Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

mi+pare+--

  • 1 Par pare refero

    Latin Quotes (Latin to English) > Par pare refero

  • 2 paredros

    părē̆dros, i, m., = paredros, that sits by one's side, remains with one:

    paredri spiritus,

    familiar spirits, Tert. Anim. 28.

    Lewis & Short latin dictionary > paredros

  • 3 decorus

    decōrus, a, um [decor] [st2]1 [-] qui convient, convenable, bienséant, décent. [st2]2 [-] orné, décoré, paré. [st2]3 [-] beau, aimable, gracieux, élégant, distingué, noble.    - avec abl. - facinora neque te decora neque tuis virtutibus, Plaut. Mil.: actes qui ne conviennent ni à toi ni à tes vertus.    - avec dat. - color albus decorus deo est, Cic. Leg. 2, 18, 45: la couleur blanche convient à la divinité.    - avec ad - decorus ad ornatum, Cic.: qui sert à la parure.    - avec pro - decorum pro causa ratus, si... Tac. H. 3: pensant que ce serait bien pour sa cause si...    - avec ab - boves decori ab aspectu, Col. 6: boeufs de belle apparence.    - decorus aliqua re: embelli par qqch, orné de qqch, paré de qqch.    - Phoebus fulgente decorus arcu, Hor.: Phébus paré de son arc brillant.    - ductores ostro decori, Virg. En. 5: les chefs rehaussés par la pourpre.    - arma decora, Sall.: riches armes.    - aedes decora, Hor.: maison bien parée.    - erat superciliis decoris et naso rectissimo, Amm. 25: il avait les sourcils bien dessinés et le nez parfaitement rectiligne.    - sentit nihil umquam elegans, nihil decorum, Cic. Div. 1: il ne pense jamais rien d'élégant, rien de convenable.    - decorum, i, n.: la convenance, la bienséance, le décorum.    - ex eo decoro, quod poetae sequuntur, Cic.: d'après ces convenances qu'observent les poètes.    - Zeus decorissimus, Apul. Mag.: Zeus très noble.    - decorum est + inf.: il convient de; il est beau de, il est noble de.    - decorum erat tum capessere pugnam ducibus, Liv. 2: il était alors glorieux pour les consuls de prendre part au combat.    - decorum est + prop. inf.: il convient que, il convient de.
    * * *
    decōrus, a, um [decor] [st2]1 [-] qui convient, convenable, bienséant, décent. [st2]2 [-] orné, décoré, paré. [st2]3 [-] beau, aimable, gracieux, élégant, distingué, noble.    - avec abl. - facinora neque te decora neque tuis virtutibus, Plaut. Mil.: actes qui ne conviennent ni à toi ni à tes vertus.    - avec dat. - color albus decorus deo est, Cic. Leg. 2, 18, 45: la couleur blanche convient à la divinité.    - avec ad - decorus ad ornatum, Cic.: qui sert à la parure.    - avec pro - decorum pro causa ratus, si... Tac. H. 3: pensant que ce serait bien pour sa cause si...    - avec ab - boves decori ab aspectu, Col. 6: boeufs de belle apparence.    - decorus aliqua re: embelli par qqch, orné de qqch, paré de qqch.    - Phoebus fulgente decorus arcu, Hor.: Phébus paré de son arc brillant.    - ductores ostro decori, Virg. En. 5: les chefs rehaussés par la pourpre.    - arma decora, Sall.: riches armes.    - aedes decora, Hor.: maison bien parée.    - erat superciliis decoris et naso rectissimo, Amm. 25: il avait les sourcils bien dessinés et le nez parfaitement rectiligne.    - sentit nihil umquam elegans, nihil decorum, Cic. Div. 1: il ne pense jamais rien d'élégant, rien de convenable.    - decorum, i, n.: la convenance, la bienséance, le décorum.    - ex eo decoro, quod poetae sequuntur, Cic.: d'après ces convenances qu'observent les poètes.    - Zeus decorissimus, Apul. Mag.: Zeus très noble.    - decorum est + inf.: il convient de; il est beau de, il est noble de.    - decorum erat tum capessere pugnam ducibus, Liv. 2: il était alors glorieux pour les consuls de prendre part au combat.    - decorum est + prop. inf.: il convient que, il convient de.
    * * *
        Decorus, pen. prod. Adiectiuum. Plin. Beau.
    \
        Decorus ab aspectu. Columel. Beau à regarder, Qui fait beau veoir.
    \
        Decora caesaries. Virgil. Belle perruque et bien seante.
    \
        Disputatio non ita decora alicui. Cic. Non gueres honneste ne bien seante.
    \
        Lachrymae decorae. Terent. Virgil. Larmes bien seantes.
    \
        Vix satis decorum videretur eum pluris dies esse in Crassi Tusculano. Cic. Il ne sembleroit guere honneste qu'il fust long temps, etc.
    \
        Valde decorum est, patere domos hominum illustrium illustribus hospitibus. Cic. C'est chose fort honneste, etc. Il est fort honneste, etc.

