Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

movent

  • 1 Verba movent, exempla trahunt

    Words move people, examples draw/compel them. Deeds, not words, give the example

    Latin Quotes (Latin to English) > Verba movent, exempla trahunt

  • 2 ходатайствующая сторона

    Русско-английский юридический словарь > ходатайствующая сторона

  • 3 ходатайствующая сторона

    Русско-английский словарь по экономии > ходатайствующая сторона

  • 4 ходатайствующая сторона

    Русско-английский юридический словарь > ходатайствующая сторона

  • 5 ходатайствующая сторона

    Бизнес, юриспруденция. Русско-английский словарь > ходатайствующая сторона

  • 6 вносящий резолюцию

    Law: movent, movent (и т.п.)

    Универсальный русско-английский словарь > вносящий резолюцию

  • 7 вносящий предложение

    Law: movent

    Универсальный русско-английский словарь > вносящий предложение

  • 8 движущая сила

    1) General subject: driving force, driving motive, driving-force, impetus, impulsive force, locomotive power, momentas, momentum, motivation, motive force, motive power, mover, operant force, prime engine of ( smth) (чего-л), prime mover, propellant, propeller, propulsion (тж. перен.), propulsive force, pulsion, sinews, driver, growth engine
    2) Naval: movent
    3) Literal: mainspring
    4) Military: actor, propelling force
    6) Bookish: effectrix
    8) Religion: dynamic
    9) Railway term: impellent
    10) Accounting: factor
    11) Automobile industry: impelling power
    12) Cinema: motor
    13) Physics: motivity, propellent
    15) Mechanics: drive force
    17) Business: driving power
    18) EBRD: powerhouse
    19) Automation: momentum force
    20) Robots: (вперёд) propulsion, (вперёд) propulsive force
    21) Arms production: propellent force
    22) Makarov: factor (процесса), impelling force, motive, operative force, propellant power, propulsive thrust, pull, sinew

    Универсальный русско-английский словарь > движущая сила

  • 9 ходатайствующая сторона

    Универсальный русско-английский словарь > ходатайствующая сторона

  • 10 ōrō

        ōrō āvī, ātus, āre    [1 os], to speak: talibus orabat Iuno, V.—To treat, argue, plead: matronis ipsis orantibus, i. e. at the mediation of: causam capitis, plead: causas melius, V.: cum eo de salute suā, treat, Cs.: ipse pro se oravit, pleaded his own cause, L.—To pray, beg, beseech, entreat, implore, supplicate: ‘me surpite morti,’ orabat, H.: orando surdas aurīs reddideras mihi, T.: socer Non orandus erat, vi sed faciendus, to be made my father-in-law, not by entreaty but by compulsion, O.: gnato uxorem, request a wife for, T.: Quod ego per hanc te dextram oro, T.: illud te, ut, etc., O.: multa deos orans, V.: te oro, ut redeat, T.: te etiam atque etiam oro, ut, etc.: oratos vos omnīs volo, Ne plus possit, etc., T.: quod ne faciatis, oro obtestorque vos: oro atque obsecro, adhibeatis misericordiam: et vocet oro, V.: istam, Oro, exue mentem, V.: Per deos oro... Este mei memores, O.: admittier orant (i. e. ut admittantur), V.: orantes primi transmittere cursum (i. e. ut primi transmitterent), V.: ut Octavius orandus sit pro salute cuiusquam civis.— Parenthet., with te or vos, I beg, prithee: dic, oro te, clarius: ne illa quidem, oro vos, movent? L.
    * * *
    I
    orare, oravi, oratus V
    beg, ask for, pray; beseech, plead, entreat; worship, adore
    II
    orere, -, - V

    Latin-English dictionary > ōrō

  • 11 per-ferō

        per-ferō tulī, lātus, ferre,    to bear through, bring home: lapis nec pertulit ictum, reach the mark, V.—To carry, bring, convey: Caesaris mandata ad Pompeium: epistulam, N.: Pansā mihi hunc nuntium perferente: cum ad eum fama tanti exercitūs perlata esset, had reached him, L.: perfertur circa collem clamor, resounds round the hill, L.: hinc te reginae ad limina perfer, betake yourself, V.—To convey news, announce, report, bring tidings: sermone omnium perfertur ad me, esse, etc., I am informed: nuntius perfert incensas navīs, V.: haec ab Romā in castra perlata movent Romanos, etc., L.—Fig., to bring to an end, bring about, carry through, carry out, complete, accomplish: id quod suscepi: mandata, Ta.: legem pertulit, ut, etc., had a law passed, L.: perficiam, ut possitis: perficite, ut is habeat, etc.—To bear, support, endure to the end: decem annorum poenam, N.: onus, H.: intrepidos ad fata novissima voltūs, kept, O.—To bear, suffer, put up with, brook, submit to, endure: perfer, si me amas: paupertatem, T.: frigore et fame et siti ac vigiliis perferendis: pauperiem, V.: indignitates, Cs.—To permit, suffer: cessare in tectis arma sua, Pr.: urbīs cremari, Ta.

    Latin-English dictionary > per-ferō

  • 12 cingo

    cingo, xi, nctum, 3, v. a. [cf. Gr kullos, kurtos;

    Lat. curvus, and clingo,

    Curt. Griech. Etym. p. 545 sq. ], to go round in a circle, to surround, encompass, environ, gird, wreathe, crown, etc. (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop
    A.
    In gen.:

    quid autem interius mente? Cingatur igitur corpore externo,

    i. e. it must be enclosed in a body, Cic. N. D 1, 11, 27:

    non enim coronà consessus vester cinctus est, ut solebat,

    id. Mil. 1, 1; cf.:

    judicium insolitā trepidum cinxere coronă,

    Luc. 1, 321;

    tris (navīs) Eurus... Inhdit vadis atque aggere cingit harenae,

    Verg. A 1, 112: cincta serpentibus Hydra, id. ib 7, 658: pennae ritu coepere volucrum Cingere utrumque latus, to cover, Ov M. 6, 718, apio fasces et secto cingere porro, Col. 10, 371.—
    B.
    Esp.
    1.
    To surround the body with a girdle, to gird on (the sword), to gird; esp. freq in pass. with abl., to be girded, encircled with something. iam quasi zonā, liene cinctus ambulo, Plaut Curc. 2, 1, 5; Curt. 3, 3, 19; cf.:

    cui lati clavi jus erit, ita cingatur, ut, etc.,

    Quint. 11, 3, 138:

    ut cingeretur fluxiore cincturā,

    Suet. Caes. 45:

    Hispano cingitur gladio,

    Liv. 7, 10, 5; 38, 21, 13; Suet. Calig 49:

    ferro,

    id. Aug. 35: ense, Ov F. 2, 13: cingor fulgentibus armis, Verg A. 2, 749; 11, 188, 11, 536; his cingi telis, id ib. 2, 520: ense latus cingit, Ov F. 2, 784; cf. Stat. Th. 4, 41:

    cinctas resolvite vestes, Ov M. 1, 382. filios balteis,

    Vulg. Lev 8, 13.— Poet., in pass with acc. (cf. accingor, II., and Zumpt, Gr §

    458): inutile ferrum Cingitur,

    Verg. A. 2, 511: cinctaeque ad pectora vestes Bracchia docta movent, Ov M. 6, 59.—Without case: Syrinx, Ov M. 1, 695;

    puer alte cinctus,

    Hor. S. 2, 8, 10.—Hence, in late Lat. cinctus = armis instructus, armatus, armed, equipped, enrolled:

    cinctus in aliā militiā,

    Dig. 39, 1, 38; cf. ib. 39, 1, 25.—As a girding up of the Roman dress was necessary in pursuits requiring physical action, hence, cingor (cf accingor), to make one ' s self ready for any thing, to prepare:

    cingitur, certe expedit se,

    Plaut. Am. 1, 1, 152;

    cingitur ipse furens certatim in proelia Turnus,

    Verg. A. 11, 486; cf.

    supra,

    Quint. 11, 3, 138; Hor S. 2, 8, 10; Ov. M. 6, 59.—
    2.
    To encircle with a garland or crown, to crown (freq., esp in the poets).
    a.
    Of the head:

    muralique caput summum cinxere coronā,

    Lucr. 2, 607; cf.

