Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

numquam

Толкование Перевод

101 ructo

ructo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. ( dep. collat. form, ructor, Varr. R. R. 3, 2, 3:
ructatur,
Hor. A. P. 457: ructaretur, Cic. ap. Paul. ex Fest. p. 263 Müll.) [rugo, whence ructus, erugo, eructo], to belch, eructate (class).
I.
Lit.
a.
Neutr.:
ructare alicui in os,
Plaut. Ps. 5, 2, 9:
cui ructare turpe est,
Cic. Phil. 2, 25, 63; id. Tusc. 5, 34, 100; id. Fam. 12, 25, 4:
numquam exspuisse, numquam ructasse,
Plin. 7, 19, 18, § 80:
si bene ructavit,
Juv. 3, 107.—
b.
Act., to belch up a thing: aves hospitales, i. e. to have the taste of them in one ' s mouth, Varr. R. R. 3, 2, 3:
acida,
Plin. 20, 17, 68, § 176:
glandem,
Juv. 6, 10:
partem exiguam cenae,
id. 4, 31:
aprum,
Mart. 9, 49, 8:
cruorem,
Sil. 2, 685; 15, 435.—
B.
Transf.:
fumum (terra),
i. e. to send forth, emit, Pall. Aug. 8, 7.—
II.
Trop., in a contemptuous sense, to belch out, give out, utter (cf. evomo):
versus,
Hor. A. P. 457: propinquitates semideum, i. e. to have in one ' s mouth, be always talking about them, Sid. Carm. 23, 252:
potor Mosellae Tiberim ructas,
though a Gaul, you speak like a Roman, Sid. Ep. 4, 17.

Lewis & Short latin dictionary > ructo
102 satias

sătĭas, ātis (collat. form sătĭes, Juvenc. 1, 637:
ad satiem,
id. 3, 216; abl. satie, Plin. 8, 51, 77, § 209), f. [satis], a sufficiency, abundance, plentifulness.
I.
In gen. (mostly ante- and post-class.; not found in Cic. or Cæs.; commonly used only in nom. sing., the other cases being taken from satietas): quorum crudelitatem numquam ulla explet satias sanguinis, Att. ap. Non. 172, 7 (Trag. Rel. p. 133 Rib.); cf. id. ap. Cic. N. D. 3, 38, 90 (v. Charis. p. 70 P., and l. l. p. 188 Rib.):
fessus satiate videndi,
Lucr. 2, 1038: haec juvabant Cum satiate cibi, along with abundance of food, i. e. after eating sufficiently, id. 5, 1391: ut hodie ad litationem huic suppetat satias Jovi, * Plaut. Ps. 1, 3, 100: frumenti ex inopiā gravi satias facta, Sall. Fragm. ap. Non. 172, 13 (Hist. 2, 29 Dietsch): fructibus omnium generum ita subnascentibus ut numquam satias voluptatibus desit, Plin. 5, 1, 1, § 6; Macr. S. 7, 12, 21:
ad satiatem terra ferarum Nunc etiam scatit,
in abundance, abundantly, Lucr. 5, 39.—
II.
In partic., subject., satisfied desire, satiety; a loathing, disgust (ante-class. and since the Aug. period, but not in Quint.; cf.
, on the other hand, satietas): satias jam tenet Studiorum istorum,
Ter. Hec. 4, 2, 18: omnium rerum, Lucil. ap. Non. 172, 14:
sicubi eum satias Hominum aut negoti si quando odium ceperat,
Ter. Eun. 3, 1, 14; so (corresp. with odium) id. Eun. 5, 5, 3;
(with taedium),
Tac. A. 16, 16:
si forte jam satias amoris in uxore ex multā copiā cepisset,
Liv. 30, 3 Drak. N. cr.:
satias capit aliquem,
Tac. A. 3, 30 fin.; Macr. S. 7, 12 med.:
vini,
Liv. 25, 23 fin. Drak. N. cr.; Tac. A. 3, 54.

Lewis & Short latin dictionary > satias
103 scelestus

scĕlestus, a, um, adj. [scelus; like funestus, from funus], wicked, villanous, infamous, accursed, abominable; knavish, roguish; and subst., a wicked person, a knave, rogue, scoundrel, miscreant (freq. ante-class. in Plaut. and Ter.; after the class. per. sceleratus is more freq.; by Cic. not used of persons).
I.
Lit., of persons:
ego sum malus, Ego sum sacer, scelestus,
Plaut. Bacch. 4, 6, 14:
eheu, scelestus galeam in navi perdidi,
id. Rud. 3, 5, 22:
perjuravisti, sceleste,
id. Ps. 1, 3, 120 sq.:
o scelestum atque audacem hominem!
Ter. Eun. 4, 4, 41; Plaut. Most. 3, 1, 36; id. Merc. 1, 90; id. Ps. 3, 2, 103 et saep.; Ter. Heaut. 5, 2, 17; id. Ad. 2, 1, 5; id. Eun. 1, 1, 26 al.; Sall. C. 51, 32; 52, 15; Quint. 2, 16, 2; Hor. C. 2, 4, 17; 3, 2, 31; 3, 11, 39; id. Epod. 7, 1.— Comp., Plaut. Aul. 3, 2, 5; id. Cist. 4, 1, 8; id. Bacch. 2, 3, 22 al.— Sup., Plaut. Am. 2, 1, 2.—As a term of reproach or abuse: sceleste, scelesta, etc., you knave! you wretch! sceleste. Plaut. Ps. 1, 3, 120; 1, 3. 126; Ter. And. 4, 4, 51; id Eun. 4, 4, 1; id. Heaut. 2, 3, 71:
scelesta,
Plaut. As. 1, 2, 23; id. Most. 1, 3, 26; Ter. Eun. 5, 1, 1; 5, 1, 16:
scelesti,
Plaut. Men. 5, 7, 28; cf. sup.:
scelestissime, audes mihi praedicare id?
you arrant rogue! id. Am. 2, 1, 11.—Of things:
scelestum ac nefarium facinus,
Cic. Rosc. Am. 13, 37:
res scelesta, atrox, nefaria,
id. ib. 22, 62:
numquam quidquam facinus feci pejus neque scelestius,
Plaut. Men. 3, 1, 2:
scelesto facinori scelestiorem sermonem addidit,
Liv. 5, 27:
scelestae hae sunt aedes, impia est habitatio,
Plaut. Most. 2, 2, 73:
scelestior cena,
id. Rud. 2, 6, 24:
lingua,
id. Am. 2, 1, 7:
facta,
id. Mil. 3, 1, 139:
ser-vitus,
id. Curc. 1, 1, 40:
vacuam domum scelestis nuptiis fecisse,
Sall. C. 15, 2:
servitium,
id. H. Fragm. 3, 61, 9 Dietsch:
malitia,
Phaedr. 2, 4, 5.—
II.
Transf., in Plaut. for sceleratus (B. 2.), baleful, calamitous, unlucky, unfortunate:
scelestiorem ego annum argento faenori Numquam ullum vidi,
Plaut. Most. 3, 1, 1:
me (vidisti) adeo scelestum, qui, etc.,
id. Rud. 4, 4, 123; id. Cas. 3, 5, 34:
ne ego sum miser, Scelestus,
id. Most. 3, 1, 36; id. Capt. 3, 5, 104; id. As. 5, 2, 6; id. Rud. 3, 5, 22; id. Men. 3, 1, 2; id. Cist. 4, 2, 17; cf.
scelesta, vae te!
Cat. 8, 15 Ellis ad loc.— Adv.: scĕlestē (acc. to. I.), wickedly, viciously, impiously, abominably, detestably:
sceleste atque impie facere,
Liv. 24, 25:
parta bona,
Plaut. Rud. 2, 6, 22:
insimulare,
Vell. 2, 60, 3:
exercere arma,
Val. Max. 5, 1, 3.— Comp.:
interit pudor,
Aug. Ep. 202.—Humorously: tu sceleste suspi-caris, ego aphelôs scripsi, roguishly, Cic. Att. 6, 1, 8.

Lewis & Short latin dictionary > scelestus
104 scribo

scrībo, psi, ptum, 3 ( perf. sync. scripsti, Plaut. As. 4, 1, 57: scripstis, Enn. ap. Non. 153, 28, or Trag. v. 239 Vahl.; inf. scripse, Aus. Sept. Sap. Lud. 1; cf. 2. dico init.), v. a. [root skrabh-, to dig; whence, Gr. graphô; Lat. scrobis, scrofa; cf. Germ. schreiben], prop., to scratch, grave, engrave with a sharp point; hence,
I.
In gen.
A.
Lit., to write, draw, or otherwise make lines, letters, figures, etc. (cf. scalpo):
in libro cum scribuntur calamo litterae,
Plaut. Ps. 1, 5, 131; cf. id. Bacch. 4, 4, 76 sq.:
litteras, tabellas,
id. Ps. 1, 1, 28:
(littera M) etiamsi scribitur, tamen parum exprimitur,
Quint. 9, 4, 40; cf. id. 1, 7, 28:
nostri praeceptores cervum servumque u et o litteris scripserunt,
id. 1, 7, 26; cf. id. 1, 7, 4; 1, 7, 20; 1, 7, 30; 12, 10, 28;
12, 10, 30: terra in augurum libris scripta cum r uno,
Varr. L. L. 5, § 21 Müll.:
hic carmen mediā scribe columnā,
Prop. 4 (5), 7, 83; cf.:
scribitur vestris Cynthia corticibus,
id. 1, 18, 22; Ov. M. 9, 527; Luc. 2, 343:
in aquā,
Cat. 68, 4; cf.
also: fac lapis his scriptus stet super ossa notis: hic jacet, etc.,
Tib. 1, 3, 54 (but the better reading is inscriptis):
scribere decore,
to write a good hand, Amm. 30, 9, 4:
erat scriptum ipsius manu,
Cic. Cat. 3, 5, 10:
suā manu scripsit,
Liv. 37, 10.—Of drawing, etc.:
si quis fugitivo stigmata scripserit,
has branded a runaway, Quint. 7, 4, 14; cf.: charaxat ambas ungulis scribentibus genas, Prud. steph. 10, 557:
totius vobis Frontem tabernae scipionibus scribam,
Cat. 37, 10:
(Diodotus Stoicus) geometriae munus tuebatur, verbis praecipiens discentibus, unde, quo quamque lineam scriberent,
Cic. Tusc. 5, 39, 113:
ut formam (porticus) secundum rationem loci scribas,
draw, design, Plin. Ep. 9, 39, 5; Stat. S. 1, 3, 9:
quae Attalicis variata per artem Aulaeis scribuntur acu,
i. e. are embroidered, Sil. 14, 660:
scripto radiat Germanicus auro, i. e. sculpto,
Juv. 6, 205; cf. Mart. 11, 5, 3.—
B.
Trop.: memor essem? etiam nunc mihi Scripta illa dicta sunt in animo Chrysidis De Glycerio, graven, imprinted (syn.:
inscripta, insculpta),
Ter. And. 1, 5, 48:
arva sanguineo scribit rutilantia gyro,
Stat. Th. 11, 514.—
II.
In partic., with the accessory idea of intellectual action, of written composition of every kind, to write, write down, compose, describe, depict; to draw up, communicate, announce in writing (syn.: compono, perscribo).
(α).
With acc.:
quoniam de re publicā multa quaesierint et scripserint,
Cic. Rep. 1, 7, 12:
Cn. Aufidius praetorius (caecus) Graecam scribebat historiam,
id. Tusc. 5, 38, 112; so,
historiam,
id. de Or. 2, 12, 51; id. Brut. 75, 262:
bellum,
Liv. 21, 1:
res gestas,
Hor. A. P. 74; id. Ep. 1, 3, 7 al.:
librum de rebus rusticis,
Cic. Sen. 15, 54:
scripsi etiam versibus tres libros de temporibus meis,
id. Fam. 1, 9, 23:
in Catone Majore, qui est scriptus ad te de senectute,
id. Lael. 1, 4:
carmen in aliquem,
id. de Or. 2, 86, 352:
Furius defensionem causae suae scripsit,
id. Verr. 2, 5, 43, § 112; cf. Quint. 2, 15, 29:
libellos,
Ov. Tr. 5, 12, 61; id. P. 4, 13, 19:
notas,
id. ib. 3, 2, 90:
Diphilus Hanc (fabulam) Graece scripsit,
Plaut. Cas. prol. 33; Ter. Heaut. prol. 43; id. Hec. prol. 6 (cf. also infra, d):
versus,
Lucr. 1, 24; Hor. S. 1, 9, 23; 1, 10, 60:
carmina,
id. ib. 2, 5, 74; id. Ep. 1, 19, 3:
poëmata,
id. ib. 2, 2, 66 et saep.; cf.: scripsere alii rem Versibus, Enn. ap. Cic. Brut. 19, 76 (Ann. v. 221 Vahl.):
formam et situm agri alicui,
to describe, Hor. Ep. 1, 16, 4 et saep.—Of written communications, letters, etc.:
epistulis tuis perdiligenter scriptis,
Cic. Att. 1, 11, 1; cf. Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 1:
haec scripsi properans,
Cic. Att. 2, 19, 5:
litteras, quas ad Pompeium scripsi, tibi misi,
id. ib. 3, 9, 3:
litterae extemplo Romam scriptae,
Liv. 41, 16:
plura ad te scribam, si, etc.,
Cic. Att. 11, 10, 3:
scriberem ad te de hoc plura, si Romae esses,
id. ib. 6, 4, 11:
haec ad te scripsi verbosius,
id. Fam. 7, 3, 5:
scriptā jam epistulā superiore,
id. ib. 1, 9, 26:
non quo haberem, quod tibi scriberem,
id. Att. 4, 4, a:
epistulam,
Plin. Ep. 7, 9, 8 et saep.:
scribere salutem,
to send a greeting, Plaut. Bacch. 4, 9, 77; cf.:
laudes atque gratias populo Romano,
Gell. 3, 8, 5.—With a personal object:
nullos habeo scriptos (homines), memini tamen,
written down, Plaut. Mil. 1, 1, 48:
per eum Marium, quem scripsissem,
Cic. Att. 12, 49, 1: quis Martem digne scripserit aut...Merionem aut...Tydiden? who could depict, represent, etc., Hor. C. 1, 6, 14; id. S. 2, 1, 16; cf. in the pass.:
scriberis Vario fortis et hostium Victor,
id. C. 1, 6, 1.—With two acc.: cum auctor pugnae se A. Cornelium Cossum consulem scripserit, subscribed himself, declared himself in the inscription to be, Liv. 4, 20, 11.—
(β).
With object-clause:
in foribus scribat occupatum esse se,
Plaut. As. 4, 1, 15:
ut Africanum avum meum scribit Cato solitum esse dicere,
Cic. Rep. 1, 17, 27; id. Att. 1, 8, 1; cf.:
Romae quod scribis sileri, ita putabam,
id. ib. 2, 13, 2:
quod ad te scripseram me in Epiro futurum,
id. ib. 3, 13, 1:
Graeceius ad me scripsit, C. Cassium sibi scripsisse, homines comparari, qui, etc.,
id. ib. 15, 8, 2:
Cicero quodam loco scribit, id esse optimum, etc.,
Quint. 11, 1, 92:
post paulo scribit, sibi millia quinque Esse domi chlamydum,
Hor. Ep. 1, 6, 43 et saep.—In pass., with nom. or acc.:
eadem haec avis scribitur conchis se solere complere, etc.,
Cic. N. D. 2, 49, 125: scribitur nobis, magnam veteranorum multitudinem Romam convenisse jam, etc., Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2, 1:
scriptum est item, quaesivisse (Socratem), quid esset,
Cic. Div. 1, 54, 123.—
(γ).
With rel.-clause:
nec scribis, quam ad diem te exspectemus,
Cic. Att. 3, 7, 1:
scribe aliquando ad nos, quid agas,
id. Fam. 7, 12, 2:
ad me Valerius scripsit... quem ad modum ducta esses, etc.,
id. ib. 14, 2, 2.—
(δ).
Absol.:
quo (Platone) nemo in scribendo praestantior fuit,
Cic. Rep. 2, 11, 21; cf. id. ib. 3, 8, 13:
Demophilus scripsit, Marcus vortit barbare,
Plaut. As. prol. 11; id. Trin. prol. 19:
poëta quom primum ad scribendum animum appulit,
Ter. And. prol. 1; id. Heaut. prol. 7:
sumite materiem vestris, qui scribitis, aequam Viribus,
Hor. A. P. 38:
sic raro scribis, ut toto non quater anno Membranam poscas,
id. S. 2, 3, 1 et saep.:
Samiae, ut ibi (i. e. in oratione) scribit Laelius, capedines,
Cic. Rep. 6, 2, 11; cf. id. ib. 1, 16, 25:
ut, quemadmodum scribit ille, cottidiano, etc.,
id. ib. 6, 2, 8:
denique non video de tot scribentibus unum,
Ov. Tr. 2, 495.—So freq. of written communications, letters; usually with ad aliquem (less freq. alicui) or de aliquā re:
tv si, ut scribis, Kal. Jun. Romā profectus es, etc.,
Cic. Att. 3, 9, 3:
ego te, ut scribis, cito videbo,
id. ib. 3, 27:
nihil habeo, quod ad te scribam, scribo tamen, non ut te delectem, etc.,
id. ib. 14, 12, 3:
senatusconsultum si erit factum, scribes ad me,
id. ib. 5, 4, 2; cf.:
scripsi etiam ad Camillum, ad Lamiam,
id. ib. 5, 8, 3:
in quā (epistulā) de agro Campano scribis,
id. ib. 2, 16, 11:
ut nuper me scis scripsisse ad te de Varronis erga me officio, etc.,
id. ib. 2, 25, 1; cf.:
Hermae tui Pentelici, de quibus ad me scripsisti,
id. ib. 1, 8, 2; 1, 9, 2 et saep.— With ut, ne, etc.:
velim domum ad te scribas, ut mihi tui libri pateant,
Cic. Att. 4, 14, 1:
ad me scriberet, ut in Italiam quam primum venirem,
id. ib. 11, 7, 2; 5, 11, 6.— With dat.:
consules Fulvio, ut ex Falisco, Postumio, ut ex Vaticano exercitum ad Clusium admoveant, scribunt,
Liv. 10, 27; 42, 27; Tac. A. 1, 29.—With ne:
Scipioni scribendum, ne bellum remitteret,
Liv. 30, 23.—With simple subj.:
scribit Labieno, si rei publicae commodo facere posset, cum legione ad fines Nerviorum veniat,
Caes. B. G. 5, 46 fin. —In Tac. also, with inf.:
scribitur tetrarchis ac regibus, jussis Corbulonis obsequi,
Tac. A. 15, 25 fin. —In eccl. Lat. as a formula of quotation from the Scriptures:
scriptum est,
i. e. it is said in Holy Writ, Vulg. Matt. 4, 4; id. Luc. 19, 46; id. Rom. 11, 8 et saep.—
B.
Publicists', milit., jurid., and business t. t., of written plans, drafts, and other writings of various import.
1.
Publicists' t. t., to draw up, draught a law, decree, treaty, etc.:
quod proditum memoria est, X. viros, qui leges scripserint, etc.,
Cic. Rep. 2, 31, 54; so,
leges,
id. ib. 2, 36, 61; 2, 10, 18; id. Rosc. Am. 25, 70; id. de Or. 1, 19, 86; id. Inv. 1, 38, 68 al.; cf.
in a transf. signif.: cui non apparet, inopiam et miseriam civitatis istam legem scripsisse, etc.,
Liv. 34, 6 fin.; and:
testamentum, quod pietas, fides, pudor scripsit,
Plin. Ep. 8, 18, 7:
haec senatusconsulta non ignoro ab amicissimis ejus, cujus de honore agitur, scribi solere,
Cic. Fam. 15, 6, 2.—So very freq.: senatusconsulto scribendo, or simply scribendo adesse, or also, ad scribendum esse, to witness the drawing up of a decree of the Senate; to subscribe it: erat nobis dictum, te existimare, alicui senatusconsulto, quod contra dignitatem tuam fieret, scribendo Lamiam [p. 1648] affuisse, qui omnino consulibus illis numquam fuit ad scribendum, Cic. Fam. 12, 29, 2 Orell. N. cr.; cf.: senatusconsulta scribuntur apud familiarem meum (i. e. Caesarem). Et quidem cum in mentem venit (Caesari), ponor ad scribendum (i. e. he adds my signature to it), id. ib. 9, 15, 4:
quod me esse ad scribendum vides,
id. Att. 1, 19, 9; id. Fam. 9, 15, 3: S. C. auctoritas. Pridie Kal. Octob. in aede Apollinis scrib. affuerunt L. Domitius, etc., an official formula ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 sq. (v. assum):
Boeotorum gentem numquam ad scribendum amicitiae foedus adduci potuisse,
to make, enter into, conclude, Liv. 42, 12.—
2.
Milit. t. t.: scribere milites (legiones, supplementum, etc.), to enlist, enroll, levy:
milites,
Sall. J. 43, 3:
legiones,
id. C. 32, 1:
exercitui supplementum,
id. J. 39, 2:
supplementum legionibus,
Cic. Fam. 3, 3, 1; Liv. 8, 8:
exercitum,
id. 4, 43; 9, 8; 9, 19:
equites,
id. 10, 25; 21, 40; 35, 20:
socios navales,
id. 37, 2; so, too: sex milia colonorum Albam in Aequos, to enroll for the purpose of sending, to send, id. 10, 1:
socios scribere in urbem,
id. 4, 11, 4.—
b.
Poet., transf.:
scribe tui gregis hunc,
enroll him among your retinue, Hor. Ep. 1, 9, 13.—
3.
Jurid. and business t. t.: dicam scribere (alicui), like dikên graphein tini, to bring an action in writing against any one (v. dica); of a lawyer, to draw up legal instruments (complaints or charges, contracts, wills, etc.):
Servius hanc urbanam militiam respondendi, scribendi, cavendi secutus est,
Cic. Mur. 9, 19; id. Fam. 7, 14 Manut.; cf. id. Leg. 1, 4, 14:
omnia testamenta tu scribes unus,
id. de Or. 2, 6, 24; Dig. 28, 2, 25.—Hence, transf., with a personal object: aliquem heredem, to appoint or designate any one as heir:
testamentum palam fecerat et illum heredem et me scripserat,
Cic. Mil. 18, 48; cf.:
in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti, etc.,
Caes. B. C. 3, 108:
quem Micipsa testamento secundum heredem scripsit,
Sall. J. 65, 1; Auct. B. Alex. 33; Plin. Pan. 43, 1 sq.; Tac. A. 14, 31; Hor. S. 2, 5, 48; Juv. 3, 161; 9, 87:
aliquem coheredem,
Tac. Agr. 43 fin.:
aliquem exheredem,
to disinherit any one by will, Dig. 37, 4, 8, §§
1 and 6: aliquem tutorem liberis suis,
to appoint as guardian by will, Cic. Clu. 14, 41:
libertatem servo,
to bequeath to a slave his freedom, Dig. 29, 2, 71.—Of contracts, notes, drafts, etc.:
pulchre scripsti: scitum syngraphum!
Plaut. As. 4, 1, 57: nummos, usuras, etc. (alicui), to give a note or bond for:
scribit nummos,
id. ib. 2, 4, 34:
sibi creditam pecuniam,
Dig. 26, 7, 9, § 7:
genero usuras praestandas quasi ex dotis promissione,
ib. 4, 4, 17:
lecta est cautio hujusmodi: Lutius Titius scripsi, me accepisse a Publio Maevio quindecim mutua numerata mihi de domo, etc.,
ib. 12, 1, 40: scribe decem (tabulas) a Nerio, give ten notes or bonds drawn up by the usurer Nerius, Hor. S. 2, 3, 69. scriptos expendere nummos, v. l. ap. Hor. Ep. 2, 1, 105 (Hold. cautos); cf. rescribo.—Hence, scriptum, i, n., something written, viz.,
A.
(Acc. to I.) A line; so only: duodecim scripta, a game played with colored stones (calculi) on a draught-board marked into spaces by twelve oblique lines: tibi concedo, quod in duodecim scriptis olim, ut calculum reducas, si te alicujus dati poenitet, Cic. Fragm. ap. Non. 170, 30; cf.:
in lusu duodecim scriptorum cum prior calculum promovisset essetque victus, etc.,
Quint. 11, 2, 38;
v. also scriptula, and Becker, Gall. 3, pp. 261 and 264 sq.: duodecim scriptis ludere,
Cic. de Or. 1, 50, 217.—
B.
(Acc. to II.) A written composition, writing, treatise, book, work, etc. (most freq. in plur.):
ex scripto et sententiā controversia nascitur cum videtur scriptoris voluntas cum scripto ipso dissentire,
the writing, the written expression, Auct. Her. 1, 11, 19:
incredibile dictu est, quam multi Graeci de harum valvarum pulchritudine scriptum reliquerunt,
have left something written concerning it, speak of it in their writings, Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124; so Quint. 6, 1, 7; cf. in plur., Cic. Rep. 1, 22, 36:
quod a Democrito et Platone in scriptis relictum esse dicunt,
id. de Or. 2, 46, 194:
utinam exstarent illa carmina, quae multis saeculis ante suam aetatem in epulis esse cantata, in Originibus scriptum reliquit Cato!
id. Brut. 19, 75: ut ipsis scriptis non ea mandaremus, id. Off. 2, 1, 3:
in quo libro scriptum hoc invenitur,
Quint. 1, 1, 15:
Hortensius erat memoriā tantā, ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto verbis eisdem redderet, quibus cogitavisset,
without notes, Cic. Brut. 88, 301; cf. on the contrary: de scripto dicere, to speak or read from a written paper:
recitetur oratio, quae propter rei magnitudinem dicta de scripto est,
id. Planc. 30, 74; id. Phil. 10, 2, 5; id. Brut. 12, 46; id. Att. 4, 3, 3; id. Fam. 10, 13, 1:
laudavit pater scripto meo,
in a speech composed by me, id. Q. Fr. 3, 8, 5:
adire aliquem scripto,
Tac. H. 4, 39:
cum eorum inventis scriptisque se oblectent,
writings, Cic. Rep. 1, 17, 28:
ardeo cupiditate...nomen ut nostrum scriptis illustretur et celebretur tuis,
id. Fam. 5, 12, 1:
scripta recitare,
Hor. S. 1, 4, 75:
nosmet Lucili scripta legentes,
id. ib. 1, 10, 56:
Graecorum Scripta optima,
id. Ep. 2, 1, 29:
si non accipiet scriptum,
Ov. A. A. 1, 469:
debueram scripto certior esse tuo,
id. H. 6, 4.—
2.
(Acc. to II. B. 1.) Scriptum legis, and simply scriptum, a written ordinance, a law:
quam tu mihi ex ordine recita de legis scripto populi Romani auctionem,
Cic. Agr. 2, 18, 48:
(Crassus) ita multa tum contra scriptum pro aequo et bono dixit, ut, etc.,
id. Brut. 39, 145; cf. id. Inv. 2, 46, 135; 2, 47, 138; cf.:
(senatus) scripto illo istius sententiam dicere vetabatur,
rescript, id. Dom. 26, 69.