    Dictionarium latinogallicum > decorus

  • 4 par

    pār, paris, gleichkommend, gleich in Ansehung des Verhältnisses gewisser Eigenschaften, I) einem anderen: A) im allg.: a) adi.: pari intervallo, Caes.: mons pari tractu, in gleicher Richtung, Sall.: par similisque ceteris, Sall.: similia omnia magis visa hominibus, quam paria, Liv.: est finitimus oratori poëta ac paene par, Cic.: alqd pari atque eadem in laude ponere, Cic.: prima pares ineunt gravibus certamina remis, Verg.: pares vetere proverbio cum paribus facillime congregantur, gleich und gleich gesellt sich gern, Cic. de sen. 7: u. so ut solent pares facile congregari cum paribus, Amm. 28, 1, 58. – mit in u. Abl., ut sint pares in amore et aequales, Cic. – mit Abl., in usw., an usw., libertate esse parem ceteris, Cic.: eloquentiā parem habuisse neminem, Cic.: pares aetate ministri, Verg.: par annis, Ov.: ambo aevo cantuque pares, Nemes. (dafür poet. cantare pares, sich gleich im Gesang, Verg. ecl. 7, 5): aber in qua par facies nobilitate suā est, mit usw., Ov.: scalae pares moenium altitudine, Sall. fr. – mit Genet., aetatis mentisque pares, im usw., Sil.: aber cuius paucos pares tulit, ihm gleiche, Cic. – mit ad u. Akk. = in bezug auf usw., in usw., homo par ad virtutem, Liv. – mit Dat., hominem cuivis summorum tuae aetatis vel ingenio vel industriā vel famā parem, Cic.: Superl., forma virtutei (Dat.) parisuma fuit, Corp. inscr. Lat. 1, 30: parissumi estis hibus, Plaut. Curc. 506. – mit cum u. Abl. (vgl. Fabri Sall. Iug. 14, 9), erant ei quaedam ex his paria cum Crasso, Cic.: quem tu parem cum liberis tuis fecisti, deinen Kindern gleichgestellt hast, Sall. – mit inter se, zB. eas (virtutes) esse inter se aequales et pares, Cic. – mit folg. Vergleichungspartikeln, wie par atque (od. ac), Plaut., Cic. u.a.: et, Cic.: quam, Liv. u. Spät. – b) subst.: α) comm.: der (die) gleiche, der Genosse, die Genossin, opulentus par, Tischgenosse, Tischnachbar, Partner, Plaut.: infans cum paribus (Gespielen) inquinata sum, Petron. – bes. der Gatte, die Gattin, accumbit cum pare quisque suo, Ov.: serpens parem quaerens, Hyg. – β) neutr.: αα) das Gleiche, Gleiches, pari par respondere, Plaut., od. paria paribus respondere, Gleiches mit Gleichem erwidern, Cic. – par pari respondere, bar bezahlen, Cic.: par pro pari referre, Gleiches mit Gleichem vergelten, Ter. u. Cic. ep.: paria facere, die Rechnung ausgleichen, Sen. – aber paria facere cum rationibus domini, die Rechnungen des Herrn gehörig abschließen, Colum.: u. so bildl., velut paria secum facere (v. der Natur), sich durch sich selbst gleichs. bezahlt machen, Plin.: cotidie cum vita paria facere, Abrechnung halten, Sen.: paria facere cum influentibus negotiis, zum Abschluß bringen, rein aufarbeiten, Sen.: pro tanto munere paria accipiendo facere, ein so gr. Gesch. schon durch die Annahme vollständig gleichmachen, Sen.: poteram tecum et hāc Maecenatis sententiā parem facere rationem, konnte dich durch diesen G. des M. vollständig bezahlt machen, Sen.: paria pessimis audere, den Schlechtesten es gleichzutun suchen, Sen. – par impar ludere, Gleich und Ungleich (Gerade und Ungerade) spielen, ein Kinderspiel, Hor. sat. 2, 3, 248. Aug. b. Suet. Aug. 71, 4. – ex pari, auf gleiche Weise, Sen. ep. 59, 14. – ββ) das Paar, gladiatorum, Cic.: tria aut quattuor paria amicorum, Cic.: par consulum, Vell.: par nobile fratrum, Hor.: par columbarum, Ov.: par oculorum, Suet.: scyphorum paria complura, Cic.: dua (so!) paria tabularum, Corp. inscr. Lat. 3. p. 951 lin. 20. – B) insbes.: 1) jmdm. gleich stark, gewachsen, a) adi.: alci, Caes.: par Atlanti viribus, Ov.: adhuc pares non sumus (fletui), Cic.: adversus victores, Iustin.: nec enim erat ad vim apertam par, Liv. 1, 5, 7: par in (zum) adversandum, Liv. 22, 35, 4: m. Abl., ut me haud par est, Plaut.: ut par erat tuā singulari bonitate, Cic.: armis se parem existumare, Sall.: abs., universos pares esse, Nep. – b) subst. m., der Gegner, Ov.: nec quemquam aspernari parem, qui se offerret, Liv.: habeo parem, quem das, Hannibalem, Liv. – 2) bildl., entsprechend, angemessen, schicklich u. dgl., par conubium, ebenbürtige Ehe, Catull.: ut par est, Lucr. u. Cic.: ut constantibus hominibus par erat, Cic.: erit rebus par oratio, Cic.: feceris par tuis ceteris factis, si etc., Plaut.: par est, Lucr., Catull. u.a.; mit folg. Acc. u. Infin., Cic. u.a.; mit folg. ut u. Konj., Plaut. – II) sich selbst gleich, gleich stark in irgend einer Eigenschaft, ut par sis in utriusque orationis facultate, Cic.: animo ac viribus par, Liv. – / Nom. fem. paris, Atta com. 14 (p. 162 R.2). – Abl. gew. pari, aber auch cum pare (Genossen od. Gatten), Cic. post red. in sen. 17. Sen. de ira 2, 34, 1. Ov. fast. 3, 193 u. 526; 4, 98: sine pare, Plin. 8, 79: adj., pare sacrificio, Capit. Maximin. 24, 7; vgl. Charis. 26. 21 u. Prisc. 7, 10.

