Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

penates

  • 101 moestus

    грустный, moestos penates componere (1. 2 C. 9, 3).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > moestus

  • 102 āra

        āra ae, f    [AS-], a structure for sacrifice, altar: ex arā sume verbenas, T.: dicata, L. — Esp., of altars to the Penates, in the impluvia, while the Lares had a focus in the atrium; hence, arae et foci, hearth and home, altars and fires: regis arae focique: de vestris aris ac focis decernite: pro aris atque focis suis cernere, S.—Supplicants fled to the altars for protection: cum in aram confugisset: eo ille confugit in arāque consedit, N. — An oath was confirmed by laying the hand on the altar: qui si aram tenens iuraret, crederet nemo: iurandae tuum per nomen arae, H.: Tango aras, et numina testor, V. — Fig., protection, refuge, shelter: aram tibi parare, T.: ad aram legum tonfugere: ara sepulchri, a funeral pile, V.: sepulchrales arae, O. — The Altar (a constellation): pressa, i. e. low in the south, O. — A monument: ara virtutis.
    * * *
    altar, structure for sacrifice, pyre; sanctuary; home; refuge, shelter

    Latin-English dictionary > āra

  • 103 attrectō (adt-)

        attrectō (adt-) āvī, ātus, āre    [ad + tracto], to touch, handle: signum, L.: Penates, V.: libros manibus. — Supin. acc.: Atreum attrectatum advenit.— To busy oneself with: feralia, Ta.: quae non obtineret, Ta.—To lay hold of, appropriate: gazas, L.

    Latin-English dictionary > attrectō (adt-)

  • 104 com-plōrō (conp-)

        com-plōrō (conp-) āvī, ātus, āre,    to bewail, lament loudly: penates, O.: mortui complorarentur, L.: morte comploratā: complorata res est p., despaired of, L.

    Latin-English dictionary > com-plōrō (conp-)

  • 105 fār

        fār farris, n    [1 FER-], a sort of grain, spelt (roasted and ground), L.— Corn, grain: flava farra, V.— Coarse meal, grits: olus ac far, H.: Mollivit Penates Farre pio, sacrificial meal, H., V., Tb.: torrida cum micā farra, O.— Bread: non sine farre, H.: una Farris libra, H.: caninum, coarse bread for dogs, Iu.
    * * *
    husked wheat; grain, spelt; coarse meal, grits; sacrificial meal; dog's bread

    Latin-English dictionary > fār

  • 106 impudēns (in-p-)

        impudēns (in-p-) entis, adj.    with comp. and sup, without shame, shameless, impudent: pudens impudentem (fraudat): quis impudentior?: Impudens liqui patrios Penates, H.: audacia, T.: largitio, S.: furtum: impudentissimae litterae.

    Latin-English dictionary > impudēns (in-p-)

  • 107 invīsus

        invīsus adj. with comp.    [P. of invideo], hated, hateful, detested: persona: alios invisos efficere, L.: penates, O.: (Helena) aris invisa sedebat, V.: invisos nos esse illis, T.: omnibus, S.: hominibus invisius animal: Minervae, V.: invisum plebei Claudium facere, L.: quo quis versutior est, hoc invisior: vobis mea vita, T.: cupressus (i. e. funebris), H.: dis oratio: regna dis, V.: filix aratris, troublesome, V.—Hostile, malicious: invisum quem tu tibi fingis, V.
    * * *
    invisa, invisum ADJ
    hated, detested; hateful, hostile

    Latin-English dictionary > invīsus

  • 108 manifēstus (manufēstus)

        manifēstus (manufēstus) adj.    [manus+ FEN-], palpable, clear, plain, apparent, evident, manifest: causa: scelus: (Penates) multo manifesti lumine, V.: obsequium, H.: Nondum manifesta sibi est, understood, O.: phrenesis, Iu.: sapor indicium faciet manifestus (i. e. indicium manifestum faciet), V.: ne manifestus offensionis esset, should betray his resentment, Ta.: manifestus dissentire, evidently, Ta.— Plur n. as subst: vera ac manifesta canere, palpable things, Iu.: manifesta videre, clearly, O.—Of offences, exposed, brought to light, proved by direct evidence: scelus: peccatum. —Of offenders, convicted, caught, exposed: eos (sc. coniuratos) manufestos habere, i. e. expose, S.: rea, caught in the act, O.: Iugurtha tanti sceleris, S.: doloris, O.: coniurationis, Ta.

    Latin-English dictionary > manifēstus (manufēstus)

  • 109 populō

        populō āvī, ātus, āre    [SCAL-], to lay waste, ravage, plunder, pillage, spoil: litora vestra Vi, V.: Penates, V.: arva, H.: urbem deūm irā morbo, L.— To destroy, ruin, spoil: populat ingentem farris acervum Curculio, V.: capillos, O.: populata tempora raptis Auribus, mutilated, V.: populatus hamus, robbed of the bait, O.
    * * *
    populare, populavi, populatus V TRANS
    ravage, devastate, lay waste; plunder; despoil, strip

