Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

natura+c

  • 1 natura

    natura, ae, f. [nascor] [st1]1 [-] action de mettre au monde, génération, naissance.    - tuus naturā filius: ton fils par la naissance.    - naturā frater, adoptione filius, Liv.: frère de naissance, fils d'adoption. [st1]2 [-] nature, essence, propriété, qualité, constitution, manière d'être, configuration (d'un lieu).    - natura ignis, Cic.: la nature du feu, l'essence du feu.    - natura deorum, Cic.: l'essence des dieux.    - natura corporis, Cic.: la complexion.    - loci naturā, Caes. BG. 1, 3: par la configuration de l'endroit.    - natura montis, Caes.: la configuration de la montagne.    - insula natura triquetra, cujus unum latus est contra Galliam, Caes.: l’île a la forme d’un triangle, dont un côté fait face à la Gaule.    - secundum naturam fluminis, Caes. BG. 4: dans la direction du courant.    - arbor in suam naturam revocata, V.-Max.: arbre revenu à son état naturel.    - solo natura subest, Virg. G. 2: la bonne qualité (des arbres) tient au sol.    - haec est natura propria animae, Cic.: c'est la qualité propre de l'âme.    - natura alvi, Cels.: l'estomac.    - auctor omnium naturarum, Quint.: le créateur de tous les êtres. [st1]3 [-] nature (avec ses lois), ordre naturel, cours des choses.    - haec omnia regi naturā, Cic. (sub. inf.):... que tout cela est gouverné par la nature.    - arboribus varia natura creandis, Virg.: la nature agit diversement dans la production des arbres.    - naturae foedera, Lucr.: les lois du monde physique.    - nihil a naturae statu discedere, Cic.: ne pas s'écarter de l'ordre de la nature.    - nolente naturā (contra naturam), Cic.: contrairement aux lois de la nature.    - est in rerum natura ut... Cels.: il peut arriver que...    - rerum natura non recipit ut..., V.-Max.: il n'est pas dans la nature des choses que...    - pater naturae concessit, Sall. J. 14: mon père a cédé à la nature, mon père est mort.    - naturae satisfacere, Cic. Clu. 10: mourir, décéder. [st1]4 [-] nature particulière (du corps ou de l'âme), dispositions naturelles, instinct, inclinations, tempérament, naturel, caractère.    - versare suam naturam, Cic.: changer de caractère.    - naturā, Cic.: naturellement.    - mihi benefacere jam ex consuetudine in naturam vertit, Sall.: l'habitude de bien me conduire m'est devenue naturelle.    - natura aegri, Cels.: le tempérament du malade.    - natura serpentium, Sall.: la nature des serpents, les moeurs des serpents.    - naturam expellas, Hor.: chasse le naturel.    - cujus rei tanta est natura, ut... Cic.: telle est la puissance de ce sentiment que...    - natura mirabilis ad dicendum, Cic.: dispositions merveilleuses pour l'éloquence.    - naturā aut moribus, Sall.: par son tempérament ou par son éducation.    - loqui ut natura fert, Ter.: parler avec franchise.    - naturas apibus quas Juppiter ipse addidit, Virg. G. 4: (exposer) les instincts que Jupiter lui-même a accordé aux abeilles. [st1]5 [-] le monde, la nature, l'univers.    - natura rerum (natura mundi): la nature, le monde, l'univers.    - salve, parens omnium rerum, Natura, Plin.: salut, Nature, mère de toutes les choses. [st1]6 [-] matière, élément, espèce, sorte.    - quattuor naturae, Cic.: les quatre éléments.    - quintam naturam esse censet, Cic.: il pense qu'il y a un cinquième élément.    - naturae rerum, non figurae, Cic.: des réalités et non des apparences.    - natura animantum, Lucr.: le règne animal.
    * * *
    natura, ae, f. [nascor] [st1]1 [-] action de mettre au monde, génération, naissance.    - tuus naturā filius: ton fils par la naissance.    - naturā frater, adoptione filius, Liv.: frère de naissance, fils d'adoption. [st1]2 [-] nature, essence, propriété, qualité, constitution, manière d'être, configuration (d'un lieu).    - natura ignis, Cic.: la nature du feu, l'essence du feu.    - natura deorum, Cic.: l'essence des dieux.    - natura corporis, Cic.: la complexion.    - loci naturā, Caes. BG. 1, 3: par la configuration de l'endroit.    - natura montis, Caes.: la configuration de la montagne.    - insula natura triquetra, cujus unum latus est contra Galliam, Caes.: l’île a la forme d’un triangle, dont un côté fait face à la Gaule.    - secundum naturam fluminis, Caes. BG. 4: dans la direction du courant.    - arbor in suam naturam revocata, V.-Max.: arbre revenu à son état naturel.    - solo natura subest, Virg. G. 2: la bonne qualité (des arbres) tient au sol.    - haec est natura propria animae, Cic.: c'est la qualité propre de l'âme.    - natura alvi, Cels.: l'estomac.    - auctor omnium naturarum, Quint.: le créateur de tous les êtres. [st1]3 [-] nature (avec ses lois), ordre naturel, cours des choses.    - haec omnia regi naturā, Cic. (sub. inf.):... que tout cela est gouverné par la nature.    - arboribus varia natura creandis, Virg.: la nature agit diversement dans la production des arbres.    - naturae foedera, Lucr.: les lois du monde physique.    - nihil a naturae statu discedere, Cic.: ne pas s'écarter de l'ordre de la nature.    - nolente naturā (contra naturam), Cic.: contrairement aux lois de la nature.    - est in rerum natura ut... Cels.: il peut arriver que...    - rerum natura non recipit ut..., V.-Max.: il n'est pas dans la nature des choses que...    - pater naturae concessit, Sall. J. 14: mon père a cédé à la nature, mon père est mort.    - naturae satisfacere, Cic. Clu. 10: mourir, décéder. [st1]4 [-] nature particulière (du corps ou de l'âme), dispositions naturelles, instinct, inclinations, tempérament, naturel, caractère.    - versare suam naturam, Cic.: changer de caractère.    - naturā, Cic.: naturellement.    - mihi benefacere jam ex consuetudine in naturam vertit, Sall.: l'habitude de bien me conduire m'est devenue naturelle.    - natura aegri, Cels.: le tempérament du malade.    - natura serpentium, Sall.: la nature des serpents, les moeurs des serpents.    - naturam expellas, Hor.: chasse le naturel.    - cujus rei tanta est natura, ut... Cic.: telle est la puissance de ce sentiment que...    - natura mirabilis ad dicendum, Cic.: dispositions merveilleuses pour l'éloquence.    - naturā aut moribus, Sall.: par son tempérament ou par son éducation.    - loqui ut natura fert, Ter.: parler avec franchise.    - naturas apibus quas Juppiter ipse addidit, Virg. G. 4: (exposer) les instincts que Jupiter lui-même a accordé aux abeilles. [st1]5 [-] le monde, la nature, l'univers.    - natura rerum (natura mundi): la nature, le monde, l'univers.    - salve, parens omnium rerum, Natura, Plin.: salut, Nature, mère de toutes les choses. [st1]6 [-] matière, élément, espèce, sorte.    - quattuor naturae, Cic.: les quatre éléments.    - quintam naturam esse censet, Cic.: il pense qu'il y a un cinquième élément.    - naturae rerum, non figurae, Cic.: des réalités et non des apparences.    - natura animantum, Lucr.: le règne animal.
    * * *
        Natura, pen. prod. Plin. Nature.
    \
        Natura. Plin. Cic. La partie honteuse d'une personne ou d'une beste, La nature.
    \
        Si exemeris ex rerum natura beneuolentiae coniunctionem. Cic. Si tu ostes d'entre les hommes, etc.
    \
        E natura rerum euellere. Cic. Destruire quelque chose.
    \
        Natura solitarium nihil amat. Cic. La nature et inclination de l'homme.
    \
        Natura. Virgil. Maniere et facon de faire.
    \
        Quae tua est natura. Cic. Cognitum per teipsum (quae tua natura est) dignum eum tua amicitia hospitioque iudicabis. Veu ta nature.
    \
        Natura et mores alicuius. Cic. Sa complexion.
    \
        Larga. Iuuenal. Liberale.
    \
        Naturae cedere, siue concedere. Sallust. Mourir.
    \
        Vt fert natura aliquid facere. Terent. Suyvant son naturel, D'un mouvement naturel, Sans contraincte, Naifvement. Quod et ex animo facere dicimus.
    \
        Naturae suae rationem habere. Cic. Avoir esgard à ses meurs et conditions.
    \
        Hoc natura est insitum, vt quem timueris, etc. Cic. Nous avons cela de nature, que, etc.
    \
        Naturae satisfacere. Cic. Mourir.
    \
        Arborum atque herbarum naturas. Plin. Leur nature, force et vertu.
    \
        Mendaces non genere, sed natura loci. Cic. A cause du lieu, Par la vertu et nature du lieu.
    \
        Natura, Ablatiuus. Cic. Naturellement, De nature.
    \
        - haec tria primum addidi Praeter naturam. Terent. Contre ma nature, Oultre que je n'avoye de coustume.