Lewis & Short latin dictionary > scribo
105 simile

sĭmĭlis, e, adj. [Sanscr. samā, together; Gr. hama, omoios; Lat. simul, simulare; cf. simia], like, resembling, similar (cf. par); constr. with gen. (so usu. in ante-Aug. Lat.), with dat. (rare in Cic., except with neuter nouns), with inter, atque, and absol.
(α).
With gen. (mostly ante - Aug.; so always in Plaut. and Ter.; cf. Brix ad Plaut. Capt. 1, 2, 7; but in Cic. almost exclusively of living beings; yet always veri simile; v. Madv. ad Cic. Fin. 5, 5, 12);
of persons: similes avorum,
Lucr. 4, 1218:
nimis simili'st mei,
Plaut. Am. 1, 1, 286; cf. id. ib. 2, 2, 226:
ecquid mei similist (puer)?
id. Truc. 2, 6, 24 Speng.:
omnis inveniri similis tui vis,
id. Capt. 3, 4, 50 Brix:
ita est istaec (amica) hujus similis nostrae tua,
id. Mil. 2, 6, 39:
alia ejus similis,
id. ib. 2, 5, 38:
similis est Sagaristionis,
id. Pers. 1, 1, 14:
hominis similis,
Cic. N. D. 1, 28, 78; Val. Max. 9, 14, 2:
symbolum ejus similem,
Plaut. Ps. 1, 1, 55:
sui similem speciem,
Cic. Tusc. 1, 15, 34:
sui similis res,
Lucr. 5, 830:
volo me patris mei similem,
Plaut. As. 1, 1, 53: patris similem esse. Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30:
non tam potuit patris similis esse, quam ille fuerat sui,
id. Off. 1, 33, 121: quaererem ex eo, cujus suorum similis fuisset Africani fratris nepos; facie vel patris, vitā omnium perditorum ita similis, ut esset facile deterrimus;
cujus etiam similis P. Crassi nepos, etc.,
id. Tusc. 1, 33, 81:
tui similis est probe,
Ter. Heaut. 5, 3, 18:
est similis majorum suorum,
id. Ad. 3, 3, 57:
haud similis virgo est virginum nostrarum,
id. Eun. 2, 3, 22: haud parasitorum aliorum simil'est, Naev. ap. Non. 224, 26:
virum non similem furis hujus,
Plaut. As. 3, 3, 91:
domini similis es,
Ter. Eun. 3, 2, 43:
in magistratu privatorum similes,
Cic. Rep. 1, 43, 67:
multi Gnathonum similes cum sint,
id. Lael. 25, 94:
plures Romuli quam Numae similes reges,
Liv. 1, 20:
ut sis tu similis Coeli Byrrhique latronum, Non ego sim Capri neque Sulci,
Hor. S. 1, 4, 69 et saep.:
deos esse tui similes putas?
Plaut. Am. 1, 1, 128; so,
tui,
id. Rud. 2, 6, 16; Liv. 22, 39:
nostri similes,
id. 26, 50:
sui similis,
Plaut. Trin. 2, 2, 7; cf.:
alterum similem sui quaerere,
Cic. Lael. 22, 82:
nihil est appetentius similium sui quam natura,
id. ib. 14, 50:
quam uterque est similis sui!
Ter. Phorm. 3, 2, 16:
tui similem esse,
Cic. Fam. 9, 14, 6:
sui similis gens,
Tac. G. 4.—Of things:
tam similem quam lacte lactist (i. e. lactis est, Brix ad loc.),
Plaut. Mil. 2, 2, 85:
haec atque hujus similia alia damna,
id. ib. 3, 1, 105:
perpulchra credo dona aut nostri similia,
Ter. Eun. 3, 2, 15 Umpfenb.:
quid habet illius carminis simile haec oratio,
Cic. Rep. 1, 36, 56:
si fabularum similia didicimus,
id. ib.:
paupertatem, ignominiam, similia horum,
id. Fin. 3, 15, 51:
similes meorum versus,
Hor. S. 2, 1, 3:
nonne hoc monstri simile'st?
Ter. Eun. 2, 3, 43; so,
monstri,
id. Phorm. 5, 7 (8), 61:
prodigii,
Cic. Lig. 4, 11:
narrationem veri similem,
id. de Or. 2, 19, 83; cf.
Cels. ap. Cuint. 2, 15, 32: simile veri,
Cic. Fam. 12, 5, 1:
quae similia veri sint,
Liv. 5, 21 Drak. N. cr.; v. verus, and cf. also in the foll.—In comparing persons with things:
hominem quojus rei Similem esse arbitrarer simulacrumque habere... Novarum aedium esse arbitror similem ego hominem,
Plaut. Most. 1, 2, 6 sq.:
amator simil'est oppidi hostilis,
id. Truc. 1, 2, 68:
meretricem esse similem sentis condecet,
id. ib. 2, 1, 16: tu pueri pausilli simili'es, Nov. ap. Non. 224, 28:
equi te Esse feri similem dico,
Hor. S. 1, 5, 57.— Comp.: hominem hominis similiorem numquam vid: ego alterum, Neque aqua aquae, neque lac [p. 1701] test lactis usquam similius, Plaut. Men. 5, 9, 29 sq. Brix ad loc.:
Rhodii Atticorum similiores,
Cic. Brut. 13, 52.— Sup.:
hic noster quaestus aucupii simillimu'st,
Plaut. As. 1, 3, 63; id. Bacch. 4, 8, 72:
meretrix fortunati oppidi,
id. Cist. 1, 1, 82:
tener et lactens puerique simillimus aevo,
Ov. M. 15, 201:
simillima societas hereditatis,
Cic. Rosc. Com. 18, 55:
quid esset simillimum veri,
id. Tusc. 5, 4, 11.—
(β).
With dat. (of both persons and things; freq., and in post-Aug. writers almost always; not in Plaut. or Ter. acc. to Ritschl, Opusc. 2, 570 sq.; 579 sq.; but contra, v. Ussing ad Plaut. Am. v. 595): simia quam similis nobis, Enn. ap. Cic. N. D. 1, 35, 97 (Sat. v. 45 Vahl.):
patri suo,
Cat. 61, 221; cf.:
similis quidem (genitos) alios avo et ex geminis quoque alterum patri, alterum matri, annoque post genitum majori similem fuisse ut geminum. Quasdam sibi similis semper parere, quasdam viro, quasdam nulli, quasdam feminam patri, marem sibi,
Plin. 7, 12, 10, § 51:
similis malo est,
Plaut. Poen. 3, 2, 36: Terentio non similem dices quempiam, Afran. ap. Suet. Vit. Ter. fin.:
filius patri similis,
Cic. Fin. 5, 5, 12 Madv. N. cr.:
sit suo similis patri,
Cat. 61, 217:
patri,
Ov. M. 6, 622:
parentibus ac majoribus suis,
Quint. 5, 10, 24:
par similisque ceteris,
Sall. C. 14, 4:
huic in hoc similis,
Cic. Ac. 2, 37, 118:
similes Icilio,
Liv. 3, 65:
hinnuleo,
Hor. C. 1, 23, 1:
puro te similem vespero petit Rhode,
id. ib. 3, 19, 26:
multum similis metuenti,
id. S. 2, 5, 92:
fluctuanti,
Liv. 6, 13 Drak.:
flenti,
Ov. M. 3, 652:
cognoscenti,
id. ib. 2, 501:
roganti,
id. ib. 3, 240:
cogitantibus et dubitantibus,
Quint. 11, 2, 47:
ediscenti,
id. 11, 2, 46:
legenti,
id. 11, 2, 32 et saep.—Of things:
res similis nostris rebus,
Lucr. 5, 435:
quid simile habet epistula aut judicio aut contioni?
Cic. Fam. 9, 21, 1:
quid illi simile bello fuit?
Caes. B. G. 7, 77:
qui non Fescennino versu (i. e. versui) similem jaciebant,
Liv. 7, 2 Drak. N. cr.:
argumentum vero simile comoediae,
Quint. 2, 4, 2; cf.:
similia veris erant,
Liv. 10, 20, 5:
partim vera partim mixta eoque similia veris,
id. 29, 20, 1; 8, 20, 5:
cui vitio simile sit schema, ut, etc.,
Quint. 9, 3, 10:
primus (iambus) ad extremum similis sibi,
Hor. A. P. 254:
versus sibi,
Quint. 9, 4, 60:
oratio fuit precibus quam jurgio similis, similior,
Liv. 3, 40 Drak. N. cr.—Comp.:
flunt omnia castris quam urbi similiora,
Liv. 4, 31 fin.:
similius vero facit ipsos in amicitiam redisse,
id. 8, 26, 6; 10, 26, 13; Quint. 3, 8, 31.— Sup.:
puro simillimus amni,
Hor. Ep. 2, 2, 120:
media simillima veris sunt,
Liv. 26, 49:
simillimum id vero fecit,
id. 44, 30, 4.—
(γ).
With gen. and dat. together:
tum similes matrum materno semine fiunt, Ut patribus patrio,
Lucr. 4, 1211:
neque lac lacti magis est simile quam ille ego similis est mei,
Plaut. Am. 2, 1, 54 Ussing ad loc.:
deos hominum quam homines deorum, hoc illi, illud huic,
Cic. N. D. 1, 32, 90:
itaque plectri similem linguam nostri solent dicere, chordarum dentis, naris cornibus iis, qui, etc.,
id. ib. 2, 59, 149; cf. under e.—
(δ).
In a doubtful construction. On account of the form:
fugae similis profectio,
Caes. B. G. 5, 47; 6, 7; 7, 43 fin.; id. B. C. 3, 13 et saep.—Because of an unsettled reading:
similem Caesaris (or Caesari),
Suet. Caes. 52.—
(ε).
With in and acc.:
in speciem Junonis,
App. M. 10, p. 253 fin. —
(ζ).
With inter:
homines inter se cum formā tum moribus similes,
Cic. Clu. 16, 46; so,
homines inter se (opp. differentes),
Quint. 12, 10, 22:
(catulos) Inter se similes,
Ov. M. 13, 835:
quae sunt inter se similia,
Cic. de Or. 3, 54, 206:
res inter se similes,
Quint. 9, 2, 51.—In a twofold construction:
nihil est unum uni tam simile, tam par, quam omnes inter nosmetipsos sumus,
Cic. Leg. 1, 10, 29:
sunt inter se similia, sed non etiam prioribus,
Quint. 9, 3, 49.—
(η).
With atque ( ac), et, ut si, tamquam si:
si quid docere vis, aliquid ab isto simile in aestimatione atque a ceteris esse factum,
Cic. Verr. 2, 3, 83, § 193:
ut simili ratione atque ipse fecerit suas injurias persequantur,
Caes. B. G. 7, 38 fin.:
nec similem habeat vultum, et si ampullam perdidisset,
Cic. Fin. 4, 12, 31;
v. Madv. ad h. l.: similes sunt, ut si qui dicant, etc.,
id. Sen. 6, 17:
similes sunt di, tamquam si Poeni, etc.,
id. Div. 2, 64, 131.—
(θ).
Absol.:
decet facta moresque hujus habere me similes,
Plaut. Am 1, 1, 114:
ex uno puteo similior numquam potis Aqua aeque sumi, quam haec est atque ista,
id. Mil. 2, 6, 68 Brix ad loc.:
ita formā simili pueri (gemini), ut, etc.,
id. Men. prol. 19:
meus est (puer), nimium quidem simili'st,
id. Truc. 2, 6, 26:
laudantur simili prole puerperae,
i. e. that look like their fathers, Hor. C. 4, 5, 23:
ecce similia omnia,
Ter. Phorm. 2, 1, 34:
par est avaritia, similis improbitas,
Cic. Rosc. Am. 40, 118;
but cf., in a more restricted sense: similia omnia magis quam paria,
Liv. 45, 43:
ad quam (amicitiam) se similis animus applicet,
Cic. Lael. 14, 48:
sicut erat in simili causā antea factum,
id. Rep. 2, 37, 63:
quod in simili culpā versabantur,
Caes. B. C. 3, 110:
simili ratione,
id. B. G. 7, 4; id. B. C. 3, 76 al.:
similem esse te volo quomodo filium, non quomodo imaginem,
Sen. Ep. 84, 8:
ecce aliud simile, dissimile,
Cic. Fin. 4, 27, 76:
si quis Aristotelem similem emit,
a likeness of Aristotle, Juv. 2, 6; cf.:
tabella, in quā tam similem videbis Issam, ut sit tam similis sibi nec ipsa,
Mart. 1, 109, 19 sq.; 7, 87, 4:
te similem,
your likeness, Stat. S. 3, 3, 201; 5, 1, 1.— Poet., adverb. (=similiter):
similis medios Juturna per hostīs Fertur,
Verg. A. 12, 477.— Comp.:
similiorem mulierem Magisque eandem non reor deos facere posse,
Plaut. Mil. 2, 6, 48:
nihil hoc simile est similius,
id. Am. 1, 1, 290. — Sup.:
simillimos dicito esse,
Plaut. Mil. 2, 2, 91.—Hence, subst.: sĭmĭle, is, n.
1.
A comparison, likeness, parallel case, or example:
quo facilius res perspici possit hoc simile ponitur,
Cic. Fin. 3, 16, 54:
utuntur simili,
id. ib. 3, 14, 46:
nec improbum sit pro simili accipi, quod plus sit,
Quint. 7, 1, 61:
qui memoriam ab aliquo simili transferunt ad id, quod, etc.,
id. 11, 2, 30 et saep.:
ignavi et erepti et similia,
id. 1, 5, 69; 1, 6, 2; 2, 4, 26; 3, 5, 16 et saep.; cf.:
latitatio, metus, similia,
id. 7, 2, 46:
de philosophiā, de republicā, similibus,
id. 9, 4, 19; 11, 3, 153.—
2.
Resemblance, simile et majus est et par et minus, Quint. 7, 8, 7.— Adv. in two forms, simulter (ante-class.) and similiter (class.).
* a.
sĭmulter, in like manner, similarly:
exossabo ego illum simulter itidem ut muraenam coquos,
Plaut. Ps. 1, 3, 148 (cited ap. Non. 170, 25: simulter pro similiter); v. Ritschl ad Plaut. 1. 1.—
b.
sĭmĭlĭter, in like manner, similarly (syn. pariter).
(α).
Absol. (so most freq.):
ecquid adsimulo similiter?
Plaut. Men. 1, 2, 37:
similiter atque uno modo,
Cic. Brut. 66, 233:
illa quae similiter desinunt aut quae cadunt similiter,
id. de Or. 3, 54, 206; id. Tusc. 4, 11, 25:
si non similiter semper ingrediamur in argumentationem,
id. Inv. 1, 41, 76:
addunt etiam C. Marium... Similiter vos, cum, etc.,
id. Ac. 2, 5, 14:
quorum non similiter fides est nec justitia laudata,
id. Rep. 2, 36, 61 et saep.— Comp.: scurram multo similius imitatum, more perfectly or naturally, Phaedr. 5, 5, 34.— Sup.:
ut, etc.... simillime, etc.,
just so, Cic. Tusc. 2, 23, 54.—
(β).
With atque ( ac), et, ut si:
neque vero illum similiter, atque ipse eram, commotum esse vidi,
Cic. Phil. 1, 4, 9; id. Ac. 2, 23, 72; Quint. 3, 7, 26:
similiter facis, ac si me roges, cur, etc.,
Cic. N. D. 3, 3, 8:
similiter facere eos... ut si nautae certarent, etc.,
id. Off. 1, 25, 87:
similiter facit ut si posse putet,
id. Tusc. 4, 18, 41:
similiter et si dicat, etc.,
id. Fin. 2, 7, 21; v. Madv. ad h. l.— Sup.:
hic excipit Pompeium, simillime atque ut illā lege Glaucippus excipitur,
Cic. Agr. 1, 4, 13.—
* (γ).
With dat.:
similiter his, etc.,
Plin. 11, 25, 30, § 86.