    Latin-English dictionary > populō

  • 110 red-eō

        red-eō iī    (redīt, T., Iu.), itus, īre.—Of persons, to go back, turn back, return, turn around: velletne me redire: et non si revocaretis, rediturus fuerim, L.: territus ille retro redit, V.: tardius, O.: mature, H.: e provinciā: ex illis contionibus domum, L.: a cenā: a nobis, V.: ab Africā, H.: a flumine, O.: ne rure redierit, T.: suburbanā aede, O.: eodem, unde redierat, proficiscitur, Cs.: inde domum, O.: Quo rediturus erat, H.: retro in urbem, L.: in viam: in proelium, renew, L.: Serus in caelum redeas, H.: ad imperatorem suum: ad penates et in patriam, Cu.: Romam: Cirtam, S.: Itque reditque viam, V.: dum ab illo rediri posset, Cs.—Of things, to come back, return, be brought back, be restored: ad idem, unde profecta sunt, astra: sol in sua signa, O.: redeuntis cornua lunae, O.: flumen in eandem partem, ex quā venerat, redit, Cs.: redeunt iam gramina campis, H.—In thought, to go back, return, recur: mitte ista, atque ad rem redi, T.: ad illum: ad inceptum, S.: Illuc, unde abii, H.: res redit, comes up again.—Of revenue, to come in, arise, proceed, be received: pecunia publica, quae ex metallis redibat, N.—Of time, to come around, return, recur: redeuntibus annis, revolving, V.: Nonae redeunt Decembres, H.—To come to, be brought to, arrive at, reach, attain: pilis missis ad gladios redierunt, took to, Cs.: Caesar opinione trium legionum deiectus, ad duas redierat, was reduced, Cs.: collis leniter fastigatus paulatim ad planitiem redibat, sloped down, Cs.: ad te summa rerum redit, all depends on you, T.: ad interregnum res, L.: Ut ad pauca redeam, i. e. to cut the story short, T.: haec bona in tabulas publicas nulla redierunt, have not been registered: Germania in septentrionem ingenti flexu redit, trends towards the north, Ta.: Quod si eo meae fortunae redeunt, ut, etc., come to that, T.: omnia verba huc redeunt, amount to this, T. —Fig., to go back, come back, return, be brought back, be restored: istoc verbo animus mihi redit, T.: Et mens et rediit verus in ora color, O.: spiritus et vita redit bonis ducibus, H.: in pristinum statum, Cs.: res in antiquum statum rediit, L.: cum suis inimicissimis in gratiam: in amicitiam Romanorum, L.: in memoriam mortuorum, call to mind: redii mecum in memoriam, T.: redit agricolis labor actus in orbem, V.: rursum ad ingenium redit, to his natural bent, T.: ad suum vestitum: ad te redi, control yourself, T.: sine paululum ad me redeam, recollect myself, T.: iam ad se redisse, recovered consciousness, L.: ad sanitatem: In veram faciem, resume his proper form, O.: in annos Quos egit, rediit, i. e. he renewed his youth, O.: in fastos, i. e. refers, H.

    Latin-English dictionary > red-eō

  • 111 sacrum

        sacrum ī, n    [sacer], something consecrated, a holy thing, sacred vessel, sacred utensil, holy place, sanctuary, temple: sacrum qui clepsit rapsitque: metuens velut contingere sacrum, H.: arma conici in acervum iussit sacrumque id Volcano cremavit, L.: pyrā sacri sub imagine factā, O.: sacra ex aedibus suis eripuisse, sacred vessels: Iunonis sacra ferre, H.: cumque suis penetralia sacris, i. e. the Penates, O.— A sacred act, religious rite, act of worship, sacrifice, religious service: Graecum illud sacrum monstrare: neve initianto Graeco sacro, according to the Grecian rites: Cereris sacrum Volgare arcanae, H.: pueri Sacra canunt, sacred songs, V.: sacris pontifices quinque praefecit: sacra diis aliis Albano ritu facit, L.: Orphica, festival: Bacchica, O.: Arcana sacra, H.— Plur, divine worship, religion: Sabinos in civitatem ascivit, sacris communicatis: religio sacrorum.— Private religious rites, gentile rites, family worship (peculiar to a gens or family, and preserved by tradition): sacra privata perpetua manento: gentilicia, L.: amissis sacris paternis: iugalia, marriage solemnities, O.— A secret, mystery: mihi iam puero caelestia sacra placebant, poetic inspiration, O.: Sacra tori, O.
    * * *
    sacrifice; sacred vessel; religious rites (pl.)

    Latin-English dictionary > sacrum

  • 112 penas

    Penates; (usu. pl.); gods of home/larder/family; home/dwelling; family/line

    Latin-English dictionary > penas

  • 113 adscisco

    a-scisco ( adsc-, Lachm., Baiter, Dietsch, Weissenb., K. and H., Halm in Tac.; asc-, Merk., Kayser, Rib., Halm in Nep.), īvi (in ante-class. and class. Lat. never ii), ītum, 3, v. a.
    I.
    A.. Lit., to take or receive a thing with knowledge (and approbation), to approve, receive as true:

    cum jussisset populus Romanus aliquid, si id ascivissent socii populi ac Latini, etc.,

    Cic. Balb. 8, 20:

    quas (leges) Latini voluerunt, asciverunt,

    id. ib. 8, 20, §

    21: quibus (scitis) adscitis susceptisque,

    id. Leg. 2, 5:

    tu vero ista ne adsciveris neve fueris commenticiis rebus assensus,

    id. Ac. 2, 40, 125:

    ne labar ad opinionem, et aliquid adsciscam et comprobem incognitum,

    id. ib. 2, 45, 138.—
    B.
    Of persons, to receive or admit one in some capacity ( as citizen, ally, son, etc.):

    dominos acrīs adsciscunt,

    Lucr. 5, 87; 6, 63:

    perficiam ut hunc A. Licinium non modo non segregandum, cum sit civis, a numero civium, verum etiam, si non esset, putetis asciscendum fuisse,

    Cic. Arch. 2 fin.; cf. id. Balb. 13:

    [aliā (civitate) ascitā],

    Nep. Att. 3, 1 Halm:

    Numam Pompilium... regem alienigenam sibi ipse populus adscivit eumque ad regnandum Romam Curibus adscivit,

