Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

obsonium+pt

  • 1 obsonium

    obsōnium (opsōnium), iī, n. (ὀψώνιον), die Zukost, bes. Fische, Gemüse, Obst, obs. opulentum, Plaut.: obs. piscium, Apul.: obsonium obsonare, Plaut.: obsonium curare, Plaut.: obsonium scindere, Sen.: fici panis simul et opsonii vicem siccatae implent, Plin. – im Plur. = οψα, Fischspeisen, obsonia coëmere, Hor.: obsonia captare, Hor.

    lateinisch-deutsches > obsonium

  • 2 obsonium

    obsōnium (opsōnium), iī, n. (ὀψώνιον), die Zukost, bes. Fische, Gemüse, Obst, obs. opulentum, Plaut.: obs. piscium, Apul.: obsonium obsonare, Plaut.: obsonium curare, Plaut.: obsonium scindere, Sen.: fici panis simul et opsonii vicem siccatae implent, Plin. – im Plur. = οψα, Fischspeisen, obsonia coëmere, Hor.: obsonia captare, Hor.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > obsonium

  • 3 obsonium

    obsōnĭum or ops-, ii, n., = opsônion, that which is eaten with bread; victuals, viands, esp. fish:

    tu facito obsonatum nobis sit opulentum obsonium,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 64:

    curare,

    id. Merc. 3, 3, 22:

    obsonare,

    id. Stich. 3, 1, 36:

    scindere,

    Sen. Vit. Beat. 17, 2; Plin. 31, 7, 41, § 87:

    coëmere,

    Hor. S. 1, 2, 9:

    opsonia rancidula,

    Juv. 11, 134.—Also of fruit, Plin. 15, 19, 21, § 82.

    Lewis & Short latin dictionary > obsonium

  • 4 obsonium

    obsōnium, ī n. [ obsono I \]
    закуска (преим. рыба, овощи, реже мясо, плоды) Pl, C etc.; pl. рыбные продукты ( obsonia captare H)

    Латинско-русский словарь > obsonium

  • 5 obsonium

    съестныe припасы (1. 31 § 9 D. 24, 1). - публичная раздача мяса (1. 10 C. Th. 14, 4).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > obsonium

  • 6 obsonium

    food; provisions, shopping; food w/bread; victuals (esp. fish)

    Latin-English dictionary > obsonium

  • 7 obsōnium (ops-)

        obsōnium (ops-) ī, n, ὀψώνιον, a relish, sauce, side-dish (with bread; usu. fish): Paululum obsoni, T.: obsonia coëmere, H.

    Latin-English dictionary > obsōnium (ops-)

  • 8 opsonium

    obsonium (opsonium), ii, n. tout aliment qu'on mange avec le pain, provisions de bouche, mets, plat.
    * * *
    obsonium (opsonium), ii, n. tout aliment qu'on mange avec le pain, provisions de bouche, mets, plat.
    * * *
        Opsonium, huius opsonii. Plin. Toute viande oultre le pain et le vin, Pitance.
    \
        Omnia conductis coemens opsonia nummis. Horat. Qui d'argent prins à usure achette toutes sortes de viandes, Qui prend argent à interest pour faire grand'chere.
    \
        Austri coquunt opsonia. Horat. Le vent de midi pourrit et corrompt les viandes.

    Dictionarium latinogallicum > opsonium

  • 9 obsono [1]

    1. obsōno (opsōno), āvī, ātum, āre (ὀψωνεω), zum Essen einkaufen, Speisen einkaufen, für die Küche einkaufen, I) eig., alci, Plaut.: obsonium, Plaut.: prandium, Plaut.: bubulam de aliquo proavo suo, Tert.: obsonatum ire, pergere, mittere, Plaut.: im Bilde, ambulando famem, statt der Zukost einkaufen, Cic. Tusc. 5, 97. – im Passiv, tu facito obsonatum nobis sis opulentum obsonium, Plaut.: unpers., tribus obsonatum est, Plaut.: vix drachumis est obsonatum decem, Ter.: iube de foro obsonarier (parag. Infin.), Plaut. Men. 209. – II) meton., schmausen, einen Schmaus-, ein Gastmahl geben, Ter. adelph. 117 u. 964. – / Dep. Nbf. obsōnor, ātus sum, ārī, absol., Plaut. Stich. 681: de suo filiai nuptiis, Plaut. aul. 295.

    lateinisch-deutsches > obsono [1]