    Ov A. A. 3, 392 tempora floribus,

    Hor. C. 3, 25, 20;

    Verg A. 5, 71: spicis,

    Tib. 2, 1, 4 et saep.:

    comam lauro,

    Hor. C. 3, 30, 16; cf.:

    Graias barbara vitta comas,

    Ov. Tr. 4, 4, 78; Verg. A. 12, 163: de tenero cingite flore caput, Ov F 3, 254.— Poet.:

    Atlantis, cinctum assidue cui nubibus atris Piniferum caput et vento pulsatur et imbri,

    Verg. A. 4, 248; 7, 658; Prop. 4 (5), 1, 61.—
    b.
    To encircle other parts of the body:

    cujus lacertos anuli mei cingant,

    Mart. 11, 100, 2.—
    3.
    Of places, to surround, encircle, invest, enclose (the prevailing signif. in prose, esp. in the histt.; syn.: circumdo, claudo): (Tellus) oras maris undique cingens, Lucr. 6, 633; Cat. 64, 185; 64, 286:

    flumen Dubis paene totum oppidum cingit,

    Caes. B. G. 1, 38 provincia mari cincta, Cic. Fl. 12, 27:

    urbe portus ipse cingitur et continetur,

    id. Verr. 2, 5, 37, § 96 Zumpt:

    quod moenibus cingebatur,

    Tac. A. 13, 41:

    quae (terra) magnā ex parte cingitur fluctibus, speciem insulae praebet, etc.,

    Curt. 3, 1, 13; 8, 10, 23; Ov A. A. 2, 469: cingitur insula tribus millibus passuum, i.e. has a circuit of, etc., Plin. 6, 12, 13, § 32.— Poet.:

    cinxerunt aethera nimbi,

    covered, Verg. A. 5, 13:

    medium diem cinxere tenebrae,

    Sen. Herc. Fur. 939.— Trop.;

    diligentius urbem religione quam ipsis moenibus cingitis,

    fortify, Cic. N. D. 3, 40, 94.—
    4.
    In milit. lang., to surround a place or army for defence or in a hostile manner, to fortify, to invest, be set, besiege:

    coronā militum cincta urbs,

    Liv. 7, 27, 7: castra vallo, id 7, 39, 8 equites cornua cinxere. covered, id. 23, 29, 3:

    ultimum agmen validā manu,

    to cover, Curt. 4, 13, 30:

    urbem obsidione,

    to besieye, Verg. A. 3, 52;

    dextera cingitur amni,

    id. ib. 9, 469:

    (hostem) stationibus in modum obsidii,

    Tac. A. 6, 34:

    cingi ab armis hostium,

    Ov. P. 2, 8, 69; Tib. 2, 3, 37, Prop. 3 (4), 3, 42.—Trop Sicilia multis undique cincta persons. Cio. Imp. Pomp 11, 30.—
    5.
    To escort, to accompany inermi item regi praetor Achaeorum et unus ex purpuratis latus cingebant, Liv 32, 39, 8:

    dum latus sancti cingit tibi turba senatus, Ov P. 4, 9, 17: nec noscitur ulli, Agminibus comitum qui mode cinctus erat,

    id. Tr. 1, 5, 30:

    cincta virgo matrum catervā, id M. 12, 216, Vell 2, 14, 1,

    Tac. A. 1, 77;

    Sil 4, 448,

    Claud. Rapt. Pros. 2, 322 —
    C.
    To peel off the bark around:

    cingere est deglabrare,

    Dig. 47, 7, 6 Pr, cf. Plin 17, 24, 37, § 234 sqq.

    Lewis & Short latin dictionary > cingo

  • 13 evenio

    ē-vĕnĭo, vēni, ventum, 4 ( praes. subj. evenat, Enn. ap. Non. 507, 20; Plaut. Trin. 1, 2, 3; id. Mil. 4, 1, 19:

    evenant,

    id. Ep. 3, 1, 2), v. n., to come out, come forth.
    I.
    Lit. (very rare):

    merses profundo: pulchrior evenit,

    Hor. C. 4, 4, 65:

    tota arundo serius praedicto tempore evenit,

    comes up, grows up, Col. 4, 32, 2:

    sine modo rus eveniat,

    Plaut. Cas. 2, 8, 1:

    Capuam,

    id. Rud. 3, 2, 17; cf.:

    evenit sermo Samuelis Israeli,

    Vulg. 1 Reg. 3, 21.—Far more freq. and class.,
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to fall out, come to pass, happen; and with alicui, to befall, happen to, betide one (v. 2. accido, II., and 1. contingo, II. B. 3. b.):

    in hominum aetate multa eveniunt hujusmodi,

    Plaut. Am. 3, 2, 57 sq.; cf.:

    maxime id in rebus publicis evenit,

    Cic. Rep. 1, 44:

    timebam, ne evenirent ea, quae acciderunt,

    id. Fam. 6, 21; cf. id. Planc. 6, 15; Sall. C. 51, 26:

    quid homini potest turpius, quid viro miserius aut acerbius usu venire? quod tantum evenire dedecus?

    Cic. Quint. 15, 49:

    quem (sc. tyrannum) si optimates oppresserunt, quod ferme evenit, habet, etc.,

    id. Rep. 1, 42; cf.:

    quod evenit saepius,

    id. ib.:

    quod plerumque evenit,

    id. ib.; 2, 28 fin.:

    hoc in hac conformatione rei publicae non sine magnis principum vitiis evenit,

    id. ib. 1, 45 fin.:

    ut alia Tusculi, alia Romae eveniat saepe tempestas,

    id. Div. 2, 45:

    quota enim quaeque res evenit praedicta ab istis? aut si evenit quippiam: quid afferri potest, cur non casu id evenerit?

    id. ib. 2, 24, 52:

    ubi pax evenerat,

    had been concluded, Sall. C. 9, 3 et saep.:

    vereor, ne idem eveniat in meas litteras,

    that the same thing will happen to my letter, Cic. Fam. 2, 10.— Impers., it happens (cf.: accidit, incidit, contigit, obtingit, fit), with ut:

    evenit, senibus ambobus simul Iter ut esset,

    Ter. Phorm. 1, 2, 15; so Cic. Inv. 1, 35; Brutus ap. Cic. de Or. 2, 55, 224; Quint. 1, 5, 28; 2, 12, 5 et saep.; with quod, Enn. ap. Non. 507, 20 (cf. 2. accido):

    ob id, quod furtum fecit servus, evenit, quo minus eum habere domino liceat,

    Dig. 30, 1, 45.—With dat.:

    illi divitiae evenerunt maxumae,

    Plaut. Men. prol. 67; cf.:

    damna evenerunt maxuma misero mihi,

    id. Stich. 1, 3, 56:

    merito sibi ea evenerunt a me,

    id. Capt. 2, 3, 55:

    cum mihi nihil improviso evenisset,

    Cic. Rep. 1, 4:

    quibus (improbis) utinam ipsis evenissent ea, quae tum homines precabantur!

    id. Sest. 33; cf. id. Fin. 1, 16, 53 et saep.:

    L. Genucio consuli ea provincia sorte evenit,

    fell to, Liv. 7, 6;

    in the same sense without sorte,

    Sall. J. 35, 3; Liv. 2, 40 fin.; 9, 41 et saep.: si quid sibi eveniret, if any thing should happen to himself, euphemist. for if he should die, Suet. Caes. 86 Ruhnk.; Vop. Prob. 6 fin.; cf.:

    si in Pompeio quid humani evenisset,

    Sall. H. Fragm. 5, 8, p. 244 ed. Gerl. (v. 2. accido, II.).—
    B.
    In partic., to proceed, follow, result (as a consequence) from any thing; to turn out, issue, end in any way (cf. evado, I. B. 2.; evado is used both of [p. 667] persons and things, but evenio only of things):

    eventus est alicujus exitus negotii, in quo quaeri solet, quid ex quaque re evenerit, eveniat, eventurum sit, etc.,

