magistrat.
    \
        Dolorem susceptum. Cic. Oster toute melancholie.
    \
        Exercitum. Cic. Quand un chef de guerre se desmet de sa charge.
    \
        Fastigia supplex deposui. Claud. J'ay rabbaissé et ravallé ma grande auctorité jusques à user de prieres.
    \
        Deponere pecuniam pupillarem in fidem publicam. Liu. Croire ou prester l'argent des enfants mineurs, et employer pour les affaires de la chose publique soubs l'asseurance de la foy et fiance qu'on ha au peuple.
    \
        Deponere libertum apud fidem alicuius. Traianus ad Plinium. Le mettre en la baillie d'aucun, soubs l'esperance qu'on ha de sa foy, et du bon traictement.
    \
        Furtim deponere. Horat. Cacher secretement.
    \
        Deponere aliquem imperio. Suet. Desposer et priver de la couronne imperiale.
    \
        Imperium accipere et Deponere, contraria. Ci. Se desmettre.
    \
        Educati pulli, deponunt ingenia syluestria. Colum. S'apprivoisent, Oublient leur ramage.
    \
        Inimicitias susceptas Reipub. nomine deponere. Cic. Ne tenir point de rancune et d'inimitié contre aucun.
    \
        Ius populi in fide iudicum. Cice. Se rapporter et fier aux juges d'ordonner du droict public.
    \
        Deponere aliquid de leuitate. Cic. Delaisser de sa legiereté.
    \
        Magistratum. Caesar. Se desmettre.
    \
        Memoriam sacramenti. Caesar. Oublier.
    \
        Ex memoria deponere. Cic. Oublier.
    \
        Deponere quodammodo apud memoriam. Quintil. Bailler en garde à la memoire, et mettre comme en depost, pour le repeter d'elle et redemander quand on en aura à faire.
    \
        Mentem, mentumque in gremio mimarum deponere. Cic. Mettre son entendement, et le laisser.
    \
        Metum. Ouid. Oster, Laisser.
    \
        Molestias. Cic. Delaisser tous ennuis, ou oster.
    \
        Negotium. Cic. Delaisser un affaire.
    \
        Oculos in aliquem. Horat. Ficher, Planter.
    \
        Mollis animus et ad accipiendam et ad deponendam offensionem. Cice. Un cueur aisé à se courroucer, et à laisser son courroux.
    \
        Deponere officium, magistratum, praeturam, prouinciam. Plin. iunior. Caesar. Cic. Se desmettre de son office.
    \
        Iumentis onera deponunt. Caesar. Ils deschargent leurs bestes.
    \
        Onus deponere, per translationem. Cic. Delaisser quelque charge et affaire.
    \
        Pecuniam. Plin. iunior. Mettre en main sequestre.
    \
        Pudorem. Ouid. Perdre toute honte, Devenir eshonté.
    \
        Rem susceptam. Cic. Delaisser une entreprinse.
    \
        Inhumanae senium depone camoenae. Horat. Delaisse la rude et fascheuse severité.
    \
        Sitim. Ouid. Oster la soif, Estancher la soif.
    \
        Soleas. Martial. Laisser ses souliers, Se deschausser.
    \
        Studium pristinum. Cic. Delaisser.
    \
        Vim suam deponunt venti. Ouid. S'appaisent.
    \
        Voluntatem suam erga aliquem deponere. Cic. Oublier l'affection qu'on ha envers aucun.
    \
        Deponere aliquem vino. Plaut. Abbatre de vin, Enyvrer.
    \
        Deponere aliquid apud aliquem. Plin. Bailler en garde, Mettre en depost.
    \
        Deponere aliquid. Virgil. Mettre en gaige, Faire gajure, Bailler gaige en main sequestre sur quelque different qu'on ha, Consigner, Deposer.