Lewis & Short latin dictionary > simile
106 similis

sĭmĭlis, e, adj. [Sanscr. samā, together; Gr. hama, omoios; Lat. simul, simulare; cf. simia], like, resembling, similar (cf. par); constr. with gen. (so usu. in ante-Aug. Lat.), with dat. (rare in Cic., except with neuter nouns), with inter, atque, and absol.
(α).
With gen. (mostly ante - Aug.; so always in Plaut. and Ter.; cf. Brix ad Plaut. Capt. 1, 2, 7; but in Cic. almost exclusively of living beings; yet always veri simile; v. Madv. ad Cic. Fin. 5, 5, 12);
of persons: similes avorum,
Lucr. 4, 1218:
nimis simili'st mei,
Plaut. Am. 1, 1, 286; cf. id. ib. 2, 2, 226:
ecquid mei similist (puer)?
id. Truc. 2, 6, 24 Speng.:
omnis inveniri similis tui vis,
id. Capt. 3, 4, 50 Brix:
ita est istaec (amica) hujus similis nostrae tua,
id. Mil. 2, 6, 39:
alia ejus similis,
id. ib. 2, 5, 38:
similis est Sagaristionis,
id. Pers. 1, 1, 14:
hominis similis,
Cic. N. D. 1, 28, 78; Val. Max. 9, 14, 2:
symbolum ejus similem,
Plaut. Ps. 1, 1, 55:
sui similem speciem,
Cic. Tusc. 1, 15, 34:
sui similis res,
Lucr. 5, 830:
volo me patris mei similem,
Plaut. As. 1, 1, 53: patris similem esse. Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30:
non tam potuit patris similis esse, quam ille fuerat sui,
id. Off. 1, 33, 121: quaererem ex eo, cujus suorum similis fuisset Africani fratris nepos; facie vel patris, vitā omnium perditorum ita similis, ut esset facile deterrimus;
cujus etiam similis P. Crassi nepos, etc.,
id. Tusc. 1, 33, 81:
tui similis est probe,
Ter. Heaut. 5, 3, 18:
est similis majorum suorum,
id. Ad. 3, 3, 57:
haud similis virgo est virginum nostrarum,
id. Eun. 2, 3, 22: haud parasitorum aliorum simil'est, Naev. ap. Non. 224, 26:
virum non similem furis hujus,
Plaut. As. 3, 3, 91:
domini similis es,
Ter. Eun. 3, 2, 43:
in magistratu privatorum similes,
Cic. Rep. 1, 43, 67:
multi Gnathonum similes cum sint,
id. Lael. 25, 94:
plures Romuli quam Numae similes reges,
Liv. 1, 20:
ut sis tu similis Coeli Byrrhique latronum, Non ego sim Capri neque Sulci,
Hor. S. 1, 4, 69 et saep.:
deos esse tui similes putas?
Plaut. Am. 1, 1, 128; so,
tui,
id. Rud. 2, 6, 16; Liv. 22, 39:
nostri similes,
id. 26, 50:
sui similis,
Plaut. Trin. 2, 2, 7; cf.:
alterum similem sui quaerere,
Cic. Lael. 22, 82:
nihil est appetentius similium sui quam natura,
id. ib. 14, 50:
quam uterque est similis sui!
Ter. Phorm. 3, 2, 16:
tui similem esse,
Cic. Fam. 9, 14, 6:
sui similis gens,
Tac. G. 4.—Of things:
tam similem quam lacte lactist (i. e. lactis est, Brix ad loc.),
Plaut. Mil. 2, 2, 85:
haec atque hujus similia alia damna,
id. ib. 3, 1, 105:
perpulchra credo dona aut nostri similia,
Ter. Eun. 3, 2, 15 Umpfenb.:
quid habet illius carminis simile haec oratio,
Cic. Rep. 1, 36, 56:
si fabularum similia didicimus,
id. ib.:
paupertatem, ignominiam, similia horum,
id. Fin. 3, 15, 51:
similes meorum versus,
Hor. S. 2, 1, 3:
nonne hoc monstri simile'st?
Ter. Eun. 2, 3, 43; so,
monstri,
id. Phorm. 5, 7 (8), 61:
prodigii,
Cic. Lig. 4, 11:
narrationem veri similem,
id. de Or. 2, 19, 83; cf.
Cels. ap. Cuint. 2, 15, 32: simile veri,
Cic. Fam. 12, 5, 1:
quae similia veri sint,
Liv. 5, 21 Drak. N. cr.; v. verus, and cf. also in the foll.—In comparing persons with things:
hominem quojus rei Similem esse arbitrarer simulacrumque habere... Novarum aedium esse arbitror similem ego hominem,
Plaut. Most. 1, 2, 6 sq.:
amator simil'est oppidi hostilis,
id. Truc. 1, 2, 68:
meretricem esse similem sentis condecet,
id. ib. 2, 1, 16: tu pueri pausilli simili'es, Nov. ap. Non. 224, 28:
equi te Esse feri similem dico,
Hor. S. 1, 5, 57.— Comp.: hominem hominis similiorem numquam vid: ego alterum, Neque aqua aquae, neque lac [p. 1701] test lactis usquam similius, Plaut. Men. 5, 9, 29 sq. Brix ad loc.:
Rhodii Atticorum similiores,
Cic. Brut. 13, 52.— Sup.:
hic noster quaestus aucupii simillimu'st,
Plaut. As. 1, 3, 63; id. Bacch. 4, 8, 72:
meretrix fortunati oppidi,
id. Cist. 1, 1, 82:
tener et lactens puerique simillimus aevo,
Ov. M. 15, 201:
simillima societas hereditatis,
Cic. Rosc. Com. 18, 55:
quid esset simillimum veri,
id. Tusc. 5, 4, 11.—
(β).
With dat. (of both persons and things; freq., and in post-Aug. writers almost always; not in Plaut. or Ter. acc. to Ritschl, Opusc. 2, 570 sq.; 579 sq.; but contra, v. Ussing ad Plaut. Am. v. 595): simia quam similis nobis, Enn. ap. Cic. N. D. 1, 35, 97 (Sat. v. 45 Vahl.):
patri suo,
Cat. 61, 221; cf.:
similis quidem (genitos) alios avo et ex geminis quoque alterum patri, alterum matri, annoque post genitum majori similem fuisse ut geminum. Quasdam sibi similis semper parere, quasdam viro, quasdam nulli, quasdam feminam patri, marem sibi,
Plin. 7, 12, 10, § 51:
similis malo est,
Plaut. Poen. 3, 2, 36: Terentio non similem dices quempiam, Afran. ap. Suet. Vit. Ter. fin.:
filius patri similis,
Cic. Fin. 5, 5, 12 Madv. N. cr.:
sit suo similis patri,
Cat. 61, 217:
patri,
Ov. M. 6, 622:
parentibus ac majoribus suis,
Quint. 5, 10, 24:
par similisque ceteris,
Sall. C. 14, 4:
huic in hoc similis,
Cic. Ac. 2, 37, 118:
similes Icilio,
Liv. 3, 65:
hinnuleo,
Hor. C. 1, 23, 1:
puro te similem vespero petit Rhode,
id. ib. 3, 19, 26:
multum similis metuenti,
id. S. 2, 5, 92:
fluctuanti,
Liv. 6, 13 Drak.:
flenti,
Ov. M. 3, 652:
cognoscenti,
id. ib. 2, 501:
roganti,
id. ib. 3, 240:
cogitantibus et dubitantibus,
Quint. 11, 2, 47:
ediscenti,
id. 11, 2, 46:
legenti,
id. 11, 2, 32 et saep.—Of things:
res similis nostris rebus,
Lucr. 5, 435:
quid simile habet epistula aut judicio aut contioni?
Cic. Fam. 9, 21, 1:
quid illi simile bello fuit?
Caes. B. G. 7, 77:
qui non Fescennino versu (i. e. versui) similem jaciebant,
Liv. 7, 2 Drak. N. cr.:
argumentum vero simile comoediae,
Quint. 2, 4, 2; cf.:
similia veris erant,
Liv. 10, 20, 5:
partim vera partim mixta eoque similia veris,
id. 29, 20, 1; 8, 20, 5:
cui vitio simile sit schema, ut, etc.,
Quint. 9, 3, 10:
primus (iambus) ad extremum similis sibi,
Hor. A. P. 254:
versus sibi,
Quint. 9, 4, 60:
oratio fuit precibus quam jurgio similis, similior,
Liv. 3, 40 Drak. N. cr.—Comp.:
flunt omnia castris quam urbi similiora,
Liv. 4, 31 fin.:
similius vero facit ipsos in amicitiam redisse,
id. 8, 26, 6; 10, 26, 13; Quint. 3, 8, 31.— Sup.:
puro simillimus amni,
Hor. Ep. 2, 2, 120:
media simillima veris sunt,
Liv. 26, 49:
simillimum id vero fecit,
id. 44, 30, 4.—
(γ).
With gen. and dat. together:
tum similes matrum materno semine fiunt, Ut patribus patrio,
Lucr. 4, 1211:
neque lac lacti magis est simile quam ille ego similis est mei,
Plaut. Am. 2, 1, 54 Ussing ad loc.:
deos hominum quam homines deorum, hoc illi, illud huic,
Cic. N. D. 1, 32, 90:
itaque plectri similem linguam nostri solent dicere, chordarum dentis, naris cornibus iis, qui, etc.,
id. ib. 2, 59, 149; cf. under e.—
(δ).
In a doubtful construction. On account of the form:
fugae similis profectio,
Caes. B. G. 5, 47; 6, 7; 7, 43 fin.; id. B. C. 3, 13 et saep.—Because of an unsettled reading:
similem Caesaris (or Caesari),
Suet. Caes. 52.—
(ε).
With in and acc.:
in speciem Junonis,
App. M. 10, p. 253 fin. —
(ζ).
With inter:
homines inter se cum formā tum moribus similes,
Cic. Clu. 16, 46; so,
homines inter se (opp. differentes),
Quint. 12, 10, 22:
(catulos) Inter se similes,
Ov. M. 13, 835:
quae sunt inter se similia,
Cic. de Or. 3, 54, 206:
res inter se similes,
Quint. 9, 2, 51.—In a twofold construction:
nihil est unum uni tam simile, tam par, quam omnes inter nosmetipsos sumus,
Cic. Leg. 1, 10, 29:
sunt inter se similia, sed non etiam prioribus,
Quint. 9, 3, 49.—
(η).
With atque ( ac), et, ut si, tamquam si:
si quid docere vis, aliquid ab isto simile in aestimatione atque a ceteris esse factum,
Cic. Verr. 2, 3, 83, § 193:
ut simili ratione atque ipse fecerit suas injurias persequantur,
Caes. B. G. 7, 38 fin.:
nec similem habeat vultum, et si ampullam perdidisset,
Cic. Fin. 4, 12, 31;
v. Madv. ad h. l.: similes sunt, ut si qui dicant, etc.,
id. Sen. 6, 17:
similes sunt di, tamquam si Poeni, etc.,
id. Div. 2, 64, 131.—
(θ).
Absol.:
decet facta moresque hujus habere me similes,
Plaut. Am 1, 1, 114:
ex uno puteo similior numquam potis Aqua aeque sumi, quam haec est atque ista,
id. Mil. 2, 6, 68 Brix ad loc.:
ita formā simili pueri (gemini), ut, etc.,
id. Men. prol. 19:
meus est (puer), nimium quidem simili'st,
id. Truc. 2, 6, 26:
laudantur simili prole puerperae,
i. e. that look like their fathers, Hor. C. 4, 5, 23:
ecce similia omnia,
Ter. Phorm. 2, 1, 34:
par est avaritia, similis improbitas,
Cic. Rosc. Am. 40, 118;
but cf., in a more restricted sense: similia omnia magis quam paria,
Liv. 45, 43:
ad quam (amicitiam) se similis animus applicet,
Cic. Lael. 14, 48:
sicut erat in simili causā antea factum,
id. Rep. 2, 37, 63:
quod in simili culpā versabantur,
Caes. B. C. 3, 110:
simili ratione,
id. B. G. 7, 4; id. B. C. 3, 76 al.:
similem esse te volo quomodo filium, non quomodo imaginem,
Sen. Ep. 84, 8:
ecce aliud simile, dissimile,
Cic. Fin. 4, 27, 76:
si quis Aristotelem similem emit,
a likeness of Aristotle, Juv. 2, 6; cf.:
tabella, in quā tam similem videbis Issam, ut sit tam similis sibi nec ipsa,
Mart. 1, 109, 19 sq.; 7, 87, 4:
te similem,
your likeness, Stat. S. 3, 3, 201; 5, 1, 1.— Poet., adverb. (=similiter):
similis medios Juturna per hostīs Fertur,
Verg. A. 12, 477.— Comp.:
similiorem mulierem Magisque eandem non reor deos facere posse,
Plaut. Mil. 2, 6, 48:
nihil hoc simile est similius,
id. Am. 1, 1, 290. — Sup.:
simillimos dicito esse,
Plaut. Mil. 2, 2, 91.—Hence, subst.: sĭmĭle, is, n.
1.
A comparison, likeness, parallel case, or example:
quo facilius res perspici possit hoc simile ponitur,
Cic. Fin. 3, 16, 54:
utuntur simili,
id. ib. 3, 14, 46:
nec improbum sit pro simili accipi, quod plus sit,
Quint. 7, 1, 61:
qui memoriam ab aliquo simili transferunt ad id, quod, etc.,
id. 11, 2, 30 et saep.:
ignavi et erepti et similia,
id. 1, 5, 69; 1, 6, 2; 2, 4, 26; 3, 5, 16 et saep.; cf.:
latitatio, metus, similia,
id. 7, 2, 46:
de philosophiā, de republicā, similibus,
id. 9, 4, 19; 11, 3, 153.—
2.
Resemblance, simile et majus est et par et minus, Quint. 7, 8, 7.— Adv. in two forms, simulter (ante-class.) and similiter (class.).
* a.
sĭmulter, in like manner, similarly:
exossabo ego illum simulter itidem ut muraenam coquos,
Plaut. Ps. 1, 3, 148 (cited ap. Non. 170, 25: simulter pro similiter); v. Ritschl ad Plaut. 1. 1.—
b.
sĭmĭlĭter, in like manner, similarly (syn. pariter).
(α).
Absol. (so most freq.):
ecquid adsimulo similiter?
Plaut. Men. 1, 2, 37:
similiter atque uno modo,
Cic. Brut. 66, 233:
illa quae similiter desinunt aut quae cadunt similiter,
id. de Or. 3, 54, 206; id. Tusc. 4, 11, 25:
si non similiter semper ingrediamur in argumentationem,
id. Inv. 1, 41, 76:
addunt etiam C. Marium... Similiter vos, cum, etc.,
id. Ac. 2, 5, 14:
quorum non similiter fides est nec justitia laudata,
id. Rep. 2, 36, 61 et saep.— Comp.: scurram multo similius imitatum, more perfectly or naturally, Phaedr. 5, 5, 34.— Sup.:
ut, etc.... simillime, etc.,
just so, Cic. Tusc. 2, 23, 54.—
(β).
With atque ( ac), et, ut si:
neque vero illum similiter, atque ipse eram, commotum esse vidi,
Cic. Phil. 1, 4, 9; id. Ac. 2, 23, 72; Quint. 3, 7, 26:
similiter facis, ac si me roges, cur, etc.,
Cic. N. D. 3, 3, 8:
similiter facere eos... ut si nautae certarent, etc.,
id. Off. 1, 25, 87:
similiter facit ut si posse putet,
id. Tusc. 4, 18, 41:
similiter et si dicat, etc.,
id. Fin. 2, 7, 21; v. Madv. ad h. l.— Sup.:
hic excipit Pompeium, simillime atque ut illā lege Glaucippus excipitur,
Cic. Agr. 1, 4, 13.—
* (γ).
With dat.:
similiter his, etc.,
Plin. 11, 25, 30, § 86.

Lewis & Short latin dictionary > similis
107 sperata

spēro, āvi, ātum, 1, v. a.
I.
To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).
(α).
Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):
quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,
Cic. Att. 9, 10, 3:
sperat animus,
Plaut. Bacch. 1, 2, 36:
ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,
Cic. Clu. 7, 20:
jubes bene sperare et bono esse animo,
id. Deiot. 14, 38:
Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,
id. Att. 13, 17:
tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,
id. ib. 16, 3, 4:
omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,
id. ib. 7, 2, 6:
ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,
id. Arch. 2, 3:
Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,
Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:
interea fiet aliquid, spero,
id. And. 2, 1, 14: salvus sit;
spero,
id. Ad. 3, 3, 57.—
(β).
With acc.:
his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,
Cic. Phil. 12, 5, 10:
consulatum,
id. ib. 12, 6, 14:
gloriam sperabit a latronum gregibus,
id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:
id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,
id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;
nihil metuas mali, quia non audet,
id. Att. 1, 13, 2:
a quo genere hominum victoriam sperasset,
Caes. B. C. 3, 96 fin.:
omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,
id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:
quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,
id. ib. 2, 16 fin.:
spero meliora,
Cic. Att. 14, 16, 3:
aliquid sibi,
id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:
bona alicuius,
Cic. Phil. 11, 6, 13:
hoc sperans, ut, etc.,
Caes. B. C. 3, 85:
sperare victoriam ab aliquo,
id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §
29: sperata gloria (opp. parta),
Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:
sperata praeda,
Caes. B. G. 6, 8:
spem speratam quom optulisti,
Plaut. Merc. 5, 2, 2:
civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,
Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:
exitum malis sperare,
Sall. C. 40, 2:
amicitiam, regnum,
id. J. 24, 5:
mortem honestam,
id. H. 2, 41, 2 Dietsch:
salutem,
id. C. 58, 16:
spes,
Curt. 5, 10, 1:
mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,
Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:
sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,
Hor. C. 2, 10, 13:
grata superveniat, quae non sperabitur hora,
id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—
(γ).
With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:
ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,
Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:
ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,
id. Lael. 21, 79:
quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,
id. ib. 4, 15:
tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,
id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:
spero fore, ut contingat id nobis,
id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:
qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,
Plaut. Most. 4, 3, 22:
spero me habere, qui hunc excruciem,
Ter. Eun. 5, 3, 11:
sperat se a me avellere,
id. ib. 3, 3, 14:
totius Galliae sese potiri posse sperant,
Caes. B. G. 1, 3:
spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,
Cic. Att. 6, 9, 1:
sperabam tuum adventum appropinquare,
id. Fam. 4, 6, 3:
speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,
id. Rep. 1, 17, 26:
spero te mihi ignoscere, si, etc.,
id. Fam. 1, 6, 2:
spero esse, ut volumus,
id. Att. 12, 6 b, 4:
ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,
id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:
speramus carmina fingi posse,
Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:
spero nostram amicitiam non egere testibus,
Cic. Fam. 2, 2:
id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,
id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:
speravi miser Ex servitute me exemisse filium,
Plaut. Capt. 3, 5, 99:
me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,
Ter. Eun. 1, 2, 123:
sperabam jam defervisse adulescentiam,
id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;
cupio quidem certe,
Cic. Att. 1, 1, 4:
spero cum Crassipede nos confecisse,
id. Q. Fr. 2, 4, 2:
et tum mirifice sperabat se esse locutum,
Cat. 84, 3:
sperasse libertatem se civium suorum emisse,
Liv. 4, 15, 6:
sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,
Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:
qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),
Hor. C. 1, 5, 11.—
(δ).
With ut and subj.:
quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,
Liv. 34, 27, 3:
ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,
Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:
visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),
Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—
(ζ).
With de (very rare):
neque de otio nostro spero jam,
Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—
II.
To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;
in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,
Ter. And. 2, 3, 21:
mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,
Cat. 64, 140:
haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,
Prop. 2, 5, 3:
hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,
Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:
haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,
Verg. A. 11, 275:
mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?
id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:
si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,
expect, fear, Verg. A. 1, 543:
exstinguine mea Speravi te posse manu,
Val. Fl. 3, 295:
aliquod in Africā bellum,
Flor. 3, 1, 1:
jam quartanam sperantibus aegris,
Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:
sin a vobis, id quod non spero, deserar,
Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:
non speravi te sequi,
Stat. Th. 6, 139.—Ironically:
quoniam haec satis spero vobis molesta videri,
Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:
sperata, salve,
Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:
Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,
Plaut. Am. 2, 2, 53.

Lewis & Short latin dictionary > sperata
108 spero

spēro, āvi, ātum, 1, v. a.
I.
To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).
(α).
Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):
quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,
Cic. Att. 9, 10, 3:
sperat animus,
Plaut. Bacch. 1, 2, 36:
ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,
Cic. Clu. 7, 20:
jubes bene sperare et bono esse animo,
id. Deiot. 14, 38:
Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,
id. Att. 13, 17:
tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,
id. ib. 16, 3, 4:
omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,
id. ib. 7, 2, 6:
ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,
id. Arch. 2, 3:
Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,
Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:
interea fiet aliquid, spero,
id. And. 2, 1, 14: salvus sit;
spero,
id. Ad. 3, 3, 57.—
(β).
With acc.:
his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,
Cic. Phil. 12, 5, 10:
consulatum,
id. ib. 12, 6, 14:
gloriam sperabit a latronum gregibus,
id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:
id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,
id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;
nihil metuas mali, quia non audet,
id. Att. 1, 13, 2:
a quo genere hominum victoriam sperasset,
Caes. B. C. 3, 96 fin.:
omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,
id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:
quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,
id. ib. 2, 16 fin.:
spero meliora,
Cic. Att. 14, 16, 3:
aliquid sibi,
id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:
bona alicuius,
Cic. Phil. 11, 6, 13:
hoc sperans, ut, etc.,
Caes. B. C. 3, 85:
sperare victoriam ab aliquo,
id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §
29: sperata gloria (opp. parta),
Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:
sperata praeda,
Caes. B. G. 6, 8:
spem speratam quom optulisti,
Plaut. Merc. 5, 2, 2:
civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,
Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:
exitum malis sperare,
Sall. C. 40, 2:
amicitiam, regnum,
id. J. 24, 5:
mortem honestam,
id. H. 2, 41, 2 Dietsch:
salutem,
id. C. 58, 16:
spes,
Curt. 5, 10, 1:
mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,
Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:
sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,
Hor. C. 2, 10, 13:
grata superveniat, quae non sperabitur hora,
id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—
(γ).
With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:
ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,
Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:
ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,
id. Lael. 21, 79:
quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,
id. ib. 4, 15:
tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,
id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:
spero fore, ut contingat id nobis,
id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:
qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,
Plaut. Most. 4, 3, 22:
spero me habere, qui hunc excruciem,
Ter. Eun. 5, 3, 11:
sperat se a me avellere,
id. ib. 3, 3, 14:
totius Galliae sese potiri posse sperant,
Caes. B. G. 1, 3:
spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,
Cic. Att. 6, 9, 1:
sperabam tuum adventum appropinquare,
id. Fam. 4, 6, 3:
speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,
id. Rep. 1, 17, 26:
spero te mihi ignoscere, si, etc.,
id. Fam. 1, 6, 2:
spero esse, ut volumus,
id. Att. 12, 6 b, 4:
ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,
id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:
speramus carmina fingi posse,
Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:
spero nostram amicitiam non egere testibus,
Cic. Fam. 2, 2:
id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,
id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:
speravi miser Ex servitute me exemisse filium,
Plaut. Capt. 3, 5, 99:
me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,
Ter. Eun. 1, 2, 123:
sperabam jam defervisse adulescentiam,
id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;
cupio quidem certe,
Cic. Att. 1, 1, 4:
spero cum Crassipede nos confecisse,
id. Q. Fr. 2, 4, 2:
et tum mirifice sperabat se esse locutum,
Cat. 84, 3:
sperasse libertatem se civium suorum emisse,
Liv. 4, 15, 6:
sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,
Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:
qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),
Hor. C. 1, 5, 11.—
(δ).
With ut and subj.:
quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,
Liv. 34, 27, 3:
ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,
Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:
visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),
Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—
(ζ).
With de (very rare):
neque de otio nostro spero jam,
Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—
II.
To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;
in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,
Ter. And. 2, 3, 21:
mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,
Cat. 64, 140:
haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,
Prop. 2, 5, 3:
hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,
Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:
haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,
Verg. A. 11, 275:
mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?
id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:
si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,
expect, fear, Verg. A. 1, 543:
exstinguine mea Speravi te posse manu,
Val. Fl. 3, 295:
aliquod in Africā bellum,
Flor. 3, 1, 1:
jam quartanam sperantibus aegris,
Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:
sin a vobis, id quod non spero, deserar,
Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:
non speravi te sequi,
Stat. Th. 6, 139.—Ironically:
quoniam haec satis spero vobis molesta videri,
Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:
sperata, salve,
Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:
Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,
Plaut. Am. 2, 2, 53.