    Cic. Inv. 1, 28, 42:

    ut nobis haec habitatio bona, fausta, felix fortunataque eveniat,

    Plaut. Trin. 1, 2, 3:

    quae (auspicia) sibi secunda evenerint,

    Cic. Div. 1, 15, 27 (al. secunde); cf. Suet. Vit. 9:

    cuncta prospera eventura,

    Sall. J. 63, 1; cf. Liv. 21, 21; 37, 47:

    quoniam quae occulte tentaverat, aspera foedaque evenerant (opp. prospere cessere),

    Sall. C. 26 fin. Kritz.; cf.:

    si adversa pugna evenisset,

    Liv. 8, 31:

    ut ea res mihi magistratuique bene atque feliciter eveniret,

    Cic. Mur. 1; so,

    bene ac feliciter,

    Liv. 31, 5; cf. feliciter, * Caes. B. G. 4, 25, 3:

    prospere,

    Cic. Fam. 3, 12, 2 (with cadere); so,

    prospere,

    Plaut. Ps. 2, 1, 1; Cic. N. D. 2, 66 fin.; Liv. 9, 19:

    bene,

    Sall. J. 92, 3; cf.:

    male istis eveniat,

    Plaut. Curc. 1, 1, 39:

    vides omnia fere contra ac dicta sint evenisse,

    Cic. Div. 2, 24 fin.; cf.:

    quod si fors aliter quam voles evenerit,

    Plaut. Cas. 2, 5, 37:

    si quid praeter spem evenit,

    Ter. And. 2, 6, 5; id. Ad. 5, 3, 29; id. Phorm. 2, 1, 16; 21:

    quoniam haec evenerunt nostra ex sententia,

    Plaut. Men. 5, 9, 89; cf. Ter. Heaut. 4, 5, 17; id. Hec. 5, 4, 32:

    istaec blanda dicta quo eveniant,

    Plaut. Most. 2, 1, 48; so,

    quo,

    id. ib. 1, 2, 52; id. Bacch. 1, 2, 36; cf.

    quorsum,

    Ter. Hec. 1, 2, 118.—Hence, ēventum, i, n. (acc. to evenio, II.).
    A. 1.
    In gen. (rare):

    semper me causae eventorum magis movent quam ipsa eventa,

    Cic. Att. 9, 5, 2:

    plurimorum seculorum et eventorum memoria,

    id. Rep. 3, 9, 14:

    si cujusque facti et eventi causa ponetur,

    id. Part. Or. 9, 32.—
    2.
    In Lucr. opp. conjunctum, of the external conditions, or accidents, of persons and things (as poverty, riches, freedom, etc.), Lucr. 1, 450; 458; 467; 470 al.—
    3.
    Alicujus, that which befalls one, experience, fortune:

    ei qui sciunt quid aliis acciderit, facile ex aliorum eventis suis rationibus possunt providere,

    Auct. Her. 4, 9, 13:

    ut te ex nostris eventis communibus admonendum putarem,

    Cic. Fam. 1, 7, 9:

    fabula rerum eventorumque nostrorum,

    id. ib. 5, 12, 6:

    cui omnia pendere ex alterius eventis coguntur,

    id. Tusc. 5, 12, 36:

    plures aliorum eventis docentur,

    Tac. A. 4, 33.—
    B.
    The issue, consequence, result, effect of an action (cf.: exitus, eventus, successus, obitus, occasus), freq. in Cic., usually plur.:

    consilia eventis ponderare,

    Cic. Rab. Post. 1;

    so opp. facta,

    id. Pis. 41; Fragm. ap. Non. 204, 6;

    opp. causae,

    id. Div. 1, 6 fin.; id. Top. 18:

    quorum praedicta quotidie videat re et eventis refelli,

    id. Div. 2, 47 fin. —In sing., Cic. Att. 3, 8, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > evenio

  • 14 folium

    fŏlĭum, ii, n. [Gr. phullon, for phulion; cf. alius, allos; root prob. phla-, phlasmos; Lat. flos, Flora], a leaf (cf. frons).
    I.
    Lit., of plants:

    quid in arboribus? in quibus non truncus, non rami, non folia sunt denique, nisi, etc.,

    Cic. de Or. 3, 46, 179:

    latissima (folia) fico, angusta myrto, capillata pino, aculeata aquifolio, etc.,

    Plin. 16, 24, 38, § 90:

    concava caepae,

    id. 19, 6, 31, § 100:

    foliis ex arboribus strictis,

    Caes. B. C. 3, 58, 3:

    mobilia,

    Hor. C. 1, 23, 5:

    amara,

    id. S. 2, 3, 114:

    arida laureae,

    Cic. Pis. 40, 97.—

    Prov.: folia nunc cadunt, si triduom hoc hic erimus, tum arbores in te cadent,

    Plaut. Men. 2, 3, 24.—As a proverb of mobility or changeableness:

    nec me consules movent, qui ipsi pluma aut folio facilius moventur,

    Cic. Att. 8, 15, 2.—The Sibyl wrote her oracles on leaves (acc. to Varro, on palmleaves), Verg. A. 3, 444; 6, 74 Serv.;

    hence, prov.: credite me vobis folium recitare Sibyllae,

    i. e. I am talking gospel, absolute truth, Juv. 8, 126.—
    * II.
    Trop., a thing of no consequence, a trifle:

    folia sunt artis et nugae merae,

    App. M. 1, p. 106, 8.—
    III.
    Transf., a leaf of paper (late Lat. for plagula, charta, or schedula):

    ille manu retractis in calcem foliis sic exorsus est,

    Macr. S. 5, 4, 1. (In Plin. 37, 7, 29, § 103, the better read. is fila; v. Jan. and Sillig, ad h. l.).

    Lewis & Short latin dictionary > folium

  • 15 gargarisso

    gargărīzo (also gargaridio, Varr. ap. Non. 117, 7; v. the letters D and Z: gargarisso, Varr. L. L. 6, § 96 Müll.; M. Aurel. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 4, 6 Mai.), āvi, ātum, 1, v. n. and a., = gargarizô, to gargle, take a gargle, use as a gargle.
    I.
    Lit.:

    gargarizare iis, quae salivam movent,

    Cels. 4, 2, 1:

    aliqua re,

    id. ib. 4; 6, 10;

    for which also: ex aliqua re,

    id. 6, 6, 26; 29:

    aliquid,

    Plin. 20, 9, 34, § 87; 20, 17, 73, § 188; 20, 22, 87, § 236 et saep.—
    II.
    Transf.: poëmata ejus gargaridians, dices: O Fortuna, o Fors Fortuna! Varr. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > gargarisso

  • 16 gargarizo

    gargărīzo (also gargaridio, Varr. ap. Non. 117, 7; v. the letters D and Z: gargarisso, Varr. L. L. 6, § 96 Müll.; M. Aurel. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 4, 6 Mai.), āvi, ātum, 1, v. n. and a., = gargarizô, to gargle, take a gargle, use as a gargle.
    I.
    Lit.:

    gargarizare iis, quae salivam movent,

    Cels. 4, 2, 1:

    aliqua re,

    id. ib. 4; 6, 10;

    for which also: ex aliqua re,

    id. 6, 6, 26; 29:

    aliquid,

    Plin. 20, 9, 34, § 87; 20, 17, 73, § 188; 20, 22, 87, § 236 et saep.—
    II.
    Transf.: poëmata ejus gargaridians, dices: O Fortuna, o Fors Fortuna! Varr. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > gargarizo