    Dictionarium latinogallicum > depono

  • 16 concludo

    conclūdo, clūsi, clūsum, ere (con u. cludo = claudo), verschließen = beischließen, einschließen, beistecken, einsperren, absperren, I) eig.: a) leb. Wesen u. lebl. Ggstde., eos, magnam hominum multitudinem, Cic.: bestias delectationis causā, Cic.: conclusa aqua facile corrumpitur, Cic. – m. Adv. wohin? oder m. in u. Akk., ut ab illa excludar, huc concludar (im Bilde, scherzh. = daß mir jene genommen wird, diese mich nimmt), Ter. Andr. 386: c. se in cellulam cum illa, Ter.: c. in vincla bestiam nequissimam, Plaut.: cistellulam in vidulum, Plaut.: u. (im Bilde) ius civile in parvum quendam et angustum locum, Cic. – m. intra u. Akk., amicos intra dentes (hinter den Z.) conclusos habere, Plaut. trin. 909. – im Passiv m. Adv. wo? oder m. in u. Abl., conclusam hic uxorem habeo saevam, Ter.: si forent conclusi in cavea, ut pulli gallinacei, Plaut. ( aber Cic. Tim. 10 jetzt mit den besten Hdschrn. animum inclusit in corpore, u. Cic. Verr. 4, 54 apte in scaphiis aureis includebat). – mit Abl. wodurch? se loco calce arenāque perpolito, Vitr.: aurae follibus conclusae, Hor. – b) eine Örtl. einschließen, abschließen, absperren, v. Pers., maria, abdämmen, Sen.: locum sulco, Verg. – v. anbern Örtl., c. mediam (Mesopotamiam) ab utroque latere (v. Tigris u. Euphrat), Curt. – conclusus locus, Lucr. u. Hor. (u. so im Kompar., locus conclusior, Hyg. astr. 4, 14); con-
    ————
    clusum mare, das eingeschlossene, eingeengte, das Binnenmeer (Ggstz. vastissimus atque apertissimus Oceanus), Caes.: piscina porticibus conclusa, Suet. – dah. prägn., jmd. (= jmds. Leib) verstopfen, ne pituita eos (phasianos) concludat, Pallad. 1, 29, 3.
    II) übtr.: a) einschließen, einengen, in einen engen Raum zusammenfassen, angustia conclusae orationis, Cic. – m. in u. Akk., tot res tantas tam opportune in unum diem, Ter.: alqm in angustissimam formulam sponsionis c., Cic.: in hanc formulam omnia iudicia legitima conclusa et comprehensa, Cic.: nisi ut equester ordo in huiusce legis periculum concludatur, daß sich die G. dieses Gesetzes nur auf den Ritterstand erstreckt (beschränkt), Cic. – m. Abl. wodurch? deutsch in etw. umfassen, quartus dies hoc libro concluditur, Cic.: uno volumine vitam excellentium virorum complurium, Nep.: ea (vis) verbis interdicti non concluditur, Cic.: omnia fere quae sunt conclusa artibus, dispersa ac dissipata quondam fuerunt, Cic. – b) in ein abgeschlossenes Ganzes bringen, α) übh. abschließen, zum Abschluß bringen, epistulam, Cic.: crimen decumarum (in der Rede), Cic.: aliquando totam huius generis orationem c. atque definire, Cic.: c. tempora, Lucr.: invenietis id facinus natum a cupiditate, auctum per stuprum, crudelitate perfectum atque conclusum, Cic. Verr. 2, 82. – u. als rhet. t. t. v. Schluß des Vortrags od. v.
    ————
    Epilog, mit etw. zum Abschlusse kommen, ut ea ipsa concludamus aliquando, Cic.: perorationem inflammantem restinguentemve c., Cic. – absol., ut concludamus atque ita peroremus, Cic. – β) (als rhet. t. t.) die Rede, Gedanken rhythmisch, periodisch abschließen, zu einem Ganzen abrunden (s. Ellendt Cic. Brut. 33 ed. 1), sententias explere concludereque, Cic.: c. versum, Cic.: horridā oratione neque perfectā neque conclusā (Ggstz. levi et structā, et terminatā), Cic. – m. Abl. womit? wodurch? verbum gravi od. acuto tenore, Quint.: sensus (nachaug. = sententia) numeris conclusus, Quint. – γ) (als, philos. t. t.) syllogistisch (in syllogistischer Form) –, zu einem Schluß zusammenfassen, zusammenstellen, einen Schluß ziehen, schließen, in Schlußform folgern (s. Holstein Cic. de fin. 3, 27), argumentum, Cic.: argumenta sententiae, Cic.: rationem hoc modo, Cic.: argumentationem, die Reihe der argumenta zum Resultat zusammenstellen, Cic.: satisne hoc conclusum (esse) videtur? scheint dir dieser Schluß genügend? Cic. – mit ex u. Abl., commodius arbitror ex rebus concessis concludi quod velis, Cic. – m. folg. Acc. u. Infin., deinde concludebas summum malum esse dolorem, Cic.: quattuor sunt capita, quae concludant (zu dem Schlusse führen sollen) nihil esse, quod nosci, percipi, comprehendi possit, Cic.: u. so im Abl. absol., perfecto et concluso (wenn es abgemacht u.
    ————
    schlußkräftig [d.i. erwiesen] ist) neque virtutibus neque amicitiis usquam locum esse, nihil praeterea est magno opere dicendum, Cic. – absol. = einen Schluß ziehen od. machen, schließen, in Schlußform folgern, ille concludit astrictius, hic latius, Quint.: ea sumunt ad concludendum, quorum iis nihil conceditur, Cic.: argumenta ratione concludentia, vernunftgemäße Schlüsse, Cic. – c) abschließen = begrenzen, luctuosam vitam termino funestiore conclusit, Paul. b. Augustin. serm. 322. – Solözist., conclausa semina, Col. 3, 12, 2.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > concludo

