Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

obnoxium

  • 1 Conophyma obnoxium

    2. RUS конофима f вредная
    3. ENG
    4. DEU
    5. FRA

    VOCABULARIUM NOMINUM ANIMALIUM QUINQUELINGUE > Conophyma obnoxium

  • 2 obnoxius

    obnoxĭus, a, um [st1]1 [-] responsable aux yeux de la loi, exposé à une peine légale; coupable, responsable.    - ego lege Aquiliā obnoxius sum, Dig.: je suis sous le coup de la loi Aquilia (je suis coupable en vertu de la loi Aquilia).    - obnoxius tibi sum, Plaut.: je suis coupable à ton égard. [st1]2 [-] exposé à, sujet à, soumis à, en butte à; exposé à un mal, à un danger, livré au péril; soumis, pusillanime, dépendant de.    - alicui obnoxius: soumis à qqn, redevable à qqn, esclave de qqn.    - obnoxius uxori: soumis à son épouse.    - alicui rei obnoxius: soumis à qqch.    - obnoxius lubidini, Sall.: esclave de la passion.    - obnoxius periculo, Phaedr.: exposé au danger.    - obnoxius irae, Sen.: sujet à la colère, irascible.    - in omnia obnoxius, Flor. 3, 20, 1: exposé à tout.    - terra ad tales casus obnoxia, Plin. 2: terre exposée à de tels accidents.    - servi in omnia obnoxii, Flor.: esclaves exposés à tout.    - quid metuis? -- ne obnoxius filio sim et servo, Plaut. Bacch.: que crains-tu? -- d'être à la merci de mon fils et de mon esclave.    - ut obnoxios vidit, Curt.: quand il les vit à sa merci. [st1]3 [-] obligé envers, redevable de, tenu de, soumis, obéissant, dévoué.    - fratris radiis obnoxia Luna, Virg. G. 1: la lune qui doit son éclat aux rayons de son frère.    - facies nullis obnoxia gemmis, Prop. 1: beauté qui ne doit rien aux joyaux.    - plerique Crasso ex negotiis privatis obnoxii, Sall. C. 48: la plupart étaient les obligés de Crassus pour leurs affaires personnelles.    - Graecia beneficio libertatis obnoxia Romanis, Liv.: la Grèce redevable aux Romains du bienfait de la liberté. [st1]4 [-] qui n'a pas de volonté, soumis, craintif, servile, humble, vil, bas.    - facies obnoxia mansit, Ov. M. 5: il garda un air humble.    - obnoxia pax, Liv.: paix humiliante.    - si reticeam, aut superbus aut obnoxius videar, Liv.: si je me taisais, je paraîtrais ou orgueilleux ou veule. [st1]5 [-] fragile, faible.    - obnoxium corpus, Plin.: corps maladif.    - obnoxius flos, Plin.: fleur délicate. [st1]6 [-] exposé à, tourné vers (en parl. d'un lieu). [st1]7 [-] qqf. dangereux.    - obnoxium est + inf. Tac. Or. 10: il est dangereux de, il est hasardeux de.
    * * *
    obnoxĭus, a, um [st1]1 [-] responsable aux yeux de la loi, exposé à une peine légale; coupable, responsable.    - ego lege Aquiliā obnoxius sum, Dig.: je suis sous le coup de la loi Aquilia (je suis coupable en vertu de la loi Aquilia).    - obnoxius tibi sum, Plaut.: je suis coupable à ton égard. [st1]2 [-] exposé à, sujet à, soumis à, en butte à; exposé à un mal, à un danger, livré au péril; soumis, pusillanime, dépendant de.    - alicui obnoxius: soumis à qqn, redevable à qqn, esclave de qqn.    - obnoxius uxori: soumis à son épouse.    - alicui rei obnoxius: soumis à qqch.    - obnoxius lubidini, Sall.: esclave de la passion.    - obnoxius periculo, Phaedr.: exposé au danger.    - obnoxius irae, Sen.: sujet à la colère, irascible.    - in omnia obnoxius, Flor. 3, 20, 1: exposé à tout.    - terra ad tales casus obnoxia, Plin. 2: terre exposée à de tels accidents.    - servi in omnia obnoxii, Flor.: esclaves exposés à tout.    - quid metuis? -- ne obnoxius filio sim et servo, Plaut. Bacch.: que crains-tu? -- d'être à la merci de mon fils et de mon esclave.    - ut obnoxios vidit, Curt.: quand il les vit à sa merci. [st1]3 [-] obligé envers, redevable de, tenu de, soumis, obéissant, dévoué.    - fratris radiis obnoxia Luna, Virg. G. 1: la lune qui doit son éclat aux rayons de son frère.    - facies nullis obnoxia gemmis, Prop. 1: beauté qui ne doit rien aux joyaux.    - plerique Crasso ex negotiis privatis obnoxii, Sall. C. 48: la plupart étaient les obligés de Crassus pour leurs affaires personnelles.    - Graecia beneficio libertatis obnoxia Romanis, Liv.: la Grèce redevable aux Romains du bienfait de la liberté. [st1]4 [-] qui n'a pas de volonté, soumis, craintif, servile, humble, vil, bas.    - facies obnoxia mansit, Ov. M. 5: il garda un air humble.    - obnoxia pax, Liv.: paix humiliante.    - si reticeam, aut superbus aut obnoxius videar, Liv.: si je me taisais, je paraîtrais ou orgueilleux ou veule. [st1]5 [-] fragile, faible.    - obnoxium corpus, Plin.: corps maladif.    - obnoxius flos, Plin.: fleur délicate. [st1]6 [-] exposé à, tourné vers (en parl. d'un lieu). [st1]7 [-] qqf. dangereux.    - obnoxium est + inf. Tac. Or. 10: il est dangereux de, il est hasardeux de.
    * * *
        Obnoxius, Adiectiuum. Plaut. Qui a deservi d'estre puni pour quelque faulte qu'il a faicte.
    \
        Obnoxium et trepidum agebat. Sueton. Il faisoit bien le petit, Il faisoit le timide et servilement craintif.
    \
        Minari interdum ferro, nisi sibi obnoxia foret. Sallust. Si elle ne faisoit à son plaisir.
    \
        Obnoxius gratiae iudex. Quintil. Qui regarde à complaire aux parties, et porter faveur, Favorable.
    \
        Obnoxius sum illi. Plaut. Je suis subject à luy.
    \
        Obnoxius, ad alia multa transfertur: vt Obnoxius ventis. Colum. Exposé et subject aux vents.
    \
        Obnoxius iniuriis, ludibriis, et huiusmodi. Plin. iunior. A qui on fait aiseement injure, ou Souvent subject à injures, Exposé aux injures de chascun.
    \
        Vides quot periculis, quot contumeliis, quot ludibriis simus obnoxii. Plin. iunior. Tu vois à combien de dangers nous sommes subjects.
    \
        Obnoxius crimini. Liu. Qui est chargé d'aucun crime.
    \
        Mens turpi obnoxia facto. Tibull. Se sentant coulpable de quelque meschant acte.
    \
        Pars hominum obnoxia prauis. Horat. Addonnee et comme assubjectie à vices.
    \
        Obnoxius tibi sum. Plaut. Je suis tenu à toy, Je suis ton obligé.
    \
        Animis obnoxius. Plin. Forlignant et deshonneste, Coeur villain et qui n'ha rien de noble.
    \
        Arua obnoxia curae. Virg. Desquels il fault necessairement avoir soing, Lesquels ne rapportent rien s'ils ne sont soingneusement cultivez et labourez.
    \
        Corpora obnoxia. Plin. Maladifs.
    \
        Fructus feris obnoxius. Colum. Qui est au danger des bestes sauvages et en leur misericorde.
    \
        Obnoxia nulli animali olera. Plin. Ausquels nulle beste ne fait dommage ou nuisance.

    Dictionarium latinogallicum > obnoxius

  • 3 obnoxius

    ob-noxĭus, a, um, adj.
    I.
    Lit.
    A.
    Subject, liable to punishment, obnoxious to punishment, punishable: obnoxius poenae obligatus ob delictum, Paul. ex Fest. p. 191 Müll.:

    ego tibi me obnoxium esse fateor culpae compotem,

    Plaut. Truc. 4, 3, 61; Dig. 48, 15, 1:

    ego lege Aquiliā obnoxius sum,

    ib. 11, 3, 14.—
    B.
    Liable or addicted to a fault or failing, guilty of it (cf.: deditus, addictus); constr.
    1.
    With dat.:

    animus neque delicto neque lubidini obnoxius,

    not addicted to vice or to sensual pleasures, Sall. C. 52, 21:

    communi culpae,

    Ov. A. A. 1, 395:

    facto,

    Tib. 3, 4, 15.—
    2.
    With gen.:

    obnoxios criminum, digno supplicio subjectos, sepulturae tradi non vetamus,

    for, on account of, Cod. Just. 3, 44, 11.—
    II.
    Transf., in gen.
    A.
    Subject, submissive, obedient, complying:

    dum illos obnoxios fidosque sibi faceret,

    Sall. C. 14, 6:

    obnoxium atque subjectum esse alicui,

    Liv. 7, 30, 2; 6, 28, 7; 23, 12, 9; 37, 53, 4; 42, 46, 3; Flor. 4, 4, 2. —
    B.
    Obliged, under obligation, beholden, indebted, responsible, answerable:

    uxori obnoxius sum,

    Ter. Hec. 3, 1, 22:

    totam Graeciam beneficio libertatis obnoxiam Romanis esse,

    Liv. 35, 31:

    fratris radiis obnoxia Luna,

    Verg. G. 1, 396:

    facies nullis obnoxia gemmis,

    not indebted to any jewels, Prop. 1, 2, 21:

    tantum in eo obnoxius est, si quid ipse dolo fecerit,

    Gai. Inst. 3, 207.—
    C.
    Exposed to a person, humbled before one:

    ne obnoxius filio sim et servo,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 80.—
    D.
    Submissive, abject, servile, slavish, mean-spirited, timid, cowardly, etc.:

    non quibus ego essem obnoxius,

    Plaut. Mil. 3, 1, 150:

    summissaeque manus, faciesque obnoxia mansit,

    Ov. M. 5, 235:

    si aut superbus, aut obnoxius videar,

    Liv. 23, 12:

    pax,

    servile, dishonorable, id. 9, 10.—
    2.
    Subject, liable, exposed, obnoxious to any thing; with dat., ad, or in and acc.
    (α).
    With dat.:

    infidis consiliis obnoxius,

    Tac. H. 3, 55:

    insidiis,

    id. A. 14, 40:

    infelici fecunditate fortunae,

    exposed, id. ib. 2, 75:

    aemulationi, odio, privatis affectionibus,

    id. ib. 3, 58:

    morbo,

    Plin. 17, 24, 37, § 221:

    contumeliis,

    Suet. Tib. 63:

    bello,

    Ov. P. 1, 8, 73:

    plerique Crasso ex negotiis privatis obnoxii,

    Sall. C. 48, 5:

    urbs artis itineribus (sc. incendiis),

    Tac. A. 15, 38.—
    (β).
    With ad: terra solida ad tales casus obnoxia, exposed to such accidents (viz. earthquakes), Plin. 2, 82, 84, § 197.—
    (γ).
    With in and acc.:

    in omnia obnoxius,

    exposed to every thing, Flor. 3, 20, 1. —
    3.
    In gen., exposed or liable to injury, danger, or misfortune, weak, infirm, frail:

    in hoc obnoxio domicilio animus liber habitat,

    Sen. Ep. 65, 21:

    supplex et obnoxius,

    Cic. ad Brut. 1, 17, 6:

    corpora,

    sickly, weakly, Plin. 31, 6, 32, § 60:

    flos,

    which soon falls off, soon suffers injury, frail, delicate, id. 14, 2, 4, § 27.—
    b.
    Obnoxium est, it is hazardous, dangerous, Tac. Or. 10.— Comp.:

    obnoxior (al. noxior),

    Sen. Clem. 1, 13.—Hence, adv.: obnoxĭē (only in Plaut. and Liv.).
    A.
    Guiltily, culpably:

    nihil obnoxie perire,

    quite innocently, Plaut. Stich. 3, 2, 41.—
    B.
    Submissively, slavishly, timidly:

    sententias dicere,

    Liv. 3, 39, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > obnoxius

  • 4 obnoxius

    a, um [ ob + noxa ]
    1) покорный, подвластный, зависимый (supplex et o. Brutus ap. C); раболепствующий (o. atque subjectus alicui L; jussis alienis T)
    2) слабый, хрупкий, жалкий (corpus, flos PM)
    4) подвластный, подверженный (periculis PJ; morti O; ad taies casūs PM)
    obnoxium est T — представляет опасность, опасно
    5) достойный наказания, подлежащий наказанию ( tibi me obnoxium esse fateor Pl); виновный, повинный (alicui rei Sl, Tib, O)
    o. alicujus rei L, CJ — заслуживающий наказания за что-л.

