Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

notes

  • 1 commentarius

    commentārĭus, ii, m. (commentarĭum, ĭi, n.) [st2]1 [-] recueil de notes, mémoire, registre. [st2]2 [-] abrégé, sommaire; au plur. commentaires, mémoires historiques. [st2]3 [-] protocole, formulaire. [st2]4 [-] plaidoyer écrit, notes d'audience. [st2]5 [-] au plur. notes explicatives, commentaires (sur un auteur). [st2]6 [-] brouillon, cahier de notes.
    * * *
    commentārĭus, ii, m. (commentarĭum, ĭi, n.) [st2]1 [-] recueil de notes, mémoire, registre. [st2]2 [-] abrégé, sommaire; au plur. commentaires, mémoires historiques. [st2]3 [-] protocole, formulaire. [st2]4 [-] plaidoyer écrit, notes d'audience. [st2]5 [-] au plur. notes explicatives, commentaires (sur un auteur). [st2]6 [-] brouillon, cahier de notes.
    * * *
        Commentarius, m. g. vel Commentarium, commentarii, n. g. Sueton. Un registre.
    \
        Commentarius. Caelius Ciceroni. Memoires et instructions.
    \
        Diurni commentarii. Sueton. Papier journal.
    \
        Commentarium paulo plenius. Cic. Memoires bien amples.
    \
        Conficere commentarios. Cic. Faire des memoires.
    \
        Ex commentariis quaerere aliquid. Cic. és livres qui en parlent.
    \
        Referre in commentarios. Traianus ad Plinium. Enregistrer.
    \
        Scribere commentarios, Idem quod conficere. Plin. iunior. Faire un papier journal, ou un registre.
    \
        Commentarius, Pro compendiosa historia, quales sunt Commentarii Caesaris. Cic. Livre contenant en brief la description de quelque histoire.
    \
        Ex annalium monumentis, atque ex regum commentariis conquirere aliquid. Cic. és livres qui parlent des Roys.

    Dictionarium latinogallicum > commentarius

  • 2 subscribo

    subscrībo, ĕre, scripsi, scriptum - tr. - [st1]1 [-] écrire dessous, inscrire en bas ou à la suite de, écrire à la fin.    - aliquid subscribere statuae, Cic.: mettre une inscription au bas d'une statue.    - litterae quarum exemplum subscripsi, Cic.: lettre dont je joins plus bas la copie.    - haec subscribe libello, Hor.: ajoute ce vers à ma satire.    - eā ratione quam deinceps subscripsimus, Col. 5: de la manière indiquée ci-dessous. [st1]2 [-] souscrire, contre-signer, ratifier; prendre fait et cause pour, approuver, adhérer à, s'associer à, souscrire à, appuyer, favoriser.    - subscribere de supplicio, Suet. signer un arrêt de mort.    - ne subscribite Caesaris irae, Ov.: ne vous associez pas à la colère de César.    - bellum subscribitur astris, Manil.: les astres conseillent la guerre.    - subscribere luxuriae, Cels.: favoriser la débauche.    - nec quicquam prius subscripsit quam quingenties sestertium ad peragendam Auream domum, Suet. Oth. 7: il ne ratifia rien avant d'avoir accordé par sa signature la somme de cinquante millions de sesterces pour l'achèvement de la Maison dorée.    - si voto fortuna subscripserit, Col.: si la fortune sourit à nos voeux. [st1]3 [-] signer une plainte judiciaire, attaquer en justice, s'associer à une accusation.    - subscripsit quod is pecuniam accepisset, Cic.: il l'accusa d'avoir reçu de l'argent.    - subscribere dicam alicui, Plaut.: intenter un procès à qqn.    - Gabinium de ambitu reum fecit, subscribende provigno, Cic.: il accusa Gabinius de brigue, soutenu par son beau-fils.    - neminem neque suo nomine neque subscribens accusavit, Nep.: il ne soutint aucune accusation contre qui que ce fût, ni pour son propre compte, ni pour le compte d'un autre.    - Agrippae subscripsit in Cassium, Vell.: il se joignit à Agrippa pour attaquer en justice Cassius. [st1]4 [-] marquer de la note censoriale, noter, flétrir (en parl. du censeur).    - subscribere aliquem auspicia ementitum, Cic.: signaler qqn comme coupable d'avoir simulé les auspices. [st1]5 [-] inscrire sur une liste, recueillir par écrire, noter par écrit, enregistrer.    - lege Hieronica numerus aratorum quotannis apud magistratus publice subscribitur, Cic. Verr. 2, 3: suivant la loi de Hiéron, le nombre des cultivateurs est chaque année consigné sur les registres publics devant les magistrats.    - cum suspiria nostra subscriberentur, Tac. Agr.: alors que nos soupirs étaient notés par écrit.    - Pinarium equitem cum subscribere quaedam animadvertisset, Suet.: comme il avait remarqué que le chevalier Pinarius prenait des notes.
    * * *
    subscrībo, ĕre, scripsi, scriptum - tr. - [st1]1 [-] écrire dessous, inscrire en bas ou à la suite de, écrire à la fin.    - aliquid subscribere statuae, Cic.: mettre une inscription au bas d'une statue.    - litterae quarum exemplum subscripsi, Cic.: lettre dont je joins plus bas la copie.    - haec subscribe libello, Hor.: ajoute ce vers à ma satire.    - eā ratione quam deinceps subscripsimus, Col. 5: de la manière indiquée ci-dessous. [st1]2 [-] souscrire, contre-signer, ratifier; prendre fait et cause pour, approuver, adhérer à, s'associer à, souscrire à, appuyer, favoriser.    - subscribere de supplicio, Suet. signer un arrêt de mort.    - ne subscribite Caesaris irae, Ov.: ne vous associez pas à la colère de César.    - bellum subscribitur astris, Manil.: les astres conseillent la guerre.    - subscribere luxuriae, Cels.: favoriser la débauche.    - nec quicquam prius subscripsit quam quingenties sestertium ad peragendam Auream domum, Suet. Oth. 7: il ne ratifia rien avant d'avoir accordé par sa signature la somme de cinquante millions de sesterces pour l'achèvement de la Maison dorée.    - si voto fortuna subscripserit, Col.: si la fortune sourit à nos voeux. [st1]3 [-] signer une plainte judiciaire, attaquer en justice, s'associer à une accusation.    - subscripsit quod is pecuniam accepisset, Cic.: il l'accusa d'avoir reçu de l'argent.    - subscribere dicam alicui, Plaut.: intenter un procès à qqn.    - Gabinium de ambitu reum fecit, subscribende provigno, Cic.: il accusa Gabinius de brigue, soutenu par son beau-fils.    - neminem neque suo nomine neque subscribens accusavit, Nep.: il ne soutint aucune accusation contre qui que ce fût, ni pour son propre compte, ni pour le compte d'un autre.    - Agrippae subscripsit in Cassium, Vell.: il se joignit à Agrippa pour attaquer en justice Cassius. [st1]4 [-] marquer de la note censoriale, noter, flétrir (en parl. du censeur).    - subscribere aliquem auspicia ementitum, Cic.: signaler qqn comme coupable d'avoir simulé les auspices. [st1]5 [-] inscrire sur une liste, recueillir par écrire, noter par écrit, enregistrer.    - lege Hieronica numerus aratorum quotannis apud magistratus publice subscribitur, Cic. Verr. 2, 3: suivant la loi de Hiéron, le nombre des cultivateurs est chaque année consigné sur les registres publics devant les magistrats.    - cum suspiria nostra subscriberentur, Tac. Agr.: alors que nos soupirs étaient notés par écrit.    - Pinarium equitem cum subscribere quaedam animadvertisset, Suet.: comme il avait remarqué que le chevalier Pinarius prenait des notes.
    * * *
        Subscribo, subscribis, pen. prod. subscripsi, subscriptum, subscribere. Suet. Escrire au dessoubs, Soubscrire, Signer de sa main.
    \
        Subscribere audita. Quintil. Mettre par escript ce qu'on a ouy.
    \
        Iudicium cum aliquo subscribere. Plin. iunior. Soubscrire à l'encontre d'aucun en quelque accusation.
    \
        Subscribere. Cic. Se joindre avec un accusateur.
    \
        Subscribere voluntati alicuius. Marcellus. Luy accorder ce qu'il demande.
    \
        Si voto fortuna subscripserit. Columel. Si fortune me favorise tant qu'elle me face ce que je souhaite.
    \
        Subscribere odiis alicuius. Liu. Ayder et favoriser à aucun à se venger de son ennemi.
    \
        Subscribere causam. Cicero. Adjouster la raison pourquoy on fait quelque chose.

    Dictionarium latinogallicum > subscribo

  • 3 scribo

    scrībo, psi, ptum, 3 ( perf. sync. scripsti, Plaut. As. 4, 1, 57: scripstis, Enn. ap. Non. 153, 28, or Trag. v. 239 Vahl.; inf. scripse, Aus. Sept. Sap. Lud. 1; cf. 2. dico init.), v. a. [root skrabh-, to dig; whence, Gr. graphô; Lat. scrobis, scrofa; cf. Germ. schreiben], prop., to scratch, grave, engrave with a sharp point; hence,
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., to write, draw, or otherwise make lines, letters, figures, etc. (cf. scalpo):

    in libro cum scribuntur calamo litterae,

    Plaut. Ps. 1, 5, 131; cf. id. Bacch. 4, 4, 76 sq.:

    litteras, tabellas,

    id. Ps. 1, 1, 28:

    (littera M) etiamsi scribitur, tamen parum exprimitur,

    Quint. 9, 4, 40; cf. id. 1, 7, 28:

    nostri praeceptores cervum servumque u et o litteris scripserunt,

    id. 1, 7, 26; cf. id. 1, 7, 4; 1, 7, 20; 1, 7, 30; 12, 10, 28;

    12, 10, 30: terra in augurum libris scripta cum r uno,

    Varr. L. L. 5, § 21 Müll.:

    hic carmen mediā scribe columnā,

    Prop. 4 (5), 7, 83; cf.:

    scribitur vestris Cynthia corticibus,

    id. 1, 18, 22; Ov. M. 9, 527; Luc. 2, 343:

    in aquā,

    Cat. 68, 4; cf.

    also: fac lapis his scriptus stet super ossa notis: hic jacet, etc.,

    Tib. 1, 3, 54 (but the better reading is inscriptis):

    scribere decore,

    to write a good hand, Amm. 30, 9, 4:

    erat scriptum ipsius manu,

    Cic. Cat. 3, 5, 10:

    suā manu scripsit,

    Liv. 37, 10.—Of drawing, etc.:

    si quis fugitivo stigmata scripserit,

    has branded a runaway, Quint. 7, 4, 14; cf.: charaxat ambas ungulis scribentibus genas, Prud. steph. 10, 557:

    totius vobis Frontem tabernae scipionibus scribam,

    Cat. 37, 10:

    (Diodotus Stoicus) geometriae munus tuebatur, verbis praecipiens discentibus, unde, quo quamque lineam scriberent,

    Cic. Tusc. 5, 39, 113:

    ut formam (porticus) secundum rationem loci scribas,

    draw, design, Plin. Ep. 9, 39, 5; Stat. S. 1, 3, 9:

    quae Attalicis variata per artem Aulaeis scribuntur acu,

    i. e. are embroidered, Sil. 14, 660:

    scripto radiat Germanicus auro, i. e. sculpto,

    Juv. 6, 205; cf. Mart. 11, 5, 3.—
    B.
    Trop.: memor essem? etiam nunc mihi Scripta illa dicta sunt in animo Chrysidis De Glycerio, graven, imprinted (syn.:

    inscripta, insculpta),

    Ter. And. 1, 5, 48:

    arva sanguineo scribit rutilantia gyro,

    Stat. Th. 11, 514.—
    II.
    In partic., with the accessory idea of intellectual action, of written composition of every kind, to write, write down, compose, describe, depict; to draw up, communicate, announce in writing (syn.: compono, perscribo).
    (α).
    With acc.:

    quoniam de re publicā multa quaesierint et scripserint,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    Cn. Aufidius praetorius (caecus) Graecam scribebat historiam,

    id. Tusc. 5, 38, 112; so,

    historiam,

    id. de Or. 2, 12, 51; id. Brut. 75, 262:

    bellum,

    Liv. 21, 1:

    res gestas,

    Hor. A. P. 74; id. Ep. 1, 3, 7 al.:

    librum de rebus rusticis,

    Cic. Sen. 15, 54:

    scripsi etiam versibus tres libros de temporibus meis,

    id. Fam. 1, 9, 23:

    in Catone Majore, qui est scriptus ad te de senectute,

    id. Lael. 1, 4:

    carmen in aliquem,

    id. de Or. 2, 86, 352:

    Furius defensionem causae suae scripsit,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112; cf. Quint. 2, 15, 29:

    libellos,

    Ov. Tr. 5, 12, 61; id. P. 4, 13, 19:

    notas,

    id. ib. 3, 2, 90:

    Diphilus Hanc (fabulam) Graece scripsit,

    Plaut. Cas. prol. 33; Ter. Heaut. prol. 43; id. Hec. prol. 6 (cf. also infra, d):

    versus,

    Lucr. 1, 24; Hor. S. 1, 9, 23; 1, 10, 60:

    carmina,

    id. ib. 2, 5, 74; id. Ep. 1, 19, 3:

    poëmata,

    id. ib. 2, 2, 66 et saep.; cf.: scripsere alii rem Versibus, Enn. ap. Cic. Brut. 19, 76 (Ann. v. 221 Vahl.):

    formam et situm agri alicui,

    to describe, Hor. Ep. 1, 16, 4 et saep.—Of written communications, letters, etc.:

    epistulis tuis perdiligenter scriptis,

    Cic. Att. 1, 11, 1; cf. Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 1:

    haec scripsi properans,

    Cic. Att. 2, 19, 5:

    litteras, quas ad Pompeium scripsi, tibi misi,

    id. ib. 3, 9, 3:

    litterae extemplo Romam scriptae,

    Liv. 41, 16:

    plura ad te scribam, si, etc.,

    Cic. Att. 11, 10, 3:

    scriberem ad te de hoc plura, si Romae esses,

    id. ib. 6, 4, 11:

    haec ad te scripsi verbosius,

    id. Fam. 7, 3, 5:

    scriptā jam epistulā superiore,

    id. ib. 1, 9, 26:

    non quo haberem, quod tibi scriberem,

    id. Att. 4, 4, a:

    epistulam,

    Plin. Ep. 7, 9, 8 et saep.:

    scribere salutem,

    to send a greeting, Plaut. Bacch. 4, 9, 77; cf.:

    laudes atque gratias populo Romano,

    Gell. 3, 8, 5.—With a personal object:

    nullos habeo scriptos (homines), memini tamen,

    written down, Plaut. Mil. 1, 1, 48:

    per eum Marium, quem scripsissem,

    Cic. Att. 12, 49, 1: quis Martem digne scripserit aut...Merionem aut...Tydiden? who could depict, represent, etc., Hor. C. 1, 6, 14; id. S. 2, 1, 16; cf. in the pass.:

    scriberis Vario fortis et hostium Victor,

    id. C. 1, 6, 1.—With two acc.: cum auctor pugnae se A. Cornelium Cossum consulem scripserit, subscribed himself, declared himself in the inscription to be, Liv. 4, 20, 11.—
    (β).
    With object-clause:

    in foribus scribat occupatum esse se,

    Plaut. As. 4, 1, 15:

    ut Africanum avum meum scribit Cato solitum esse dicere,

    Cic. Rep. 1, 17, 27; id. Att. 1, 8, 1; cf.:

    Romae quod scribis sileri, ita putabam,

    id. ib. 2, 13, 2:

    quod ad te scripseram me in Epiro futurum,

    id. ib. 3, 13, 1:

    Graeceius ad me scripsit, C. Cassium sibi scripsisse, homines comparari, qui, etc.,

    id. ib. 15, 8, 2:

    Cicero quodam loco scribit, id esse optimum, etc.,

    Quint. 11, 1, 92:

    post paulo scribit, sibi millia quinque Esse domi chlamydum,

    Hor. Ep. 1, 6, 43 et saep.—In pass., with nom. or acc.:

    eadem haec avis scribitur conchis se solere complere, etc.,

    Cic. N. D. 2, 49, 125: scribitur nobis, magnam veteranorum multitudinem Romam convenisse jam, etc., Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2, 1:

    scriptum est item, quaesivisse (Socratem), quid esset,

    Cic. Div. 1, 54, 123.—
    (γ).
    With rel.-clause:

    nec scribis, quam ad diem te exspectemus,

    Cic. Att. 3, 7, 1:

    scribe aliquando ad nos, quid agas,

    id. Fam. 7, 12, 2:

    ad me Valerius scripsit... quem ad modum ducta esses, etc.,

    id. ib. 14, 2, 2.—
    (δ).
    Absol.:

    quo (Platone) nemo in scribendo praestantior fuit,

    Cic. Rep. 2, 11, 21; cf. id. ib. 3, 8, 13:

    Demophilus scripsit, Marcus vortit barbare,

    Plaut. As. prol. 11; id. Trin. prol. 19:

    poëta quom primum ad scribendum animum appulit,

    Ter. And. prol. 1; id. Heaut. prol. 7:

    sumite materiem vestris, qui scribitis, aequam Viribus,

    Hor. A. P. 38:

    sic raro scribis, ut toto non quater anno Membranam poscas,

    id. S. 2, 3, 1 et saep.:

    Samiae, ut ibi (i. e. in oratione) scribit Laelius, capedines,

    Cic. Rep. 6, 2, 11; cf. id. ib. 1, 16, 25:

    ut, quemadmodum scribit ille, cottidiano, etc.,

    id. ib. 6, 2, 8:

    denique non video de tot scribentibus unum,

    Ov. Tr. 2, 495.—So freq. of written communications, letters; usually with ad aliquem (less freq. alicui) or de aliquā re:

    tv si, ut scribis, Kal. Jun. Romā profectus es, etc.,

    Cic. Att. 3, 9, 3:

    ego te, ut scribis, cito videbo,

    id. ib. 3, 27:

    nihil habeo, quod ad te scribam, scribo tamen, non ut te delectem, etc.,

    id. ib. 14, 12, 3:

    senatusconsultum si erit factum, scribes ad me,

    id. ib. 5, 4, 2; cf.:

    scripsi etiam ad Camillum, ad Lamiam,

    id. ib. 5, 8, 3:

    in quā (epistulā) de agro Campano scribis,

    id. ib. 2, 16, 11:

    ut nuper me scis scripsisse ad te de Varronis erga me officio, etc.,

    id. ib. 2, 25, 1; cf.:

    Hermae tui Pentelici, de quibus ad me scripsisti,

    id. ib. 1, 8, 2; 1, 9, 2 et saep.— With ut, ne, etc.:

    velim domum ad te scribas, ut mihi tui libri pateant,

    Cic. Att. 4, 14, 1:

    ad me scriberet, ut in Italiam quam primum venirem,

    id. ib. 11, 7, 2; 5, 11, 6.— With dat.:

    consules Fulvio, ut ex Falisco, Postumio, ut ex Vaticano exercitum ad Clusium admoveant, scribunt,

    Liv. 10, 27; 42, 27; Tac. A. 1, 29.—With ne:

    Scipioni scribendum, ne bellum remitteret,

    Liv. 30, 23.—With simple subj.:

    scribit Labieno, si rei publicae commodo facere posset, cum legione ad fines Nerviorum veniat,

    Caes. B. G. 5, 46 fin. —In Tac. also, with inf.:

    scribitur tetrarchis ac regibus, jussis Corbulonis obsequi,

    Tac. A. 15, 25 fin. —In eccl. Lat. as a formula of quotation from the Scriptures:

    scriptum est,

    i. e. it is said in Holy Writ, Vulg. Matt. 4, 4; id. Luc. 19, 46; id. Rom. 11, 8 et saep.—
    B.
    Publicists', milit., jurid., and business t. t., of written plans, drafts, and other writings of various import.
    1.
    Publicists' t. t., to draw up, draught a law, decree, treaty, etc.:

    quod proditum memoria est, X. viros, qui leges scripserint, etc.,

    Cic. Rep. 2, 31, 54; so,

    leges,

    id. ib. 2, 36, 61; 2, 10, 18; id. Rosc. Am. 25, 70; id. de Or. 1, 19, 86; id. Inv. 1, 38, 68 al.; cf.

    in a transf. signif.: cui non apparet, inopiam et miseriam civitatis istam legem scripsisse, etc.,

    Liv. 34, 6 fin.; and:

    testamentum, quod pietas, fides, pudor scripsit,

    Plin. Ep. 8, 18, 7:

    haec senatusconsulta non ignoro ab amicissimis ejus, cujus de honore agitur, scribi solere,

    Cic. Fam. 15, 6, 2.—So very freq.: senatusconsulto scribendo, or simply scribendo adesse, or also, ad scribendum esse, to witness the drawing up of a decree of the Senate; to subscribe it: erat nobis dictum, te existimare, alicui senatusconsulto, quod contra dignitatem tuam fieret, scribendo Lamiam [p. 1648] affuisse, qui omnino consulibus illis numquam fuit ad scribendum, Cic. Fam. 12, 29, 2 Orell. N. cr.; cf.: senatusconsulta scribuntur apud familiarem meum (i. e. Caesarem). Et quidem cum in mentem venit (Caesari), ponor ad scribendum (i. e. he adds my signature to it), id. ib. 9, 15, 4:

    quod me esse ad scribendum vides,

    id. Att. 1, 19, 9; id. Fam. 9, 15, 3: S. C. auctoritas. Pridie Kal. Octob. in aede Apollinis scrib. affuerunt L. Domitius, etc., an official formula ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 sq. (v. assum):

    Boeotorum gentem numquam ad scribendum amicitiae foedus adduci potuisse,

    to make, enter into, conclude, Liv. 42, 12.—
    2.
    Milit. t. t.: scribere milites (legiones, supplementum, etc.), to enlist, enroll, levy:

    milites,

    Sall. J. 43, 3:

    legiones,

    id. C. 32, 1:

    exercitui supplementum,

    id. J. 39, 2:

    supplementum legionibus,

    Cic. Fam. 3, 3, 1; Liv. 8, 8:

    exercitum,

    id. 4, 43; 9, 8; 9, 19:

    equites,

    id. 10, 25; 21, 40; 35, 20:

    socios navales,

    id. 37, 2; so, too: sex milia colonorum Albam in Aequos, to enroll for the purpose of sending, to send, id. 10, 1:

    socios scribere in urbem,

    id. 4, 11, 4.—
    b.
    Poet., transf.:

    scribe tui gregis hunc,

    enroll him among your retinue, Hor. Ep. 1, 9, 13.—
    3.
    Jurid. and business t. t.: dicam scribere (alicui), like dikên graphein tini, to bring an action in writing against any one (v. dica); of a lawyer, to draw up legal instruments (complaints or charges, contracts, wills, etc.):

    Servius hanc urbanam militiam respondendi, scribendi, cavendi secutus est,

    Cic. Mur. 9, 19; id. Fam. 7, 14 Manut.; cf. id. Leg. 1, 4, 14:

    omnia testamenta tu scribes unus,

    id. de Or. 2, 6, 24; Dig. 28, 2, 25.—Hence, transf., with a personal object: aliquem heredem, to appoint or designate any one as heir:

    testamentum palam fecerat et illum heredem et me scripserat,

    Cic. Mil. 18, 48; cf.:

    in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti, etc.,

    Caes. B. C. 3, 108:

    quem Micipsa testamento secundum heredem scripsit,

    Sall. J. 65, 1; Auct. B. Alex. 33; Plin. Pan. 43, 1 sq.; Tac. A. 14, 31; Hor. S. 2, 5, 48; Juv. 3, 161; 9, 87:

    aliquem coheredem,

    Tac. Agr. 43 fin.:

    aliquem exheredem,

    to disinherit any one by will, Dig. 37, 4, 8, §§

    1 and 6: aliquem tutorem liberis suis,

    to appoint as guardian by will, Cic. Clu. 14, 41:

    libertatem servo,

    to bequeath to a slave his freedom, Dig. 29, 2, 71.—Of contracts, notes, drafts, etc.:

    pulchre scripsti: scitum syngraphum!

    Plaut. As. 4, 1, 57: nummos, usuras, etc. (alicui), to give a note or bond for:

    scribit nummos,

    id. ib. 2, 4, 34:

    sibi creditam pecuniam,

    Dig. 26, 7, 9, § 7:

    genero usuras praestandas quasi ex dotis promissione,

    ib. 4, 4, 17:

    lecta est cautio hujusmodi: Lutius Titius scripsi, me accepisse a Publio Maevio quindecim mutua numerata mihi de domo, etc.,

    ib. 12, 1, 40: scribe decem (tabulas) a Nerio, give ten notes or bonds drawn up by the usurer Nerius, Hor. S. 2, 3, 69. scriptos expendere nummos, v. l. ap. Hor. Ep. 2, 1, 105 (Hold. cautos); cf. rescribo.—Hence, scriptum, i, n., something written, viz.,
    A.
    (Acc. to I.) A line; so only: duodecim scripta, a game played with colored stones (calculi) on a draught-board marked into spaces by twelve oblique lines: tibi concedo, quod in duodecim scriptis olim, ut calculum reducas, si te alicujus dati poenitet, Cic. Fragm. ap. Non. 170, 30; cf.:

    in lusu duodecim scriptorum cum prior calculum promovisset essetque victus, etc.,

    Quint. 11, 2, 38;

    v. also scriptula, and Becker, Gall. 3, pp. 261 and 264 sq.: duodecim scriptis ludere,

    Cic. de Or. 1, 50, 217.—
    B.
    (Acc. to II.) A written composition, writing, treatise, book, work, etc. (most freq. in plur.):

    ex scripto et sententiā controversia nascitur cum videtur scriptoris voluntas cum scripto ipso dissentire,

    the writing, the written expression, Auct. Her. 1, 11, 19:

    incredibile dictu est, quam multi Graeci de harum valvarum pulchritudine scriptum reliquerunt,

    have left something written concerning it, speak of it in their writings, Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124; so Quint. 6, 1, 7; cf. in plur., Cic. Rep. 1, 22, 36:

    quod a Democrito et Platone in scriptis relictum esse dicunt,

    id. de Or. 2, 46, 194:

    utinam exstarent illa carmina, quae multis saeculis ante suam aetatem in epulis esse cantata, in Originibus scriptum reliquit Cato!

    id. Brut. 19, 75: ut ipsis scriptis non ea mandaremus, id. Off. 2, 1, 3:

    in quo libro scriptum hoc invenitur,

    Quint. 1, 1, 15:

    Hortensius erat memoriā tantā, ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto verbis eisdem redderet, quibus cogitavisset,

    without notes, Cic. Brut. 88, 301; cf. on the contrary: de scripto dicere, to speak or read from a written paper:

    recitetur oratio, quae propter rei magnitudinem dicta de scripto est,

    id. Planc. 30, 74; id. Phil. 10, 2, 5; id. Brut. 12, 46; id. Att. 4, 3, 3; id. Fam. 10, 13, 1:

    laudavit pater scripto meo,

    in a speech composed by me, id. Q. Fr. 3, 8, 5:

    adire aliquem scripto,

    Tac. H. 4, 39:

    cum eorum inventis scriptisque se oblectent,

    writings, Cic. Rep. 1, 17, 28:

    ardeo cupiditate...nomen ut nostrum scriptis illustretur et celebretur tuis,

    id. Fam. 5, 12, 1:

    scripta recitare,

    Hor. S. 1, 4, 75:

    nosmet Lucili scripta legentes,

    id. ib. 1, 10, 56:

    Graecorum Scripta optima,

    id. Ep. 2, 1, 29:

    si non accipiet scriptum,

    Ov. A. A. 1, 469:

    debueram scripto certior esse tuo,

    id. H. 6, 4.—
    2.
    (Acc. to II. B. 1.) Scriptum legis, and simply scriptum, a written ordinance, a law:

    quam tu mihi ex ordine recita de legis scripto populi Romani auctionem,

    Cic. Agr. 2, 18, 48:

    (Crassus) ita multa tum contra scriptum pro aequo et bono dixit, ut, etc.,

    id. Brut. 39, 145; cf. id. Inv. 2, 46, 135; 2, 47, 138; cf.:

    (senatus) scripto illo istius sententiam dicere vetabatur,

    rescript, id. Dom. 26, 69.

    Lewis & Short latin dictionary > scribo

  • 4 confodio

    confŏdĭo, ĕre, fōdi, fossum - tr. - [st2]1 [-] creuser, fouiller. [st2]2 [-] percer de coups, cribler.    - scripta notis confodere, Plin. Ep. 9, 26, 13: charger un ouvrage de notes critiques.
    * * *
    confŏdĭo, ĕre, fōdi, fossum - tr. - [st2]1 [-] creuser, fouiller. [st2]2 [-] percer de coups, cribler.    - scripta notis confodere, Plin. Ep. 9, 26, 13: charger un ouvrage de notes critiques.
    * * *
        Confodio, confodis, penul. corr. confodi, pen. prod. confossum, confodere. Plin. Fouir la terre.
    \
        Iugulum alicuius confodere. Lucan. Luy couper la gorge.
    \
        Confodere aliquem vulneribus. Liu. Luy faire plusieurs playes dedens le corps, Percer.

    Dictionarium latinogallicum > confodio

  • 5 discrimen

    discrīmĕn, ĭnis, n. [discerno] [st1]1 [-] ce qui sépare, séparation, intervalle, espace, ligne de démarcation, distance.    - aequo discrimine, Lucr. 5, 690: à égale distance.    - cum pertenui discrimine separarentur Cic. Agr. 2, 87: (les deux mers) n'étant séparées que par un intervalle [isthme] très étroit.    - discrimina dare, Virg. En. 10, 382: séparer, former la séparation.    - septem discrimina vocum, Virg. En. 6, 646: les sept intervalles des notes.    - inter discrimina dentium, Quint. 12: entre les dents.    - discrimen ungulae, Col.: fente du sabot (des boeufs).    - discrimen comae, Ov.: séparation des cheveux, raie.    - discrimen (t. de méd.), C.-Aur.: le diaphragme. [st1]2 [-] ce qui distingue, différence, distinction, diversité; faculté de discerner, discernement.    - jam non aestatis nec hiemis discrimen esse, ne ulla quies unquam miserae plebi sit, Liv. 5, 10: on ne faisait plus de distinction entre l'été et l'hiver, (disaient-ils), de façon à ne jamais laisser de répit à la misérable plèbe.    - delectu omni et discrimine remoto Cic. Fin. 4, 69: quand on écarte toute espèce de choix et de distinction.    - sit hoc discrimen inter gratiosos cives atque fortes, ut... Cic. Balb. 49: qu'entre les citoyens qui ont du crédit et ceux qui ont du courage il y ait cette différence que...    - non est consilium in vulgo, non ratio, non discrimen, Cic. Planc. 9: il n'y a dans la foule ni réflexion, ni raison, ni discernement. [st1]3 [-] moment où l'on distingue, moment décisif, détermination, crise, épreuve.    - ea res nunc in discrimine versatur, utrum... an... Cic. Quint. 30: la question actuelle est de savoir si... ou si...    - res in id discrimen adducta est, utrum... an... Cic, Phil. 3, 29: les choses sont arrivées à ce point qu'il s'agit de décider si... ou si...    - in discrimine est humanum genus, utrum vos an Carthaginienses principes orbis terrarum videat, Liv. 29, 17, 6: la question est en suspens pour le genre humain, de savoir si c'est vous ou les Carthaginois qu'il verra maîtres du monde.    - qua in discrimine fuerunt, an ulla post hunc diem essent, Liv. 8, 35, 4: choses à propos desquelles on s'est demandé si elles existeraient encore après ce jour-ci (= qui ont couru le risque de ne plus être après ce jour-ci).    - discrimen ultimum belli, Liv. 44, 23, 2: le moment décisif de la guerre. [st1]4 [-] point critique, danger, risque, péril.    - res in extremum adducta discrimen, Cic. ad Br. 2, 1: situation arrivée à un point critique.    - res, cum haec scribebam, erat in extremum adducta discrimen, Cic. Fam. 12, 6, 2: au moment où j'écris cette lettre, la situation est arrivée à un point critique.    - videt in summo esse rem discrimine, Caes. BG. 6, 38, 2: il voit que la situation est des plus critiques.    - rem publicam in discrimen committere: mettre la république en danger.    - aliquem in discrimen capitis adducere, Cic. Dej. 2: mettre en péril la vie de qqn.    - in discrimine periculi, Liv. 6, 17, 1; 8, 24, 12: au point critique du danger, au plus fort du danger.
    * * *
    discrīmĕn, ĭnis, n. [discerno] [st1]1 [-] ce qui sépare, séparation, intervalle, espace, ligne de démarcation, distance.    - aequo discrimine, Lucr. 5, 690: à égale distance.    - cum pertenui discrimine separarentur Cic. Agr. 2, 87: (les deux mers) n'étant séparées que par un intervalle [isthme] très étroit.    - discrimina dare, Virg. En. 10, 382: séparer, former la séparation.    - septem discrimina vocum, Virg. En. 6, 646: les sept intervalles des notes.    - inter discrimina dentium, Quint. 12: entre les dents.    - discrimen ungulae, Col.: fente du sabot (des boeufs).    - discrimen comae, Ov.: séparation des cheveux, raie.    - discrimen (t. de méd.), C.-Aur.: le diaphragme. [st1]2 [-] ce qui distingue, différence, distinction, diversité; faculté de discerner, discernement.    - jam non aestatis nec hiemis discrimen esse, ne ulla quies unquam miserae plebi sit, Liv. 5, 10: on ne faisait plus de distinction entre l'été et l'hiver, (disaient-ils), de façon à ne jamais laisser de répit à la misérable plèbe.    - delectu omni et discrimine remoto Cic. Fin. 4, 69: quand on écarte toute espèce de choix et de distinction.    - sit hoc discrimen inter gratiosos cives atque fortes, ut... Cic. Balb. 49: qu'entre les citoyens qui ont du crédit et ceux qui ont du courage il y ait cette différence que...    - non est consilium in vulgo, non ratio, non discrimen, Cic. Planc. 9: il n'y a dans la foule ni réflexion, ni raison, ni discernement. [st1]3 [-] moment où l'on distingue, moment décisif, détermination, crise, épreuve.    - ea res nunc in discrimine versatur, utrum... an... Cic. Quint. 30: la question actuelle est de savoir si... ou si...    - res in id discrimen adducta est, utrum... an... Cic, Phil. 3, 29: les choses sont arrivées à ce point qu'il s'agit de décider si... ou si...    - in discrimine est humanum genus, utrum vos an Carthaginienses principes orbis terrarum videat, Liv. 29, 17, 6: la question est en suspens pour le genre humain, de savoir si c'est vous ou les Carthaginois qu'il verra maîtres du monde.    - qua in discrimine fuerunt, an ulla post hunc diem essent, Liv. 8, 35, 4: choses à propos desquelles on s'est demandé si elles existeraient encore après ce jour-ci (= qui ont couru le risque de ne plus être après ce jour-ci).    - discrimen ultimum belli, Liv. 44, 23, 2: le moment décisif de la guerre. [st1]4 [-] point critique, danger, risque, péril.    - res in extremum adducta discrimen, Cic. ad Br. 2, 1: situation arrivée à un point critique.    - res, cum haec scribebam, erat in extremum adducta discrimen, Cic. Fam. 12, 6, 2: au moment où j'écris cette lettre, la situation est arrivée à un point critique.    - videt in summo esse rem discrimine, Caes. BG. 6, 38, 2: il voit que la situation est des plus critiques.    - rem publicam in discrimen committere: mettre la république en danger.    - aliquem in discrimen capitis adducere, Cic. Dej. 2: mettre en péril la vie de qqn.    - in discrimine periculi, Liv. 6, 17, 1; 8, 24, 12: au point critique du danger, au plus fort du danger.
    * * *
        Discrimen, pen. prod. Cic. Separation, Difference.
    \
        Nullo discrimine. Virgil. Sans avoir plus d'esgard aux uns que aux autres, Sans faire difference de l'un à l'autre.
    \
        Vera a falsis nullo discrimine separantur. Cic. Facilement, Sans difficulté.
    \
        Ingeniorum discrimina. Quint. Differences et diversitez d'esprits.
    \
        Discrimen confusum. Liu. Quand la congnoissance du different d'aucunes choses est perdue par meslange.
    \
        Obscurum. Horat. Quand il est malaisé de discerner entre aucunes choses.
    \
        Dabat discrimina sexus. Claud. Le sexe donnoit à congnoistre la difference.
    \
        In discrimine est res. Cic. La chose est en different ou debat.
    \
        In discrimine est nunc humanum omne genus, vtrum vos, an Carthaginienses principes orbis terrarum videat. Liu. Est en doubte et comme en balance.
    \
        Discrimen, Certamen. Virgil. Combat.
    \
        Mittere in discrimen. Tacit. Mettre en danger et en hazard.
    \
        Discrimen, Periculum. Virgil. Danger, Hazard, Peril.
    \
        In discrimen adducere. Cic. Mettre en danger, Hazarder.
    \
        Dare in discrimen aliquid. Tacit. Mettre en danger.
    \
        Quum omnis Resp. in meo capite discrimen esset habitura. Cic. Eust esté en danger.
    \
        Offerre se in discrimen pro re aliqua. Cic. Se mettre en danger.
    \
        Venire in discrimen dicitur res. Cic. Estre en danger.

    Dictionarium latinogallicum > discrimen

  • 6 libellus

    lĭbellus, i, m. [liber] petit livre [de toute espèce, soit d'un petit nombre de pages, soit de faible importance].    - voir hors site libellus. [st1]1 [-] petit traité, petit livre, opuscule.    - Cic. de Or. 1, 94 II [avec idée de mépris] Liv. 29, 19, 12.    - mores non habet hic meos libellus, Mart.: ce petit livre et moi n'avons pas les mêmes moeurs. [st1]2 [-] recueil de notes, agenda, cahier, journal.    - Cic. Phil. 1, 16 ; 1, 19. [st1]3 [-] pétition, requête.    - Cic. Att. 16, 16, 4 ; Suet. Aug. 53 ; Plin. Ep. 1, 10, 9.    - Epaphroditus a libellis, Suet. Dom. 14: Epaphrodite chargé des requêtes. [st1]4 [-] supplique, placet.    - Cic. Arch. 25. [st1]5 [-] programme.    - Cic. Phil. 2, 97; Tac. D. 9. [st1]6 [-] affiche, placard.    - libellas proponere, Cic. Quinct. 50: exposer des affiches. --- cf. Cic. Quinct. 27 ; Suet. Caes. 41 ; Sen. Ben. 4, 12, 3. [st1]7 [-] lettre.    - Cic. Att. 6, 1, 5; Brut. Fam. 11, 11, 1. [st1]8 [-] libelle.    - Suet. Aug. 55 ; Vit. 14 ; etc. [st1]9 [-] certificat.    - Paul. Dig. 39, 4, 4.
    * * *
    lĭbellus, i, m. [liber] petit livre [de toute espèce, soit d'un petit nombre de pages, soit de faible importance].    - voir hors site libellus. [st1]1 [-] petit traité, petit livre, opuscule.    - Cic. de Or. 1, 94 II [avec idée de mépris] Liv. 29, 19, 12.    - mores non habet hic meos libellus, Mart.: ce petit livre et moi n'avons pas les mêmes moeurs. [st1]2 [-] recueil de notes, agenda, cahier, journal.    - Cic. Phil. 1, 16 ; 1, 19. [st1]3 [-] pétition, requête.    - Cic. Att. 16, 16, 4 ; Suet. Aug. 53 ; Plin. Ep. 1, 10, 9.    - Epaphroditus a libellis, Suet. Dom. 14: Epaphrodite chargé des requêtes. [st1]4 [-] supplique, placet.    - Cic. Arch. 25. [st1]5 [-] programme.    - Cic. Phil. 2, 97; Tac. D. 9. [st1]6 [-] affiche, placard.    - libellas proponere, Cic. Quinct. 50: exposer des affiches. --- cf. Cic. Quinct. 27 ; Suet. Caes. 41 ; Sen. Ben. 4, 12, 3. [st1]7 [-] lettre.    - Cic. Att. 6, 1, 5; Brut. Fam. 11, 11, 1. [st1]8 [-] libelle.    - Suet. Aug. 55 ; Vit. 14 ; etc. [st1]9 [-] certificat.    - Paul. Dig. 39, 4, 4.
    * * *
        Libellus, libelli, m. g. Diminutiuum. Cic. Livret.
    \
        Libellus, dicitur quam vulgus Supplicationem appellat. Sueton. Requeste.
    \
        Libellos signare, vel subnotare. Sueton. Plin. iunior. Respondre à une requeste, et y apposer le seau.
    \
        Libelli supplices. Martial. Requestes.
    \
        A libellis. Sueton. Qui avoyent la charge du coffre des requestes de l'Empereur, Maistre des requestes.
    \
        Libellos agere. Triphonius. Estre maistre des requestes.
    \
        Libellus. Quintil. Le memoire et instruction contenant le faict d'une partie qui plaide, Un factum.
    \
        Libellus memorialis. Sueto. Un petit memoire que font touts les jours ceulx qui ont plusieurs affaires, Un petit registre, ou livret qui sert pour memoire.
    \
        Libellus. Plaut. Un adjournement, ou citation, Un libelle.
    \
        Libelli. Cic. Lettres missives, ou Un poinct et article de quelque escripture.
    \
        Libellos proponere in locis celeberrimis. Cic. Escripteaux et attaches.
    \
        Libellus. Paulus. Une certification qu'escripvent ceulx qui sont francs des imposts, et l'envoyent aux fermiers, Passe port.

    Dictionarium latinogallicum > libellus

  • 7 nota

    nŏta, ae, f. [st1]1 [-] signe, marque, abréviation; poét. écrit, lettre.    - reliquis epistulis notam apponam eam quæ mihi tecum convenit, Cic. Fam. 13, 6, 2: dans les autres lettres je mettrai la marque dont je suis convenu avec toi.    - notæ ac vestigia flagitiorum, Cic. Verr. 2, 115: marques et traces d'infamies.    - notæ argumentorum, Cic. de Or. 2, 174: marques distinctives des arguments [qui les font trouver aisément].    - nomina tamquam rerum notæ, Cic. Fin. 5, 74: les termes qui sont en qq sorte les signes distinctifs des idées.    - cujusque generis nota, Cic. Or. 75: trait caractéristique de chaque genre.    - litterarum notæ, Cic. Tusc. 1, 62: signes d'écriture, lettres (chiffres: Diom. 426, 3).    - d'où [poét.] écrit, lettre Hor. O. 4, 8, 13; Ov. M. 6, 577, etc.    - notae musicae, Quint.: notes de musiques.    - notæ librariorum, Cic. de Or. 3, 173: signes des copistes, signes de ponctuation.    - compuctus notis, Cic. Off. 2: tatoué.    - deformare stigmatum notis, Suet.: marquer au fer rouge. [st1]2 [-] empreinte de monnaie, effigie.    - modo munera dividebat... modo nummos omnis notae, Suet. Aug. 75: il distribuait tantôt des présents tantôt des monnaies de toute effigie.    - quotiens per notas scribit, B pro A, C pro B ponit, Suet. Aug. 88: chaque fois qu'il écrit en lettres chiffrées, il met B au lieu de A, C au lieu de B.    - nummum argenteum nota sideris Capricorni percutere, Suet. Aug. 94: faire frapper une pièce de monnaie à l'effigie du capricorne. [st1]3 [-] étiquette (sur les amphores pour rappeler l'année du vin ou le cru).    - cf. Cic. Br. 287.    - interior nota Falerni, Hor. O. 2: l'étiquette du Falerne placé au fond de la cave.    - ut Chio nota si conmixta Falerni est, Hor. S. 1, 10: comme si au vin de Chios était mélangé le cru de Falerne. [st1]4 [-] note du censeur, blâme (motivé, inscrit à côté du nom).    - nota censoria ou nota: blâme du censeur.    - censoriæ severitatis nota inuri, Cic. Clu. 129: être marqué d'infamie par la rigueur des censeurs.    - institutum fertur, ut censores motis e senatu adscriberent notas, Liv. 39, 42, 6: c'était l'usage, paraît-il, que les censeurs ajoutassent à côté du nom des exclus du Sénat une note justificative.    - cf. Liv. 24, 18, 9; 32, 7, 3; 41, 27, 1.    - ad cenam, non ad notam invito, Plin. Ep. 2, 6, 3: c'est à un dîner, non à un arrêt flétrissant de censeur que j'invite. [st1]5 [-] tache, flétrissure, honte.    - quæ nota domesticæ turpitudinis non insista vitæ tuæ est? Cic. Cat. 1, 13: est-il une flétrissure provenant de scandales domestiques qui ne soit imprimée sur ta vie? -- cf. Cic. Sull. 88.    - litteras alicujus insigni quadam nota atque ignominia nota condemnare, Cic. Prov. 25: condamner une lettre de qqn en lui imprimant une sorte de stigmate insigne, une flétrissure d'un genre nouveau. [st1]6 [-] marque, sorte, qualité.    - mel secundæ notæ, Col. 9, 15, 3: miel de seconde qualité.    - ex hac nota corporum est aer, Sen. Nat. 2, 2, 4: l'air est un corps de cette espèce.    - de meliore nota commendare aliquem, Cic. Fam. 7, 29, 1: recommander qqn de la meilleure sorte.    - beneficia ex vulgari nota, Sen. Ben. 3, 9, 1: bienfaits d'espèce commune.    - pessimae notae mancipia, Sen. Ep. 2, 15, 3: les esclaves de la pire espèce. [st1]7 [-] annotation, marque, remarque.    - notam apponere ad malum versum, Cic. Pis. 73: mettre une remarque devant un mauvais vers.    - nomina et notae morti destinatorum, Suet.: les noms et les annotations concernant les personnes destinées à la mort.    - ex nota Marcelli constat... Dig. 49, 17, 10: il résulte d'une note de Marcellus... [st1]8 [-] qqf. distinction honorable.    - ab urbe Numantina traxit notam, Ov.: il doit à Numance son nom glorieux.
    * * *
    nŏta, ae, f. [st1]1 [-] signe, marque, abréviation; poét. écrit, lettre.    - reliquis epistulis notam apponam eam quæ mihi tecum convenit, Cic. Fam. 13, 6, 2: dans les autres lettres je mettrai la marque dont je suis convenu avec toi.    - notæ ac vestigia flagitiorum, Cic. Verr. 2, 115: marques et traces d'infamies.    - notæ argumentorum, Cic. de Or. 2, 174: marques distinctives des arguments [qui les font trouver aisément].    - nomina tamquam rerum notæ, Cic. Fin. 5, 74: les termes qui sont en qq sorte les signes distinctifs des idées.    - cujusque generis nota, Cic. Or. 75: trait caractéristique de chaque genre.    - litterarum notæ, Cic. Tusc. 1, 62: signes d'écriture, lettres (chiffres: Diom. 426, 3).    - d'où [poét.] écrit, lettre Hor. O. 4, 8, 13; Ov. M. 6, 577, etc.    - notae musicae, Quint.: notes de musiques.    - notæ librariorum, Cic. de Or. 3, 173: signes des copistes, signes de ponctuation.    - compuctus notis, Cic. Off. 2: tatoué.    - deformare stigmatum notis, Suet.: marquer au fer rouge. [st1]2 [-] empreinte de monnaie, effigie.    - modo munera dividebat... modo nummos omnis notae, Suet. Aug. 75: il distribuait tantôt des présents tantôt des monnaies de toute effigie.    - quotiens per notas scribit, B pro A, C pro B ponit, Suet. Aug. 88: chaque fois qu'il écrit en lettres chiffrées, il met B au lieu de A, C au lieu de B.    - nummum argenteum nota sideris Capricorni percutere, Suet. Aug. 94: faire frapper une pièce de monnaie à l'effigie du capricorne. [st1]3 [-] étiquette (sur les amphores pour rappeler l'année du vin ou le cru).    - cf. Cic. Br. 287.    - interior nota Falerni, Hor. O. 2: l'étiquette du Falerne placé au fond de la cave.    - ut Chio nota si conmixta Falerni est, Hor. S. 1, 10: comme si au vin de Chios était mélangé le cru de Falerne. [st1]4 [-] note du censeur, blâme (motivé, inscrit à côté du nom).    - nota censoria ou nota: blâme du censeur.    - censoriæ severitatis nota inuri, Cic. Clu. 129: être marqué d'infamie par la rigueur des censeurs.    - institutum fertur, ut censores motis e senatu adscriberent notas, Liv. 39, 42, 6: c'était l'usage, paraît-il, que les censeurs ajoutassent à côté du nom des exclus du Sénat une note justificative.    - cf. Liv. 24, 18, 9; 32, 7, 3; 41, 27, 1.    - ad cenam, non ad notam invito, Plin. Ep. 2, 6, 3: c'est à un dîner, non à un arrêt flétrissant de censeur que j'invite. [st1]5 [-] tache, flétrissure, honte.    - quæ nota domesticæ turpitudinis non insista vitæ tuæ est? Cic. Cat. 1, 13: est-il une flétrissure provenant de scandales domestiques qui ne soit imprimée sur ta vie? -- cf. Cic. Sull. 88.    - litteras alicujus insigni quadam nota atque ignominia nota condemnare, Cic. Prov. 25: condamner une lettre de qqn en lui imprimant une sorte de stigmate insigne, une flétrissure d'un genre nouveau. [st1]6 [-] marque, sorte, qualité.    - mel secundæ notæ, Col. 9, 15, 3: miel de seconde qualité.    - ex hac nota corporum est aer, Sen. Nat. 2, 2, 4: l'air est un corps de cette espèce.    - de meliore nota commendare aliquem, Cic. Fam. 7, 29, 1: recommander qqn de la meilleure sorte.    - beneficia ex vulgari nota, Sen. Ben. 3, 9, 1: bienfaits d'espèce commune.    - pessimae notae mancipia, Sen. Ep. 2, 15, 3: les esclaves de la pire espèce. [st1]7 [-] annotation, marque, remarque.    - notam apponere ad malum versum, Cic. Pis. 73: mettre une remarque devant un mauvais vers.    - nomina et notae morti destinatorum, Suet.: les noms et les annotations concernant les personnes destinées à la mort.    - ex nota Marcelli constat... Dig. 49, 17, 10: il résulte d'une note de Marcellus... [st1]8 [-] qqf. distinction honorable.    - ab urbe Numantina traxit notam, Ov.: il doit à Numance son nom glorieux.
    * * *
        Nota, notae, a Nosco, noscis, noui, notum. Plin. Une marque, Une note, Tavelure, Tache.
    \
        Grandibus notis maculosus. Virgil. Tavelé, Taché, Tacheté, Moucheté, Marqueté.
    \
        Lasciuis notis liuida colla. Ouid. De morsures.
    \
        Apponere notam ad malum versum. Cic. Y mettre une marque.
    \
        Sulpitii successori nos de meliore nota commenda. Curius ad Ciceronem. A bon escient, et de la plus grande recommendation qui soit, Bien affectueusement, De la bonne sorte.
    \
        Nonnullis commisceri muraenas cum alterius notae piscibus, non placet. Columel. Avec poissons d'autre sorte, ou espece.
    \
        Mandare notas et nomina foliis. Virgil. Escrire sur des fueilles d'arbres.
    \
        Notae. Sueton. Petites marques et abbregez, ou abbreviatures, dont les anciens escrivoyent, quand ils avoyent haste.
    \
        Notis scribere. Sueton. Escrire par telles petites marques et abbregez.
    \
        Nota. Cic. Mauvais bruit et renom de deshonneur, Diffame.
    \
        Inurere notam. Cic. Mettre sus un mauvais bruit d'aucun, Diffamer.
    \
        Eximere notae. Gell. Faire grace du mauvais bruit qu'on avoit imposé.
    \
        Notae, Reprehensiones. Plin. iunior. Reprehensions et correction d'aucune escripture.
    \
        Apponere notam. Cic. Mettre quelque marque.
    \
        Ad coenam, non ad notam inuito. Plin. iunior. Je semonds les gents à souper, et non point à les noter et diffamer.
    \
        Instruit etiam secretis notis, per quas haud dubie agnoscerent sua mandata esse. Liu. Il luy baille signes ou marques et certaines enseignes.
    \
        Notae amoris. Cic. Signes d'amours.
    \
        Notas et vestigia scelerum suorum multis in locis relinquere. Cic. Arguments et indices.

    Dictionarium latinogallicum > nota

  • 8 tetrachordos

    I
    tetrachord; set of 4 strings (in instrument); scale of 4 notes
    II
    tetrachordos, tetrachordon ADJ
    four-stringed; having a scale of four notes

    Latin-English dictionary > tetrachordos

  • 9 tetracordos

    I
    tetrachord; set of 4 strings (in instrument); scale of 4 notes
    II
    tetracordos, tetracordon ADJ
    four-stringed; having a scale of four notes

    Latin-English dictionary > tetracordos

  • 10 tetrachordon

    tē̆trăchordos, on, adj., = tetrachordos, on, having four strings or notes.
    I.
    Adj.:

    machina,

    a water-organ, Vitr. 10, 13. —
    II.
    Subst. tē̆trăchordon ( - dum), i, n., a chord of four notes, a tetrachord.
    A.
    Lit., Vitr. 5, 4; Mart. Cap. 9, §§ 935 and 941; Macr. S. 1, 19 med.
    B.
    Trop.: anni, i. e. the four seasons, Varr ap. Non. 71, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > tetrachordon

  • 11 tetrachordos

    tē̆trăchordos, on, adj., = tetrachordos, on, having four strings or notes.
    I.
    Adj.:

    machina,

    a water-organ, Vitr. 10, 13. —
    II.
    Subst. tē̆trăchordon ( - dum), i, n., a chord of four notes, a tetrachord.
    A.
    Lit., Vitr. 5, 4; Mart. Cap. 9, §§ 935 and 941; Macr. S. 1, 19 med.
    B.
    Trop.: anni, i. e. the four seasons, Varr ap. Non. 71, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > tetrachordos

  • 12 tetrachordum

    tē̆trăchordos, on, adj., = tetrachordos, on, having four strings or notes.
    I.
    Adj.:

    machina,

    a water-organ, Vitr. 10, 13. —
    II.
    Subst. tē̆trăchordon ( - dum), i, n., a chord of four notes, a tetrachord.
    A.
    Lit., Vitr. 5, 4; Mart. Cap. 9, §§ 935 and 941; Macr. S. 1, 19 med.
    B.
    Trop.: anni, i. e. the four seasons, Varr ap. Non. 71, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > tetrachordum

  • 13 inscius

    īn-scius, a, um, I) aktiv = unwissend, unkundig, α) absol.: homo, Cic.: medici inscii imperitique, Cic.: quem inscii misistis, ohne es zu wissen, Cic.: tu, me inscio, notes etc., wider mein Wissen, Cic. – β) mit Genet.: omnium rerum, Cic.: culpae, frei von usw., Verg.: Numida gens inscia freni, Sil.: equus inscius aevi, das die Kräfte seiner Jahre nicht kennt, Verg. – γ) m. de u. Abl.: de malitia, ICt. – δ) mit Infin.: sutrinas facere, Varro sat. Men. 211: imperii flectere molem haud inscius, Stat. Theb. 3, 387 sq. – ε) mit allg. Acc. pronom.: at scribis ea quae fuisti inscius, Turpil. com. 65. – ζ) m. folg. indir. Fragesatze: inscii, quid in Aeduis gereretur, Caes. b. G. 7, 77, 1. – II) passiv, unbewußt = unbekannt, trames, Apul. met. 5, 26. – / Abl. Plur. inscieis, Catull. 61, 222 Schwabe.

    lateinisch-deutsches > inscius

  • 14 immineo

    immĭnĕo, ēre [in + maneo] - intr. - [st2]1 [-] être suspendu au-dessus, surplomber, dominer, être voisin, serrer de près. [st2]2 [-] être près de tomber, menacer ruine, menacer. [st2]3 [-] au fig. être menaçant, être prêt à fondre sur; être imminent, approcher, être proche, être sur le point de. [st2]4 [-] se pencher vers, convoiter, aspirer à, poursuivre activement, se disposer à.    - collis urbi imminet: une colline domine la ville.    - carcer imminens foro: une prison touchant au forum.    - imminere fugientium tergis, Curt.: serrer de près les fuyards.    - imminere regno, Curt.: épier le moment de s'emparer du trône.    - in occasionem imminere, Liv.: guetter l’occasion.    - occasioni imminere, Curt.: guetter l'occasion.    - imminens ei potestati: convoitant cette charge.    - imminere alieno (dat.), Sen.: convoiter le bien d'autrui.
    * * *
    immĭnĕo, ēre [in + maneo] - intr. - [st2]1 [-] être suspendu au-dessus, surplomber, dominer, être voisin, serrer de près. [st2]2 [-] être près de tomber, menacer ruine, menacer. [st2]3 [-] au fig. être menaçant, être prêt à fondre sur; être imminent, approcher, être proche, être sur le point de. [st2]4 [-] se pencher vers, convoiter, aspirer à, poursuivre activement, se disposer à.    - collis urbi imminet: une colline domine la ville.    - carcer imminens foro: une prison touchant au forum.    - imminere fugientium tergis, Curt.: serrer de près les fuyards.    - imminere regno, Curt.: épier le moment de s'emparer du trône.    - in occasionem imminere, Liv.: guetter l’occasion.    - occasioni imminere, Curt.: guetter l'occasion.    - imminens ei potestati: convoitant cette charge.    - imminere alieno (dat.), Sen.: convoiter le bien d'autrui.
    * * *
        Immineo, immines, pen. corr. imminni, imminere, ab In et Maneo compositum. Cic. Pancher sur aucune chose, Quand une chose panche sur une autre, comme si elle estoit preste à cheoir dessus.
    \
        Mors propter incertos casus quotidie imminet. Cic. Est sur nostre teste.
    \
        Imminent in fortunas nostras. Cic. Ils espient l'occasion de courir sur noz biens, et de se jecter dessus et les usurper.
    \
        Imminebat in occasionem opprimendi ducis exercitusque. Liu. Il cerchoit l'opportunité de, etc.
    \
        Imminet bellum ab Tarquiniis. Liu. Nous sommes sur le poinct et en danger d'avoir la guerre par les Tarquins.
    \
        Imminet his aer. Ouid. L'element de l'air est estendu et comme pendu par dessus les elements de l'eaue et de la terre.
    \
        Imminere exitio alterius. Ouid. Tascher à destruire et perdre aucun.
    \
        Imminent duo reges toti Asiae. Cic. Deux roys convoitent et cerchent les opportunitez de se faire seigneur de toute l'Asie, et de se jecter dessus.
    \
        Rebus imminere. Tacit. Cercher les occasions d'occuper la seigneurie, Tascher à avoir le gouvernement, Estre apres pour avoir le maniement des choses et affaires.
    \
        Alieno imminere. Seneca. Convoiter le bien d'autruy, et tascher à l'avoir.
    \
        Imperio imminere. Cic. Convoiter et tascher d'avoir l'empire.
    \
        Imminere. Liu. Prendre garde et espier.
    \
        Imminens Dario. Curtius. Voulant assaillir Darius.
    \
        Emptioni imminere. Tranquillus. Avoir grand faim et desir d'acheter quelque chose, et de l'avoir.
    \
        Imminet occasioni alloquendi regem. Curtius. Il se tient pres du Roy, espiant l'opportunité de parler à luy.
    \
        Immines annotator conuiuis. Plin. iunior. Tu espies et notes ce qu'ils dient.

    Dictionarium latinogallicum > immineo

  • 15 adversaria

    [st1]1 [-] adversārĭa, ōrum, n. (s.-ent. scripta): [st2]1 [-] arguments de l'adversaire. [st2]2 [-] brouillon, journal, notes, minutes. - voir hors site adversaria. [st1]2 [-] adversārĭa, ae, f.: adversaire, ennemie, rivale.

    Dictionarium latinogallicum > adversaria

  • 16 inscius

    īn-scius, a, um, I) aktiv = unwissend, unkundig, α) absol.: homo, Cic.: medici inscii imperitique, Cic.: quem inscii misistis, ohne es zu wissen, Cic.: tu, me inscio, notes etc., wider mein Wissen, Cic. – β) mit Genet.: omnium rerum, Cic.: culpae, frei von usw., Verg.: Numida gens inscia freni, Sil.: equus inscius aevi, das die Kräfte seiner Jahre nicht kennt, Verg. – γ) m. de u. Abl.: de malitia, ICt. – δ) mit Infin.: sutrinas facere, Varro sat. Men. 211: imperii flectere molem haud inscius, Stat. Theb. 3, 387 sq. – ε) mit allg. Acc. pronom.: at scribis ea quae fuisti inscius, Turpil. com. 65. – ζ) m. folg. indir. Fragesatze: inscii, quid in Aeduis gereretur, Caes. b. G. 7, 77, 1. – II) passiv, unbewußt = unbekannt, trames, Apul. met. 5, 26. – Abl. Plur. inscieis, Catull. 61, 222 Schwabe.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > inscius

  • 17 canō

        canō cecinī, —, ere (P. perf. supplied by canto)    [1 CAN-].    I. Intrans, to utter melodious notes, make music, sing, sound, play.—Of men: celebrare dapes canendo, O.: tibicen sine tibiis canere non possit: harundine, O.: imitari Pana canendo, V.: Movit Amphion lapides canendo, H.: ad tibicinem de virtutibus, etc.: ululanti voce more Asiatic<*> canere, to chant, use sing-song.—Prov.: non canimus surdis, preach to the deaf, V.—Of birds, etc.: galli victi silere solent, canere victores, to crow: gallina cecinit, interdixit hariolus (a bad omen), T.—Of the owl, to hoot, V.—Meton., of instruments or a piece of music, to sound, resound, be played: canentes tibiae: cum in conviviis symphonia caneret: maestae tubae, Pr.—Of signals, to sound, be sounded, resound: semel bisne signum canat in castris, L.: repente a tergo signa canere, S.: Signa canunt, V.: classicum apud eos cecinit, L.: receptui canere, to sound a retreat, Cs.: Hasdrubal receptui propere cecinit, L.: nisi receptui cecinisset, sounded a counter-march, L.—Fig.: revocante et receptui canente senatu.—    II. Trans. with cognate acc., to sing, play, rehearse, recite, compose: id carmen: in eum carmina incondita, L.: versūs: verba ad certos modos, O.: praecepta, H.: indoctum, H.: Haec super arvorum cultu, V. — Of frogs: veterem querellam, croaked, V. — Prov.: Cantilenam eandem canis, ever the old tune, T.—With definite obj, to sing, celebrate in song, sing of, praise: virorum laudes: suas laudes, L.: reges et proelia, V.: Quas strages Turnus Ediderit, V.: Herculem, Ta.: Liberum et Musas, H.: plectro graviore Gigantas, O.: arma virumque, V.: (fama) facta atque infecta canit, trumpets, V.—Prov.: vana surdis auribus, L.—Of oracles or diviners, to give response (in verse), prophesy, foretell, predict, utter: horrendas ambages, V.: fera fata, H.: Artificis scelus, V.: haec quae nunc fiunt: Sibylla quae senis fata canit pedibus, Tb.: te mater aucturum caelestium numerum cecinit, L.: quae nunc usu veniunt, N.: Hoc signum cecinit missuram creatrix (sc. se), V.: quaeque diu latuere, O.: cecinere vates, idque carmen pervenerat, etc., L. — Of signals, to blow, sound, give: tubicines signa canere, give the signal for battle, S.: classicum apud eum cani iubet, Cs.: bellicum, call to arms: Gallos adesse, signalled, V.—Poet.: (bucina) cecinit iussos receptūs, O.
    * * *
    I
    canere, cani, canitus V
    sing, celebrate, chant; crow; recite; play (music)/sound (horn); foretell
    II
    canere, cecini, cantus V
    sing, celebrate, chant; crow; recite; play (music)/sound (horn); foretell

    Latin-English dictionary > canō

  • 18 commentārius

        commentārius ī, m (sc. liber), or commentarium, ī, n (sc. volumen)    [commentor], a notebook, notes, memorandum: recita commentarium: quod de apparatibus belli fecerat, L.— Plur, memoirs, records: quos scripsit (Caesar) rerum suarum, i. e. the works upon the Gallic and civil wars: rex volvens commentarios Numae, L.
    * * *
    notebook, private/historical journal; register; memo/note; commentary/treatise

    Latin-English dictionary > commentārius

  • 19 gradus

        gradus ūs, m    [GRAD-], a step, pace, gait, walk: gradum facere: Suspenso gradu ire, T.: quieto et placido gradu sequi, Ph.: citato gradu, L.: concito gradu, Ph.: pleno gradu, at a quick step, S.: presso gradu, at a moderate pace, L.: gradum celerare, hasten, V.: conripere, H.: addere, L.: sistere, V.: sustinere, O.: revocare, V.: referre, O.: ferre per agmen gradūs, charge, O.— A station, position, ground: stabili gradu impetum excipere, L.: In gradu stetimus, O.: hostes gradu demoti, L.— Plur, steps, rounds, stairs: in gradibus Concordiae stare: templi: cui (templo) gradibus surgebant limina, V.: si gradibus trepidatur ab imis, Iu.—Fig., a step, stage, degree, grade: ex aedilitate gradum ad censuram fecit, L.: hunc gradum mei reditūs esse, quod, etc., towards my return: primos gradūs vicina fecit (of love), O.: gradu post me sedet uno, H.— An approach, advance, progress, march: Quem mortis timuit gradum? form, H.: imperi: spondeus habet non expertem dignitatis gradum, march.—A step, degree, grade, stage, rank, interval: civis hoc gradu: senatorius: gradu amplissimo dignissimus: omnes sonorum, notes: totidem gradūs distamus ab illo, O.: per omnīs honorum gradūs: altior dignitatis: ascendens gradibus magistratuum: sonorum gradūs, intervals: peccatorum gradūs: cognominis, distinction, O.: Per gradūs (i. e. gradatim), O.: Hi plerumque gradūs, stages (of ruin), Iu.— Self-possession: de gradu deici, be disconcerted.—A position, relation: gradu depulsus, overthrown, N.: gradum filii apud te habere, L.
    * * *
    step; position

    Latin-English dictionary > gradus

  • 20 harmonia

        harmonia ae, f, ἁρμονία, an agreement of sounds, consonance, concord, harmony.
    * * *
    harmony/concord; (between parts of body); melody, order of notes; coupling

    Latin-English dictionary > harmonia

См. также в других словарях:

  • notes — NÓTES, notesuri, s.n. Carnet de însemnări; blocnotes. – Din fr. [bloc]notes. Trimis de ana zecheru, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  nótes s. n., pl. nótesuri Trimis de siveco, 10.08.2004. Sursa: Dicţionar ortografic  NÓTES notesuri n. Carnet în care …   Dicționar Român

  • notes — ● notes nom féminin pluriel Papiers où sont consignés les renseignements que l on a recueillis ; les renseignements eux mêmes : Parler sans notes. ● notes (expressions) nom féminin pluriel Notes de l Église, caractères de la véritable Église… …   Encyclopédie Universelle

  • Notes — kann folgende Bedeutungen haben: NOTES, die Abkürzung für Natural Orifice Transluminal Endoscopic Surgery, eine Operation über natürliche Körperöffnungen IBM Lotus Notes, eine Client Server Software von IBM Notes, ein anderer Name für den… …   Deutsch Wikipedia

  • notes — / nɔtes/ s.m. [dal fr. notes, s.f. pl., annotazioni, appunti ]. [libretto per appunti, per annotazioni sulle cose da fare o da ricordare e sim.] ▶◀ blocchetto, bloc notes, memorandum, note book, taccuino. ‖ agenda …   Enciclopedia Italiana

  • Notes — [nouts] die (Plur.) <aus gleichbed. engl. notes, eigtl. »Noten, Notizen«> Bez. für verschiedene Arten kurz bis mittelfristiger Anleihen, die häufig in einer Summe rückzahlbar sind (Bankw.) …   Das große Fremdwörterbuch

  • notes — nótes m DEFINICIJA manja džepna bilježnica; podsjetnik ETIMOLOGIJA fr. notes: note ≃ lat. nota …   Hrvatski jezični portal

  • notes — index caption, currency, register Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • nótes — m manja džepna bilježnica; podsjetnik ✧ {{001f}}fr. ← lat …   Veliki rječnik hrvatskoga jezika

  • notes — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. notessie {{/stl 8}}{{stl 7}} niewielki zeszyt, zwykle oprawiony w twardą okładkę, przeznaczony do robienia notatek, uwag; notatnik : {{/stl 7}}{{stl 10}}Zapisać w notesie adres, numer telefonu. <fr.> …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • NOTES — Hybrid NOTES Operation. Sicht auf den vaginalen Zugang. NOTES ist die Abkürzung für Natural Orifice Transluminal Endoscopic Surgery (auch Natural orifice translumenal endoscopic surgery; auf deutsch etwa: endoskopische Operation durch natürliche… …   Deutsch Wikipedia

  • Notes —    Medium term government debt instruments, equivalent to bonds, usually with a maturity from two to five years, although usage varies according to market. For commercial borrowers notes usually have a much shorter term and can be comparable to… …   Financial and business terms

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»