  • 17 depono

    dē-pōno, posuī, positum, ere, ab-, herab-, niederstellen, -setzen, -legen, I) im allg.: 1) eig.: caput, Plaut.: caput terrae, Ov.: mentum in gremio alcis, Cic.: inter genua sua caput, Apul.: latus sub lauru, Hor., u. corpora sub ramis arboris altae, Verg.: in acie tertio ordine extremis subsidio deponi, v. den Triariern, Varro LL.: d. coronam in aram, Liv.: bl. coronam, Liv.: lecticam, Liv. fr. u. Suet.: onus, Cic.: onera iumentis, Caes.: arma, niederlegen, v. Besiegten, Caes., ablegen, v. Soldaten, Liv.: personam accusatoris (bildl.), Cic.: puerum, v. Rücken absetzen (Ggstz. subire, aufhocken), Plin. ep.: uxorem et liberos, absetzen (vom Wagen), absteigen lassen, Flor.: homines funibus, an S. herablassen, Veget. mil.: cadaver regis de cruce, vom Kr. abnehmen, Vulg.: librum de manibus, Cic.: soleas, Mart.: ungues et capillos, Petron.: comas, abschneiden, Mart.: vela, einziehen, Sil. – malleolum in terram, setzen, pflanzen, Col.: so auch semina sulco, Col.: u. plantam in hortis, Ov. – exercitum in terram, aussetzen (gew. exponere), Iustin.: u. so legiones, Auct. b. Afr. – alqm per fenestram, aus dem Zimmer schaffen, Vulg. 1. regg. 19, 22. – dep. spiritum, anhalten, Quint. – poet., ablegen = gebären, alqam, Catull.; vgl. onus naturae, Phaedr.: fetus in eius tugurio, Phaedr. u. einsetzen als Kampfpreis, vitulam, Verg. ecl. 3, 31. – scherzh., de-
    ————
    ponere alqm vino, jmd. zu Boden-, niedertrinken, unter den Tisch trinken, Plaut. aul. 575. – prägn., et Chattos saltus suus Hercynius prosequitur simul atque deponit, setzt sie in die Ebene (verläßt sie in der Ebene), Tac. Germ. 30, 1. – 2) übtr.: a) ablegen, unterlassen, fahren lassen, aufgeben, einer Sache sich entschlagen, auf etw. verzichten, Verzicht leisten, etw. verlieren, endigen, amicitias, simultates, Cic.: gloriam, Cic.: spem, Hor.: prius animam quam id (odium erga Romanos), Nep.: opinionem, Cic.: bellum, Liv. u. Ov., Ggstz. incipere, Sall., od. Ggstz. coepisse, Liv.: aedificationem, Cic.: adeundae Syriae consilium, Cic.: reparandae classis cogitationem, Auct. b. Alex.: totem gloriam abicere atque deponere, Caes.: in alcis sermone et suavitate omnes curas doloresque, Cic.: molestias, Cic.: ineptias istas et desideria urbis, Cic.: memoriam alcis rei, Cic., od. alqd ex memoria, Cic., vergessen: sitim, stillen, Ov.: animam, den Geist aufgeben, Nep.: sermonem, sinken lassen (Ggstz. sustinere et quasi suspendere), Quint. – b) ein Amt niederlegen, tutelam, Liv.: magistratum, Caes.: imperium (Ggstz. imp. obtinere), Cic. – c) ein Amt, eine Ehre ausschlagen, ablehnen, auf etwas verzichten, provinciam, Cic.: triumphum, Liv. – II) insbes.: A) zur Sicherheit, zur Aufbewahrung, als anvertrautes Gut niederlegen, in Verwahrung geben, sicher unterbringen, deponieren (s.
    ————
    Fritzsche Hor. sat. 2, 3, 109), 1) eig.: a) übh.: testamentum depositum apud Virgines Vestales, Suet.: pecuniam apud alqm, Cic.: in Cilicia apud Solos in delubro pecuniam, Cic.: pecuniam ad Phacum (in Ph.), Liv.: amphoras in templo Dianae, Nep.: Corinthum, ut ibi obsides deponerentur, convenitur, Liv.: obsides apud eos, Caes.: liberos, uxores suaque omnia in silvis, Caes.: ad saucios deponendos adire Apolloniam, Caes.: in deposito habere, ICt.: u. pro deposito esse apud alqm, ICt. – b) ein Kapital als Darlehn sicher unterbringen, sicher anlegen, habere in Africa trecenties HS fundis nominibusque depositum, Petron. 117, 8. – 2) übtr., zur Bewahrung niederlegen, anvertrauen, übergeben, eas (pecunias) in publica fide, Liv.: ius populi Romani in vestra fide ac religione depono, Cic.: in quo omnes sollicitudines meas deposui, in dessen Herz ich ausgeschüttet habe, Sen.: depono hoc apud te, Sen.: quae rimosa bene deponuntur in aure, Hor.: tutis auribus, Hor. – B) (weil man im Sterben Liegende vom Bette auf die Erde zu legen pflegte) meton. depositus = im Sterben liegend u. schon aufgegeben, dah. auch verstorben, Acc. tr. 74. Caecil. com. 121. Verg. Aen. 12, 395. Ov. trist. 3, 3, 40 u.a.: subst., depositus meus, Petron. 133, 4: übtr., maxime aegra et prope deposita rei publicae pars, aufgegeben, rettungslos verloren, Cic. II. Verr. 1, 5. – C) ein Gebäude usw. niederlegen = nieder-
    ————
    reißen, umwerfen, abtragen, zerstören, aedificium, ICt.: statuas alcis, Spart.: deposita arx, Stat. – D) als spät. publ. t. t., jmd. absetzen, seines Amtes entsetzen, Augustin. de gest. cum Emerito § 9. Greg. ep. 11, 47 u. 12, 31. Leo epist. 98, 2. – E) als gramm. t. t., dēpōnēns, entis, n. (verst. verbum), das Deponens, Gramm. – Ungew. Perf. deposivi, Plaut. Curc. 536 u. ö. Catull. 34, 8: deposierunt, Corp. inscr. Lat. 1, 1009, 15: Infin. Perf. deposisse, Verg. catal. 8, 16: synk. Partic. depostus, Lucil. 105.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > depono