  • 17 hebes

    hĕbes, ĕtis ( acc. sing. hebem, Enn. and Caecil. ap. Charis. p. 107 P.; abl. hebeti;

    but hebete,

    Cels. 7, 3), adj. [hebeo], blunt, dull, in opp. to pointed or sharp (class.; esp. freq. in the trop. sense).
    I.
    Lit.: cujus (lunae) et nascentis et insenescentis alias hebetiora alias acutiora videntur cornua, Cic. Fragm. ap. Non. 122, 1:

    tela leviora atque hebetiora,

    id. Har. Resp. 1, 2:

    quo latiora (ossa) quaque parte sunt, hoc hebetiora,

    Cels. 8, 1, 66:

    ponite jam gladios hebetes, pugnetur acutis,

    Ov. A. A. 3, 589:

    machaera,

    Plaut. Mil. 1, 1, 53; cf.:

    hebeti mucrone,

    Lucr. 5, 1274, and hebeti ictu, which does not penetrate, Ov. M. 12, 85:

    oryx hebeti ferro caeditur,

    Juv. 11, 140:

    secures,

    id. 8, 137:

    angulus,

    obtuse, Front. de Form. Agr. p. 32 Goes.—As subst.: hĕbĕtĭa, ium, n., blunt tools, Quint. 2, 12, 18.—
    B.
    Transf., of sight, hearing, smell, taste, dull, dim, faint:

    utroque oculo natura hebete,

    Plin. 9, 15, 20:

    color,

    Ov. F. 5, 365; cf.:

    (orbem solis) adhuc hebetem vicina nocte,

    Stat. Ach. 2, 289:

    carbunculi hebetiores,

    Plin. 37, 7, 26, § 98:

    postea quam sensi populi Romani aures hebetiores, oculos autem esse acres atque acutos,

    Cic. Planc. 27, 66; cf. id. Rep. 6, 18:

    uva gustu hebes,

    tasteless, insipid, Col. 3, 2, 24: genus croci, without smell (opp. odoratum), Plin. 21, 11, 39, § 67:

    os hebes est, positaeque movent fastidia mensae,

    without appetite, Ov. P. 1, 10, 7:

    caro,

    without feeling, dead, Cels. 7, 6, 8; 7, 13, 1:

    ossa gingivarum,

    id. 6, 15, 17:

    qui torpet hebes locus ille,

    Ov. A. A. 3, 799. —
    II.
    Trop., dull, obtuse, sluggish, heavy, doltish, stupid (syn.:

    bardus, stupidus, ineptus, absurdus, stultus, fatuus, stolidus, brutus, etc.): sensus omnes hebetes et tardos esse arbitrabantur,

    Cic. Ac. 1, 8, 31:

    puer incessu tardus, sensu hebes,

    Plin. 7, 16, 17, § 76:

    tanta solertia animalium hebetissimis quoque est,

    id. 9, 30, 48:

    Epicurus, quem hebetem et rudem dicere solent Stoici,

    Cic. Div. 2, 50, 103; cf.:

    omnium ceterarum rerum oratio ludus est homini non hebeti neque inexercitato neque communium litterarum et politioris humanitatis experti,

    id. de Or. 2, 17, 71:

    memoria,

    id. ib. 2, 87, 357:

    me hebetem molestiae reddiderunt,

    id. Att. 9, 17, 2:

    nisi qui sit plane hebes,

    Quint. 7, 1, 48:

    nisi forte tam hebes futurus est judex, ut, etc.,

    id. 4, 2, 66: hebes ad aliquid, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; cf.:

    quis adeo hebes inveniretur, ut crederet? etc.,

    Tac. A. 14, 11: exercitus hebes infirmusque, raw, undisciplined,=rudis, Sall. J. 54, 3: hebes ad sustinendum laborem [p. 844] miles, sluggish, slow, tardy, Tac. H. 2, 99; Ov. M. 13, 135:

    adulescentia bruta et hebes,

    Sen. Ben. 3, 37, 3:

    spondeus quod est e longis duabus, hebetior videtur et tardior,

    Cic. Or. 64, 216: sed hac rhetorica philosophorum, non nostra illa forensi, quam necesse est, cum populariter loquatur, esse interdum paulo hebetiorem, i. e. more superficial, common (opp. to philosophical acuteness, nicety), id. Fin. 2, 6, 17:

    dolor,

    id. Att. 8, 3, 4:

    hoc Pansa aut non videt (hebeti enim ingenio est) aut negligit,

    id. Phil. 10, 8, 17; cf.:

    hebetiora hominum ingenia,

    id. N. D. 2, 6, 17:

    ratio,

    Plin. 2, 47, 46, § 119:

    quaedam hebes, sordida, jejuna oratio,

    Quint. 8, 3, 49:

    quasdam (litteras) velut acriores parum efficimus et aliis non dissimilibus sed quasi hebetioribus permutamus,

    id. 1, 11, 4.—Of a speaker: hebes lingua, magis malus quam callidus ingenio, Ps.-Sall. de Rep. 2, 9, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > hebes

  • 18 hebetia

    hĕbes, ĕtis ( acc. sing. hebem, Enn. and Caecil. ap. Charis. p. 107 P.; abl. hebeti;

    but hebete,

    Cels. 7, 3), adj. [hebeo], blunt, dull, in opp. to pointed or sharp (class.; esp. freq. in the trop. sense).
    I.
    Lit.: cujus (lunae) et nascentis et insenescentis alias hebetiora alias acutiora videntur cornua, Cic. Fragm. ap. Non. 122, 1:

    tela leviora atque hebetiora,

    id. Har. Resp. 1, 2:

    quo latiora (ossa) quaque parte sunt, hoc hebetiora,

    Cels. 8, 1, 66:

    ponite jam gladios hebetes, pugnetur acutis,

    Ov. A. A. 3, 589:

    machaera,

    Plaut. Mil. 1, 1, 53; cf.:

    hebeti mucrone,

    Lucr. 5, 1274, and hebeti ictu, which does not penetrate, Ov. M. 12, 85:

    oryx hebeti ferro caeditur,

    Juv. 11, 140:

    secures,

    id. 8, 137:

    angulus,

    obtuse, Front. de Form. Agr. p. 32 Goes.—As subst.: hĕbĕtĭa, ium, n., blunt tools, Quint. 2, 12, 18.—
    B.
    Transf., of sight, hearing, smell, taste, dull, dim, faint:

    utroque oculo natura hebete,

    Plin. 9, 15, 20:

    color,

    Ov. F. 5, 365; cf.:

    (orbem solis) adhuc hebetem vicina nocte,

    Stat. Ach. 2, 289:

    carbunculi hebetiores,

    Plin. 37, 7, 26, § 98:

    postea quam sensi populi Romani aures hebetiores, oculos autem esse acres atque acutos,

    Cic. Planc. 27, 66; cf. id. Rep. 6, 18:

    uva gustu hebes,

    tasteless, insipid, Col. 3, 2, 24: genus croci, without smell (opp. odoratum), Plin. 21, 11, 39, § 67:

    os hebes est, positaeque movent fastidia mensae,

    without appetite, Ov. P. 1, 10, 7:

    caro,

    without feeling, dead, Cels. 7, 6, 8; 7, 13, 1:

    ossa gingivarum,

    id. 6, 15, 17:

    qui torpet hebes locus ille,

    Ov. A. A. 3, 799. —
    II.
    Trop., dull, obtuse, sluggish, heavy, doltish, stupid (syn.:

    bardus, stupidus, ineptus, absurdus, stultus, fatuus, stolidus, brutus, etc.): sensus omnes hebetes et tardos esse arbitrabantur,

    Cic. Ac. 1, 8, 31:

    puer incessu tardus, sensu hebes,

    Plin. 7, 16, 17, § 76:

    tanta solertia animalium hebetissimis quoque est,

    id. 9, 30, 48:

    Epicurus, quem hebetem et rudem dicere solent Stoici,

    Cic. Div. 2, 50, 103; cf.:

    omnium ceterarum rerum oratio ludus est homini non hebeti neque inexercitato neque communium litterarum et politioris humanitatis experti,

    id. de Or. 2, 17, 71:

    memoria,

    id. ib. 2, 87, 357:

    me hebetem molestiae reddiderunt,

    id. Att. 9, 17, 2:

    nisi qui sit plane hebes,

    Quint. 7, 1, 48:

    nisi forte tam hebes futurus est judex, ut, etc.,

    id. 4, 2, 66: hebes ad aliquid, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; cf.:

    quis adeo hebes inveniretur, ut crederet? etc.,

    Tac. A. 14, 11: exercitus hebes infirmusque, raw, undisciplined,=rudis, Sall. J. 54, 3: hebes ad sustinendum laborem [p. 844] miles, sluggish, slow, tardy, Tac. H. 2, 99; Ov. M. 13, 135:

    adulescentia bruta et hebes,

    Sen. Ben. 3, 37, 3:

    spondeus quod est e longis duabus, hebetior videtur et tardior,

    Cic. Or. 64, 216: sed hac rhetorica philosophorum, non nostra illa forensi, quam necesse est, cum populariter loquatur, esse interdum paulo hebetiorem, i. e. more superficial, common (opp. to philosophical acuteness, nicety), id. Fin. 2, 6, 17:

    dolor,

    id. Att. 8, 3, 4:

    hoc Pansa aut non videt (hebeti enim ingenio est) aut negligit,

    id. Phil. 10, 8, 17; cf.:

    hebetiora hominum ingenia,

    id. N. D. 2, 6, 17:

    ratio,

    Plin. 2, 47, 46, § 119:

    quaedam hebes, sordida, jejuna oratio,

    Quint. 8, 3, 49:

    quasdam (litteras) velut acriores parum efficimus et aliis non dissimilibus sed quasi hebetioribus permutamus,

    id. 1, 11, 4.—Of a speaker: hebes lingua, magis malus quam callidus ingenio, Ps.-Sall. de Rep. 2, 9, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > hebetia

  • 19 Magnus

    1.
    magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:

    magnai reipublicai gratia,

    Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.
    I.
    Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.

    the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,

    a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:

    magna ossa lacertosque Exuit,

    Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:

    magnus fluens Nilus,

    Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:

    magna et pulcra domus,

    spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:

    montes,

    Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):

    templa caelitum,

    vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):

    aquae,

    great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    oppidum maximum,

    Caes. B. G. 1, 23.—
    B.
    Esp.
    1.
    Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:

    maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,

    Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:

    magna pecunia mutua,

    id. Att. 11, 3, 3:

    copia pabuli,

    Caes. B. G. 1, 16:

    multitudo peditatus,

    id. ib. 4, 34:

    divitiae,

    Nep. Dion. 1, 2:

    populus,

    Verg. A. 1, 148.—
    2.
    Rarely of time, for longus, multus:

    interea magnum sol circumvolvitur annum,

    Verg. A. 3, 284:

    magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,

    Macr. S. 2, 11:

    magno post tempore,

    Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—
    3.
    Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:

    magna voce confiteri,

    Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:

    tribunorum,

    Liv. 9, 46, 7.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):

    vir magnus in primis,

    Cic. N. D. 1, 43, 120:

    nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,

    id. ib. 2, 66, 167:

    magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,

    Nep. Them. 6, 1:

    Cato clarus atque magnus habetur,

    Sall. C. 53, 1:

    amicus,

    great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):

    virtus,

    Caes. B. G. 2, 15:

    infamia,

    Cic. Fam. 1, 1:

    eloquentia, gravitas, studium, contentio,

    id. ib.:

    multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,

    Caes. B. G. 1, 46:

    causa,

    great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:

    opus et arduum,

    id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:

    quamquam id magnum, et arduum est,

    something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:

    magna loqui,

    to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:

    magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,

    it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:

    probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,

    what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:

    quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,

    Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:

    jam magno natu,

    Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:

    homo magnus natu,

    id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:

    qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,

    older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:

    audivi ex majoribus natu,

    id. Off. 1, 30, 109:

    hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,

    Verg. A. 5, 644:

    annos natus major quadraginta,

    more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:

    civis major annis viginti,

    Suet. Caes. 42:

    cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,

    Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:

    ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,

    Liv. 6, 34:

    Gelo maximus stirpis,

    id. 23, 30:

    ut nubere vellet mulier viro, major juniori,

    App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.

    in gen.: Cyrus major,

    Lact. 4, 5, 7:

    quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,

    Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:

    si minor negotiis majoris intervenerit,

    Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:

    Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,

    Plaut. Trin. 3, 2, 16:

    ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,

    id. Mil. 2, 4, 20:

    L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,

    Cic. Phil. 3, 10, 25:

    patres majoresque nostri,

    id. Div. in Caecil. 21, 69:

    more majorum,

    id. Att. 1, 1, 1:

    spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,

    id. Fam. 12, 22, 2:

    majores natu,

    Nep. Iphicr. 1, 1:

    maxima virgo,

    the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:

    de istis rebus in patria majores natu consulemus,

    Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—
    2.
    In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:

    magni esse,

    to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:

    magni aestimare,

    id. Tusc. 5, 7, 20:

    magni existimans interesse ad decus,

    to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:

    emere agros poterunt quam volent magno,

    id. Agr. 2, 13, 34:

    magno vendere,

    id. Verr. 2, 3, 30, § 71:

    conducere aliquid nimium magno,

    too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:

    magno illi ea cunctatio stetit,

    cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:

    ornatus muliebris majoris pretii,

    Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:

    multo majoris alapae mecum veneunt,

    dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:

    senatus auctoritatem sibi maximi videri,

    Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:

    extollere aliquid in majus,

    more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:

    celebrare,

    id. ib. 13, 8:

    nuntiare,

    id. H. 3, 38:

    credere,

    to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:

    accipere,

    to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—
    3.
    Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):

    magnum clamat,

    greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:

    inclamare,

    Gell. 5, 9 fin.:

    exclamat derepente maximum,

    Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).
    A.
    Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—
    B.
    In gen.
    1.
    With no qualifying words.
    a.
    With the addition of the second term of the comparison.
    (α).
    With verbs:

    quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,

    Plaut. Mil. 3, 1, 28:

    saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,

    id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:

    magis honorem tribuere quam salutem accipere,

    Caes. B. G. 7, 20, 7:

    nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,

    Cic. Mil. 7, 17:

    magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,

    id. Clu. 32, 89.—Repeated:

    quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,

    Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:

    tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,

    id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:

    quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,

    Cic. Att. 16, 5, 2:

    magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,

    id. Cael. 6, 14.—
    (β).
    With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):

    umbra es amantum magis quam amator,

    Plaut. Mil. 3, 1, 31:

    magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,

    Cic. de Or. 2, 4, 15:

    aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,

    id. Mur. 8, 17:

    magis ratione et consilio quam virtute vicisse,

    Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:

    ut magis virtute quam dolo contenderent,

    id. ib. 1, 13, 6:

    se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,

    id. ib. 2, 32, 1:

    timori magis quam religioni consulere,

    id. B. C. 1, 67, 3:

    jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,

    Sall. C. 9, 1:

    non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),

    Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:

    in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,

    Quint. 9, 1, 23:

    Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,

    Liv. 10, 4, 10:

    pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,

    Sen. Suas. 6, 17:

    non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,

    Curt. 7, 6, 15; cf.:

    nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,

    Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):

    non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,

    Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):

    quid philosophia magis colendum?

    Cic. Fin. 3, 22, 76:

    quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?

    Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:

    quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,

    Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):

    Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,

    Hor. S. 2, 8, 17.—
    (γ).
    With pronn.:

    quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?