  • 10 obsono

    1. obsōno (opsōno), āvī, ātum, āre (ὀψωνεω), zum Essen einkaufen, Speisen einkaufen, für die Küche einkaufen, I) eig., alci, Plaut.: obsonium, Plaut.: prandium, Plaut.: bubulam de aliquo proavo suo, Tert.: obsonatum ire, pergere, mittere, Plaut.: im Bilde, ambulando famem, statt der Zukost einkaufen, Cic. Tusc. 5, 97. – im Passiv, tu facito obsonatum nobis sis opulentum obsonium, Plaut.: unpers., tribus obsonatum est, Plaut.: vix drachumis est obsonatum decem, Ter.: iube de foro obsonarier (parag. Infin.), Plaut. Men. 209. – II) meton., schmausen, einen Schmaus-, ein Gastmahl geben, Ter. adelph. 117 u. 964. – Dep. Nbf. obsōnor, ātus sum, ārī, absol., Plaut. Stich. 681: de suo filiai nuptiis, Plaut. aul. 295.
    ————————
    2. ob-sono, āre, dareinrauschen, alcis sermoni, dareinreden, Plaut. Pseud. 208.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > obsono

  • 11 bifariam

    bi-fāriam [ bis ]
    надвое, на две части, в двух местах, с двух сторон (dispertire obsonium b. Pl)

    Латинско-русский словарь > bifariam

  • 12 carpo

    psī, ptum, ere
    1) срывать, рвать, собирать (flores ab arbore и arbore frondes O; fructūs V)
    2) щипать, есть (herbam V; carpunt gramen equi V; apes carpunt mel Vr); объедать, пожирать ( jecur O); подбирать, брать ( cibos digitis O)
    3) вырывать, выщипывать (setas, vellera V); дёргать, теребить, прясть ( pensum H)
    4) разрезать ( obsonium Pt); дробить, разделять, расщеплять, разлагать
    5) перен. срывать, похищать (oscula Prp, O, Ph)
    6) ирон. ощипывать, обирать (stolidum pleno vellere pecus Prp; amantem O)
    7) вкушать, наслаждаться, ловить (breve ver O; molles somnos V; diem H; fugitiva gaudia M; auras V, Sil)
    9) истощать, ослаблять, изнурять, утомлять, мучить
    10) нападать, порицать, осуждать, хулить, поносить, клеветать (maligno sermone Su; maledico dente C)
    Caligula Titum Livium, ut verbosum in historia, carpebat Su — Калигула ругал Т. Ливия за то, что он (якобы) многословен в своём историческом повествовании
    11) пойти, отправиться
    volatūs c. Stулетать
    pedibus terras, pontum c. remis Prp — обходить страны пешком, проплывать море на вёслах

    Латинско-русский словарь > carpo

  • 13 lacero

    āvī, ātum, āre [ lacer ]
    1) раздирать, рвать, разрывать, терзать (vestem O; corpora C etc.); ломать, разбивать, сокрушать, разрушать (cornua H; pontem L; naves O etc.); разрезать, делить (anserem, obsonium Pt); расчленять, дробить ( orationem Q)
    2) бранить, чернить, ругать (aliquem maledictis Sl, carmina alicujus O); порочить, позорить (famam alicujus L, T; patriam scelere C)
    3) расстраивать, разорять (rem publicam C, Sl)
    4) мучить ( intolerabili dolore lacerari C); коверкать, уродовать ( cantica alicujus Pt)
    5) расточать, мотать (bona patria Sl; rem suam Pl)

    Латинско-русский словарь > lacero

  • 14 opulentus

    1. a, um [ ops ]
    adj.
    1) (тж. fortunā o. Ap) состоятельный, имущий, богатый (o. et copiosus C; Croesus inter reges opulentissimus Sen; o. auro Pl)
    2) обильный, пышный, щедрый (obsonium Pl; dona Su)
    3) сильный, могущественный ( rex Sl); влиятельный ( factio L)
    2. subst. n. pl.

    Латинско-русский словарь > opulentus

  • 15 bifariam

    bifāriam, Adv. (bifarius; urspr. Acc. fem. sc. partem), nach zwei Seiten hin, d.i. zweifach, doppelt, dispartire obsonium, Plaut.: b. dividere copias, Liv.: alqd distribuere, Cic.: castra b. facta sunt, Liv.: alqm b. laudare, Suet.: b. intellegere, auf zweierlei Art, ICt.