    Латинско-русский словарь > obnoxius

  • 5 obnoxius

    obnoxius, a, um (ob u. noxa), irgend etw. Verletzendem verfallen, I) im engeren Sinne, einer Strafe od. strafbaren Schuld verfallen, straffällig, α) m. Dat. pers.: ego tibi me obnoxium esse fateor, Plaut. truc. 835. – β) m. Dat. der Schuld, animus neque delicto neque libidini obnoxius, weder einem Verbrechen noch der Frivolität verfallen, Sall.: culpae communi, Ov.: turpi facto, Tibull. – γ) m. Genet. der Schuld, wegen usw., criminum, Cod. Iustin.: pecuniae debitae, Liv. – δ) absol., obnoxius et supplex, Cic. ep. ad Brut.: ego lege Aquiliā obnoxius sum, ICt.: obn. capita vestra, Liv. – II) im weiteren Sinne: A) jmds. Willkür usw. unterworfen = untertan, untertänig, gehorsam, knechtisch ergeben, willfährig, 1) eig., Sall., Liv. u.a.: subiecti atque obnoxii vobis, Liv.: iis obnoxii, quibus etc., von Leuten abhängig, die usw., Sall.: amori uxoris obnoxius, seiner Gattin in Liebe zugetan, Tac. – 2) übtr.: a) von fremdem Willen abhängig, durch den Zwang der Verhältnisse gebunden, verpflichtet, Ter., Sall. u. Liv.: luna radiis fratris obnoxia, Verg.: facies nullis obnoxia gemmis, keinem Edelsteine verpflichtet, Prop. – b) unterwürfig, ohnmächtig, unselbständig, sklavisch, knechtisch, niederträchtig von Gesinnung = demütig, furchtsam, schwach (Ggstz. superbus; s. Dietsch Sall. Cat. 48, 5. Fabri Sall. Iug. 31, 3. Kritz Sall. hist. fr. 4, 19, 4. Gronov Sen. de ira 3, 8 in.), Sall. fr., Liv. u.a.: pax obnoxia, ein knechtischer, feiger Friede, Liv. – B) einem Übel unterworfen = preisgegeben, ausgesetzt, sehr empfänglich für ein Übel, α) m. Dat.: irae, Sen.: bello, Ov.: periculo, Phaedr. (vgl. vides, quot periculis, quot contumeliis, quot ludibriis simus obnoxii, Plin. ep.): corpora morbis obnoxia, Tac.: mespila quoque in senecta obnoxia ei morbo, Plin.: arbores, quae frigoribus obnoxiae sunt, Liv. – β) m. ad u. Akk.: pars eius ad tales casus obnoxia, Plin. 2, 197. – γ) m. in u. Akk.: per fortunam in omnia obnoxii, Flor. 3, 20, 1. – δ) absol. = der Gefahr und dem Unglücke ausgesetzt, schwach, in hoc domicilio obnoxio animus liber habitat, Sen.: corpus, kränklich, schwächlich, Plin.: flos, die bald abfällt, bald Schaden leidet, schwach, Plin. – obnoxium est, es ist bedenklich, gefährlich, m. folg. Infin., Tac. dial. 10. Nipp. (Halm liest offensae).

    lateinisch-deutsches > obnoxius

  • 6 obnoxius

    obnoxius, a, um (ob u. noxa), irgend etw. Verletzendem verfallen, I) im engeren Sinne, einer Strafe od. strafbaren Schuld verfallen, straffällig, α) m. Dat. pers.: ego tibi me obnoxium esse fateor, Plaut. truc. 835. – β) m. Dat. der Schuld, animus neque delicto neque libidini obnoxius, weder einem Verbrechen noch der Frivolität verfallen, Sall.: culpae communi, Ov.: turpi facto, Tibull. – γ) m. Genet. der Schuld, wegen usw., criminum, Cod. Iustin.: pecuniae debitae, Liv. – δ) absol., obnoxius et supplex, Cic. ep. ad Brut.: ego lege Aquiliā obnoxius sum, ICt.: obn. capita vestra, Liv. – II) im weiteren Sinne: A) jmds. Willkür usw. unterworfen = untertan, untertänig, gehorsam, knechtisch ergeben, willfährig, 1) eig., Sall., Liv. u.a.: subiecti atque obnoxii vobis, Liv.: iis obnoxii, quibus etc., von Leuten abhängig, die usw., Sall.: amori uxoris obnoxius, seiner Gattin in Liebe zugetan, Tac. – 2) übtr.: a) von fremdem Willen abhängig, durch den Zwang der Verhältnisse gebunden, verpflichtet, Ter., Sall. u. Liv.: luna radiis fratris obnoxia, Verg.: facies nullis obnoxia gemmis, keinem Edelsteine verpflichtet, Prop. – b) unterwürfig, ohnmächtig, unselbständig, sklavisch, knechtisch, niederträchtig von Gesinnung = demütig, furchtsam, schwach (Ggstz. superbus; s. Dietsch Sall. Cat. 48, 5. Fabri Sall. Iug. 31, 3. Kritz Sall. hist. fr. 4, 19, 4.
    ————
    Gronov Sen. de ira 3, 8 in.), Sall. fr., Liv. u.a.: pax obnoxia, ein knechtischer, feiger Friede, Liv. – B) einem Übel unterworfen = preisgegeben, ausgesetzt, sehr empfänglich für ein Übel, α) m. Dat.: irae, Sen.: bello, Ov.: periculo, Phaedr. (vgl. vides, quot periculis, quot contumeliis, quot ludibriis simus obnoxii, Plin. ep.): corpora morbis obnoxia, Tac.: mespila quoque in senecta obnoxia ei morbo, Plin.: arbores, quae frigoribus obnoxiae sunt, Liv. – β) m. ad u. Akk.: pars eius ad tales casus obnoxia, Plin. 2, 197. – γ) m. in u. Akk.: per fortunam in omnia obnoxii, Flor. 3, 20, 1. – δ) absol. = der Gefahr und dem Unglücke ausgesetzt, schwach, in hoc domicilio obnoxio animus liber habitat, Sen.: corpus, kränklich, schwächlich, Plin.: flos, die bald abfällt, bald Schaden leidet, schwach, Plin. – obnoxium est, es ist bedenklich, gefährlich, m. folg. Infin., Tac. dial. 10. Nipp. (Halm liest offensae).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > obnoxius

  • 7 insinuo

    īn-sinuo, āvī, ātum, āre, I) in den Sinus (Busen) stecken, manum, Tert. de res. carn. 28: manus, Apul. met. 9, 5. – II) in das Innere von etwas, tief in etwas gelangen-, eindringen lassen, A) eig.: aestum per saepta domorum, strömen lassen, Lucr.: ordines quācumque intervalla data essent insinuare, die Glieder in die Lücken der Feinde eindringen lassen, Liv.: extrinsecus insinuata anima, Lucr.: poet., tibi insinuentur opes, mögen zufallen, Prop. – refl. se insinuare u. bl. insinuare u. medial insinuari = eindringen, durchdringen, quā te insinuaveris, retro via repetenda, Liv.: Tigris mari se insinuat, vereinigt sich mit dem Meere, Curt.: flumen inter valles se insinuat, Liv.: insinuare in forum, Cic.: in locum fraudi obnoxium, Gell.: se inter corpus et arma, Liv.: se inter equitum turmas, Caes.: medial, vox in aures insinuata, Lucr. – m. dopp. Acc., pecudes alias se, sich in andere Tiere verpflanzen, Lucr. 1, 116. – B) übtr.: 1) im allg.: alqm animo Caesaris, beim Kaiser in Gunst setzen, beliebt machen, Plin. pan. – öfter refl. (m. u. ohne se), wie ins. (se) in alcis familiaritatem od. ins. in alcis consuetudinem, sich mit jmd. auf sehr vertraulichen Fuß setzen, Cic.: in amicitiam insinuavit cum matre et mecum simul blanditiis, muneribus, donis, Plaut.: divom metus insinuavit pectora, Lucr.: ins. se in philosophiam, sich einschleichen, Cic.: so auch se insinuare od. bl. insinuare alci, jmds. Wohlwollen sich im hohen Grade gewinnen, Cic. u.a.: u. medial, insinuari Augusto, mit A. innig befreundet werden, Suet. – se in sermonem hominum, sich auf eine feine Art einlassen, Cic.: se ad causam, sich den Weg zur Sache bahnen, Cornif. rhet.: u. so. bl. penitus in causam, eindringen, Cic. – 2) insbes.: a) in einen Geheimdienst einweihen, adest tibi dies, quo... per istas meas manus piissimis sacrorum arcanis insinueris, Apul. met. 11, 22. – b) gleichs. einimpfen, einpflanzen = beibringen, vitam moresque feris mentibus, Aur. Vict. de orig. gent. Rom. 3, 3. – c) bekannt machen, mitteilen, sagen, einflüstern, α) übh., (alci) alqd, ICt u. Spät.: alci de alqa re, Macr. u.a. Spät.: ins. alci m. folg. ut u. Konj., Macr. u. Spart.: mit folg. Acc. u. Infin., Macr. u.a. Spät.: mit folg. indir. Fragesatz, Macr. u. Dict. – bes. durch Unterricht beibringen, ut brevi consecutus (aufgefaßt) quae insinuaverat grammaticus esse dicatur, Treb. Poll. 28, 2.