Lewis & Short latin dictionary > spero
109 sui

sŭi ( gen.), dat. sibī̆, acc. and abl. se or sese, sing. and plur. (old dat. sibei, C. I. L. 1, 38; 1, 1056;
1, 1180 et saep.: sibe,
ib. 1, 1267; 5, 300; cf. Quint. 1, 7, 24; and v. Neue, Formenl. 2, p. 180 sq.; on the quantity of the final i, v. Ritschl, Opusc. 2, p. 632 sqq.; old acc. sed, C. I. L. 1, 196, 13 sq.; 1, 197, 21; strengthened acc. sepse = se ipse, Cic. Rep. 3, 8, 12; cf. Sen. Ep. 108, 32:
semet,
Hor. S. 1, 6, 78; Liv. 2, 12, 7; 2, 44, 8 al.), pron. of 3d pers. in recipr. and reflex. sense [Sanscr. sva-, svajam-, self; Gr. he, We, sphe (hou, hoi, he); cf. suus, old Lat. sovos; v. Curt. Gr. Etym. p. 396; Corss. Ausspr. 2, p. 54], of himself, of herself, of itself, of themselves; one another, each other, etc.; him, her, it, them; and, as subj. of inf., he, she, it, they (on the use of se or sese in acc., cf.: ut se dicamus, cum aliquem quid in alium fecisse ostendimus, ut puta: ille dicit se hoc illi fecisse;
cum autem in se ipsum, tunc dicamus sese, velut: dixit sese hoc sibi fecisse,
Charis. 1, 15, p. 86 P.; but the distinction is not commonly observed; the two forms being used indifferently, except that sese is preferred where there is emphasis, especially at the beginning or end of a clause, or in reference to a preceding ipse; v. infra; and cf. Neue, Formenl. 2, p. 182 sqq.).
I.
Prop., as pron. reflex., of an object considered as receiving or affected by its own act, himself, herself, itself, themselves.
A.
In all clauses, referring to the grammatical subject of the clause.
1.
As direct obj. of verb:
dedistine gladium, qui se occideret?
Plaut. Trin. 1, 2, 92:
artis eloquar quem ad modum se expediant,
id. ib. 2, 1, 10:
se in plagas conicere,
id. ib. 2, 1, 12:
numquam erit alienis gravis qui suis se concinnat levem,
id. ib. 3, 2, 58: se aperiunt, Ter. And. 4, 1, 8:
adplicat ad Chrysidis patrem se,
id. ib. 5, 4, 22:
si is posset ab ea sese avellere,
id. Hec. 4, 1, 39:
hi se ad nos adplicant,
id. Heaut. 2, 4, 13:
per eos, ne causam diceret, se eripuit,
Caes. B. G. 1, 4:
cum ferrum se inflexisset,
id. ib. 1, 25:
praecipites fugae sese mandabant,
id. ib. 2, 24:
si se telo defenderet fur,
Cic. Mil. 3, 9:
Catoni licuit Tusculi se in otio delectare,
id. Rep. 1, 1, 1:
solum igitur quod se ipsum movet, numquam ne moveri quidem desinit,
id. ib. 6, 25, 27:
statim homo se erexit,
id. Rosc. Am. 22, 60:
majores acceperamus se a Gallis auro redemisse,
Liv. 22, 59, 7:
in montem sese recipere,
Caes. B. G. 1, 25; 1, 26; Cic. Fin. 3, 19, 63:
ad inpedimenta se conferre,
Caes. B. G. 1, 26:
sese alicui ad pedes proicere,
id. ib. 1, 31:
se gerere,
to behave, Cic. Agr. 2, 19, 53:
sic se res habet, ut, etc.,
id. de Or. 2, 67, 271; id. Fin. 1, 7, 25; 5, 10, 27 sq.:
quod uxor sua ex fico se suspendisset,
Quint. 6, 3, 88. — Strengthened by ipse, nom.:
hic se ipsus fallit,
Ter. And. 3, 2, 15:
ut se ipse diliget,
Cic. Fin. 2, 11, 33:
ipse enim se quisque diligit,
id. Lael. 21, 80:
ita non modo superiores, sed etiam se ipse correxerat,
id. Or. 52, 176:
omne animal se ipsum diligit,
id. Fin. 5, 9, 24:
neque prius vim adhibendam putaverunt, quam se ipse indicasset,
Nep. Paus. 4, 3:
miles se ipse interfecit,
Tac. H. 3, 51; 4, 11:
ne, ignorando regem, semet ipse aperiret quis esset,
Liv. 2, 12, 7:
nec sese ipsi gravant,
Quint. 1, 12, 10.—Sometimes acc.:
inperator qui se ipsum non continet,
Cic. Imp. Pomp. 13, 38:
quid est enim se ipsum colligere, nisi, etc.,
id. Tusc. 4, 36, 78; 1, 23, 53:
ut quidam imperatores se ipsos dis inmortalibus devoverent,
id. N. D. 2, 3, 10:
quod si se ipsos illi nostri liberatores e conspectu nostro abstulerunt,
id. Phil. 2, 44, 114:
admovisse semet ipsos lateri suo,
Curt. 7, 1, 14:
gladio se ipsam transfixit,
Vell. 2, 26, 3.—In gerund. construction:
ne sui in perpetuum liberandi occasionem dimittant,
Caes. B. G. 5, 38; 3, 6; 4, 34:
principes sui conservandi causa profugerunt,
Cic. Cat. 1, 3, 7:
maximam causam ad se inundandam terra praestabit,
Sen. Q. N. 3, 29, 4.—
2.
As indirect obj.:
animo servit, non sibi,
Plaut. Trin. 2, 2, 27:
sapiens ipsus fingit fortunam sibi,
id. ib. 2, 2, 84:
ne ibi diffregisset crura aut cervices sibi,
id. Mil. 3, 1, 126:
nil aliud nisi quod sibi soli placet consulit,
id. Trin. 2, 3, 4:
quaerunt sibi liberos,
id. Ps. 1, 1, 21:
aurum habeat sibi,
id. Mil. 4, 2, 108:
illum multae sibi expetessunt,
id. ib. 4, 6, 16:
tum me convivam solum abducebat sibi,
Ter. Eun. 3, 1, 17:
non sibi soli postulat, etc.,
id. ib. 3, 2, 27:
nunc sibi uxorem expetit,
id. And. 3, 2, 40:
is sibi legationem ad civitates suscepit,
Caes. B. G. 1, 3:
neque sibi homines feros temperaturos existimabat, quin exirent, etc.,
id. ib. 1, 33:
hoc sibi nomen adrogare,
Cic. Rep. 1, 33, 50; 1, 5, 9:
alia sunt tamquam sibi nata,
id. Fin. 3, 19, 63:
proposita sibi morte,
id. Sest. 21, 48; id. Fin. 5, 11, 31:
ne, illo cunctante, Numidae sibi consulant,
Sall. J. 62, 1:
ut populum Romanum sibi desumerent hostem,
Liv. 7, 20, 5:
Turnus, praelatum sibi advenam aegre patiens,
id. 1, 2:
petebant ut regis sui filiam matrimonio sibi jungeret,
Curt. 8, 1, 9:
nemo sibi tantummodo errat,
Sen. Vit. Beat. 1, 4:
locum sibi ad formam sui exsculpsit,
id. Q. N. 4, 3, 4.—With ipse:
ipse tantos sibi spiritus sumpserat,
Caes. B. G. 1, 33 fin.:
nec ipsi sibi exemplo sunt,
Cic. Lael. 21, 80:
iste, quasi praeda sibi advecta, ducit,
id. Verr. 2, 5, 25, § 64:
Junius necem sibi ipse conscivit,
id. N. D. 2, 3, 7:
voluntarium non sibimet ipse solum, sed etiam funeri suo exilium indixit,
Liv. 39, 52, 9:
proinde consulant sibi ipsi,
Just. 16, 4, 15:
avaritia, quae quicquid omnibus abstulit, sibi ipsi neget,
Sen. Q. N. 1, prol. 6; cf. Cic. Marc. 5, 13. —
3.
After substt., adjj., etc.:
omnino est amans sui virtus,
Cic. Lael. 26, 98:
ut sit sui similis,
Plaut. Trin. 2, 2, 7:
omnem naturam esse servatricem sui,
Cic. Fin. 5, 9, 26:
cum videret, si non paruisset, dissimilem se futurum sui,
id. Phil. 9, 3, 6; id. Tusc. 1, 19, 43: nihil malo quam et me mei similem esse et illos sui, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A, 2:
habetis ducem memorem vestri, oblitum sui,
Cic. Cat. 4, 9, 19:
potens sui,
Hor. C. 3, 29, 41:
nihil est tam incontinens sui,
Sen. Q. N. 3, 30, 6:
quod sibi obsit, quia sit sibi inimicus,
Cic. Fin. 5, 10, 28: inimicus ipse [p. 1795] sibi putandus est, id. ib.:
cum ipsi homines sibi sint per se cari,
id. ib. 5, 13, 38:
Medus infestus sibi,
Hor. C. 3, 8, 19:
crescit indulgens sibi hydrops,
id. ib. 2, 2, 13; cf.:
nec enim utilius quicquam est quam sibi utilem fieri,
Sen. Ben. 1, 11, 5:
Campanus se digna probra in insontem jacere,
Liv. 25, 18, 8:
(mundus) se ipse consumptione alebat sui,
Cic. Univ. 6:
cum multa adsoleat veritas praebere vestigia sui,
Liv. 40, 54, 8:
caecus amor sui,
Hor. C. 1, 18, 14:
sui contemptor,
Quint. 12, 1, 20:
in spem sui bonam adducitur,
Sen. Ira, 2, 21, 3:
(aer) ima sui parte maxime varius est,
id. Q. N. 2, 11, 1:
ipsa (virtus) pretium sui,
id. Vit. Beat. 9, 4:
neque est quod existimes illum vilem sibi fuisse: pretium se sui fecit,
id. Ben. 1, 9, 1:
saepe taedio laboris ad vilitatem sui compelluntur ignavi,
Curt. 5, 9, 7:
nemo non benignus est sui judex,
Sen. Ben. 2, 26, 1:
Romanus in ipso fine vitae vindex sui exstitit,
Val. Max. 3, 2, 11:
equestris ordinis juventus omnibus annis bis urbem spectaculo sui celebrabat,
id. 2, 2, 9; cf. with ipse:
utpote ipsa sui appellatione virorum majestati debitum a feminis reddens honorem,
id. 2, 1, 7. —
4.
With prepp.:
qui admisit in se culpam,
Plaut. Trin. 1, 2, 6:
culpam ut ab se segregent,
id. ib. 1, 2, 42:
segregat ab se omnis,
id. Mil. 4, 6, 17; 4, 6, 62:
me ad se deduxit,
id. ib. 2, 1, 121; 3, 1, 118; id. Ps. 3, 2, 6:
quae me non excludit ab se, sed apud se occludet domi,
id. Men. 4, 2, 108:
habet aliud (negotium) magis ex se et majus,
Ter. And. 5, 4, 51:
et fingunt quandam inter se nunc fallaciam,
id. ib. 1, 3, 15:
duxit secum virginem,
id. Eun. 2, 1, 23; Cic. Att. 5, 17, 3; Liv. 35, 30; 43, 18:
ex se generare,
Quint. 1, 1, 36: — pro se quisque = unusquisque, every one, each one singly, etc., freq. in Livy (cf. suus, II. D. 2.):
Pro se quisque id quod quisque potest... Edit,
Plaut. Am. 1, 1, 76:
pro se quisque alius agnum inmolabat, alius pullum,
Sen. Q. N. 4, 6, 2:
pro se quisque sedulo Faciebant,
Ter. Heaut. 1, 1, 74:
cum pro se quisque tenderet ad portas,
Liv. 6, 3; 6, 8; 1, 9; 1, 59;
2, 6: — Boiosque receptos ad se socios sibi adsciscunt,
Caes. B. G. 1, 5 fin.:
exercitum ante se mittit,
id. ib. 1, 21:
supra se collocare,
id. ib. 1, 24:
ex materia in se omnia recipiente mundum factum esse,
Cic. Ac. 2, 37, 118:
litteras ad se ab amico missas protulit,
id. Phil. 2, 4, 7:
praedam prae se agentes,
Liv. 5, 45; 38, 21:
quam (rem publicam) exercitus, quantum in se fuit, prodebat,
id. 2, 43; 9, 40; Nep. Iphic. 3, 4; cf. id. Hann. 12, 2 (v. infra, II. B. 2.):
quibus poterat sauciis ductis secum,
Liv. 4, 39.—Rarely referring to subj. inf.:
nam dicere apud eum de facinore... cum per se ipsum consideres, grave est,
Cic. Deiot. 2, 4:
non quia per se beatum est malo caruisse,
Sen. Q. N. 1, prol. 6. —
5.
With inf. pass. in obj.-clause:
ne quis se aut suorum aliquem praetermissum queratur,
Cic. Rep. 1, 1, 1:
quibus (nominibus) illae res publicae sese appellari velint,
id. ib. 1, 33, 50:
qui se minus timidos existimari volebant,
Caes. B. G. 1, 39, 6.—
6.
As predicate ( = suus, II. B. 2. d; very rare):
quisquis est deus, si modo est alius... totus est sensuus, totus visuus, totus audituus, totus animae, totus animi, totus sui,
in his own power, independent, Plin. 2, 7, 5, § 14. —
B.
Referring to a logical subject, other than the grammatical subj. of the clause.
1.
To a definite subj.:
neque praeter se umquam ei servos fuit,
Plaut. Capt. 3, 4, 48:
hunc aiebant indignum civitate ac sese vivere,
id. Trin. 1, 2, 176: exercitum consumptum videtis;
quem turpiter se ex fuga recipientem ne qua civitas recipiat, etc.,
Caes. B. G. 7, 20 fin.:
reliquos sese convertere cogunt,
id. B. C. 1, 46:
multis illi in urbibus reficiendi se et curandi potestas fuit,
Cic. Phil. 9, 3, 6:
cur his persequendi juris sui adimis potestatem,
id. Div. in Caecil. 6, 21:
cum nihil sit periculosius quam spatium confirmandi sese Antonio dari,
id. Fam. 10, 33, 5:
tantam ingenuit animantibus conservandi sui natura custodiam,
id. N. D. 2, 48, 124:
neque sui colligendi hostibus facultatem relinquunt,
Caes. B. G. 3, 6:
ut quam minimum spatii ad se colligendos Romanis daretur,
id. ib. 3, 19; 3, 4; 4, 34; Hirt. B. G. 8, 16:
Gallica acies nullum spatium respirandi recipiendique se dedit,
Liv. 10, 28, 11:
nec raptis aut spes de se melior aut indignatio est minor,
id. 1, 9, 14: Faustulo spes fuerat regiam stirpem apud se educari, id. 1, 5, 5:
proelium cum fiducia sui commissum est,
id. 7, 33, 5; 10, 14, 17:
detecta fraus cautiores Thyreensis fecit: dato responso, nullam se novam societatem accepturos, etc.,
id. 36, 12, 8:
patres censuerunt, qui honorem, quem sibi capere per leges liceret, peteret, etc.,
id. 32, 7, 11:
jusso magistro equitum abdicare se magistratu,
id. 4, 35; 22, 33, 12:
haec cum apud timentes sibimet ipsos increpuissent,
id. 6, 37, 1:
ab ipso, quaerenti sibi commendationem ad gentem monitus,
id. 36, 8, 4 Weissenb. ad loc.:
signa peditum, prae se habentium scuta,
id. 38, 21, 3:
invenere oppidanos vim hostium ab se arcentes,
id. 6, 9, 7:
exire enim sua secum efferentibus jussis primum arma ademit,
id. 43, 18, 11; cf.
§ 10: quos in numerum pecorum redegit ignoratio sui,
Sen. Vit. Beat. 5, 2:
quia nullum illis sui regimen est,
id. Ep. 94, 67:
inter se nihil inlicitum,
Tac. H. 5, 5; 1, 64:
quasi objurgatio sui est,
Quint. 11, 3, 49.—
2.
To indefinite subj.:
deforme est de se ipsum praedicare,
Cic. Off. 1, 38, 137:
posse enim liberalitate uti non spoliantem se patrimonio nimirum est pecuniae fructus maximus,
id. ib. 2, 18, 64:
non arbitrari sese scire quod nesciat,
id. Ac. 1, 4, 16:
cui proposita sit conservatio sui,
id. Fin. 5, 13, 37:
sic amicitiae... effectrices sunt voluptatum tam amicis quam sibi,
id. ib. 1, 20, 67:
amare... etiam si ad se ex iis nihil redeat,
id. ib. 2, 24, 78:
(judicatio) quae aut sui laudem aut adversarii vituperationem contineat,
id. Inv. 1, 51, 97; id. Or. 36, 124; id. Off. 1, 39, 139:
ut, quanti quisque se faciat, tanti fiat ab amicis,
id. Lael. 16, 59; id. Off. 1, 28, 99; id. Rosc. Com. 17, 52 fin.:
si nullus ex se metus aut spes,
Tac. A. 2, 38:
ceterum et interrogandi se ipsum et respondendi sibi solent esse non ingratae vices,
Quint. 9, 2, 14:
sibi servire gravissima est servitus,
Sen. Q. N. 3, praef. 17:
quam multa sunt vota, quae etiam sibi fateri pudet,
id. Ben. 6, 38, 5:
nec haec vilitas sui est,
id. Clem. 1, 3, 4:
culpa est, immiscere se rei ad se non pertinenti,
Dig. 50, 17, 36:
profecto est supplicio se liberare tam facile quam supplicium perpeti,
Val. Max. 3, 2, 6.
II.
Hence, in dependent clauses, transf., as pers. pron. 3d pers., with reflex. reference, him, her, it, them; he, she, they, etc.
A.
In gen., of an obj. indentified with,
1.
The gram. subj. of the principal clause:
qui omnis se amare credit, quemque aspexerit,
Plaut. Mil. 4, 9, 14:
illa mulier lapidem silicem subigere ut se amet, potest,
id. Poen. 1, 2, 77; id. Cas. prol. 46:
orare jussit, si se ames, jam ut ad sese venias,
Ter. And. 4, 2, 4:
ait, si... non id metuat, ne, ubi acceperim, Sese relinquam,
id. Eun. 1, 2, 61:
timet animum amicae se erga ut sit suae,
id. Heaut. 1, 2, 15:
utrumque jussit interfici, alterum, quia viam demonstravisset interimendi sui,
Cic. Tusc. 5, 20, 60:
qui precabantur, ut sibi sui liberi superstites essent,
id. N. D. 2, 28, 72; id. Prov. Cons. 17, 42:
ne ipse quidem sua tanta eloquentia mihi persuasisset, ut se dimitterem,
id. Or. 28, 100:
impetrat a senatu, ut dies sibi prorogaretur,
id. Verr. 2, 1, 38, § 98:
hunc sibi ex animo scrupulum, qui se dies noctisque stimulat, ut evellatis, postulat,
id. Rosc. Am. 2, 6:
Iccius nuntios ad eum mittit, nisi subsidium sibi submittatur,
Caes. B. G. 2, 6 fin.:
quos cum apud se conspexisset... quid ad se venirent,
id. ib. 1, 47:
mittit, qui petant atque orent, ut sibi subveniat,
id. B. C. 1, 17:
Scipionem Hannibal eo ipso, quod adversus se dux lectus esset, praestantem virum credebat,
Liv. 21, 39, 8:
Pausanias orare coepit, ne se prodiret,
Nep. Paus. 8, 6:
cum ejus principes animadvertisset timere, ne propter se bellum eis Lacedaemonii indicerent,
id. Them. 8, 3:
Ubii legatos mittunt, qui doceant... neque ab se fidem laesam,
Caes. B. G. 6, 9:
tum Volero, ubi indignantium pro se acerrimus erat clamor, etc.,
Liv. 2, 55, 6:
transfugit, patris in se saevitiam conquerens,
id. 1, 53, 5:
praesidia imposuit in urbibus, quae ad se defecerant,
Sall. J. 61, 1:
navigia sarcina depressa parum ostendunt non aquam sibi resistere?
Sen. Q. N. 2, 9, 3.—So in phrases incorporated with a principal clause:
Nicias vehementer tua sui memoria delectatur,
Cic. Att. 13, 1, 3:
nihil est appetentius similium sui,
id. Lael. 14, 50: Pompeius facultatem sui insequendi ademerat, Caes. B. C. 1, 29:
praefectum in se ruentem trans fixit,
Curt. 4, 16, 23:
rediere cum legatis ad redimendos sese missis,
Liv. 22, 59, 18:
potestatem omnibus adeundi sui fecit,
Suet. Tib. 40:
Germanicus legiones universas sibi summam reipublicae deferentes compescuit,
id. Calig. 1:
quam si di inmortales potestatem visendi sui faciant,
Sen. Clem. 1, 19, 9:
(terra) non potest tam multa tantoque se ipsa majora nutrire, nisi, etc.,
id. Q. N. 6, 16, 3.—
2.
Of an obj. indentified with a logical subj., other than the gram. subj. of the leading clause:
a Caesare valde liberaliter invitor, sibi ut sim legatus,
Cic. Att. 2, 18, 3:
horum unum quidque... a se potius quam ab adversariis stare demonstrabitur,
id. Inv. 1, 43, 81; id. Mil. 16, 44:
nam mihi scito jam a regibus adlatas esse litteras, quibus mihi gratias agant, quod se mea sententia reges appellaverim,
id. Fam. 9, 15, 4:
testem rei publicae relinquere, meae perpetuae erga se voluntatis,
id. ib. 1, 4, 10:
quos non tam ulcisci studeo quam sanare sibi ipsos,
id. Cat. 2, 8, 17:
quo ex oppido cum legati ad eum venissent oratum, ut sibi ignosceret,
Caes. B. G. 7, 12; Liv. 6, 42; 1, 5:
cum ei in suspitionem venisset, aliquid in epistula de se esse scriptum,
Nep. Paus. 4, 1:
cohortem octavam decimam Lugduni, solitis sibi hibernis, relinqui placuit,
Tac. H. 1, 64. —
B.
In partic., in reported words or thoughts (orat. obliqua) referring to the person to whom they are ascribed.
1.
As subj. or obj., direct or indirect, with inf.:
quos Hannibal misit astrictos jure jurando se redituros esse, nisi, etc.,
Cic. Off. 1, 13, 40:
Postumius mihi nuntiavit... se a Marcello ad me missum esse,
id. Fam. 4, 12, 2:
qui dixisse fertur a se visum esse Romulum... eum sibi mandasse ut populum rogaret ut sibi eo in colle delubrum fieret: se deum esse,
id. Rep. 2, 10, 20; id. Mil. 35, 95 sqq.:
nuntium mittit... sese diutius sustinere non posse,
Caes. B. G. 2, 6 fin.:
Divitiacus Caesarem obsecrare coepit... scire se illa esse vera, nec quemquam ex eo plus quam se doloris capere... sese tamen amore fraterno commoveri,
id. ib. 1, 20:
unum se esse, qui, etc.... ob eam rem se ex civitate profugisse,
id. ib. 1, 31:
haec sibi esse curae,
id. ib. 1, 40:
non sese Gallis, sed Gallos sibi bellum intulisse,
id. ib. 1, 44:
ipsos se inter multitudinem militum occultasse,
id. ib. 7, 38:
sensit Themistocles, si eo pervenisset, sibi esse pereundum,
Nep. Them. 8, 6:
dato responso (sc. a Thyreensibus), nullam se novam societatem accepturos,
Liv. 36, 12, 8.—
2.
In subordinate clauses, questions, exhortations, etc., with subj.
a.
In gen.:
qui abs te taciti requirunt, cur sibi hoc oneris imposueris, cur se potissimum delegeris,
Cic. Planc. 18, 46; 2, 6; id. Marc. 10, 30:
conclamavit, quid ad se venirent?
Caes. B. G. 1, 47:
unum petere ac deprecari... ne se armis despoliaret,
id. ib. 2, 31:
ad quos cum Caesar nuntios misisset, qui postularent, eos qui sibi bellum intulissent, sibi dederent,
id. ib. 4, 16:
cur sui quicquam esse imperii trans Rhenum postularet?
id. ib.:
Cicero respondit, si ab armis discedere velint, se adjutore utantur,
id. ib. 5, 41:
Veneti legationem ad Crassum mittunt, si velit suos recipere, obsides sibi remittat,
id. ib. 7, 4:
rex ignarus quae legati ejus (Hannibalis) ad se adlaturi fuissent,
Liv. 23, 39:
hac necessitate coactus, domino navis, qui sit, aperit, multa pollicens, si se conservasset,
Nep. Them. 8, 6:
legatos in Bithyniam miserunt, qui ab rege peterent, ne inimicissimum suum secum haberent sibique dederet (for secum, v. I. A. 4. supra),
id. Hann. 12, 2.—
b.
Esp., in subordinate clauses (sub-oblique), with subj. expressing the assertion or view of the person reported as speaking:
magnam Caesarem injuriam facere, qui vectigalia sibi deteriora faceret,
Caes. B. G. 1, 36:
quod sibi Caesar denuntiaret,
id. ib.:
sed eo deceptum, quod neque commissum a se intellegeret, quare timeret,
id. ib. 1, 14:
quod nec paratus... obsecutus esset, credidissetque, cum se vidissent Aetoli, omnia, etc.,
Liv. 35, 44, 3:
Ambiorix locutus est,... sua esse ejusmodi imperia, ut non minus haberet juris in se multitudo, quam ipse in multitudinem,
Caes. B. G. 5, 27:
Divitiacus ait,... nec quemquam ex eo plus quam se doloris capere, propterea quod per se crevisset,
id. ib. 1, 20: eos incusavit, quod sibi [p. 1796] quaerendum aut cogitandum putarent, etc., id. ib. 1, 40:
decima legio Caesari gratias egit, quod de se optimum judicium fecisset,
id. ib. 1, 41:
doluisse se, quod populi Romani beneficium sibi extorqueretur,
id. B. C. 1, 9:
tum ei dormienti eundem visum esse rogare ut, quoniam sibi vivo non subvenisset, etc.,
Cic. Div. 1, 27, 57:
Scipionem Hannibal eo ipso, quod adversus se dux potissimum lectus esset, praestantem virum credebat,
Liv. 21, 39, 8:
Pausanias orare coepit... quod si eam veniam sibi dedisset, magno ei praemio futurum,
Nep. Paus. 4, 6:
neque prius vim adhibendam putaverunt, quam se ipse indicasset,
id. ib. 4, 3:
Caesar legatos cum his mandatis mittit, Quoniam... hanc sibi populoque Romano gratiam referret,
Caes. B. G. 1, 35:
nos esse iniquos, quod in suo jure se interpellaremus,
id. ib. 1, 44:
neque ipsos in his contentionibus, quas Aedui secum habuissent, usos esse, etc.,
id. ib.:
maximae sibi laetitiae esse praedicavit, quod aliquos patria sua se meliores viros haberet,
Val. Max. 6, 4, ext. 5.—Rarely with indic. when the author asserts the action as a fact: Volero, ubi indignantium pro se acerrimus erat clamor, etc. ( = eo; cf.
infra, C.),
Liv. 2, 55, 6.—
C.
Without reflex. reference, = an oblique case of is or ipse (in the best prose rare, and mostly where the conception of the orat. obliq. is suggested by the context; cf.
B. 2. b. supra): i, seis, jube transire huc quantum possit, se ut videant domi Familiares ( = eam),
Plaut. Mil. 2, 2, 26; 1, 1, 6:
me misit miles ad Eam... ut hinc in Elatiam hodie eat secum semul,
id. Bacch. 4, 2, 9:
ut eum, qui se hic vidit, verbis vincat, ne is se viderit,
id. Mil. 2, 2, 31; cf. v. 35;
3, 2, 54: ut eam in se dignam condicicnem conlocem,
id. Trin. 1, 2, 122:
ipsi hi mihi dant viam, quo pacto ab se argentum auferam,
id. Ep. 2, 2, 9; id. Poen. 5, 2, 123:
dicit capram, quam dederam servandam sibi, etc.,
id. Merc. 2, 1, 15:
unum hoc scio, esse meritam, ut memor esses sui,
Ter. And. 1, 5, 46:
cum Epaminondas accusatur, quod ei, qui sibi ex lege praetor successerat, exercitum non tradiderit,
Cic. Inv. 1, 33, 55:
et se ipsum nobis, et eos, qui ante se fuerunt, in medio posuit,
id. ib. 2, 2, 7 (but B. and K. bracket se):
Dexo hic, quem videtis, non quae privatim sibi eripuisti, sed unicum abs te filium flagitat,
id. Verr. 2, 5, 49, § 128:
postea quam exposuit quae sibi videbantur,
id. Div. 1, 54, 122 (dub.;
B. and K. ipsi): et cum ad illum scribas, nihil te recordari de se,
id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 23 (B. and K. bracket de se):
quem Caesar, ut erat de se meritus, donatum pronuntiavit,
Caes. B. C. 3, 53:
Caesar Rhenum transire constituit... quod auxilia contra se Treveris miserant,
id. B. G. 6, 9 init.:
Metellus... in eis urbibus, quae ad se defecerant... praesidia inponit,
Sall. J. 61, 1; 66, 1:
Bocchus flectitur, reputando quae sibi duobus proeliis venerant,
id. ib. 103, 2:
statuit urbis, quae... adversum se opportunissimae erant, circumvenire,
id. ib. 88, 4:
ipse... ex perfugis cognitis... qui cum eo (Scipione) bellum contra se gerebant,
Hirt. B. Afr. 8 fin.:
vel quia nil rectum, nisi quod placuit sibi, ducunt,
Hor. Ep. 2, 1, 83; id. S. 2, 8, 82:
centum boves militibus dono dedit, qui secum fuerant,
Liv. 7, 37, 3; 8, 35:
Hannibalem angebat, quod Capua pertinacius oppugnata ab Romanis quam defensa ab se... animos averterat,
id. 26, 38, 1:
alter victus fratrum ante se strage,
id. 1, 25, 11 Weissenb. ad loc.;
7, 6, 12: Caesar... omnibus qui contra se arma tulerant, ignovit,
Vell. 2, 56, 1:
quamquam obsidione Massiliae, quae sibi in itinere portas clauserat, retardante... tamen omnia subegit,
Suet. Caes. 34:
cujus rector circa se dimicans occubuerat,
id. Tib. 4:
quod eos coegit superare Lacedaemonios, quos ante se nemo ausus fuit aspicere,
Nep. Epam. 8, 3 (cf.:
ante illum,
id. Iphic. 1, 3):
quae nox sibi proxima venit, insomnis,
Luc. 5, 805.
III.
Pron. recipr., each other, one another:
nam cum esset Praenestinis nuntiatum... patres ac plebem in semet ipsos versos,
Liv. 6, 28, 1; so very rare, except in phrase: inter se, one another, each other, mutually, reciprocally, = allêlous (prop. between or among them, among themselves, hence no ellips. of another se is to be assumed; cf. Krebs, Antibarb. p. 609; Hand, Turs. 3, p. 397 sqq.): nil cessarunt ilico Osculari atque amplexari inter se, Plaut. Mil. 5, 39; 2, 1, 61; 3, 1, 120:
video eos inter se amare,
Ter. Ad. 5, 3, 42:
neque solum colent inter se ac diligent (cf. ante: alter ab altero postulabit),
Cic. Lael. 22, 82:
Cicerones pueri amant inter se,
id. Att. 6, 1, 12; id. Q. Fr. 3, 3, 1; id. Cat. 3, 5, 13; id. N. D. 1, 44, 122:
inter se adspicere,
id. Cat. 3, 5, 13:
inter se congruere,
id. Rosc. Am. 22, 62:
complecti inter se milites coepisse,
Liv. 7, 42, 6:
ut neque inter se contingant trabes,
Caes. B. G. 7, 23; id. B. C. 1, 21:
inter se nondum satis noti,
Liv. 21, 39, 7:
populus et senatus Romanus placide modesteque inter se rempublicam tractabant,
Sall. J. 41, 2:
bellum summa inter se contentione gerere,
Cic. Rep. 1, 16, 25:
cum inter se timerent,
Nep. Dion, 4, 1; id. Eum. 4, 2: haec inter se quam repugnent, contradict one another, Cic. Tusc. 3, 29, 72; id. N. D. 1, 12, 30 (cf.: sibi repugnare, to be inconsistent with itself;
v. Krebs, Antibarb. p. 1018): inter se differre,
Caes. B. G. 1, 1:
cur legendi sint, nisi ipsi inter se, qui idem sentiunt, non intellego,
by one another, Cic. Tusc. 2, 3, 8:
quosdam inter se similis,
id. Ac. 2, 17, 55:
res inter se similes,
Quint. 9, 2, 51; 9, 4, 17. — With subst.:
adhaesitationes atomorum inter se,
Cic. Fin. 1, 6, 19:
quae res eos in bello inter se habuit,
Sall. J. 79, 3; cf.:
auxerant inter se opinionem,
their mutual regard, Liv. 21, 39, 9.—Pleon.:
vitam inter se utriusque conferte,
Cic. Rosc. Com. 7, 20:
compositis inter se rebus,
Sall. J. 66, 2:
vitatur duriorum inter se congressus,
Quint. 11, 3, 35.—Of local relation:
duas insulas propinquas inter se,
Sall. H. 1, 61 Dietsch; id. J. 98, 3:
postquam haud procul inter se erant,
id. ib. 53, 7:
haud longe inter se castra facere,
id. ib. 55, 6 (inter se, without recipr. reference, v. supra, I. A. 4.).
IV.
Idiomatic uses.
A.
Se, with prepp., one ' s house, home; mostly ad se, apud se, to or at one ' s house, home, at home:
quae me non excludet ab se, sed apud se occludet domi,
Plaut. Men. 4, 2, 108:
postquam in aedis me ad se deduxit domum,
id. Mil. 2, 1, 43:
me ad se ad prandium, ad cenam vocant,
id. ib. 3, 1, 118: intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se, Lucil. ap. Charis. p. 86 P.:
L. Caesar, ut veniam ad se, rogat,
Cic. Att. 15, 4, 5:
qui a me petierit ut secum et apud se essem cottidie,
id. ib. 5, 6, 1.—
2.
Trop.:
num tibi videtur esse apud sese?
in his senses, Ter. Hec. 4, 4, 85. —
B.
Sibi pleonast. as dat. of the interested person:
ipse autem Ariovistus tantus sibi spiritus sumpserat,
Caes. B. G. 1, 33 fin.:
tum sibi M. Pisonis domum ubi habitaret elegerat,
Cic. Phil. 2, 25, 61; cf. I. A. 2. supra. So esp. freq. in expressions of surprise or abrupt questions (commonly, but loosely called a dat. ethic.):
quid sibi vult pater? cur simulat?
Ter. And. 2, 3, 1:
quid sibi hic vestitus quaerit?
id. Eun. 3, 5, 10:
hostes admiratio cepit, quidnam sibi repentinus clamor vellet,
Liv. 44, 12, 1:
quid ergo sibi vult pars altera orationis?
id. 40, 12, 14:
mirantes, quid sibi vellet,
id. 3, 35, 5; 3, 50, 15; 4, 13, 12;
32, 25, 10: pro deum fidem quid vobis vultis?
id. 3, 67, 7. —
C.
Sibi with suus, emphasizing the idea of possession, his own, etc. (ante- and post-class.):
cocleae... Suo sibi suco vivont,
Plaut. Capt. 1, 1, 13:
sed is quo pacto serviat suo sibi patri,
id. ib. prol. 5;
46: si ille huc salvos revenit, reddam suom sibi,
id. Trin. 1, 2, 119 Brix. ad loc.:
suam sibi rem salvam sistam,
id. Poen. 5, 2, 123:
locus argumento'st suom sibi proscaenium,
id. ib. prol. 57;
97: omnem rem inveni, ut sua sibi pecunia hodie illam faciat leno libertam suam,
id. Pers. 1, 3, 1:
suo sibi gnato,
id. As. 4, 2, 16:
hunc telo suo sibi a foribus pellere,
id. Am. 1, 1, 113:
sua sibi ingenua indoles,
id. Mil. 3, 1, 38:
suo sibi gladio hunc jugulo,
Ter. Ad. 5, 8, 35:
uvas suo sibi pampino tegito,
Col. Arb. 11:
suo sibi jure ablui,
id. R. R. 12, 7; 12, 41:
suo sibi argumento refutatus,
Gell. 5, 10, 16:
suo sibi lacte aleret,
id. 12, 1, 6:
a suis sibi parentibus,
App. M. 1, p. 104, 35:
in suis sibi domibus,
id. ib. 1, p. 106, 31; 4, p. 157, 7;
6, p. 186, 24: qui Deo... sua sibi opera praetulerunt,
Lact. 2, 5, 6; 3, 28, 20:
in suo sibi pervoluta sanguine,
App. M. 8, p. 207, 22; Vitr. 8, 7:
cum sua sibi natione captivus,
Min. Fel. 10, 4:
IN SVO SIBI POSITVS,
Inscr. Orell. 4495:
AEDEM CVM SVO SIBI HYPOGAEO,
Inscr. Rein. p. 646, 109.—In many passages in class. prose sibi occurs with suus, but retains its pronom. force:
factus consul est bis, primum ante tempus, iterum sibi suo tempore, rei publicae paene sero,
in good time for himself, Cic. Lael. 3, 11:
satis superque esse sibi suarum cuique rerum,
id. ib. 13, 45:
priusquam tu suum sibi venderes, ipse possedit,
id. Phil. 2, 37, 96:
vult ille inbecillitatis sibi suae conscius timere pituitam?
Sen. Q. N. 6, 2, 4 (v. suus II. D. 3. a).