    Dictionarium latinogallicum > natura

  • 2 natura

    nātūra, ae, f. (nascor), I) die Geburt, 1) abstr.: naturā calamitosus, Curt.: naturā filius, Cic.: naturā pater, Ter.: naturā frater, adoptione filius, Liv.: naturā tu illi pater es, ego consiliis, Liv. – 2) konkr., Geburtsglied, männliches u. weibliches, Cic. u.a.: bei Tieren, Varro u.a.: vetulus hircus capreis naturam ligurrit, Poët. Atell. inc. 3. p. 174 R.2 – II) die Natur, A) subi.: 1) die natürliche Beschaffenheit eines Gegenstandes, a) v. Lebl.: α) übh. Beschaffenheit, Eigenschaft, Wesen, Gestalt, Lage, aëris, Lucr.: animi, Lucr.: montis, Caes.: rerum et locorum, Cic.: alvi, Cic.: vis et natura divina, Wesen u. natürliche Beschaffenheit, Cic.: naturae rerum, die Eigenschaften (das Wesen) der Dinge, Hor.: naturā et opere munitus, Caes.: suā naturā laudabile, seinem Wesen nach, Cic.: mare suā naturā tranquillum, Cic.: insula naturā triquetra, Gestalt, Caes.: arbor excussis cuneis in suam naturam (natürl. Gestalt) revocata, Val. Max. – β) prägn., die gute, gehörige Beschaffenheit, natura margaritis deest, Tac. Agr. 12 extr. – b) v. leb. Wesen, α) körperlich, Leibesbeschaffenheit, Natur, Gestalt, tametsi bona natura est, Ter.: exiguae naturae homo, Macr.: natura serpentium, Sall. – β) geistig: αα) die Natur, die Naturanlage, das Temperament, die Denkungsart, der Charakter im weiteren Sinne, versare suam naturam, Cic.: non potest ea natura (Verris) hoc uno scelere esse contenta, Cic.: homo difficillimā naturā, Nep.: naturā optimus, sehr gutherzig, Sen.: praeter naturam, Ter.: loqui, ut natura fert, offenherzig, natürlich, Ter.: naturam expellas furcā, tamen usque recurret, sprichw. = das Naturell läßt sich schwer ändern, Hor. ep. 1, 10, 24: nec tuae naturae est (es liegt nicht in deinem Charakter) m. folg. Infin., Plin. ep. 9, 37, 1. – ββ) die Natur, das natürliche Gefühl, der natürliche Trieb, naturā victus, Cic. – dafür rerum natura, Val. Max. 8, 1. abs. 13. – γγ) die zur anderen Natur gewordene Gewohnheit, Natur, mihi ex consuetudine in naturam vertit, ist mir zur Natur geworden, Sall.: facere sibi naturam rei, sich etwas natürlich oder zur anderen Natur machen, Quint. – 2) die natürliche Gesetzmäßigkeit, a) die natürliche Einrichtung der Welt, der natürliche Entwickelungsgang, der Lauf der Dinge, das Gesetz der Natur, die Natur, naturae satisfacere, euphem. = sterben, Cic.: ebenso naturae concedere, Sall.: naturam ipsam explere satietate vivendi, durch ein hinreichend langes Leben befriedigen, Cic.: a natura desciscere, Cic.: naturā insitum est, Cic.: secundum naturam (der N. gemäß) vivere, Cic.: ius in natura positum esse, Cic.: hoc exigit ipsa naturae ratio, Cic.: ea natura rerum, Cic.: natura rerum non patitur, Cic.: cotidie delabi ad naturam rerum (nach dem nat. L. der D.), Cic.: natura rerum publicarum, Cic.: civitatum, Nep. – naturae est m. Infin. = es ist der Natur eigen, naturae est potioribus deteriora submittere, Sen. ep. 90, 4. – b) die Natur, die Natürlichkeit, Möglichkeit, in rerum natura fuisse, möglich gewesen, Cic.: in rerum naturam cadit, Quint., od. est in rerum natura, ut etc., Cels., d.i. das trifft sich, ist ein möglicher Fall. – c) die Regelmäßigkeit, vernünftige Einrichtung, mundus naturā administratur, Cic. – 3) die natürliche Kraft, Wirksamkeit, rei, Cic.: deorum, Cic. – B) obi.: 1) die Natur = a) das Weltall, die Welt, die Schöpfung, Cic.: vollst. rerum natura, Cic.: rerum naturam peragrare (forschend, durchwandern), Sen. – b) insbes., die Natur als Weltseele u. schaffende Gottheit, Cic. u. Quint. – 2) das Wesen, der Grundstoff (Urstoff, das Element), die Substanz, die Kreatur, das Ding, haec terrena mortalisque natura, Cic.: nat. simplex, Chalcid. Tim.: de naturis (die vier Elemente) sic sentiebat, Cic.: ex duabus naturis conflata, Cic.: dafür naturas rerum esse, non figuras etc., wirkliche Dinge, Cic. – 3) (wie φύσις) die Gattung, das Geschlecht, natura animantum, Lucr. 1, 194 u. 1038. – / arch. Genet. naturai, Lucr. 1, 586 u. 1108; 2, 302.