    lateinisch-deutsches > insinuo

  • 8 facio

    făcĭo, ĕre, fēci, factum    - impératif présent: fac/facite - face: forme archaïque employée surtout par Plaute et Térence.    - futur simple: facie = faciam (Cato).    - voir les formes archaïques: faxo, faxim.    - voir la conjugaison du passif: fio, fieri, factus sum.    - voir l'article fio. [st1]1 [-] faire, exécuter, effectuer, accomplir; agir, se conduire; faire que, faire en sorte que.    - facere aliquid ex re: faire une chose avec une autre.    - praedam ab hoste facere: faire du butin sur l’ennemi.    - alicui non idem fecit, Cic.: n'en a-t-il pas usé ainsi avec qqn?    - factus ad + acc.: fait pour.    - facere ut: faire en sorte que (ut consécutif).    - fac ut sciam ou fac sciam: fais en sorte que je sache.    - face mittas, Ter.: aie soin d'envoyer.    - facere hoc, ut: faire ceci, à savoir que (ut explicatif, développant hoc).    - di faxint ne.... (faxim... = faciam...): fassent les dieux que... ne... pas.    - avec adv.: agir, se comporter, se conduire.    - facio libenter ut: il m'est bien agréable de.    - bene (recte) facis quod: tu fais bien de.    - facis tu quidem fraterne quod me hortaris: tu te conduis vraiment en bon frère en m'exhortant.    - facis injuste si: tu commets une injustice si...    - alicui bene (male) facere: se comporter bien (mal) à l’égard de qqn.    - arroganter facit cum: il montre de la présomption en...    - facere amice, Cic.: agir en ami.    - homines captivos qui catenis vinciunt nimis stulte faciunt mea quidem sententia, Plaut. Men.: ceux qui tiennent enchaînés des captifs font une très grosse sottise, à mon avis.    - factum optume: tant mieux.    - in re plurimum facere: réussir très bien dans qqch.    - mature facto opus est ( facto → participe neutre au lieu de l’inf.) il faut agir à temps.    - facere ne + subj.: faire que ne... pas.    - non possum facere quin, Cic.: je ne peux pas m'empêcher de.    - facultatem recte judicandi alicui facere: donner à qqn la possiblilité de bien juger.    - invitus feci: j'ai agi contre mon gré.    - illum forma tremere facit, Ov.: ma beauté le fait trembler.    - dictum ac factum: aussitôt dit aussitôt fait, sans délai. [st1]2 [-] faire, créer, produire, confectionner, façonner, construire, constituer, composer.    - facere ova, Varr.: pondre des oeufs.    - facere sobolem, Col.: avoir des petits.    - facit grana malum, Col.: la pomme a des pépins.    - facere statuam, Plin.: sculpter une statue. [st1]3 [-] procurer, causer, susciter, apporter, exciter.    - impedimentum alicui facere: causer de l'embarras à qqn.    - negotium facere: donner de l'embarras, causer des ennuis.    - spem alicui facere: provoquer l’espoir de qqn.    - facere insidias alicui, Nep.: tendre des embûches à qqn.    - facere stomachum, Cic.: mettre en colère.    - facere risum, Quint.: faire rire. [st1]4 [-] se procurer, acquérir, s'attirer.    - facere praedam, Cic.: se procurer du butin.    - facere omnia ad se, Petr.: tout tirer à soi.    - facere manum, Cic.: ramasser une troupe.    - facere nil sibi reliqui, Caes.: ne rien épargner    - facere sibi fortunam, Liv.: être l'artisan de sa fortune. [st1]5 [-] souffrir (un dommage), éprouver, se trouver dans tel ou tel état.    - facere damnum, detrimentum: subir une perte, un dommage.    - facere jacturam, Cic.: supporter une perte.    - bestiae simile quiddam faciunt, Cic.: les bêtes éprouvent quelque chose de semblable. [st1]6 [-] faire (remplaçant un verbe précédent).    - an Scythes potuit pro nihilo pecuniam ducere, nostrates facere non potuerunt? Cic.: quoi! un Scythe a pu mépriser l'argent, et nos compatriotes n'ont pu le faire? [st1]7 [-] instituer, nommer, faire, rendre (ordinairement avec un attribut); mettre dans tel ou tel état.    - facere agricolam ducem: faire d’un laboureur un général.    - aliquem reum facere: accuser qqn.    - consulem aliquem facere: nommer qqn consul.    - facere aliquem certiorem: informer qqn.    - facere invisum, Hor.: rendre odieux.    - facere de Italia Africam, Flor.: faire de l'Italie une seconde Afrique.    - fecerant de servitute Romanos, Flor.: d'esclaves ils étaient devenus Romains.    - senatum bene sua sponte firmum firmiorem fecistis, Cic. Phil. 6: le sénat, déjà ferme de lui-même, vous l'avez affermi encore plus.    - facere palam, Nep.: rendre public, publier, divulguer. [st1]8 [-] juger d'un certain prix, estimer, priser.    - facere + gén. de prix: faire cas de, estimer.    - magni, (parvi) eum facio: je l’estime beaucoup (peu).    - voluptatem virtus minimi facit: la vertu fait très peu cas du plaisir.    - dolorem nihili facere: ne faire nullement cas de la douleur, dédaigner la douleur.    - facere + gén. autre que le gén. de prix: cf. esse + gén.    - omnia quae mulieris fuerunt, viri fiunt dotis nomine, Cic. Top. 4: tous les biens qui appartenaient à la femme passent au mari sous le nom de dot.    - Asiam populi Romani facere: mettre l'Asie sous la dépendance du peuple romain.    - facere aliquid dicionis alicujus: mettre qqch sous le pouvoir de qqn.    - omnem oram usque ad Hiberum flumen Romanae dicionis fecit, Liv. 21: il soumit à l'empire romain toute la côte jusqu'à l'Ebre. [st1]9 [-] faire une supposition, simuler, feindre.    - fac + prop. inf.: suppose que.    - faciamus deos non esse, Cic.: supposons que les dieux n'existent pas.    - exitium fac me meruisse, Ov.: suppose que j'aie mérité la mort.    - Herculem Homerus conveniri facit ab Ulysse, Cic.: Homère feint qu'Hercule et Ulysse se rencontrent.    - feci sermonem inter nos habitum, Cic.: j'ai fait croire à un entretien entre nous.    - facio me alias res agere, Cic.: je fais semblant d'être occupé ailleurs (= d'être distrait). [st1]10 [-] pratiquer, exercer (un métier); faire un sacrifice, sacrifier.    - facere medicinam: exercer la médecine.    - facere argentariam, Cic.: exercer le métier de banquier, être banquier.    - mercaturas facere: faire le commerce.    - facere stipendia: être soldat, servir.    - facere sacra, Cic.: faire un sacrifice.    - facere (s.-ent. sacra) Junoni, Cic.: sacrifier à Junon.    - dii facientes adjuvant, Varr.: les dieux sont propices à ceux qui les honorent.    - facere alicui deo aliqua re: sacrifier à un dieu qqch [au moyen de qqch].    - facere agno: [faire (un sacrifice) avec un agneau] = offrir un agneau en sacrifice.    - cum faciam vitulâ pro frugibus, Virg. B. 3: quand j'offrirai en sacrifice un veau au lieu des fruits de la terre. [st1]11 [-] parcourir (un espace); passer (un temps).    - cursu quingenta stadia facere, Just.: faire cinq cents stades à la course.    - paucissimos dies una fecimus, Sen.: nous avons passé très peu de jours ensemble. [st1]12 [-] être d'un parti, être pour, être contre.    - facere contra (adversus) aliquem: être contre qqn.    - facere cum (ab) aliquo: agir avec qqn, être pour qqn, être du parti de qqn.    - veritas cum hoc facit, Quint.: la vérité est pour lui. [st1]13 [-] convenir, être bon pour, être utile, aller à.    - facere ad aliquam rem (alicui rei): être bon (efficace) pour qqch ou convenir à qqch.    - non male facere cum aliquo, Ov.: aller bien à qqn, s'accorder avec qqn.    - plurimum facit totas diligenter nosse causas, Quint.: il est très utile de bien connaître l'ensemble des causes. [st1]14 [-] faire, présenter telle ou telle forme, présenter telle ou telle désinence.    - paries facit ventrem, Dig.: le mur se bombe.    - cur pater patris facit? Quint.: pourquoi pater fait patris?    - facere + inf. ou part.: représenter, supposer, imaginer.    - cum ariete colloquentem facere: représenter Polyphème s’entretenant avec un bélier.    - Xenophon facit Socratem disputantem: Xénophon représente Socrate en train de discuter.    - poetae impendere saxum Tantalo faciunt: les poètes représentent un rocher suspendu sur (la tête de) Tantale.    - fecerat et viridi fetam Mavortis in antro procubuisse lupam, Virg. En. 8: Il avait représenté, couchée dans l'antre verdoyant de Mars, une louve qui venait d'avoir des petits.    - Plato aedificari a deo mundum facit, Cic. N. D.: Platon imagine le monde construit par un dieu. [st1]15 [-] se rendre, aller (emploi non classique).    - (se) facere aliquo: se rendre quelque part.    - facere ad stelas, Petr. 62: se rendre du côté des stèles.    - intra limen sese facit, Apul. M. 5, 2: il franchit le seuil.
    * * *
    făcĭo, ĕre, fēci, factum    - impératif présent: fac/facite - face: forme archaïque employée surtout par Plaute et Térence.    - futur simple: facie = faciam (Cato).    - voir les formes archaïques: faxo, faxim.    - voir la conjugaison du passif: fio, fieri, factus sum.    - voir l'article fio. [st1]1 [-] faire, exécuter, effectuer, accomplir; agir, se conduire; faire que, faire en sorte que.    - facere aliquid ex re: faire une chose avec une autre.    - praedam ab hoste facere: faire du butin sur l’ennemi.    - alicui non idem fecit, Cic.: n'en a-t-il pas usé ainsi avec qqn?    - factus ad + acc.: fait pour.    - facere ut: faire en sorte que (ut consécutif).    - fac ut sciam ou fac sciam: fais en sorte que je sache.    - face mittas, Ter.: aie soin d'envoyer.    - facere hoc, ut: faire ceci, à savoir que (ut explicatif, développant hoc).    - di faxint ne.... (faxim... = faciam...): fassent les dieux que... ne... pas.    - avec adv.: agir, se comporter, se conduire.    - facio libenter ut: il m'est bien agréable de.    - bene (recte) facis quod: tu fais bien de.    - facis tu quidem fraterne quod me hortaris: tu te conduis vraiment en bon frère en m'exhortant.    - facis injuste si: tu commets une injustice si...    - alicui bene (male) facere: se comporter bien (mal) à l’égard de qqn.    - arroganter facit cum: il montre de la présomption en...    - facere amice, Cic.: agir en ami.    - homines captivos qui catenis vinciunt nimis stulte faciunt mea quidem sententia, Plaut. Men.: ceux qui tiennent enchaînés des captifs font une très grosse sottise, à mon avis.    - factum optume: tant mieux.    - in re plurimum facere: réussir très bien dans qqch.    - mature facto opus est ( facto → participe neutre au lieu de l’inf.) il faut agir à temps.    - facere ne + subj.: faire que ne... pas.    - non possum facere quin, Cic.: je ne peux pas m'empêcher de.    - facultatem recte judicandi alicui facere: donner à qqn la possiblilité de bien juger.    - invitus feci: j'ai agi contre mon gré.    - illum forma tremere facit, Ov.: ma beauté le fait trembler.    - dictum ac factum: aussitôt dit aussitôt fait, sans délai. [st1]2 [-] faire, créer, produire, confectionner, façonner, construire, constituer, composer.    - facere ova, Varr.: pondre des oeufs.    - facere sobolem, Col.: avoir des petits.    - facit grana malum, Col.: la pomme a des pépins.    - facere statuam, Plin.: sculpter une statue. [st1]3 [-] procurer, causer, susciter, apporter, exciter.    - impedimentum alicui facere: causer de l'embarras à qqn.    - negotium facere: donner de l'embarras, causer des ennuis.    - spem alicui facere: provoquer l’espoir de qqn.    - facere insidias alicui, Nep.: tendre des embûches à qqn.    - facere stomachum, Cic.: mettre en colère.    - facere risum, Quint.: faire rire. [st1]4 [-] se procurer, acquérir, s'attirer.    - facere praedam, Cic.: se procurer du butin.    - facere omnia ad se, Petr.: tout tirer à soi.    - facere manum, Cic.: ramasser une troupe.    - facere nil sibi reliqui, Caes.: ne rien épargner    - facere sibi fortunam, Liv.: être l'artisan de sa fortune. [st1]5 [-] souffrir (un dommage), éprouver, se trouver dans tel ou tel état.    - facere damnum, detrimentum: subir une perte, un dommage.    - facere jacturam, Cic.: supporter une perte.    - bestiae simile quiddam faciunt, Cic.: les bêtes éprouvent quelque chose de semblable. [st1]6 [-] faire (remplaçant un verbe précédent).    - an Scythes potuit pro nihilo pecuniam ducere, nostrates facere non potuerunt? Cic.: quoi! un Scythe a pu mépriser l'argent, et nos compatriotes n'ont pu le faire? [st1]7 [-] instituer, nommer, faire, rendre (ordinairement avec un attribut); mettre dans tel ou tel état.    - facere agricolam ducem: faire d’un laboureur un général.    - aliquem reum facere: accuser qqn.    - consulem aliquem facere: nommer qqn consul.    - facere aliquem certiorem: informer qqn.    - facere invisum, Hor.: rendre odieux.    - facere de Italia Africam, Flor.: faire de l'Italie une seconde Afrique.    - fecerant de servitute Romanos, Flor.: d'esclaves ils étaient devenus Romains.    - senatum bene sua sponte firmum firmiorem fecistis, Cic. Phil. 6: le sénat, déjà ferme de lui-même, vous l'avez affermi encore plus.    - facere palam, Nep.: rendre public, publier, divulguer. [st1]8 [-] juger d'un certain prix, estimer, priser.    - facere + gén. de prix: faire cas de, estimer.    - magni, (parvi) eum facio: je l’estime beaucoup (peu).    - voluptatem virtus minimi facit: la vertu fait très peu cas du plaisir.    - dolorem nihili facere: ne faire nullement cas de la douleur, dédaigner la douleur.    - facere + gén. autre que le gén. de prix: cf. esse + gén.    - omnia quae mulieris fuerunt, viri fiunt dotis nomine, Cic. Top. 4: tous les biens qui appartenaient à la femme passent au mari sous le nom de dot.    - Asiam populi Romani facere: mettre l'Asie sous la dépendance du peuple romain.    - facere aliquid dicionis alicujus: mettre qqch sous le pouvoir de qqn.    - omnem oram usque ad Hiberum flumen Romanae dicionis fecit, Liv. 21: il soumit à l'empire romain toute la côte jusqu'à l'Ebre. [st1]9 [-] faire une supposition, simuler, feindre.    - fac + prop. inf.: suppose que.    - faciamus deos non esse, Cic.: supposons que les dieux n'existent pas.    - exitium fac me meruisse, Ov.: suppose que j'aie mérité la mort.    - Herculem Homerus conveniri facit ab Ulysse, Cic.: Homère feint qu'Hercule et Ulysse se rencontrent.    - feci sermonem inter nos habitum, Cic.: j'ai fait croire à un entretien entre nous.    - facio me alias res agere, Cic.: je fais semblant d'être occupé ailleurs (= d'être distrait). [st1]10 [-] pratiquer, exercer (un métier); faire un sacrifice, sacrifier.    - facere medicinam: exercer la médecine.    - facere argentariam, Cic.: exercer le métier de banquier, être banquier.    - mercaturas facere: faire le commerce.    - facere stipendia: être soldat, servir.    - facere sacra, Cic.: faire un sacrifice.    - facere (s.-ent. sacra) Junoni, Cic.: sacrifier à Junon.    - dii facientes adjuvant, Varr.: les dieux sont propices à ceux qui les honorent.    - facere alicui deo aliqua re: sacrifier à un dieu qqch [au moyen de qqch].    - facere agno: [faire (un sacrifice) avec un agneau] = offrir un agneau en sacrifice.    - cum faciam vitulâ pro frugibus, Virg. B. 3: quand j'offrirai en sacrifice un veau au lieu des fruits de la terre. [st1]11 [-] parcourir (un espace); passer (un temps).    - cursu quingenta stadia facere, Just.: faire cinq cents stades à la course.    - paucissimos dies una fecimus, Sen.: nous avons passé très peu de jours ensemble. [st1]12 [-] être d'un parti, être pour, être contre.    - facere contra (adversus) aliquem: être contre qqn.    - facere cum (ab) aliquo: agir avec qqn, être pour qqn, être du parti de qqn.    - veritas cum hoc facit, Quint.: la vérité est pour lui. [st1]13 [-] convenir, être bon pour, être utile, aller à.    - facere ad aliquam rem (alicui rei): être bon (efficace) pour qqch ou convenir à qqch.    - non male facere cum aliquo, Ov.: aller bien à qqn, s'accorder avec qqn.    - plurimum facit totas diligenter nosse causas, Quint.: il est très utile de bien connaître l'ensemble des causes. [st1]14 [-] faire, présenter telle ou telle forme, présenter telle ou telle désinence.    - paries facit ventrem, Dig.: le mur se bombe.    - cur pater patris facit? Quint.: pourquoi pater fait patris?    - facere + inf. ou part.: représenter, supposer, imaginer.    - cum ariete colloquentem facere: représenter Polyphème s’entretenant avec un bélier.    - Xenophon facit Socratem disputantem: Xénophon représente Socrate en train de discuter.    - poetae impendere saxum Tantalo faciunt: les poètes représentent un rocher suspendu sur (la tête de) Tantale.    - fecerat et viridi fetam Mavortis in antro procubuisse lupam, Virg. En. 8: Il avait représenté, couchée dans l'antre verdoyant de Mars, une louve qui venait d'avoir des petits.    - Plato aedificari a deo mundum facit, Cic. N. D.: Platon imagine le monde construit par un dieu. [st1]15 [-] se rendre, aller (emploi non classique).    - (se) facere aliquo: se rendre quelque part.    - facere ad stelas, Petr. 62: se rendre du côté des stèles.    - intra limen sese facit, Apul. M. 5, 2: il franchit le seuil.
    * * *
        Facio, facis, feci, factum, facere. Faire.
    \
        Facit hoc argentum. Plaut. Argent est cause de cela.
    \
        Factum, in responsione. Terent. - dic mihi, Aufugistin'? C. hera, factum. Il est ainsi, Ouy.
    \
        A se aliquid facere. Cic. De soymesme.
    \
        Facere ab aliquo. Cic. Faire pour aucun, Servir au propos d'aucun.
