-
1 natalis
nātālis, e (natus, ūs), zur Geburt gehörig, I) adi.: A) Geburts-, dies, Cic., od. (poet.) lux, Ov.: diem natalem suum agere (feiern) quotannis, Cic.: alcis diem natalem celebrare, Tac.: mi hodie est natalis dies, heute ist mein Geburtstag, Plaut.: Ggstz. certumst mihi hunc emortualem (Sterbetag) facere ex natali die, Plaut. Pseud. 1237. – n. dies reditus mei, der Jahrestag meiner Rückkehr aus der Verbannung, Cic.: n. dies huius urbis, der Errettung von der katilinarischen Verschwörung, Cic.: n. dies coloniae, Stiftungstag, Cic.: u. n. dies collegii, Inscr. – n. hora, Hor.: tempus, Ov.: humus od. solum, Geburtsort, Vaterland, Heimat, Ov. u. Sen.: astrum, Hor.: Iuno, Vorsteherin der Geburt, Tibull. – B) angeboren, morbus, Manil.: sterilitas, Colum.: decus, Val. Flacc. – II) subst.: A) nātālis, is, m., 1) Sing.: a) der Geburtsort, Delos natalis Apollinis, Hor. – b) der Geburtsgott, Geburtsgenius, Tibull. u. Ov. – c) der Geburtstag, Cic. u.a.: natalem alcis celebrare, publice celebrare, Suet.: debemus natales tuos perinde ac nostros celebrare, Plin. ep.: poet. sex mihi natales (Jahre) ierant, Ov.: natalis Romae, das Fest Palilia, das jährlich zum Andenken an die Erbauung Roms gefeiert wurde, Ov.: Minervae, da sie zum ersten Male einen Tempel erhielt, Ov.: natalis adoptionis, Jahrestag, Spart.: natali urbis DCXXXIII, im Jahre 633 der Stadt, Plin. – d) die Entstehung, Geburt von Menschen, nat. praeposterus, die verkehrte Geburt (Fußgeburt), Plin. 7, 46: erepto natale, der Quelle des Daseins, Lucan. 7, 391: dies natalis sui, Geburtstag, ICt. u. Eccl. (s. Rönsch Itala 104, der fälschlich einen Nomin. natale annimmt): tantarum arborum, Keim, Plin. 17, 73. – 2) Plur. nātālēs, ium, m., a) die Geburt, natalium periti, Nativitätssteller, Sen.: übtr., die Geburt, Entstehung, adamantis, Plin. – b) die Geburt, der Stand der Geburt, die Familie, natalium splendor, Plin. ep.: mulier natalibus clara, Ov.: homo claris natalibus, Tac.: praeter aetatem atque natales (vornehme Familie), Suet.: natalibus suis restitui od. reddi, in die Geburtsrechte wieder eingesetzt werden, ICt.: so auch de agnoscendis liberis restituendisque natalibus, Plin. ep. – B) nātāle, is, n., a) die Entstehung, par et aequa vum natale naturae et temporis, Chalcid. Tim. 23. p. 89, 1 Wr. – b) der Geburtsort, Plin. 4, 25. – / Abl. gew. natali; selten natale, Lucan. 7, 391. Itala Matth. 14, 6. Corp. inscr. Lat. 9, 2226 u. 14, 2795 u.a. (vgl. Neue-Wagener Formenl.3 1, 346.
