mylja

* * *

(myl, mulda, muldr), v. to crush to pieces (allt mylr hann með sínum tönnum).

* * *

pres. myl, pret. mulði, subj. mylði or mölði, Ls. 43; part. muldr, and mod. mulinn; [akin to mala, melja, etc.]:—to shiver, crush; mylr hann með sínum tönnum. Fas. i. 103; nú eru þeir allir muldir í sundr. Karl. 352; mergi smæra mölða ek þá meinkráku, Ls. 43; muldi sundr fótlegginn annan, Bs. ii. 11; skeljarnar er muldar vóru í smátt, 180.

* * *

(mel; mól, mólum; malinn), v. to grind (mala valbygg).

* * *

pret. mól, mólu; subj. pret. mœli, Gs. 10; part. malinn; reflex. pret. mólsk, Edda 78; a defect. strong verb supplied by weak forms, thus the strong pres. indic. sing. mel scarcely occurs; in mod. usage it is weak throughout, mala, malaði, malat, although the strong pret. may still be used in writing: [Ulf. malan = ἀγήθειν, Luke xvii. 35, and so through other Teut. languages; cp. Lat. mola, molere; Gr. μύλη; derived are Icel. mylja and melja, q. v.]:—to grind; en sú náttúra fylgði kvernunum, at þat mólsk á kverninni er sá mælti fyrir er mól, … Fróði konungr bað þær mala gull ok frið ok sælu Fróða … þær mólu litla hríð áðr niðr sukku skipin, Edda 78, 79 (the tale of Fróði and the power-mill, cp. 221); auð mölum Fróða (dat.) mölum alsælan, Gs. 5; né mœli svá mær bergrisa … malit hefi ek fyrir mik …, mól míns föður mær rammliga, … mölum enn framar, … mólu meyjar megins kostuðu, … malit höfum, Fróði, sem munum heita, 10 sqq.; frá ek at Fróða meyjar fullgóliga mólu, Edda 81 (in a verse); hann tók klæði ambáttar ok gékk at mala, Sæm. 110; mala valbygg, Hkv. 2. 2; konungr heyrði í hús nokkut kveðandi svá fagra, at honum fannsk mikit um, hann reið til hússins ok sá inn at þar sat kona við kvern, ok kvað for- knnnar fagrt við er hón mól, Fms. vii. 233; á þeim kvörnum mólu tólf konur byggkorn ok hveiti-korn til mannfæðis, höfðu hinar konurnar þá malat sitt hveiti, Od. xx. 106; at mala þeim korn eðr baka þeim brauð, H. E. i. 503; þær er mólu ból Amlóða (q. v.), Edda 67 (in a verse): metaph., stýri mól, of a rudder in the sea, Rekst.

II. metaph. to purr, of a cat, Germ. spinnen, freq. in mod. usage.

III. part. malit gull (cp. malmr), ground gold, pure gold; roðinn gulli mölnu, Sighvat.

(mer, marða, mariðr), v. to bruise, crush.

* * *

pres. mer; pret. marði; subj. merði; part. mariðr, mod. marinn:—to bruise, crush; svá var mariðr hans líkami, Róm. 329; the word is freq. in mod. usage, marinn reyr mun hann eigi sundr mylja, Matth. xii. 20.

* * *

(dat. moldu), f.

1) mould, earth (hlóðu síðan at grjóti ok jósu at moldu);

2) earth, the ground; fyrir m. ofan, above earth, alive; fyrir m. neðan, beneath the earth, underground; hníga til moldar, to die.

* * *

f., dat. moldu; [Ulf. mulda = χους and κονιορτός, Mark vi. 11, Luke ix. 5; A. S. molde; Engl. mould; O. H. G. molta; Dutch mul; Dan. muld; Swed. mull]:—mould, earth (from, mala and mylja); jósu at moldu, Eg. 300; hafa legit í moldu, Fms. v. 106; saurig mold, Stj. 115. Earth was symbolical of a purchase of land (cp. Lat. mancipium): the rite is thus described, nú kaupir maðr jörð …, hann á mold at taka sem í lögum er mælt, taka at arins-hornum fjórum, ok í öndugis-sæti, ok þar sem akr ok eng mætisk, ok þar sem holt ok hagi mætisk, ok njóta þeirra vátta á þingi at hann hefir mold rétt tekna, etc., N. G. L. i. 96; penningr gengr fyrir mold ok man, iii. 92, v. l.: as also in moldrofs-maðr (q. v.), D. N. i. 7:—vera fyrir ofan mold, above earth, alive, Fms. vi. 182; fyrir mold neðan, beneath earth, Vsp. 2; á moldu, on earth; meðan mold er ok menn lifa, Grág. ii. 169:—of burials, syngja e-n til moldar, to chant one into the mould, to bury, of a priest, Dipl. iv. 8, H. E. ii. 131; hníga til moldar, to die, Hðm. 16; fella til moldar, to fell to earth, slay, Fbr. (in a verse); maðr er moldu samr, man is dust, Sól. 47; úvígðri moldu, Landn. 117: in plur. funerals, standa yfir moldum e-s, to attend one’s funeral: the phrase, rigna í moldirnar, of rain into an open, fresh dug grave, Ísl. Þjóðs. ii. 55; moldar genginn, buried, Sól. 60; maðr er moldar auki, ‘a man is but mould eke’ is but dust, a saying, Rkv.; verða at moldar auka, to be turned into dust, Fas. i. (in a verse), Ver. 5.

COMPDS: moldarfullr, moldarhola, moldauki, moldbakki, moldbúi.

n. pl. (mod. örmull, m.), [ör- and mol, moli; old Swed. or-mylja = a digger, remover of mark-stones, Schlyter]:—prop. atoms, particles, remnants; at eigi finnisk örmol þeirra, 623. 35; var hón svá vandliga niðr brotin, nema nokkur örmol megi finnask í á þeirri er fellr …, Al. 93; brann upp allt Dana-virki, ok sá engi merki eptir né örmol, no trace nor remnants were seen, Fms. xi. 35; þeir sásk aldri síðan, ok engi örmul fundusk af Háreki, Nj. 279; segisk at enn megi finnask mörk ok örmul af örkinni, Stj. 59; ok sást engi örmul (örmull Cod.) síðan til þess, Ann. 1422.

from mylja.