    Plaut. Poen. 1, 2, 64:

    quis homo sit magis meus quam tu es?

    id. Mil. 3, 1, 20:

    quam mage amo quam matrem meam,

    id. Truc. 3, 1, 17; cf.:

    quem ego ecastor mage amo quam me,

    id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:

    jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,

    Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:

    nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,

    Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—
    (δ).
    With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:

    neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,

    id. Am. 2, 1, 54:

    ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,

    Cic. de Or. 1, 42, 190:

    corpora magna magis quam firma,

    Liv. 5, 44, 4:

    vultu pulchro magis quam venusto,

    Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:

    neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,

    id. Ps. 4, 1, 27:

    ab secundis rebus magis etiam solito incauti,

    Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):

    ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,

    Plaut. Aul. 3, 2, 8. —
    b.
    Without the addition of the second term.
    (α).
    With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):

    sapiunt magis,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 4:

    magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,

    id. ib. 4, 10, 3:

    magis metuant,

    id. Mil. 5, 44:

    tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,

    Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:

    cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,

    id. Fam. 1, 9, 20:

    magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,

    Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—
    (β).
    With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):

    magis aedilis fieri non potuisset,

    better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—
    (γ).
    With pronn.:

    ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,

    Plaut. Truc. 1, 2, 75.—
    (δ).
    With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:

    ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,

    Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:

    magis anxius,

    Ov. M. 1, 182:

    hic magis tranquillu'st,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 55:

    nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,

    Ter. Eun. 5, 4, 12:

    nemo fuit magis severus nec magis continens,

    id. ib. 2, 1, 21:

    quod est magis verisimile,

    Caes. B. G. 3, 13, 6:

    magis admirabilis oratio,

    Quint. 8, 3, 24:

    magis communia verba,

    id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;

    nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,

    Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:

    magis aperte,

    Ter. Ad. 4, 5, 30:

    magis impense,

    id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:

    magis est dulcius,

    Plaut. Stich. 5, 4, 22:

    magis majores nugae,

    id. Men. prol. 55:

    magis modum in majorem,

    id. Am. 1, 1, 145:

    contentiores mage erunt,

    id. Poen. 2, 15.—
    2.
    Strengthened.
    a.
    By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:

    qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,

    Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:

    illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,

    id. de Or. 2, 32, 139:

    tanto magis Dic, quis est?

    Plaut. Bacch. 3, 6, 28:

    ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,

    id. Most. 3, 2, 146:

    vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,

    Lucr. 6, 460:

    quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,

    Cic. Mil. 9, 25:

    sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,

    Plaut. Most. 4, 2, 22:

    atque eo magis, si, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:

    eoque magis quod, etc.,

    id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;

    5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,

    Cic. Agr. 2, 35, 97:

    hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,

    Caes. B. C. 2, 20:

    quo magis cogito ego cum meo animo,

    Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:

    magis quam id reputo, tam magis uror,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 5:

    tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,

    Verg. A. 7, 787:

    quanto mage... tam magis,

    Lucr. 4, 81 sq.:

    quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,

    Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:

    quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,

    id. As. 1, 3, 6:

    densior hinc suboles Quam magis, etc.,

    Verg. G. 3, 309:

    cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,

    Caes. B. G. 6, 53.—
    b.
    By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:

    cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,

    Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:

    de Graecia cotidie magis et magis cogito,

    Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:

    magis deinde ac magis,

    Suet. Vit. 10:

    post hoc magis ac magis,

    id. Gram. 3;

    for which also: magisque ac magis deinceps,

    id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:

    magis atque magis,

    Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:

    post, vento crescente, magis magis increbescunt,

    id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—
    3.
    Pleon.
    a.
    With potius (anteclass.):

    magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,

    Plaut. As. 3, 3, 99:

    mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,

    id. Trin. 2, 1, 38.—
    b.
    With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;

    his vero auditis multo magis,

    Cic. Tusc. 1, 31, 76:

    finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,

    Dig. 17, 2, 52, § 10. —
    C.
    In partic.: non (neque) magis quam.
    1.
    To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:

    domus erat non domino magis ornamento quam civitati,

    i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:

    non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,

    Liv. 22, 27, 2:

    conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,

    Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:

    si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,

    id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:

    non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,

    Sen. Ep. 87, 25;

    Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,

    Suet. Calig. 19. —Ellipt.:

    nec eo magis lege liberi sunto,

    just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—
    2.
    For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:

    deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,

    Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:

    miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,

    Liv. 2, 5; 1, 28.—
    3.
    Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:

    sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,

    Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:

    minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,

    Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:

    quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,

    Sen. Ep. 40, 11; cf.:

    quosdam minus aut magis osos veritatem,

    id. Suas. 1, 5:

    aut minus, aut magis,

    id. Ep. 82, 14.—
    4.
    With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:

    alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,

    Cic. Fin. 4, 16, 43:

    sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,

    id. Tusc. 4, 24, 53:

    alii aliis magis recusare,

    Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.
    A.
    Lit.
    1.
    Alone.
    a.
    With a verb:

    haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,

    Cic. de Or. 1, 8, 30:

    quid commemorem primum aut laudem maxime?

    Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:

    nos coluit maxime,

    id. Ad. 3, 2, 54:

    quem convenire maxime cupiebam,

    Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:

    de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,

    Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:

    extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,

    id. Quint. 10, 35:

    in re publica maxime conservanda sunt jura belli,

    most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:

    quem Homero crederet maxime accedere,

    came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.

    pugnare,

    most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:

    jubere,

    most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:

    id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,

    Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:

    ab eo exordiri volui maxime,

    id. Off. 1, 2, 4:

    cernere naturae vim maxime,

    id. Tusc. 1, 15, 35.—
    b.
    With an adj.:

    res maxime necessaria,

    Cic. Lael. 23, 86:

    loca maxime frumentaria,

    Caes. B. G. 1, 10:

    loci ad hoc maxime idonei,

    Quint. 1, 11, 13:

    maxime naturali carent amicitia,

    Cic. Lael. 21, 80:

    maxime feri,

    Caes. B. G. 2, 4:

    qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,

    id. ib. 1, 3:

    idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,

    Quint. 1, 11, 13:

    elegans maxime auctor,

    id. 10, 1, 93:

    maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,

    id. 2, 4, 37:

    noto enim maxime utar exemplo,

    id. 7, 3, 3.—So with supp.:

    quae maxime liberalissima,

    Cic. Att. 12, 38, 3:

    maxime gravissimam omniumque (rerum),

    Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —
    c.
    With numerals, at most:

    puer ad annos maxime natus octo,

    Gell. 17, 8, 4.—
    d.
    With an adv.:

    ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,

    Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—
    2.
    Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):

    qui proelium unus maxime accenderat,

    Curt. 5, 2, 5:

    cum sua modestia unus omnium maxime floreret,

    Nep. Milt. 1, 1:

    quae maxime omnium belli avida,

    Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:

    atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,

    Ter. Hec. 1, 2, 85:

    imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,

    Sall. C. 36, 4:

    illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,

    Cic. N. D. 2, 65, 162:

    hoc enim uno praestamus vel maxime feris,

    id. de Or. 1, 8, 32:

    quae quidem vel maxime suspicionem movent,

    id. Part. Or. 33, 114:

    quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,

    as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:

    ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,

    Ter. Ad. 5, 8, 2:

    ut quam maxime permaneant diuturna corpora,

    Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:

    quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,

    Sall. C. 1, 3:

    ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,

    Quint. 12, 6, 6.—
    3.
    With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:

    tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,

    as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:

    grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,

    Liv. 5, 25; 7, 33.—
    4.
    With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):

    hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,

    Cic. Off. 1, 15, 49:

    ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,

    id. ib. 1, 19, 64; cf.

    , in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,

    id. ib. 1, 15, 47:

    ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,

    id. Leg. 1, 18, 49.—
    5.
    In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:

    hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,

    Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:

    si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,

    id. Rab. Post. 12, 33:

    in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,

    Varr. R. R. 2, 9, 1:

    maxime... dein,

    Plin. 9, 16, 23, § 56:

    sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,

    Col. 5, 6, 4:

    maxime... deinde... postea... minume,

    Plin. 37, 12, 75, § 196:

    maxime... postea... ultimae,

    Col. 6, 3, 6:

    post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,

    Plin. 18, 7, 17, § 77.—
    B.
    Transf.
    1.
    Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:

    quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,

    Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:

    scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,

    Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:

    maxime quod de judicatu meo,

    id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:

    cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,

    id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:

    scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,

    Plaut. Mil. 4, 8, 56:

    plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,

    Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:

    tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,

    id. de Or. 2, 23, 96:

    longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,

    id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:

    cum iis, quos nuper maxime liberaverat,

    Caes. B. C. 3, 9:

    ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,

    Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:

    haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,

    Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;

    2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,

    id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:

    tum cum maxime,

    at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,

    tunc cum maxime,

    Curt. 3, 2, 17:

    nunc cum maxime,

    Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—
    2.
    In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:

    scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,

    Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.
    2.
    Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius.