    Cic. Rep. 2, 13:

    aliquem patronum,

    id. Pis. 11, 25:

    socios sibi ad id bellum Osismios, etc., adsciscunt,

    Caes. B. G. 3, 9, 10; so id. ib. 1, 5, 4:

    socius adscitus,

    Sall. C. 47, 1:

    aliquem ducem, Auct. B. Alex. 59, 2: qui non asciverit ultro Dardanium Aenean generumque acceperit urbi,

    Verg. A. 11, 471:

    gener inde provecto annis adscitus,

    Liv. 21, 2; so Tac. H. 1, 59:

    ascivit te filium non vitricus, sed princeps,

    Plin. Pan. 7, 4:

    tribuni centurionesque adsciscebantur,

    Tac. H. 2, 5 fin.:

    aliquem successorem,

    Suet. Tib. 23 fin. al.—In the histt. also with in (in civitatem, societatem, senatum, nomen, etc.):

    adsciti simul in civitatem et patres,

    Liv. 6, 40, 4:

    simul in civitatem Romanam et in familias patriciorum adscitus,

    Tac. A. 11, 24:

    aliquem in numerum patriciorum,

    id. ib. 11, 25:

    inter patricios,

    id. Agr. 9:

    Chauci in commilitium adsciti sunt,

    id. A. 1, 60:

    aliquem in penates suos,

    id. H. 1, 15:

    aliquem in nomen,

    id. A. 3, 30; Suet. Claud. 39:

    aliquem in bona et nomen,

    id. Galb. 17.—
    II.
    Transf., in gen., to take or receive a person to one's self; of things, to appropriate to one's self, adopt (diff. from adjungere and assumere, by the accessory idea of exertion and mediation, or of personal reflection; cf. Herz. ad Caes. B. G. 3, 9, 10; Sall. C. 24, 3).
    1.
    Of persons:

    nemo oppressus aere alieno fuit, quem non ad hoc incredibile sceleris foedus asciverit,

    Cic. Cat. 2, 4 fin.:

    exsulibus omnium civitatium ascitis, receptis latronibus, etc.,

    Hirt. B. G. 8, 30:

    eā tempestate plurimos cujusque generis homines adscivisse dicitur,

    Sall. C. 24, 3:

    Veientes re secundā elati voluntarios undique ad spem praedae adsciverunt,

    Liv. 4, 31, 3; Tac. H. 2, 8:

    in conscientiam facinoris pauci adsciti,

    id. ib. 1, 25.— Poet.: asciscere for asciscere se or ascisci, to join or unite one's self to one (cf.. Accingunt omnes operi, Verg. A. 2, 235):

    ascivere tuo comites sub numine divae centum omnes nemorum,

    Grat. Cyn. 16.—
    2.
    Of things: Quae neque terra sibi adscivit nec maxumus aether, which neither the earth appropriates to itself nor etc., Lucr. 5, 473: Jovisque numen Mulciberi adscivit manus, Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23:

    sibi oppidum asciscere,

    Cic. Verr. 2, 4, 10:

    Ceres et Libera... quarum sacra populus Romanus a Graecis ascita et accepta tantā religione tuetur, etc.,

    id. ib. 2, 5, 72; so id. Har Resp. 13, 27; Ov. M. 15, 625 Heins., where Merk. reads acciverit (cf. Web. ad Luc. 8, 831):

    peregrinos ritus,

    Liv. 1, 20:

    Spem si quam ascitis Aetolum habuistis in armis,

    Verg. A. 11, 308:

    opimum quoddam et tamquam adipatae dictionis genus,

    Cic. Or 8, 25: nova (verba) adsciscere, * Hor. Ep. 2, 2, 119:

    quod ipsa natura adsciscat et reprobet,

    Cic. Fin. 1, 7, 23 (B. and K., sciscat et probet):

    adsciscere aut probare amicitiam aut justitiam,

    id. ib. 3, 21, 70; id. Leg. 1, 11:

    illa, quae prima sunt adscita naturā,

    id. Fin. 3, 5, 17 (cf. Beier ad Cic. Off. 3, 3, 13, p. 203): hanc consuetudinem [p. 172] lubenter ascivimus, id. Brut. 57, 209. —
    3.
    Sibi, like arrogo, to assume or arrogate something to one's self (very rare):

    eos illius expertes esse prudentiae, quam sibi asciscerent,

    Cic. de Or. 1, 19, 87:

    eloquentiae laudem uni sibi,

    Tac. A. 14, 52; cf. Cic. Dom. 36, 95.—
    * B.
    To order, decree, or approve also or further, = etiam sciscere:

    alterum (genus sacerdotum) quod interpretetur fatidicorum et vatium ecfata incognita, quae eorum senatus populusque adsciverit,

    Cic. Leg. 2, 8, ubi v. Moser.— ascītus, P. a. (opp. nativus, innatus, insitus), derived, assumed, foreign:

    in eo nativum quemdam leporem esse, non ascitum,

    Nep. Att. 4, 1 Halm:

    proles,

    Stat. S. 1, 1, 23;

    genitos esse vos mihi, non ascitos milites credite,

    Curt. 10, 3, 6:

    nec petit ascitas dapes,

    Ov. F. 6, 172.