    lateinisch-deutsches > par

  • 5 par

    pār, paris, gleichkommend, gleich in Ansehung des Verhältnisses gewisser Eigenschaften, I) einem anderen: A) im allg.: a) adi.: pari intervallo, Caes.: mons pari tractu, in gleicher Richtung, Sall.: par similisque ceteris, Sall.: similia omnia magis visa hominibus, quam paria, Liv.: est finitimus oratori poëta ac paene par, Cic.: alqd pari atque eadem in laude ponere, Cic.: prima pares ineunt gravibus certamina remis, Verg.: pares vetere proverbio cum paribus facillime congregantur, gleich und gleich gesellt sich gern, Cic. de sen. 7: u. so ut solent pares facile congregari cum paribus, Amm. 28, 1, 58. – mit in u. Abl., ut sint pares in amore et aequales, Cic. – mit Abl., in usw., an usw., libertate esse parem ceteris, Cic.: eloquentiā parem habuisse neminem, Cic.: pares aetate ministri, Verg.: par annis, Ov.: ambo aevo cantuque pares, Nemes. (dafür poet. cantare pares, sich gleich im Gesang, Verg. ecl. 7, 5): aber in qua par facies nobilitate suā est, mit usw., Ov.: scalae pares moenium altitudine, Sall. fr. – mit Genet., aetatis mentisque pares, im usw., Sil.: aber cuius paucos pares tulit, ihm gleiche, Cic. – mit ad u. Akk. = in bezug auf usw., in usw., homo par ad virtutem, Liv. – mit Dat., hominem cuivis summorum tuae aetatis vel ingenio vel industriā vel famā parem, Cic.: Superl., forma virtutei (Dat.) parisuma fuit, Corp. inscr. Lat.
    ————
    1, 30: parissumi estis hibus, Plaut. Curc. 506. – mit cum u. Abl. (vgl. Fabri Sall. Iug. 14, 9), erant ei quaedam ex his paria cum Crasso, Cic.: quem tu parem cum liberis tuis fecisti, deinen Kindern gleichgestellt hast, Sall. – mit inter se, zB. eas (virtutes) esse inter se aequales et pares, Cic. – mit folg. Vergleichungspartikeln, wie par atque (od. ac), Plaut., Cic. u.a.: et, Cic.: quam, Liv. u. Spät. – b) subst.: α) comm.: der (die) gleiche, der Genosse, die Genossin, opulentus par, Tischgenosse, Tischnachbar, Partner, Plaut.: infans cum paribus (Gespielen) inquinata sum, Petron. – bes. der Gatte, die Gattin, accumbit cum pare quisque suo, Ov.: serpens parem quaerens, Hyg. – β) neutr.: αα) das Gleiche, Gleiches, pari par respondere, Plaut., od. paria paribus respondere, Gleiches mit Gleichem erwidern, Cic. – par pari respondere, bar bezahlen, Cic.: par pro pari referre, Gleiches mit Gleichem vergelten, Ter. u. Cic. ep.: paria facere, die Rechnung ausgleichen, Sen. – aber paria facere cum rationibus domini, die Rechnungen des Herrn gehörig abschließen, Colum.: u. so bildl., velut paria secum facere (v. der Natur), sich durch sich selbst gleichs. bezahlt machen, Plin.: cotidie cum vita paria facere, Abrechnung halten, Sen.: paria facere cum influentibus negotiis, zum Abschluß bringen, rein aufarbeiten, Sen.: pro tanto munere paria accipiendo facere, ein so gr. Gesch. schon
