nimis

    lēvō āvī, ātus, āre    [2 lēvis], to make smooth, polish: levato ferro Spicula, V.—Fig., to polish, smoothe: nimis aspera sano cultu, H. I II

    memorō āvī, ātus, āre    [memor], to bring to remembrance, mention, recount, relate, speak of, say, tell: mihi causas, V.: patriam rhombi, Iu.: cuius conditor Hercules memorabatur, was said to have been, S.: ut quidam memoratur contemnere, etc., H.: nondum memoratus omnibus, O.: de gloriā bonorum, S.: de naturā nimis obscure: Herculem boves abegisse, L.: ubi ea, quae dico, gesta esse memorantur: quo patre natus uterque Contulerit lites, H.: sic memorat, V.: incredibile memoratu est, quam, etc., S.: parva et levia memoratu, Ta.— To speak, utter, make use of: vocabula memorata Catonibus, H.— To name, call: Carmentalem nomine portam, V.

    miserē adv. with comp.    [miser], wretchedly, miserably, pitiably: vivere: ut miserius a vobis recipiatur quam ab illo capta est, L.— Vehemently, desperately: nimis cupio, T.: cupis abire, H.

    munditia ae, f    [1 mundus], cleanliness, neatness, elegance, fineness: non odiosa neque exquisita nimis.—Usu. plur: munditias mulieribus convenire, S.: Simplex munditiis, H.: munditiis capimur, O.—Of speech, neatness, elegance.

    nīl n indecl.    [ne+hilum], nothing: nihil est agri culturā melius: nihil ad celeritatem sibi reliqui fecerunt, i. e. exerted themselves to the utmost, Cs.: sui nihil deperdere, of what they had, Cs.: nil sanguinis, no drop of blood, O.: nil sui, nothing proper, O.: tecum nil rei nobis est, we have nothing to do with you, T.: nihil exspectatione vestrā dignum dico: victor, quo nihil erat moderatius: sin mecum in hac prolusione nihil fueris, of no account: nihil hominis esse, a worthless fellow.—Prov.: Nil nimis, i. e. don't be extravagant, T.— Acc adverb., not at all, in no respect, not a whit: nihil se eā re commoveri, Cs.: coniecturā nihil opus est: nihil ad plebis causam inclinati, L.: Nil nostri miserere? V.: nihil sane, nisi, etc., for no reason, but, etc.: nil ad me attinet, T.: nihil ad Persium, in comparison with.—In phrases: nihil agis dolor! you effect nothing: misere cupis abire; sed nil agis, no, you don't! H.: nihil non ad rationem dirigebat, everything: nihil non adroget armis, H.: non nihil est profectum, somewhat: haud nihil, T.: nihil quidquam egregium adsequi, nothing at all: nihil unum insigne, L.: Tu, quantus quantu's, nil nisi sapientia es, are nothing but wisdom, T.: amare nihil aliud est, nisi diligere, etc.: nihil aliud nisi de hoste cogitare, only: nihil tibi deest praeter voluntatem, nothing except: nihil praeterquam, only, exclusively, L.: nihil aliud quam prendere prohibito, L.: nihil aliud quam in populationibus res fuit, L.: nihil praetermisi... quin Pompeium a Caesaris coniunctione avocarem, I have omitted nothing that might separate: nihil moror, quo minus decemviratu abeam, L.: nihil est, quod adventum nostrum extimescas, you have no cause to fear: nihil est, cur adventibus te offerre gestias: nihil excogitem, quam ob rem necesse sit? etc.: nihil fuit in Catulis, ut putares, etc.: Dic aliquid dignum promissis; incipe—nil est, to no purpose, H.: nihil est, quod pocula laudes, in vain, V.: cadit in virum bonum mentiri? nihil profecto minus, by no means.