    Lewis & Short latin dictionary > adscisco

  • 114 adtrecto

    at-trecto ( adt-, Weissenb., Halm; att-, Ritschl, Rib., Kayser), āvi, ātum, 1, v. a. [tracto], to touch, handle, freq. in an unlawful manner (syn.: contrecto, tracto, tango, palpo).
    I.
    Lit.:

    Ne me attrecta,

    Plaut. Pers. 2, 2, 45:

    aliquem nimium familiariter attr ectare,

    id. Rud. 2, 4, 6:

    uxorem alicujus attrectare,

    Cic. Cael. 8 fin.; Suet. Ner. 26 (cf. contrecto):

    signum Junonis adtrecta re,

    Liv. 5, 22:

    patrios penates attrectare,

    Verg. A. 2, 719:

    feralia adtrectare,

    Tac. A. 1, 62 fin.:

    libros contaminatis manibus,

    Cic. Har. Resp. 13: alienam rem, Sabin. Jus Civ. ap. Gell. 11, 16, 20:

    si attrectaverit me pater,

    Vulg. Gen. 27, 12.— To feel after, grope for (eccl. Lat.):

    quasi absque oculis parietem attrectavimus,

    Vulg. Isa. 59, 10.—
    II.
    Trop.: Facilis est illa occursatio et blanditia popularis; aspicitur, non attrectatur;

    procul apparet, non excutitur (the figure is derived from paintings or other works of art),

    it is looked at, not touched, Cic. Planc. 12 Wund.—Also, to appropriate to one's self:

    regias etiam adtrectamus gazas,

    Liv. 34, 4, 2:

    fasces securesque,

    id. 28, 24:

    indecorum, adtrectare quod non obtineret,

    Tac. A. 3, 52.— To feel after, seek to find (eccl. Lat.):

    quaerere Deum, si forte attrectent eum,

    Vulg. Act. 17, 27.

    Lewis & Short latin dictionary > adtrecto

  • 115 ascisco

    a-scisco ( adsc-, Lachm., Baiter, Dietsch, Weissenb., K. and H., Halm in Tac.; asc-, Merk., Kayser, Rib., Halm in Nep.), īvi (in ante-class. and class. Lat. never ii), ītum, 3, v. a.
    I.
    A.. Lit., to take or receive a thing with knowledge (and approbation), to approve, receive as true:

    cum jussisset populus Romanus aliquid, si id ascivissent socii populi ac Latini, etc.,

    Cic. Balb. 8, 20:

    quas (leges) Latini voluerunt, asciverunt,

    id. ib. 8, 20, §

    21: quibus (scitis) adscitis susceptisque,

    id. Leg. 2, 5:

    tu vero ista ne adsciveris neve fueris commenticiis rebus assensus,

    id. Ac. 2, 40, 125:

    ne labar ad opinionem, et aliquid adsciscam et comprobem incognitum,

    id. ib. 2, 45, 138.—
    B.
    Of persons, to receive or admit one in some capacity ( as citizen, ally, son, etc.):

    dominos acrīs adsciscunt,

    Lucr. 5, 87; 6, 63:

    perficiam ut hunc A. Licinium non modo non segregandum, cum sit civis, a numero civium, verum etiam, si non esset, putetis asciscendum fuisse,

    Cic. Arch. 2 fin.; cf. id. Balb. 13:

    [aliā (civitate) ascitā],

    Nep. Att. 3, 1 Halm:

    Numam Pompilium... regem alienigenam sibi ipse populus adscivit eumque ad regnandum Romam Curibus adscivit,

    Cic. Rep. 2, 13:

    aliquem patronum,

    id. Pis. 11, 25:

    socios sibi ad id bellum Osismios, etc., adsciscunt,

    Caes. B. G. 3, 9, 10; so id. ib. 1, 5, 4:

    socius adscitus,

    Sall. C. 47, 1:

    aliquem ducem, Auct. B. Alex. 59, 2: qui non asciverit ultro Dardanium Aenean generumque acceperit urbi,

    Verg. A. 11, 471:

    gener inde provecto annis adscitus,

    Liv. 21, 2; so Tac. H. 1, 59:

    ascivit te filium non vitricus, sed princeps,

    Plin. Pan. 7, 4:

    tribuni centurionesque adsciscebantur,

    Tac. H. 2, 5 fin.:

    aliquem successorem,

    Suet. Tib. 23 fin. al.—In the histt. also with in (in civitatem, societatem, senatum, nomen, etc.):

    adsciti simul in civitatem et patres,

    Liv. 6, 40, 4:

    simul in civitatem Romanam et in familias patriciorum adscitus,

    Tac. A. 11, 24:

    aliquem in numerum patriciorum,

    id. ib. 11, 25:

    inter patricios,

    id. Agr. 9:

    Chauci in commilitium adsciti sunt,

    id. A. 1, 60:

    aliquem in penates suos,

    id. H. 1, 15:

    aliquem in nomen,

    id. A. 3, 30; Suet. Claud. 39:

    aliquem in bona et nomen,

    id. Galb. 17.—
    II.
    Transf., in gen., to take or receive a person to one's self; of things, to appropriate to one's self, adopt (diff. from adjungere and assumere, by the accessory idea of exertion and mediation, or of personal reflection; cf. Herz. ad Caes. B. G. 3, 9, 10; Sall. C. 24, 3).
    1.
    Of persons:

    nemo oppressus aere alieno fuit, quem non ad hoc incredibile sceleris foedus asciverit,

    Cic. Cat. 2, 4 fin.:

    exsulibus omnium civitatium ascitis, receptis latronibus, etc.,

    Hirt. B. G. 8, 30:

    eā tempestate plurimos cujusque generis homines adscivisse dicitur,

    Sall. C. 24, 3:

    Veientes re secundā elati voluntarios undique ad spem praedae adsciverunt,

    Liv. 4, 31, 3; Tac. H. 2, 8:

    in conscientiam facinoris pauci adsciti,

    id. ib. 1, 25.— Poet.: asciscere for asciscere se or ascisci, to join or unite one's self to one (cf.. Accingunt omnes operi, Verg. A. 2, 235):

    ascivere tuo comites sub numine divae centum omnes nemorum,

    Grat. Cyn. 16.—
    2.
    Of things: Quae neque terra sibi adscivit nec maxumus aether, which neither the earth appropriates to itself nor etc., Lucr. 5, 473: Jovisque numen Mulciberi adscivit manus, Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23:

    sibi oppidum asciscere,

    Cic. Verr. 2, 4, 10:

    Ceres et Libera... quarum sacra populus Romanus a Graecis ascita et accepta tantā religione tuetur, etc.,

    id. ib. 2, 5, 72; so id. Har Resp. 13, 27; Ov. M. 15, 625 Heins., where Merk. reads acciverit (cf. Web. ad Luc. 8, 831):

    peregrinos ritus,

    Liv. 1, 20:

    Spem si quam ascitis Aetolum habuistis in armis,

    Verg. A. 11, 308:

    opimum quoddam et tamquam adipatae dictionis genus,

    Cic. Or 8, 25: nova (verba) adsciscere, * Hor. Ep. 2, 2, 119:

    quod ipsa natura adsciscat et reprobet,

    Cic. Fin. 1, 7, 23 (B. and K., sciscat et probet):

    adsciscere aut probare amicitiam aut justitiam,

    id. ib. 3, 21, 70; id. Leg. 1, 11:

    illa, quae prima sunt adscita naturā,

    id. Fin. 3, 5, 17 (cf. Beier ad Cic. Off. 3, 3, 13, p. 203): hanc consuetudinem [p. 172] lubenter ascivimus, id. Brut. 57, 209. —
    3.
    Sibi, like arrogo, to assume or arrogate something to one's self (very rare):

    eos illius expertes esse prudentiae, quam sibi asciscerent,

    Cic. de Or. 1, 19, 87:

    eloquentiae laudem uni sibi,

    Tac. A. 14, 52; cf. Cic. Dom. 36, 95.—
    * B.
    To order, decree, or approve also or further, = etiam sciscere:

    alterum (genus sacerdotum) quod interpretetur fatidicorum et vatium ecfata incognita, quae eorum senatus populusque adsciverit,

    Cic. Leg. 2, 8, ubi v. Moser.— ascītus, P. a. (opp. nativus, innatus, insitus), derived, assumed, foreign:

    in eo nativum quemdam leporem esse, non ascitum,

    Nep. Att. 4, 1 Halm:

    proles,

    Stat. S. 1, 1, 23;

    genitos esse vos mihi, non ascitos milites credite,

    Curt. 10, 3, 6:

    nec petit ascitas dapes,

    Ov. F. 6, 172.

    Lewis & Short latin dictionary > ascisco

  • 116 attrecto

    at-trecto ( adt-, Weissenb., Halm; att-, Ritschl, Rib., Kayser), āvi, ātum, 1, v. a. [tracto], to touch, handle, freq. in an unlawful manner (syn.: contrecto, tracto, tango, palpo).
    I.
    Lit.:

    Ne me attrecta,

    Plaut. Pers. 2, 2, 45:

    aliquem nimium familiariter attr ectare,

    id. Rud. 2, 4, 6:

    uxorem alicujus attrectare,

    Cic. Cael. 8 fin.; Suet. Ner. 26 (cf. contrecto):

    signum Junonis adtrecta re,

    Liv. 5, 22:

    patrios penates attrectare,

    Verg. A. 2, 719:

    feralia adtrectare,

    Tac. A. 1, 62 fin.:

    libros contaminatis manibus,

    Cic. Har. Resp. 13: alienam rem, Sabin. Jus Civ. ap. Gell. 11, 16, 20:

    si attrectaverit me pater,

    Vulg. Gen. 27, 12.— To feel after, grope for (eccl. Lat.):

    quasi absque oculis parietem attrectavimus,

    Vulg. Isa. 59, 10.—
    II.
    Trop.: Facilis est illa occursatio et blanditia popularis; aspicitur, non attrectatur;

    procul apparet, non excutitur (the figure is derived from paintings or other works of art),

    it is looked at, not touched, Cic. Planc. 12 Wund.—Also, to appropriate to one's self:

    regias etiam adtrectamus gazas,

    Liv. 34, 4, 2:

    fasces securesque,

    id. 28, 24:

    indecorum, adtrectare quod non obtineret,

    Tac. A. 3, 52.— To feel after, seek to find (eccl. Lat.):

    quaerere Deum, si forte attrectent eum,

    Vulg. Act. 17, 27.

    Lewis & Short latin dictionary > attrecto

  • 117 Caesar

    Caesar, ăris (CAESERIS, C. I. L. 4, 2308; Inscr. Orell. 4205: CAESARVS, C. I. L. 1, 696), m., = Kaisar [a caeso matris utero, Plin. 7, 9, 7, § 47; cf. Non. p. 556, 32:

    a caesarie dictus, qui scilicet cum caesarie natus est,

    Fest. p. 44; cf. Comment. p. 383. Both etymm. also in Isid. Orig. 9, 3, 12, and Spart. Ael. Ver. 2. Better acc. to Doed. Syn. III. p. 17, from caesius, caeruleus, the color of the skin; cf. Rufus], a cognomen in the gens Julia. Of these the most celebrated, C.Julius Caesar, distinguished as general, orator, statesman, and author, was assassinated by Brutus and Cassius, B.C. 44. After him all the emperors bore the name Caesar, with the title Augustus, until, under Adrian, this difference arose: Augustus designated the ruling emperor; Caesar, the heir to the throne, the crown-prince, etc., Spart. Ael. Ver. 1, § 2; Aur. Vict. Caes. 13, § 12.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Caesărīnus, a, um, adj., of or relating to the triumvir Julius Cœsar, Cœsarian:

    celeritas,

    Cic. Att. 16, 10, 1 Orell. N.cr.
    B.
    Caesărĭānus, a, um, adj.
    1.
    Of the triumvir Cœsar, Cœsarian:

    bellum civile,

    Nep. Att. 7, 1.— Hence, Caesărĭāni, ōrum, m., the adherents of Cœsar in the civil war (as Pompeiani, his opponents), Hirt. B. Afr. 13: orationes, orations of Cicero in which Cœsar was praised (pro Marcello, Deiotaro, De Provinciis Consularibus, etc.), Serv. ad Verg. G. 2, 131.—
    2.
    Imperial, Vop. Carin. init.:

    Pallas (esp. honored by Domitian),

    Mart. 8, 1.—Hence, subst.
    a.
    Caesărĭāni, ōrum, m.
    (α).
    A class of provincial imperial officers, Cod. Just. 10, 1, 5; 10, 1, 7; Cod. Th. 10, 7.—
    (β).
    Partisans of Cœsar, Auct. B. Afr. 13; Flor. 4, 3.—
    b.
    Caesărĭānum, i, n., a kind of eye-salve, Cels. 6, 6, n. 27.—
    C.
    Caesă-rĕus, a, um, adj.
    1.
    Of or pertaining to the triumvir Cœsar, Cœsarian (mostly poet.):

    sanguis,

    Ov. M. 1, 201:

    Penates,

    id. ib. 15, 864:

    Vesta,

    id. ib. 15, 865:

    forum,

    founded by him, Stat. S. 1, 1, 85.—
    2.
    Imperial:

    amphitheatrum,

    built by the emperor Domitian, Mart. Spect. 1, 7:

    leones,

    presented by Domitian in the fight of wild beasts, id. Epigr. 1, 7, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Caesar

  • 118 Caesariani

    Caesar, ăris (CAESERIS, C. I. L. 4, 2308; Inscr. Orell. 4205: CAESARVS, C. I. L. 1, 696), m., = Kaisar [a caeso matris utero, Plin. 7, 9, 7, § 47; cf. Non. p. 556, 32:

    a caesarie dictus, qui scilicet cum caesarie natus est,

    Fest. p. 44; cf. Comment. p. 383. Both etymm. also in Isid. Orig. 9, 3, 12, and Spart. Ael. Ver. 2. Better acc. to Doed. Syn. III. p. 17, from caesius, caeruleus, the color of the skin; cf. Rufus], a cognomen in the gens Julia. Of these the most celebrated, C.Julius Caesar, distinguished as general, orator, statesman, and author, was assassinated by Brutus and Cassius, B.C. 44. After him all the emperors bore the name Caesar, with the title Augustus, until, under Adrian, this difference arose: Augustus designated the ruling emperor; Caesar, the heir to the throne, the crown-prince, etc., Spart. Ael. Ver. 1, § 2; Aur. Vict. Caes. 13, § 12.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Caesărīnus, a, um, adj., of or relating to the triumvir Julius Cœsar, Cœsarian:

    celeritas,

    Cic. Att. 16, 10, 1 Orell. N.cr.
    B.
    Caesărĭānus, a, um, adj.
    1.
    Of the triumvir Cœsar, Cœsarian:

    bellum civile,

    Nep. Att. 7, 1.— Hence, Caesărĭāni, ōrum, m., the adherents of Cœsar in the civil war (as Pompeiani, his opponents), Hirt. B. Afr. 13: orationes, orations of Cicero in which Cœsar was praised (pro Marcello, Deiotaro, De Provinciis Consularibus, etc.), Serv. ad Verg. G. 2, 131.—
    2.
    Imperial, Vop. Carin. init.:

    Pallas (esp. honored by Domitian),

    Mart. 8, 1.—Hence, subst.
    a.
    Caesărĭāni, ōrum, m.
    (α).
    A class of provincial imperial officers, Cod. Just. 10, 1, 5; 10, 1, 7; Cod. Th. 10, 7.—
    (β).
    Partisans of Cœsar, Auct. B. Afr. 13; Flor. 4, 3.—
    b.
    Caesărĭānum, i, n., a kind of eye-salve, Cels. 6, 6, n. 27.—
    C.
    Caesă-rĕus, a, um, adj.
    1.
    Of or pertaining to the triumvir Cœsar, Cœsarian (mostly poet.):

    sanguis,

    Ov. M. 1, 201:

    Penates,

    id. ib. 15, 864:

    Vesta,

    id. ib. 15, 865:

    forum,

    founded by him, Stat. S. 1, 1, 85.—
    2.
    Imperial:

    amphitheatrum,

    built by the emperor Domitian, Mart. Spect. 1, 7:

    leones,

    presented by Domitian in the fight of wild beasts, id. Epigr. 1, 7, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Caesariani

  • 119 Caesarianum

    Caesar, ăris (CAESERIS, C. I. L. 4, 2308; Inscr. Orell. 4205: CAESARVS, C. I. L. 1, 696), m., = Kaisar [a caeso matris utero, Plin. 7, 9, 7, § 47; cf. Non. p. 556, 32:

    a caesarie dictus, qui scilicet cum caesarie natus est,

    Fest. p. 44; cf. Comment. p. 383. Both etymm. also in Isid. Orig. 9, 3, 12, and Spart. Ael. Ver. 2. Better acc. to Doed. Syn. III. p. 17, from caesius, caeruleus, the color of the skin; cf. Rufus], a cognomen in the gens Julia. Of these the most celebrated, C.Julius Caesar, distinguished as general, orator, statesman, and author, was assassinated by Brutus and Cassius, B.C. 44. After him all the emperors bore the name Caesar, with the title Augustus, until, under Adrian, this difference arose: Augustus designated the ruling emperor; Caesar, the heir to the throne, the crown-prince, etc., Spart. Ael. Ver. 1, § 2; Aur. Vict. Caes. 13, § 12.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Caesărīnus, a, um, adj., of or relating to the triumvir Julius Cœsar, Cœsarian:

    celeritas,

    Cic. Att. 16, 10, 1 Orell. N.cr.
    B.
    Caesărĭānus, a, um, adj.
    1.
    Of the triumvir Cœsar, Cœsarian:

    bellum civile,

    Nep. Att. 7, 1.— Hence, Caesărĭāni, ōrum, m., the adherents of Cœsar in the civil war (as Pompeiani, his opponents), Hirt. B. Afr. 13: orationes, orations of Cicero in which Cœsar was praised (pro Marcello, Deiotaro, De Provinciis Consularibus, etc.), Serv. ad Verg. G. 2, 131.—
    2.
    Imperial, Vop. Carin. init.:

    Pallas (esp. honored by Domitian),

    Mart. 8, 1.—Hence, subst.
    a.
    Caesărĭāni, ōrum, m.
    (α).
    A class of provincial imperial officers, Cod. Just. 10, 1, 5; 10, 1, 7; Cod. Th. 10, 7.—
    (β).
    Partisans of Cœsar, Auct. B. Afr. 13; Flor. 4, 3.—
    b.
    Caesărĭānum, i, n., a kind of eye-salve, Cels. 6, 6, n. 27.—
    C.
    Caesă-rĕus, a, um, adj.
    1.
    Of or pertaining to the triumvir Cœsar, Cœsarian (mostly poet.):

    sanguis,

    Ov. M. 1, 201:

    Penates,

    id. ib. 15, 864:

    Vesta,

    id. ib. 15, 865:

    forum,

    founded by him, Stat. S. 1, 1, 85.—
    2.
    Imperial:

    amphitheatrum,

    built by the emperor Domitian, Mart. Spect. 1, 7:

    leones,

    presented by Domitian in the fight of wild beasts, id. Epigr. 1, 7, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Caesarianum

  • 120 celebro

    cĕlē̆bro, āvi, ātum, v. a. [id.].
    I.
    To go to a place or person in great numbers or often, to frequent, to fill (syn. frequento;

    class.): deūm delubra festis diebus,

    Lucr. 5, 1167:

    viam,

    Cic. Cael. 14, 34; id. Sest. 63, 131:

    domum alicujus,

    id. Mur. 34, 70:

    atria,

    Ov. M. 1, 172:

    silvas,

    id. ib. 10, 703:

    tecta,

    id. ib. 4, 444:

    forum,

    id. ib. 4, 144; cf.:

    forum maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1:

    Penates, i. e. domum redire,

    Tib. 1, 3, 33:

    me magistrum,

    id. 1, 4, 75.—
    b.
    Of a desired action (cf. celeber, B.), to do something frequently or in multitudes, to practise, engage in, say, use, employ, repeat, = frequento, etc.:

    intro abite atque haec cito celebrate,

    i. e. in company, all together, Plaut. Ps. 1, 2, 36:

    ad eas artes, quibus a pueris dediti fuimus, celebrandas inter nosque recolendas,

    Cic. de Or. 1, 1, 2:

    cognitionem exercitationemque,

    id. ib. 3, 28, 110:

    genus divinationis,

    id. Div. 1, 2, 3; cf.:

    celebratum genus mortis,

    a kind of death suffered by many, Tac. H. 2, 49 fin.:

    necessitatem,

    Cic. de Or. 3, 38, 155:

    jurisdictionem,

    Liv. 6, 32, 1:

    popularem potestatem,

    id. 2, 42, 6:

    iambum,

    Quint. 10, 1, 96:

    seria ac jocos cum aliquo,

    Liv. 1, 4, 9.—
    c.
    Aliquid aliquā re, to fill up with something:

    contiones suas convicio cantorum,

    Cic. Sest. 55, 118:

    ripas carmine,

    Ov. M. 2, 252 (cf.:

    concelebrant ripas,

    Lucr. 2, 345):

    cujus litteris, famā, nuntiis celebrantur aures cottidie meae,

    i. e. are filled, full, Cic. Prov. Cons. 9, 22.— Poet.: juvenes multo sermone, to talk much with [p. 309] them, Tib. 1, 6, 17.—
    II.
    Meton.
    A.
    To go in great numbers to a celebration; hence, in gen., to celebrate, solemnize, keep a festival:

    festos dies,

    Cic. Arch. 6, 13; cf.:

    is (dies) festus celebratusque per omnem Africam,

    Sall. J. 66, 2; Cic. Pis. 22, 51; id. Cat. 3, 10, 23; Liv. 10, 37, 12; Tac. A. 15, 53; Suet. Aug. 75; id. Tib. 65 init.; Hor. S. 2, 2, 61; Ov. M. 4, 4:

    convivium omnium sermone laetitiāque,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66; Liv. 40, 14, 2; Tac. A. 4, 59; cf.

    coetum,

    Verg. A. 1, 735:

    conjugia,

    id. ib. 7, 555; cf.

    nuptias,

    Liv. 36, 11, 2; cf.:

    solemnia nuptiarum,

    Tac. A. 11, 26 fin.:

    officium nuptiarum,

    Suet. Claud. 26; and poet.:

    taedas jugales Thetidis,

    Cat. 64, 302:

    annua sacra,

    Verg. A. 8, 173; cf. id. ib. 5, 598 and 603: funus, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 49, 117; cf.

    exsequias,

    Liv. 25, 17, 5; 37, 22, 2:

    diem natalem Vitellii,

    Tac. H. 2, 95; Lact. 1, 20, 6; Plin. Ep. 10, 102 (103):

    natales,

    id. ib. 6, 30, 1; Tac. A. 6, 18; and absol.:

    totā celebrante Siciliā sepultus est,

    Nep. Timol. 5 fin.
    B.
    To honor, praise, celebrate the praises of a person or thing, to celebrate in song (syn.:

    colere, laudare, illustrare): laus, quae non poetarum carminibus, non annalium monumentis celebratur,