    ————
    durch die Annahme vollständig gleichmachen, Sen.: poteram tecum et hāc Maecenatis sententiā parem facere rationem, konnte dich durch diesen G. des M. vollständig bezahlt machen, Sen.: paria pessimis audere, den Schlechtesten es gleichzutun suchen, Sen. – par impar ludere, Gleich und Ungleich (Gerade und Ungerade) spielen, ein Kinderspiel, Hor. sat. 2, 3, 248. Aug. b. Suet. Aug. 71, 4. – ex pari, auf gleiche Weise, Sen. ep. 59, 14. – ββ) das Paar, gladiatorum, Cic.: tria aut quattuor paria amicorum, Cic.: par consulum, Vell.: par nobile fratrum, Hor.: par columbarum, Ov.: par oculorum, Suet.: scyphorum paria complura, Cic.: dua (so!) paria tabularum, Corp. inscr. Lat. 3. p. 951 lin. 20. – B) insbes.: 1) jmdm. gleich stark, gewachsen, a) adi.: alci, Caes.: par Atlanti viribus, Ov.: adhuc pares non sumus (fletui), Cic.: adversus victores, Iustin.: nec enim erat ad vim apertam par, Liv. 1, 5, 7: par in (zum) adversandum, Liv. 22, 35, 4: m. Abl., ut me haud par est, Plaut.: ut par erat tuā singulari bonitate, Cic.: armis se parem existumare, Sall.: abs., universos pares esse, Nep. – b) subst. m., der Gegner, Ov.: nec quemquam aspernari parem, qui se offerret, Liv.: habeo parem, quem das, Hannibalem, Liv. – 2) bildl., entsprechend, angemessen, schicklich u. dgl., par conubium, ebenbürtige Ehe, Catull.: ut par est, Lucr. u. Cic.: ut constantibus hominibus par erat, Cic.: erit
    ————
    rebus par oratio, Cic.: feceris par tuis ceteris factis, si etc., Plaut.: par est, Lucr., Catull. u.a.; mit folg. Acc. u. Infin., Cic. u.a.; mit folg. ut u. Konj., Plaut. – II) sich selbst gleich, gleich stark in irgend einer Eigenschaft, ut par sis in utriusque orationis facultate, Cic.: animo ac viribus par, Liv. – Nom. fem. paris, Atta com. 14 (p. 162 R.2). – Abl. gew. pari, aber auch cum pare (Genossen od. Gatten), Cic. post red. in sen. 17. Sen. de ira 2, 34, 1. Ov. fast. 3, 193 u. 526; 4, 98: sine pare, Plin. 8, 79: adj., pare sacrificio, Capit. Maximin. 24, 7; vgl. Charis. 26. 21 u. Prisc. 7, 10.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > par