    nimius adj.    [nimis], beyond measure, excessive, too great, too much: Vestitu nimio indulges, T.: nimiā pertinaciā, Cs.: aquae, a deluge, O.: nimiā caede atque cupidine ferri, excessive eagerness for carnage, V.: nimius mero, intemperate, H.: nimius animi, L.—As subst n., too much, superabundance, excess: Nimium boni est, cui nihil est mali, he has too good fortune, Enn. ap. C.: nimium feritatis in illo est, O.— Too mighty, too powerful: legio legatis nimia ac formidolosa erat, Ta.

    prūdēns entis, adj. with comp. and sup.    [for providens], foreseeing, foreknowing: quos prudentīs possumus dicere, id est providentīs: satisque prudens oti vitia negotio discuti, aware, Cu.— Knowing, skilled, skilful, experienced, versed, practised: ceterarum rerum: rei militaris, N.: locorum, L.: animus rerum, H.: adulandi gens prudentissima, Iu.: in iure civili: prudens anus Novemdialīs dissipare pulveres, H.— With knowledge, deliberate: quos prudens praetereo, H.: amore ardeo, et prudens sciens, Vivus vidensque pereo, T.: sic ego prudens et sciens ad pestem ante oculos positam sum profectus.— Knowing, wise, discreet, prudent, sagacious, sensible, intelligent, clever, judicious: tribunus plebis: prudentissimus senex: Octavio ingenio prudentior: vir ad consilia: Illa deam longo prudens sermone tenebat, O.: malim videri nimis timidus quam parum prudens, circumspect: prudentissimum (consilium), N.

    pūgnāx ācis, adj. with comp. and sup.    [pugno], fond of fighting, combative, warlike, martial: centuriones: Minerva, O.: filius Thetidis, H.: gentes pugnacissimae, Cu.: Cumque sit ignis aquae pugnax, at war with, O.— Combative, quarrelsome, contentious, passionate: oratio pugnacior: exordium dicendi.— Obstinate, pertinacious: nimis pugnax esse noluit: contra senatorem.

    quis qua, quid, pron indef.    [2 CA-], any one, anybody, anything, some one, somebody, something (in masc. and neut. usu. as subst.): cum quis non audivit: Simplicior quis, et est, etc., H.: iniuriam cui facere.—With si, ne, num or nisi: ut ne quis cum telo servus esset: ne qua fiat iniuria: ne cui falso adsentiamur: si quid in te peccavi ignosce: si quis quid de re p. rumore acceperit, Cs.: si quo usui esse posset, L.: ne quid nimis, T.: nisi quid inter ipsum... conveniret: num quid aliud in iudicium venit? I II

    receptus ūs, m    [re-+CAP-], a taking back, retraction, recantation: nimis pertinacis sententiae, L.—Of troops, a falling back, retiring, retreat, way of retreat: expeditum ad suos receptum habere, Cs.: ut nec receptum a tergo circumvenit haberent, L.: cum receptus primis non esset, L.: ut in Siciliam receptus daretur, Cs.: haud facili inde receptu, retreat being difficult, L.—In phrases with cano or signum: Caesar receptui cani iussit, to sound a retreat, Cs.: signum dare receptui, signal for retreat, L.—Fig., a retreat, withdrawal, way of escape: receptum ad poenitendum habere, L.: a malis consiliis, L.—In phrases with cano or signum: revocante et receptui canente senatu, i. e. directing him to stop hostilities: a miseriis contemplandis canere receptui, to give the signal for leaving off, etc.: (bucina) cecinit iussos inflata receptūs, O.: cane, Musa, receptūs, i. e. cease, O.— A refuge, place of shelter: habere ad Caesaris amicitiam receptum, Cs.: ad expertam clementiam, L.

    rēte is, abl. e, gen plur. ium, n    [SER-], a net: non rete accipitri tenuitur, T.: araneolae quasi rete texunt: retia ferre, O.: retia ponere cervis, V.: ducebam ducentia retia piscīs, O.—Prov.: Quae nimis apparent retia, vitat avis, O.—Fig., a toil, snare: tendis retia nota mihi, Pr.