Lewis & Short latin dictionary > sui
110 tristor

tristor, āri, v. dep. n. [id.], to be sad, grieved, or downcast (very rare): numquam flere, numquam tristari, Sen. Prov. 2, 3; id. Ira, 2, 7, 1.

Lewis & Short latin dictionary > tristor
111 tumeo

tŭmĕo, ēre, v. n. [Sanscr. tu-, taumi, tavīmi, to be strong; Gr. tulos, tulê, lump; Lat. tuber, tumulus, tumor, etc.; cf. O. H. Germ. dūmo; Germ. Daumen; Engl. thumb], to swell, be swollen or tumid, to be puffed out or inflated (mostly poet. and in postAug. prose; cf. turgeo).
I.
Lit.: So. Quid hoc in collo tibi tumet? Sa. Vomica'st:
pressare parce,
Plaut. Pers. 2, 5, 11:
corpus tumet omne veneno,
Ov. M. 3, 33:
guttura plenis venis,
id. ib. 3, 73:
lumina fletu,
Tib. 1, 8, 68 (al. timet):
pedes,
Verg. A. 2, 273:
nares ac pectus,
Quint. 11, 3, 29:
fauces,
id. 11, 3, 30:
inritata loca semine,
Lucr. 4, 1045:
Achelous imbre,
Ov. M. 8, 549:
vela sinu,
Mart. Spect. 26, 6:
a vento unda,
Ov. F. 2, 776:
gemma in tenero palmite,
id. ib. 3, 238:
licet tumeant freta ventis,
Tib. 4, 1, 194:
sacci multo hordeo,
Phaedr. 2, 7, 3:
clivus molliter orbe, Claud. de Apono, 12: anni (virginis),
i. e. to be ripe, Stat. Achill. 1, 292;
v. tumesco and tumidus: cujus aceto tumes?
Juv. 3, 293.— Absol.:
rutam tritam imponunt contusis tumentibusque,
swellings, tumors, Plin. 29, 2, 9, § 30; 15, 14, 15, § 52:
in inmensis quā tumet Ida jugis,
Ov. H. 5, 138.—
II.
Trop.
A.
To swell, be swollen with passionate excitement, to be excited, violent, ready to burst forth:
sapientis animus semper vacat vitio, numquam turgescit, numquam tumet,
Cic. Tusc. 3, 9, 19:
multis gentibus irā tumentibus,
Liv. 31, 8, 11.—With dat. ( poet.):
accensum quis bile feret famulisque tumentem Leniet?
Stat. S. 2, 1, 58:
pectus anhelum, Et rabie fera corda tument,
Verg. A. 6, 49; cf.:
bile jecur,
Hor. C. 1, 13, 4:
nescio quid animus tumet,
Sen. Thyest. 267 sq.:
animus irā,
id. Phoen. 352:
leo animis,
id. Troad. 1096:
tument negotia,
are in a ferment, unsettled, approaching a crisis, Cic. Att. 14, 4, 1:
quoniam Galliae tumeant,
Tac. H. 2, 32:
animi plebis,
Plin. Pan. 28, 3:
bella,
Ov. H. 7, 121.—With inf.:
mens tumet jungere, etc.,
Val. Fl. 1, 199.—
B.
To be puffed up with pride or vanity, to swell (poët. and in post-Aug. prose):
tumens inani graculus superbiā,
Phaedr. 1, 3, 4:
Mithridateis nominibus,
Ov. M. 15, 755:
alto stemmate,
Juv. 8, 40:
partā jam laude,
Val. Fl. 3, 677:
merito,
Mart. 4, 46, 2:
vana,
Verg. A. 11, 854:
laudis amore tumes,
Hor. Ep. 1, 1, 36:
tibicinum gloriā tumere,
Plin. 37, 1, 3, § 8:
Alexander tumens successu rerum,
Just. 39, 2, 1:
stirpe Alexandri,
Aur. Vict. Caes. 29, 2.—
C.
Of speech, to be inflated, turgid, pompous, bombastic (post-Aug. and rare):
nec Ciceroni obtrectatores defuisse, quibus inflatus et tumens.. videretur,
Tac. Or. 18; Quint. 8, 3, 18:
Musa nec insano syrmate nostra tumet,
Mart. 4, 49, 8.

Lewis & Short latin dictionary > tumeo
112 turgesco

turgesco, ĕre, v. inch. n. [turgeo], to begin to swell, to swell up, swell.
I.
Lit.:
ne aqua in eorum corpore turgescat,
Varr. R. R. 8, 9, 13:
hoc (umore) aetas illa (puerilis) turgescit,
Quint. 11, 3, 28:
prima Ceres docuit turgescere semen in agris,
Ov. Am. 3, 10, 11:
brassica valido caule, Col. poët. 10, 325: virgulta,
Plin. 8, 50, 76, § 200: hic satur irriguo mavult turgescere somno, i. e. to grow fat or stout, Pers. 5, 56:
bullatis nugis Pagina turgescit,
i. e. is full, id. 5, 18.—
II.
Trop.
A.
To swell with passion:
sapientis animus numquam turgescit, numquam tumet,
Cic. Tusc. 3, 9, 19: cor turgescit tristibus iris, id. poët. id. ib. 3, 9, 18:
turgescit vitrea bilis,
Pers. 3, 8.—
B.
Of speech, to be inflated, turgid:
genus dicendi, quod immodico tumore turgescit,
Quint. 12, 10, 73.