  • 18 suspendo

    sus-pendo, pendī, pēnsum, ere, aufhängen, I) eig.: a) übh.: nidum tigno, Verg.: oscilla ex pinu, Verg.: columbam malo ab alto, Verg.: alqd collo od. e collo od. in collo, Plin.: funiculum de clavo parieti affixo, Amm.: alqm arbori infelici reste, Liv., u. bl. alqm arbori infelici, Cic. u. Liv.: alqm in oleastro, Cic.: se laqueo, Augustin.: u. so ille suspenditur laqueo, Firm.: se de ficu, Cic.: bl. se, sich hängen, -erhängen, Cic.: poet., suspendit pictā vultum mentemque tabellā, heftete (richtete) seinen Blick und seinen Geist auf ein Gemälde, Hor. – Partiz. suspēnsus, a, um, gehängt, hangend, Liv. u. Cels.: suspensus tabulam lacerto, eine Tafel am Arme hängen habend, Hor.: bildl., cum admodum tenui filo suspensa rei publicae salus ex sociorum fide pendēret, Val. Max. – b) insbes., aufhängen, einem Gotte zu Ehren im Tempel etwas Gelobtes, weihen, heiligen, arma Quirino, Verg.: vestimenta deo maris, Hor. – II) übtr.: A) machen, daß etw. hoch ist, in die Höhe bringen, erheben, hoch machen, tectum turris, Caes.: castra saxis praeruptis, auf hohen Felsen aufschlagen, Sil.: nemora, auf den Dächern der Häuser anlegen, Sen.: tellurem sulco tenui, flach pflügen, auflockern, Verg.: campus subeunte stagno suspensus, brüchig, Mela. – B) machen, daß etw. gleichs. hängt od. schwebt, in der Schwebe halten, schweben lassen, 1) eig.: a) übh.: suspendi
    ————
    lectus debet et moveri, Cels.: Iunonem Olympo, an dem Himmel befestigen, schweben lassen, Val. Flacc. – gressum, leise auftreten, Veget. mul.: tenui et molli incessu suspendere gradum, Sen.: pedem summis digitis, auf den Zehen gehen, auf die Zehen treten, Quint.: suspenso gradu ire, auf den Zehen gehen, Ter.: so auch suspenso pede evagari, Phaedr., u. ferre suspensos gradus, Ov.: dentes, nicht sehr zubeißen, Lucr.: Seianus genu vultuque et manibus super Caesarem suspensus, in schwebender Stellung, mit Knie, Gesicht u. Armen sich über den Kaiser hinbeugend, Tac. ann. 4, 59. Vgl. suspensus no. I, b. – b) insbes., ein Gebäude schwebend bauen, so daß es auf einem Schwibbogen od. Gewölbe ruht, balneola, Cic. Hortens. fr. 69 Kays. (bei Non. 194, 13). – 2) übtr.: a) stützen, terram columnis, Plin.: tignis contignationem, hinaufschrauben, Caes.: dolia subiectis lapidibus, darüberstürzen, Colum.: murum furculis, Liv.: ita aedificatum, ut suspendi non posset, ohne Unterstützung feststehen, Cic. – b) locker halten, lupinum solidiores glebas sustinet et suspendit, Colum. 2, 15 (16), 6. – c) locker setzen, vineam in summa terra, Colum. 3, 13, 8. – 3) bildl.: a) einhalten, hemmen, unterbrechen, aufheben, beseitigen, spiritum, Quint.: fletum, Ov.: dolore per intervalla suspenso, Ps. Quint. decl.: causas morbi, Veget.: fluxiones oculorum, Plin.: pronuntiationis terminum ita,
    ————
    ut etc., Diom.: dah. aura suspensa levisque, gelinde, sanft, ruhig, Lucr. – b) unentschieden lassen, medio responso rem, Liv. 39, 29, 1. – c) in Ungewißheit setzen, -lassen, iudicum animos, Quint.: animos fictā gravitate, Ov.: alqm exspectatione, Plin. ep.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > suspendo