-
2 natalis
nātālis, e (natus, ūs), zur Geburt gehörig, I) adi.: A) Geburts-, dies, Cic., od. (poet.) lux, Ov.: diem natalem suum agere (feiern) quotannis, Cic.: alcis diem natalem celebrare, Tac.: mi hodie est natalis dies, heute ist mein Geburtstag, Plaut.: Ggstz. certumst mihi hunc emortualem (Sterbetag) facere ex natali die, Plaut. Pseud. 1237. – n. dies reditus mei, der Jahrestag meiner Rückkehr aus der Verbannung, Cic.: n. dies huius urbis, der Errettung von der katilinarischen Verschwörung, Cic.: n. dies coloniae, Stiftungstag, Cic.: u. n. dies collegii, Inscr. – n. hora, Hor.: tempus, Ov.: humus od. solum, Geburtsort, Vaterland, Heimat, Ov. u. Sen.: astrum, Hor.: Iuno, Vorsteherin der Geburt, Tibull. – B) angeboren, morbus, Manil.: sterilitas, Colum.: decus, Val. Flacc. – II) subst.: A) nātālis, is, m., 1) Sing.: a) der Geburtsort, Delos natalis Apollinis, Hor. – b) der Geburtsgott, Geburtsgenius, Tibull. u. Ov. – c) der Geburtstag, Cic. u.a.: natalem alcis celebrare, publice celebrare, Suet.: debemus natales tuos perinde ac nostros celebrare, Plin. ep.: poet. sex mihi natales (Jahre) ierant, Ov.: natalis Romae, das Fest Palilia, das jährlich zum Andenken an die Erbauung Roms gefeiert wurde, Ov.: Minervae, da sie zum ersten Male einen Tempel erhielt, Ov.: natalis adoptionis, Jahrestag, Spart.: natali urbis DCXXXIII, im Jahre————633 der Stadt, Plin. – d) die Entstehung, Geburt von Menschen, nat. praeposterus, die verkehrte Geburt (Fußgeburt), Plin. 7, 46: erepto natale, der Quelle des Daseins, Lucan. 7, 391: dies natalis sui, Geburtstag, ICt. u. Eccl. (s. Rönsch Itala 104, der fälschlich einen Nomin. natale annimmt): tantarum arborum, Keim, Plin. 17, 73. – 2) Plur. nātālēs, ium, m., a) die Geburt, natalium periti, Nativitätssteller, Sen.: übtr., die Geburt, Entstehung, adamantis, Plin. – b) die Geburt, der Stand der Geburt, die Familie, natalium splendor, Plin. ep.: mulier natalibus clara, Ov.: homo claris natalibus, Tac.: praeter aetatem atque natales (vornehme Familie), Suet.: natalibus suis restitui od. reddi, in die Geburtsrechte wieder eingesetzt werden, ICt.: so auch de agnoscendis liberis restituendisque natalibus, Plin. ep. – B) nātāle, is, n., a) die Entstehung, par et aequa vum natale naturae et temporis, Chalcid. Tim. 23. p. 89, 1 Wr. – b) der Geburtsort, Plin. 4, 25. – ⇒ Abl. gew. natali; selten natale, Lucan. 7, 391. Itala Matth. 14, 6. Corp. inscr. Lat. 9, 2226 u. 14, 2795 u.a. (vgl. Neue-Wagener Formenl.3 1, 346. -
3 nātālis
nātālis e, adj. [natus], of birth, birth-, natal: ubi erit puero natalis dies, T.: dies vere natalis huius urbis: astrum, H.: lux, O.: Delos Apollinis, birthplace, H.—As subst m. (sc. dies; abl. nātālī), a birthday: ad urbem (veni) tertio Non., natali meo: natalīs grate numeras? H.: meus, V.: natalibus actis Bis senis, O.— The god of birth, Tb., O.— Plur m., birth, origin, lineage, family: tuis natalibus Inveniet quisquam sublimius? Iu.: mulier natalibus clara, O.* * *natalis, natale ADJnatal, of birth -
4 natalis
natalis natalis, e родной -
5 natalis
natalis natalis, is m рождения день -
6 natalis