    Lewis & Short latin dictionary > Magnus

  • 20 magnus

    1.
    magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:

    magnai reipublicai gratia,

    Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.
    I.
    Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.

    the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,

    a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:

    magna ossa lacertosque Exuit,

    Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:

    magnus fluens Nilus,

    Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:

    magna et pulcra domus,

    spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:

    montes,

    Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):

    templa caelitum,

    vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):

    aquae,

    great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    oppidum maximum,

    Caes. B. G. 1, 23.—
    B.
    Esp.
    1.
    Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:

    maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,

    Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:

    magna pecunia mutua,

    id. Att. 11, 3, 3:

    copia pabuli,

    Caes. B. G. 1, 16:

    multitudo peditatus,

    id. ib. 4, 34:

    divitiae,

    Nep. Dion. 1, 2:

    populus,

    Verg. A. 1, 148.—
    2.
    Rarely of time, for longus, multus:

    interea magnum sol circumvolvitur annum,

    Verg. A. 3, 284:

    magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,

    Macr. S. 2, 11:

    magno post tempore,

    Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—
    3.
    Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:

    magna voce confiteri,

    Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:

    tribunorum,

    Liv. 9, 46, 7.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):

    vir magnus in primis,

    Cic. N. D. 1, 43, 120:

    nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,

    id. ib. 2, 66, 167:

    magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,

    Nep. Them. 6, 1:

    Cato clarus atque magnus habetur,

    Sall. C. 53, 1:

    amicus,

    great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):

    virtus,

    Caes. B. G. 2, 15:

    infamia,

    Cic. Fam. 1, 1:

    eloquentia, gravitas, studium, contentio,

    id. ib.:

    multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,

    Caes. B. G. 1, 46:

    causa,

    great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:

    opus et arduum,

    id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:

    quamquam id magnum, et arduum est,

    something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:

    magna loqui,

    to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:

    magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,

    it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:

    probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,

    what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:

    quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,

    Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:

    jam magno natu,

    Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:

    homo magnus natu,

    id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:

    qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,

    older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:

    audivi ex majoribus natu,

    id. Off. 1, 30, 109:

    hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,

    Verg. A. 5, 644:

    annos natus major quadraginta,

    more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:

    civis major annis viginti,

    Suet. Caes. 42:

    cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,

    Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:

    ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,

    Liv. 6, 34:

    Gelo maximus stirpis,

    id. 23, 30:

    ut nubere vellet mulier viro, major juniori,

    App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.

    in gen.: Cyrus major,

    Lact. 4, 5, 7:

    quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,

    Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:

    si minor negotiis majoris intervenerit,

    Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:

    Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,

    Plaut. Trin. 3, 2, 16:

    ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,

    id. Mil. 2, 4, 20:

    L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,

    Cic. Phil. 3, 10, 25:

    patres majoresque nostri,

    id. Div. in Caecil. 21, 69:

    more majorum,

    id. Att. 1, 1, 1:

    spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,

    id. Fam. 12, 22, 2:

    majores natu,

    Nep. Iphicr. 1, 1:

    maxima virgo,

    the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:

    de istis rebus in patria majores natu consulemus,

    Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—
    2.
    In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:

    magni esse,

    to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:

    magni aestimare,

    id. Tusc. 5, 7, 20:

    magni existimans interesse ad decus,

    to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:

    emere agros poterunt quam volent magno,

    id. Agr. 2, 13, 34:

    magno vendere,

    id. Verr. 2, 3, 30, § 71:

    conducere aliquid nimium magno,

    too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:

    magno illi ea cunctatio stetit,

    cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:

    ornatus muliebris majoris pretii,

    Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:

    multo majoris alapae mecum veneunt,

    dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:

    senatus auctoritatem sibi maximi videri,

    Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:

    extollere aliquid in majus,

    more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:

    celebrare,

    id. ib. 13, 8:

    nuntiare,

    id. H. 3, 38:

    credere,

    to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:

    accipere,

    to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—
    3.
    Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):

    magnum clamat,

    greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:

    inclamare,

    Gell. 5, 9 fin.:

    exclamat derepente maximum,

    Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).
    A.
    Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—
    B.
    In gen.
    1.
    With no qualifying words.
    a.
    With the addition of the second term of the comparison.
    (α).
    With verbs:

    quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,

    Plaut. Mil. 3, 1, 28:

    saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,

    id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:

    magis honorem tribuere quam salutem accipere,

    Caes. B. G. 7, 20, 7:

    nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,

    Cic. Mil. 7, 17:

    magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,

    id. Clu. 32, 89.—Repeated:

    quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,

    Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:

    tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,

    id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:

    quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,

    Cic. Att. 16, 5, 2:

    magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,

    id. Cael. 6, 14.—
    (β).
    With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):

    umbra es amantum magis quam amator,

    Plaut. Mil. 3, 1, 31:

    magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,

    Cic. de Or. 2, 4, 15:

    aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,

    id. Mur. 8, 17:

    magis ratione et consilio quam virtute vicisse,

    Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:

    ut magis virtute quam dolo contenderent,

    id. ib. 1, 13, 6:

    se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,

    id. ib. 2, 32, 1:

    timori magis quam religioni consulere,

    id. B. C. 1, 67, 3:

    jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,

    Sall. C. 9, 1:

    non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),

    Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:

    in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,

    Quint. 9, 1, 23:

    Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,

    Liv. 10, 4, 10:

    pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,

    Sen. Suas. 6, 17:

    non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,

    Curt. 7, 6, 15; cf.:

    nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,

    Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):

    non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,

    Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):

    quid philosophia magis colendum?

    Cic. Fin. 3, 22, 76:

    quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?

    Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:

    quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,

    Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):

    Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,

    Hor. S. 2, 8, 17.—
    (γ).
    With pronn.:

    quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?

    Plaut. Poen. 1, 2, 64:

    quis homo sit magis meus quam tu es?

    id. Mil. 3, 1, 20:

    quam mage amo quam matrem meam,

    id. Truc. 3, 1, 17; cf.:

    quem ego ecastor mage amo quam me,

    id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:

    jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,

    Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:

    nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,

    Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—
    (δ).
    With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:

    neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,

    id. Am. 2, 1, 54:

    ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,

    Cic. de Or. 1, 42, 190:

    corpora magna magis quam firma,

    Liv. 5, 44, 4:

    vultu pulchro magis quam venusto,

    Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:

    neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,

    id. Ps. 4, 1, 27:

    ab secundis rebus magis etiam solito incauti,

    Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):

    ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,

    Plaut. Aul. 3, 2, 8. —
    b.
    Without the addition of the second term.
    (α).
    With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):

    sapiunt magis,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 4:

    magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,

    id. ib. 4, 10, 3:

    magis metuant,

    id. Mil. 5, 44:

    tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,

    Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:

    cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,

    id. Fam. 1, 9, 20:

    magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,

    Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—
    (β).
    With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):

    magis aedilis fieri non potuisset,

    better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—
    (γ).
    With pronn.:

    ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,

    Plaut. Truc. 1, 2, 75.—
    (δ).
    With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:

    ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,

    Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:

    magis anxius,

    Ov. M. 1, 182:

    hic magis tranquillu'st,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 55:

    nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,

    Ter. Eun. 5, 4, 12:

    nemo fuit magis severus nec magis continens,

    id. ib. 2, 1, 21:

    quod est magis verisimile,

    Caes. B. G. 3, 13, 6:

    magis admirabilis oratio,

    Quint. 8, 3, 24:

    magis communia verba,

    id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;

    nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,

    Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:

    magis aperte,

    Ter. Ad. 4, 5, 30:

    magis impense,

    id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:

    magis est dulcius,

    Plaut. Stich. 5, 4, 22:

    magis majores nugae,

    id. Men. prol. 55:

    magis modum in majorem,

    id. Am. 1, 1, 145:

    contentiores mage erunt,

    id. Poen. 2, 15.—
    2.
    Strengthened.
    a.
    By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:

    qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,

    Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:

    illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,

    id. de Or. 2, 32, 139:

    tanto magis Dic, quis est?