  • 6 ornatus

    [st1]1 [-] ornātus, a, um: part. passé de orno. - [abcl][b]a - pourvu de, garni de, muni de, fourni de; harnaché, caparaçonné. - [abcl]b - qui est en bon état, où rien ne manque. - [abcl]c - orné, paré, équipé, bien ajusté,embelli, beau, splendide. - [abcl]d - distingué, honoré, considéré. - [abcl]e - orné, soigné, élégant, fleuri (en parl. du style). - [abcl]f - parfait, accompli (en parl. du débit).[/b] [st1]2 [-] ornātŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - appareil, attirail, instruments, ressources. - [abcl]b - ornement, costume, parure, beauté. - [abcl]c - ornements du style, beauté, grâce, élégance.[/b]
    * * *
    [st1]1 [-] ornātus, a, um: part. passé de orno. - [abcl][b]a - pourvu de, garni de, muni de, fourni de; harnaché, caparaçonné. - [abcl]b - qui est en bon état, où rien ne manque. - [abcl]c - orné, paré, équipé, bien ajusté,embelli, beau, splendide. - [abcl]d - distingué, honoré, considéré. - [abcl]e - orné, soigné, élégant, fleuri (en parl. du style). - [abcl]f - parfait, accompli (en parl. du débit).[/b] [st1]2 [-] ornātŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - appareil, attirail, instruments, ressources. - [abcl]b - ornement, costume, parure, beauté. - [abcl]c - ornements du style, beauté, grâce, élégance.[/b]
    * * *
        Ornatus, pen. prod. Aliud participium, siue nomen ex participio. Orné, Accoustré, Paré.
    \
        Testimoniis clarissimorum imperatorum ornatus Deiotarus. Cic. Honoré.
    \
        Ornatus. Qui est orné de grand scavoir, ou Qui est en grands honneurs et dignitez.
    \
        Ornatissimus ad dicendum locus. Cic. Treshonorable.
    \
        Ornata cuncta in ordine habeo. Plaut. Prests et appareillez.
    \
        Ornata et referta omnibus rebus domicilia regis. Cic. Ornez et garniz.
    \
        Satis probe ornatus exercitus. Cic. Assez bien equippé.
    \
        Ornatissimus fundus. Cic. Bien accoustré et garni de ce qu'il luy fault.
    \
        Ornatissimam de me sententiam dixit. Cic. Treshonorable.
    \
        Ornatus, huius ornatus vel ornati, antique, vt apud Terentium. Ornement, Accoustrement, Parement, Parure, Embellissement, Decoration.
    \
        Ornatus. Terent. Apprest, Appareil.