    \
        Facit ad difficultatem vrinae. Plin. Sert quand on ne peult pisser, Est bon et pertinent pour faire uriner.
    \
        Non facit ad stomachum haec res. Mart. Ne plaist point.
    \
        Ad vnguem factus homo. Horat. Parfaict en toutes choses.
    \
        Facere abortum. Plin. Avorter.
    \
        Quae res mox acorem facit. Columel. Faict aigrir.
    \
        Accessionem facere dicuntur hostes. Plancus ad Ciceronem. S'accroistre et multiplier.
    \
        Adiutorium in aliquam rem. Suet. Aider à faire quelque chose.
    \
        Facite adsitis domi. Terent. Faites que soyez en la maison.
    \
        Adulterium. Gellus. Commettre adultere.
    \
        AEgre alicui facere. Terent. Faire fascherie.
    \
        AEqui boni. Terent. Prendre en bien, En bonne partie.
    \
        AEs alienum. Liu. S'endebter, Faire des debtes.
    \
        AEstimationem. Caesar. Priser et estimer.
    \
        Alienationem. Cic. S'estranger.
    \
        Ambitus circa rem aliquam. Liu. Tournoyer à l'entour, Faire grandes virevoustes et tournoyements.
    \
        Facis amice: sed, vt mihi videris, non recte. Cic. Tu fais en ami.
    \
        Animum alicui facere. Liu. Bailler courage, Encourager.
    \
        Animos facere alicui in aliquem. Ouid. L'enorgueillir et faire fier.
    \
        Faciunt animos diuitiae. Liu. Elles enflent le coeur de l'homme, et enorgueillissent.
    \
        Apertum aliquid facere alicui. Lucret. Declarer.
    \
        Ardorem animis. Liu. Enflammer, Allumer.
    \
        Ascensionem ad locum aliquem. Plaut. Monter.
    \
        Assulas foribus. Plaut. Rompre les portes et briser.
    \
        Aucupium auribus. Plaut. Escouter, Prester l'oreille.
    \
        Audaciam hosti. Liu. Bailler audace et hardiesse.
    \
        Auritum populum. Plaut. Faire que le peuple se taise et escoute.
    \
        Authoritatem. Cic. Bailler grande authorité et opinion.
    \
        Auxilia mercede facere. Tacit. Aider pour l'argent.
    \
        Facere se bardum. Plaut. Contrefaire le lourdault et le sot.
    \
        Bene fecit Silius, qui transegerit. Cic. Il a bien faict.
    \
        Sibi bene facere. Plaut. Prendre du bon temps.
    \
        Bustum. Cic. Faire des funerailles.
    \
        Cadauer. Apuleius. Tuer aucun.
    \
        Caedem. Cic. Faire meurtre.
    \
        Calorem. Plin. Esmouvoir une chaleur.
    \
        Capitale facere dicuntur leges. Plin. Digredi via, capitale leges fecere. Les loix ont defendu cela sur peine de la teste.
    \
        Caput facere dicuntur folia herbae. Plin. Fructifier et grener.
    \
        Castra. Cic. Camper, Asseoir le camp, Faire un fort.
    \
        Caulem. Columel. Jecter hors et produire sa tige.
    \
        Cautionem. Caesar. Le rendre plus fin et advisé.
    \
        Se celerem. Plaut. Se haster.
    \
        Censuram vini in epulas regis. Plin. Faire la preuve et l'essay du vin, Gouster et taster.
    \
        Certamen. Liu. Mettre noise entre quelque gens.
    \
        Quid patrum et plebis certamen facimus? Liu. Pourquoy mettons nous noise entre les Senateurs et le menu peuple?
    \
        Certiorem. Cic. Acertener, Advertir au vray.
    \
        Clamores. Cic. Exciter le peuple à s'escrier par admiration.
    \
        Classem. Caes. Faire une multitude de navires.
    \
        Coenam alicui. Plin. iunior. Luy donner à soupper.
    \
        Coenas cum aliquo. Cic. Prendre ses repas avec aucun.
    \
        Cognomen colli. Liu. Surnommer.
    \
        Commentarios. Caes. Faire registres.
    \
        Commercium sermonum. Liu. Iam per longinquitatem belli commercio sermonum facto. Apres que par la longueur de la guerre qu'ils avoyent eu ensemble, ils commencerent à entendre le langage les uns des aultres.
    \
        Commutationem rerum facere. Caes. Magna erat rerum facta commutatio. Les choses estoyent fort changees.
    \
        Compendium. Plaut. Si ad saxum quod capessit, ea deorsum cadit, errationis fecerit compendium. Elle se fourvoyera moins.
    \
        Vt faciam praeconis compendium. Plaut. Que je respargne un crieur qu'il me fauldroit avoir.
    \
        Paululum sui compendii. Cic. Faire quelque peu de son prouffit.
    \
        Compotem votorum. Plin. iunior. Accorder à aucun ce qu'il demande et requiert.
    \
        Conceptum. Columel. Concevoir.
    \
        Concilia. Liu. Faire assemblees.
    \
        Concitationes. Caes. Faire des esmeutes.
    \
        Concursum. Caes. Quand plusieurs courent quelque part ensembleement et à la foule.
    \
        Confidentem. Plaut. Enhardir.
    \
        Confidenter. Plaut. Faire hardiment, et avec grande asseurance.
    \
        Coniecturam. Cic. Deviner, Conjecturer.
    \
        Coniecturam de odore. Plaut. Deviner par l'odeur que ce peult estre.
    \
        Coniecturam facere de moribus alicuius. Plin. iunior. Deviner quels sont ses meurs.
    \
        Coniecturam ex re aliqua. Terent. Quantum ex ipsa re coniecturam fecimus. Selon que nous avons peu deviner et estimer par la chose.
    \
        Quum coniecturam egomet mecum facio. Plaut. Selon que je peuls penser et estimer.
    \
        Conquisitionem. Liu. Faire une recherche.
    \
        Consilium. Liu. Donner conseil et advis.
    \
        Consilio alterius. Plaut. Faire par son conseil, Suyvre son conseil.
    \
        Consuetudinem alicui cum altero. Cic. Estre moyen que l'un hante fort l'autre.
    \
        Consulem. Cic. Creer.
    \
        Contentionem alicuius rei. Cic. Debatre quelque chose par parolles.
    \
        Controuersiam. Liu. Mettre en doubte ou en debat et different.
    \
        Controuersiam alicui de re aliqua. Sene. Debatre contre aucun.
    \
        Contumeliam. Plaut. Faire oultrage, Oultrager aucun.
    \
        Conuitium. Cic. Injurier.
    \
        Copiam argenti alicui facere. Plaut. Luy prouvoir d'argent, Luy en faire recouvrer.
    \
        Sui copiam facere. Plin. iunior. Donner audience aux gens, et les laisser parler à soy.
    \
        Copiam consilii sui. Cic. Recevoir et ouir un chascun qui veult venir demander conseil, et luy donner.
    \
        Quod maxime cupiebas, eius copiam feci tibi. Plautus. Je t'ay faict jouir de ce que tu desirois.
    \
        Copiam facere, pro Facere potestatem. Liu. Donner congé de faire quelque chose, Permettre.
    \
        Factum culpa illius. Terent. Ce a esté par sa faulte.
    \
        Cum aliquo facere. Cic. Faire et tenir pour luy, Luy favoriser, Tenir son parti.
    \
        Cum aliquo facere, et idem sentire. Cic. Estre de son opinion et advis.
    \
        Facit cum hoc veritas. Ci. La verité est pour luy, ou fait pour luy.
    \
        Curiam facere. Plin. Bastir un palais, ou une sale, où le senat se puisse assembler.
    \
        Facere damnum. Plaut. Recevoir dommage, Faire perte.
    \
        De consilio alterius facere. Cic. Par le conseil d'autruy.
    \
        De sententia alicuius. Ci. A son adveu et selon sa fantasie et opinion.
    \
        Deditionem alicuius hosti facere. Liu. Le livrer entre les mains de son ennemi.
    \
        Deditionem ad hostem. Quintil. Se rendre à la merci de son ennemi.
    \
        Deditione facta. Caes. Apres qu'on se fut rendu.
    \
        Delectum studiorum. Quintil. Eslire.
    \
        Delectum militum. Caes. Choisir, Faire eslite de gens de guerre.
    \
        Here facis delicias. Plaut. Tu te jases, mocques, ou gaudis.
    \
        Nimias delicias facis. Plaut. Tu es trop plaisant, Tu fais trop d'esbats.
    \
        Nimis es morosus. Tu es trop potieux, Il te fault trop de choses.
    \
        Descensionem. Liu. Descendre des navires sur la terre, Prendre terre.
    \
        Desyderium alicuius. Liu. Faire qu'on desire et regrette aucun.
    \
        Detrimentum. Cic. Recevoir dommage.
    \
        Dicta. Ouid. Faire ce qu'on a promis.
    \
        Differentias faciunt et folia. Plin. Font la difference.
    \
        Auro dignitatem per annulos fecit. Plin. Donna authorité à l'or.
    \
        Discrimen. Plin. Faire difference.
    \
        Diuiduum. Terent. Partir, Diviser.
    \
        Diuitias ex re aliqua. Plaut. S'enrichir.
    \
        Dulcedinem. Senec. Engendrer une doulceur.
    \
        Duritias facere. Plin. Faire et engendrer des duretez.
    \
        Emolumentum. Cic. Faire ou porter prouffit.
    \
        Errorem. Cic. Faire saillir ou errer.
    \
        Eruptionem. Caes. Faire une saillie sur les ennemis.
    \
        Ex animo. Terent. Faire de courage, Naifvement.
    \
        Ex necessitate. Plin. iunior. Par necessité et contraincte.
    \
        Excidionem oppido. Plaut. Le destruire.
    \
        Excursiones in agrum hostilem. Liu. Faire des courses.
    \
        Exempla faciam in te. Plaut. Je te puniray en telle sorte, que les autres y prendront exemple.
    \
        Exercitum. Plin. iunior. Assembler une armee.
    \
        Exitum. Senec. Petens vt viderent, quem admirator auri exitum faceret. Quelle fin faisoit celuy qui, etc. Quelle seroit la fin de celuy qui, etc.
    \
        Expectationem. Cic. Mettre en attente.
    \
        Expeditum ex impedito. Plaut. Despestrer et delivrer aucun.
    \
        Fac esse. Cic. Pren le cas qu'ainsi soit.
    \
        Facite hoc meum consilium, legiones nouas non improbare. Cic. Prenez le cas que, etc.
    \
        Me fac posse tuto, multi etiam hortantur, num etiam honesté? Cic. Pren le cas que je le puisse sans danger.
    \
        Facere parentes et liberos extraneos. Plin. iunior. Estrangier et faire separation d'entre les peres et les enfans.
    \
        Facere facile. Plaut. Faire aiseement et facilement.
    \
        Factu facile. Terent. Aisé à faire.
    \
        - fecisti hercle facetias, quum hoc donauisti Dono tuum seruum. Plaut. Tu m'as faict rire.
    \
        Facultatem. Cic. Permettre, Donner povoir et congé.
    \
        Famam. Quintil. Bailler bruit.
    \
        Familiam vnam. Terent. Assembler deux maisons en une.
    \
        Fidem. Cic. Faire foy, Faire que aucun nous croye.
    \
        Fides verbis tuis non fit. Quintil. On ne te croit pas, On n'adjouste point de foy à tes parolles.
    \
        Finem facere. Cic. Faire fin, Finer, Desister, Se deporter de faire quelque chose.
    \
        Foedus. Plaut. Faire alliance.
    \
        Formidinem facere. Tacit. Faire paour.
    \
        Fortiter facere. Quintil. Faire quelque acte de prouesse.
    \
        Facere et parare magnam fortunam. Liu. Dresser ses affaires en sorte qu'elles se portent bien, Se dresser un bon heur.
    \
        Fraudem legi. Plaut. Liu. En gardant les mots contrevenir au sens de la loy.
    \
        Frugem. Plaut. Prouffiter, Gaigner.
    \
        Fugam. Plaut. S'enfuir.
    \
        Funus alicui. Cic. Faire ses obseques et funerailles.
    \
        Funus prandio. Plaut. Manger tout le disner.
    \
        Furta. Cic. Desrobber.
    \
        Gloriam alicui. Plin. iunior. Le mettre en bruit et reputation.
    \
        Gradum. Cic. Marcher.
    \
        Gradum ad aliquid. Quintil. S'arrester à faire quelque chose petite et basse pour parvenir à plus grande.
    \
        Gradum. Liu. S'advancer en quelque chose, et avoir ja gaigné un poinct de ce où on veult parvenir.
    \
        Maioribus in Africam ex hac prouincia gradus imperii factus est. Cice. Ce fut le degré par où noz ancestres monterent et parvindrent jusques à conquester Afrique.
    \
        Gratiam facere. Suet. Donner congé, Permettre.
    \
        Gratiam iusiurandi. Plaut. Suet. Tenir aucun quicte de son serment, tout ainsi que s'il avoit juré, et ne le faire point jurer, Dispenser du serment.
    \
        Bononiensibus gratiam fecit coniurandi cum tota Italia pro partibus suis. Suet. Il les quicta et dispensa, et leur permist de, etc. Il leur donna congé et liberté de, etc.
    \
        Gratiam delicti. Sallust. Faire grace, Pardonner.
    \
        Gratiam legis. Bud. Dispenser de la loy.
    \
        Gratulationem ad omnia deorum templa nomine alicuius facere. Cic. Remercier Dieu.
    \
        Gratum. Cic. Faire chose aggreable.
    \
        Grauidam facere. Plaut. Engrossir une femme.
    \
        Haeredem facere. Cic. Faire son heritier.
    \
        Haesitationem alicui. Plinius iunior. Le mettre en doubte, Le faire doubter.
    \
        Halitum iucundiorem. Plin. Faire bonne haleine et doulce.
    \
        Se hilarum. Terent. Faire joyeuse chere, Se resjouir.
    \
        Hilarem. Plin. Glans fagea suem hilarem facit. L'engresse, Le fait gras et en bon poinct.
    \
        Honeste facere. Quintil. Faire acte d'honnesteté.
    \
        Hospitium. Cic. Faire alliance d'hospitalité avec aucun.
    \
        Hostilia. Pli. iun. Faire toutes les cruautez que font les ennemis.
    \
        Facere iacturam. Plin. iunior. Recevoir perte et dommage.
    \
        Iacturam gloriae. Cic. Perdre sa gloire.
    \
        Iacturam in vnius mulierculae animula. Sulpitius ad Ciceronem. Avoir perte.
    \
        Iactus facere. Hirt. Jecter, Faire jectees.
    \
        Impensam et impensas. Cic. Faire despense, Despendre.
    \
        Impensas in stipendia militum. Liu. Contribuer pour la soulde des gensdarmes.
    \
        Imperata. Caes. Faire ce qui nous est commandé, Obeir.
    \
        Imperium. Plin. Eslever, Bastir, Mettre sus, ou Fonder et conquester.
    \
        Impetum. Cic. Venir impetueusement et de grand roideur contre quelque chose, et de toute sa force par mal talent.
    \
        Impressionem. Caesar. Idem. Quand plusieurs ensemble font un effort.
    \
        In ambiguo facere. Plin. Mettre en doubte, Faire doubteux.
    \
        Incendia facere. Caes. Mettre le feu, Faire des feuz.
    \
        Incertum. Liu. Rendre incertain, Mettre en doubte.
    \
        Incursionem in agrum Romanum. Liu. Un exploict de guerre, Une course.
    \
        Facite indicium, siquis vidit, siquis eam abstulit. Plaut. Enseignez moy si aucun, etc.
    \
        Inducias. Liu. Faire treves.
    \
        Infamem facere aliquem. Terent. Luy bailler mauvais bruit.
    \
        Initium facere. Cic. Commencer.
    \
        Iniuriam. Cic. Faire injure, Faire desplaisir et tort à aucun, Luy porter dommage.
    \
        Insidias. Cic. Espier aucun et guetter.
    \
        Insomnia. Plin. Faire resver.
    \
        Intercapedinem scribendi. Cic. Faire intermission d'escrire.
    \
        Intercessiones. Gellius, Tribuni plebis antiquitus creati faciendis intercessionibus. Les Tribuns furent creez à Rome pour se opposer et empescher que les grans Magistrats ne foulassent le commun populaire, ou pour se opposer et empescher les procedures des autres officiers qui leur sembleroyent contre la Republique.
    \
        Interuallum. Varro. Liu. Faire une pause.
    \
        Introitum. Colum. Entrer.
    \
        Inuidiam alicui. Liu. Mettre aucun en la male grace d'un autre.
    \
        Iratum aliquem alteri. Cic. L'irriter contre aucun.
    \
        Irruptionem. Cice. Quand ceulx de dehors et ennemis font une course et saillie sur ceulx de dedens.
    \
        Iter. Cic. Aller, Cheminer.
    \
        Iter pedibus. Cic. Aller à pied.
    \
        Iudicatum. Cic. Satisfaire et obeir à la sentence.
    \
        Iudicem. Plin. iunior. Faire juge aucun de quelque different.
    \
        Iudicium. Cic. Juger.
    \
        Iugulationem magnam. Hirtius. Copper la gorge à beaucoup de gens, Faire grande tuerie.
    \
        Iuramentum. Senec. Jurer.
    \
        Ius. Liu. Donner permission, Bailler povoir et puissance.
    \
        Iussa. Ouid. Plin. Faire ce qu'on nous commande.
    \
        Iusta alicui. Cic. Appaiser l'ame et l'esprit d'aucun trespassé qui n'estoit à repos, comme croyent les fols gentils.
    \
        Eos nunc laetantes faciam aduentu meo. Plaut. Je les esjouiray.
    \
        Lapidationes. Cic. Jecter force pierres.
    \
        Largitionem, siue largitiones. Cic. Faire largesse.
    \
        Legibus facere. Terent. Selon les loix.
    \
        Lites. Terent. Faire noise.
    \
        Lex quae litem faciat. Quintil. La loy dont vient et se meut le doubte.
    \
        Litem suam facere, Faire son propre faict de la cause d'un autre. Gellius, Litem meam absens facere nolui.
    \
        Longius aliquid exemplis facere. Cic. Prolonger.
    \
        Lucrum. Plaut. Gaigner.
    \
        Facere aliquantum lucri argenti. Plaut. Gaigner argent.
    \
        Ludos facere. Plaut. Se mocquer et gaudir d'aucun.
    \
        Ludos facere. Cic. Faire des jeux publiques.
    \
        Amor fecit maciem. Ouid. A amaigri.
    \
        Maculas. Plin. Maculer, Tacher.
    \
        Neque quid velim, neque nolim, facitis magni pessumae. Plaut. Il ne vous en chault gueres, Vous n'en faites compte.
    \
        Te semper maximi feci. Terent. J'ay tousjours tenu grand compte de toy, et t'ay fort estimé et prisé.
    \
        Manum. Cic. Faire amas de gens et assemblees.
    \
        Manu factum. Lucret. Faict à la main.
    \
