nəyi+haraya

I

1. дорога, путь:

1) полоса на земле, служащая для передвижения. Şose yolu шоссейная дорога, kənd yolu, araba yolu просёлочная дорога, dağ yolu горная дорога, torpaq yol грунтовая дорога, çala-çuxurlu yol ухабистая дорога, işlək yol tornaə дорога, dolama yol обходной путь, rahat yol удобный путь, piyada yolu пешеходная дорога, yolu keçmək перейти дорогу, yola çıxmaq выйти на дорогу, yol çəkmək проложить дорогу, yolun bir hissəsi часть пути, yolun uzunluğu длина пути, yol əyrisi кривая пути

2) линия в пространстве для передвижения и сообщения. Hava yolu воздушная дорога, su yolu водная дорога, asma yol подвесная дорога, dəniz və çay yolları морские и речные пути, yeraltı yol подземный путь, ticarət yolları торговые пути

3) место для прохода, проезда. Tikintiyə yol дорога на строительство, bazara yol дорога на базар, düşərgəyə gedən yol дорога, ведущая в лагерь, yol yoxdur нет дороги

4) направление, путь следования. Yolunu azmaq сбиться с дороги, с пути; yolları ayrılıb пути, дороги разошлись

5) поездка, путешествие. Yola hazırlaşmaq собираться в путь, yola hazırlamaq kimi, nəyi собирать, собрать, снаряжать, снарядить в путь, готовить в дорогу кого, что; yolda xəstələnmək заболеть в пути, yolda hadisə случай, происшествие в пути

2. перен. дорога:

1) направление деятельности, путь развития. Öz yolunu tapmaq найти свою дорогу, gələcəyə yol дорога в будущее

3. путь:

1) перен. направление деятельности, развития. Yaradıcılıq yolu путь творчества, tərəqqi yolu путь прогресса, həyat (ömür) yolu жизненный путь, mübarizə yolu путь борьбы, inkişaf yolu путь развития, qurtuluş yolu путь освобождения (спасения), mürəkkəb yol keçmək пройти сложный путь, şərəfli yol славный путь, demokratiya yolu путь демократии, ataların yolu ilə дорогой отцов, təkamül yolu ilə эволюционным путём, düzgün yol seçmək избрать правильный путь

2) средство, способ достижения чего-л. Bu yolla этим путём, təhlil yolu ilə путём анализа, çətin yolla трудным путём, sülh yolu ilə мирным путём, təsir yolu ilə путём воздействия, məsləhət yolu ilə путём консультаций, qanuni yolla законным путём

3) железнодорожная или трамвайная колея. Ehtiyat yol запасный путь

4) мн. ч. анат. орган в виде канала, в котором совершается какая-л. деятельность. Nəfəs yolları дыхательные пути, ifrazat yolları выделительные пути

4. тракт:

1) большая проездная дорога. Avtomobil yolu автомобильный тракт анат. mədəbağırsaq yolu желудочно-кишечный тракт, həzm yolu пищеварительный тракт

5. разг. в сочет. с числит. Bir yol один раз, yüz yol сто раз, iki yol gəlmişdi два раза приходил

II

1. дорожный. Yol təəssüratları дорожные впечатления, yol paltarı дорожный костюм, yol ləvazimatı дорожные принадлежности, yol ustası дорожный мастер, yol inşaatı дорожное строительство, yol şəbəkəsi дорожная сеть, yol nişanı дорожный знак, yol qurğuları дорожные сооружения

2. путевой:

1) относящийся к обслуживанию железнодорожных путей. Yol baxıcısı путевой обходчик

2) относящийся к путешествию. Yol qeydləri путевые записки (заметки)

3. проездной. Yol bileti проездной билет, yol pulu проездные деньги, yol sənədləri проездные документы; yol yoldaşı попутчик, yol işçisi путеец (работник ж.-д. службы)

◊ yol açmaq kimə, nəyə:

1. открыть дорогу, проложить путь, расчистить путь (дорогу) к ому

2. открыть возможность для кого, для чего; yol açıqdır презр. скатертью дорога; yaxşı yol! счастливого пути!; yol ağartmaq мерить версты; yol vermək: 1. kimə дать дорогу кому; 2. nəyə допустить что, дать возможность ч ему; yol kəsmək грабить; yol göstərmək kimə указать путь, выход из положения, посоветовать; yol salmaq: 1. проложить дорогу; 2. проторить дорогу; yol üstündədir kim: 1. готов к отъезду кто; 2. перен. шутл. дни сочтены у кого; yol axtarmaq искать пути, искать выход; yol tapmaq найти путь, выход; ürəyinə yol tapmaq kimin находить, найти путь к сердцу чьему; ürəyinə yol salmaq проникнуть в сердце; gözü yol çəkmək быть в ожидании кого-л.; yola vermək: 1. kimi жить мирно, быть в ладах с кем; 2. nəyi стараться содействовать, помочь (делу, работе и т.п.); yola düşmək отправиться, пуститься в путь; yola körpü salmaq, yola nərdivan qoymaq сократить путь (разговорами, шутками и т.п.); yola getmək kimlə уживаться, ладить, жить, работать в согласии с кем; yola gəlmək: 1. согласиться, перестать упорствовать, уступить; 2. исправиться, образумиться; yola gətirmək kimi уговорить кого; yola salmaq kimi: 1. отправить, снарядить, послать; 2. провожать, проводить; 3. отпустить, удовлетворив просьбу; 4. ирон. отослать, отказав в просьбе (выпроводить); gözü yolda qalmaq все глаза проглядеть; gözünü yolda qoymaq kimin заставить долго ждать кого; yoldan qoymaq, yoldan eləmək kimi: 1. помешать к ому отправиться в путь; 2. задержать в пути кого; yoldan qalmaq: 1. опоздать в дорогу; 2. задержаться в пути; yoldan çıxarmaq kimi сбивать, сбить с пути кого, закружить, задурить голову к ому, подстрекать на дурной поступок; yoldan çıxmaq сбиваться, сбиться с (правильного) пути; yolları başqa-başqadır kimin разные пути у кого; yolları ölçmək мерить версты; hər yoldan ötən всякий прохожий, каждый встречный; yoldan ötmək пройти мимо; yolları ayrı olmaq находиться на разных путях; yolu bir olmaq kimlə быть по пути с кем, идти в одном направлении с кем; yolu düşmək haraya оказаться где; bir yolun yolçusu olmaq быть попутчиком с кем-л.; yolunda dayanmaq (durmaq) kimin стать на пути чьё м; yolundan götürmək kimi убрать с дороги кого; yolunu azmaq сбиваться, сбиться с пути (дороги); yolunu azdırmaq kimin: 1. совращать, совратить с пути истинного кого; 2. сбивать с толку кого; yoluna davam etmək продолжать свой путь; yoluna qoymaq, yoluna salmaq nəyi направить по правильному пути; приводить, привести в порядок, урегулировать что, ставить, поставить на рельсы; yolunu itirmək сбиться с пути, заблудиться; yolunu kəsmək kimin преградить путь кому; yolunu davam etdirmək kimin продолжать путь чей; yolunu gözləmək kimin ждать, быть в ожидании кого, чего; yolundan pişik keçdi kimin кошка дорогу перебежала; yolundan dönmək свернуть с пути; yolundan dönməmək не сворачивать с пути; bir yol: 1. один раз; 2. однажды, как-то раз, как-то; yolun damarını qırmaq преодолеть, пройти большую половину дороги; yoluna düşmək войти в колею, bu yolda на этом пути; yolunda tikan əkmək kimin создавать, создать препятствия к ому; yolunu görmək kimin отблагодарить (вознаградить подарком, деньгами) за услугу кого

глаг. понуд. kimi, nəyi haraya заставить кого послать, отправить кого, что куда

1. силой, насильно, силком, насильственно. Zorla aparmaq насильно увезти, zorla gətirmək силой привести (притащить), zorla əlindən almaq насильно отнять, zorla içəri soxulmaq силой ворваться

2. еле, еле-еле, едва, едва-едва, с трудом, насилу. Zorla özünü saxlamaq едва сдержать себя, zorla gəlib çıxmaq еле добраться, zorla hərəkət etmək еле передвигаться, zorla hirsini boğmaq еле сдерживать злобу, zorla özünü çatdırmaq haraya едва успеть куда, zorla ayaq üstə durmaq едва стоять на ногах, zorla eşidilir едва слышно, zorla nəfəs alır едва дышит

3. поневоле, волей-неволей. Zorla razılığını verdi поневоле согласился

сущ. землетрясение. геол. Güclü zəlzələ сильное землетрясение, Rixter şkalası ilə 5 bal gücündə zəlzələ землетрясение силой в 5 балов по шкале Рихтера; zəlzələnin episentri эпицентр землетрясения, zəlzələ şkalası шкала землетрясения; тех. zəlzələyə dözümlülük сейсмостойкость

◊ zəlzələ salmaq haraya вызывать, вызвать волнения, суматоху, ажиотаж где

1. с пустыми руками:

1) ничего не имея, ничего не получив (прийти, явиться, уйти и т.п.). Əliboş qayıtmaq вернуться с пустыми руками (ни с чем), əliboş getmək haraya пойти куда с пустыми руками

2) ничего не добившись

2. без оружия, без средств защиты

3. без дела, без занятия. Əliboş qalmaq остаться без работы, без дела; əliboş gəzmək бездельничать, слоняться, праздно шататься

1. просеиваться, быть просеянным. Un ələnmişdir мука просеяна

2. отсеиваться, быть отсеянным

3. сыпаться, падать в большом количестве (о снеге, дожде и т.п.)