    lateinisch-deutsches > bifariam

  • 16 curo

    cūro (altlat. coiro u. coero), āvī, ātum, āre (cura), etw. sich angelegen sein lassen, I) im allg., etw. sich angelegen sein lassen, sich um etw. od. jmd. bekümmern, für etw. od. jmd. Sorge (Fürsorge) tragen, sorgen, etw. besorgen (Ggstz. neglegere), α) m. Acc., u. zwar teils m. Acc. einer Sache, c. haec, Ter.: istaec non c., Cic.: sic enim decet, te mea curare, tua me, Cic.: c. domi forisque omnia, Sall.: negat quicquam deos nec alieni curare nec sui, Cic.: c. aliena, Ter.: negotia aliena, Cic.: mandatum, vollziehen, Cic.: sociorum iniurias, Sall.: non c. animi conscientiam, Cic.: c. preces alcis, Hor.: nihil omnino c., ganz indifferent (gegen alles gleichgültig) sein, Cic.: alia od. aliud cura, darum kümmere dich nicht, darum sei außer Sorge, Plaut. u. Ter. (s. Ussing Plaut. asin. 106): neben potin aliam rem ut cures, Plaut. – praeter animum nihil c., alles andere unbeachtet lassen, Cic.: periuria nihil c., sich nichts machen aus usw., Catull.: c. haec diligenter, Cic.: praeceptum diligenter c., einer Vorschrift pünktlich nachkommen, Nep.: eam rem studiose c., Cornif. rhet.: studiosissime omnia diligentissimeque c., Cic.: huic mandes, si quid recte curatum velis, Ter. – rem alienam periculo suo c., Sall. – duabus his artibus... se remque publicam curabant, wahrten sie das eigene u. des Staates Interesse, Sall. Cat. 9, 3. – teils m. Acc. einer Person, quis enim potest, cum existimet, se curari a deo, non et dies et noctes divinum numen horrere? Cic.: etiam hic mihi curandus est? auch um diesen soll ich mich bekümmern? Cic.: curate istam diligenter virginem, nehmt die J. gut in acht, Ter. – β) m. Acc. u. dem Gerundivum, besorgen lassen, in Sicilia frumentum emendum et ad urbem mittendum c., Cic.: epistulam alci referendam c., fasciculum ad alqm perferendum c., Cic.: ex eo auro buculam c. faciendam, Cic.: ex ea pecunia... basilicam faciendam c., Liv.: pontem in Arare faciendum c., Caes.: longis navibus exercitum transportandum c., Caes.: c. alqm docendum equo armisque, Liv.: eum per simulationem colloquii c. interficiendum, Hirt. b. G. – γ) m. Acc. u. Partic. Perf. Pass., inventum tibi curabo et mecum adductum tuum Pamphilum, ich will schon machen, daß ich finde usw., Ter. Andr. 684. – δ) m. Infin. = es sich angelegen sein lassen, dafür sorgen, sich ein Geschäft daraus machen, darauf denken od. bedachtsein, suchen, nihil Romae geritur, quod te putem scire curare, Cic. ep. 9, 10, 1: mando tibi, uti cures lustrare, Cato r. r. 141: tu recte vivis, si curas esse quod audis, Hor.: multa exemplaria contracta emendare curavit, Suet.: curavi equidem abolere orationem, Fronto. – bes. oft non (nec) curare = sich nicht die Mühe nehmen, nicht mögen, sich weigern, in Siciliam ire non curat, Cic.: neque sane redire curavit, Cic.: id ad me referre non curat, Cic.: itaque ea nolui scribere, quae nec indocti intellegere possent nec docti legere curarent, Cic.: qui ista nec didicissent nec omnino scire curassent, Cic.: nec revocare situs aut iungere carmina curat, Verg.: in negativem Sinn, quis ignorat, qui modo umquam mediocriter res istas scire curavit, Cic. Flacc. 64. – tantum abest, ut Antonii suspicionem fugere nunc curem,...ut mihi causa ea sit, cur Romam venire nolim ne illum videam, Cic. – ε) mit Acc. u. Infin. Act., Persium non curo legere (mir liegt nichts daran, daß mich P. liest), Laelium Decumum volo, Lucil. 593 ( bei Cic. de or. 2, 25). – gew. im Acc. u. Infin. Pass., neque vero haec inter se congruere possent, ut natura et procreari vellet et diligi procreatos non curaret, Cic. de fin. 3, 62: symbolos proponi et saxis proscribi curat, Iustin. 2, 12, 2 (u. so auch Iustin. 3, 5, 12). – ζ) m. Nom. u. Infin., ego capitis mei periculo patriam liberavi, vos liberi sine periculo esse non curatis, Cornif. rhet. 4, 66. – η) m. folg. ut od. ne od. ut ne u. Konj. od. m. bl. Konj. (s. Lachm. Lucr. 6, 231), adhuc curavi unum hoc quidem, ut mihi esset fides, Ter.: ex coriis utres uti fierent, curavit, Sall.: pollicitus sum curaturum me Bruti causā, ut ei Salaminii pecuniam solverent, Cic.: curare et perficere, ut etc., Cic.: sic tibi persuade, me dies et noctes nihil aliud agere, nihil curare, nisi ut mei cives salvi liberi-que sint, Cic.: u. so in Briefen, cura, ut valeas, Cic.: tu velim in primis cures, ut valeas, Cic.: tu etiam atque etiam cura, ut valeas, Cic.: cura ergo potissimum, ut valeas, Cic.: cura igitur nihil aliud, nisi ut valeas; cetera ego curabo, Cic.: nec quicquam cures, nisi ut valeas, Cic.: cura igitur, ut quam primum venias, Cic.: cura et effice, ut ab omnibus et laudemur et amemur, Cic. – senatus nobis, qui pro consulibus sumus, negotium de-derat, ut curaremus, ne quid res publica detrimenti caperet, Cic.: curavi, ne quis metueret, Cic.: amari iucundum est, si curetur, ne quid insit amari, Cornif. rhet.: praetor curavit, ut Romae ne essent, Suet. – m. bl. Coni., curare domi sint gerdius, ancillae, pueri, zonarius, textor, Lucil. 1056 sq.: ne illa quidem curo mihi scribas, quae etc., Cic. ep. 2, 8, 1: imprimat his, cura, Maecenas signa tabellis, Hor. sat. 2, 6, 38 (vgl. Hor. carm. 1, 38, 5): iam curabo sentiat, quos attentarit, Phaedr. 5, 2, 6: curabo, iam tibi Iovis iratus sit, Petron. 58, 2: u. so Petr. 58, 7; 69, 1; 74, 17. Fronto de eloqu. 1. p. 145, 1 N. – θ) m. folg. quod (daß) u. Indikativ, nam quod strabonus est, non curo, Petron. 68, 8. – ι) m. folg. Relativsatz od. Fragesatz, cura quae iussi atque abi, Plaut.: ego quae ad tuam dignitatem pertinere arbitror summo studio diligentiāque curabo, Cic.: non curo, an isti suspicionibus relinquantur, Plin. ep. 6, 31, 11. – κ) m. Dat. (s. Brix Plaut. trin. 1057. Dehler Tert. apol. 46 u. die Auslgg. zu Apul. de deo Socr. 2), rebus publicis, rebus alienis, Plaut.: otio hominum, Fronto: rebus eius absentis, Gell.: saluti suae, Tert.: rebus meis, Apul. – λ) m. (gräzisierendem) Genet., corporis curata (Psyche), Apul. 5, 2: virginitatis, Apul. met. 5, 4. – μ) m. pro u. Abl., ego pro me et pro te curabo, Plaut.: non te pro his curasse rebus, ne quid aegre esset mihi? Ter. – ν) m. de u. Abl., Quintus de emendo nihil curat hoc tempore, denkt nicht an das K., Cic.: omnino de tota re, ut mihi videtur, sapientius faceres, si non curares, Cic.: vides, quanto hoc diligentius curem quam aut de rumore aut de Pollione, Cic.: quasi vero curent divina (die Gottheit) de servis, Macr. sat. 1, 11, 1: noli curare de palea, Augustin. serm. 5, 3. – ο) absol., in Briefen, sed amabo te, cura et cogita, tecum loquere etc., Cic.: quia sum Romae et quia curo attendoque, Cic. – und bei den Komik. (s. Spengel Ter. Andr. 171), D. omnia apparata iam sunt intus. S. curasti bene, Ter.: bene curassis, sei ohne Sorge, Plaut.: curabo, Ter.: curabitur, es wird besorgt werden, Ter.: quemadmodum adstitit severā fronte curans (sorgend), cogitans, Plaut.