    lateinisch-deutsches > natura

  • 3 natura

    nātūra, ae, f. (nascor), I) die Geburt, 1) abstr.: naturā calamitosus, Curt.: naturā filius, Cic.: naturā pater, Ter.: naturā frater, adoptione filius, Liv.: naturā tu illi pater es, ego consiliis, Liv. – 2) konkr., Geburtsglied, männliches u. weibliches, Cic. u.a.: bei Tieren, Varro u.a.: vetulus hircus capreis naturam ligurrit, Poët. Atell. inc. 3. p. 174 R.2 – II) die Natur, A) subi.: 1) die natürliche Beschaffenheit eines Gegenstandes, a) v. Lebl.: α) übh. Beschaffenheit, Eigenschaft, Wesen, Gestalt, Lage, aëris, Lucr.: animi, Lucr.: montis, Caes.: rerum et locorum, Cic.: alvi, Cic.: vis et natura divina, Wesen u. natürliche Beschaffenheit, Cic.: naturae rerum, die Eigenschaften (das Wesen) der Dinge, Hor.: naturā et opere munitus, Caes.: suā naturā laudabile, seinem Wesen nach, Cic.: mare suā naturā tranquillum, Cic.: insula naturā triquetra, Gestalt, Caes.: arbor excussis cuneis in suam naturam (natürl. Gestalt) revocata, Val. Max. – β) prägn., die gute, gehörige Beschaffenheit, natura margaritis deest, Tac. Agr. 12 extr. – b) v. leb. Wesen, α) körperlich, Leibesbeschaffenheit, Natur, Gestalt, tametsi bona natura est, Ter.: exiguae naturae homo, Macr.: natura serpentium, Sall. – β) geistig: αα) die Natur, die Naturanlage, das Temperament, die Denkungsart, der Charakter im weiteren Sinne, versare suam naturam, Cic.: non potest ea natura
    ————
    (Verris) hoc uno scelere esse contenta, Cic.: homo difficillimā naturā, Nep.: naturā optimus, sehr gutherzig, Sen.: praeter naturam, Ter.: loqui, ut natura fert, offenherzig, natürlich, Ter.: naturam expellas furcā, tamen usque recurret, sprichw. = das Naturell läßt sich schwer ändern, Hor. ep. 1, 10, 24: nec tuae naturae est (es liegt nicht in deinem Charakter) m. folg. Infin., Plin. ep. 9, 37, 1. – ββ) die Natur, das natürliche Gefühl, der natürliche Trieb, naturā victus, Cic. – dafür rerum natura, Val. Max. 8, 1. abs. 13. – γγ) die zur anderen Natur gewordene Gewohnheit, Natur, mihi ex consuetudine in naturam vertit, ist mir zur Natur geworden, Sall.: facere sibi naturam rei, sich etwas natürlich oder zur anderen Natur machen, Quint. – 2) die natürliche Gesetzmäßigkeit, a) die natürliche Einrichtung der Welt, der natürliche Entwickelungsgang, der Lauf der Dinge, das Gesetz der Natur, die Natur, naturae satisfacere, euphem. = sterben, Cic.: ebenso naturae concedere, Sall.: naturam ipsam explere satietate vivendi, durch ein hinreichend langes Leben befriedigen, Cic.: a natura desciscere, Cic.: naturā insitum est, Cic.: secundum naturam (der N. gemäß) vivere, Cic.: ius in natura positum esse, Cic.: hoc exigit ipsa naturae ratio, Cic.: ea natura rerum, Cic.: natura rerum non patitur, Cic.: cotidie delabi ad naturam rerum (nach dem nat. L. der D.), Cic.: natura rerum publicarum,
    ————
    Cic.: civitatum, Nep. – naturae est m. Infin. = es ist der Natur eigen, naturae est potioribus deteriora submittere, Sen. ep. 90, 4. – b) die Natur, die Natürlichkeit, Möglichkeit, in rerum natura fuisse, möglich gewesen, Cic.: in rerum naturam cadit, Quint., od. est in rerum natura, ut etc., Cels., d.i. das trifft sich, ist ein möglicher Fall. – c) die Regelmäßigkeit, vernünftige Einrichtung, mundus naturā administratur, Cic. – 3) die natürliche Kraft, Wirksamkeit, rei, Cic.: deorum, Cic. – B) obi.: 1) die Natur = a) das Weltall, die Welt, die Schöpfung, Cic.: vollst. rerum natura, Cic.: rerum naturam peragrare (forschend, durchwandern), Sen. – b) insbes., die Natur als Weltseele u. schaffende Gottheit, Cic. u. Quint. – 2) das Wesen, der Grundstoff (Urstoff, das Element), die Substanz, die Kreatur, das Ding, haec terrena mortalisque natura, Cic.: nat. simplex, Chalcid. Tim.: de naturis (die vier Elemente) sic sentiebat, Cic.: ex duabus naturis conflata, Cic.: dafür naturas rerum esse, non figuras etc., wirkliche Dinge, Cic. – 3) (wie φύσις) die Gattung, das Geschlecht, natura animantum, Lucr. 1, 194 u. 1038. – arch. Genet. naturai, Lucr. 1, 586 u. 1108; 2, 302.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > natura

  • 4 natura

    nātūra, ae, f. [nascor], birth.
    I.
    Lit. (very rare):

    naturā tu illi pater es, consiliis ego,

    Ter. Ad. 1, 2, 46; cf.:

    naturā pater,

    id. ib. 5, 7, 4.—
    II.
    Transf. (freq. and class.; syn.: indoles, ingenium).
    A.
    The nature, i. e. the natural constitution, property, or quality of a thing:

    quod autem animal est, id motu cietur interiore et suo: nam haec est natura propria animae et vis,

    Cic. Rep. 6, 26, 28:

    ipsumque per se sua vi, sua natura, sua sponte laudabile,

    id. Fin. 2, 15, 50:

    ab ipsa natura loci,

    id. Agr. 2, 35, 95:

    quali esset natura montis, qui cognoscerent misit,

    Caes. B. G. 1, 21:

    loci,

    id. ib. 1, 2: tigna secundum naturam fluminis procumberent, according to the nature or natural course of the river, Caes. B. G. 4, 17: insula naturā triquetra, by nature, i. e. in shape, id. ib. 5, 13:

    naturas apibus quas Juppiter ipse Addidit expediam,

    Verg. G. 4, 149.—
    2.
    Of character, nature, natural disposition, inclination, bent, temper, character:

    cognitum per te ipsum, quae tua natura est, dignum tuā amicitiā judicabis,

    Cic. Fam. 13, 78, 2:

    prolixa beneficaque,

    id. ib. 3, 8, 8; Liv. 22, 59: mihi benefacere jam ex consuetudine [p. 1190] in naturam vertit, has become natural, Sall. J. 85, 9.—Prov.:

    consuetudo est secunda natura,

    August. adv. Jul. 5, 59 fin.; Macr. S. 7, 9, 7; cf.:

    voluptatem consuetudine quasi alteram naturam effici,

    Cic. Fin. 5, 25, 74:

    naturam expellas furcā, tamen usque recurret,

    Hor. Ep. 1, 10, 24:

    facere sibi naturam alicujus rei,

    to accustom one's self to a thing, Quint. 2, 4, 17:

    desideria naturae satiare,

    Cic. Fin. 2, 8, 25.—
    B.
    The nature, course, or order of things:

    quod rerum natura non patitur,

    Cic. Ac. 2, 17, 55:

    delabi ad aequitatem et ad rerum naturam,

    id. Fam. 6, 10, 5:

    naturae satisfacere,

    i. e. to die, Cic. Clu. 10, 29; so,

    naturae concedere,

    Sall. J. 14, 15:—Personified:

    quis vero opifex praeter naturam, quā nihil potest esse callidius, tantam sollertiam persequi potuisset in sensibus? quae primum oculos membranis tenuissimis vestivit, etc.,