Lewis & Short latin dictionary > turgesco
113 vel

vĕl, conj. and adv. [old imv. of volo] prop., will, choose, take your choice; hence,
I.
As disjunctive conjunction, to introduce an alternative as a matter of choice or preference, or as not affecting the principal assertion (while aut introduces an absolute or essential opposition; cf. Madv. Gr. § 436; Zumpt, Gr. § 339; Fischer, Gr. § 383).
A.
Singly.
1.
In gen., or (if you will), or else, or (at your pleasure), or (at least), or (it is indifferent), or (what is the same thing), etc.:
dic igitur me passerculum... haedillum me tuom dic esse vel vitellum,
Plaut. As. 3, 3, 77: viginti minis? Ba. Utrum vis, vel quater quinis minis, id. Ps. 1, 3, 111:
lege vel tabellas redde,
id. ib. 1, 1, 29:
in solem ponito vel sine sale in defrutum condito,
Cato, R. R. 7: orabant (sc. Ubii), ut sibi auxilium ferret... vel... exercitum modo Rhenum transportaret, or at least, i. e. or, if he preferred it, Caes. B. G. 4, 16:
ejusmodi conjunctionem tectorum oppidum vel urbem appellaverunt,
Cic. Rep. 1, 26, 41:
in unius voluntate vel moribus,
id. ib. 2, 28, 51:
in unā urbe vel in hac ipsā,
id. ib. 3, 10, 17:
constituere vel conservare,
id. ib. 2, 38, 64:
in ardore caelesti, qui aether vel caelum nominatur,
id. N. D. 2, 15, 41:
transfer idem ad modestiam vel temperantiam,
id. Fin. 2, 19, 60; cf. Madv. ad id. ib. 2, 25, 81:
unum illud extimescebam, ne quid turpiter facerem, vel dicam, jam effecissem,
id. Att. 9, 7, 1: haec neque confirmare argumentis neque refellere in animo est;
ex ingenio suo quisque demat vel addat fidem,
Tac. G. 3.—
2.
Esp.
a.
With potius, to correct or make more precise what has been said, or rather:
ex hoc populo indomito vel potius immani,
Cic. Rep. 1, 44, 68:
post obitum vel potius excessum Romuli,
id. ib. 2, 30, 53:
cessit auctoritati amplissimi viri vel potius paruit,
id. Lig. 7, 22:
vide quid licentiae nobis tua liberalitas det, vel potius audaciae,
id. ib. 8, 23:
ludorum plausus vel testimonia potius,
id. Phil. 1, 15, 36:
quam valde ille reditu vel potius reversione meā laetatus!
id. Att. 16, 7, 5; id. Phil. 13, 9, 19:
novem tibi orbibus, vel potius globis conexa sunt omnia,
id. Rep. 6, 17, 17:
plurimas vel potius omnes ex se ipso virtutes contulit,
Quint. 10, 1, 109.—In climax after a negative:
tu certe numquam in hoc ordine vel potius numquam in hac urbe mansisses,
Cic. Phil. 2, 15, 38.—
b.
So corrective, without potius:
sed haec tu melius vel optime omnium,
Cic. Fam. 4, 13, 7:
clariore vel plane perspicua,
id. Fin. 5, 20, 55; id. Lael. 12, 41:
Capua ab duce eorum Capye, vel. quod propius vero est, a campestri agro appellata,
Liv. 4, 37, 1:
cum P. Decius se in Samnium vel in Etruriam proficisci paratum esse ostendisset,
id. 10, 26, 4.—Esp. in the phrase vel dicam, or let me rather say, or rather:
quando enim nobis, vel dicam aut oratoribus bonis aut poëtis, ullus... ornatus defuit?
Cic. Fin. 1, 3, 10; id. Brut. 57, 207; id. Cael. 31, 75; id. Phil. 2, 12, 30; id. Att. 9, 7, 1; Suet. Calig. 13.—So intensive, or I may even say (cf. II. A. 3. infra):
omnes binos consules, vel dicam amplius, omnia nomina,
Varr. L. L. 8, p. 106 Bip.:
a plerisque vel dicam ab omnibus,
Cic. Fam. 4, 7, 3; id. Brut. 70, 246.—
c.
Vel etiam, or even:
ut expositio quarundam rerum gestarum vel etiam fabulosarum,
Quint. 4, 3, 12. —
d.
= aut, or else.
(α).
With an alternative necessary consequence:
id autem nec nasci potest nec mori, vel concidat omne caelum omnisque natura consistat necesse est,
Cic. Tusc. 1, 23, 54 Tischer ad loc.:
vel tu ne faceres tale in adulescentiā,
Plaut. Ps. 1, 5, 22.—
(β).
In gen. ( poet. and post class.):
si copias armatorum... secum expenderent, vincendum illā acie vel cadendum esse,
Tac. A. 14, 35:
mortem omnibus ex naturā aequalem oblivione apud posteros vel gloriă distingui,
id. H. 1, 21; cf. id. A. 14, 61; 14, 62:
quod imperium variā sorte laetum rei publicae aut atrox, principibus prosperum vel exitio fuit,
id. H. 2, 1 init.; 2, 10; 2, 68; cf. Ov. M. 9, 624 sq.; 15, 601 sq.—
e.
In a subordinate alternative after aut:
nec aut tibi ipsi aut huic Secundo vel huic Apro ignotas,
Tac. Or. 28:
ne contra Gai quidem aut Claudii vel Neronis... domum,
id. H. 2, 76:
abscedens in hortos aut Tusculanum vel Antiatem in agrum,
id. A. 14, 3 init.:
dementiae quoque judicia aut propter id quod factum est aut propter id quod adhuc fieri vel non fieri potest instituuntur,
Quint. 7, 4, 29.—
B.
As co-ordinate.
1.
Vel... vel, either... or, be it... or; in gen. (class.; but where the alternatives are necessary and exclusive, that is, where one must be right and the other wrong, aut... aut is used; v. infra, and cf. Madv. ad Cic. Fin. 4, 11, 27): sed hic numquis adest? Pa. Vel adest vel non, i. e. just as you please, Plaut. Mil. 4, 2, 28 Brix ad loc.:
paucis me misit ad eam... vel ut ducentos Philippos reddat aureos, vel ut hinc eat secum,
id. Bacch. 4, 1, 18 sq.:
ubi illic biberit, vel servato meum modum vel ego dabo,
id. Stich. 5, 4, 37:
vel tu me vende, vel face quod tibi lubet,
id. Pers. 3, 1, 70:
nunc quamobrem huc sum missa, amabo, vel tu mihi ajas, vel neges,
id. Rud. 2, 4, 14; cf. id. ib. 5, 2, 44:
Allobrogibus sese vel persuasuros... existimabant, vel vi coacturos, ut, etc.,
Caes. B. G. 1, 6:
ut (Romani) vel sibi agros attribuant vel patiantur eos tenere, etc.,
id. ib. 4, 7:
vel sumptuosae vel desidiosae illecebrae,
Cic. Rep. 2, 4, 8:
in omni vel officio vel sermone sollers,
id. ib. 2, 21, 37:
maximum virtutis vel documentum, vel officium,
id. ib. 1, 20, 33:
pace vel Quirini vel Romuli dixerim,
id. Off. 3, 10, 42:
erant quaestiones vel de caede vel de vi,
id. Mil. 5, 13; 7, 20; id. Leg. 3, 14, 32; id. Lig. 6, 17; id. Deiot. 1, 1; 5, 13; id. Brut. 69, 242:
animus vel bello vel paci paratus,
Liv. 1, 1, 8:
hunc ordinem ex censu descripsit vel paci decorum vel bello,
id. 1, 42, 5: Etruriam et Samnium provincias esse;
utram mallet eligeret: suo exercitu se vel in Etruriā vel in Samnio rem gesturum,
id. 10, 19, 9:
gladioque ruptis omnibus loris, oraculi sortem vel elusit vel implevit,
Curt. 3, 1, 18:
nihil illo fuisset excellentius vel in vitiis vel in virtutibus,
Nep. Alcib. 1, 1; 2, 1; id. Milt. 3, 4.—
b.
Connected with aut, but not corresponding to it (cf. infra, 2. e.):
num aut tuum aut cujusquam nostrum nomen vel Caucasum hunc transcendere potuit vel illum Gangem transnatare?
Cic. Rep. 6, 20, 22:
ubi enim potest illa aetas aut calescere vel apricatione melius vel igni aut vicissim umbris aquisve refrigerari salubrius?
id. Sen. 16, 57:
si velim scribere quid aut legere aut canere vel voce vel fidibus, aut geometricum quiddam aut physicum aut dialecticum explicare, etc.,
id. Div. 2, 59, 122.—
2.
Esp.
a.
With weakened disjunctive force (nearly = et... et). quemadmodum ille vel Athenis vel Rhodi se doctissimorum hominum sermonibus dedisset, Cic. de Or. 2, 1, 3:
multos sine ratione, sine litteris, quā vel inpudentia vel fames duxit, ruentes,
Quint. 2, 20, 2:
affectus vel illos mites vel hos concitatos in suā potestate habuisse,
id. 10, 1, 48: eadem quaestio potest eundem vel accusatorem facere vel reum, id. 3, 6, 18: et nundina vetera ex ordine instituit, vel dies vel tempora, Lampr Alex. Sev. 43: pestilentia tanta exstiterat vel Romae, vel Achaicis urbibus, ut, etc., Treb. Gall. 5.—
b.
More than twice, either... or... or, etc. tu vel suda, vel peri algu, vel tu aegrota, vel vale, Plaut. Rud. 2, 7, 24:
hance tu mihi vel vi vel clam vel precario Fac tradas: meā nil re fert, dum potiar modo,
Ter. Eun. 2, 3, 28:
vel in tempestate, vel in agris, vel in corporibus,
Cic. Rep. 1, 44, 68:
vel quod ita vivit vel quod ita rem publicam gerit vel quod ita factus est,
id. Phil. 2, 5, 10:
vel spectator laudum tuarum vel particeps vel socius vel minister consiliorum,
id. Fam. 2, 7, 2; id. Red. Quir. 9, 23;
so eight times,
id. Rep. 1, 3, 6. —
c.
The second (or last) vel strengthened,
(α).
By etiam:
quae vel ad usum vitae vel etiam ad ipsam rem publicam conferre possumus,
or even, Cic. Rep. 1, 8, 30; so id. ib. 1, 29, 45; 2, 1, 1; cf.:
ut vel ea defendam, quae Pompejus velit, vel taceam, vel etiam ad nostra me studia referam litterarum,
id. Fam. 1, 8, 3.—
(β).
By vero etiam:
in mediocribus vel studiis vel officiis, vel vero etiam negotiis,
Cic. Rep. 1, 3, 4.—
(γ).
By omnino: haec vel ad odium, vel ad misericordiam, vel omnino ad animos judicum movendos ex iis quae sunt ante posita, sumentur ( or in general), Cic. Part. Or. 36, 128.—
d.
Rarely after a negative = neque, nor:
neque satis Bruto... vel tribunis militum constabat, quid agerent,
Caes. B. G. 3, 14.—
e.
In irregular construction, without the second vel:
utrumque est in his, quod ab hoc oratore abhorreat: vel quod omnis, qui sapientes non sint, insanos esse dicunt... accedit quod, etc.,
Cic. de Or. 3, 18, 65; id. Att. 11, 7, 5; cf. esp. Lucr. 5, 383 sqq. Munro ad loc. —
f.
Vel... vel = aut... aut:
habere ea, quae secundum naturam sint, vel omnia vel plurima et maxima,
i. e. so nearly all that the difference is unimportant, Cic. Fin. 4, 11, 27; cf.
Madv. ad loc.: cum bonā quidem spe, ut ait idem, vel vincendi vel in libertate moriendi,
id. Att. 7, 9, 4.—For vel... vel, in a subordinate alternative after aut, v. the examples under I. B. 1. b. supra.—
g.
Vel, correl. with aut (post-Aug. and rare):
verborum quoque vis ac proprietas confirmatur vel praesumptione... aut reprehensione,
Quint. 9, 2, 18:
voces... aut productione tantum vel correptione mutatae,
id. 9, 3, 69 (but the line Ov. M. 1, 546, is spurious); so,
aut... aut... vel: ut aut de nomine aut scripto et sententiā vel ratiocinatione quaeratur,
Quint. 3, 6, 72:
aut... aut... aut... aut... vel,
id. 8, 6, 68 sq.; cf.:
ubi regnat Protogenes aliquis vel Diphilus aut Erimarchus,
Juv. 3, 120.
II.
As intens. particle (prop. ellipt., implying an alternative the first member of which is omitted, something else or even this, etc.).
A.
In gen., or even, if you will, or indeed, or... itself, even, assuredly, certainly.
1.
With subst.:
tum opsonium autem pol vel legioni sat est,
Plaut. Aul. 3, 6, 24; id. Capt. 1, 2, 23; id. Curc. 5, 2, 13:
ita me di ament, vel in lautumiis, vel in pistrino mavelim Agere aetatem, Quam, etc.,
Plaut. Poen. 4, 2, 5: Ep. Si arte poteris accubare. Ge. Vel inter cuneos ferreos, id. Stich. 4, 2, 39:
vel rex semper maxumas Mihi agebat gratias,
Ter. Eun. 3, 1, 7:
sed tamen vel regnum malo quam liberum populum,
Cic. Rep. 3, 34, 46:
isto quidem modo vel consulatus vituperabilis est,
id. Leg. 3, 10, 23:
cum se vel principes ejus consilii fore profiterentur,
Caes. B. G. 7, 37:
vel Priamo miseranda manus,
Verg. A. 11, 259:
ego vel Prochytam praepono Suburae,
Juv. 3, 5:
facile me paterer vel illo ipso acerrimo judice quaerente vel apud Cassianos judices... pro Sex. Roscio dicere,
Cic. Rosc. Am. 30, 85:
populus Romanus auctoritatem suam vel contra omnes defendere potest,
even if necessary, id. Imp. Pomp. 22, 63:
id se probaturum vel ipso Verginio judice,
Liv. 3, 44, 10:
belli necessitatibus eam patientiam non adhibebimus, quam vel lusus ac voluptas elicere solet?
id. 5, 6, 3:
timebant ne Romana plebs... vel cum servitute pacem acciperet,
even if it should involve their enslavement, id. 2, 9, 5.—
2.
With adjj.: Ch. Pax, te tribus verbis volo. Sy. Vel trecentis, Plaut. Trin. 4, 2, 122: Ca. Ut opperiare hos sex dies saltem modo... Ba. Animo bono es. Vel sex mensis opperibor, id. Ps. 1, 3, 89; cf.: jam hercle vel ducentae [p. 1964] minae, id. ib. 1, 3, 68;
1, 3, 111: hoc ascensu vel tres armati quamlibet multitudinem arcuerint,
Liv. 9, 24, 7: Ph. Dane suavium? Di. Immo vel decem, Plaut. Truc. 2, 4, 22:
ego illum eunuchum, si opus sit, vel sobrius,
Ter. Eun. 3, 2, 26:
si sit opus, vel totum triduom,
id. ib. 2, 1, 17:
haec sunt omnia ingenii vel mediocris,
Cic. de Or. 2, 27, 119.—
3.
With verbs: namque edepol quamvis desubito vel cadus vorti potest, may even be turned over, i. e. will be empty, Plaut. Stich. 5, 4, 39:
ubi ego hinc abiero, vel occidito,
if you will, even, Ter. Phorm. 1, 2, 93:
per me vel stertas licet, inquit Carneades, non modo quiescas,
Cic. Ac. 2, 29, 93:
ut ipsis sententiis, quibus proluserunt, vel pugnare possint,
id. de Or. 2, 80, 325:
cum vel abundare debeam, cogor mutuari,
id. Att. 15 15, 3—
4.
With pronn.:
videndum erit, quid quisque vel sine nobis aut possit consequi aut non possit,
Cic. Off. 1, 18, 59:
existiment quod velint, ac vel hoc intellegant,
id. Fin. 5, 11, 33:
est tibi ex his ipsis qui assunt bella copia, vel ut a te ipso ordiare,
especially as you can begin with yourself, id. Rep. 2, 40, 67.—
B.
With superlatives, to denote the highest possible degree, the very; the utmost; the most...possible.
1.
With adjj.: hoc invenisset unum ad morbum illum homini vel bellissimum, the very loveliest, the most beautiful possible, Lucil. ap. Non. 527, 28:
vidi in dolore podagrae ipsum vel omnium maximum Stoicorum Posidonium,
Cic. Fragm. ib. 32:
hoc in genere nervorum vel minimum, suavitatis autem est vel plurimum,
the very least... the utmost possible, id. Or. 26, 91:
quarum duarum (civitatum) si adessent (legationes), duo crimina vel maxima minuerentur,
id. Div. in Caecil. 5, 14:
patre meā sententiā vel eloquentissimo temporibus illis,
the most eloquent possible, id. de Or. 2, 23, 98:
quod erat ad obtinendam potentiam nobilium vel maximum, vehementer id retinebatur,
id. Rep. 2, 32, 56:
cujus (sc. Hannibalis) eo tempore vel maxima apud regem auctoritas erat,
Liv. 36, 41, 2:
vident unum senatorem vel tenuissimum esse damnatum,
Cic. Verr. 1, 16, 46:
fora templaque occupabantur, ut vel exspectatissimi triumphi laetitia praecipi posset,
Hirt. B. G. 8, 51:
sed vel potentissima apud Amphictyonas aequi tractatio est,
Quint. 5, 10, 118; 11, 1, 81.—
2.
With advv.:
vel studiosissime quaerere,
Cic. Rep. 1, 10, 15:
cum Sophocles vel optime scripserit Electram,
id. Fin. 1, 2, 5:
vel maxime confirmare,
id. N. D. 2, 65, 162; so,
vel maxime,
id. Ac. 2, 3, 9; id. de Or. 1, 8, 32; id. Att. 9, 12, 3; Quint. 1, 3, 12; 4, 3, 4.—
C.
In adding an instance implying that other instances might be mentioned at will, or this one; for instance, for example, as for example, in particular:
Per pol quam paucos reperias Fideles amatores... Vel hic Pamphilus jurabat quotiens Bacchidi, etc.,
Ter. Hec. 1, 1, 3:
vel heri in vino quam inmodestus fuisti,
id. Heaut. 3, 3, 7: nullast tam facilis res quin difficilis siet Quom invitus facias;
vel me haec deambulatio... ad languorum dedit,
id. ib. 4, 6, 1:
sed suavis accipio litteras, vel quas proxime acceperam, quam prudentis!
Cic. Fam. 2, 13, 1:
cujus innumerabilia sunt exempla, vel Appii majoris illius, qui, etc.,
id. de Or. 2, 70, 284.—
D.
Concessive.
1.
With superlatives, perhaps:
adulescens vel potentissimus nostrae civitatis,
Cic. Rosc. A. 2, 6:
domus vel optima Messanae, notissima quidem certe,
the best known, at any rate, if not the finest, id. Verr. 2, 4, 2, § 3.—
2.
= saltem, at least:
quā re etsi minus veram causam habebis, tamen vel probabilem aliquam poteris inducere,
Cic. Fam. 11, 22, 2:
plurimi semetipsos exhortantur vel aliquas partes earum (scientiarum) addiscere, quamvis universas percipere non possint,
Col. 11, 1, 11:
ac, ni flexisset animos, vel Aegypti praefecturam concedi sibi oraret,
Suet. Ner. 47:
ut messe vel unā releves colla perusta,
Mart. 10, 12, 5; Plin. Ep. 1, 12, 8; cf. Madv. ad Cic. Fin. 4, 16, 43.