    II) insbes.: 1) die Pflege von etw. besorgen = etw. mit Sorgfalt behandeln, -ziehen, abwarten, warten, pflegen, putzen (abputzen), griech. θεραπεύειν, a) übh.: c. domos, herausputzen, Petron. 71, 7: vestimenta c. et polire (v. Walker), Ulp. dig. 47, 2, 12 pr. – als t.t. der Landw., vineam, Col.: vitem falce, ausputzen, Plin.: apes, Col. – als mediz. t.t., reinigen, bes. im Partiz. curatus ( wie τεθεραπευμένος und noch heute italien. curato), zB. sevum vitulinum curatum, Cels.: cadmia curata, Cels. – u. als t.t. der Kochkunst, putzen, säubern, ante curatae rapae, Apic. 1, 24. – b) den Körper usw. durch Kämmen, Waschen, Baden, durch Speise u. Trank warten und pflegen, erquicken, bewirten, c. corpus, Lucr. u.a., oft als milit. t.t. mit u. ohne cibo, vino et cibo, cibo somnoque, Liv. u. Curt. (s. Drak. u. Fabri Liv. 21, 54, 2. Mützell Curt. 3, 8 [21], 22): c. membra, cutem, pelliculam, seine Gl., seine H. pflegen = sich gütlich tun, sich's wohl sein lassen, Hor. u.a. (s. Schmid Hor. ep. 1, 2, 29): c. alqm (zB. einen Gast), Tibull. u.a. (s. Dissen Tibull. 1, 5, 33): parentem suum (von Töchtern), Plaut.: dominum, aufmerksam bedienen, Plaut.: amicos suos, bewirten, Plaut.: c. se, nos,Ter. u. Cic.: verb. reficere se et c., Cic.: c. se molliter, Ter.: c. se suamque aetatem, Plaut.: c. genium, s. genius. – Passiv, curari mollius, Komik.: curati cibo, cibo vinoque, Liv.: ut ante lucem viri equique curati pransi essent, Liv.: sic (pulli anserini) curati circiter duobus mensibus pingues fiunt, Varro. – Partiz. Präs. im Zshg. absol., zB. iumentum e manibus curantium (seiner Wärter) elapsum, Liv. – bes. von der Haarpflege, curatus inaequali tonsore capillos, schief geschnitten das Haar, Hor. ep. 1, 1, 94. – c) einen Kranken, ein Übel, eine Krankheit usw. warten, abwarten,pflegen, v. Arzt = behandeln, heilen ( kurieren ), operieren (s. Mützell Curt. 3, 5 [13], 12), c. corpora, Cic.: c. alqm, Cic. u.a.: regis filiam, Sen.: ipsi se curare non possunt, Sulpic. in Cic. ep.: curari non posse, Caes.: is, qui curatur, der Patient, Cels. – c. reduviam, Cic.: ulcus, Cels. u. Sen.: vulnus, Liv.: morbum, febrem, Cels.: curari se pati, Cic.: obligari curarique se pati, Suet.: qui ferrum medici prius quam curetur (operiert wird) aspexit, Cels.: c. alqm od. se diligenter, Cic.: alqm graviter aegrum c. diligentissime, Ter. u. Cic.: alqm magna cum cura, Plaut.: c. alqm leniter, Cic.: curari aegre, aliter, celeriter, commodissime, facile, difficilius, difficillime (v. Übeln), Cels.: curari recte, perperam (v. Pers.), Cels.: curari se fortiter pati (v. Pers.), Liv.: ictus parum bene curatus, Cels.: adulescentes gravius aegrotant, tristius curantur, Cic.: curari arbitrio suo (v. Pers.), Curt.: curari neque manu (durch chirurgische Hilfe) neque medicamentis posse (v. einem Übel), Cels.: curari scalpello, ferro, mit dem Messer operiert werden (von Pers.), Cels.: vinolentis quibusdam medicaminibus solere curari (v. Pers.), Cic.: frigidis (mit kalten Umschlägen) curari se pati (v. Pers.), Suet.: c. morbos victu (durch Diät), Cels.: c. morbos remediis, Cels.: c. graviores morbos asperis remediis, Curt.: c. oculos sanguinis detractione, oculos vino, Cels.: c. alcis valetudinem, Apul.: c. vulnus suturā, Cels. – absol., c.tuto, celeriter, iucunde (v. einem Arzte), Cels.: tertiam esse medicinae partem, quae manu (durch Manualhilfe) curet, Cels.: medicus, qui curandi finem fecerit, Quint. – Partiz. subst., cūrāns, antis, m., der Behandelnde = der Arzt, zB. plurimi sub alterutro curantis errore moriuntur, Cels. 3, 8. – d) jmdm. seine Achtung und Verehrung an den Tag legen, jmd. ehren, verehren, jmdm. huldigen, den Hof machen (griech. θεραπεύειν), c. delicatos, Spart. Hadr. 4, 5: curatur a multis, timetur a pluribus, Plin. ep. 1, 5, 15. – eum ultra Romanorum ac mortalium etiam morem curabant exornatis aedibus per aulaea et signa scaenisque ad ostentationem histrionum fabricatis, Sall. hist. fr. 2, 23, 2 (2, 29, 2).