    satiō āvī, ātus, āre    [satis], to fill, satisfy, sate, satiate: desideria naturae, appease: canes satiatae sanguine erili, O.— To fill up, saturate, furnish abundantly: fretum aquis, O.: odoribus ignīs, O.—Fig., to still, satisfy, content, glut, satiate, appease: animum: nec satiatur cupiditatis sitis: satiari delectatione: iram, O.: ait nequaquam se esse satiatum: satiatus poenā, L.: satiati suppliciis nocentium, L.: satiata ferinae Dextera caedis, O.— To overfill, cloy, satiate, disgust: primum numerus agnoscitur, deinde satiat: satiari fastidio similitudinis: satiatis et expletis iucundius est carere quam frui: Heu nimis longo satiate ludo, H.: adsiduo satiatus aratro, Tb. I II

    satura (less correctly satira, not satyra), ae, f    [fem. of satur; sc. lanx], a mixture, hotchpotch ; only in the phrase, per saturam, at random, confusedly, pell-mell: quasi per saturam sententiis exquisitis, S.— A satire, poetic medley set to music and sung on the stage: inpletae modis saturae, L.: ab saturis, i. e. after the appearance of satires, L.— A satire, poem of manners, didactic poem: in saturā nimis acer, H.

    sērō adv. with comp. and sup.    [serus], late, at a late hour: venire: domum redire: Serius egressus vestigia vidit in alto Pulvere, O.— Late, at a late period: videsne quam ea (eloquentia) sero prodierit in lucem?: ne filius nimis sero regni paterni speciem videat, L.: scripsi ad Pomponium serius quam oportuit: causa serius in Africam traiciendi, L.: omnium Versatur urna serius ocius Sors exitura, sooner or later, H.: ut quam serissime eius profectio cognosceretur, Cs. — Comp, too late: possumus audire aliquid, an serius venimus?: biduo serius veneram: serius a terrā provectae naves, Cs.— Too late: hodie sero ac nequiquam voles, T.: sero ea sentire, quae multo ante provideram: factus consul] sibi suo tempore, rei p. paene sero.—Prov.: sero sapiunt (Troiani), are wise too late. I II III

    sordidē adv. with comp.    [sordidus], meanly, basely: sordidius et abiectius nati, Ta.—Fig., vulgarly, unbecomingly, poorly: dicere: contionari. — Meanly, stingily, penuriously, sordidly: nimis sordide dixisse.