4. заливаться, быть залитым (огнём, светом); haraya nur ələnib залито светом что

harada, haraya

həmç. haraya – where; what place? hara gedirsən? Where are you going? hara gedirsənsə … wherever you go…

Çamadanımı taba bilmirəm. Baqaj itməsi münasibətiylə haraya müraciət edə bilirəm?

I prp üst; 1. “harada” sualına cavab verdikdə (D) halını tələb edir və “üstündə; da/də” kimi tərcümə olunur; die Lampe steht \auf dem Tisch çıraq masanın üstündədir; \auf der Reise yolda; \auf diesem Weg bu yolla, beləliklə; \auf der Universität universitetdə; ◊ \auf der Stelle dərhal, yerindəcə; 2. haraya sualına cavab verdikdə (A) tələb edir; ich lege die Lampe \auf den Tisch çırağı masanın üstünə qoyuram; 3. “səmt, istiqamət” bildirir; \auf … zu doğru; er lief \auf das Haus zu o, evə doğru qaçdı; \auf die Post gehen poçta getmək; 4. çeşidli münasibətlər bildirir; \auf die Bitte … (G) kiminsə xahişinə görə; \auf den ersten Blick ilk baxışdan; \auf azerbaidshanicsch azərbaycanca; \auf diese Weise bu üsulla, bu cür; \auf jeden Fall hər halda; \auf Wunsch arzuya, xahişə görə; sich \auf etw. verstehen bir şeydən başı çıxmaq; sich \auf etw. freuen qabaqcadan sevinmək; \auf ein Jahr bir ilə; \aufs beste olduqca yaxşı; bis \auf dich səndən başqa; ein Viertel \auf eins birə onbeş dəqiqə işləmiş; \auf Wiedersehen xudahafiz!, sağ olun!; \auf ihr Wohl! sizin sağlığınıza!; das liegt \auf der Hand bu aydındır; das hat nichts \auf sich eybi yoxdur; \aufs neue yenidən; \auf einmal birdən; II adv yuxarıya, oraya; von … \auf dan / dən; von klein \auf uşaqlıqdan; \auf und ab dala-qabağa, irəligeri, yuxarı-aşağı; \auf sein 1. ayaq üstdə olmaq; 2. açıq olmaq; ich fand ihn \auf mən gələndə o, ayaq üstdə idi (yerindən durmuşdu); die Tür ist \auf qapı açıqdır; III cj \auf daß… ötrü; IV int: \auf! qalx!

I prp (\bis an, \bis auf, \bis nach, \bis zu) …qədər, …kimi, …can/cən, \bis auf weiteres gələcək sərəncamadək; \bis dahin oraya qədər, oraya kimi, orayacan; \bis hierher buraya qədər, burayadək; \bis jetzt bu vaxta qədər, indiyə kimi; \bis oben ağzına qədər, ağzınacan; \bis über… -dan/-dən yuxarı; \bis wann? nə vaxta qədər?; \bis wohin? haraya qədər?; alle \bis auf einen hamı; bir nəfərdən başqa hamı; er hat seine Schuld \bis auf den letzten Manat bezalt o, borcunu son manatına qədər ödəmişdir; \bis aufs Blut son damla qanınacan; \bis über die Ohren xirtdəyəcən; \bis über die Knie dizdən yuxarı; \bis gestern dünənəcən, dünənə kimi; 6-8 Euro 6-dan 8 avroyadək; II cj: (daß) hələlik, hələ ki; -ca/-cə; -can/-cən

I prp (“harada?” sualına D, “haraya?” sualına cavab verdikdə A tələb edir) nəyinsə dalında (arxasında); dala, arxaya; II a dal, daldakı, arxadakı

prp (“haraya” sualına A, “harada” sualına D) içinə, içində; -da/-də; \in die Krim fahren Krıma getmək (miniklə); \in der Stunde dərsdə; \in einer Stunde 1) bir saat ərzində; 2) bir saatdan sonra; \in einem fort arası kəsilmədən, daim, aramsız

I prp 1. (haradan sualına D, haraya sualına A) alt; Arbeit \unter Tage məd. yer altında aparılan iş; ◊ mit j-m \unter einer Decke stecken kimləsə əlbir olmaq; j-m etw. \unter die Nase reiben nəyisə kiminsə başına qaxmaq; 2. (D) arasında; \unter den Zuschauern tamaşaçılar arasında; \unter sich öz aralarında; \unter uns gesagt öz aramızda qalsın; \unter anderem yeri gəlmişkən; 3. (D) … -dan/-dən; az; çatmamış; aşağı; \unter zehn Jahren on yaşdan az; 4. (D) … ilə; ərzində; -da/-də; \unter der Bedingung … şəraitdə; \unter den Augen göz qabağında; \unter vier Augen ikimizin arasında; II a aşağı; das \untere Stockwerk aşağı mərtəbə

adv haraya

adv 1. nə üstündə; nədən sonra; 2. nəyə; haraya, nə üçün; \worauf gründet sich deine Meinung? sənin fikrin nəyə əsaslanır?