    2) die Herrichtung von etwas besorgen, etw. herrichten, herrichten lassen, a) als t.t. der Wirtschaftsspr.: c. cibum (v. Koch), Varro LL.: c. cenam, obsonium (v. Hausherrn), Plaut.: cenulam omnibus, Gell.: ludis Martialibus c. triclinium sacerdotum (vom Anordner), Suet. – absol., wie unser schaffen, curate istic vos, Plaut.: bene curasti, Ter. – b) als publiz. t.t., IIII vir viarum curandarum, des Wegebaues, Corp. inscr. Lat. 5, 1874. – c) als t.t. der Religionsspr., sacra (griech. θεραπεύειν τὰ ἱερά), Cic.: non rite id sacrum, Liv.: sacra Cereris per Graecas semper curata sunt sacerdotes, Cic. – c. prodigia, nach den gesetzlichen Vorschriften (durch Anordnung von Hühnopfern usw.), Liv. 1, 20, 7. – d) wie κηδεύειν = eine Leiche (deren Waschung, Einbalsamierung, Bestattung) besorgen, funus, Ter.: corpus exanimum, Curt.: corpus Alexandri suo more (von den Chaldäern), Curt.: cadaver, Suet. Vgl. Ruhnken Ter. Andr. 1, 1, 83.