    Dictionarium latinogallicum > ornatus

  • 7 par

    [st1]1 [-] pār, păris, adj.: - [abcl][b]a - égal à, pareil, apparié, semblable, de même force, de même talent. - [abcl]b - juste, convenable. - [abcl]c - rival, champion. - [abcl]d - pair.[/b]    - par alicui (alicujus): égal à qqn.    - parem cum ceteris fortunae condicionem subire: subir un sort égal à celui des autres hommes.    - pares inter se: égaux entre eux.    - pares inter se linae, Plin.: lignes de même longueur.    - scalae pares moenium altitudine, Sall.: échelles aussi hautes que les murs.    - pares aetate: qui sont de même âge.    - Actoridae pares, Ov.: les fils jumeaux d'Actor.    - pares juvenci, Virg.: paire de taureaux.    - par virtute (par ad virtutem): égal en mérite, égal en valeur.    - verbum Latinum par Graeco, Cic.: mot latin équivalent d'un mot grec.    - par proelium: combat indécis.    - pari certamine, Caes. B. C. 1, 51: dans un combat de même nature (cavaliers contre cavaliers).    - prodigio par, Juv. 4, 97: extrêmement rare.    - par ac (atque): le même que, égal à.    - par sapientia ac forma, Sall.: sagesse égale à la beauté.    - par spatium atque, Caes.: la même distance que.    - par ac (atque) si: le même que si.    - par est + inf.: il est juste de, il est naturel de, il est convenable de.    - par est primum ipsum esse virum bonum, Cic.: il faut commencer soi-même par être homme de bien.    - ex quo intelligi par est, Cic.: ce qui doit faire comprendre.    - ut constantibus hominibus par erat: comme il convenait à des hommes de caractères.    - sic par est agere cum civibus, Cic.: voilà comme il convient d'agir avec ses concitoyens.    - ut par est: comme il est juste, comme de raison.    - non par videtur ut, Plaut.: il ne semble pas convenable que.    - par pari referre (respondere): rendre la pareille.    - omnibus bellis par esse non poterat: il ne pouvait tenir tête à tant d'ennemis.    - paria facere, Sen.: établir une balance, équilibrer les comptes.    - paria facere cum vita: régler ses comptes avec la vie.    - par, paris, adj. pris comme nom masc. ou fém.: compagnon, compagne, mâle, femelle, conjoint; l'antagoniste.    - pares cum paribus congregantur, Cic. Sen. 3, 7: qui se ressemble s'assemble.    - cum pare quaeque suo, Ov.: chaque femelle avec son mâle.    - cantare pares, Virg. B. 7.5: également habiles à chanter.    - loqui pro pari, Cic.: parler à qqn d'égal à égal.    - ex pari cum, Sen.: sur le même pied que, de pair avec.    - scrupulus cui par esse non possum, Plin-jn.: inquiétude que je ne puis supporter.    - sapiens cum diis ex pari vivit: le sage vit de pair avec les dieux.    - ludere par impar, Hor.: jouer à pair ou non. [st1]2 [-] pār, păris, n.: le couple, la paire.    - gladiatorum par: un couple de gladiateurs.    - par oculorum: les deux yeux.    - par columbarum: une paire de colombes.    - geminum in scelere par, Cic.: couple associé pour le crime.    - scyphorum paria, Cic.: des coupes appariées.    - paria ordinaria, Sen.: couples de gladiateurs ordinaires.    - ecce par Deo dignum, Sen.: voilà deux champions dignes de la Divinité.
    * * *
    [st1]1 [-] pār, păris, adj.: - [abcl][b]a - égal à, pareil, apparié, semblable, de même force, de même talent. - [abcl]b - juste, convenable. - [abcl]c - rival, champion. - [abcl]d - pair.[/b]    - par alicui (alicujus): égal à qqn.    - parem cum ceteris fortunae condicionem subire: subir un sort égal à celui des autres hommes.    - pares inter se: égaux entre eux.    - pares inter se linae, Plin.: lignes de même longueur.    - scalae pares moenium altitudine, Sall.: échelles aussi hautes que les murs.    - pares aetate: qui sont de même âge.    - Actoridae pares, Ov.: les fils jumeaux d'Actor.    - pares juvenci, Virg.: paire de taureaux.    - par virtute (par ad virtutem): égal en mérite, égal en valeur.    - verbum Latinum par Graeco, Cic.: mot latin équivalent d'un mot grec.    - par proelium: combat indécis.    - pari certamine, Caes. B. C. 1, 51: dans un combat de même nature (cavaliers contre cavaliers).    - prodigio par, Juv. 4, 97: extrêmement rare.    - par ac (atque): le même que, égal à.    - par sapientia ac forma, Sall.: sagesse égale à la beauté.    - par spatium atque, Caes.: la même distance que.    - par ac (atque) si: le même que si.    - par est + inf.: il est juste de, il est naturel de, il est convenable de.    - par est primum ipsum esse virum bonum, Cic.: il faut commencer soi-même par être homme de bien.    - ex quo intelligi par est, Cic.: ce qui doit faire comprendre.    - ut constantibus hominibus par erat: comme il convenait à des hommes de caractères.    - sic par est agere cum civibus, Cic.: voilà comme il convient d'agir avec ses concitoyens.    - ut par est: comme il est juste, comme de raison.    - non par videtur ut, Plaut.: il ne semble pas convenable que.    - par pari referre (respondere): rendre la pareille.    - omnibus bellis par esse non poterat: il ne pouvait tenir tête à tant d'ennemis.    - paria facere, Sen.: établir une balance, équilibrer les comptes.    - paria facere cum vita: régler ses comptes avec la vie.    - par, paris, adj. pris comme nom masc. ou fém.: compagnon, compagne, mâle, femelle, conjoint; l'antagoniste.    - pares cum paribus congregantur, Cic. Sen. 3, 7: qui se ressemble s'assemble.    - cum pare quaeque suo, Ov.: chaque femelle avec son mâle.    - cantare pares, Virg. B. 7.5: également habiles à chanter.    - loqui pro pari, Cic.: parler à qqn d'égal à égal.    - ex pari cum, Sen.: sur le même pied que, de pair avec.    - scrupulus cui par esse non possum, Plin-jn.: inquiétude que je ne puis supporter.    - sapiens cum diis ex pari vivit: le sage vit de pair avec les dieux.    - ludere par impar, Hor.: jouer à pair ou non. [st1]2 [-] pār, păris, n.: le couple, la paire.    - gladiatorum par: un couple de gladiateurs.    - par oculorum: les deux yeux.    - par columbarum: une paire de colombes.    - geminum in scelere par, Cic.: couple associé pour le crime.    - scyphorum paria, Cic.: des coupes appariées.    - paria ordinaria, Sen.: couples de gladiateurs ordinaires.    - ecce par Deo dignum, Sen.: voilà deux champions dignes de la Divinité.
    * * *
        Par, paris, Substantiuum, n. g. ablatiuo pari. Cic. Une paire ou Une couple.
    \
        Par, paris, Adiectiuum, ablatiuo pare vel pari. Pareil, Per.
    \
        Par. Plaut. Convenant et raisonnable.
    \
        Itaque mihi dubitanti quid me facere par sit, etc. Cic. Que c'est qu'il convient que je face.
    \
        Quibus tu, vt par erat, restitisti. Matius Ciceroni. Comme il estoit bien raisonnable.
    \
        Par est. Plaut. Il est semblable et pareil, ou egual.
    \
        Quid tibi est? N. pol mihi par idem quod est tibi. Plaut. Tout un, Tout de mesme qu'à toy.
    \
        Par sapientia ad formam. Plaut. Aussi sage que beau.
    \
        AEtate pares ministri. Virgil. D'un mesme aage, Aussi aagez l'un que l'autre.
    \
        Pares in amore. Cic. S'entr'aimants autant l'un que l'autre.
    \
        Paribus animis. Liu. D'une mesme affection.
    \
        Par ingenium nactus. Terent. Il a trouvé un homme de sa sorte.
    \
        Dignum solumque par pretium tanti laboris. Plin. iunior. Loyer et recompense telle qu'il appartient à si grand labeur.
    \
        Nubere pari. Ouidius. A son pareil, A homme de sa sorte, A son sortable.
    \
        Parem esse. Cic. Satisfaire et suffire à quelque labeur, Avoir assez de force et de vertu pour le faire.
    \
        Pares esse nostro exercitui non potuerunt. Caes. Ils n'ont peu estre aussi forts.
    \
        Male merenti par erit. Plaut. Il rendra la pareille.
    \
        Videto in tanto otio, vt par mihi sis. Cic. Que tu m'escrives autant de lettres, que je t'en escriray.
    \
        Paria facere. Seneca. Recompenser, Satisfaire, Rendre le plaisir qu'on a receu d'aucun, Rendre la pareille.
    \
        Par facere alii rei. Cicero, Infima summis paria fecit, turbauit, miscuit. Il a faict tout un.
    \
        Parem gratiam referre. Terent. Rendre le pareil plaisir.
    \
        Par referre. Terent. Rendre la pareille.
    \
        Par pari. Plaut. Pour la pareille, Chou pour chou.
    \
        Par pari datum. Plaut. Un pour autre.
    \
        Par pari referre. Terent. Rendre la pareille, Faire ainsi qu'on nous fait. Non desunt qui contendant legendum Par pro pari referre.
    \
        Par pari respondere. Plaut. Dire tout tant qu'un autre dit, Dire les mesmes parolles.
    \
        Par impar. Suet. Une sorte de jeu qu'on dit Per ou non.
    \
        Ludere par impar. Horat. Jouer à per ou non.