        Matres facere. Ouid. Engrossir des femmes.
    \
        Facit mecum. Cic. Il est de mon opinion.
    \
        Memoriam tristem. Liu. Faire la memoire desplaisante et ennuyeuse.
    \
        Mentionem. Plaut. Faire mention.
    \
        Mercaturam. Cic. Demener marchandise, Mener train de marchandise.
    \
        Messem. Columel. Moissonner.
    \
        Minoris facere. Cic. Moins estimer.
    \
        Missa haec faciamus. Terent. Laissons cela, N'en parlons plus.
    \
        Me missum face. Terent. Laisse moy aller.
    \
        Missum facere legiones ad aliquem. Cn. Magnus. Envoyer.
    \
        Modum. Cic. Tenir mesure.
    \
        Quum modum irae nullum faceret. Liu. Voyant qu'ils ne s'appaisoit aucunement, et ne faisoit fin à son courroux.
    \
        Neque suum cuique ius modum faciebat. Liu. Il n'y avoit nul à qui sont droict servit de contentement, et qui se contentast de ce qu'il luy appartenoit.
    \
        Modos. Terent. Cic. Chanter.
    \
        Tantum nauis vna capta momenti fecit ad dilationem imminentis Romanis belli. Liu. Elle fut de si grande consequence.
    \
        Moram. Plin. iunior. Targer.
    \
        Ille se affirmare postero die, moram nullam esse facturum. Cic. Qu'il n'arresteroit point.
    \
        Nec hostes moram dimicandi fecerunt. Liu. Attargerent le combat, Retarderent.
    \
        Morem sibi. Liu. S'introduire une coustume, S'accoustumer.
    \
        Mortem. Columel. Faire mourir.
    \
        Motus. Liu. Faire esmotion et trouble.
    \
        Multam. Gell. Encourir une peine indicte.
    \
        Multam facere, pro Dicere. Cato. Faire commandement de payer aucune amende, Condemner à l'amende.
    \
        Munditias. Cato. Nettoyer.
    \
        Mutuum cum altero. Plaut. Luy faire le pareil.
    \
        Naturam alicuius rei sibi facere. Quintil. S'accoustumer tant à quelque chose, qu'elle nous soit comme naturelle.
    \
        Naufragium. Cic. Perdre sa navire par tempeste.
    \
        Naufragium gloriae, per metaphoram, pro Gloriam amittere. Cic. Perdre son honneur acquis.
    \
        Negotium alicui facere. Quintil. Luy faire ennui et fascherie, Le harceler.
    \
        Sed si te aequo animo ferre accipiet, negligentem feceris. Terent. Tu feras qu'il ne luy en chauldra.
    \
        Nihili. Cic. N'estimer en rien, N'en tenir compte.
    \
        Nobilem. Plin. Donner bruit.
    \
        Nomen. Plaut. Nommer, Bailler nom.
    \
        Nomen alicui. Liu. Donner bruit et renom.
    \
        Nomina facere. Cic. S'obliger envers aucun de certaine somme, sans ce que celuy qui s'oblige en touche aucun denier.
    \
        Nomen cum vineis facere. Colum. Compter à ses vignes l'argent qu'on employe pour les facons avec esperance de le recouvrer, ensemble du prouffit par dessus.
    \
        Non facio qui sis, qui nonsis, floccum. Plaut. Il n'en m'en chault qui tu sois, ou ne sois pas.
    \
        Notum facere. Plin. iunior. Faire à scavoir, Signifier.
    \
        Obnoxium sibi aliquem. Plaut. L'asservager et assubjectir à nous et à faire nostre plaisir.
    \
        Obsidium. Plaut. Assieger, Tenir le siege devant une ville.
    \
        Facito opulentum obsonium. Plaut. Appreste force viande.
    \
        Fit mihi obuiam. Terent. Je le rencontre.
    \
        Odium vitae facere. Plin. Faire enhair sa vie.
    \
        Officium suum. Terent. Faire son office et debvoir.
    \
        Officia alicui. Gell. Luy faire honneur et plaisir.
    \
        Factum oportuit. Plaut. Il devroit desja estre faict.
    \
        Optionem. Cic. Bailler le choix.
    \
        Opus. Terent. Travailler, Labourer.
    \
        Orbes facere. Sallust. Se mettre en rond. Vide ORBIS.
    \
        Otium. Virg. Mettre aucun à repos, Le mettre à son aise, Donner le loisir. \ Oua. Varro. Pondre.
    \
        Facere pactiones cum aliquo. Ci. Traicter et convenir avec aucun.
    \
        Palam aliquid facere. Cic. Publier.
    \
        Par. Plaut. Faire raison.
    \
        Non par videtur facere. Plaut. Il ne fait pas honnestement et selon que raison le requiert.
    \
        Feceris par tuis caeteris factis, patrem Tuum si percoles. Plaut. Tu seras chose convenante.
    \
        Cum influentibus negotiis paria fecisti. Plin. iunior. Tu as travaillé selon que tes affaires le requeroyent, Tu as satisfaict.
    \
        Paria facere. Cic. Egualiser, Egualer, Faire tout un.
    \
        Haec negotiatio curam villici auocat, nec vnquam patitur eum cum rationibus domini paria facere. Colum. L'empesche de faire la besongne si bien qu'elle revienne et se rapporte au compte de son maistre, Qu'il en rende compte entier.
    \
        - vtinam esset mihi Pars aequa amoris tecum, ac pariter fieret, vt Aut hoc tibi doleret itidem, vt mihi dolet: Aut ego isthuc abs te factum nihili penderem. Terent. Qu'il nous fust de mesme à l'un et à l'autre, ou qu'il t'en despleust autant qu'à moy, ou que je ne le prinsse non plus à cueur que toy.
    \
        Partes. Cic. Partir.
    \
        Participem consilii sui. Plaut. Communiquer son secret.
    \
        Partum. Plin. Produire.
    \
        Parui facere. Plaut. Peu estimer.
    \
        Pausam. Plautus, Ego pausam feci. Je m'en deportay.
    \
        Pecuariam facere. Sueton. Faire mestier de gouverner et nourrir du bestiail.
    \
        Peculatum. Plaut. Voller aucun, Piller et desrober.
    \
        Pecuniam. Cic. Gaigner et amasser argent.
    \
        Periculum. Liu. Faire preuve, Esprouver, Essayer.
    \
        Periculum ex aliis facere. Terent. Prendre exemple sur autruy.
    \
        - fac periculum in literis, Fac in palaestra. Teren. Esprouve le aux lettres et à la luicte.
    \
        Periculum legionum facere. Caesar. Les mettre en espreuve.
    \
        Permutationem cum aliquo. Cic. Faire eschange.
    \
        Perspicua sua consilia facere. Cic. Les descouvrir et donner à congnoistre.
    \
        Pestilentiam. Colum. Engendrer la peste.
    \
        Pili non facere. Catul. N'estimer à la valeur d'un poil.
    \
        Piraticam facere. Cic. Estre pirate et escumeur de mer.
    \
        Plagam. Cic. Blesser, Navrer.
    \
        Planum. Cic. Oster tout destourbier qui empesche qu'on ne congnoisse la verité, Monstrer clerement et evidemment.
    \
        In omni parte huiusce officii plurimum facit, totas nosse causas. Quintil. Il sert de beaucoup.
    \
        Pluris siue plurimi facere. Cic. Plus ou fort estimer.
    \
        Facio pluris omnium hominum neminem. Cic. Il n'y a hommes que j'estime tant.
    \
        Minimum ponderis facit. Plin. Il poise le moins.
    \
        Potestatem. Cic. Bailler congé, Permettre, Donner povoir et puissance.
    \
        Potestatem quarundam literarum. Cic. Bailler certaines lettres à aucun, et les mettre en sa puissance.
    \
        Potestatem sui. Cic. Donner audience aux gens, et les laisser parler à soy.
    \
        Radix coeliacis praeclare facit. Plin. Aide fort et donne remede.
    \
        Praeconium. Cic. Estre crieur publique faisant les cris et proclamations és encants.
    \
        Praedam. Cic. Prendre un butin, Butiner.
    \
        Praegnantem. Plaut. Engrossir une femme.
    \
        Praelium. Caesar. Donner bataille, Combatre.
    \
        Praelium aduersum facere. Caesar. Perdre la bataille.
    \
        Plurima praelia secunda fecerant. Caesar. Avoyent gaigné plusieurs batailles.
    \
        Precationes. Liu. Prier.
    \
        Pretium. Plin. Priser.
    \
        Profectionem. Caesar. Se partir et desloger.
    \
        Profectum. Plin. iunior. Prouffiter.
    \
        Progressum in studiis. Cic. S'advancer en l'estude et fort prouffiter.
    \
        Prolixe facere. Cic. Amplement, Liberalement.
    \
        Promissum. Cic. Tenir ou accomplir sa promesse.
    \
        Qua pronuntiatione facta. Caesar. Apres avoir ce ordonné et publié.
    \
        Propaginem. Plin. Prouvigner, Jecter des jectons.
    \
        Aliquem propitium facere. Plaut. Appaiser.
    \
        Prouentum maiorem. Colum. Ea res maiorem facit prouentum. Est cause de plus grand rapport et revenu.
    \
        Pugnum. Cic. Fermer la main.
    \
        Quaestum. Terent. Gaigner.
    \
        Facere quamplurimum gnatis. Terent. Leur amasser force biens.
    \
        Non ignoras quanti fecerim Scipionem. Cic. Combien je l'ay prisé et estimé.
    \
        Quid me faciam, nescio. Terent. Je ne scay que je feray.
    \
        Quid iis fiet, si huc Paulus venerit? Cic. Que deviendront ils?
    \
        Diodoro quid faciam Stoico? Cic. Que feray je, ou diray je de Diodorus? Comment l'appaiseray je, et cheviray je avec luy?
    \
        Quid de P. Clodio fiat, rescribe. Cic. Que l'on en faict, Comment on le traicte.
    \
        Quid hoc homine faciatis? Cic. Que feriez vous de cest homme?
    \
        Quod fuit viri optimi, fecisti, vt necui innocenti, etc. Cic. Tu as faict ce que devoit faire un homme de bien, c'est que, etc.
    \
        Quidam faciunt aperte quod rixemur. Quint. Ils sont cause.
    \
        Quietem infestam alicui facere. Lucret. L'empescher de dormir à son aise.
    \
        Faciam quo minus hoc agas. Plaut. J'empescheray.
    \
        Facere aliquid ratione. Cic. Faire quelque chose pour cause.
    \
        Ratum facere. Liu. Verifier et homologuer, Ratifier.
    \
        Rebellionem. Caes. Rebeller, Se revolter.
    \
        Reducem facere. Plaut. Raconvoyer, Ramener.
    \
        Nihil reliqui sibi ad celeritatem facere. Caes. Se haster tant qu'il est possible.
    \
        Reliquos. Caes. Siquos fortuna fecisset reliquos. Si par fortune aucuns estoyent eschappez et demourez sans estre tuez.
    \
        Rem facias palam. Terent. Di le, Descouvre nous toute la besongne.
    \
        Rem facere. Terent. Acquerir, Amasser des biens.
    \
        Labienus rem meliorem fecit. Cic. Nous sommes bien renforcez par la venue de Labian, Il a bien amendé nostre affaire.
    \
        Remedium lieni. Plin. Donner remede, Remedier.
    \
        Remissionem. Vlpia. Faire renvoy, Renvoyer.
    \
        Rempublicam magnam ex parua. Sallu. Accroistre, Augmenter.
    \
        Reuersionem. Plaut. Retourner.
    \
        Reum. Cic. Accuser.
    \
        Risum. Quintil. Faire rire.
    \
        Robur. Quintil. S'enforcir, Devenir fort.
    \
        Salutationem. Hirt. Saluer.
    \
        Sanguinem. Liu. Espandre sang, Tuer.
    \
        Sanum Plaut. Guarir.
    \
        Satis. Plaut. Satisfaire et payer, Contenter.
    \
        Satis alicui facere. Cic. Contenter, Assouvir.
    \
        Scelus. Cic. Faire quelque meschanceté.
    \
        Scire facere. Plaut. Faire scavoir.
    \
        Scriptum facere. Liu. Estre greffier.
    \
        Secessionem. Liu. Quand une partie du peuple par une sedition se bande, et se depart d'avec les autres avec deliberation de maintenir sa querelle par voye de faict et par armes.
    \
        Idem sentire, et secum facere. Cic. Estre de son opinion.
    \
        Securitatem. Liu. Mettre hors de soulci, Asseurer.
    \
        Seditionem. Caes. Esmouvoir sedition.
    \
        Sementem. Liu. Semer.
    \
        Semitam. Plaut. Faire sentier, et marcher par, etc.
    \
        Senatusconsultum. Cic. Assembler le Senat, et faire passer par la court, et authoriser son entreprise.
    \
        Fit sermo inter eos. Cic. On devise et parle on ensemble.
    \
        Significationem. Caes. Faire signe.
    \
        Silentium. Plaut. Se taire.
    \
        Fac silentium. Plaut. Tais toy.
    \
        Silentio facto tali oratione est vsus. Liu. Apres qu'on eut faict silence.
    \
        Silentium factum per praeconem. Liu. Il fut crié que chascun se teust.
    \
        Sobolem. Plin. Faire des petis, Progenier.
    \
        Societatem cum aliquo. Liu. Faire alliance avec luy, et le prendre à compaignon.
    \
        Societatem rerum. Cic. Faire communauté de biens.
    \
        Somnum. Plin. Faire dormir.
    \
        Speciem cruentae victoriae. Liu. Tribuni militum quinque amissi, et pauci equites Romani, cruentae maxime victoriae speciem fecerunt. La perte de cinq ou six capitaines, et de peu de gens à cheval, feit trouver la victoire dommageable, feit que la victoire sembla estre, etc.
    \
        Spem. Liu. Donner esperance.
    \
        Spiritus. Liu. Esmouvoir le courage, Bailler courage.
    \
        Sponsionem. Martian. Faire une gajure, ou par ordonnance du juge, ou de son bon gré.
    \
        Sponsionem de re aliqua. Cic. Maintenir quelque chose sur certaine peine.
    \
        Stipendia sub aliquo. Liu. Estre à la guerre soubs la charge d'aucun capitaine, à la soulte d'un peuple, roy, empereur, ou autre.
    \
        Qui cum eo stipendia fecerint. Liu. Qui avoyent esté compaignons de guerre avec luy.
    \
        Stipendiarios. Caes. Rendre un peuple tributaire.
    \
        Stomachum alicui. Cic. Faire despit.
    \
        Stragem hostium. Cic. Faire grande tuerie, Renverser beaucoup d'ennemis par terre.
    \
        Suauium alicui. Plaut. Baiser.
    \
        Sumptum. Plaut. Despendre, Faire despense.
    \
        Suspicionem. Cic. Mettre en souspecon.
    \
        Plebem facere suam. Terent. Gaigner la faveur du peuple.
    \
        Syngraphas. Cic. Faire cedulles signees de son sing.
    \
        Facere taedium. Liu. Faire enhair aucune chose, Faire engendrer ennuy d'aucune chose en l'esprit d'aucun.
    \
        Temulentiam. Plin. Faire enyvrer.
    \
        Terrorem. Liu. Espovanter.
    \
        Testem facere aliquem. Ouid. Prendre à tesmoing.
    \
        Testudinem facere dicuntur milites. Liu. Quand une bande de gens de pied se serrent pres l'un contre l'autre, ayant rondelles et pavois sur leurs testes, en sorte qu'on ne les peult voir, et sont couvers en facon d'une tortue.
    \
        Tranquillitatem. Plaut. Accoiser.
    \
        Habe animum lenem, et traquillum face. Plaut. Appaise toy.
    \
        Facta transacta omnia. Terent. Tout est accompli, C'est tout faict.
    \
        Transitum alicui facere. Liu. Bailler passage.
    \
        Sol in Pisces transitum facit. Columel. Entre.
    \
        Transitionem facere. Hirtius. Se revolter.
    \
        Trepidationem. Liu. Faire trembler de paour.
    \
        Turbas. Plaut. Faire trouble et esmeute.
    \
        Tussim. Sene. Engendrer la toux.
    \
        Tyrocinium. Budaeus. Faire chef d'oeuvre.
    \
        Vadimonium facere, quod et Promittere dicitur. Cic. Promettre de comparoistre au jour de l'assignation.
    \
        Vecturam. Quintil. Estre voicturier.
    \
        Vela. Cic. Faire voile, Desployer les voiles.
    \
        Vellaturam. Varro. Faire l'estat d'un chartier.
    \
        Ventum. Plaut. Esventer.
    \
        Verum. Plaut. Vt quicquid sit, verum quamprimum faciam. Que je le die au vray.
    \
        Facere verbum, siue verba. Cic. Dire quelque mot, Parler.
    \
        Nunquam cuiquam nostrum verbum fecit. Terent. Il ne parla jamais depuis un mot à aucun de nous.
    \
        Verba quidem haud indocte fecit. Plaut. Il n'a pas trop mal parlé. \ Ita verba fecit. Liu. Il dict ainsi.
    \
        Multa verba facere. Cic. Avoir beaucoup de parolles, Tenir long propos.
    \
        Si haec tecum duo verba fecisses, Quid ago? respirasset cupiditas. Cic. Si tu eusses dict ces deux mots.
    \
        Vestigium. Cic. Marcher, Faire un pas.
    \
        Vestigium in possessionem. Cic. Mettre le pied dedens quelque heritage.
    \
        Viam. Plaut. Marcher, Passer par quelque lieu.
    \
        Sibi viam ad castra. Liu. Se faire voye.
    \
        Victoriam. Plin. Vaincre.
    \
        Vim corpori. Liu. Tuer, Oultrager, Violer, Faire violence.
    \
        Maximam vim cum aliquo populo facere. Cice. Courir sur aucun avec grande assemblee de gens.
    \
        Vindemiam. Varro. Vendenger.
    \
        Vires. Quintil. S'enforcir.
    \
        Vitium facere. Ci. Quand un mur ou maison se desment et s'affaisse, et se fend, tellement qu'il la fault abbatre.
    \
        Vnguentariam. Plaut. Faire mestier de vendre huiles et oignemens à plaisirs et delices.
    \
        Voces. Gell. Parler.
    \
        Vota. Cic. Faire prieres et supplications.
    \
        Vrinam facere. Colum. Pisser.
    \
        Vsum sibi facere scelerum. Lucan. S'accoustumer.
    \
        Fecit vt vigilem. Plaut. Il m'a enchargé de veiller.
    \
        Facturum credo vt habeas quicum cantites. Terent. Tu feras tant que tu, etc.
    \
        Faciam vt potero. Cic. Je feray ce que je pourray.
    \
        Fit vt pretio nouus vincat. Cic. Il se fait, Il advient que, etc.
    \
        Facere vulnera. Liu. Blesser, Navrer.
    \
        Iandudum factum est quum primum bibi. Plaut. Il y a ja long temps que j'ay beu premierement.
    \
        Biennium iam factum est, postquam abii domo. Plaut. Il y a ja deux ans.
    \
        Facile est factu. Licret. Il est aisé et facile à faire.
    \
        Faciendum fuit. Terent. Il le falloit faire, Il falloit qu'il fust ainsi faict, C'estoit force.

