-
1 partykuła
-ły, -ły; dat sg -le; f; JĘZ* * *f.gram. particle; partykuła deiktyczna deictic particle, deictic; partykuła modyfikująca modifying particle, modifier; partykuła poprzedzająca prepositive.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > partykuła
-
2 by
Ⅰ conj. 1. (dla wyrażenia celu, skutku) (przed bezokolicznikiem) to, in order to, so as to; (przed zdaniem) so that- biegł przez całą drogę, by zdążyć na pociąg he ran all the way to catch the train- załóż czapkę, byś się nie zaziębił put your hat on so (that) you don’t catch cold- by schudnąć, codziennie biegała (in order) to lose weight, she went running every day- by nie lest książk.- nie powiedziałem im prawdy, by ich nie obrazić I didn’t tell them the truth lest I (should) offend them a. in order not to offend them- nie prosiłem, by mi pomagała I didn’t ask her to help me- nie wydaje mi się, byście go znali I don’t think you (would) know him- wątpię, by się zgodził I doubt if he’s going to a. that he will agree- wrócił z wyprawy, by wkrótce wyruszyć na następną he came back from one expedition, only to embark on another one soon- była zbyt zmęczona, by ugotować obiad she was too tired to cook dinner- znasz polski na tyle dobrze, byś mógł się swobodnie porozumieć you know Polish well enough to be able to communicate without difficulty a. with ease- łóżko jest zbyt szerokie, byście mogli je wnieść przez drzwi the bed is too wide for you to carry through the door5. (z wtrąceniem) to- polityczna poprawność, by użyć dzisiejszego pojęcia… political correctness, to use today’s terminology…- jego brak rozwagi, by nie rzec głupota, doprowadzał nas do szału his rashness, not to say stupidity, drove us round the bend pot.Ⅱ part. 1. (w formach trybu warunkowego) should, would- trzeba by już wracać we should go back now, it’s time to go back- bez parasola by zmokła she would get/would have got wet without an umbrella- kurs ukończono by we wrześniu the course would have ended in September- według projektu dotąd by miała dochodzić droga according to the plan, the road would reach a. have reached as far as here- masz rację, ale by to zrobić, trzeba więcej czasu you’re right, but in order to do it you need more time- nie rób tego, byś potem nie żałował don’t do that, otherwise a. or you may regret it later on- cokolwiek by o nim powiedzieć, nie jest głupcem whatever you might a. may say about him, he’s not a fool2. pot. (z partykułą nie) co by nie powiedzieć, to doskonała sztuka whatever you (might) say, it’s an excellent play- jak by nie liczyć, wychodzi tysiąc złotych however you add it up, it comes to a thousand zlotys- z której strony by na to nie patrzeć… whichever way you look at it…- jak by nie było after all, when all’s said and done* * *1. part 2. conj* * *bypartykuła trybu przypuszczającego bym byś byśmy byście (pisana łącznie z osobowymi formami czasownika i spójnikami) kiedy by można was odwiedzić? when could we visit you?; ty byś tego nie powiedział you wouldn't say that; trzeba by spróbować one ought to try; gdybyś przyszedł wcześniej, spotkalibyśmy się if you had come earlier, we would have met. –conj.(in order) to; poszedł do banku, by podjąć pieniądze he went to the bank to get some money; on jest za głupi, by to zrozumieć he's too stupid to understand it; wyszedł z domu, by po chwili wrócić he left the house, only to return a moment later; mówiłem mu, by tam nie szedł I told him not to go there; by tak rzec so to speak.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > by
-
3 ani
Ⅰ conj. nor, neither; (z innym przeczeniem) or, either- ani … ani neither … nor; (z innym przeczeniem) either … or- nie mówię ani po hiszpańsku, ani po włosku I can’t speak (either) Spanish or Italian, I can speak neither Spanish nor Italian- klucza nie było ani w jednej, ani w drugiej szufladzie the key wasn’t in either of the drawers- nie było żadnych wieści ani od brata, ani od siostry there was no news, either from the brother or from the sister- nie zadzwonił ani nie napisał he didn’t call, and he didn’t write(either)- ani to ładne, ani potrzebne it’s neither pretty nor useful- rzecznik rządu ani nie potwierdził, ani nie zdementował tej informacji the government spokesman neither confirmed nor denied this information- pogoda jest w sam raz, ani za gorąco, ani za zimno the weather is just right, neither too hot nor too cold- należeć do takiej organizacji to ani zaszczyt, ani przywilej belonging to such an organization is neither an honour nor a privilege- „nie idę z nimi” – „ani ja” ‘I’m not going with them’ – ‘neither am I’ a. ‘me neither’ pot.- nie mam czasu ani pieniędzy I don’t have the time or the money- nie lubię ani ptaków, ani kotów, ani psów I don’t like birds, (or) cats, or dogs- potrząśnij pięć razy, ani więcej, ani mniej shake it five times – no more and no lessⅡ part. 1. (przed rzeczownikiem) not a, not a single- ani śladu not a trace- ani źdźbła prawdy not a grain of truth- ani krzty przesady no exaggeration at all a. whatsoever- ani żywego ducha not a (living) soul- ani trochę not (even) a bit- ani razu not (even) once- ani przez chwilę się nie zawahał he didn’t hesitate for a moment- nie uwierzył w ani jedno jej słowo he didn’t believe a single word she said- nie przepuścił ani jednej zabawy he didn’t miss a single dance- nie wypił ani kropli he didn’t have a (single) drop to drink2. (przed czasownikiem) not even, not as much as- śruba ani drgnęła the screw didn’t even budge- ani pisnął there wasn’t so much as a squeak out of him- ani się spostrzeżesz a. obejrzysz, będzie po wszystkim it’ll be over in no time at all a. before you can say Jack Robinson pot.- ani się spostrzeżesz, przyjdzie wiosna spring will be before you even know it a. in no time (at all)- ani się spodziewał, że będzie miał gości he had no idea he’d be having visitors- ani myślę a. ani mi się śni! like hell I will! pot.- ani myślę ustąpić I haven’t the slightest intention of giving way- ani mi się waż! don’t you dare!, don’t even think about it!- (on) ani się umywa do swojego brata he’s nowhere near his brother; he’s not a patch on his brother GB pot.Ⅲ ani, ani pot. 1. (nic) włożył klucz do zamka, ale potem ani, ani he put the key in the keyhole, but that was as far as he got- wszedł na mównicę, założył okulary, a dalej już ani, ani he climbed the podium, put his glasses on, but not a single word came out2. (w odpowiedzi) not at all, not a bit- „dostałeś pieniądze?” – „ani, ani” ‘did you get the money?’ – ‘not a penny’- „nie zacząłeś jeszcze czytać tej książki?” – „ani, ani” ‘haven’t you started reading that book yet?’ – ‘not a page’* * *1. conjnor, neither; ( z innym wyrazem przeczącym) or, either2. partani... ani... — neither... nor...; ( z innym wyrazem przeczącym) either... or...
not a (single); ( z innym wyrazem przeczącym) a (single)ani chybi — most certainly, without fail
ani jeden — not a single one, none
ani mi się śni! — pot no way! (pot)
ani mi się waż! — pot don't you dare! (pot)
* * *conj.( łączy części zdania w zdaniu zaprzeczonym lub zdania zaprzeczone) ani... ani... ( bez wyrazu przeczącego) neither... nor...; ( po wyrazie przeczącym) either... or...; nie mogę ruszyć ani ręką, ani nogą I can't move a muscle; ani widu, ani słychu not a trace; neither hide nor hair; ani be, ani me pot. not a single word; ani mnie to ziębi, ani parzy pot. I don't care; it leaves me cold.part.( wzmocniona partykuła przecząca) ( bez wyrazu przeczącego) not a; ( z wyrazem przeczącym) a; ani ani in no circumstances; ani cienia dowodu not a shred of evidence; ani cienia nadziei/zainteresowania not a glimmer of hope/interest; ani krzty not a bit; ani mowy o czymś sth is out of the question; ani mru mru not a word; keep your mouth shut; ani myśleć o czymś not even think about sth; ani mu/mi to w głowie he/I won't even think about it; ani mu/mi się śni never in his/my life; not on your life; ani na jotę not one iota; not one jot; not one whit; (pieniędzy) ani na lekarstwo no (money) at all; ani pary z ust/z gęby nie puścić not say a word; keep one's mouth shut; ani pisnąć keep one's mouth shut; (bez tego) ani rusz we can't l. won't do without it; ani się spostrzeże(sz)/obejrzy(sz) in no time; ani słowa not a word; ani słowa! button your lip; ani trochę not a bit; ani w ząb nie rozumiem I don't understand at all; ani za grosz not a bit; ani znaku/śladu czegoś neither hide nor hair; ani żywej duszy/żywego ducha not a soul; ani chybi pot. for sure; most certainly; without fail; ani się umywa do czegoś pot. it isn't anywhere near as good as sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ani
-
4 byle
Ⅰ conj. 1. (wyrażające warunek) providing a. provided (that), (just) as long as- wyjdzie za każdego, byle miał pieniądze she’ll marry anyone, providing a. as long as he’s got money- kup sobie jakiś garnitur, byle nie czarny buy yourself a suit, just as long as it’s not black- możesz wziąć tę płytę, byleś ją jutro oddał you can take that record, as long as you return it tomorrow2. (wyrażające życzenie) if only- zrobi wszystko, byle dziecko było zdrowe she’ll do anything, just as long as the child gets better- bylebyś mnie kochał, bylibyśmy szczęśliwi if only you loved me, we could be happy a. as long as you loved me, we would be happy- każdy, byle nie on anybody but him a. as long as it’s not him- wszystko, byle nie to anything but that3. (wyrażające cel) (przed bezokolicznikiem) to, in order to, so as to; (przed zdaniem) so that- zrobiłem to, byleś była zadowolona I did it (in order) to please you- ukryła się w głębi ogrodu, byle mąż jej nie zobaczył she hid deep in the garden so that her husband wouldn’t see her- on zrobi wszystko, byle osiągnąć swój cel he’ll do anything to reach his goal a. objective- gadać, byle gadać to talk for the sake of talking- (ona) narzeka, byleby narzekać she complains for the sake of complainingⅡ part. 1. (wyrażające życzenie) I just wish, if only- byleś o tym więcej nie wspominał! I just wish you wouldn’t mention a. (please) just don’t mention it again!- byle dojechać do skrzyżowania! if we could just get to the crossroads- byleśmy się nie spóźnili! I just hope we won’t be late- byle do piątku! I just wish a. if only it were Friday- zrób to, byle szybko! do it, (and) just be quick about it!2. (dowolny) any; (kiepski) any old pot., pejor.- wystarczy byle wytrych any skeleton key will do- byle dziecko/głupiec to potrafi even a child a. a mere child/any old fool can do that- byle sekretarka nie będzie mnie pouczać I won’t be lectured to by some a. a mere secretary- byle drobiazg był dla nich powodem do kłótni the slightest thing could trigger off an argument between them- byle podmuch zwieje papiery z biurka the slightest waft of air will blow the papers off the desk- z byle powodu for the slightest reason, for no reason at all- pod byle pretekstem on any old a. the slightest pretext, at the slightest excuse- przy byle sposobności whenever the a. an opportunity presents itself3. (z zaimkami) byle co (cokolwiek) (just) anything; any old thing pot.- mówić a. opowiadać byle co to say any old thing- (on) byle czym nie da się zbyć you can’t pass any old thing off on him- śmiać się z byle czego to laugh at anything a. for the slightest reason- zawsze kupujesz byle co you’re always buying junk- to nie byle co it’s no small thing a. no joke pot.- poczęstowali go nie byle czym – kawiorem they gave him caviar, not any old thing a. food- byle kto anyone, anybody- zadawać się z byle kim to associate with (just) anybody- to nie byle kto s/he’s not just anybody- byle gdzie anywhere; any old where a. place pot.- połóż to byle gdzie put it anywhere a. wherever you like- byle kiedy any time; any old time pot.- nie byle jaki (wyjątkowy) some, no mean- to nie byle jaki wyczyn that’s some a. no mean feat- jest nie byle jakim pianistą he’s no mean pianist- (ona) ma nie byle jaki apetyt she really has an appetite- stoją przed nie byle jakim problemem they’re facing a. they’re faced with no small problem- byle jak anyhow; any old how pot.- zrobili to byle jak they did it any old how* * *1. conj 2. partbyle jaki — ( jakikolwiek) any; ( podłej jakości) trashy
* * *conj.1. (oznaczający cel, skutek) (in order) to; szedłem naprzód, byle dalej I walked ahead in order to keep moving forward; robić byle zbyć do sth just to get it done; byle nie upaść the important thing is not to fall.2. ( oznaczający warunek) as long as, provided; byle przejechać przez granicę, a będziemy bezpieczni if we can reach the border, we'll be safe; mów prędko, byle prawdę make it quick, as long as you tell the truth; byle nie to anything but that. – partykuła dodawana do zaimków (just) any; kłaść rzeczy byle gdzie put those things down anywhere; śmiejesz się z byle czego laugh at anything; nie zadaję się z byle kim I don't associate with just anyone; robić coś byle jak do sth any old way; to nie byle co that's no small accomplishment; to jest nie byle kto that's not just anybody; wszędzie byle nie tutaj anywhere but here; masz nie byle jaki samochód you don't have just any (old) car; byle jaki crummy; tani i byle jaki cheapo.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > byle
-
5 skąd
Ⅰ pron. 1. (w pytaniu) where from?; whence? przest., książk.- skąd masz ten zegarek? where did you get this watch (from)?- „skąd jesteście?” – „z Krakowa” ‘where are you from?’ – ‘Cracow’- skąd przychodzicie? where have you come from?- ciekawe, skąd (ona) ma te informacje I wonder where she got that information (from)- nie wiesz, skąd dzwonił? do you know where he was phoning from?- skąd wiesz? how do you know?- skąd ci to przyszło do głowy? what gave you that idea?- skąd ta pewność? what makes you so sure?- pojawił się nie wiadomo skąd he appeared out of a. from nowhere2. (względny) miejsce, skąd wyruszyliśmy the place we set off from- odłóż nożyczki tam, skąd je wziąłeś put the scissors back where you found themⅡ inter. not at all!, why, no!- „powiedziałeś mu?” – „ależ skąd” a. „skąd znowu” ‘did you tell him?’ – ‘of course not!’* * *pronwhere... from* * *adv.where from; skąd jedziesz? where are you coming from?; powiedz, skąd to wiesz tell me where you know that from?; zanieś to tam, skąd to wziąłeś take it to where you got it from. – partykuła ależ skąd! not at all!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > skąd
-
6 skądinąd
Ⅰ pron. (z miejsca) from somewhere else, from some other place; (ze źródła) from elsewhere, from other sources Ⅱ part. otherwise- te skądinąd różne dziedziny przemysłu these otherwise different branches of industry* * *advwiem skądinąd, że... — I know from other sources that...