    sum (2d pers. es, or old ēs; old subj praes. siem, siēs, siet, sient, for sim, etc., T.; fuat for sit, T., V., L.; imperf. often forem, forēs, foret, forent, for essem, etc.; fut. escunt for erunt, C.), fuī (fūvimus for fuimus, Enn. ap. C.), futūrus ( inf fut. fore or futūrum esse, C.), esse    [ES-; FEV-]. —    I. As a predicate, asserting existence, to be, exist, live: ut id aut esse dicamus aut non esse: flumen est Arar, quod, etc., Cs.: homo nequissimus omnium qui sunt, qui fuerunt: arbitrari, me nusquam aut nullum fore: fuimus Troes, fuit Ilium, V.—Of place, to be, be present, be found, stay, live: cum non liceret Romae quemquam esse: cum essemus in castris: deinceps in lege est, ut, etc.: erat nemo, quicum essem libentius quam tecum: sub uno tecto esse, L.—Of circumstances or condition, to be, be found, be situated, be placed: Sive erit in Tyriis, Tyrios laudabis amictūs, i. e. is attired, O.: in servitute: in magno nomine et gloriā: in vitio: Hic in noxiāst, T.: in pace, L.: (statua) est et fuit totā Graeciā summo honore: ego sum spe bonā: rem illam suo periculo esse, at his own risk: omnem reliquam spem in impetu esse equitum, L.—In 3 d pers., followed by a pron rel., there is (that) which, there are (persons) who, there are (things) which, some.—With indic. (the subject conceived as definite): est quod me transire oportet, there is a (certain) reason why I must, etc., T.: sunt item quae appellantur alces, there are creatures also, which, etc., Cs.: sunt qui putant posse te non decedere, some think: Sunt quibus in satirā videor nimis acer, H.—With subj. (so usu. in prose, and always with a subject conceived as indefinite): sunt, qui putent esse mortem... sunt qui censeant, etc.: est isdem de rebus quod dici possit subtilius: sunt qui Crustis et pomis viduas venentur avaras, H.—With dat, to belong, pertain, be possessed, be ascribed: fingeret fallacias, Unde esset adulescenti amicae quod daret, by which the youth might have something to give, T.: est igitur homini cum deo similitudo, man has some resemblance: Privatus illis census erat brevis, H.: Troia et huic loco nomen est, L.—Ellipt.: Nec rubor est emisse palam (sc. ei), nor is she ashamed, O.: Neque testimoni dictio est (sc. servo), has no right to be a witness, T.—With cum and abl of person, to have to do with, be connected with: tecum nihil rei nobis est, we have nothing to do with you, T.: si mihi tecum minus esset, quam est cum tuis omnibus.—With ab and abl of person, to be of, be the servant of, follow, adhere to, favor, side with: Ab Andriā est ancilla haec, T.: sed vide ne hoc, Scaevola, totum sit a me, makes for me.— With pro, to be in favor of, make for: (iudicia) partim nihil contra Habitum valere, partim etiam pro hoc esse.—With ex, to consist of, be made up of: (creticus) qui est ex longā et brevi et longā: duo extremi chorei sunt, id est, e singulis longis et brevibus.— To be real, be true, be a fact, be the case, be so: sunt ista, Laeli: est ut dicis, inquam: verum esto: esto, granted, V.—Esp. in phrases, est ut, it is the case that, is true that, is possible that, there is reason for: sin est, ut velis Manere illam apud te, T.: est, ut id maxime deceat: futurum esse ut omnes pellerentur, Cs.: magis est ut ipse moleste ferat errasse se, quam ut reformidet, etc., i. e. he has more reason for being troubled... than for dreading, etc.: ille erat ut odisset defensorem, etc., he certainly did hate.—In eo esse ut, etc., to be in a condition to, be possible that, be about to, be on the point of ( impers. or with indef subj.): cum iam in eo esset, ut in muros evaderet miles, when the soldiers were on the point of scaling, L.: cum res non in eo essent ut, etc., L.—Est ubi, there is a time when, sometimes: est, ubi id isto modo valeat.—Est quod, there is reason to, is occasion to: etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem, I have more reason to: est quod referam ad consilium: sin, etc., L.: non est quod multa loquamur, H.—Est cur, there is reason why: quid erat cur Milo optaret, etc., what cause had Milo for wishing? etc.—With inf, it is possible, is allowed, is permitted, one may: Est quādam prodire tenus, si non datur ultra, H.: scire est liberum Ingenium atque animum, T.: neque est te fallere quicquam, V.: quae verbo obiecta, verbo negare sit, L.: est videre argentea vasa, Ta.: fuerit mihi eguisse aliquando tuae amicitiae, S.—Of events, to be, happen, occur, befall, take place: illa (solis defectio) quae fuit regnante Romulo: Amabo, quid tibi est? T.: quid, si... futurum nobis est? L.— To come, fall, reach, be brought, have arrived: ex eo tempore res esse in vadimonium coepit: quae ne in potestatem quidem populi R. esset, L.—    II. As a copula, to be: et praeclara res est et sumus otiosi: non sum ita hebes, ut istud dicam: Nos numerus sumus, a mere number, H.: sic, inquit, est: est ut dicis: frustra id inceptum Volscis fuit, L.: cum in convivio comiter et iucunde fuisses: quod in maritimis facillime sum, am very glad to be.—With gen part., to be of, belong to: qui eiusdem civitatis fuit, N.: qui Romanae partis erant, L.: ut aut amicorum aut inimicorum Campani simus, L.— With gen possess., to belong to, pertain to, be of, be the part of, be peculiar to, be characteristic of, be the duty of: audiant eos, quorum summa est auctoritas apud, etc., who possess: ea ut civitatis Rhodiorum essent, L.: Aemilius, cuius tum fasces erant, L.: plebs novarum rerum atque Hannibalis tota esse, were devoted to, L.: negavit moris esse Graecorum, ut, etc.—With pron possess.: est tuum, Cato, videre quid agatur: fuit meum quidem iam pridem rem p. lugere.—With gerundive: quae res evertendae rei p. solerent esse, which were the usual causes of ruin to the state: qui utilia ferrent, quaeque aequandae libertatis essent, L.— With gen. or abl. of quality, to be of, be possessed of, be characterized by, belong to, have, exercise: nimium me timidum, nullius consili fuisse confiteor: Sulla gentis patriciae nobilis fuit, S.: civitas magnae auctoritatis, Cs.: refer, Cuius fortunae (sit), H.: nec magni certaminis ea dimicatio fuit, L.: bellum variā victoriā fuit, S.: tenuissimā valetudine esse, Cs.: qui capite et superciliis semper est rasis.—With gen. or abl. of price or value, to be of, be valued at, stand at, be appreciated, cost: videtur esse quantivis preti, T.: ager nunc multo pluris est, quam tunc fuit: magni erunt mihi tuae litterae: sextante sal et Romae et per totam Italiam erat, was worth, L.—With dat predic., to express definition or purpose, to serve for, be taken as, be regarded as, be felt to be: vitam hanc rusticam tu probro et crimini putas esse oportere, ought to be regarded as: eo natus sum ut Iugurthae scelerum ostentui essem, S.: ipsa res ad levandam annonam impedimento fuerat, L.—With second dat of pers.: quo magis quae agis curae sunt mihi, T.: illud Cassianum, ‘cui bono fuerit,’ the inquiry of Cassius, ‘ for whose benefit was it ’: haec tam parva civitas praedae tibi et quaestui fuit.— To be sufficient for, be equal to, be fit: sciant patribus aeque curae fuisse, ne, etc., L.: ut divites conferrent, qui oneri ferendo essent, such as were able to bear the burden, L.: cum solvendo aere (old dat. for aeri) alieno res p. non esset, L.—With ellips. of aeri: tu nec solvendo eras, wast unable to pay.—With ad, to be of use for, serve for: res quae sunt ad incendia, Cs.: valvae, quae olim ad ornandum templum erant maxime.—With de, to be of, treat concerning, relate to: liber, qui est de animo.—In the phrase, id est, or hoc est, in explanations, that is, that is to say, I mean: sed domum redeamus, id est ad nostros revertamur: vos autem, hoc est populus R., etc., S.