, natalisbirthday. -
7 natalis
-
8 natalis
[st1]1 [-] natālis, e: - [abcl][b]a - relatif à la naissance, natal, de naissance. - [abcl]b - inné, naturel, que l'on apporte à la naissance.[/b] - natalis dies reditus, Cic.: jour anniversaire d'un retour. - natalis domus: maison natale. - natale solum, Ov.: la patrie, le sol natal. - natale astrum, Hor.: astre qui préside à la naissance. - natalis sterelitas, Col.: stérilité naturelle. [st1]2 [-] natālis, is, m. (s.-ent. dies; abl. natali, qqf. natale): jour de naissance, anniversaire. - natali die tuo: au jour anniversaire de ta naissance. - natales grate numeras? Hor. Ep. 2, 2, 210: vois-tu avec reconnaissance revenir ton anniversaire? - meus est natalis, Virg. B. 3, 76: c'est le jour de mon anniversaire. - natalem eripere, Luc. 7, 390: empêcher de naître. [st1]3 [-] natālis, is, m.: Tib. Ov. génie (dieu particulier qui préside à la naissance de chaque homme et l'accompagne pendant sa vie).* * *[st1]1 [-] natālis, e: - [abcl][b]a - relatif à la naissance, natal, de naissance. - [abcl]b - inné, naturel, que l'on apporte à la naissance.[/b] - natalis dies reditus, Cic.: jour anniversaire d'un retour. - natalis domus: maison natale. - natale solum, Ov.: la patrie, le sol natal. - natale astrum, Hor.: astre qui préside à la naissance. - natalis sterelitas, Col.: stérilité naturelle. [st1]2 [-] natālis, is, m. (s.-ent. dies; abl. natali, qqf. natale): jour de naissance, anniversaire. - natali die tuo: au jour anniversaire de ta naissance. - natales grate numeras? Hor. Ep. 2, 2, 210: vois-tu avec reconnaissance revenir ton anniversaire? - meus est natalis, Virg. B. 3, 76: c'est le jour de mon anniversaire. - natalem eripere, Luc. 7, 390: empêcher de naître. [st1]3 [-] natālis, is, m.: Tib. Ov. génie (dieu particulier qui préside à la naissance de chaque homme et l'accompagne pendant sa vie).* * *Natalis, pen. prod. m. g. vel Natale, n. g. et hoc Natalitium. Cic. Plin. Le jour de la naissance ou nativité d'un chascun, Le natal, ou jour natal, Nouel.\Vrbis natalis. Plin. Le jour que la ville fut fondee.\Domus. Ouid. En laquelle on a esté né.\Lux. Ouid. Le jour de la nativité.\Sterilitas natalis et ingenita. Columel. Une sterilité naturelle. -
9 Natalis
1.nātālis, e, adj. [natus, nascor], of or belonging to one's birth, birth-, natal:II.hunc emortualem facere ex natali die,
Plaut. Ps. 4, 7, 139:nunc huic lenonist hodie natalis dies,
id. ib. 3, 1, 9:natali die tuo scripsisti epistulam ad me,
Cic. Att. 9, 5, 1; cf.:quem ego diem vere natalem hujus urbis aut certe salutarem appellare possum,
Cic. Fl. 40, 102:natalis dies reditūs mei,
id. Att. 3, 20, 1:scit genius natale comes qui, temperat astrum,
Hor. Ep. 2, 2, 187:tempus,
Ov. F. 6, 797:lux,
id. Ib. 219:hora,
Hor. C. 2, 17, 19: humus. Ov. P. 2, 9, 78:domus,
Val. Fl. 3, 321:sterilitas,
native, Col. 3, 7: so,natale decus,
Val. Fl. 6, 61.—Subst.: nātālis, is (abl. natali;A.rarely natale,
Luc. 7, 391; Inscr. Orell. 775; 2534; al. cf. Neue, Formenl. 1, p. 228 sq.), m. (sc. dies).Lit., a birthday:2.ad urbem (veni) tertio Non. natali meo,
Cic. Att. 7, 5, 3:natales grate numeras?
Hor. Ep. 2, 2, 210:meus est natalis,
Verg. E. 3, 76:sex mihi natales ierant,
Ov. H. 15, 61:Brutorum et Cassi natalibus,
Juv. 5, 37:debemus mehercule natales tuos perinde ac nostros celebrare,
Plin. Ep. 6, 30, 1. On this day it was customary to make offerings, the men to their Genius, and the women to Juno, and to make presents to each other, Ov. Tr. 3, 13, 2; 5, 5, 1; Mart. 8, 64, 14.—Transf., any anniversary, a commemorative festival.—Of the day of the foundation of Rome:B.natali Urbis DCXXXII.,
Plin. 14, 4, 6, § 55.—(In eccl. Lat.) Of a martyr's death: dies in quo, lege functi carneā, in superna regna nascuntur Dei. Paul. Nol. Carm. 21, 171 sq. So of other anniversaries, Paul. Nol. Ep. 20, 3; Aug Serm. 15 de Sanct. init.; id. Serm. 310 in lemm. — Poet.:natalem alicui eripere,
to prevent one's being born, Luc. 7, 390.—In plur.: nātāles, ĭum, m., birth, origin, lineage, extraction, descent, family (postAug.):2.natalium periti,
the casters of nativities, Sen. Q. N. 2, 32, 7:Cornelius Fuscus claris natalibus,
of distinguished birth, Tac. H. 2, 86; cf.:natalium claritas,
id. ib. 1, 49:mulier natalibus clara,
Plin. Ep. 8, 18, 8:quid, Catilina, tuis natalibus atque Cethegi Inveniet quisquam sublimius?
Juv. 8, 231:dedecus natalium velare,
Tac. A. 11, 21: natalibus suis restitui or reddi, to be restored to one's birthright, i. e. to be [p. 1189] freed from slavery (because all men were regarded as originally free), Dig. 40, 11, 2:libertus natalibus redditus,
ib. 38, 2, 3:de restituendis natalibus,
Plin. Ep. 10, 73 (78). —Transf., of things, birth, origin:C.adamanti pallor argenti, et in auro non nisi excellentissimo natales,
i. e. is produced only in gold-mines, Plin. 37, 4, 15, § 56:arborum,
the seed, id. 17, 10, 14, § 73:natales impatientiae,
Tert. Pat. 5:a Pentateucho natales agnitionis supputabuntur,
id. adv. Marc. 1, 10.—nātāle, is, n.:2.et Musis natale in nemore Heliconis adsignant,
the place of birth, Plin. 4, 7, 12, § 25.Nātālis, is, m., a Roman surname, e. g. Antonius Natalis, Tac. A. 15, 50, 54 sq.; 71. -
10 natalis
1.nātālis, e, adj. [natus, nascor], of or belonging to one's birth, birth-, natal:II.hunc emortualem facere ex natali die,
Plaut. Ps. 4, 7, 139:nunc huic lenonist hodie natalis dies,
id. ib. 3, 1, 9:natali die tuo scripsisti epistulam ad me,
Cic. Att. 9, 5, 1; cf.:quem ego diem vere natalem hujus urbis aut certe salutarem appellare possum,
Cic. Fl. 40, 102:natalis dies reditūs mei,
id. Att. 3, 20, 1:scit genius natale comes qui, temperat astrum,
Hor. Ep. 2, 2, 187:tempus,
Ov. F. 6, 797:lux,
id. Ib. 219:hora,
Hor. C. 2, 17, 19: humus. Ov. P. 2, 9, 78:domus,
Val. Fl. 3, 321:sterilitas,
native, Col. 3, 7: so,natale decus,
Val. Fl. 6, 61.—Subst.: nātālis, is (abl. natali;A.rarely natale,
Luc. 7, 391; Inscr. Orell. 775; 2534; al. cf. Neue, Formenl. 1, p. 228 sq.), m. (sc. dies).Lit., a birthday:2.ad urbem (veni) tertio Non. natali meo,
Cic. Att. 7, 5, 3:natales grate numeras?
Hor. Ep. 2, 2, 210:meus est natalis,
Verg. E. 3, 76:sex mihi natales ierant,
Ov. H. 15, 61:Brutorum et Cassi natalibus,
Juv. 5, 37:debemus mehercule natales tuos perinde ac nostros celebrare,
Plin. Ep. 6, 30, 1. On this day it was customary to make offerings, the men to their Genius, and the women to Juno, and to make presents to each other, Ov. Tr. 3, 13, 2; 5, 5, 1; Mart. 8, 64, 14.—Transf., any anniversary, a commemorative festival.—Of the day of the foundation of Rome:B.natali Urbis DCXXXII.,
Plin. 14, 4, 6, § 55.—(In eccl. Lat.) Of a martyr's death: dies in quo, lege functi carneā, in superna regna nascuntur Dei. Paul. Nol. Carm. 21, 171 sq. So of other anniversaries, Paul. Nol. Ep. 20, 3; Aug Serm. 15 de Sanct. init.; id. Serm. 310 in lemm. — Poet.:natalem alicui eripere,
to prevent one's being born, Luc. 7, 390.—In plur.: nātāles, ĭum, m., birth, origin, lineage, extraction, descent, family (postAug.):2.natalium periti,
the casters of nativities, Sen. Q. N. 2, 32, 7:Cornelius Fuscus claris natalibus,
of distinguished birth, Tac. H. 2, 86; cf.:natalium claritas,
id. ib. 1, 49:mulier natalibus clara,
Plin. Ep. 8, 18, 8:quid, Catilina, tuis natalibus atque Cethegi Inveniet quisquam sublimius?
Juv. 8, 231:dedecus natalium velare,
Tac. A. 11, 21: natalibus suis restitui or reddi, to be restored to one's birthright, i. e. to be [p. 1189] freed from slavery (because all men were regarded as originally free), Dig. 40, 11, 2:libertus natalibus redditus,
ib. 38, 2, 3:de restituendis natalibus,
Plin. Ep. 10, 73 (78). —Transf., of things, birth, origin:C.adamanti pallor argenti, et in auro non nisi excellentissimo natales,
i. e. is produced only in gold-mines, Plin. 37, 4, 15, § 56:arborum,
the seed, id. 17, 10, 14, § 73:natales impatientiae,
Tert. Pat. 5:a Pentateucho natales agnitionis supputabuntur,
id. adv. Marc. 1, 10.—nātāle, is, n.:2.et Musis natale in nemore Heliconis adsignant,
the place of birth, Plin. 4, 7, 12, § 25.Nātālis, is, m., a Roman surname, e. g. Antonius Natalis, Tac. A. 15, 50, 54 sq.; 71. -
11 natalis
I nātālis, e [ natus ]1) относящийся к рождению, связанный с моментом рождения ( hora H)dies n. Pl, C, T — день рождения, тж. день основания ( coloniae C) или избавления ( urbis C), а тж. годовщина ( reditūs mei C)2) родной, отчий, отечественный (solum Sen; humus O)4) прирождённый, врождённый (decus VF; morbus Man)II nātālis, is (abl. sg. преим. i) m.1) (sc. dies) день рожденияaliquid alicui natali suo donare Pt — подарить что-л. кому-л. ко дню его рожденияnatales grate memorare H — с благодарностью вести счёт дням своего рождения, т. е. не страшиться наступающей старости2) (sc. locus) место рождения, родина PM3) бог рождения, гений-хранитель Tib, O4) pl. род, происхождение, общественное положение (natales clari T; natalium splendor PJ) -
12 natalis
к рождению относящийся, nat. dies (1. 31 § 8 D. 24, 1. 1. 98 pr. D. 50, 16); прямо natalis = nat. dies (1. 5 D. 28, 1); тк. dies natalis sui (1. 3 § 3 D. 4, 4);nat. professio (l. 6 C. 4, 21);
natales (subst.) a) рождение (1. 13 C. 4, 19);
b) происхождение, род, natales tui, licet ingenuum te probare possis (1. 10 eod.);
natalium dignitas (1. 69 § 5 D. 23, 3);
honestas (1. 7 C. 8, 51);
natalibus (suis) restitui, reddi, рескриптом императора возвести вольноотпущенника в достоинство свободнорожденного (1. 10 § 3 D. 2, 4. 1. 3 § 1 D. 38, 2. 1. 4 D. 40, 10. tit. D. 40, 11).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > natalis
-
13 natalis
-is/e adj Bpnatal, origine (d'natalis) -
14 natalis
I., natale (m = f,n)относящийся к рождению; роднойII., alis mдень рождения -
15 Natalis-Schaltung
-
16 Zosterops natalis
—1. LAT Zosterops natalis ( Lister)2. RUS белолобая белоглазка f3. ENG Christmas Island white-eye4. DEU Weißstirn-Brillenvogel m5. FRA —VOCABULARIUM NOMINUM ANIMALIUM QUINQUELINGUE — AVES > Zosterops natalis
-
17 Ictalurus natalis
—1. LAT Ictalurus natalis (Lesueur)2. RUS жёлтый сомик m3. ENG yellow catfish, (northern) yellow bullhead4. DEU Langschwänziger Katzenwels m5. FRA barbotte f jauneVOCABULARIUM NOMINUM ANIMALIUM QUINQUELINGUE > Ictalurus natalis
-
18 dies natalis
-