    Cic. N. D. 2, 57, 142:

    frui primis a natura datis,

    id. Fin. 2, 11, 34:

    homines rationem habent a naturā datam,

    id. ib. 2, 14, 45:

    et homini praecipui a naturā nihil datum esse dicemus,

    id. ib. 2, 33, 110:

    quae (membra corporum) ipsa declarant procreandi a naturā habitam esse rationem,

    id. ib. 3, 19, 62:

    omnis natura vult esse conservatrix sui,

    id. ib. 4, 7, 16; 5, 15, 41;

    5, 20, 56: illam partem bene vivendi a natura petebant, eique parendum esse dicebant,

    id. Ac. 1, 5, 19.—
    2.
    Nature, i. e. the world, the universe:

    Cleanthes totius naturae menti atque animo hoc nomen (dei) tribuit,

    Cic. N. D. 1, 14, 37.—
    3.
    Nature, i. e. consistency with nature, possibility:

    in rerum naturā fuisse,

    Cic. Rab. Perd. 8, 24:

    hoc quoque in rerum naturam cadit,

    is a possible case, Quint. 2, 17, 32:

    judicatum est enim, rerum naturam non recipere, ut, etc.,

    that it is not in accordance with nature, not possible, Val. Max. 8, 1, abs. 13:—
    C.
    An element, thing, substance:

    Aristoteles quin tam quandam naturam censet esse, e qua sit mens,

    Cic. Tusc. 1, 10, 22: de naturis autem sic sentiebat;

    primum uti quattuor initiis rerum illis quintam hanc naturam... non adhiberet, etc.,

    id. Ac. 1, 11, 39:

    natura tenuis aëris,

    Lucr. 2, 232.—
    D.
    The natural parts, organs of generation:

    cujus (Mercurii) obscenius excitata natura traditur,

    Cic. N. D. 3, 22, 55:

    quaedam matrona visa est in quiete obsignatam habere naturam,

    id. Div. 2, 70, 145; cf. Varr. R. R. 3, 12, 4; 2, 7, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > natura

  • 5 natura

    nātūra, ae f. [ nascor ]
    naturā — родом, по рождению ( tuus naturā filius C)
    2)
    а) природные свойства, естественное качество (n. montis, fluminis Cs); вид, характер ( loci Cs); сущность (n. hominis или numana C)
    naturā — по природе, от природы, естественным образом (locus naturā munitus Cs) или в силу природного предрасположения ( naturā opinari C); иногда описательно
    animi n. Lcranimus
    n. animantum Lcranimantes
    б) высокое качество (n. alicui rei deest T)
    3) образ, форма, внешний вид (n. serpentium Sl)
    4) натура, душевный склад, природная склонность, характер ( homo dificillimā naturā Nep)
    et dicentium et audientium naturae Q — (различные) природные свойства как ораторов, так и слушателей
    5) природа, миропорядок, мир, вселенная
    n. rerum (mundi) Cмироздание
    est in rerum naturā C (cadit in rerum naturam Q) погов.возможно
    satisfacere C (cedere C; concedere Sl) naturae погов. =умереть
    6) первичная материя, основное вещество, стихия (omnia ex quattuor naturis constant C)
    7) существо, создание, особь ( mortalis C)

    Латинско-русский словарь > natura

  • 6 nātūra

        nātūra ae, f    birth: Naturā illi pater es, T.: naturā frater, adoptione filius, L.— Nature, natural constitution, property, quality: propria natura animae: qualis esset natura montis, qui cognoscerent, misit, Cs.: tigna secundum naturam fluminis procumberent, natural course of the river, Cs.: insula naturā triquetra, i. e. in shape, Cs.: naturas apibus quas Iuppiter ipse Addidit, expediam, V. —Nature, natural disposition, inclination, bent, temper, character: fera inmanisque: prolixa beneficaque: mitis contra naturam suam esse, L.: mihi benefacere iam ex consuetudine in naturam vertit, has become natural, S.: quasi altera, a second nature: Naturam expelles furcā, tamen usque recurret, H.—The order of the world, nature, course of things: quod rerum natura non patitur: naturae satis facere, i. e. die: naturae concedere, S.— Person.: ratio a naturā data: omnis natura volt esse conservatrix sui.—The world, universe, nature: totius naturae mens atque animus.—An element, thing, substance: quinta quaedam: edax, O.—The organs of generation.
    * * *
    nature; birth; character

    Latin-English dictionary > nātūra

  • 7 natura

    natura natura, ae f природа

    Латинско-русский словарь > natura

  • 8 natura

    natura natura, ae f характер, природные свойства

    Латинско-русский словарь > natura

  • 9 natura

    natura natura, ae f рождение

    Латинско-русский словарь > natura

  • 10 natura

    природа, a) (rerum) nat., естественный порядок, ход вещей, напр. ius et naturam recipere posse (1. 14 § 1 D. 11, 1. 1. 15 D. 1, 5. l. 4 pr. D. 38, 10. 1. 23 § 2 D. 41, 2. 1. 3 § 5 D. 41, 2. 1. 1 § 7 D. 21, 1. 1. 60 D. 42, 1. 1. 38 D. 50, 16. § 11 I. 3, 19. 1. 137 § 6 D. 45, 1. 1. 73 eod. 1. 186 D. 50, 17. 1. 3 § 1 D. 49, 8. 1. 188 § 1 D. 50, 17);