    Cic. Rab. Post. 16, 43; cf. id. Planc. 39, 93:

    vestrum egressum ornando atque celebrando,

    id. Pis. 13, 31:

    fortuna res cunctas ex libidine magis quam ex vero celebrat obscuratque,

    Sall. C. 8, 1:

    talia carminibus,

    Verg. A. 8, 303:

    nomen alicujus scriptis,

    Cic. Fam. 5, 12, 1:

    facta pro maxumis,

    Sall. C. 8, 3:

    domestica facta,

    Hor. A. P. 287: se remque publicam haec faciundo, to make renowned, Sall J. 85, 36: Mari virtutem in majus ( = epi to meizon kosmein), id. ib. 73, 5:

    augereque aliquem,

    id. ib. 86, 3: honores alicujus, celebrate one ' s honor, Verg. A. 12, 840:

    memoriam,

    Tac. H. 1, 78:

    victoriam ingenti fama,

    id. Agr. 39 al.:

    virum aut heroa lyrā, etc.,

    Hor. C. 1, 12, 2:

    sepulcrum hominum conventu et epulis,

    Cic. Fl. 38, 95:

    memoriam nominis epulis,

    id. Fin. 2, 31, 103:

    litora ludis,

    Verg. A. 3, 280:

    sententiam magno assensu,

    Tac. A. 15, 22:

    mortem funere censorio,

    id. ib. 6, 27:

    aliquem admiratione,

    id. H. 2, 71:

    obsequio,

    id. A. 16, 33:

    funere publico,

    id. ib. 6, 11 fin.
    C.
    Without the access. idea of extolling, in gen., to make something known, to publish abroad, proclaim:

    quibus in locis factum esse consulem Murenam nuntii litteraeque celebrassent,

    Cic. Mur. 41, 89:

    quod vocibus maledictisque celebratum est,

    id. Cael. 3, 6:

    quā re celebratā,

    id. Div. 1, 17, 31.— cĕlĕbrā-tus, a, um, P. a.
    I.
    (Acc. to I. a.) Frequented, much visited:

    forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1.—
    B.
    (Acc. to I. b.) Customary, usual, frequent:

    tritum atque celebratum,

    Cic. Fl. 27, 65:

    celebratum est usque in proverbium,

    Quint. 1, 10, 21:

    schemata,

    id. 9, 2, 92:

    usus anuli celebratior,

    Plin. 33, 1, 6, § 28:

    verbum celebratius,

    Gell. 17, 2, 25 (cf. id. 17, 2, 25, § 17: verbum crebrius, and id. 17, 2, 25, § 18: verbum creberrimum).—
    II.
    (Acc. to II. A.) Solemn, festive, brilliant:

    dies celebratior,

    Ov. M. 7, 430:

    supplicatio celebratior,

    Liv. 3, 63, 5.—
    B.
    (Acc. to II. B.) Known, celebrated, famous:

    loci famā celebrati,

    Tac. A. 2, 54:

    quo Actiacae victoriae memoria celebratior in posterum esset,

    Suet. Aug. 18.— Adv., v. celebriter.

    Lewis & Short latin dictionary > celebro

См. также в других словарях:

  • pénates — [ penat ] n. m. pl. • 1488; lat. penates, de penus « intérieur de la maison » 1 ♦ Dieux domestiques protecteurs de la cité ou du foyer, chez les anciens Romains. Les pénates, qui personnifiaient le foyer, étaient associés aux lares. Statuettes de …   Encyclopédie Universelle

  • Penates — Pénates Au droit : têtes couronnées de lauriers de Pénates publics avec l inscription DPP (= Dei Penates Publici). Au revers : deux généraux romains, vêtus du paludamentum, tenant des lances dans la main droite, comme s ils arrivaient à …   Wikipédia en Français

  • Penates — Saltar a navegación, búsqueda Altar de Penates en las ruinas de Pompeya. Di Penates o en forma abreviada Penates eran, en la mitología romana, originalmente dioses protectores (en realidad genios) del almacén de la casa. Posteriormente se… …   Wikipedia Español

  • PENATES — Servio in l. 2. Aen. v. 514. sunt omnes Dii, qui domicoluntur: parvae icunculae, quibus vinô et ture frequenter prisci faciebant. Dion. Halicarn. l. 1. Hist. Cicero, pro Domo sua. Cartarius in imag. Deor. A penus dicti, teste Tulliô l. 2. de Nat …   Hofmann J. Lexicon universale

  • penates — PENATES. adj. pluriel. On appelloit ainsi parmi les Payens, certains Dieux domestiques. Enée en quittant Troyes emporta ses Dieux Penates. Il se met aussi subst. On luy enleva ses Penates …   Dictionnaire de l'Académie française

  • penates — Roman household gods, 1510s, from L. penates gods of the inside of the house, related to penatus sanctuary of a temple (especially that of Vesta), cognate with penitus within (see PENETRATE (Cf. penetrate)) …   Etymology dictionary

  • penates — (Del lat. penātes). m. pl. Mit. Dioses domésticos a quienes daba culto la gentilidad …   Diccionario de la lengua española

  • penates — [pē nā′tēz΄] pl.n. [L, akin to penus, inner part of temple of Vesta: see PENETRATE] the household gods of the ancient Romans: see LARES AND PENATES …   English World dictionary

  • Penates — Pe*na tes, n. pl. [L.] (Rom. Antiq.) The household gods of the ancient Romans. They presided over the home and the family hearth. See {Lar}. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Penátes — PENÁTES, ium. 1 §. Namen. Diesen haben sie nach einigen von penitus, eo, quod penitus insideant, daher sie auch Dii penetrales genannt werden, oder von Penu, sofern solches alles dasjenige bedeutet, wovon wir leben, Cicero de N.D. l. II. c. 27.… …   Gründliches mythologisches Lexikon

  • penates — index household (domestic) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»