19 Dies Natalis
Hari Ulang Tahun -
20 Minicius Natalis
гсрист времен Траяна; комментировал Юлиана (1. 9 D. 2, 12).Латинско-русский словарь к источникам римского права > Minicius Natalis
См. также в других словарях:
Natalis — (lateinisch „Geburtstag“) ist: Bezeichnung mehrere Jahrestage in der Antike: Natalis templi, der Tage der Weihe eines Tempels, er galt auch als Geburtstag des Gottes Natalis dies, Geburtstag einer Person, d. h. des Genius eines Mannes bzw. der… … Deutsch Wikipedia
Natālis [1] — Natālis (nämlich dies), 1) Tag der Geburt, womit das Leben einer Person beginnt; in diesem Sinn nur von Christus, Maria u. Johannes dem Täufer gebraucht; 2) der Todestag eines Heiligen od. (Natalitia martўris) Märtyrers; 3) der Tag der Ordination … Pierer's Universal-Lexikon
Natālis [2] — Natālis, 1) s. Alexander 112); 2) N. Argonensis, so v.w. Argonne, Noël; 3) N. Comes, s. Conti 12) … Pierer's Universal-Lexikon
Natālis — (sc. dies, lat.), bei den Kirchenvätern soviel wie Tag der Geburt, insbes. der Todestag eines Märtyrers (natalitia martyrum), als Geburtstag für das ewige Leben; in späterer Zeit auch der Tag der Erhebung zum Bischof, der Eintrittstag eines… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Natalis — Natalis, lat., die Geburt betreffend. n. dies, der Geburtstag, natales (dies), die Geburtstage, in der Kirchensprache die 4 Hauptfeste: Weihnachten, Ostern, Pfingsten, Allerheiligen, weil jedes derselben ein Geburtstag im höhern Sinne genannt… … Herders Conversations-Lexikon
Natalis — (latin) betyder fødselsdag, men bruges i patristisk og middelalderlig latin om martyrernes og helgenernes dødsdag (natalitia martyrum), der betragtedes som deres egentlige fødselsdag. Det bruges også om årsdagen for en afgørende forandring i et… … Danske encyklopædi
NATALIS — I. NATALIS Beda, Doctor Parisiensis, scripsit contra Lutherum, de unica Magdalena, contra Fabrum, etc. II. NATALIS Comes, vel de Comitibus, Venetus, floruit saeculô praeteritô, eruditioneinter primos, Athenaeum latine vertit, scripsit Historiam… … Hofmann J. Lexicon universale
Natalis, S. (2) — 2S. Natalis (21. Aug.), Priester und Bekenner zu Casale in Montserrat. Seine Acten sind nach Pinius eben so unverlässig, als die Zeit seines Lebens schwankt, welche nach den Boll. ungefähr zwischen das dritte und achte Jahrhundert fällt. Nach der … Vollständiges Heiligen-Lexikon
Natalis, S. (1) — 1S. Natalis (13. Mai). Dieser hl. Erzbischof von Mailand, der um d.J. 751 starb, besaß eine damals seltene Gelehrsamkeit, welche ihm in seinem Kampfe wider die Arianer, deren Ueberbleibsel während seines 1 Jahr und 2 Monate dauernden. Episkopales … Vollständiges Heiligen-Lexikon
Natalis, S. (3) — 3S. Natalis (Vitalis), (10 Oct.), ein Martyrer. S. S. Caitius. (V. 11) … Vollständiges Heiligen-Lexikon
Natalis, S. (4) — 4S. Natalis (31. Oct.), ein Priester zu Rom, steht im Elenchus … Vollständiges Heiligen-Lexikon