    naturae concedere (см. s. 4); - b) (rerum) nat. = мир, свет;

    in (rerum) nat. esse = in rebus humanis esse (см. humanus s. 1); б) о живых существах, людях (1. 26 D. 1, 5. 1. 16 pr. D. 30. 1. 78 § 10 D. 36, 1. 1. 22 pr. D. 36, 2. 1. 2 pr. D. 37, 6. 1. 7 D. 38, 16. 1. 54 D. 40, 5); в) об имущественных предметах (1. 21 D. 5, 3. 1. 1 D. 7, 7. 1. 19 D. 15, 3. 1. 15 pr. D. 18, 1. 1. 1 D. 18, 4. 1. 13 § 5 D. 20, 1. 1. 50 § 1 D. 24, 1. 1. 24 pr. 1. 48 § 1. 1. 69 § 5. 1. 84 § 7. 1. 108 § 10 D. 30. 1. 40 § 4 D. 35, 1. 1. 20 pr. D. 38. 1. 1. 3 § 21 D. 41, 2. 1. 98 § 8 D. 46, 3);

    a natura recedere = in rerum nat. esse desinere (1. 3 D. 42, 2); - c) природное отношение, именно родство, прот. adoptio (§ 4 I. 1, 11. 1. 1 pr. D. 1, 7. 1. 16 eod. cf. 1. 23 pr. D. 28, 2. 1. 195 § 2 D. 50, 16); тк. = origo (1. 6 pr. D. 50, 1); - d) природное качество, характер, humanae nat. congruum (1. 65 § 1 D. 32. 1. 38 D. 12, 1. 1. 30 § 6 D. 29, 1. 1. 2 § 2 D. 9, 2. 1. 5 § 5 D. 41, 1. 1. 1 § 7 D. 9, 1);

    natura (прот. vitio corporis) sterilem esse (1. 14 § 3 D. 21, 1);

    nat. loci, agri (1. 24 pr. D. 39, 2. 1. 1 § 14. 23. 1. 2 § 6 D. 39, 3. 1. 1 § 3 D. 43, 20): nat. aquae (1. 6 eod. 1. 1 § 13 D. 39, 3);

    nat. fluminis (1. 30 § 2 D. 41, 1. 1. l4 § 1 D. 16, 3. 1. 15 D. 18, 6. 1. 10 § 1 D. 29, 3. 1. 83 § 5 D. 45, 1. 1. 2 § 1 eod. 1. 32 § 1 D. 8, 2. 1. 15 § 1 D. 8, 1. 1. 139 D. 45, 1); (1. 9 § 1 D. 45, 2. 1. 5 D. 46, 1);

    actionis (1. 12 § 2 D. 4, 2. 1. 14 § 13 D. 11, 7. § 3 I. 3, 24. 1. 7 § 5 D. 2, 14);

    negotii (1. 21 § 3 D. 22, 5);

    depositi (1. 24 D. 16, 3. § 2. 3. I. 2, 20); - e) закон природы, естественное право, напр. natura debere (1. 31 § 1 D. 5, 3. 1. 26 § 12 D. 12, 6. 1. 41 eod. 1. 6 D. 16, 2. 1. 1 § 17 D. 35, 2. 1. 47 D. 36, 1. 1. 10 D. 50, 16. 1. 84 § 1 D. 50, 17);

    nat. debitum (1. 1 § 7 D. 13, 5. 1. 60 D. 46, 1. 1. 19 pr. D. 3, 5. 1. 60 pr. D. 12, 6. 1. 14 eod. cf. 1. 206 D. 50, 17. 1. 10 eod. 1. 24 D. 1, 5. 1. 4 § 1 eod. 1. 45 D. 7, 1. 1. 1 § 12. 14. D. 44, 7. 1. 75 § 4 D. 45, 1).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > natura

  • 11 NATURA

    nature - природа; происходит от nasci (сравн. греч. "фюзис"); первоначально означает происхождение и развитие живых вещей; отсюда, внутренний принцип движения вещей; следовательно, природа определяется как принцип движения того, что есть через самого себя, а не через случайность; внутренний принцип любого движения или внутренний принцип, порождающий действие вещей; таким образом природа противопоставляется искусству как принцип и причина движения, как изначально и внутренне присущие ей противоположности противопоставляются внешнему и случайному. Следовательно, Фома (In lib. I Phys. lect. 1) определяет природу как: "принцип движения и покоя в том, в чем они есть". Следовательно, естественная наука касается вещей, имеющих в себе принцип движения. О том, что имеет в себе такой принцип движения (или изменения) и покоя, можно сказать, что оно в себе обладает самой природой. Существует два смысла - Природа как принцип и все вещи, которые обладают природным бытием, обычно имеются в виду вместе без разграничения. Более того, все поведение в обоих смыслах в соответствии с внутренним принципом является естественным, как например для огня естественным является возрастать, как и тенденция расти также является естественной (хотя сам по себе огонь не является природой и не обладает природой). Аристотель "пересматривает" определение природы: "природа будет для предметов, имеющих в себе начало движения, формой и видом, отделимым от них только логически" (Phys. II, c. 1, 193b 4-6). Так как сущность вещи совершенствуется в ходе изменения ее формой, саму сущность приходится называть природой вещи. Фома выстроил ряд различных значений по происхождению (In lib. II Sent. d. 37, q. 1, a. 1 sol): "Понятие природы используется различным образом. В первом значении природа понимается как то, что имеет отношение вообще ко всем существующим вещам, так как природа понимается как все, что может быть схвачено любым способом в мышлении. Второе значение свойственно только субстанциям; в соответствии с этим природа понимается как то, что может действовать или претерпевать воздействие. В третьем значении о природе говорят как о том, что является принципом движения или покоя в вещах, где она является сущностью, а не случайностью. В четвертом значении каждая вещь, содержащая специфическое отличие называется природой". Сравн. VIS, RATIO.