    Dictionarium latinogallicum > facio

  • 9 neque

        Neque, Disiunctiua coniunctio. Terent. Neque virgo est Vsquam, neque ego qui illam e conspectu amisi meo. Ne la vierge, etc. ne moy.
    \
        Neque, saepius repetitum. Cic. Nulla enim vitae pars neque publicis, neque priuatis, neque forensibus, neque domesticis in rebus: neque si tecum agas quid, neque si cum altero contrahas, vacare officio potest. Ne és choses publiques, ne privees, ne, etc.
    \
        Neque enim sunt isti audiendi, qui, etc. Cicero. Et ne fault point certes, etc.
    \
        At nunc faciet: neque, vt opinor, sine tuo magno malo. Terent. Et ce ne sera pas (comme je pense) sans ton grand mal.
    \
        Concedantque vt hi boni viri fuerint: neque id quidem facient. Cic. Et je scay bien qu'ils n'en feront rien.
    \
        Neque dum, pro Necdum. Cic. Neque dum Roma ed profectus. Tu n'es point encore parti de Rome.
    \
        Ad alios commilitones fluctuantes, neque quicquam adhuc quam frementes perduxit. Sueton. Qui ne faisoyent encore que, etc.
    \
        Neque secius eo, pro Nihilo minus. Sueto. Sed quum obnoxium se Barbaris per hoc animaduerteret, neque secius eo in explicandis oneribus omnibus haereret, nihil pensi habuit quin praedaretur, etc. Et neantmoins.
    \
        Neque non etiam quaedam assumenda in villam. Varro. Il fault aussi pareillement que, etc.
    \
        Neque opinato se ostendere. Cic. Sans qu'on s'en donnast de garde, ou qu'on s'en doubtast.

    Dictionarium latinogallicum > neque

  • 10 insinuo

    īn-sinuo, āvī, ātum, āre, I) in den Sinus (Busen) stecken, manum, Tert. de res. carn. 28: manus, Apul. met. 9, 5. – II) in das Innere von etwas, tief in etwas gelangen-, eindringen lassen, A) eig.: aestum per saepta domorum, strömen lassen, Lucr.: ordines quācumque intervalla data essent insinuare, die Glieder in die Lücken der Feinde eindringen lassen, Liv.: extrinsecus insinuata anima, Lucr.: poet., tibi insinuentur opes, mögen zufallen, Prop. – refl. se insinuare u. bl. insinuare u. medial insinuari = eindringen, durchdringen, quā te insinuaveris, retro via repetenda, Liv.: Tigris mari se insinuat, vereinigt sich mit dem Meere, Curt.: flumen inter valles se insinuat, Liv.: insinuare in forum, Cic.: in locum fraudi obnoxium, Gell.: se inter corpus et arma, Liv.: se inter equitum turmas, Caes.: medial, vox in aures insinuata, Lucr. – m. dopp. Acc., pecudes alias se, sich in andere Tiere verpflanzen, Lucr. 1, 116. – B) übtr.: 1) im allg.: alqm animo Caesaris, beim Kaiser in Gunst setzen, beliebt machen, Plin. pan. – öfter refl. (m. u. ohne se), wie ins. (se) in alcis familiaritatem od. ins. in alcis consuetudinem, sich mit jmd. auf sehr vertraulichen Fuß setzen, Cic.: in amicitiam insinuavit cum matre et mecum simul blanditiis, muneribus, donis, Plaut.: divom metus insinuavit pectora, Lucr.: ins. se in philosophiam, sich einschlei-
    ————
    chen, Cic.: so auch se insinuare od. bl. insinuare alci, jmds. Wohlwollen sich im hohen Grade gewinnen, Cic. u.a.: u. medial, insinuari Augusto, mit A. innig befreundet werden, Suet. – se in sermonem hominum, sich auf eine feine Art einlassen, Cic.: se ad causam, sich den Weg zur Sache bahnen, Cornif. rhet.: u. so. bl. penitus in causam, eindringen, Cic. – 2) insbes.: a) in einen Geheimdienst einweihen, adest tibi dies, quo... per istas meas manus piissimis sacrorum arcanis insinueris, Apul. met. 11, 22. – b) gleichs. einimpfen, einpflanzen = beibringen, vitam moresque feris mentibus, Aur. Vict. de orig. gent. Rom. 3, 3. – c) bekannt machen, mitteilen, sagen, einflüstern, α) übh., (alci) alqd, ICt u. Spät.: alci de alqa re, Macr. u.a. Spät.: ins. alci m. folg. ut u. Konj., Macr. u. Spart.: mit folg. Acc. u. Infin., Macr. u.a. Spät.: mit folg. indir. Fragesatz, Macr. u. Dict. – bes. durch Unterricht beibringen, ut brevi consecutus (aufgefaßt) quae insinuaverat grammaticus esse dicatur, Treb. Poll. 28, 2.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > insinuo

  • 11 attinere

    1) обязывать, obnoxium, umplicitum attineri praestationi, rationibus, pro ratiociniis (1. 7 C. Th. 7, 1. 1. 5 D. Th. 8, 2. 1. 1 C. Th. 14, 6);

    attineri pro debitis (1. 186 D. Th. 12, 1), ad praestandum aliquid (1. 5 § 1 C. Th. 11, 20), ad poenatn praescriptam (1. 4 § 2 eod.), mulcta (1. 4 § 4 C. Th. 16, 6).

    2) задерживать, desertores attinendi (1. 13 C. Th. 7, 18). 3) касаться кого (Gaj. I. 157. Paul. III, 6 § 80).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > attinere

  • 12 detinere

    1) держать, homo liber detentus;

    in serfitute detineri (1. 11. 15 pr. D. 4, 6);

    actio datur in eum, qui detinuit (1. 2 § 9. 1. 3 D. 2, 11); (1. 38 D. 11, 7. 1. 3 § 4 D. 47, 12);

    detineri in tutela (1. 31 § 3 D. 27, 1).

    2) сохранять, удерживать, ius servitutis - aut usu detineri, aut non utendo deperire (1. 6 § 1 D. 8, 6);

    ager detentus противоп. alienatus (1. 25 D. 8, 3).

    3) иметь, владеть = tenere s. 2: fines publicos (1. 5 § 1 D. 50, 10);

    detentio s. detentatio, удержание (1. 15 § 3 D. 4, 6. 1. 5 pr. D. 25. 1. 1. 8 § 1 C. 7, 39);

    commodum detentionis sibi acquirere (1. 8 § 1 C. 7, 39);

    detentor, s. detentator, фактический владелец (1. 29 C. 5. 12. 1. 8 § 1 0. 7, 39. 1. 10 pr. C. 7, 72. 1. 10 C. 8, 4. 1. 5 C. 11, 69).

    4) обязывать, pro ratiociniis obnoxium delineri (1. 3 C. 10, 69).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > detinere

  • 13 obnoxius

    1) подлежащий, obn. sententiae (1. 57 § 1 D. 26, 7), poenae (1. 8 pr. D. 29, 5. 1. 2 C. 2, 56), criminis accusationi (1. 15 C. 9, 22), legibus (1. 11 C. 9, 2). 2) обязанный, виновный, obnoxium fieri crimine (1. 1 D. 48, 15);

    obnoxii criminum (1. 11 C. 3, 44);

    obn. lege Aquilia (1. 14 § 7 D. 11, 3. 1. 3 C. 3, 35);

    reus obn. = obligatus (1. 47 § 1 D. 46, 1);

    obn. fisco (1. 4 C. 10, 2), debitoribus fisci (1. 3 C. 4, 15. 1. 81 § 1 D. 18, 1).

    3) заложенный = pigneratus: res obn. creditori (1. 31 C. 1, 4. 1, 1 C. 8, 9); (1. 6 C. 8, 17).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > obnoxius

  • 14 reddere

    1) отдaвать назад, возвращать, redd. aureos quos mutuos acceperam (1. 93 § 1 D. 32 1. 27 § 16 D. 36, 2. cf. 1. 73 § 2 D. 35, 2. 1. 8 § 4 D. 2, 8. 1. 8 pr. D. 44, 4). 2) давать (1. 94 D. 50, 16. cf. 1. 21 D. 31);

    redd. actionem, iudicium (1. 1 § 1 D. 2, 7. 1. 9 D. 3, 4. 1. 21 pr. D. 3, 5. 1. 52 D. 6, 1. 1. 60 § 1 D. 7, 1. 1. 23 D. 10, 3. 1. 11. 12 D. 19, 5. 1. 35 pr. D. 44, 7);

    interdictum (1. 1 § 7 D. 39, 1. 1. 7 § 2 D. 39. 2. 1. 1 § 4 D. 43, 3. 1. 4 D. 43, 16. 1. 1 § 4. 1. 4 D. 43, 17. 1. 1 § 2. 10 D. 43, 19. 1. 11 D. 47, 7);

    praeiudicium (1. 3 § 5 D. 25. 3. 1. 6 D. 40, 14. 1. 3 C. 5, 51).

    3) = praestare s. 1.напр. redd. rationem s. rationes, давать отчет (1. 69 § 4 D. 21, 2. 1. 8 § 5. 1. 28 § 9 D. 34, 3. 1. 32. 81. 82. 111 D. 35, 1. 1. 22 D. 40, 4. 1. 41 § 10 D. 40, 5. 1. 6 § 7 D. 40, 7. 1. 89 § 2 D. 50, 16);

    redd. actum, tutelam, = rationem redd. actus, tutelae (1. 17 cf. 1. 2 D. 3, 5. 1. 21 D. 27, 3);

    redd. poenam, претерпеть наказание за что (1. 28 § 15 D. 48, 19).

    4) приводить, redd. causas absentiae (1. 71 D. 3, 3);

    appellations (1. 28 § 2 D. 49, 1).

    5) cудить, dies, quibus ius Praetor reddit (1. 1 D. 44, 3. 1. 11 D. 1, 1). 6) сделать, ditiorem redd. aliquem (1. 2 C. 7, 41);

    reddi obnoxium collationibus (1. 1 C. Th. 11, 20).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > reddere

  • 15 ob-noxius

        ob-noxius adj.,    liable, addicted, guilty: animus lubidini, S.: Terra nulli obnoxia bello, exposed, O.: Obnoxium est (with infin.), it is dangerous, Ta. —Subject, submissive, obedient, complying, servile: vobis, L.: pars (hominum) pravis obnoxia, H.: Crasso ex privatis negotiis, under the influence of, S.: amori uxoris, Ta.—Servile, abject, weak, timid: facies obnoxia, O.: obnoxius videar, L.: pax, dishonorable, L.—Obliged, under obligation, indebted, responsible, answerable: uxori, T.: Graecia beneficio libertatis Romanis, L.: hominum non ulli curae, dependent on, V.: facies nullis obnoxia gemmis, indebted, Pr.

    Latin-English dictionary > ob-noxius

  • 16 obnoxius

    obnoxia, obnoxium ADJ
    liable; guilty

    Latin-English dictionary > obnoxius

  • 17 adligati

    al-lĭgo ( adl-), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    A.. Lit., to bind to something:

    ad statuam,

    Cic. Verr. 2, 4, 42, § 90:

    ad palum,

    id. ib. 2, 5, 28, § 71;

    so in the witticism of Cic.: Quis generum meum ad gladium adligavit?

    Macr. S. 2, 3:

    leones adligati,

    Sen. Brev. Vit. 13. —In Col. of binding the vine to trees or other supports, 4, 13; so id. 4, 20.—
    B.
    In gen., to bind, to bind up, bind round:

    dolia,

    Cato, R. R. 39. So of the binding up of wounds: vulnus, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39:

    adligatum vulnus,

    Liv. 7, 24:

    oculus adligatus,

    Cic. Div. 1, 54, 123.—Of the binding of the hands, feet, etc.:

    adliga, inquam, colliga,

    Plaut. Ep. 5, 2, 26:

    cum adligāsset Isaac filium,

    Vulg. Gen. 22, 9; ib. Act. 21, 11:

    adligari se ac venire patitur,

    Tac. G. 24:

    adligetur vinculo ferreo,

    Vulg. Dan. 4, 12:

    catenis,

    ib. Act. 21, 33.—Hence, allĭgāti ( adl-) (sc. servi), slaves that are fettered, Col. 1, 9.—Of other things:

    adligare caput lanā,

    Mart. 12, 91: adligat (naves) ancora, makes or holds fast, Verg. A. 1, 169.—In Plin. of fixing colors, to fix, make fast: (alga) ita colorem adligans, ut elui postea non possit, 32, 6, 22, § 66; 9, 38, 62, § 134.— Poet.:

    lac adligatum,

    curdled, Mart. 8, 64.—
    II.
    Trop., to bind, to hold fast, to hinder, detain; or in a moral sense, to bind, to oblige, lay under obligation (cf. obligo;

    very freq., but in the class. per. for the most part only in more elevated prose): caput suum,

    Plaut. Ep. 3, 2, 33:

    jure jurando adligare aliquem,

    id. Rud. prol. 46; Ter. Ad. 5, 3, 58:

    hic furti se adligat,

    shows himself guilty, id. Eun. 4, 7, 39 (astringit, illaqueat, et obnoxium facit, Don.; cf. Plaut. Poen. 3, 4, 27:

    homo furti se astringet,

    Cic. Fl. 17; for this gen. cf. Roby, §

    1324): adligare se scelere,

    Cic. Planc. 33:

    adligatus sponsu,

    Varr. L. L. 6, 7 med.:

    nuptiis adligari,

    Cic. Clu. 179:

    lex omnes mortales adligat,

    id. ib. 54:

    non modo beneficio sed etiam benevolentiae significatione adligari,

    id. Planc. 33, 81:

    stipulatione adligari,

    id. Q. Rosc. 34:

    more majorum,

    id. Sest. 16:

    ne existiment ita se adligatos, ut, etc.,

    id. Lael. 12, 42:

    ne forte quā re impediar et adliger,

    id. Att. 8, 16 al. — With dat. (eccl. Lat.):

    adligatus es uxori,

    Vulg. 1 Cor. 7, 27:

    legi,

    ib. Rom. 7, 2; ib. 1 Cor. 7, 39 (= lege).—
    *

    Adligatus calculus, in games of chess,

    a piece that cannot be moved, Sen. Ep. 17 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > adligati

  • 18 adligo

    al-lĭgo ( adl-), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    A.. Lit., to bind to something:

    ad statuam,

    Cic. Verr. 2, 4, 42, § 90:

    ad palum,

    id. ib. 2, 5, 28, § 71;

    so in the witticism of Cic.: Quis generum meum ad gladium adligavit?