* * *adv.(= z innego źródła) from another source; (= z innego miejsca) from another place. – partykuła (= poza tym, zresztą) otherwise.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > skądinąd
См. также в других словарях:
partykuła — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż, CMc. partykułaule, jęz. {{/stl 8}}{{stl 7}} w tradycyjnej gramatyce: luźny morfem gramatyczny służący do wyrażania trybów, np. {{/stl 7}}{{stl 8}}niech, by {{/stl 8}}{{stl 7}}, a także innego typu wyrazy (morfemy)… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
partykuła — ż IV, CMs. partykułaule; lm D. partykułauł jęz. «nieodmienna część mowy (lub luźny morfem) spełniająca w zdaniu rolę pomocniczą, polegającą na modyfikacji sensu wyrazu lub wypowiedzi» Partykuła deiktyczna (wskazująca), modyfikująca, wzmacniająca … Słownik języka polskiego
-że — «partykuła wzmacniająca wyrażająca zniecierpliwienie lub zdziwienie, pisana łącznie z wyrazem poprzedzającym, występująca w zdaniach o formie rozkazującej lub pytającej (partykuła że po samogłoskach występuje w formie ż)» Idźże stąd! Przestańże… … Słownik języka polskiego
alboż — «partykuła nawiązująca i wzmacniająca pytanie lub wykrzyknienie, będąca wzmocnioną postacią partykuły albo; czyż» Alboż ci to źle w domu? … Słownik języka polskiego
ano — «partykuła wzmacniająca, nawiązująca lub wykrzyknikowa» Ano tak. Ano tak sprawa stoi. Ano trudno! … Słownik języka polskiego
jednak — «partykuła wyróżniająca zdanie lub jego część ze względu na przeciwieństwo, odmienne ujęcie treści» a) «używana bez przeczenia» Dom stary, jednak wygodny. b) «używana z przeczeniem» Uczył się dużo, nie zdał jednak egzaminu. Cierpi, a jednak się… … Słownik języka polskiego
niech — «partykuła będąca częścią składową form opisowych trybu rozkazującego w 3. osobie lp i lm, rzadziej w 1. osobie lp» Niech państwo wejdą. Niech pan pozwoli. Niech dzieci będą grzeczne. Niech już będzie zgoda. Niech on natychmiast wyjdzie. ∆ Niech… … Słownik języka polskiego
oby — «partykuła nadająca zdaniu lub członowi zdania charakter życzenia, wiążąca się często z końcówkami osobowymi czasownika; orzeczenie w takich zdaniach przybiera formę imiesłowu przeszłego; bodaj, bodajby» Oby nadeszło już lato! Obyś był… … Słownik języka polskiego
ot — «partykuła nadająca wypowiedzi odcień bagatelizowania, lekceważenia» Bawią się ot, jak to młodzi. Powiedział to, ot tak sobie. ◊ pot. Ot co! «tak się rzecz przedstawia» … Słownik języka polskiego
przynajmniej — «partykuła podkreślająca w zdaniu to, na czym mówiącemu szczególnie zależy, co uważa on za minimum konieczne w jakiejś sytuacji; choć, choćby, chociaż, bodaj, co najmniej» Przyjdź przynajmniej na godzinę. Przynajmniej ty zostań ze mną. Musi… … Słownik języka polskiego
wprawdzie — «partykuła uwydatniająca prawdziwość czegoś, zapowiadająca jednak coś kontrastującego, całkiem innego, występująca zwykle w zespołach z wyrazami: ale (najczęściej), lecz, jednak itp.; co prawda, prawdę mówiąc» Wprawdzie zmarzł, ale się nie… … Słownik języka polskiego