    Латинские философские термины > NATURA

  • 12 natura

    s f 1
    nature

    Dictionarium Latino-Gallicum botanicae > natura

  • 13 natura

    ae, f первое склонение природа

    Латинско-русский медицинско-фармацевтический словарь > natura

  • 14 natura

    nature

    Latin-English dictionary of medieval > natura

  • 15 natura

    , ae f
      1) природа;
      2) сущность, природные свойства

    Dictionary Latin-Russian new > natura

  • 16 Natūra natūrans. Natūra naturāta

    Природа порождающая. Природа порожденная.
    Бенедикт Спиноза, "Этика", 1, 29: Схолия. Прежде чем идти далее, я хочу изложить здесь или, лучше сказать, напомнить, что мы должны понимать под natura naturans (природа порождающая) и natura naturata (природа порожденная). Из предыдущего, я полагаю, ясно уже, что под natura naturans нам должно понимать то, что существует само по себе и представляется само через себя, иными словами, такие атрибуты субстанции, которые выражают вечную и бесконечную сущность, т. е. бога, поскольку он рассматривается как свободная причина. А под natura naturata я понимаю все то, что вытекает из необходимости природы бога, иными словами - каждого из его атрибутов, т. е. все модусы атрибутов бога, поскольку они рассматриваются как вещи, которые существуют в боге, и без бога не могут ни существовать, ни быть представляемы.
    Третья измена Гейне иудаизму заключается в том, что говорил о нем сам Волынский; это - чувство природы. Когда Браудо спорил с Жирмунским, что Гейне не мог не чувствовать природы, у меня была потребность доказывать, что он ее не чувствовал. Когда Волынский доказывает, что Гейне, как иудей, не чувствовал природы, у меня противоположная потребность - доказывать, что он ее чувствовал. Это происходит от того, что Гейне и тут противоречив до крайности, совмещает в себе, казалось бы, несовместимое. Во-первых: Гейне действительно чувствует природу не так, как чувствовали ее иенские романтики: стоит сравнить для этого впечатления от восхода солнца на Гарце в описании Тика [ Цитируется в книге: В. М. Жирмунский, Немецкий романтизм и современная мистика. - авт. ] и в описании Гейне. Однако в "Путевых картинах" есть намеки, указывающие на то, что Гейне был почти способен переселяться и в романтическое чувствование природы (Ильза). [ Описание реки Ильзы в "Путешествии на Гарц". - авт. ] Во-вторых: Гейне действительно чувствует природу как natura naturans; он чувствует, как пламенный иудей, это навиновское солнце, горящее в его собственном мозгу. В-третьих: По глубочайшему замечанию Волынского, евреи не чувствуют природы как natura naturata; да, это так. Но Гейне есть величайшее исключение, подтверждающее это правило. Он чувствовал иногда natura naturata как дай бог арийцу, он способен дать в одной лирической строке откровение о natura naturata, не уступающее нашему Фету или Тютчеву. И это гениальное арийское чувствование natura naturata есть новая измена иудейскому гениальному чувствованию natura naturans. (А. А. Блок, О иудаизме у Гейне.)
    Никто не выражался в более возвышенных словах о божестве, чем Спиноза. Вместо того, чтобы сказать, будто он отрицает бога, можно было сказать, что он отрицает человека. Все конечные вещи суть для него лишь модусы бесконечной субстанции. Все конечные вещи заключены в боге, человеческий дух есть лишь луч бесконечного мышления, человеческое тело есть лишь атом бесконечного протяжения; бог есть бесконечная причина того и другого - духов и тел, natura naturans. (Генрих Гейне, К истории религии и философии в Германии.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Natūra natūrans. Natūra naturāta

  • 17 Natūra non facit saltus

    Природа не делает скачков.
    Воззрение, господствовавшее в науке до того, как было развито возникшее у Гегеля и получившее завершение в философии марксизма учение о переходе количественных изменений в качественные. Эта мысль (в форме natura non facit saltum - скачка) была сформулирована в 1751 г. Линнеем.
    □ В парафразе см. Historia non facit saltus
    В области искусства нельзя безнаказанно презирать великий логический закон прогрессивного движения. Искусство так же, как и природа, никогда не действует скачками (natura non facit saltus). (А. Н. Серов, Гектор Берлиоз.)
    Чем более накоплялось фактов, тем более естествоиспытатели убеждались в справедливости линнеевского изречения "natura non facit saltus" (в природе нет скачков). (К. А. Тимирязев, Краткий очерк теории Дарвина.)
    Обнаружилась тенденция истолковывать новые теории в смысле старого выражения: natura non facit saltum, - и впали в другую крайность: стали обращать внимание только на процесс постепенного количественного изменения данного явления, его переход в другое явление оставался совершенно непонятным. (Г. В. Плеханов, Очерки по истории материализма.)
    Новые геологические понятия, отвергающие внезапные перевороты и приписывающие все изменения в неорганическом мире медленным действиям в течение огромных времен, новые исследования и открытия, с каждым днем все более и более подтверждающие старое положение: natura non facit saltum, не могли не отразиться на понятиях о происхождении видов. (А. Н. Энгельгардт, По поводу книги Дарвина.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Natūra non facit saltus