    Macr. S. 2, 3:

    leones adligati,

    Sen. Brev. Vit. 13. —In Col. of binding the vine to trees or other supports, 4, 13; so id. 4, 20.—
    B.
    In gen., to bind, to bind up, bind round:

    dolia,

    Cato, R. R. 39. So of the binding up of wounds: vulnus, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39:

    adligatum vulnus,

    Liv. 7, 24:

    oculus adligatus,

    Cic. Div. 1, 54, 123.—Of the binding of the hands, feet, etc.:

    adliga, inquam, colliga,

    Plaut. Ep. 5, 2, 26:

    cum adligāsset Isaac filium,

    Vulg. Gen. 22, 9; ib. Act. 21, 11:

    adligari se ac venire patitur,

    Tac. G. 24:

    adligetur vinculo ferreo,

    Vulg. Dan. 4, 12:

    catenis,

    ib. Act. 21, 33.—Hence, allĭgāti ( adl-) (sc. servi), slaves that are fettered, Col. 1, 9.—Of other things:

    adligare caput lanā,

    Mart. 12, 91: adligat (naves) ancora, makes or holds fast, Verg. A. 1, 169.—In Plin. of fixing colors, to fix, make fast: (alga) ita colorem adligans, ut elui postea non possit, 32, 6, 22, § 66; 9, 38, 62, § 134.— Poet.:

    lac adligatum,

    curdled, Mart. 8, 64.—
    II.
    Trop., to bind, to hold fast, to hinder, detain; or in a moral sense, to bind, to oblige, lay under obligation (cf. obligo;

    very freq., but in the class. per. for the most part only in more elevated prose): caput suum,

    Plaut. Ep. 3, 2, 33:

    jure jurando adligare aliquem,

    id. Rud. prol. 46; Ter. Ad. 5, 3, 58:

    hic furti se adligat,

    shows himself guilty, id. Eun. 4, 7, 39 (astringit, illaqueat, et obnoxium facit, Don.; cf. Plaut. Poen. 3, 4, 27:

    homo furti se astringet,

    Cic. Fl. 17; for this gen. cf. Roby, §

    1324): adligare se scelere,

    Cic. Planc. 33:

    adligatus sponsu,

    Varr. L. L. 6, 7 med.:

    nuptiis adligari,

    Cic. Clu. 179:

    lex omnes mortales adligat,

    id. ib. 54:

    non modo beneficio sed etiam benevolentiae significatione adligari,

    id. Planc. 33, 81:

    stipulatione adligari,

    id. Q. Rosc. 34:

    more majorum,

    id. Sest. 16:

    ne existiment ita se adligatos, ut, etc.,

    id. Lael. 12, 42:

    ne forte quā re impediar et adliger,

    id. Att. 8, 16 al. — With dat. (eccl. Lat.):

    adligatus es uxori,

    Vulg. 1 Cor. 7, 27:

    legi,

    ib. Rom. 7, 2; ib. 1 Cor. 7, 39 (= lege).—
    *

    Adligatus calculus, in games of chess,

    a piece that cannot be moved, Sen. Ep. 17 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > adligo

  • 19 alligati

    al-lĭgo ( adl-), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    A.. Lit., to bind to something:

    ad statuam,

    Cic. Verr. 2, 4, 42, § 90:

    ad palum,

    id. ib. 2, 5, 28, § 71;

    so in the witticism of Cic.: Quis generum meum ad gladium adligavit?

    Macr. S. 2, 3:

    leones adligati,

    Sen. Brev. Vit. 13. —In Col. of binding the vine to trees or other supports, 4, 13; so id. 4, 20.—
    B.
    In gen., to bind, to bind up, bind round:

    dolia,

    Cato, R. R. 39. So of the binding up of wounds: vulnus, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39:

    adligatum vulnus,

    Liv. 7, 24:

    oculus adligatus,

    Cic. Div. 1, 54, 123.—Of the binding of the hands, feet, etc.:

    adliga, inquam, colliga,

    Plaut. Ep. 5, 2, 26:

    cum adligāsset Isaac filium,

    Vulg. Gen. 22, 9; ib. Act. 21, 11:

    adligari se ac venire patitur,

    Tac. G. 24:

    adligetur vinculo ferreo,

    Vulg. Dan. 4, 12:

    catenis,

    ib. Act. 21, 33.—Hence, allĭgāti ( adl-) (sc. servi), slaves that are fettered, Col. 1, 9.—Of other things:

    adligare caput lanā,

    Mart. 12, 91: adligat (naves) ancora, makes or holds fast, Verg. A. 1, 169.—In Plin. of fixing colors, to fix, make fast: (alga) ita colorem adligans, ut elui postea non possit, 32, 6, 22, § 66; 9, 38, 62, § 134.— Poet.:

    lac adligatum,

    curdled, Mart. 8, 64.—
    II.
    Trop., to bind, to hold fast, to hinder, detain; or in a moral sense, to bind, to oblige, lay under obligation (cf. obligo;

    very freq., but in the class. per. for the most part only in more elevated prose): caput suum,

    Plaut. Ep. 3, 2, 33:

    jure jurando adligare aliquem,

    id. Rud. prol. 46; Ter. Ad. 5, 3, 58:

    hic furti se adligat,

    shows himself guilty, id. Eun. 4, 7, 39 (astringit, illaqueat, et obnoxium facit, Don.; cf. Plaut. Poen. 3, 4, 27:

    homo furti se astringet,

    Cic. Fl. 17; for this gen. cf. Roby, §

    1324): adligare se scelere,

    Cic. Planc. 33:

    adligatus sponsu,

    Varr. L. L. 6, 7 med.:

    nuptiis adligari,

    Cic. Clu. 179:

    lex omnes mortales adligat,

    id. ib. 54:

    non modo beneficio sed etiam benevolentiae significatione adligari,

    id. Planc. 33, 81:

    stipulatione adligari,

    id. Q. Rosc. 34:

    more majorum,

    id. Sest. 16:

    ne existiment ita se adligatos, ut, etc.,

    id. Lael. 12, 42:

    ne forte quā re impediar et adliger,

    id. Att. 8, 16 al. — With dat. (eccl. Lat.):

    adligatus es uxori,

    Vulg. 1 Cor. 7, 27:

    legi,

    ib. Rom. 7, 2; ib. 1 Cor. 7, 39 (= lege).—
    *

    Adligatus calculus, in games of chess,

    a piece that cannot be moved, Sen. Ep. 17 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > alligati

  • 20 alligo

    al-lĭgo ( adl-), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    A.. Lit., to bind to something:

    ad statuam,

    Cic. Verr. 2, 4, 42, § 90:

    ad palum,

    id. ib. 2, 5, 28, § 71;

    so in the witticism of Cic.: Quis generum meum ad gladium adligavit?

    Macr. S. 2, 3:

    leones adligati,

    Sen. Brev. Vit. 13. —In Col. of binding the vine to trees or other supports, 4, 13; so id. 4, 20.—
    B.
    In gen., to bind, to bind up, bind round:

    dolia,

    Cato, R. R. 39. So of the binding up of wounds: vulnus, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39:

    adligatum vulnus,

    Liv. 7, 24:

    oculus adligatus,

    Cic. Div. 1, 54, 123.—Of the binding of the hands, feet, etc.:

    adliga, inquam, colliga,

    Plaut. Ep. 5, 2, 26:

    cum adligāsset Isaac filium,

    Vulg. Gen. 22, 9; ib. Act. 21, 11:

    adligari se ac venire patitur,

    Tac. G. 24:

    adligetur vinculo ferreo,

    Vulg. Dan. 4, 12:

    catenis,

    ib. Act. 21, 33.—Hence, allĭgāti ( adl-) (sc. servi), slaves that are fettered, Col. 1, 9.—Of other things:

    adligare caput lanā,

    Mart. 12, 91: adligat (naves) ancora, makes or holds fast, Verg. A. 1, 169.—In Plin. of fixing colors, to fix, make fast: (alga) ita colorem adligans, ut elui postea non possit, 32, 6, 22, § 66; 9, 38, 62, § 134.— Poet.:

    lac adligatum,

    curdled, Mart. 8, 64.—
    II.
    Trop., to bind, to hold fast, to hinder, detain; or in a moral sense, to bind, to oblige, lay under obligation (cf. obligo;

    very freq., but in the class. per. for the most part only in more elevated prose): caput suum,

    Plaut. Ep. 3, 2, 33:

    jure jurando adligare aliquem,

    id. Rud. prol. 46; Ter. Ad. 5, 3, 58:

    hic furti se adligat,

    shows himself guilty, id. Eun. 4, 7, 39 (astringit, illaqueat, et obnoxium facit, Don.; cf. Plaut. Poen. 3, 4, 27:

    homo furti se astringet,

    Cic. Fl. 17; for this gen. cf. Roby, §

    1324): adligare se scelere,

    Cic. Planc. 33:

    adligatus sponsu,

    Varr. L. L. 6, 7 med.:

    nuptiis adligari,

    Cic. Clu. 179:

    lex omnes mortales adligat,

    id. ib. 54:

    non modo beneficio sed etiam benevolentiae significatione adligari,

    id. Planc. 33, 81:

    stipulatione adligari,

    id. Q. Rosc. 34:

    more majorum,

    id. Sest. 16:

    ne existiment ita se adligatos, ut, etc.,

    id. Lael. 12, 42:

    ne forte quā re impediar et adliger,

    id. Att. 8, 16 al. — With dat. (eccl. Lat.):

    adligatus es uxori,

    Vulg. 1 Cor. 7, 27:

    legi,

    ib. Rom. 7, 2; ib. 1 Cor. 7, 39 (= lege).—
    *

    Adligatus calculus, in games of chess,

    a piece that cannot be moved, Sen. Ep. 17 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > alligo

См. также в других словарях:

  • obnoxium reddere — index subject Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • ALODE seu ALODIUM — Gall. Aleu, Aleu Franc seu Franc aleu, praedium est liberum, nulli servituti obnoxium, ideoque Feudo oppositum, quod hoc sem per alicui subiaceat servituti. Item hereditas, quae nobis obvenit, a parentibus, acquisitae contraria, quam ideo Beatus… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • DEBITUM — apud Romanos probabatur vel Expensi latione; (Cum enim creditor pecuniam numeravit ex arca sua, nomen illius cui ea dederat, in tabulis, cum summa debiti. perscribebat: quae tabulae ersi domesticae, in iudicio fidem faciebant pecuniae creditae)… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • NEXI — dicebantur apud Romanos, homines alias liberi, sed qui, ob aes alienum, in vincula dabantur, apud Creditorem, ut ei servirent, donec debitum dissolvissent: Ita quidam. Sed negat id Salmas. Nexum, ex Varrone de L. L. l. 4. non vinctum, sed… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Feudo — (posiblemente del latín feodum, en latín vulgar feudum), que en Alemania se le denominaba Lehen, en Francia Fief y en los Países Bajos Leen, es el nombre con el que se designa a la tierra que el señor otorga al vasallo en el contrato de vasallaje …   Wikipedia Español

  • Baptism — • One of the Seven Sacraments of the Christian Church; frequently called the first sacrament , the door of the sacraments , and the door of the Church Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Baptism     Baptism …   Catholic encyclopedia

  • Georg Balthasar Metzger — (* 23. September 1623 in Schweinfurt; † 9. Oktober 1687 in Tübingen) war ein deutscher Mediziner und Naturwissenschaftler und Mitbegründer der Academia Naturae Curiosorum in Schweinfurt …   Deutsch Wikipedia

  • subject — sub·ject / səb ˌjekt/ n: the person upon whose life a life insurance policy is written and upon whose death the policy is payable: insured compare beneficiary b, policyholder Merriam Webster’s Dictionary of Law. Merriam Webster …   Law dictionary

  • AMOMUM — ἀμωμον, dictum Graecis veterib. omne aroma, quod sincerum et inculpatum esset, ut πιςτικὴ νάρδος in Euangelio Marc. c. 14. v. 3. dicitur, quae sine dolo est, et minime adulterata. Sic ἀμωμον λιβάνιον, tus sincerum, et αμωμον simplicirer. Inde et… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • AUCTIONARIAE Tabulae — dicebantur, quibus sinificabatur alicuius fortuna hastâ positâ distrahi vocique subici Praeconis, Auctionis die constitutô, apud Ciceronem s2. Catilin. c. 8. et 2. L. Agr. c. 25. item ad Qu. Fratrem et ad Attic. l. 13. Ep. 5. Earum Proferendarum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • BOS Cornupeta — memoratur Exodi c. 21. v. 28. et seqq. ubi de eo Lex: Si bos cornupeta percusserit Virum Lapidibus obruetur et non comedentur carnes eius, dominusque bovis erit innocens, h. e. si percusserit virum ictu letali. Nam si quis a tali bove citra… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»