    uter-que utraque, utrumque    （gen. utrīusque, sometimes utriusque, H., O.; gen plur. utrūmque, C.). pron—Sing., each, either, each one, one and the other, one as well as the other, both (of two regarded severally): parique fastigio steterit in utrāque fortunā, N.: Docte sermones utriusque linguae, Greek and Latin, H.: sub utroque Phoebo, i. e. the rising and the setting sun, O.: tempus deducendi exercitūs aut utriusque aut certe alterius, L.: sed nterque (sapiens appellatus est) alio quodam modo: uterque cum equitatu veniret, Cs.— In apposition: uterque, mater et pater, domi erant, T.: ego utrumque meum puto esse, et quid sentiam ostendere et quod feceris defendere.—With gen part. (of a pron. or a subst. with a pron demonstr. or relat.; poet. also with a subst. alone): uterque nostrum id sibi suscipiendum putavit: domus utriusque nostrum aedificatur strenue: utriusque harum rerum expers.—Poet.: et haec utinam Viscorum laudet uterque! H.—In the phrase, in utramque partem, in either way, in both directions, on both sides, both ways, for and against: Vemens in utramque partem es nimis, Aut largitate nimiā aut parsimoniā, T.: utramque in partem multa dicuntur, pro and con: suam sententiam in utramque partem esse tutam, on either assumption, Cs.—With plur predic.: uterque eorum ex castris exercitum educunt, Cs.: uterque cum illo gravīs inimicitias exercebant, S.—In reciprocal uses, one... the other, each... the other, either... the other, one another: uterque utrique est cordi, T.: est utraque res sine alterā debilis.—Plur., of two parties or collections, each party, each side, both: quoniam utrique Socratici et Platonici volumus esse: his utrisque (Atrebatis et Viromanduis) persuaserant, Cs.: Aetolorum utraeque manūs Heracleam sese incluserunt, L.: utraque oppida, L.: utraeque nationes Rheno praetexuntur, Ta.— Of two subjects, both together, both at once, both, one as well as the other: binos habebam (scyphos), iubeo promi utrosque: duae fuerunt Ariovisti uxores... utraeque in eā fugā perierunt, Cs.: hi utrique ad urbem imperatores erant (Q. Marcius et Q. Metellus), S.: palmas utrasque tetendit, V.: utrisque consulibus Italia decreta est, L.