Lewis & Short latin dictionary > vel
114 verso

verso ( vorso), āvi, ātum, 1 ( inf. vorsarier, Plaut. Poen. 1, 2, 53), v. freq. a. [verto], to turn, wind, twist, or whirl about often or violently (freq. and class.; syn.: verto, contorqueo).
I.
Lit.: qui caelum versat stellis fulgentibus aptum, Enn. ap. Macr. 6, 1 (Ann. v. 30 Vahl.): Sisyphus versat Saxum, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:
turbinem puer,
Tib. 1, 5, 4:
turdos in igni,
Hor. S. 1, 5, 72:
ova non acri favillā,
Ov. M. 8, 667:
cum versati appositi essent pisces,
Quint. 6, 3, 90:
vinclorum inmensa volumina,
Verg. A. 5, 408:
manum,
Ov. M. 12, 493:
lumina,
id. ib. 5, 134; 6, 247;
7, 579: cardinem,
id. ib. 4, 93:
fusum,
id. ib. 4, 221;
6, 22: corpus,
id. Am. 1, 2, 4:
sortem urnā,
to shake, Hor. C. 2, 3, 26:
ligonibus glaebas,
to turn up, hoe, id. ib. 3, 6, 39; so,
rura (juvenci),
Prop. 4 (5), 1, 129:
terram,
Ov. R. Am. 173:
desectum gramen,
hay, id. M. 14, 646:
currum in gramine,
i. e. to wheel about, Verg. A. 12, 664:
oves,
to drive about, pasture, id. E. 10, 68:
pulsat versatque Dareta,
id. A. 5, 460:
me versant in litore venti,
id. ib. 6, 362: vos exemplaria Graeca Nocturnā versate manu, versate diurnā, turn them over, i. e. read, study them, Hor. A. P. 269:
et nummulario non ex fide versanti pecunias manus amputavit,
handling, accounting for, Suet. Galb. 9.—With se, or mid., to turn one's self often, to turn, revolve, etc.: versabat se in utramque partem, non solum mente, verum etiam corpore, Cic. Verr. 2, 2, 30, § 74.—Prov.:
satis diu jam hoc saxum vorso,
I have wasted time enough with this man, Ter. Eun. 5, 8, 55.—Mid.:
mundum versari circum axem caeli,
Cic. N. D. 1, 20, 52:
qui (orbes) versantur retro,
id. Rep. 6, 17, 17:
pars superior mundi non versatur in turbinem,
Sen. Ira, 3, 6, 1:
suāpte naturā et cylindrum volvi et versari turbinem putat,
Cic. Fat. 18, 42:
ne versari aves possent,
Col. 8, 7, 1.—
B.
Trop.
1.
In gen., to turn, twist, bend:
versare suam naturam et regere ad tempus atque huc et illuc torquere et flectere,
Cic. Cael. 6, 13:
ad omnem malitiam et fraudem versare mentem suam coepit,
id. Clu. 26, 70:
eadem multis modis,
id. Or. 40, 137:
causas,
i. e. to treat, manage, id. ib. 9, 31; Quint. 10, 5, 9; cf. absol.:
non mille figuris variet ac verset (orator)?
id. 5, 14, 32:
verba,
to pervert, alter, Cic. Fin. 4, 20, 56:
fors omnia versat,
turns, changes, Verg. E. 9, 5;
so mid.: versatur celeri Fors levis orbe rotae,
Tib. 1, 5, 70:
huc et illuc, Torquate, vos versetis licet, etc.,
Cic. Fin. 2, 31, 99:
in quo, utrum respondebo, verses te huc atque illuc necesse est,
id. ib. 5, 28, 86:
versabat se ad omnis cogitationes,
Curt. 6, 6, 27.—
2.
In partic. (rare in Cic.).
a.
Qs. to turn upside down, i. e. to discompose, disturb, vex, agitate:
versabo ego illum hodie, si vivo, probe,
Plaut. Bacch. 4, 5, 6; id. Pers. 5, 2, 17:
haerere homo, versari, rubere,
to be disturbed, Cic. Verr. 2, 2, 76, § 187: si quid te adjuero curamve levasso Quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1 (Ann. v. 340 Vahl.):
miserum toto cubili,
Prop. 1, 14, 21:
illum toto versant suspiria lecto,
id. 2, 22, 47 (3, 16, 5):
odiis domos,
to overthrow, ruin, subvert, Verg. A. 7, 336:
ille placet, versatque domum, neque verbera sentit,
i. e. disturbs without being punished, Ov. Am. 2, 2, 29:
sic fortuna in contentione et certamine utrumque versavit, ut alter alteri inimicus auxilio salutique esset,
alternated with, treated each in turn, Caes. B. G. 5, 44 fin.:
pectora,
id. ib. 2, 45:
muliebrem animum in omnes partes,
Liv. 1, 58, 3:
patrum animos,
id. 1, 17, 1:
pectora (nunc indignatio nunc pudor),
id. 2, 45, 5; cf.:
spesque timorque animum versat utroque modo,
Prop. 3, 17 (4, 16), 12.—
b.
To turn over a thing in the mind, to think over, meditate, or reflect upon, revolve, consider; to transact, carry on (cf.:
volvo, agito): multas res simitu in meo corde vorso,
Plaut. Trin. 2, 1, 1:
versarent in animis secum unamquamque rem,
Liv. 3, 34, 4:
illa dolos dirumque nefas in pectere versat, Certa mori,
Verg. A. 4, 563; so,
dolos,
id. ib. 2, 62:
versate diu, quid ferre recusent, Quid valeant umeri,
Hor. A. P. 39:
ubi maxima rerum momenta versantur,
Quint. 8, 3, 13:
versenturque omni modo numeri,
examined, considered, id. 10, 3, 5; 10, 5, 9:
somnia decies,
to interpret, Prop. 2, 4, 16:
multum igitur domi ante versandi sunt (testes), variis percontationibus, etc.,
examined, practised, Quint. 5, 7, 11.—
II.
Transf., in the mid. form, versor ( vor-sor), ātus, 1, prop. to move about in a place, i. e. to dwell, live, remain, stay, abide, be in a place or among certain persons; constr. most freq. with in aliquā re; also with inter, intra, apud, and cum.
A.
Lit.:
vorsari crebro hic cum viderent me domi,
Plaut. Am. prol. 128:
in medio pariete,
id. Cas. 1, 52:
non ad solarium, non in campo, non in conviviis versatus est,
Cic. Quint. 18, 59:
in fundo,
id. Mil. 20, 53:
in castris,
Caes. B. G. 2, 24:
inter aciem,
id. ib. 1, 52; cf.:
nec versari inter eos sine dedecore potero,
Cic. Att. 10, 8, 3:
intra vallum,
Caes. B. C. 3, 96:
alicui inter femina,
Suet. Tib. 44:
nobiscum versari jam diutius non potes,
Cic. Cat. 1, 5, 10;
apud praefectos regis,
Nep. Con. 2, 4.—
B.
Trop.
1.
In gen., to be; to be circumstanced or situated:
nescis, quantis in malis vorser miser,
Ter. And. 4, 1, 25:
certe ego te in medio versantem turbine leti Eripui,
Cat. 64, 149:
ergo illi nunc in pace versantur,
Cic. Phil. 8, 2, 6:
in clarissimā luce,
id. Off. 2, 13, 44:
Minturnenses aeternā in laude versantur,
id. Planc. 10, 26:
in simili culpā,
Caes. B. C. 3, 110:
mihi ante oculos dies noctesque versaris,
Cic. Fam. 14, 2, 3:
nec versantur omnino scripta eorum inter manus hominum,
i. e. are read, Dig. 1, 2, 2.—Of abstract subjects: numquam tibi populi Romani dignitas, numquam species ipsa hujusmodi multitudinis in oculis animoque versata est? Cic. Verr. 2, 5, 55, § 144:
mors, exsilium mihi ob oculos versabantur,
id. Sest. 21, 47:
haec omnia in eodem errore versantur,
id. N. D. 3, 10, 25; id. Tusc. 1, 44, 107:
aliquid in dubitatione versatur,
id. Rep. 2, 15, 29:
Mithridaticum bellum, in multā varietate versatum,
waged with many vicissitudes, id. Arch. 9, 21.—
2.
In partic., to occupy or busy one's self with any action, to be engaged in any thing.
a.
Of persons.
(α).
With in and abl. (class.):
opifices omnes in sordidā arte versantur,
Cic. Off. 1, 42, 150:
in omnibus ingenuis artibus,
id. Fam. 4, 3, 4:
versabor in re difficili,
id. Leg. 3, 15, 33:
in re publicā atque in his vitae periculis laboribusque,
id. Arch. 12, 30;
ullā in cogitatione acrius ac diligentius versari,
id. Rep. 1, 22, 35:
si diutius in hoc genere verser,
id. ib. 1, 46, 70:
multum in imperiis,
Nep. Milt. 8, 2.—
(β).
With circa and acc. (post-Aug.):
circa mensuras ac numeros non versabitur (orator)?
Quint. 2, 21, 19.—
(γ).
With inter:
inter arma ac studia versatus,
Vell. 1, 13, 3.—
b.
Of abstract subjects.
(α).
With in and abl. (class.):
haec omnia in eodem quo illa Zenonis errore versantur,
depend on, Cic. N. D. 3, 10, 25:
dicendi omnis ratio in hominum more et sermone versatur,
is occupied with, concerns, Cic. de Or. 1, 3, 12:
ejus omnis oratio versata est in eo, ut, etc.,
id. ib. 1, 57, 244; cf.:
imitatio est posita fere in eludendo, sed versatur etiam in factis,
Quint. 9, 2, 58: ipsae res in perfacili cognitione versantur Cic. Or. 35, 122;
quae omnes artes in veri investigatione versantur,
id. Off. 1, 6, 19:
omnia quae in causā versarentur,
Quint. 7, 1, 4:
epilogi omnes in eādem fere materiā versari solent,
id. 7, 4, 19; 2, 4, 1:
praejudiciorum vis omnis tribus in generibus versatur,
id. 5, 2, 1.—
(β).
With circa and acc. (post-Aug.):
haec pars (tragoedia) circa iram, odium, metum, miserationem fere tota versatur,
Quint. 6, 2, 20:
circa quae versari videatur omnis quaestio,
id. 3, 6, 23:
quidam circa res omnes, quidam circa civiles modo versari rhetoricen putaverunt,
id. 2, 15, 15.—
(γ).
With abl.:
itaque (finitio) pluribus legibus isdem quibus conjectura versatur,
Quint. 7, 3, 1 (dub.; Halm, ex conj. in isdem).—
c.
Part. perf.:
homo in aliis causis exercitatus et in hac multum et saepe versatus,
Cic. Quint. 1, 3:
viri in rerum publicarum varietate versati,
id. Rep. 3, 3, 4:
semper inter arma ac studia versatus,
Vell. 1, 13, 3.— Absol.:
is missum ad dilectus agendos Agricolam integreque ac strenue versatum praeposuit, etc.,
Tac. Agr. 7.

Lewis & Short latin dictionary > verso
115 video

vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2 (viden', i.e. videsne, Plaut. Ep. 2, 2, 37; Ter. Eun. 2, 2, 10; 2, 2, 34; 4, 6, 16; Cat. 61, 98; Tib. 2, 2, 17; Verg. A. 6, 779; inf. viderier, Cic. Dom. 53, 136; Ter. Hec. 5, 1, 33:
vidĕ,
Plaut. Ps. 1, 1, 46), v. a. and n. [Sanscr. root vid-, vēda, know; vindāmi, find; cf. vēda-s, sacred book; Gr. root id, Wid-, in eidon, saw; oida, know; Germ. wissen; Engl. wit, wot], to see, perceive, with the eyes (syn. cerno).
I.
Lit.
A.
In gen.: Ph. Tun' me vidisti? Sc. Atque his quidem oculis. Ph. Carebis, credo, Qui plus vident, quam quod vident. Sc. Numquam hercle deterrebor, Quin viderim id quod viderim, Plaut. Mil. 2, 4, 15 sq.:
clare oculis video,
id. ib. 3, 1, 35:
nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmus, etc.,
Cic. Tusc. 1, 20, 46; id. de Or. 3, 40, 161:
Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse,
Caes. B. G. 1, 22 fin.:
mulieres et pueri qui visum processerant,
Sall. J. 94, 5:
ut juvat pastas oves Videre properantes domum! Videre fessos vomerem inversum boves Collo trahentes languido!
Hor. Epod. 2, 62 sq.:
serpentes atque videres Infernas errare canes,
id. S. 1, 8, 35 et saep.—With ut and ind. (poët.):
viden', ut geminae stant vertice cristae?
Verg. A. 6, 779:
viden' ut faces Splendidas quatiunt comas?
Cat. 61, 77.—With ut and subj.:
nonne vides, ut tota tremor pertemptet equorum Corpora?
Verg. G. 3, 250:
nonne vides ut... Antennae gemant?
Hor. C. 1, 14, 3.— Pass.:
ubi sol sex mensibus continuis non videtur,
Varr. R. R. 1, 2, 4:
a se disertos visos esse multos,
Quint. 8, praef. § 13; cf. id. 12, 1, 21:
consulis ante pedes ire viderer eques,
Ov. P. 4, 9, 18.— Absol., to see, i. e. to have the eyes open, to be awake, Verg. E. 6, 21.— Impers. pass.: De. Vide sis modo etiam. Ly. Visum'st, Plaut. Merc. 2, 2, 52; id. As. 3, 3, 95.—
2.
Transf.
a.
Of things ( poet.), to see:
(Apenninus) Gallica rura videt,
Luc. 2, 429:
et casus abies visura marinos,
i. e. to experience, Verg. G. 2, 68.—
b.
Of places, etc., to look out on, afford a view of (post-Aug.):
triclinium hortum et gestationem videt,
Plin. Ep. 2, 17, 13.—
c.
Of the other senses, to perceive, observe any thing:
vidistin' toto sonitus procurrere caelo?
Prop. 2, 16 (3, 8), 49:
mugire videbis Sub pedibus terram et descendere montibus ornos,
Verg. A. 4, 490:
tum videres Stridere secretā divisos aure susurros,
Hor. S. 2, 8, 77:
naso poljam haec quidem videt plus quam oculis,
Plaut. Mil. 4, 6, 44.—
B.
In partic., to see on purpose, to look at any thing:
vide sis signi quid siet,
Plaut. Am. 2, 2, 155; cf.:
vide, tali ubi sint,
id. Most. 1, 3, 151:
illud vide, os ut sibi distorsit carnufex,
Ter. Eun. 4, 4, 3:
vide, si non os inpudens Videtur,
id. ib. 5, 1, 23; cf.:
specta me, a threatening expression,
Plaut. As. 1, 2, 19 al.: quin tu me vides? only look at me! i. e. see what I have done! Cic. Pis. 25, 61.—
II.
Trop.
A.
In gen., to see with the mind's eye, to perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware, know, etc. (class.;
syn. percipio): ad te, ut video, comminus accessit,
Cic. Att. 2, 2, 2:
quem exitum ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus,
id. Fam. 6, 3, 2:
aperte enim adulantem nemo non videt,
sees through, detects, id. Lael. 26, 99:
si dormientes aliquid animo videre videamur,
id. Ac. 2, 40, 125:
aliquid in somnis,
id. N. D. 1, 29, 82:
somnia,
id. Div. 2, 71, 147:
quod ego, cur nolim, nihil video,
id. Fam. 9, 6, 2:
nonne vobis videtur is animus qui plus cernat et longius, videre se ad meliora proficisci: ille autem cui obtusior est acies non videre?
id. Sen. 23, 83.—With comp., plus, etc.:
ut is qui illusus sit plus vidisse videatur,
to have seen farther, had more insight, Cic. Lael. 26, 99:
videre acutius atque acrius vitia in dicente quam recta,
id. de Or. 1, 25, 116:
aliena melius videre et dijudicare,
Ter. Heaut. 3, 1, 97 (95): cum me vidisse plus fateretur, se speravisse meliora, that I had seen farther, Cic. Phil. 2, 15, 39; cf.:
sin autem vos plus in re publicā vidistis,
id. Imp. Pomp. 22, 64; cf.:
vos universos in consule deligendo plurimum vidisse fateantur,
id. Agr. 2, 37, 103:
di vatesque eorum in futurum vident,
Liv. 6, 12.—With two accs.:
quem virum Crassum vidimus,
Cic. Sen. 17, 61; cf.:
officiorum conjunctione me privatum videbam,
id. Brut. 1, 1:
cum invidiosum se propter nimias opes viderit,
Just. 32, 4, 4.—With ut and ind. (poët.):
nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,
Verg. G. 1, 56.—
B.
In partic.
1.
To look at, look to, consider, to think or reflect upon (cf.:
reputo, considero): duae condiciones sunt: utram tu accipias, vide,
Plaut. Bacch. 4, 9, 118:
nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent,
Cic. Ac. 2, 13, 40:
id primum videamus, quātenus amor in amicitiā progredi debeat,
id. Lael. 11, 36:
sed videamus Herculem ipsum,
id. Tusc. 2, 8, 20 Klotz ad loc.:
quamobrem et haec videnda et pecuniae fugienda cupiditas,
id. Off. 1, 20, 68:
te moneo: videas etiam atque etiam et consideres, quid agas, quo progrediare, etc.,
id. Verr. 2, 5, 68, § 174:
legi Bruti epistolam non prudenter rescriptam: sed ipse viderit,
let him see to that himself, id. Att. 12, 21, 1; so,
viderit,
Ov. A. A. 2, 371; id. Tr. 5, 2, 43; cf.:
quam id recte faciam, viderint sapientes,
Cic. Lael. 3, 10; and:
quae (ars) quam sit facilis, illi viderint, qui, etc.... deinde etiam tu ipse videris, qui eam artem facilem esse dicis,
id. de Or. 1, 58, 246:
viderint ista officia viri boni,
id. Quint. 17, 55.—
2.
To look out for, see to, care for, provide:
atque idem (sapiens) ita acrem in omnis partis aciem intendit, ut semper videat sedem sibi ac locum sine molestiā vivendi,
Cic. Tusc. 4, 17, 38:
antecesserat Statius, ut prandium nobis videret,
i. e. provide, id. Att. 5, 1, 3:
dulciculae potionis aliquid videamus et cibi,
id. Tusc. 3, 19, 46:
aliud lenius (vinum),
Ter. Heaut. 3, 1, 50:
Philippum dixisse constabat, videndum sibi aliud esse consilium, illo senatu se rem publicam gerere non posse,
Cic. de Or. 3, 1, 2:
absque eo esset, Recte ego mihi vidissem,
Ter. Phorm. 1, 4, 12.—
3.
To take care, see to it, make sure, with final clause:
navem idoneam ut habeas, diligenter videbis,
Cic. Fam. 16, 1, 2; cf.:
videret, ut quam primum tota res transigeretur,
id. Quint. 5, 20:
ne fortuna mea desit, videte,
Liv. 6, 18, 8.— Impers. pass.:
videndum est, ne absit benignitas... tum, ut pro dignitate cuique tribuatur,
Cic. Off. 1, 14, 42:
ut Latine loquamur, non solum videndum est ut verba efferamus ea, etc.,
id. de Or. 3, 11, 40; cf.:
vos videte, quid aliae faciant isto loco feminae: et ne, cum velitis, exire non liceat,
id. Fam. 14, 18, 2.—
4.
To see, i. e. reach, attain, obtain, enjoy.
a.
In gen.:
qui suo toto consulatu somnum non viderit,
Cic. Fam. 7, 30, 1.—
b.
Esp., to see, live to see a period or event:
ex multis diebus, quos in vitā celeberrimos laetissimosque viderit,
Cic. Lael. 3, 12:
utinam eum diem videam, cum, etc.,
id. Att. 16, 11, 1:
duxi uxorem: quam ibi miseriam vidi!
Ter. Ad. 5, 4, 13:
spero multa vos liberosque vestros in re publicā bona esse visuros,
Cic. Mil. 28, 78:
multas jam summorum imperatorum clarissimas victorias aetas nostra vidit,
id. ib. 28, 77:
tantum pro! degeneramus a parentibus nostris, ut praeter quam oram illi Punicas vagari classes dedecus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc plenam hostium jam factam videamus,
Liv. 22, 14, 6; cf. id. 6, 14, 4.—
5.
Pregn., to see, i. e. go to see, visit (colloq.; cf.:
viso, inviso): sed Septimium vide et Laenatem,
Cic. Att. 12, 14, 1:
quā re etiam Othonem vide,
id. ib. 12, 37, 4:
videbis ergo hominem, si voles,
id. ib. 4, 12 init.:
mane videas Plinium domi,
Plin. Ep. 1, 5, 8; Suet. Tib. 7.— Pass., to receive attention, be visited, Amm. 14, 7, 10.—
6.
Me vide, rely on me, trust me, believe me, a formula of exhortation and assurance (ante-class.), Plaut. Trin. 3, 3, 79 Brix ad loc.; id. Mil. 2, 4, 23 Lorenz ad loc.; id. Rud. 3, 3, 18; id. Merc. 5, 4, 53; Ter. And. 2, 2, 13; id. Phorm. 4, 4, 30.—
7.
Pass., to be looked upon or regarded in any manner, i. e. to seem, appear to be or do any thing:
numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur,
Cic. Off. 1, [p. 1989] 24, 83:
ne id, quod speciem haberet honesti, pugnaret cum eo, quod utile videretur,
id. ib. 3, 2, 7:
multo rem turpiorem fore et iniquiorem visum iri intellegebant,
id. Verr. 2, 2, 17, § 42; cf. id. de Or. 3, 11, 42:
ex quo illorum beata mors videtur, horum vita laudabilis,
id. Lael. 7, 23.—Parenthet. (cf. c. infra):
cum ceteris, ut quidem videor, tum mihi ipse displiceo,
Cic. Fam. 4, 13, 3:
ea vocabula non, ut videntur, easdem res significant,
id. ib. 3, 34, 84.—With dat. of pers.:
cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.,
Cic. Lael. 23, 86:
digna mihi res cum omnium cognitione tum nostrā familiaritate visa est,
id. ib. 1, 4:
idonea mihi Laelii persona visa est, quae, etc.,
id. ib.:
a naturā mihi videtur potius quam ab indigentiā orta amicitia,
id. ib. 8, 27:
quae Aristoni et Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo,
id. Fin. 2, 13, 43:
quod idem Scipioni videbatur,
id. ib. 4, 14.—Parenthet. (cf. c. infra):
quam nostris libris satis diligenter, ut tibi quidem videmur, expressimus,
Cic. Att. 8, 11, 1:
Philargyrus omnia de te, ut mihi quidem visus est, narravit,
id. Fam. 4, 13, 3.—
(β).
With inf.:
de familiari illo tuo videor audisse,
Cic. de Or. 2, 10, 40; id. N. D. 1, 21, 58:
satis facere rei publicae videmur, si, etc.,
id. Cat. 1, 1, 2:
ut beate vixisse videar, quia, etc.,
id. Lael. 4, 15:
solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt,
id. ib. 13, 47:
videre jam videor populum a senatu disjunctum,
id. ib. 12, 41; cf.:
te vero, Caecili, quem ad modum sit elusurus, videre jam videor,
id. Div. in Caecil. 14, 45:
vere videor posse contendere,
Nep. Att. 12, 4:
audire videor undique congerentes nomina poëtarum,
Quint. 10, 1, 56; Vell. 2, 14, 1; Plin. Ep. 10, 61 (69), 1; id. Pan. 17, 1.—With dat. of pers., Cic. Lael. 14, 51:
videor mihi perspicere ipsius animum,
id. Fam. 4, 13, 5:
hoc mihi videor videre,
id. Inv. 2, 57, 171. —
(γ).
With nom. and inf.:
ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae esse videantur,
Cic. Lael. 21, 78:
ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur,
id. ib. 1, 3:
quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse,
id. ib. 26, 100: visus 'st in somnis pastor ad me adpellere, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 B. and K.:
ut Aratus ab Jove incipiendum putat, ita nos rite coepturi ab Homero videmur,
Quint. 10, 1, 46.—With dat. of pers.:
divitior mihi et affluentior videtur esse vera amicitia,
Cic. Lael. 16, 58.—
(δ).
Impers., with acc. and inf. (rare; cf.
creditur, in the same constr., and dicitur): non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem,
Cic. Tusc. 5, 5, 12:
aliis videtur, non incohatam sed perfectam probationem hoc nomen accipere,
Quint. 5, 10, 5 Spald.:
quae vult videri, se esse prudentiam,
Cic. Off. 3, 17, 71:
quia videbatur et Limnaeam eodem tempore oppugnari posse,
Liv. 36, 13, 9 Weissenb. ad loc.— Absol.:
sed mihi contra ea videtur,
Sall. J. 85, 2:
seque facile, ut mihi videtur, expediunt,
Cic. Fin. 1, 20, 66; id. Marcell. 3, 10.—
b.
In official decisions, as a guarded opinion instead of a positive declaration:
majores nostri voluerunt, quae jurati judices cognovissent, ea non ut esse facta, sed ut videri pronuntiarent,
Cic. Ac. 2, 47, 146:
fecisse videri pronuntiat,
id. Verr. 2, 5, 6, § 14:
cum pontifices decressent, videri posse sine religione eam partem areae mihi restitui,
id. Att. 4, 2, 3:
consul adjecit Senatusconsultum, Ambraciam non videri vi captam esse,
Liv. 38, 44, 6:
Scipionis sententiam sequuntur, uti ante certam diem Caesar exercitum dimittat: si non faciat, eum adversus rempublicam facturum videri,
Caes. B. C. 1, 2.—
c.
Pregn., videtur (alicui), it seems proper, right, or fit, it seems good to any one; he ( she, etc.) pleases, likes.
(α).
With dat. of pers.:
tibi si videbitur, villis iis utere, quae, etc.,
Cic. Fam. 14, 7, 3:
velim Lentulum puerum visas eique de mancipiis, quae tibi videbitur, attribuas,
id. Att. 12, 28, 3:
qui imitamur, quos cuique visum est,
id. Off. 1, 32, 118:
ut consul, quem videretur ei, cum imperio mitteret, qui, etc.,
Liv. 31, 3, 2; 29, 20, 4: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, a formula of politeness, Liv. 26, 16, 4 Weissenb. ad loc.;
31, 4, 2: ut, si videretur ei, maturaret venire,
id. 34, 46, 5.—
(β).
Without dat.:
ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt,
Caes. B. G. 5, 58: eam quoque, si videtur, correctionem explicabo, Cic. Ac. 1, 9, 35:
nunc, si videtur, hoc, illud alias,
id. Tusc. 1, 11, 23: M. Num non vis audire, etc.? A. Ut videtur, as you will, id. ib. 1, 32, 77:
si videatur,
Liv. 6, 25, 2; 26, 22, 7.