  • 18 Natūra abhorret vacuum

    Природа боится пустоты, природа не терпит пустоты.
    Так до открытия атмосферного давления итальянским физиком Торричелли (начало XVII в.) объясняли действие насоса, т. е. поднятие жидкости вслед за поршнем, движущимся в вертикально расположенной трубе, нижний конец которой погружен в жидкость.
    ср. тж. Horror vacui
    И ты страдаешь, я знаю, пусть этот огонь жжет тебя, за отсутствием другого. Natura abhorret vacuum. Пустота всего хуже. Огонь, какой бы ни был, - жизнь. (А. И. Герцен, Письма Н. И. Сазонову и Н. X. Кетчеру, 18.VII 1835.)
    Вода имеет давление в воздухе, но вода в воде не имеет давления, или, лучше, есть нейтрализация всякого давления в себе. То же и воздух. Доказано опытами. Мысль эта принадлежит древним: Аристотелю, Герону, Архимеду. Автор [ Фр. Фон-Дриберг, "Доказательство ложности учения новейших физиков о давлении воды и воздуха". - авт. ] провел ясно всю начальную половину своей брошюры, но для объяснения явлений иным способом прибегнул к natura abhorret vacuum, и тут мне стало тошно. (Н. П. Огарев - А. И. Герцену 2.II [ 1845 ].)
    - Я всех нынче перепил. - Ты перепил, а я перепел. - О пьянствующие! О жаждущие! - Паж, дружочек, пополней, чтоб сверху коронка была! - Красная, как кардинальская мантия! - Natura abhorret vacuum. (Франсуа Рабле, Гаргантюа и Пантагрюэль.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Natūra abhorret vacuum

  • 19 Natūra naturāta

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Natūra naturāta

  • 20 Natūra non nisi parendo vincitur

    Природу побеждают только повинуясь ей, т. е. постижение законов природы позволяет поставить их на службу человеку.
    Выражение английского философа-материалиста Фрэнсиса Бэкона.
    Почти каждый год его ["Британского королевского общества" для содействия успехам естествознания ] список обогащается именами людей, которые приняли свою долю участия в медленном, но верном процессе подчинения природы разуму человека, о котором Бэкон сказал: natura non nisi parendo vincitur. (К. А. Тимирязев, Пятый юбилей "новой философии" - философии науки.)
    Передо мною раскрылись такие светлые перспективы, что становилось весело за жизнь и за человека. Истинная дорога найдена, и свернуть с нее уже невозможно. Natura parendo vincitur, - природу побеждает тот, кто ей повинуется; будут поняты все ее иконы, и человек станет над ней неограниченным властелином (В. В. Вересаев, Записки врача.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Natūra non nisi parendo vincitur

См. также в других словарях:

  • natură — NATÚRĂ, naturi, s.f. 1. Lumea materială; univers, fire; totalitatea fiinţelor şi a lucrurilor din Univers; p. restr. lumea fizică înconjurătoare, cuprinzând vegetaţia, formele de relief, clima. ♢ Ştiinţele naturii = ştiinţe care au ca obiect… …   Dicționar Român

  • Natura — Cosméticos S.A. Type Sociedade Anônima Traded as BM F Bovespa …   Wikipedia

  • Natura — puede referirse a: La palabra latina para naturaleza La zona genital, especialmente el ano En música, escala natural del modo mayor Instituciones Red Natura 2000, Unión Europea Fundación Natura, Ecuador Art Natura, Málaga Terra Natura Murcia,… …   Wikipedia Español

  • natura — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ia, CMc. naturaurze, blm {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} otaczający nas świat roślinny i zwierzęcy wraz z terenem, na którym istnieje i ze zjawiskami, które w nim zachodzą, bez tego,… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • NATURA — Poetis modo Iovis mater, modo subiecta, modo consors, modo nescio quidaliud. Sidonius. Cum Iuvenem super astra Iovem Natura Locaret, Susciperetque novus regna vetusta Deus. Priscianus Periegesi, Naturae gentior, quae mundum continet omnem.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • natura — natúra ž DEFINICIJA 1. rij. osobine ličnosti, temperament i karakter, ćud, narav, priroda osobe u širokom smislu [osjetljiva natura; uporna natura] 2. priroda SINTAGMA natura naturans (izg. natur natúrans) stvaralačka priroda, stvaralački princip …   Hrvatski jezični portal

  • natura — (Del lat. natūra). 1. f. naturaleza. 2. Mús. Escala natural del modo mayor. 3. p. us. Partes genitales. 4. ant. Conjunto de cosas semejantes por tener uno o varios caracteres comunes. a natura. loc. adv. p. us. naturalmente. contra …   Diccionario de la lengua española

  • natura — s.f. [lat. natūra, der. di natus, part. pass. di nasci nascere ]. 1. a. [sistema globale degli esseri viventi e delle cose inanimate che presentano un ordine, realizzano dei tipi e si formano secondo leggi] ▶◀ creato, mondo. ‖ cosmo, universo. b …   Enciclopedia Italiana

  • natura — sustantivo femenino 1. Uso/registro: literario. Naturaleza: La natura dotó a todas las personas de inteligencia. Frases y locuciones 1. contra natura 1.1. Contra toda norma moral …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • Natura — Cosmeticos SA Création 1969 Action BM F Bovespa: NATU3 Siège social …   Wikipédia en Français

  • Natura — (Skála Kallonís,Греция) Категория отеля: Адрес: Skala Kallonis, Skála Kallonís, 81107, Греци …   Каталог отелей

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»