    vāstus adj. with comp. and sup.    [VAC-], empty, unoccupied, waste, desert, devastated: genus agrorum: lex erat lata vasto ac relicto foro: vasta incendiis urbs, L.: mons ab naturā, S.: urbs a defensoribus, without, L.: Haec ego vasta dabo, will lay waste, V.—Vast, immense, enormous, huge, monstrous: belua: vastissimae beluae: ad figu<*>am quae (belua) vastior?: mare, Cs.: mare vastissimum: crater, quem vastum vastior ipse Sustulit Aegides, O.: vastus animus nimis alta cupiebat, i. e. insatiable ambition, S.: iter, i. e. on the vast ocean, O.: certamen, V.: impetus, H.— Fig., uncultivated, unpolished, rude, rough, harsh: voltu motuque corporis: omnia vasta ac temeraria esse, L.: littera vastior, too harsh-sounding.

    verēcundus adj. with comp.    [vereor], ashamed, shamefast, bashful, shy, coy, modest, diffident, re<*> served: homo non nimis verecundus: Saepe vere<*> cundum laudasti, H.: color, a blush, H.: pudor, O. —Moderate, free from extravagance, temperate: translatio: verecundior in postulando: vita, O.: Bacchus, H.

    vinciō vinxī, vinctus, īre    [VI-], to bind, bind about, fetter, tie, fasten, surround, encircle: Cura adservandum vinctum, T.: civem Romanum: trinis catenis vinctus, Cs.: Purpureo alte suras cothurno, V.: novis tempora floribus, H.: Anule, formosae digitum vincture puellae, about to encircle, O.: boves vincti cornua vittis, O.—To compress, lace: esse vincto pectore, ut gracilae sient, T.—To compass, surround, guard: vinciri praesidiis.—Fig., to bind, fetter, confine, restrain, attach: omnia severis legibus vincienda sunt: vincta numine teste fides, O.: me retinent vinctum vincla puellae, Tb.—Of sleep, to bind, bury, sink: vinctos somno trucidandos tradere, L.: inimica vinximus ora (i. e. magicis artibus), O.—In rhet., to bind, arrange, link together: membra (orationis) sunt numeris vincienda, i. e. arranged rhythmically: (poëma) nimis vinctum, i. e. too artificial.