Lewis & Short latin dictionary > video
116 vorsor

verso ( vorso), āvi, ātum, 1 ( inf. vorsarier, Plaut. Poen. 1, 2, 53), v. freq. a. [verto], to turn, wind, twist, or whirl about often or violently (freq. and class.; syn.: verto, contorqueo).
I.
Lit.: qui caelum versat stellis fulgentibus aptum, Enn. ap. Macr. 6, 1 (Ann. v. 30 Vahl.): Sisyphus versat Saxum, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:
turbinem puer,
Tib. 1, 5, 4:
turdos in igni,
Hor. S. 1, 5, 72:
ova non acri favillā,
Ov. M. 8, 667:
cum versati appositi essent pisces,
Quint. 6, 3, 90:
vinclorum inmensa volumina,
Verg. A. 5, 408:
manum,
Ov. M. 12, 493:
lumina,
id. ib. 5, 134; 6, 247;
7, 579: cardinem,
id. ib. 4, 93:
fusum,
id. ib. 4, 221;
6, 22: corpus,
id. Am. 1, 2, 4:
sortem urnā,
to shake, Hor. C. 2, 3, 26:
ligonibus glaebas,
to turn up, hoe, id. ib. 3, 6, 39; so,
rura (juvenci),
Prop. 4 (5), 1, 129:
terram,
Ov. R. Am. 173:
desectum gramen,
hay, id. M. 14, 646:
currum in gramine,
i. e. to wheel about, Verg. A. 12, 664:
oves,
to drive about, pasture, id. E. 10, 68:
pulsat versatque Dareta,
id. A. 5, 460:
me versant in litore venti,
id. ib. 6, 362: vos exemplaria Graeca Nocturnā versate manu, versate diurnā, turn them over, i. e. read, study them, Hor. A. P. 269:
et nummulario non ex fide versanti pecunias manus amputavit,
handling, accounting for, Suet. Galb. 9.—With se, or mid., to turn one's self often, to turn, revolve, etc.: versabat se in utramque partem, non solum mente, verum etiam corpore, Cic. Verr. 2, 2, 30, § 74.—Prov.:
satis diu jam hoc saxum vorso,
I have wasted time enough with this man, Ter. Eun. 5, 8, 55.—Mid.:
mundum versari circum axem caeli,
Cic. N. D. 1, 20, 52:
qui (orbes) versantur retro,
id. Rep. 6, 17, 17:
pars superior mundi non versatur in turbinem,
Sen. Ira, 3, 6, 1:
suāpte naturā et cylindrum volvi et versari turbinem putat,
Cic. Fat. 18, 42:
ne versari aves possent,
Col. 8, 7, 1.—
B.
Trop.
1.
In gen., to turn, twist, bend:
versare suam naturam et regere ad tempus atque huc et illuc torquere et flectere,
Cic. Cael. 6, 13:
ad omnem malitiam et fraudem versare mentem suam coepit,
id. Clu. 26, 70:
eadem multis modis,
id. Or. 40, 137:
causas,
i. e. to treat, manage, id. ib. 9, 31; Quint. 10, 5, 9; cf. absol.:
non mille figuris variet ac verset (orator)?
id. 5, 14, 32:
verba,
to pervert, alter, Cic. Fin. 4, 20, 56:
fors omnia versat,
turns, changes, Verg. E. 9, 5;
so mid.: versatur celeri Fors levis orbe rotae,
Tib. 1, 5, 70:
huc et illuc, Torquate, vos versetis licet, etc.,
Cic. Fin. 2, 31, 99:
in quo, utrum respondebo, verses te huc atque illuc necesse est,
id. ib. 5, 28, 86:
versabat se ad omnis cogitationes,
Curt. 6, 6, 27.—
2.
In partic. (rare in Cic.).
a.
Qs. to turn upside down, i. e. to discompose, disturb, vex, agitate:
versabo ego illum hodie, si vivo, probe,
Plaut. Bacch. 4, 5, 6; id. Pers. 5, 2, 17:
haerere homo, versari, rubere,
to be disturbed, Cic. Verr. 2, 2, 76, § 187: si quid te adjuero curamve levasso Quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1 (Ann. v. 340 Vahl.):
miserum toto cubili,
Prop. 1, 14, 21:
illum toto versant suspiria lecto,
id. 2, 22, 47 (3, 16, 5):
odiis domos,
to overthrow, ruin, subvert, Verg. A. 7, 336:
ille placet, versatque domum, neque verbera sentit,
i. e. disturbs without being punished, Ov. Am. 2, 2, 29:
sic fortuna in contentione et certamine utrumque versavit, ut alter alteri inimicus auxilio salutique esset,
alternated with, treated each in turn, Caes. B. G. 5, 44 fin.:
pectora,
id. ib. 2, 45:
muliebrem animum in omnes partes,
Liv. 1, 58, 3:
patrum animos,
id. 1, 17, 1:
pectora (nunc indignatio nunc pudor),
id. 2, 45, 5; cf.:
spesque timorque animum versat utroque modo,
Prop. 3, 17 (4, 16), 12.—
b.
To turn over a thing in the mind, to think over, meditate, or reflect upon, revolve, consider; to transact, carry on (cf.:
volvo, agito): multas res simitu in meo corde vorso,
Plaut. Trin. 2, 1, 1:
versarent in animis secum unamquamque rem,
Liv. 3, 34, 4:
illa dolos dirumque nefas in pectere versat, Certa mori,
Verg. A. 4, 563; so,
dolos,
id. ib. 2, 62:
versate diu, quid ferre recusent, Quid valeant umeri,
Hor. A. P. 39:
ubi maxima rerum momenta versantur,
Quint. 8, 3, 13:
versenturque omni modo numeri,
examined, considered, id. 10, 3, 5; 10, 5, 9:
somnia decies,
to interpret, Prop. 2, 4, 16:
multum igitur domi ante versandi sunt (testes), variis percontationibus, etc.,
examined, practised, Quint. 5, 7, 11.—
II.
Transf., in the mid. form, versor ( vor-sor), ātus, 1, prop. to move about in a place, i. e. to dwell, live, remain, stay, abide, be in a place or among certain persons; constr. most freq. with in aliquā re; also with inter, intra, apud, and cum.
A.
Lit.:
vorsari crebro hic cum viderent me domi,
Plaut. Am. prol. 128:
in medio pariete,
id. Cas. 1, 52:
non ad solarium, non in campo, non in conviviis versatus est,
Cic. Quint. 18, 59:
in fundo,
id. Mil. 20, 53:
in castris,
Caes. B. G. 2, 24:
inter aciem,
id. ib. 1, 52; cf.:
nec versari inter eos sine dedecore potero,
Cic. Att. 10, 8, 3:
intra vallum,
Caes. B. C. 3, 96:
alicui inter femina,
Suet. Tib. 44:
nobiscum versari jam diutius non potes,
Cic. Cat. 1, 5, 10;
apud praefectos regis,
Nep. Con. 2, 4.—
B.
Trop.
1.
In gen., to be; to be circumstanced or situated:
nescis, quantis in malis vorser miser,
Ter. And. 4, 1, 25:
certe ego te in medio versantem turbine leti Eripui,
Cat. 64, 149:
ergo illi nunc in pace versantur,
Cic. Phil. 8, 2, 6:
in clarissimā luce,
id. Off. 2, 13, 44:
Minturnenses aeternā in laude versantur,
id. Planc. 10, 26:
in simili culpā,
Caes. B. C. 3, 110:
mihi ante oculos dies noctesque versaris,
Cic. Fam. 14, 2, 3:
nec versantur omnino scripta eorum inter manus hominum,
i. e. are read, Dig. 1, 2, 2.—Of abstract subjects: numquam tibi populi Romani dignitas, numquam species ipsa hujusmodi multitudinis in oculis animoque versata est? Cic. Verr. 2, 5, 55, § 144:
mors, exsilium mihi ob oculos versabantur,
id. Sest. 21, 47:
haec omnia in eodem errore versantur,
id. N. D. 3, 10, 25; id. Tusc. 1, 44, 107:
aliquid in dubitatione versatur,
id. Rep. 2, 15, 29:
Mithridaticum bellum, in multā varietate versatum,
waged with many vicissitudes, id. Arch. 9, 21.—
2.
In partic., to occupy or busy one's self with any action, to be engaged in any thing.
a.
Of persons.
(α).
With in and abl. (class.):
opifices omnes in sordidā arte versantur,
Cic. Off. 1, 42, 150:
in omnibus ingenuis artibus,
id. Fam. 4, 3, 4:
versabor in re difficili,
id. Leg. 3, 15, 33:
in re publicā atque in his vitae periculis laboribusque,
id. Arch. 12, 30;
ullā in cogitatione acrius ac diligentius versari,
id. Rep. 1, 22, 35:
si diutius in hoc genere verser,
id. ib. 1, 46, 70:
multum in imperiis,
Nep. Milt. 8, 2.—
(β).
With circa and acc. (post-Aug.):
circa mensuras ac numeros non versabitur (orator)?
Quint. 2, 21, 19.—
(γ).
With inter:
inter arma ac studia versatus,
Vell. 1, 13, 3.—
b.
Of abstract subjects.
(α).
With in and abl. (class.):
haec omnia in eodem quo illa Zenonis errore versantur,
depend on, Cic. N. D. 3, 10, 25:
dicendi omnis ratio in hominum more et sermone versatur,
is occupied with, concerns, Cic. de Or. 1, 3, 12:
ejus omnis oratio versata est in eo, ut, etc.,
id. ib. 1, 57, 244; cf.:
imitatio est posita fere in eludendo, sed versatur etiam in factis,
Quint. 9, 2, 58: ipsae res in perfacili cognitione versantur Cic. Or. 35, 122;
quae omnes artes in veri investigatione versantur,
id. Off. 1, 6, 19:
omnia quae in causā versarentur,
Quint. 7, 1, 4:
epilogi omnes in eādem fere materiā versari solent,
id. 7, 4, 19; 2, 4, 1:
praejudiciorum vis omnis tribus in generibus versatur,
id. 5, 2, 1.—
(β).
With circa and acc. (post-Aug.):
haec pars (tragoedia) circa iram, odium, metum, miserationem fere tota versatur,
Quint. 6, 2, 20:
circa quae versari videatur omnis quaestio,
id. 3, 6, 23:
quidam circa res omnes, quidam circa civiles modo versari rhetoricen putaverunt,
id. 2, 15, 15.—
(γ).
With abl.:
itaque (finitio) pluribus legibus isdem quibus conjectura versatur,
Quint. 7, 3, 1 (dub.; Halm, ex conj. in isdem).—
c.
Part. perf.:
homo in aliis causis exercitatus et in hac multum et saepe versatus,
Cic. Quint. 1, 3:
viri in rerum publicarum varietate versati,
id. Rep. 3, 3, 4:
semper inter arma ac studia versatus,
Vell. 1, 13, 3.— Absol.:
is missum ad dilectus agendos Agricolam integreque ac strenue versatum praeposuit, etc.,
Tac. Agr. 7.

Lewis & Short latin dictionary > vorsor
117 ā

ā (before consonants), ab (before vowels, h, and some consonants, esp. l, n, r, s), abs (usu. only before t and q, esp. freq. before the pron. te), old af, praep. with abl., denoting separation or departure (opp. ad). I. Lit., in space, from, away from, out of. A. With motion: ab urbe proficisci, Cs.: a supero mari Flaminia (est via), leads: Nunc quidem paululum, inquit, a sole, a little out of the sun: usque a mari supero Romam proficisci, all the way from; with names of cities and small islands, or with domo, home (for the simple abl; of motion, away from, not out of, a place); hence, of raising a siege, of the march of soldiers, the setting out of a fleet, etc.: oppidum ab Aeneā fugiente a Troiā conditum: ab Alesiā, Cs.: profectus ab Orico cum classe, Cs.; with names of persons or with pronouns: cum a vobis discessero: videat forte hic te a patre aliquis exiens, i. e. from his house, T.; (praegn.): a rege munera repudiare, from, sent by, N.— B. Without motion. 1. Of separation or distance: abesse a domo paulisper maluit: tum Brutus ab Romā aberat, S.: hic locus aequo fere spatio ab castris Ariovisti et Caesaris aberat, Cs.: a foro longe abesse: procul a castris hostes in collibus constiterunt, Cs.: cum esset bellum tam prope a Siciliā; so with numerals to express distance: ex eo loco ab milibus passuum octo, eight miles distant, Cs.: ab milibus passuum minus duobus castra posuerunt, less than two miles off, Cs.; so rarely with substantives: quod tanta machinatio ab tanto spatio instrueretur, so far away, Cs.— 2. To denote a side or direction, etc., at, on, in: ab sinistrā parte nudatis castris, on the left, Cs.: ab eā parte, quā, etc., on that side, S.: Gallia Celtica attingit ab Sequanis flumen Rhenum, on the side of the Sequani, i. e. their country, Cs.: ab decumanā portā castra munita, at the main entrance, Cs.: crepuit hinc a Glycerio ostium, of the house of G., T.: (cornua) ab labris argento circumcludunt, on the edges, Cs.; hence, a fronte, in the van; a latere, on the flank; a tergo, in the rear, behind; a dextro cornu, on the right wing; a medio spatio, half way.— II. Fig. A. Of time. 1. Of a point of time, after: Caesar ab decimae legionis cohortatione ad dextrum cornu profectus, immediately after, Cs.: ab eo magistratu, after this office, S.: recens a volnere Dido, fresh from her wound, V.: in Italiam perventum est quinto mense a Carthagine, i. e. after leaving, L.: ab his, i. e. after these words, hereupon, O.: ab simili <*>ade domo profugus, i. e. after and in consequence of, L.— 2. Of a period of time, from, since, after: ab hora tertiā bibebatur, from the third hour: ab Sullā et Pompeio consulibus, since the consulship of: ab incenso Capitolio illum esse vigesumum annum, since, S.: augures omnes usque ab Romulo, since the time of: iam inde ab infelici pugnā ceciderant animi, from (and in consequence of), L.; hence, ab initio, a principio, a primo, at, in, or from the beginning, at first: ab integro, anew, afresh: ab... ad, from (a time)... to: cum ab horā septimā ad vesperum pugnatum sit, Cs.; with nouns or adjectives denoting a time of life: iam inde a pueritiā, T.: a pueritiā: a pueris: iam inde ab incunabulis, L.: a parvo, from a little child, or childhood, L.: ab parvulis, Cs.— B. In other relations. 1. To denote separation, deterring, intermitting, distinction, difference, etc., from: quo discessum animi a corpore putent esse mortem: propius abesse ab ortu: alter ab illo, next after him, V.: Aiax, heros ab Achille secundus, next in rank to, H.: impotentia animi a temperantiā dissidens: alieno a te animo fuit, estranged; so with adjj. denoting free, strange, pure, etc.: res familiaris casta a cruore civili: purum ab humano cultu solum, L.: (opoidum) vacuum ab defensoribus, Cs.: alqm pudicum servare ab omni facto, etc., II.; with substt.: impunitas ab iudicio: ab armis quies dabatur, L.; or verbs: haec a custodiis loca vacabant, Cs.— 2. To denote the agent, by: qui (Mars) saepe spoliantem iam evertit et perculit ab abiecto, by the agency of: Laudari me abs te, a laudato viro: si quid ei a Caesare gravius accidisset, at Caesar's hands, Cs.: vetus umor ab igne percaluit solis, under, O.: a populo P. imperia perferre, Cs.: equo lassus ab indomito, H.: volgo occidebantur: per quos et a quibus? by whose hands and upon whose orders? factus ab arte decor, artificial, O.: destitutus ab spe, L.; (for the sake of the metre): correptus ab ignibus, O.; (poet. with abl. of means or instr.): intumuit venter ab undā, O.—Ab with abl. of agent for the dat., to avoid ambiguity, or for emphasis: quibus (civibus) est a vobis consulendum: te a me nostrae consuetudinis monendum esse puto.— 3. To denote source, origin, extraction, from, of: Turnus ab Ariciā, L.: si ego me a M. Tullio esse dicerem: oriundi ab Sabinis, L.: dulces a fontibus undae, V.—With verbs of expecting, fearing, hoping (cf. a parte), from, on the part of: a quo quidem genere, iudices, ego numquam timui: nec ab Romanis vobis ulla est spes, you can expect nothing from the Romans, L.; (ellipt.): haec a servorum bello pericula, threatened by: quem metus a praetore Romano stimulabat, fear of what the praetor might do, L.—With verbs of paying, etc., solvere, persolvere, dare (pecuniam) ab aliquo, to pay through, by a draft on, etc.: se praetor dedit, a quaestore numeravit, quaestor a mensā publicā, by an order on the quaestor: ei legat pecuniam a filio, to be paid by his son: scribe decem (milia) a Nerio, pay by a draft on Nerius, H.; cognoscere ab aliquā re, to know or learn by means of something (but ab aliquo, from some one): id se a Gallicis armis atque insignibus cognovisse, Cs.; in giving an etymology: id ab re... interregnum appellatum, L.—Rarely with verbs of beginning and repeating: coepere a fame mala, L.: a se suisque orsus, Ta.— 4. With verbs of freeing from, defending, protecting, from, against: ut a proeliis quietem habuerant, L.: provincia a calamitate est defendenda: sustinere se a lapsu, L.— 5. With verbs and adjectives, to define the respect in which, in relation to, with regard to, in respect to, on the part of: orba ab optimatibus contio: mons vastus ab naturā et humano cultu, S.: ne ab re sint omissiores, too neglectful of money or property, T.: posse a facundiā, in the matter of eloquence, T.; cf. with laborare, for the simple abl, in, for want of: laborare ab re frumentariā, Cs.— 6. In stating a motive, from, out of, on account of, in consequence of: patres ab honore appellati, L.: inops tum urbs ab longinquā obsidione, L.— 7. Indicating a part of the whole, of, out of: scuto ab novissimis uni militi detracto, Cs.: a quibus (captivis) ad Senatum missus (Regulus).— 8. Marking that to which anything belongs: qui sunt ab eā disciplinā: nostri illi a Platone et Aristotele aiunt.— 9. Of a side or party: vide ne hoc totum sit a me, makes for my view: vir ab innocentiā clementissimus, in favor of.—10. In late prose, of an office: ab epistulis, a secretary, Ta. Note. Ab is not repeated with a following pron interrog. or relat.: Arsinoën, Stratum, Naupactum... fateris ab hostibus esse captas. Quibus autem hostibus? Nempe iis, quos, etc. It is often separated from the word which it governs: a nullius umquam me tempore aut commodo: a minus bono, S.: a satis miti principio, L.—The poets join a and que, making āque; but in good prose que is annexed to the following abl. (a meque, abs teque, etc.): aque Chao, V.: aque mero, O.—In composition, ab- stands before vowels, and h, b, d, i consonant, l, n, r, s; abs- before c, q, t; b is dropped, leaving as- before p; ā- is found in āfuī, āfore ( inf fut. of absum); and au- in auferō, aufugiō.
* * *
I
INTERJ

Ah!; (distress/regret/pity, appeal/entreaty, surprise/joy, objection/contempt)
II
PREP ABL

by (agent), from (departure, cause, remote origin/time); after (reference)
III
PREP ACC

ante, abb. a.

in calendar expression a. d. = ante diem -- before the day

Latin-English dictionary > ā
118 abs-terreō

abs-terreō ruī, ritus, ēre, to frighten off, drive away: canis a corio numquam absterrebitur, H.: ipsā solitudine absterriti, L. — Fig., to deter (by fear): Chremetem, T.: homines a pecuniis capiendis: teneros animos vitiis, H.

Latin-English dictionary > abs-terreō
119 ad-haerēscō

ad-haerēscō haesī, haesus, ere, inch. [adhaereo], to cleave, stick, adhere: tragula ad turrim, Cs.: summusque in margine versus adhaesit, i. e. was added on the verge of the tablet, O.: adhaerescere ad columnam (Maeniam), to be pilloried as a fraudulent debtor: in me tela adhaeserunt: craterae limus adhaesit, H.: fronte cuspis adhaesit, O.: nactus hoc litus adhaesi, remained, O.: in his locis.—Fig., to cling, adhere: ad quamcunque disciplinam: iustitiae honestatique, to be devoted: oratio ita libere fluebat, ut numquam adhaeresceret, never faltered. — To correspond to, accord with, fit, suit: omnia ad vestrum studium. —To hang on, trail after, be the last: tenesne memoriā te extremum adhaesisse? hung on the end, i. e. were chosen last.

Latin-English dictionary > ad-haerēscō
120 ad - hūc

ad - hūc adv. of time, until now, heretofore, hitherto, as yet: sicut adhuc fecerunt, speculabuntur: unde est adhuc bellum tractum, nisi, etc., all this time: adhuc ignota precatur flumina, hitherto, V.: qui me passus est usque adhuc facere, etc., always till now, T. — Esp., to this point, to this place, hitherto, thus far: adhuc ea dixi, cur, etc., up to this point: satis adhuc nullum emolumentum vidistis, long enough already, L.: erat adhuc inpudens, qui teneret, so.—Adhuc non, or neque adhuc, not as yet, not to this time: nihil adhuc, nothing as yet, or not at all as yet: numquam adhuc, never as yet, never yet: maximis iniuriis adfecti, adhuc non venerunt: Cui neque fulgor adhuc nec dum sua forma recessit, V.: quā pugnā nihil adhuc exstitit nobilius, N.—For etiam nunc, yet, still: adhuc tranquilla res est, it is still quiet, T.: exercitus ignotus adhuc duci suo, L.: si quis adhuc precibus locus, V.—Colloq. and late, still, besides, in addition: et adhuc adfluebat omnis inventus, Ta.: melius quidem adhuc eae civitates, etc., still better is the condition of, etc., Ta.

Latin-English dictionary > ad - hūc

Страницы

См. также в других словарях:

Numquam ne credas mulieri — is a dim Latin phrase, found in maxim collections. [cite book | last = | first = | authorlink = | coauthors = | title =Dicta | publisher =WAM | date =2005 | location = Kraków| pages =p. 418 | url = | doi = | id = | isbn = 83 7318 344 2] According … Wikipedia
Numquam te fallant animi sub vulpe latentes. — См. Волк в овечьей шубе … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Quod numquam — Mit der Enzyklika Quod numquam (Was [wir] niemals [erwarteten]) vom 5. Februar 1875 „Über die Kirche in Preußen“ verurteilte Papst Pius IX. die preußische Gesetzgebung. Inhaltsverzeichnis 1 „Der Kulturkampf“ 2 Kampf den Widersachern 3 A … Deutsch Wikipedia
Quod numquam — Quod numquam, Anfangsworte der die preußischen Maigesetze von 1873 verdammenden Enzyklika Pius IX. vom 5. Febr. 1875 … Meyers Großes Konversations-Lexikon
genus numquam perit — See risk. Collins dictionary of law. W. J. Stewart. 2001 … Law dictionary
nunc aut numquam — (izg. nȕnk ȁut nȕmkvam) DEFINICIJA sada ili nikada ETIMOLOGIJA lat … Hrvatski jezični portal
Spem in alium numquam habui — Spem in alium Spem in alium est un motet à quarante voix indépendantes, composé par Thomas Tallis ( c.1505 1585). Bien qu’en latin, ce motet n’est pas vraiment une pièce utilisable lors d’une cérémonie religieuse. Il semble être le chef d œuvre,… … Wikipédia en Français
sententia contra matrimonium numquam transit in rem judicatam — /sentensh(iy)a kontra msetram6wn(i)yam namkwaem trsenzat in rem juwdakeytam/ A sentence against marriage never becomes a matter finally adjudged, i.e., res judicata … Black's law dictionary
Liste lateinischer Phrasen/N — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P Q R S T U V Inhaltsverzeichnis 1 … Deutsch Wikipedia
Ne quid nimis — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P … Deutsch Wikipedia
Nolens volens — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P … Deutsch Wikipedia

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на английский

numquam

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на английский

numquam

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: