Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

non+libero

  • 101 nascere vi irreg

    ['naʃʃere]
    (aus essere)
    1) (bambino, animale) to be born, (pianta) to come o spring up

    nascere da genitori ricchi/poveri — to be born of rich/poor parents

    essere nato per qc/per fare qc fig — to be destined for sth/to do sth

    2) (fiume) to rise, have its source, (sole) to rise, (giorno) to break, (dente) to come through, (idea, speranza) to be born, (difficoltà, dubbio) to arise, (industria, movimento) to start up

    far nascere (industria) to create, (sospetto, desiderio) to arouse

    nascere da(fig : derivare, conseguire) to arise from, be born out of

    nasce spontanea la domanda... — the question which springs to mind is...

    Dizionario Italiano-Inglese > nascere vi irreg

  • 102 posto di villeggiatura

    Dizionario Italiano-Inglese > posto di villeggiatura

  • 103 inutilizzare

    1 (non utilizzare) to leave* unused: inutilizzare costosi impianti, to leave costly equipment unused; inutilizzare le risorse accumulate, not to use the accumulated funds; inutilizzare il proprio tempo libero, not to use one's free time
    2 (rendere inutilizzabile) to put* out of order, to make* unserviceable: inutilizzare una macchina, to put a machine out of order (o to make a machine unserviceable).

    Dizionario Italiano-Inglese > inutilizzare

  • 104 corpo

    Nuovo dizionario Italiano-Inglese > corpo

  • 105 nascere

    vi irreg ['naʃʃere]
    (aus essere)
    1) (bambino, animale) to be born, (pianta) to come o spring up

    nascere da genitori ricchi/poveri — to be born of rich/poor parents

    essere nato per qc/per fare qc fig — to be destined for sth/to do sth

    2) (fiume) to rise, have its source, (sole) to rise, (giorno) to break, (dente) to come through, (idea, speranza) to be born, (difficoltà, dubbio) to arise, (industria, movimento) to start up

    far nascere (industria) to create, (sospetto, desiderio) to arouse

    nascere da(fig : derivare, conseguire) to arise from, be born out of

    nasce spontanea la domanda... — the question which springs to mind is...

    Nuovo dizionario Italiano-Inglese > nascere

  • 106 posto di villeggiatura

    Nuovo dizionario Italiano-Inglese > posto di villeggiatura

  • 107 presente

    I [pre'zɛnte]
    1. agg
    (gen) present

    (questo) la presente lettera — this letter

    avere presente qn/qc — to know sb/sth

    tener presente qn/qc — to bear sb/sth in mind

    2. sm/f
    3. sm
    Gramm present tense

    (tempo attuale) il presente — the present

    4. sf

    (Comm : lettera) con la presente vi comunico... — this is to inform you that...

    II [pre'zɛnte] sm
    (regalo) present, gift

    Nuovo dizionario Italiano-Inglese > presente

  • 108 sollevare

    [solle'vare]
    1. vt
    1) (peso, occhi, testa) to lift, raise, (polvere, sabbia) to raise, (con argani) to hoist

    sollevare da terra — to lift up, lift off the ground

    2) (fig : dar conforto) to comfort, cheer up
    3)

    (rendere libero) sollevare qn da — (incarico) to dismiss sb from, (fatica) to relieve sb of

    4) (fig : folla) to rouse, stir up, stir (to revolt)
    1) (persona) to get up

    sollevati un po' (dal letto) sit up a little, (da una sedia) stand up a minute

    sollevarsi da terra (persona) to get up from the ground, (aereo) to take off

    2) (vento, polvere) to rise, (nebbia) to lift, clear
    3) (fig : riprendersi) to feel better, recover

    sollevarsi da qc(malattia, spavento) to get over sth

    4) (fig : truppe, popolo) to rise up, rebel

    Nuovo dizionario Italiano-Inglese > sollevare

  • 109 adsumo

    as-sūmo ( ads-, Lachm., Halm, B. and K., Weissenb., K. and H.; ass-, Merk.), mpsi, mptum, 3, v. a., to take to or with one's self, to take up, receive, adopt, accept, take.
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    Plura sibi adsumunt quam de se corpora mittunt,

    Lucr. 2, 1124:

    cibus atque umor membris adsumitur intus,

    id. 4, 1091;

    so of nourishment,

    Cels. 1, 3; 5, 27, n. 17; Scrib. Comp. 200:

    numquam committet, ut id, quod alteri detraxerit, sibi adsumat,

    Cic. Off. 3, 5, 23:

    sacra Cereris adsumpta de Graeciā,

    id. Balb. 24, 55:

    socius et administer omnium consiliorum adsumitur Scaurus,

    Sall. J. 29, 2:

    eos in societatem consilii avunculi adsumunt,

    Liv. 2, 4, 2:

    adulescentes conscii adsumpti,

    id. ib.:

    in societatem armorum,

    id. 2, 22; so,

    in consilium,

    Plin. Ep. 3, 19; id. Pan. 8:

    in consortium,

    id. Ep. 7, 3:

    nec decet aliter filium adsumi, si adsumatur a principe,

    i. e. is adopted, id. ib. 7, 4;

    8, 3: uxorem,

    id. ib. 83, 4:

    si rursum (uxor) adsumeretur,

    Tac. A. 12, 2:

    adsumptis duobus filiis ire perrexit,

    Vulg. Gen. 48, 1; ib. 2 Par. 23, 20:

    Tunc adsumpsit eum Diabolus,

    ib. Matt. 4, 5:

    adsumit Jesus Petrum,

    ib. Marc. 9, 1:

    quem (arietem) adsumens obtulit holocaustum pro filio,

    ib. Gen. 22, 13; ib. Lev. 14, 10 et saep.:

    in familiam nomenque,

    Tac. A. 1, 8 et saepe: cautum dignos adsumere, to take or choose as friends only those worthy of you, Hor. S. 1, 6, 51:

    adsumpsit Jesus duodecim, i. e. as his disciples,

    Vulg. Luc. 18, 31. —So of the assumption of our Lord to heaven: Dominus Jesus adsumptus est in caelum, Vulg. Marc. 16, 9; ib. Act. 1, 2.—
    B.
    Trop.:

    libero tempore, omnis voluptas adsumenda est, omnis dolor repellendus,

    Cic. Fin. 1, 10, 33:

    laudem sibi ex aliquā re,

    id. Mur. 14, 31:

    ut acer equus pugnae adsumit amorem,

    Ov. M. 3, 705:

    omne quod sumatur in oratione, aut ex suā sumi vi atque naturā aut adsumi foris,

    Cic. de Or. 2, 39, 163:

    alii (loci) adsumuntur extrinsecus,

    id. Top. 2, 8; id. Planc. 23, 56 Wund.:

    orator tractationem orationis sibi adsumet,

    id. de Or. 1, 12, 54.—Also, like arrogare, to usurp, to claim, assume, arrogate:

    neque mihi quicquam assumpsi neque hodie adsumo,

    Cic. Fam. 1, 9, 17; Auct. ad Her. 1, 1:

    cogam Assumptumque patrem commentaque sacra fateri,

    Ov. M. 3, 558.—Of discourse, to take up, begin (eccl. Lat., after the Hebrew):

    At ille adsumptā parabolā suā ait,

    Vulg. Num. 23, 18; 23, 7; ib. Job, 27, 1; 29, 1.—
    II.
    Esp.,
    A.
    Sometimes, like accipio, without the idea of action, to receive, obtain:

    fetus Melliferarum apium sine membris corpora nasci, Et serosque pedes serasque assumere pennas,

    Ov. M. 15, 384:

    Qui sperant in Domino, adsument pennas sicut aquilae,

    Vulg. Isa. 40, 31:

    a ventis alimenta adsumere,

    Ov. M. 7, 79:

    illas assumere robora gentes,

    id. ib. 15, 421.—
    B.
    To take in addition to, to add to:

    si quis aliam quoque artem sibi adsumpserit,

    Cic. de Or. 1, 50, 217; 1, 37, 170:

    aliquantum jam etiam noctis adsumo,

    id. Fam. 7, 23 fin.:

    ne qui postea adsumerentur,

    Liv. 21, 19:

    Butram tibi Septiciumque et Sabinum adsumam,

    Hor. Ep. 1, 5, 28.—
    C.
    In logic, t. t., to add or join to a syllogism the minor proposition: Ea (propositio vera ac perspicua) est hujus modi: Si quo die Romae ista caedes facta est, ego Athenis eo die fui, in caede interesse non potui. Hoc quia perspicue verum est, nihil attinet approbari; quā re adsumi statim oportet hoc modo: fui autem Athenis eo die, Cic. Inv. 1, 36, 63; id. Div. 2, 51, 106; 2, 53, 108.—
    D.
    In gram.: adsumpta verba.
    a.
    Epithets, epitheta, Cic. Part. Or. 7. —
    b.
    Figurative expressions, tropes, Quint. 10, 1, 121.

    Lewis & Short latin dictionary > adsumo

  • 110 assumo

    as-sūmo ( ads-, Lachm., Halm, B. and K., Weissenb., K. and H.; ass-, Merk.), mpsi, mptum, 3, v. a., to take to or with one's self, to take up, receive, adopt, accept, take.
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    Plura sibi adsumunt quam de se corpora mittunt,

    Lucr. 2, 1124:

    cibus atque umor membris adsumitur intus,

    id. 4, 1091;

    so of nourishment,

    Cels. 1, 3; 5, 27, n. 17; Scrib. Comp. 200:

    numquam committet, ut id, quod alteri detraxerit, sibi adsumat,

    Cic. Off. 3, 5, 23:

    sacra Cereris adsumpta de Graeciā,

    id. Balb. 24, 55:

    socius et administer omnium consiliorum adsumitur Scaurus,

    Sall. J. 29, 2:

    eos in societatem consilii avunculi adsumunt,

    Liv. 2, 4, 2:

    adulescentes conscii adsumpti,

    id. ib.:

    in societatem armorum,

    id. 2, 22; so,

    in consilium,

    Plin. Ep. 3, 19; id. Pan. 8:

    in consortium,

    id. Ep. 7, 3:

    nec decet aliter filium adsumi, si adsumatur a principe,

    i. e. is adopted, id. ib. 7, 4;

    8, 3: uxorem,

    id. ib. 83, 4:

    si rursum (uxor) adsumeretur,

    Tac. A. 12, 2:

    adsumptis duobus filiis ire perrexit,

    Vulg. Gen. 48, 1; ib. 2 Par. 23, 20:

    Tunc adsumpsit eum Diabolus,

    ib. Matt. 4, 5:

    adsumit Jesus Petrum,

    ib. Marc. 9, 1:

    quem (arietem) adsumens obtulit holocaustum pro filio,

    ib. Gen. 22, 13; ib. Lev. 14, 10 et saep.:

    in familiam nomenque,

    Tac. A. 1, 8 et saepe: cautum dignos adsumere, to take or choose as friends only those worthy of you, Hor. S. 1, 6, 51:

    adsumpsit Jesus duodecim, i. e. as his disciples,

    Vulg. Luc. 18, 31. —So of the assumption of our Lord to heaven: Dominus Jesus adsumptus est in caelum, Vulg. Marc. 16, 9; ib. Act. 1, 2.—
    B.
    Trop.:

    libero tempore, omnis voluptas adsumenda est, omnis dolor repellendus,

    Cic. Fin. 1, 10, 33:

    laudem sibi ex aliquā re,

    id. Mur. 14, 31:

    ut acer equus pugnae adsumit amorem,

    Ov. M. 3, 705:

    omne quod sumatur in oratione, aut ex suā sumi vi atque naturā aut adsumi foris,

    Cic. de Or. 2, 39, 163:

    alii (loci) adsumuntur extrinsecus,

    id. Top. 2, 8; id. Planc. 23, 56 Wund.:

    orator tractationem orationis sibi adsumet,

    id. de Or. 1, 12, 54.—Also, like arrogare, to usurp, to claim, assume, arrogate:

    neque mihi quicquam assumpsi neque hodie adsumo,

    Cic. Fam. 1, 9, 17; Auct. ad Her. 1, 1:

    cogam Assumptumque patrem commentaque sacra fateri,

    Ov. M. 3, 558.—Of discourse, to take up, begin (eccl. Lat., after the Hebrew):

    At ille adsumptā parabolā suā ait,

    Vulg. Num. 23, 18; 23, 7; ib. Job, 27, 1; 29, 1.—
    II.
    Esp.,
    A.
    Sometimes, like accipio, without the idea of action, to receive, obtain:

    fetus Melliferarum apium sine membris corpora nasci, Et serosque pedes serasque assumere pennas,

    Ov. M. 15, 384:

    Qui sperant in Domino, adsument pennas sicut aquilae,

    Vulg. Isa. 40, 31:

    a ventis alimenta adsumere,

    Ov. M. 7, 79:

    illas assumere robora gentes,

    id. ib. 15, 421.—
    B.
    To take in addition to, to add to:

    si quis aliam quoque artem sibi adsumpserit,

    Cic. de Or. 1, 50, 217; 1, 37, 170:

    aliquantum jam etiam noctis adsumo,

    id. Fam. 7, 23 fin.:

    ne qui postea adsumerentur,

    Liv. 21, 19:

    Butram tibi Septiciumque et Sabinum adsumam,

    Hor. Ep. 1, 5, 28.—
    C.
    In logic, t. t., to add or join to a syllogism the minor proposition: Ea (propositio vera ac perspicua) est hujus modi: Si quo die Romae ista caedes facta est, ego Athenis eo die fui, in caede interesse non potui. Hoc quia perspicue verum est, nihil attinet approbari; quā re adsumi statim oportet hoc modo: fui autem Athenis eo die, Cic. Inv. 1, 36, 63; id. Div. 2, 51, 106; 2, 53, 108.—
    D.
    In gram.: adsumpta verba.
    a.
    Epithets, epitheta, Cic. Part. Or. 7. —
    b.
    Figurative expressions, tropes, Quint. 10, 1, 121.

    Lewis & Short latin dictionary > assumo

  • 111 consuesco

    consŭesco, suēvi, suētum, 3 (in the tempp. perff. the sync. forms prevail: consuesti, consuestis, consuerunt; consueram, etc.; consuero, etc.; consuerim, etc.; consuessem, etc.;

    consuesse. Thus also consuēmus = consuevimus,

    Prop. 1, 7, 5), v. a. and n.
    I.
    Act., to accustom, inure, habituate a person or thing (ante-class. and postAug.):

    tum bracchia consuescunt firmantque lacertos,

    Lucr. 6, 397:

    juvencum plostro aut aratro,

    Col. 6, 2, 9:

    vitem largo umori,

    id. Arb. 1, 5:

    semina falcem pati,

    Plin. 17, 10, 14, § 70; in perf. part. pass. (mostly poet.): qui consuetus in armis Aevom agere, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 48 (Trag. Rel. v. 261 Rib.):

    gallus auroram vocare,

    Lucr. 4, 713; so with inf., id. 5, 209; 6, 788:

    consueta domi catulorum blanda propago,

    id. 4, 997 Lachm. N. cr.:

    copias habebat in Galliā bellare consuetas locis campestribus, Auct. B. Afr. 73, 2: quibus consueti erant uterque agrestibus ferramentis,

    Liv. 1, 40, 5:

    socors genus mancipiorum otiis, campo consuetum,

    Col. 1, 8, 2:

    proinde ut consuetus antehac,

    Plaut. Stich. 5, 5, 18:

    populus si perperam est consuetus, etc.,

    Varr. L. L. 9, § 5 Müll.:

    grex comparatus ex consuetis unā (capellis),

    those accustomed to one another, id. R. R. 2, 3, 2.—Far more freq. in all periods,
    II.
    Neutr.
    A.
    To accustom one's self; and (esp. freq.) in temp. perf. (to have accustomed one's self, i. e.), to be accustomed, to be wont; constr. in gen. with the inf., rarely absol., with ad, the dat., or abl.
    (α).
    With inf.:

    disjungamus nos a corporibus, id est, consuescamus mori,

    Cic. Tusc. 1, 31, 75:

    versus multos uno spiritu pronuntiare,

    id. de Or. 1, 61, 261: cum minus idoneis (verbis) uti consuescerem, id ib. 1, 34, 154; 1, 22, 99:

    alils parere suā vo luntate,

    id. Inv. 1, 2, 3:

    qui mentiri solet pe jerare consuevit,

    id. Rose. Com. 16, 46:

    paulatim Rhenum transire, etc.,

    Caes. B. G. 1, 33:

    in Britanniam navigare,

    id. ib. 3, 8:

    obsides accipere, non dare,

    id. ib. 1, 14:

    quo magno cum periculo mercatores ire consuerant,

    id. ib. 3, 1:

    quem ipse procuratorem relinquere antea consuesset,

    Cic. Quint. 28, 87:

    consuesso deos immortales... his secundiores interdum res concedere, quos, etc.,

    Caes. B. G. 1, 14 et saep.:

    quam rem pro magnis hominum officiis consuesse tribui docebat,

    id. ib. 1, 43:

    qui reges consueris tollere,

    Hor. S. 1, 7, 34:

    mulier quae cum eo vivere consuerat,

    Nep. Alcib. 10, 6; Cels. 6, 6, 8; Suet. Tit. 34; id. Ner. 12.—Sometimes with ellips. of inf. (cf. b infra):

    quin eo (equo) quo consuevit libentius utatur (sc. uti),

    Cic. Lael. 19, 68:

    eo die quo consuerat intervallo hostes sequitur (sc. sequi),

    Caes. B. G. 1, 22.— Impers. (rare):

    sicuti in sollemnibus sacris fieri consuevit,

    is wont, Sall. C. 22, 2. —
    (β).
    Absol.:

    bene salutando consuescunt,

    Plaut. As. 1, 3, 69 (cf. adsuescunt, id. ib. 1, 3, 65):

    pabulum quod dabis, amurcā conspergito, primo paululum, dum consuescant, postea magis,

    Cato, R. R. 103:

    adeo in teneris consuescere multum est,

    Verg. G. 2, 272.— Usu. with adv. of manner or time:

    si liberius, ut consuesti, agendum putabis,

    Cic. Fam. 5, 12, 4: ut consuevi, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, 3:

    ut consuemus,

    Prop. 1, 7, 5:

    sicut consuerat,

    Suet. Caes. 73:

    quo minus pro capite et fortunis alterius, quemadmodum consuerunt, causam velint dicere,

    Cic. Rosc. Am. 2, 5; id. Off. 2, 15, 55.—In Gr. attraction: cum scribas et aliquid agas eorum, quorum consuesti, gaudeo, Lucceius ap. Cic. Fam. 5, 14, 1.—
    (γ).
    With ad:

    ad aciem justam,

    Quint. 2, 10, 8.—
    (δ).
    With abl.:

    quae (aves) consuevere libero victu,

    Col. 8, 15 fin.; so id. 8, 13, 1; 10, 153.—
    (ε).
    With dat.:

    ne gravissimo dolori timore consuescerem,

    Plin. Ep. 8, 23, 8.—
    B.
    To have carnal in tercourse with, to cohabit with, in an honorable, or more freq. in a dishonorable sense (freq. and class.); with aliquā or aliquo, with or without cum, Plaut. Cist. 1, 1, 89:

    quid illi... qui illā consuevit prior?

    Ter. Ad. 4, 5, 32:

    quācum tot consuesset annos,

    id. Hec. 4. 1, 40:

    mulieres quibuscum iste consuerat,

    Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; Plaut. Am. 5, 1, 70; Caecil. ap. Gell. 2, 23, 10; cf.

    in a double sense,

    Plaut. As. 3, 3, 113; id. Capt. 4, 2, 88.—Hence, consŭētus (in the poets trisyl.), a, um, P. a.; of inanim. things which one is accustomed to, commonly employs, uses, possesses, etc., used, accustomed; usual, ordinary, wonted, customary (mostly poet.;

    not in Cic.): amor,

    Ter. And. 1, 1, 108:

    antra,

    Verg. G, 4, 429:

    cubilia,

    Ov. M. 11, 259:

    lectus,

    id. Tr. 3, 3, 39:

    in auras,

    id. M. 2, 266:

    pectora,

    id. ib. 13, 491: canistris, * Juv. 5, 74:

    finis,

    Ov. H. 20, 242 al.:

    labores, pericula,

    Sall. J. 85, 7:

    libido,

    id. ib. 15, 3:

    numerus,

    Vulg. Exod. 5, 18; id. Num. 16, 29.— Sup.:

    consuetissima cuique Verba,

    Ov. M. 11, 638.—
    * Adv.: consŭētē, in the usual manner, according to custom:

    suscipere pabulum,

    Amm. 23, 2, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > consuesco

  • 112 Fons

    fons, fontis, m. [root in Gr. cheWô, cheusô, to pour, chuma, choê, etc.; Lat. fundo, futtilis. Fons, i. e. stem font, for fovont = cheWont-; cf. Varr. L. L. 5, § 123 Müll.; and Paul. ex Fest. p. 84], a spring, fountain, well-source (syn.: scaturigo, puteus).
    I.
    Lit.:

    late parvus aquaï Prata riget fons,

    Lucr. 5, 603:

    fons dulcis aquaï,

    id. 6, 890:

    fons aquae dulcis, cui nomen Arethusa est,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 118:

    rivorum a fonte deductio,

    id. Top. 8, 33:

    est apud Hammonis fanum fons luce diurna Frigidus, et calidus nocturno tempore,

    Lucr. 6, 848 sq.; cf. ib. 873: eunt ad fontem, nitidant (i. e. abluunt) corpora, Enn. ap. Non. 144, 16 (Trag. v. 166 ed. Vahl.); Caes. B. C. 2, 24 fin.; 3, 49, 5:

    (Romulus) locum delegit fontibus abundantem,

    Cic. Rep. 2, 6:

    fontium qui celat origines, Nilus,

    Hor. C. 4, 14, 45; id. Ep. 1, 16, 12; id. Epod. 2, 27:

    fontes Alandri,

    Liv. 38, 15, 15:

    Padi fons diebus aestivis aret,

    Plin. 2, 102, 105, § 229:

    vestris amicum fontibus et choris,

    Hor. C. 3, 4, 25: fas pervicaces est mihi Thyiadas Vinique fontem lactis et uberes Cantare rivos, the fountains or streams of wine drawn from the earth by the stroke of the thyrsus, id. ib. 2, 19, 10:

    cum tui fontes vel inimicis tuis pateant,

    Cic. Mur. 4, 9.—
    B.
    Esp.
    1.
    A mineral spring, healing waters, = aquae, frigidi medicatique fontes, Cels. 4, 5; cf.:

    caput et stomachum supponere fontibus Clusinis,

    Hor. Ep. 1, 15, 8:

    fons calidus medicae salubritatis,

    Plin. 5, 15, 16, § 72:

    medicatorum fontium vis,

    id. 2, 93, 95, § 207.—
    2.
    Transf., spring-water, water ( poet.):

    utrum fontine an Libero imperium te inhibere mavis?

    Plaut. Stich. 5, 4, 26:

    alii fontemque ignemque ferebant,

    Verg. A. 12, 119; Luc. 5, 337. —
    II.
    Trop., a fountain-head, source, origin, cause:

    meos amicos...ad Graecos ire jubeo, ut ea a fontibus potius potius hauriant, quam rivulos consectentur,

    Cic. Ac. 1, 2, 8;

    so opp. rivuli,

    id. de Or. 2, 27, 117; id. Cael. 8, 19:

    fons maledicti,

    id. Planc. 23, 57:

    hic fons, hoc principium est movendi,

    id. Rep. 6, 25:

    scribendi recte sapere est et principium et fons,

    Hor. A. P. 309; cf.:

    Cilicia origo et fons belli,

    Flor. 3, 6:

    ab illo fonte et capite Socrate,

    Cic. de Or. 1, 10, 42:

    quorum (philosophorum) fons ipse Socrates,

    Quint. 1, 10, 13; cf.:

    atqui rerum caput hoc erat et fons,

    Hor. Ep. 1, 17, 45:

    oratorum partus atque fontes,

    Cic. Brut. 13, 49:

    haec omnia ex eodem fonte fluxerunt,

    id. N. D. 3, 19, 48: omnes omnium rerum, quae ad dicendum pertinerent, fontes animo ac memoria continere, id. de Or. 1, 21, 94:

    philosophiae fontes aperire,

    id. Tusc. 1, 3, 6:

    totos eloquentiae aperire,

    Quint. 6, 1, 51:

    dicendi facultatem ex intimis sapientiae fontibus fluere,

    id. 12, 2, 6; cf. id. 5, 10, 19:

    fontes ut adire remotos Atque haurire queam vitae praecepta beate,

    Hor. S. 2, 4, 94:

    ex iis fontibus unde omnia ornamenta dicendi sumuntur,

    Cic. de Or. 2, 11, 45; id. Rep. 5, 3:

    causa atque fons maeroris,

    id. Tusc. 3, 28, 67:

    benevolentia, qui est amicitiae fons a natura constitutus,

    id. Lael. 14, 50:

    is fons mali hujusce fuit,

    Liv. 39, 15, 9:

    fons vitii et perjurii,

    thou source of all iniquity, Plaut. Truc. 2, 7, 51; cf. Petr. 24.—
    III.
    Fons, personified as a deity, with a chapel, Cic. N. D. 3, 20, 52.

    Lewis & Short latin dictionary > Fons

  • 113 fons

    fons, fontis, m. [root in Gr. cheWô, cheusô, to pour, chuma, choê, etc.; Lat. fundo, futtilis. Fons, i. e. stem font, for fovont = cheWont-; cf. Varr. L. L. 5, § 123 Müll.; and Paul. ex Fest. p. 84], a spring, fountain, well-source (syn.: scaturigo, puteus).
    I.
    Lit.:

    late parvus aquaï Prata riget fons,

    Lucr. 5, 603:

    fons dulcis aquaï,

    id. 6, 890:

    fons aquae dulcis, cui nomen Arethusa est,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 118:

    rivorum a fonte deductio,

    id. Top. 8, 33:

    est apud Hammonis fanum fons luce diurna Frigidus, et calidus nocturno tempore,

    Lucr. 6, 848 sq.; cf. ib. 873: eunt ad fontem, nitidant (i. e. abluunt) corpora, Enn. ap. Non. 144, 16 (Trag. v. 166 ed. Vahl.); Caes. B. C. 2, 24 fin.; 3, 49, 5:

    (Romulus) locum delegit fontibus abundantem,

    Cic. Rep. 2, 6:

    fontium qui celat origines, Nilus,

    Hor. C. 4, 14, 45; id. Ep. 1, 16, 12; id. Epod. 2, 27:

    fontes Alandri,

    Liv. 38, 15, 15:

    Padi fons diebus aestivis aret,

    Plin. 2, 102, 105, § 229:

    vestris amicum fontibus et choris,

    Hor. C. 3, 4, 25: fas pervicaces est mihi Thyiadas Vinique fontem lactis et uberes Cantare rivos, the fountains or streams of wine drawn from the earth by the stroke of the thyrsus, id. ib. 2, 19, 10:

    cum tui fontes vel inimicis tuis pateant,

    Cic. Mur. 4, 9.—
    B.
    Esp.
    1.
    A mineral spring, healing waters, = aquae, frigidi medicatique fontes, Cels. 4, 5; cf.:

    caput et stomachum supponere fontibus Clusinis,

    Hor. Ep. 1, 15, 8:

    fons calidus medicae salubritatis,

    Plin. 5, 15, 16, § 72:

    medicatorum fontium vis,

    id. 2, 93, 95, § 207.—
    2.
    Transf., spring-water, water ( poet.):

    utrum fontine an Libero imperium te inhibere mavis?

    Plaut. Stich. 5, 4, 26:

    alii fontemque ignemque ferebant,

    Verg. A. 12, 119; Luc. 5, 337. —
    II.
    Trop., a fountain-head, source, origin, cause:

    meos amicos...ad Graecos ire jubeo, ut ea a fontibus potius potius hauriant, quam rivulos consectentur,

    Cic. Ac. 1, 2, 8;

    so opp. rivuli,

    id. de Or. 2, 27, 117; id. Cael. 8, 19:

    fons maledicti,

    id. Planc. 23, 57:

    hic fons, hoc principium est movendi,

    id. Rep. 6, 25:

    scribendi recte sapere est et principium et fons,

    Hor. A. P. 309; cf.:

    Cilicia origo et fons belli,

    Flor. 3, 6:

    ab illo fonte et capite Socrate,

    Cic. de Or. 1, 10, 42:

    quorum (philosophorum) fons ipse Socrates,

    Quint. 1, 10, 13; cf.:

    atqui rerum caput hoc erat et fons,

    Hor. Ep. 1, 17, 45:

    oratorum partus atque fontes,

    Cic. Brut. 13, 49:

    haec omnia ex eodem fonte fluxerunt,

    id. N. D. 3, 19, 48: omnes omnium rerum, quae ad dicendum pertinerent, fontes animo ac memoria continere, id. de Or. 1, 21, 94:

    philosophiae fontes aperire,

    id. Tusc. 1, 3, 6:

    totos eloquentiae aperire,

    Quint. 6, 1, 51:

    dicendi facultatem ex intimis sapientiae fontibus fluere,

    id. 12, 2, 6; cf. id. 5, 10, 19:

    fontes ut adire remotos Atque haurire queam vitae praecepta beate,

    Hor. S. 2, 4, 94:

    ex iis fontibus unde omnia ornamenta dicendi sumuntur,

    Cic. de Or. 2, 11, 45; id. Rep. 5, 3:

    causa atque fons maeroris,

    id. Tusc. 3, 28, 67:

    benevolentia, qui est amicitiae fons a natura constitutus,

    id. Lael. 14, 50:

    is fons mali hujusce fuit,

    Liv. 39, 15, 9:

    fons vitii et perjurii,

    thou source of all iniquity, Plaut. Truc. 2, 7, 51; cf. Petr. 24.—
    III.
    Fons, personified as a deity, with a chapel, Cic. N. D. 3, 20, 52.

    Lewis & Short latin dictionary > fons

  • 114 Libera

    Lībĕra, ae, f. [3. Liber].
    I.
    Proserpine, daughter of Ceres, and sister of Liber:

    hunc dico Liberum Semelā natum, non eum, quem nostri majores auguste sancteque Liberum cum Cerere et Libera consecraverunt, etc.,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; id. Verr. 2, 5, 14, § 36:

    Ceres et Libera, quarum sacra, etc.,

    id. ib. 2, 5, 72, §

    137: signa aënea Cereri, Libero Liberaeque posuerunt,

    Liv. 33, 25:

    supplicatio ad Cereris, Liberi Liberaeque fuit,

    id. 41, 28;

    for which in full: familia ad aedem Cereris, Liberi Liberaeque venum iret,

    id. 3, 55, 7.—
    II.
    Ariadne (because she was the wife of Bacchus), Ov. F. 3, 512.

    Lewis & Short latin dictionary > Libera

  • 115 prorepo

    prō-rēpo, psi, ptum, 3, v. n., to creep forth, crawl out, come out in a gradual or unobserved manner ( poet. and in post-Aug. prose).
    I.
    Lit.:

    (formica) non usquam prorepit,

    Hor. S. 1, 1, 37:

    cum prorepserunt primis animalia terris,

    id. ib. 1, 3, 99:

    cochleae prorepunt e cavis terrae,

    Plin. 8, 39, 59, § 140:

    aegri quoque ad conspectum tui prorepere,

    Plin. Pan. 22, 3.—
    II.
    Transf.
    A.
    To creep along, crawl forwards to a place:

    rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum,

    Suet. Claud. 10.—
    B.
    Of inanimate subjects, to come forth gradually, to put forth, to ooze out, exude, of the vine:

    prorepentes oculi,

    Col. 11, 2, 38; 3, 10, 3:

    pampinus e duro prorepsit,

    id. 4, 22, 4:

    tardaque sudanti prorepunt balsama ligno, Claud. Nupt. Honor. et Mar. 96: ne palmites libero excursu in luxuriam prorepant,

    Col. 5, 5, 13:

    umor lente prorepit,

    gradually flows off, id. 2, 16, 5:

    nervus prorepit usque ad ultimam partem caudae,

    extends, id. 7, 12, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > prorepo

  • 116 pulso

    pulso, āvi, ātum ( inf. parag. pulsarier, Lucr. 4, 931), 1, v. freq. a. [id.], to push, strike, beat (cf.: tundo, ferio, pello).
    I.
    Lit.:

    cum pulsetur agiteturque incursione atomorum sempiternā,

    Cic. N. D. 1, 41, 114:

    semine in pila pulsato,

    Plin. 19, 8, 45, § 158:

    lictores ad pulsandos verberandosque homines exercitatissimi,

    Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf.:

    pulsari alios et verberari,

    id. ib. 2, 3, 26, §

    66: pulsatus parens,

    Verg. A. 6, 609:

    legatos pulsasse dicebantur,

    Liv. 38, 42; Tac. H. 4, 45:

    ubi tu pulsas, ego vapulo tantum,

    Juv. 3, 289:

    ostium,

    to knock, Plaut. Bacch. 4, 1, 7:

    ostia,

    Hor. S. 1, 1, 10; cf.

    ostiatim,

    Quint. 5, 10, 122:

    fores,

    Ov. M. 5, 448; so,

    pulso alone: pulsate, et aperietur vobis,

    Vulg. Matt. 7, 7:

    humum ter pede,

    to stamp upon the ground, Ov. F. 6, 330:

    gyrum pulsat equis,

    Prop. 4, 13, 11; cf.:

    tellurem pede libero,

    Hor. C. 1, 37, 1:

    prata choreis,

    Claud. Laud. Stil. 2, 381.—Of military engines:

    ariete muros,

    Verg. A. 12, 706:

    ariete turres,

    Sil. 16, 696:

    moenia Romae,

    id. 6, 643:

    cuspide portas,

    id. 12, 565:

    pulsabant turrim ariete,

    Amm. 20, 11, 21:

    moenia Leptitana,

    id. 28, 6, 15.—Of musical instruments:

    chordas digitis et pectine eburno,

    to strike, play upon, Verg. A. 6, 647:

    chelyn,

    Val. Fl. 1, 139:

    pectine nervos,

    Sil. 5, 463:

    cymbala,

    Juv. 9, 62.—Of things:

    pulsant arva ligones,

    Ov. Am. 3, 10, 31; id. M. 11, 529:

    nervo pulsante sagittae,

    Verg. G. 4, 313.—
    B.
    Transf., to strike against, to strike, touch any thing ( poet.):

    ipse arduus altaque pulsat Sidera,

    Verg. A. 3, 619; 10, 216; Sil. 9, 450:

    vasto qui vertice nubila pulsat,

    Val. Fl. 4, 149.—Of abstract subjects:

    ululatus pulsat aures,

    Claud. B. Get. 625.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to urge or drive on, to impel, to set in violent motion, to move, agitate, disturb, disquiet:

    dormientium animos,

    Cic. Div. 2, 58, 120:

    multa in unum locum confluunt, quae meum pectus pulsant,

    Plaut. Ep. 4, 1, 3:

    quae te vecordia pulsat,

    Ov. M. 12, 228:

    corda pavor pulsans,

    Verg. G, 3, 105; cf.:

    curru Phoebe medium pulsabat Olympum,

    id. A. 10, 216:

    variā meritos formidine pulsant,

    Val. Fl. 3, 390:

    urbes rumoribus,

    to disturb, Petr. p. 679:

    invidia pulsat pectus,

    Sen. Agam. 134:

    aliquem querelis,

    Stat. Th. 8, 249; cf.: astra querelis, Claud. in Eutr. 2, prooem. §

    51: superos vocibus,

    Sen. Herc. Oet. 1671.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack before a tribunal, i. e. to arraign, accuse:

    ex contractu ejus obligatus, pro quo pulsabatur,

    Dig. 11, 1, 11:

    non imponitur necessitas aliis pulsantibus respondere,

    ib. 5, 1, 2 med.
    2.
    Transf., in gen., to accuse, defame:

    pulsari crimine falso,

    Claud. B. Gild. 170:

    injusta Tartara,

    to accuse, charge, Stat. S. 5, 5, 77:

    apud principis aures existimationem viri fortis invidiā gravi pulsarent,

    Amm. 18, 4, 4.—
    C.
    To drive away, remove, put out of the way, Dig. 19, 2, 15, § 1:

    pericula,

    Claud. VI. Cons. Hon. 465.—
    D.
    To injure, insult:

    pulsatos infecto foedere divos,

    Verg. A. 12, 286:

    pulsatae majestatis imperii reus,

    of treason, Amm. 14, 7, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > pulso

  • 117 resolvo

    rĕ-solvo, solvi, sŏlūtum, 3, v. a., to untie, unfasten, unbind; to loose, loosen, release, open (not freq. till after the Aug. per.; cf.: relaxo, resero, recludo, libero).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    equos,

    to unyoke, Ov. F. 4, 180; cf.:

    juncta juga leonibus,

    Cat. 63, 76:

    quem suā sponte vinxerit, non resolvat, etc.,

    Col. 1, 8, 16; 11, 1, 22:

    cinctas vestes,

    Ov. M. 1, 382; cf.

    nodum,

    Cels. 7, 4, 4:

    fila,

    to loose, separate, Ov. M. 2, 654:

    vulnera,

    to unbind, Quint. 6, 1, 30; 49:

    oras,

    to cast loose from the shore, Liv. 22, 19, 10 Drak. N. cr.:

    virginem catenis,

    i. e. to release, Ov. M. 4, 737; cf.:

    crura vinclis,

    id. A. A. 3, 272:

    (puella) resoluta capillos,

    id. Am. 2, 14, 39:

    claustra,

    to open, Lucr. 1, 415:

    litteras,

    Liv. 26, 15:

    venas,

    Tac. A. 6, 48:

    jugulum mucrone,

    Ov. M. 1, 227:

    ferro,

    id. ib. 6, 643:

    manum in diversum,

    Quint. 11, 3, 97:

    fauces haec in verba,

    Ov. M. 2, 282; cf.:

    exspectato Ora sono,

    id. ib. 13, 126:

    fatis ora,

    Verg. G. 4, 452;

    and simply ora,

    id. A. 3, 457:

    ignis aurum resolvit,

    melts, dissolves, Lucr. 6, 967:

    nivem,

    to melt, thaw, Ov. Tr. 3, 10, 13; cf.:

    resolutus repente Rhenus,

    Suet. Dom. 6:

    margaritas in tabem,

    Plin. 9, 35, 58, § 120:

    glaebam in pulverem,

    Col. 11, 2, 60:

    nummos,

    to melt down, Lampr. Alex. Sev. 30 fin. — Poet.:

    nebulas ventis ac sole,

    to disperse, dissipate, scatter, Ov. M. 14, 400; cf.

    tenebras (sidere),

    Verg. A. 8, 591:

    resoluta caligo,

    Sil. 5, 58: Zephyro se glaeba, becomes loose or soft, Verg. G. 1, 44; Curt. 4, 6, 11:

    terra resoluta,

    Col. 4, 1, 4; 11, 3, 5:

    muros ariete,

    to break down, Sil. 5, 553:

    cinctos muros,

    id. 12, 495:

    saxa,

    id. 1, 369. —
    B.
    In partic.
    1.
    To relax, unnerve, enervate, enfeeble the body (cf. remitto):

    felicitas hos inflat, illos mollit et totos resolvit,

    Sen. Ep. 36, 1:

    (Cerberus) immania terga resolvit Fusus humi,

    stretched out, Verg. A. 6, 422:

    nexos artus,

    id. ib. 4, 695:

    utrumque (concubitus),

    Ov. A. A. 2, 683:

    corpus (somno),

    id. M. 7, 328:

    placitā resoluta quiete,

    id. ib. 9, 468:

    membra ad molles choros,

    Prop. 2, 34 (3, 32), 42; Curt. 4, 16, 13:

    fatigatione resolutus,

    id. 6, 8, 21; 9, 5, 10.—
    2.
    Mostly ante-class., to pay a debt:

    minas,

    Plaut. Ep. 1, 2, 39:

    argentum,

    id. ib. 3, 2, 16; id. Men. 5, 5, 30:

    pro vecturā,

    id. As. 2, 4, 27; cf. Cato, R. R. 144, 3; 145, 1; 148, 2:

    damnum boni viri arbitratu resolvere,

    id. ib. 149, 2. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen. (acc. to I. A.), to separate, unbind, set free, release; to disclose, show, reveal, lay open; to annul, cancel, make void, abolish, destroy (syn. rescindo):

    ipsas periodos majoribus intervallis et velut laxioribus nodis resolvemus,

    Quint. 9, 4, 127:

    quoniam, quā fieri quicquid posset ratione, resolvi,

    have disclosed, shown, Lucr. 5, 773:

    teque piacula nulla resolvent,

    release, Hor. C. 1, 28, 34:

    amore resolutus,

    Tib. 1, 10, 83:

    (Hannibal) Quod sponte abscedat tandemque resolvat Ausoniam,

    liberate, Sil. 17, 206:

    resoluta legibus urbs,

    id. 11, 36:

    ira resoluta frenis legum,

    Luc. 2, 145:

    litem quod lite resolvit,

    does away with, ends, Hor. S. 2, 3, 103:

    invitat genialis hiems curasque resolvit,

    banishes, dispels, Verg. G. 1, 302:

    tristitiam animi,

    Plin. 24, 6, 15, § 24:

    dolos tecti ambagesque,

    i. e. find the way through, Verg. A. 6, 29:

    jura (pudoris),

    id. ib. 4, 27:

    dolos fraudesque,

    Sil. 7, 153:

    gaudia ferro,

    id. 13, 508:

    amphiboliam,

    to destroy, remove, Quint. 7, 9, 4:

    ambiguitatem,

    id. 12, 2, 13:

    dicta ex parte diversā,

    i. e. refute, id. 5, 13, 12:

    vectigal et onera commerciorum,

    to abolish, Tac. H. 4, 65:

    stipulationem,

    Dig. 21, 2, 57 fin.:

    conventionem,

    ib. 41, 5, 2:

    emptionem,

    ib. 18, 2, 2 et saep. —
    B.
    In partic. (acc. to I. B.).
    1.
    To relax, soften:

    disciplinam militarem,

    Tac. H. 1, 51:

    judices,

    Quint. 4, 2, 19; id. 8, prooem § 12. —
    2.
    To pay:

    unā plagā (cf. I. B. 2. supra),

    Plaut. Am. 2, 2, 73 (but in Cic. Phil. 14, 14, 38, the correct reading is persoluturum). — Hence, rĕsŏlūtus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 1.), relaxed, enervated, effeminate:

    corpora juvenum (with fluxa), Col. praef. § 17: minister Idaeo resolutior cinaedo,

    Mart. 10, 98.—
    2.
    Free, unhampered: os, Val.Max. 8, 7, ext. 1.—
    3.
    Unbridled:

    gaudia,

    Sil. 11, 305.— Adv.: rĕsŏlūtē, without restraint:

    quo resolutius decachinnetis,

    more unrestrainedly, Tert. ad Nat. 1, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > resolvo

  • 118 secludo

    sē-clūdo, si, sum, 3, v.a. [claudo], to shut off, shut in a separate place, to shut up, seclude (rare but class.; syn.: secerno, sejungo).
    I.
    Lit.: incientes (oves) secludere, to shut up, confine, Varr, R. R. 2, 2, 8; Stat. Achill. 1, 359:

    illuc eum rapiam, ubi non seclusa aliqua aquula teneatur, sed unde universum flumen erumpat,

    confined streamlets, Cic. de Or. 2, 39, 162:

    carmina antro seclusa relinquit,

    Verg. A. 3, 446.— Poet. mid.: ille sub extremā pendens secluditur alā, shuts himself off, i. e. protects himself, Prop. 1, 20, 29.—
    B.
    In gen., to separate, sunder, shut off:

    cur luna queat terram secludere solis Lumine,

    Lucr. 5, 753:

    dextrum cornu, quod erat a sinistro seclusum,

    Caes. B. C. 3, 69:

    cohors seclusa ab reliquis,

    id. ib. 1, 55 fin.:

    ab suis interceptum et seclusum,

    Liv. 29, 9:

    Caesar munitione flumen a monte seclusit,

    Caes. B. C. 3, 97:

    mare Tyrrhenum a Lucrino molibus seclusum,

    Plin. 36, 15, 24, § 125:

    stabula ad eam rem seclusa,

    set apart, Varr. R. R. 2, 2, 15.—
    II.
    Trop.
    * A.
    To shut off, seclude:

    a libero spiritu atque a communi luce seclusum,

    Cic. Verr. 2, 5, 9, § 23.—
    B.
    To separate, remove: corpore vitam, * Plaut. Rud. 1, 4, 1: secludite curas, shut out, exclude, i. q. excludite, Verg. A. 1, 562 Serv.—Hence, sēclūsus, a, um, P. a., sundered, separated, remote, secluded:

    his devium quoddam iter esse seclusum a concilio deorum,

    Cic. Tusc. 1, 30, 72:

    seclusum nemus,

    Verg. A. 6, 704.— Absol.:

    in secluso,

    in a remote, secluded place, Varr. R. R. 3, 5, 6.— Comp., sup., and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > secludo

  • 119 tutela

    tūtēla, ae, f. [1. tutor], a watching, keeping, charge, care, safeguard, defence, protection (syn.: praesidium, cura).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    tutelam januae gerere,

    Plaut. Truc. 2, 1, 43:

    foribus tutelam gerere,

    id. Trin. 4, 2, 28:

    viae,

    Dig. 31, 1, 30:

    suo tergo tutelam gerere,

    Plaut. Trin. 4, 3, 51:

    nunc de septis, quae tutandi causā fundi fiant dicam. Earum tutelarum genera quattuor, etc.,

    Varr. R. R. 1, 14, 1:

    pecudum silvestrium,

    care, management, Col. 9, praef. §

    1: boum,

    id. 6, 2, 15:

    aselli,

    id. 7, 1, 2:

    tenuiorum,

    support, maintenance, Suet. Caes. 68:

    lanae tutelam praestant contra frigora,

    Plin. 29, 2, 9, § 30:

    ut villarum tutela non sit oneri,

    id. 18, 5, 6, § 31; 35, 3, 4, § 14:

    classis,

    Just. 16, 3, 9:

    cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt,

    Cic. Fin. 4, 14, 36:

    tutela ac praesidium bellicae virtutis,

    id. Mur. 10, 22:

    Apollo, cujus in tutelā Athenas antiqui historici esse voluerunt,

    id. N. D. 3, 22, 55; cf.:

    quare sit in ejus tutela Gallia, cujus, etc.,

    id. Prov. Cons. 14, 35:

    intellegi volumus salutem hominum in ejus (Jovis) esse tutela,

    id. Fin. 3, 20, 66:

    Juno, cujus in tutelā Argi sunt,

    Liv. 34, 24, 2; Plin. 28, 2, 4, § 18:

    subicere aliquid tutelae alicujus,

    Cic. Fin. 4, 14, 38:

    filios suos parvos tutelae populi commendare,

    id. de Or. 1, 53, 228:

    dii, quorum tutelae ea loca essent,

    Liv. 1, 6, 4:

    quae suae fidei tutelaeque essent,

    id. 24, 22, 15:

    publicae tutelae esse,

    id. 42, 19, 5; 21, 41, 12:

    te Jovis impio Tutela Saturno Eripuit,

    Hor. C. 2, 17, 23:

    ut dicar tutelā pulsa Minervae,

    Ov. M. 2, 563:

    dique deaeque omnes, quibus est tutela per agros,

    Prop. 3, 13 (4, 12), 41:

    ut te generi humano, cujus tutela et securitas saluti tuae innisa est, incolumem praestarent,

    Plin. Ep. 10, 52 (60).— With gen. obj.:

    loci,

    protection, Just. 41, 5, 3.—
    B.
    In partic., jurid. t. t., the office of a guardian, guardianship, wardship, tutelage of minors, insane persons, etc.:

    tutela est, ut Servius definit, vis ac potestas in capite libero ad tuendum eum, qui propter aetatem suā sponte se defendere nequit, jure civili data ac permissa,

    Dig. 26, 1 (De tutelis), 1: tradere aliquem in tutelam alicujus, Pac. ap. Cic. de Or. 2, 46, 193:

    in suam tutelam venire,

    to become one's own master, come of age, Cic. de Or. 1, 39, 180; Dig. 37, 11, 8, § 1; Cic. Top. 10, 44; id. Brut. 52, 195; 53, 197; id. Inv. 2, 21, 62; Gai. 2, 179; Nep. Eum. 2, 1;

    rarely in the order, in tutelam suam venire,

    Cic. Inv. 2, 42, 122: tutelae suae fieri, Sen. Ep. 33, 10:

    fraudare pupillum, qui in tutelam pervenit,

    Cic. Rosc. Com. 6, 16:

    alicujus tutelam accipere,

    Varr. R. R. 3, 2, 17:

    ad sanos abeat tutela propinquos,

    Hor. S. 2, 3, 218:

    rei publicae,

    Cic. Off. 1, 25, 85:

    tutelam filiorum servo committere,

    Just. 4, 2, 5:

    tutelam pupilli suscipere,

    id. 30, 2, 8:

    gerere,

    Val. Max. 6, 6, 1:

    nancisci,

    to become guardian, Just. Inst. 1, 12, 6:

    administrare,

    Dig. 26, 7, 3, § 2:

    reddere,

    ib. 5, 1, 2, § 3.—
    II.
    Transf., concr.
    A.
    Act., like our watch, of that which guards or protects, a keeper, warder, guardian, protector (mostly poet.):

    (Philemon et Baucis) templi tutela fuere,

    Ov. M. 8, 711: prorae tutela Melanthus, i. e. the pilot at the prow, = proreta, id. ib. 3, 617:

    o tutela praesens Italiae (Augustus),

    Hor. C. 4, 14, 43:

    (Achilles) decus et tutela Pelasgi Nominis,

    Ov. M. 12, 612:

    rerum tutela mearum Cum sis (shortly before: curator a praetore datus),

    Hor. Ep. 1, 1, 103.—Of the image of the tutelar deity of a ship:

    navis, cujus tutela ebore caelata est, etc.,

    Sen. Ep. 76, 13; Lact. 1, 11, 19; cf. Sil. 14, 543; Petr. 105 and 108.—Of the tutelar deity of a place, Petr. 57; Auct. Priap. 37; Hier. in Isa. 57, 7; Inscr. Orell. 1698 sq.; 1736.—
    2.
    A remedy against, cure:

    si qua est tutela podagrae,

    Grat. Cyn. 478.—
    B.
    Pass., of that which is guarded or protected, a charge, care.
    1.
    In gen. ( poet.):

    virginum primae puerique claris Patribus orti, Deliae tutela deae,

    Hor. C. 4, 6, 33:

    Lanuvium annosi vetus est tutela draconis,

    Prop. 4 (5), 8, 3:

    sit, precor, tutela Minervae Navis,

    Ov. Tr. 1, 10, 1 sq. —
    2.
    In partic., in jurid. lang., that which is under guardianship or tutelage: in officiis apud majores ita observatum est: primum tutelae, deinde hospiti, deinde clienti, tum cognato, postea affini, a ward, Massur. ap. Gell. 5, 13, 5.—Of the property of a ward:

    mirabamur, te ignorare, de tutelā legitimā... nihil usucapi posse,

    Cic. Att. 1, 5, 6:

    nihil potest de tutelā legitimā sine omnium tutorum auctoritate deminui,

    id. Fl. 34, 84; Dig. 26, 7, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > tutela

  • 120 Venereae

    1.
    Vĕnus, ĕris ( gen. sing. VENERVS, Inscr. Orell. 1364), f. [v. veneror], the goddess of Love, the goddess Venus, Cic. N. D. 3, 23, 59 sq.; id. Div. 1, 13, 23; id. Or. 2, 5; id. Verr. 2, 4, 60, § 135; Varr. R. R. 1, 1, 6; Lucr. 1, 2; Hor. C. 1, 30, 1:

    filius Veneris,

    i. e. Cupid, Ov. M. 1, 463; cf.

    puerum,

    id. Am. 1, 10, 17; also Æneas, Verg. A. 1, 325; and in jest, Venere prognatus, of C. Julius Cœar, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:

    Veneris mensis,

    i. e. April, Ov. F. 4, 61.—
    B.
    Transf.
    1.
    Love, sexual love, venery (as euphemism freq.):

    sine Cerere et Libero friget Venus,

    Ter. Eun. 4, 5, 6:

    Venus trivio conmissa,

    Prop. 4 (5), 7, 19; Verg. G. 3, 97; Ov. M. 10, 80; 10, 434; 11, 306; 12, 198; App. M. 1, p. 106, 13; Quint. 8, 6, 24; Tac. G. 20; Col. 6, 27, 10.—
    2.
    Like the Engl. love, to denote a beloved object, beloved:

    nec veneres nostras hoc fallit,

    Lucr. 4, 1185:

    mea Venus,

    Verg. E. 3, 68; Hor. C. 1, 27, 14; 1, 33, 13.—
    3.
    Qualities that excite love, loveliness, attractiveness, beauty, grace, elegance, charms (sing. and plur.;

    not in Cic.): quo fugit venus? quo color? decens Quo motus?

    Hor. C. 4, 13, 17:

    ac bene nummatum decorat suadela venusque,

    id. Ep. 1, 6, 38; id. A. P. 42; Sen. Ben. 2, 28, 1:

    fabula nullius veneris sine pondere et arte,

    Hor. A. P. 320:

    sermo ipse Romanus non recipere videatur illam solis concessam Atticis venerem,

    Quint. 10, 1, 100:

    quod cum gratiā quādam et venere dicatur,

    id. 6, 3, 18; so (with gratia) id. 4, 2, 116.—

    Of paintings: deesse iis unam illam suam venerem dicebat, quam Graeci charita vocant,

    Plin. 35, 10, 36, § 79.— Plur.:

    profecto Amoenitates omnium venerum atque venustatum adfero,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5:

    Isocrates omnes dicendi veneres sectatus est,

    Quint. 10, 1, 79.—
    4.
    The planet Venus, Cic. N. D. 2, 20, 53; id. Rep. 6, 17, 17.—
    5.
    The highest throw at dice, when each of the dice presented a different number, the Venus throw, Prop. 4 (5), 8, 45; Hor. C. 2, 7, 25; Aug. ap. Suet. Aug. 71; cf. in the foll.—
    II.
    Derivv.:

    Vĕnĕrĕus

    or

    Vĕnĕrĭus

    , a, um, adj., of or belonging to Venus:

    sacerdos,

    Plaut. Rud. 2, 2, 23:

    antistita,

    id. ib. 3, 2, 10:

    nepotulus,

    id. Mil. 5, 20; 5, 28:

    nutricatus,

    id. ib. 3, 1, 54:

    servi,

    temple-slaves of the Erycinian Venus in Sicily, Cic. Verr. 2, 3, 20, § 50; 2, 5, 54, § 141; v. also infra, B. 2.: res, voluptates, etc., of or belonging to sexual love, venereous, venereal, Cic. Sen. 14, 47; id. Div. 2, 69, 143:

    visa,

    Plin. 34, 18, 50, § 166; Col. 12, 4, 3; cf. in a pun: homo, belonging to Venus and lascivious (of Verres), Cic. Verr. 2, 5, 54, § 141:

    delphinus,

    wanton, Gell. 7, 8, 1:

    nostros quoque antiquiores poëtas amasios et Venerios fuisse,

    id. 19, 9, 9:

    pira,

    a kind of pear, Venus-pear, Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; Plin. 15, 15, 16, § 56.—
    B.
    Substt.
    1.
    Vĕnĕrĕus ( Vĕnĕrĭus), i, m. (i. e. jactus), the Venus-throw at dice (v. supra, I. B. 5.), Cic. Div. 1, 13, 23; 2, 21, 48; 2, 59, 121; also Vĕnĕrĕum, i, n.: hoc Venereum [p. 1971] est, Plaut. As. 5, 2, 55.—
    2.
    Vĕnĕrĕi ( Vĕnĕrĭi), ōrum, m. (i. e. servi), the templeslaves of the Erycinian Venus (v. supra), Cic. Verr. 2, 2, 38, § 92; 2, 3, 25, § 61; id. Clu. 15, 43.—
    3.
    Vĕnĕrĕae ( Vĕnĕrĭae), ārum, f. (i. e. conchae), a kind of mussels, Venus-shell, Plin. 9, 33, 52, § 103; 32, 11, 53, § 151.
    2.
    vēnus, ūs, m., or vēnum ( vaen-), i, n. (occurring only in the forms venui, veno, and venum) [Gr. ônos, price; ônê, purchase; cf. Sanscr. vasuas, price; vasuam, wages; and perh. Germ. Gewinn], sale.
    a.
    Dat.
    (α).
    Form venui (late Lat.):

    rogavit haberetne venui lacte?

    App. M. 8, p. 210, 12:

    cantherium venui subicere,

    id. ib. 8, p. 221, 29.—
    (β).
    Form veno (post-Aug.):

    posita veno irritamenta luxus,

    Tac. A. 14, 15:

    quae veno exercerent,

    id. ib. 13, 51.—
    b.
    Acc. venum (class.):

    dare aliquem venum,

    to sell, Liv. 24, 47, 6:

    venum cuncta dari,

    Claud. in Rufin. 1, 179;

    hence the compound venumdo, q. v.: ut ejus familia ad aedem Cereris venum iret,

    Liv. 3, 55, 7:

    pileatos servos venum solitos ire,

    Gell. 7, 4, 1:

    venum iturum,

    Sen. Const. 3, 2:

    seque et sua tradita venum Castra videt,

    Luc. 4, 206:

    venum redibat,

    Claud. in Eutr. 1, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > Venereae

См. также в других словарях:

  • libero — / libero/ [dal lat. liber ĕra ĕrum ]. ■ agg. 1. a. [che non è soggetto al dominio o all autorità altrui: uomo l. ] ▶◀ (ant., lett.) franco. ◀▶ prigioniero, (lett.) servo. ↑ schiavo. b. [di popolo, nazione e sim., non sottomesso ad alcun dominio] …   Enciclopedia Italiana

  • Libero (football) — Libéro (football) Au football, le libéro est un joueur se trouvant derrière la défense, et qui n est pas tenu de faire un marquage individuel, son rôle étant de couvrir la défense. Libéro veut dire « libre » en italien. A l origine, il… …   Wikipédia en Français

  • non implacitando aliquem de libero tenemento sine brevi — /non implaesatindow aelakwem diy libarow tenamentow sayniy briyvay/ A writ to prohibit bailiffs, etc., from distraining or impleading any man touching his freehold without the king s writ …   Black's law dictionary

  • non implacitando aliquem de libero tenemento sine brevi — /non implaesatindow aelakwem diy libarow tenamentow sayniy briyvay/ A writ to prohibit bailiffs, etc., from distraining or impleading any man touching his freehold without the king s writ …   Black's law dictionary

  • libero — lì·be·ro agg., s.m. FO 1a. agg., che non è in una condizione di schiavitù o servitù; che gode della libertà di agire e dei diritti legali e politici: tutti gli uomini nascono liberi | anche fig.: sono finalmente libero dalla droga Contrari:… …   Dizionario italiano

  • libero — {{hw}}{{libero}}{{/hw}}A agg. 1 Che non ha padrone, spec. in contrapposizione a ‘schiavo’: uomini liberi. 2 Che ha piena libertà di azione, movimento e sim.: domani i prigionieri saranno liberi | Animale –l, non legato | Mani libere, non impedite …   Enciclopedia di italiano

  • Libéro (football) — Au football, le libéro est un joueur défensif dont le rôle est de couvrir ses coéquipiers défenseurs. Il se trouve par conséquent derrière les autres joueurs de la défense mais devant le gardien de but, et n est pas tenu de tenir un marquage… …   Wikipédia en Français

  • libero — A agg. 1. affrancato, franco, autonomo, emancipato, indipendente, svincolato, senza padrone □ prosciolto, sciolto □ salvo (est.) CONTR. asservito, assoggettato, sottomesso, soggetto, servo, legato, schiavo, sottoposto, costretto 2. (da tasse, da… …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • non implacitando aliquem de libero tenemento sine brevi — A writ which lay to prevent officers of the law from interfering with a freehold without the king s writ …   Ballentine's law dictionary

  • Ch'ella mì creda libero — is a tenor aria from Act III of the opera La fanciulla del West by Giacomo Puccini. It is the final tenor aria sung by Dick Johnson (a.k.a the bandit Ramerrez ) before his death sentence. In the aria, he was hoping for the Sheriff and the miners… …   Wikipedia

  • Io sono nato libero — Infobox Album | Name = Io sono nato libero Type = Album Artist = Banco del Mutuo Soccorso Released = 1973 Recorded = October 1973 Producer = Sandro Colombini Genre = Progressive rock Length = 40:42 Label = Ricordi Reviews = * Allmusic Rating|4|5… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»