    3) die Herbeischaffung von etw. besorgen, a) etw. durch Kauf besorgen, signa, quae nobis curasti, ea sunt ad Caietam exposita. Te multum amamus, quod ea abs te diligenter parvoque curata sunt, Cic. ad Att. 1, 3, 2. – b) eine Geldsumme besorgen, ( herbei) schaffen, auszahlen, auszahlen lassen, iube sodes nummos curari, Cic.: Minucium XII sola (nur 12000 Sesterze) curasse scripsi ad te antea; quod superest, velim videas, ut curetur, Cic. – m. Dat. (wem?), Oviae C. Lollii curanda sunt HS C (100000 Sesterze), Cic.: redemptori tuo dimidium pecuniae curavit, Cic.: me, cui iussisset, curaturum, ich würde auf seine Anweisung Zahlung leisten lassen, Cic.: cum aeris alieni aliquantum esset relictum, quibus nominibus (für welche Schuldposten) pecuniam Romae curari oporteret, auctionem se in Gallia facturum esse proscribit earum rerum, quae ipsius erant privatae, Cic. – m. nomine u. Genet., erat enim curata nobis pecunia Valerii mancipis nomine, Cic. – m. pro u. Abl., L. Cincio HS CCIcuro curoCCIcuro curoCCC pro signis Megaricis curavi, Cic.: ut pro eo frumento pecunia Romae legatis eorum curaretur, Liv.

    4) die Verwaltung, Leitung von etwas besorgen, a) übh.: res rationesque eri, Plaut. Pseud. 626 sq.: c. pensa ac domos (vgl. κομίζειν δῶμα, Hom.), v. den Hausfrauen, Mela 1. § 57. – dah. poet., c. alqm, jmd. besorgen = abgeben, machen, pastorem ad baculum possum curare, Prop. 4, 2, 39. – b) als publiz. u. milit. t. t., einen Zivil- od. Militärposten verwalten, leiten, befehligen (kommandieren; vgl. Heräus Tac. hist. 2, 24, 11), res Romae, Liv.: Asiam, Achaiam, Tac.: bellum maritimum, Liv.: superioris Germaniae legiones, Tac. – absol. = die Leitung haben, befehligen (kommandieren), operieren, c. Romae, Tac.: c. in ea parte, in postremo, Sall.: apud dextumos, Sall.: comitate quādam curandi provinciam tenuit, Tac.: ubi quisque legatus aut tribunus curabat, Sall. Vgl. übh. die Auslgg. zu Sall. Cat. 59, 3. – / Archaist. Coni. Perf. curassis, Plaut. most. 526 u.a.: curassint, Plaut. Poen. prol. 27. – Paragog. Infin. Praes. Pass. curarier, Plaut. capt. 737 u. Poen. prol. 80. Hor. ep. 2, 2, 151. Ser. Samm. 98. – arch. Nbf. a) couro, wov. couraverunt, Corp. inscr. Lat. 1, 1419. – b) coero, wov. coeret, Cic. de legg. 3, 10: coeravit, Corp. inscr. Lat. 1, 600. 604 u. 605: coeraverunt, Corp. inscr. Lat. 1, 570 u. 8, 68: coerare, Corp. inscr. Lat. 3, 2. p. 1187: coerari, coerandi, Cic. de legg. 3, 10. – c) coiro, wov. coiravit, Corp. inscr. Lat. 1, 801 u. 1166: coiraverunt, Corp. inscr. Lat. 1, 565 u. 1116: coiravere, Corp. inscr. Lat. 1, 566 u. 567, synk. coirarunt, Corp. inscr. Lat. 1, 1478. – d) coro, wov. coraveront, Corp. inscr. Lat. 1, 73.

    lateinisch-deutsches > curo

  • 17 defio

    dē-fio, fierī, Passiv zu deficio (s. Prisc. 8, 34), a) dahinschwinden, ausgehen, aufhören, abnehmen, ita animus per oculos meos meus defit, Plaut. mil. 1261: defit calori congregatio ac rursus eruptio, Sen. nat. qu. 6, 13, 6: eadem autem, quae crescente lunā gliscunt, deficiente contra defiunt, Gell. 20, 8, 5. – b) ausgehen, abgehen, mangeln, fehlen (Ggstz. superesse), neque defiat (obsonium) neque supersit, Plaut. Men. 221: aliis quia defit quod amant aegre est; tibi quia superest dolet, Ter. Phorm. 162: nil quom est, nil defit tamen, Ter. eun. 243: et nullo vacuus tempore defit amor, Prop. 1, 1, 34: numquamne causa defiet, cur victi pacto non stetis? Liv. 9, 11, 6: si (sal) defit, Vitr. 5, 9, 8: si quid forte in corpore defit spiritus, Vitr. 8. praef. § 3: donec sentiret sensum defieri, Sen. contr. 2, 6 (14), 8: cum viderent multa ad splendorem domus atque victus defieri, Gell. 1, 14, 1. – m. Dat. (wem?), pol mihi fortuna magis nunc defit quam genus, Enn. fr. scen. 354: id unum incommodis defit meis, Acc. tr. 350: nihil apud me tibi defieri patiar, Ter. Hec. 768: lac mihi non aestate novum, non frigore defit, Verg. ecl. 2, 22: magna fecundis cum messibus area defit, Priap. 53, 3 M. m. cod. Vat. (Bücheler desit). – c) der Zeitdauer nach nicht ausreichen, zu kurz sein, omnia iterum vis memorari, scelus, ut defiat dies, Plaut. rud. 1107.