    Plaut. Bacch. 3, 6, 28:

    ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,

    id. Most. 3, 2, 146:

    vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,

    Lucr. 6, 460:

    quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,

    Cic. Mil. 9, 25:

    sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,

    Plaut. Most. 4, 2, 22:

    atque eo magis, si, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:

    eoque magis quod, etc.,

    id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;

    5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,

    Cic. Agr. 2, 35, 97:

    hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,

    Caes. B. C. 2, 20:

    quo magis cogito ego cum meo animo,

    Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:

    magis quam id reputo, tam magis uror,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 5:

    tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,

    Verg. A. 7, 787:

    quanto mage... tam magis,

    Lucr. 4, 81 sq.:

    quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,

    Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:

    quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,

    id. As. 1, 3, 6:

    densior hinc suboles Quam magis, etc.,

    Verg. G. 3, 309:

    cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,

    Caes. B. G. 6, 53.—
    b.
    By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:

    cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,

    Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:

    de Graecia cotidie magis et magis cogito,

    Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:

    magis deinde ac magis,

    Suet. Vit. 10:

    post hoc magis ac magis,

    id. Gram. 3;

    for which also: magisque ac magis deinceps,

    id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:

    magis atque magis,

    Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:

    post, vento crescente, magis magis increbescunt,

    id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—
    3.
    Pleon.
    a.
    With potius (anteclass.):

    magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,

    Plaut. As. 3, 3, 99:

    mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,

    id. Trin. 2, 1, 38.—
    b.
    With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;

    his vero auditis multo magis,

    Cic. Tusc. 1, 31, 76:

    finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,

    Dig. 17, 2, 52, § 10. —
    C.
    In partic.: non (neque) magis quam.
    1.
    To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:

    domus erat non domino magis ornamento quam civitati,

    i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:

    non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,

    Liv. 22, 27, 2:

    conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,

    Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:

    si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,

    id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:

    non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,

    Sen. Ep. 87, 25;

    Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,

    Suet. Calig. 19. —Ellipt.:

    nec eo magis lege liberi sunto,

    just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—
    2.
    For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:

    deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,

    Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:

    miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,

    Liv. 2, 5; 1, 28.—
    3.
    Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:

    sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,

    Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:

    minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,

    Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:

    quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,

    Sen. Ep. 40, 11; cf.:

    quosdam minus aut magis osos veritatem,

    id. Suas. 1, 5:

    aut minus, aut magis,

    id. Ep. 82, 14.—
    4.
    With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:

    alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,

    Cic. Fin. 4, 16, 43:

    sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,

    id. Tusc. 4, 24, 53:

    alii aliis magis recusare,

    Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.
    A.
    Lit.
    1.
    Alone.
    a.
    With a verb:

    haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,

    Cic. de Or. 1, 8, 30:

    quid commemorem primum aut laudem maxime?

    Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:

    nos coluit maxime,

    id. Ad. 3, 2, 54:

    quem convenire maxime cupiebam,

    Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:

    de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,

    Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:

    extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,

    id. Quint. 10, 35:

    in re publica maxime conservanda sunt jura belli,

    most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:

    quem Homero crederet maxime accedere,

    came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.

    pugnare,

    most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:

    jubere,

    most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:

    id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,

    Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:

    ab eo exordiri volui maxime,

    id. Off. 1, 2, 4:

    cernere naturae vim maxime,

    id. Tusc. 1, 15, 35.—
    b.
    With an adj.:

    res maxime necessaria,

    Cic. Lael. 23, 86:

    loca maxime frumentaria,

    Caes. B. G. 1, 10:

    loci ad hoc maxime idonei,

    Quint. 1, 11, 13:

    maxime naturali carent amicitia,

    Cic. Lael. 21, 80:

    maxime feri,

    Caes. B. G. 2, 4:

    qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,

    id. ib. 1, 3:

    idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,

    Quint. 1, 11, 13:

    elegans maxime auctor,

    id. 10, 1, 93:

    maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,

    id. 2, 4, 37:

    noto enim maxime utar exemplo,

    id. 7, 3, 3.—So with supp.:

    quae maxime liberalissima,

    Cic. Att. 12, 38, 3:

    maxime gravissimam omniumque (rerum),

    Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —
    c.
    With numerals, at most:

    puer ad annos maxime natus octo,

    Gell. 17, 8, 4.—
    d.
    With an adv.:

    ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,

    Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—
    2.
    Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):

    qui proelium unus maxime accenderat,

    Curt. 5, 2, 5:

    cum sua modestia unus omnium maxime floreret,

    Nep. Milt. 1, 1:

    quae maxime omnium belli avida,

    Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:

    atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,

    Ter. Hec. 1, 2, 85:

    imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,

    Sall. C. 36, 4:

    illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,

    Cic. N. D. 2, 65, 162:

    hoc enim uno praestamus vel maxime feris,

    id. de Or. 1, 8, 32:

    quae quidem vel maxime suspicionem movent,

    id. Part. Or. 33, 114:

    quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,

    as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:

    ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,

    Ter. Ad. 5, 8, 2:

    ut quam maxime permaneant diuturna corpora,

    Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:

    quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,

    Sall. C. 1, 3:

    ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,

    Quint. 12, 6, 6.—
    3.
    With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:

    tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,

    as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:

    grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,

    Liv. 5, 25; 7, 33.—
    4.
    With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):

    hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,

    Cic. Off. 1, 15, 49:

    ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,

    id. ib. 1, 19, 64; cf.

    , in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,

    id. ib. 1, 15, 47:

    ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,

    id. Leg. 1, 18, 49.—
    5.
    In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:

    hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,

    Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:

    si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,

    id. Rab. Post. 12, 33:

    in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,

    Varr. R. R. 2, 9, 1:

    maxime... dein,

    Plin. 9, 16, 23, § 56:

    sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,

    Col. 5, 6, 4:

    maxime... deinde... postea... minume,

    Plin. 37, 12, 75, § 196:

    maxime... postea... ultimae,

    Col. 6, 3, 6:

    post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,

    Plin. 18, 7, 17, § 77.—
    B.
    Transf.
    1.
    Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:

    quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,

    Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:

    scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,

    Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:

    maxime quod de judicatu meo,

    id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:

    cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,

    id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:

    scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,

    Plaut. Mil. 4, 8, 56:

    plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,

    Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:

    tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,

    id. de Or. 2, 23, 96:

    longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,

    id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:

    cum iis, quos nuper maxime liberaverat,

    Caes. B. C. 3, 9:

    ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,

    Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:

    haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,

    Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;

    2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,

    id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:

    tum cum maxime,

    at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,

    tunc cum maxime,

    Curt. 3, 2, 17:

    nunc cum maxime,

    Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—
    2.
    In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:

    scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,

    Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.
    2.
    Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius.

    Lewis & Short latin dictionary > magnus

См. также в других словарях:

  • movent — var of movant Merriam Webster’s Dictionary of Law. Merriam Webster. 1996 …   Law dictionary

  • Movent — Mo vent, a. [L. movens, p. pr. of movere. See {Move}.] Moving. [R.] Grew. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Movent — Mo vent, n. That which moves anything. [R.] [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • movent — mo|vent Mot Agut Adjectiu invariable …   Diccionari Català-Català

  • movent — a, mouvènt, o adj. mouvante ; hérald. mouvant, qui sort d un trait de partition ou du bord de l écu [ cf. ital. movente] …   Diccionari Personau e Evolutiu

  • movent — An alternative spelling of movant …   Black's law dictionary

  • movent — An alternative spelling of movant …   Black's law dictionary

  • movent — A moving party, a party who makes a motion. movie. A moving picture …   Ballentine's law dictionary

  • movent — variant of movant …   Useful english dictionary

  • Ingenium mala saepe movent. — См. Беды человека научают мудрости …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Armuth — 1. An die Armuth will jedermann die Schuhe wischen. – Weisheit, 5; Schonheim, P, 8. Riehl hat in seiner Schrift Deutsche Arbeit den vierten Abschnitt dem Lobe der Armuth gewidmet und dabei auch eine Anzahl hierhergehörender Sprichwörter behandelt …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»