  • 19 concludo

    con-clūdo, si, sum, 3 ( part. perf. solecist. conclausa semina, Col. 3, 12, 2), v. a., to shut up closely, to close up, enclose, confine.
    I.
    Prop. (class. in prose and poetry), constr. with in and acc., with adv. and absol. (not with in and abl., for the true read., Cic. Univ. 3 fin., is inclusit):

    in vincla bestiam nequissimam,

    Plaut. Rud. 3, 1, 18; cf.:

    bestias delectationis causā,

    Cic. Fin. 5, 20, 56 Madv.:

    eos concludit, magnam hominum multitudinem,

    id. Verr. 2, 4, 24, § 54:

    quia enim in caveā si forent Conclussi itidem ut pulli gallinacei,

    Plaut. Curc. 3, 80:

    conclusam hic habeo uxorem saevam,

    Ter. Phorm. 5, 1, 17:

    aliquem in fenestram,

    Plaut. Cas. 1, 44:

    me in cellam cum illā,

    Ter. Ad. 4, 2, 13; cf.:

    in aediculam,

    Plaut. Ep. 3, 3, 21:

    illum aliquo,

    Ter. Eun. 4, 3, 25:

    locum sulco,

    Verg. A. 1, 425:

    at tu conclusas hircinis follibus auras... imitare,

    Hor. S. 1, 4, 19:

    piscina conclusa porticibus,

    Suet. Ner. 31:

    Tigris et Euphrates Mesopotamiam ab utroque latere concludunt,

    Curt. 5, 1, 15:

    vulnera cerā,

    Val. Fl. 1, 479:

    venti procella conclusa,

    Lucr. 6, 125:

    concluso loco,

    id. 4, 458:

    primordia conclusa,

    id. 3, 569:

    suave locus voci resonat conclusus,

    Hor. S. 1, 4, 76:

    conclusa aqua (opp.: profluens amnis),

    Cic. N. D. 2, 7, 20; cf.:

    longe aliam esse navigationem concluso mari atque in vastissimo,

    Caes. B. G. 3, 9:

    coagmentis ad centrum respondentibus fornices concluduntur,

    Vitr. 6, 8, 4:

    statio conclusa atque munita,

    Dig. 50, 16, 59.—
    b.
    Humorously:

    non placet qui amicos intra dentis conclusos habet,

    Plaut. Trin. 4, 2, 64.—
    II.
    Trop.
    A.
    To include, compress, restrain, comprise:

    omnia fere, quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa et dissipata quondam fuerunt,

    Cic. de Or. 1, 42, 187:

    fortuna tot res, in unum conclusit diem,

    Ter. Eun. 5, 8, 17:

    ut ab illā excludar, huc concludar,

    i. e. I shall be fettered by this marriage, id. And. 2, 3, 12 (ex ferarum translatione concludar dixit, Don.); id. Hec. 4, 4, 80:

    concludere jus civile in parvum et angustum locum,

    Cic. Leg. 1, 5, 17; id. de Or. 1, 61, 260; id. Caes. 22, 63:

    uno hoc volumine vitam excellentium virorum complurium,

    Nep. Epam. 4 fin.; cf.:

    in hanc formulam omnia judicia,

    Cic. Rosc. Com. 5, 15:

    eidem et infinitam largitionem remittebas et eundem in angustissimam formulam sponsionis concludebas?

    id. ib. 4, 12:

    istum locum in unam speciem,

    Quint. 6, 2, 1.—
    B.
    (Cf. claudo, I. B.) To end, close, conclude:

    facinus natum a cupiditate, auctum per stuprum, crudelitate perfectum atque conclusum,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 82:

    (ancipites variique casus) exitu notabili concluduntur,

    id. Fam. 5, 12, 5:

    provincia in quā laus equitatis, integritatis, facilitatis ad extremum ludorum voluptate concluditur,

    id. Mur. 20, 41:

    vitam,

    Aug. Serm. 322.—Esp., of letters, speech, the written or spoken treatment of any subject, etc.:

    epistulam,

    Cic. Att. 9, 10, 5:

    crimen decumanum,

    id. Verr. 2, 3, 69, § 163:

    ad illa redeamus eaque ipsa concludamus aliquando,

    id. Lael. 26, 109:

    perorationem,

    id. Or. 35, 122.—
    C.
    In rhet., of discourse, to close rhythmically, to round off:

    verborum ordinem alias aliā terminatione,

    Cic. Or. 59, 200:

    sententias,

    id. ib. 69, 230; cf. id. Brut. 8, 34: concludam si potero Latine;

    Graecum enim hunc versum nostis omnes,

    id. Fin. 2, 32, 105:

    sensum non expleto numero,

    Quint. 9, 4, 122; cf. id. 9, 4, 123 and 125:

    verbum acuto tenore (just before: acuto sono finiant),

    id. 1, 5, 26:

    versum,

    Hor. S. 1, 4, 40.—
    D.
    In philos. t. t., to conclude, infer, make an inference, to argue, demonstrate; with acc.:

    singulas argumentationes,

    Cic. Or. 35, 122; cf.

    argumentum,

    id. Ac. 2, 14, 44; Quint. 5, 13, 60:

    argumentum ratione,

    Cic. Or. 40, 137:

    quomodo efficiatur concludaturque ratio,

    id. Fin. 1, 7, 22: id quod concludere illi velint, non effici ex propositis, nec esse consequens, id. de Or. 2, 53, 215:

    ex rebus concessis concludi quod velis,

    id. Fin. 2, 1, 3.—With acc. and inf.:

    deinde concludebas, summum malum esse dolorem, etc.,

    Cic. Fin. 2, 19, 63; cf. id. Ac. 2, 26, 83.— Absol.:

    concludere hoc modo: si sunt di, etc.,

    Cic. Div. 2, 49, 101:

    ea sumunt ad concludendum, quorum iis nihil conceditur,

    id. ib. 2, 49, 103; Quint. 3, 9, 2; 5, 10, 3; 10, 1, 106; 12, 2, 25.—Hence, P. a.: con-clūsus, a, um, confined, closed, in comp.:

    locus conclusior,

    Hyg. Astr. 4, 14.— Subst.: conclūsum, i, n. (acc. to II. D.), a conclusion in a syllogism, Cic. Fin. 3, 8, 27.— Advv.
    1.
    conclūdenter, by consequence, consequently, Boëth. Arist. Elench. Soph. 1, 10, p. 744.—
    * 2.
    conclūsē (acc. to II. C.), with periods rhetorically rounded, harmoniously:

    concluse apteque dicere,

    Cic. Or. 53, 177.

    Lewis & Short latin dictionary > concludo

  • 20 concluse

    con-clūdo, si, sum, 3 ( part. perf. solecist. conclausa semina, Col. 3, 12, 2), v. a., to shut up closely, to close up, enclose, confine.
    I.
    Prop. (class. in prose and poetry), constr. with in and acc., with adv. and absol. (not with in and abl., for the true read., Cic. Univ. 3 fin., is inclusit):

    in vincla bestiam nequissimam,

    Plaut. Rud. 3, 1, 18; cf.:

    bestias delectationis causā,

    Cic. Fin. 5, 20, 56 Madv.:

    eos concludit, magnam hominum multitudinem,

    id. Verr. 2, 4, 24, § 54:

    quia enim in caveā si forent Conclussi itidem ut pulli gallinacei,

    Plaut. Curc. 3, 80:

    conclusam hic habeo uxorem saevam,

    Ter. Phorm. 5, 1, 17:

    aliquem in fenestram,

    Plaut. Cas. 1, 44:

    me in cellam cum illā,

    Ter. Ad. 4, 2, 13; cf.:

    in aediculam,

    Plaut. Ep. 3, 3, 21:

    illum aliquo,

    Ter. Eun. 4, 3, 25:

    locum sulco,

    Verg. A. 1, 425:

    at tu conclusas hircinis follibus auras... imitare,

    Hor. S. 1, 4, 19:

    piscina conclusa porticibus,

    Suet. Ner. 31:

    Tigris et Euphrates Mesopotamiam ab utroque latere concludunt,

    Curt. 5, 1, 15:

    vulnera cerā,

    Val. Fl. 1, 479:

    venti procella conclusa,

    Lucr. 6, 125:

    concluso loco,

    id. 4, 458:

    primordia conclusa,

    id. 3, 569:

    suave locus voci resonat conclusus,

    Hor. S. 1, 4, 76:

    conclusa aqua (opp.: profluens amnis),

    Cic. N. D. 2, 7, 20; cf.:

    longe aliam esse navigationem concluso mari atque in vastissimo,

    Caes. B. G. 3, 9:

    coagmentis ad centrum respondentibus fornices concluduntur,

    Vitr. 6, 8, 4:

    statio conclusa atque munita,

    Dig. 50, 16, 59.—
    b.
    Humorously:

    non placet qui amicos intra dentis conclusos habet,

    Plaut. Trin. 4, 2, 64.—
    II.
    Trop.
    A.
    To include, compress, restrain, comprise:

    omnia fere, quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa et dissipata quondam fuerunt,

    Cic. de Or. 1, 42, 187:

    fortuna tot res, in unum conclusit diem,

    Ter. Eun. 5, 8, 17:

    ut ab illā excludar, huc concludar,

    i. e. I shall be fettered by this marriage, id. And. 2, 3, 12 (ex ferarum translatione concludar dixit, Don.); id. Hec. 4, 4, 80:

    concludere jus civile in parvum et angustum locum,

    Cic. Leg. 1, 5, 17; id. de Or. 1, 61, 260; id. Caes. 22, 63:

    uno hoc volumine vitam excellentium virorum complurium,

    Nep. Epam. 4 fin.; cf.:

    in hanc formulam omnia judicia,

    Cic. Rosc. Com. 5, 15:

    eidem et infinitam largitionem remittebas et eundem in angustissimam formulam sponsionis concludebas?

    id. ib. 4, 12:

    istum locum in unam speciem,

    Quint. 6, 2, 1.—
    B.
    (Cf. claudo, I. B.) To end, close, conclude:

    facinus natum a cupiditate, auctum per stuprum, crudelitate perfectum atque conclusum,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 82:

    (ancipites variique casus) exitu notabili concluduntur,

    id. Fam. 5, 12, 5:

    provincia in quā laus equitatis, integritatis, facilitatis ad extremum ludorum voluptate concluditur,

    id. Mur. 20, 41:

    vitam,

    Aug. Serm. 322.—Esp., of letters, speech, the written or spoken treatment of any subject, etc.:

    epistulam,

    Cic. Att. 9, 10, 5:

    crimen decumanum,

    id. Verr. 2, 3, 69, § 163:

    ad illa redeamus eaque ipsa concludamus aliquando,

    id. Lael. 26, 109:

    perorationem,

    id. Or. 35, 122.—
    C.
    In rhet., of discourse, to close rhythmically, to round off:

    verborum ordinem alias aliā terminatione,

    Cic. Or. 59, 200:

    sententias,

    id. ib. 69, 230; cf. id. Brut. 8, 34: concludam si potero Latine;

    Graecum enim hunc versum nostis omnes,

    id. Fin. 2, 32, 105:

    sensum non expleto numero,

    Quint. 9, 4, 122; cf. id. 9, 4, 123 and 125:

    verbum acuto tenore (just before: acuto sono finiant),

    id. 1, 5, 26:

    versum,

    Hor. S. 1, 4, 40.—
    D.
    In philos. t. t., to conclude, infer, make an inference, to argue, demonstrate; with acc.:

    singulas argumentationes,

    Cic. Or. 35, 122; cf.

    argumentum,

    id. Ac. 2, 14, 44; Quint. 5, 13, 60:

    argumentum ratione,

    Cic. Or. 40, 137:

    quomodo efficiatur concludaturque ratio,

    id. Fin. 1, 7, 22: id quod concludere illi velint, non effici ex propositis, nec esse consequens, id. de Or. 2, 53, 215:

    ex rebus concessis concludi quod velis,

    id. Fin. 2, 1, 3.—With acc. and inf.:

    deinde concludebas, summum malum esse dolorem, etc.,

    Cic. Fin. 2, 19, 63; cf. id. Ac. 2, 26, 83.— Absol.:

    concludere hoc modo: si sunt di, etc.,

    Cic. Div. 2, 49, 101:

    ea sumunt ad concludendum, quorum iis nihil conceditur,

    id. ib. 2, 49, 103; Quint. 3, 9, 2; 5, 10, 3; 10, 1, 106; 12, 2, 25.—Hence, P. a.: con-clūsus, a, um, confined, closed, in comp.:

    locus conclusior,

    Hyg. Astr. 4, 14.— Subst.: conclūsum, i, n. (acc. to II. D.), a conclusion in a syllogism, Cic. Fin. 3, 8, 27.— Advv.
    1.
    conclūdenter, by consequence, consequently, Boëth. Arist. Elench. Soph. 1, 10, p. 744.—
    * 2.
    conclūsē (acc. to II. C.), with periods rhetorically rounded, harmoniously:

    concluse apteque dicere,

    Cic. Or. 53, 177.

    Lewis & Short latin dictionary > concluse

См. также в других словарях:

  • ULYSSES — Rex Ithacae et Dulichii insularum, filius Laertae et Anticleae, quamquam non desunt, qui ex Sisypho conceptum velint, qui Anticleae, cum ad Laertae nuptias duceretur, vim dicitur obtulisse. Unde Aiax apud Ovid. l. 13. Met. v. 31. s. Quid sanguine …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Ochs — 1. Abgetriebene Ochsen geben zähes Fleisch. 2. Alt ochsen tretten hart. – Franck, II, 14b; Lehmann, II, 27, 32; Körte, 4637; Braun, I, 3116. Die Russen: Ein alter Ochs tritt fest auf, das Kalb springt von einer Seite zur andern. (Altmann VI,… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • VITULA — I. VITULA Dea apud veteres laetitiae Praeses. hanc Piso Victoriam nominari ait; quod postridie Nonas Iulias, rebene gestâ, cum pridie populus a Tuscis in fugam versus esset, unde Populifugia dicta, post victoriam certis sacrificiis vel vitulatio… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Characidae — mažieji lašiškarpiai statusas T sritis zoologija | vardynas taksono rangas šeima apibrėžtis Centrinės ir Pietų Amerikos gėli vandenys. Per 100 genčių, per 400 rūšių. Daugelio rūšių žuvys auginamos akvariumuose. Kūno ilgis – 3,5–10 cm. atitikmenys …   Žuvų pavadinimų žodynas

  • characins — mažieji lašiškarpiai statusas T sritis zoologija | vardynas taksono rangas šeima apibrėžtis Centrinės ir Pietų Amerikos gėli vandenys. Per 100 genčių, per 400 rūšių. Daugelio rūšių žuvys auginamos akvariumuose. Kūno ilgis – 3,5–10 cm. atitikmenys …   Žuvų pavadinimų žodynas

  • mažieji lašiškarpiai — statusas T sritis zoologija | vardynas taksono rangas šeima apibrėžtis Centrinės ir Pietų Amerikos gėli vandenys. Per 100 genčių, per 400 rūšių. Daugelio rūšių žuvys auginamos akvariumuose. Kūno ilgis – 3,5–10 cm. atitikmenys: lot. Characidae… …   Žuvų pavadinimų žodynas

  • tetras — mažieji lašiškarpiai statusas T sritis zoologija | vardynas taksono rangas šeima apibrėžtis Centrinės ir Pietų Amerikos gėli vandenys. Per 100 genčių, per 400 rūšių. Daugelio rūšių žuvys auginamos akvariumuose. Kūno ilgis – 3,5–10 cm. atitikmenys …   Žuvų pavadinimų žodynas

  • харациновые — mažieji lašiškarpiai statusas T sritis zoologija | vardynas taksono rangas šeima apibrėžtis Centrinės ir Pietų Amerikos gėli vandenys. Per 100 genčių, per 400 rūšių. Daugelio rūšių žuvys auginamos akvariumuose. Kūno ilgis – 3,5–10 cm. atitikmenys …   Žuvų pavadinimų žodynas

  • AGGER — I. AGGER Itinerarius, apud Amm. Marcellin. l. 18. et 19. Agger publicus, l. 2. Cod. Theodosiani, ne quis in palat. maneat et l. 4. et 5. Cod. eod de Itinere mun. Iter est publicum seu via militaris, quae etiam simpliciter Agger dicta est, in… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • RIGUA — apud Plin. Latinis illud proprie irrigationis genus, quod ἀρδείαν Graeci vocant. Υ῾δρεία enim, i. e. aquatio, in arborum cultu, generale nomen est, comprehendens τὴν βροχὴν καὶ τὴν ἀρδείαν. Illa proprie aspersio est et affusio aquae ex alto; unde …   Hofmann J. Lexicon universale

  • RUGA — apud recentioris aevi Scriptores, platea seu vicus est, Graece ῥύμη, Gallis Rue, a rugis seu sulcis in fronte, quod id efficiant in urbibus, quod rugae in fronte. Ut autem bene esset urbs ἐῤῥυμοτομημένη, seu in rugas secta, duae maximae ac… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»