    lateinisch-deutsches > defio

  • 18 lacero

    lacero, āvī, ātum, āre (lacer), zerfetzen, in Fetzen zerreißen, zerfleischen, verstümmeln, I) eig.: alcis corpus lacerare atque vexare, Cic.: lac. nasum auresque, Liv.: genas, Ov.: vestem, Ov.: crines, Curt.: tergum virgis, alqm verberibus, Liv.: alqm dentibus suis, Sen.: viscera morsu, Cic. poët.: suos artus morsu, Quint.: lacerari morsibus canum, Phaedr.: lac. natantium manus stipitibus saxisque, Curt.: toto corpore laceratus, Liv.: per artus suos laceratus, Sen. rhet., per oculos singulos, Sen. rhet.: lacerari membratim, Amm. – lac. alqm omni cruciatu, Cic., omni crudelitate, Q. Cic. – im milderen Sinne, eine Speise zerstückeln = zerlegen, zerteilen, zerschneiden, obsonium, anserem, Petron. – u. im weiteren Sinne, zertrümmern, omnes pontes, Liv. 30, 10, 19: hostium rates, Flor. 2, 2, 36: centum amplius navium classem tantā strage, ut etc. (vom Sturm), Flor. 3, 5, 18. – II) übtr.: 1) zerfleischen = tiefe Wunden schlagen, zugrunde richten, zerrütten, gewaltig schmälern, terram Italiam lacerare atque vexare, Cato fr.: imperium, Tac.: reliquias vitae lacerare atque distrahere, Cic.: lac. rem publicam, Cic. (s. Fabri Sall. Iug. 41, 5): lac. famam alcis, Liv.: famam victoriae nuper partae (v. einem Umstand), Tac. – m. Abl. wodurch? patriam scelere, Cic.: fenore, male suadendo, lustris homines, Plaut.: rem publicam largitionibus, Sall. – Insbes., a) wie δαρδάπτειν κτήματα, χρήματα (Hom.), das Vermögen usw. verschleudern, durchbringen (s. Fabri u. Dietsch Sall. Cat. 14, 2), rem suam, Plaut.: pecuniam, Cic.: bona patria manu, ventre, Sall. – b) die Zeit vergeuden, quae loquens lacerat diem, Plaut.: ne ego hunc lacero diem, Plaut. – c) das Gemüt, Herz zerfleischen, aegritudo lacerat, exest animum planeque conficit, Cic.: meus me maeror cotidianus lacerat atque conficit, Cic. – 2) mit Worten zerfleischen = tief verletzen, herunterreißen, tief herabsetzen, lästernd verunglimpfen, haec te lacerat, haec cruentat oratio, diese meine Rede schlägt dir tiefe, schlägt dir blutige Wunden, Cic.: obtrectatio invidiaque, quae solet lacerare plerosque, Cic.: v. Pers., Nasonis carmina rapti, Ov.: alqm verbis iniuriosissimis, Augustin.: alqm maledictis, Sall.: alqm probris, Liv.: alqm litteris, Suet.: existimatio lacerata carminibus maledicentissimis, Suet. – 3) in Teile zerstückeln, haec ipsa fiducia et lacerat ac deformat orationem, Quint.: nihil est tot ac tam variis affectibus concisum atque laceratum, quam mala mens, Quint.: coepit Menecratis canticum lacerare (zu verhunzen), Petron.

    lateinisch-deutsches > lacero

  • 19 opsonium

    opsōnium, s. obsōnium.

    lateinisch-deutsches > opsonium

  • 20 opulentus

    opulentus, a, um (ops), reich an fördernden Mitteln (Ggstz. inops), I) reich an phys. Mitteln, bes. an Vermögen, vermögend, wohlhabend, A) eig.: opulenti homines et copiosi, Cic.: iuvenes op., Sen.: Etruriae arva, Liv.: agri, bona, Curt.: civitas, Cic.: oppidum, Caes.: urbs opulenta, opulentissima, Mela: ille Croesus, inter reges opulentissimus, Sen.: aeque mendicus atque ille opulentissimus censetur censu, Plaut. – mit Abl. (durch), fortunā opulentus (Ggstz. fortunā egenus), Apul. flor. 3. p. 4, 9 Kr. – m. Abl. (an), adulescens auro opulentus, Plaut.: exercitus praedā op., Liv.: pecuniā dites et voluptatibus opulentī, in Wollust schwelgend, Tac.: Etrusci campi omnium copiā rerum opulenti, Liv.: Numidia agro virisque opulentior, Sall. – m. Genet. (an), opulenta honorum copia, Hor.: provinciae nec virorum inopes et pecuniae opulentae, Tac. hist. 2, 6 Nipperd. (Halm u.a. pecuniā). – B) übtr., reich, reichlich (vorhanden), ansehnlich, glänzend, res haud op., Liv.: op. obsonium, Plaut.: op. mensa, reichliches Mahl, Augustin.: opulentiorem vitam hominum reddere, Cic.: dona opulentissima, Suet.: opulenta ac ditia stipendia facere, Liv. – neutr. pl. subst., intactae regionis opulenta, der Reichtum, Curt. 5, 9 (27), 16. – II) reich an inneren Mitteln: A) an Streitkräften, stark, minus opulento agmine (mit einem schwächeren Geschwader), quam profectus erat, Seleuciam rediit, Liv. 33, 41, 9. – B) reich an Macht u. Ansehen, mächtig, angesehen, reges, Sall.: opulentior factio, Liv. – Plur. subst., opulenti (Ggstz. ignobiles), Enn. fr. scen. 200: opulentiores (Ggstz. humiliores), Hirt. b. G. 8, 51, 3. – C) reich an Inhalt, reichhaltig, liber opulentissimus, Gell. 14, 6, 5.

    lateinisch-deutsches > opulentus

См. также в других словарях:

  • OBSONATOR — qui obsonii comparandis praeerat, dicebatur, Martianus in l. legatis serv. de legat. 3. Cubicularios autem, inquit, vel Obsonatores, vel eos, qui piscatoribus praepositi essent, non videri negotiationis appellatione contineri: Bayfio Graecum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Geld — 1. Ach, nun fällt mi all mîn klên Geld bî. (Brandenburg.) Ein Ausruf, der häufig erfolgt, wenn jemand durch irgendeinen Umstand an etwas erinnert wird, was er hätte thun sollen, aber bisher zu thun vergessen hat. 2. All wîr1 Geld, dat et Wîf nig… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • CARPTOR — item Carpus, dicebatur a Romanis famulus, qui convivis ex arte cibos dividebat; a carpendo. Unde apud Petronium in Satyr. Vides illum, qui obsonium carpit, Carpus vocatur. Et vetus Scholiastes Iuvenalis, Sat. 9. v. 110. Finxerunt pariter… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • STIPENDIUM — a STIPE dictum, quod aes quoque stipem dicebant: Nam quod asses librae pondo erant, qui acceperant maiorem numerum, non in arca ponebant, sed in aliqua cella stipabant. M. Vatro de L. L. l. 4. et verbo pendo, quasi Stipipendium, quod ante nummum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • pitance — Pitance, foemin. penacut. Est ce qu on donne à manger à l homme oultre le pain et le vin, chair, poisson, fromage, oeufs, fruicts, ou autre chose, Obsonium pulmentarium. Selon ce on dit, Il a tant par mois, pour pain et vin, et tant pour sa… …   Thresor de la langue françoyse

  • Arbeit — 1. Angefangene Arbeit ist halb gethan. Frz.: Besogne commencée est à moitié faite. – Besogne qui plaît est à moitié faite. 2. An der Arbeit erkennt man den guten Arbeiter. (Lit.) Frz.: A l ouvrage on connaît l ouvrier. 3. An gethane Arbeit denkt… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • ABOMINATIO — Aegyptiorum, Exodi c. 8. v. 26, Non convenit ita facere, quia abominationem Aegyptiorum sacrificaremus Domina Deo nosiro etc. Et si sacrisicaremus abominationem Aegaptiorum antc eorum oculos, nonne lapidarent nos? Denotat capras, boves et oves,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ANGUILLA — Hebr. Gap desc: Hebrew, pinnas habet, squamis tamen caret, unde immunda olim ex lege, Levitic. c. 11. v. 9, 10. Vide Bechart. Hieroz. Part. prior. l. 1. c. 6. Non aliorum piscium, quam Anguillarum, et quidem fluviatilium, non lacustrium, in L.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ARUNDO — I. ARUNDO Crescens, aucupii genus Veteribus in usu, vide infra Calamus Aucupatorius. II. ARUNDO in Bucolicis adhibita, quam vocem vide, an Indicis cesserit, quae sacchari dulcissimum fundunt liquorem, in dubio relinquitur. Has certe et Veteres… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • COENA — quasi κοινὴ, quia antiquitus seorsim solebant prandere Romani, cenare cum amicis, Plut. Symp. l. 8. c. 6. Comessationem antecedebat et Prandium primo, dein Merendam sequebatur. Olim Vesperna dicta, a vespertino, quô sumebatur, tempore, hora enim… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • GRUES — Varroni Sat. περὶ ἐδεσμάτων Melicae. a Rom. iam Aug. aetate, in mensam recepti sunt; sed sic, ut ciconias praeferrent: quemadmodum ex C. Nep refert Plin. l. 10. c. 23. Addit vero, suâ contra aetate ciconias fuisse dispretas, ita ut nemo… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»