    Dictionarium latinogallicum > par

  • 8 par

    pār, păris (collat. form of the nom. fem. paris, Atta ap. Prisc. p. 764 P.— Abl. pari and pare, acc. to Charis. p. 14 P.; Prisc. p. 763 ib.; the latter poet. — Gen. plur. usu. parĭum; parum, acc. to Plin. ap. Charis. p. 110 P.), adj. [cf. Sanscr. para, another, and prae], equal (cf.: aequus, similis).
    I.
    Lit.:

    par est, quod in omnes aequabile est,

    Cic. Inv. 2, 22, 67:

    par et aequalis ratio,

    id. Or. 36, 123:

    aequo et pari jure cum civibus vivere,

    id. Off. 1, 34, 124:

    vita beata... par et similis deorum,

    id. N. D. 2, 61, 153:

    est finitimus oratori poëta ac paene par,

    id. de Or. 1, 16, 70:

    pari atque eādem in laude aliquem ponere,

    id. Mur. 9, 21:

    intelleges de hoc judicium meum et horum par et unum fuisse,

    id. Sull. 2, 5:

    pares in amore atque aequales,

    id. Lael. 9, 32:

    libertate esse parem ceteris,

    id. Phil. 1, 14, 34: verbum Latinum (voluptas) par Graeco (hêdonê) et idem valens, id. Fin. 2, 4, 12:

    pares ejusdem generis munitiones,

    of equal size, Caes. B. G. 7, 74:

    similia omnia magis visa hominibus, quam paria,

    Liv. 45, 43:

    pares similesque (affectus),

    Sen. Ira, 1, 19 et saep.:

    quod in re pari valet, valeat in hac, quae par est... valeat aequitas, quae paribus in causis paria jura desiderat,

    Cic. Top. 4, 23:

    si ingenia omnia paria esse non possunt: jura certe paria debent esse eorum inter se, qui sunt cives in eādem re publicā,

    id. Rep. 1, 32, 49:

    necesse est eam esse naturam, ut omnia omnibus paribus paria respondeant,

    id. N. D. 1, 19, 50; id. Fam. 5, 2, 3:

    equites Ariovisti pari intervallo constiterunt,

    Caes. B. G. 1, 43:

    hi (equites), dum pari certamine res geri potuit, etc.,

    i. e. horsemen against horsemen, id. B. C. 1, 51.— Poet., with a respective gen. or inf.:

    aetatis mentisque pares,

    Sil. 4, 370:

    et cantare pares et respondere parati,

    Verg. E. 7, 5.—
    (β).
    The thing with which the comparison is made is most freq. added in the dat.:

    quem ego parem summis Peripateticis judico,

    Cic. Div. 1, 3, 5:

    in his omnibus par iis, quos antea commemoravi,

    id. Clu. 38, 107:

    omni illi et virtute et laude par,

    id. Planc. 11, 27:

    isti par in belligerando,

    id. Font. 12, 26:

    par anseribus,

    as large as, Juv. 5, 114:

    prodigio par,

    i. e. extremely rare, id. 4, 97.—In sup.:

    QVOIVS FORMA VIRTVTEI PARISVMA FVIT, Epit. of the Scipios,

    Inscr. Orell. 550:

    parissumi estis hibus,

    Plaut. Curc. 4, 2, 20.—Adverb. (colloq. and very rare):

    feceris par tuis ceteris factis,

    Plaut. Trin. 2, 2, 3.—
    (γ).
    With gen. (with this case par is treated as a substantive; rare but class.), an equal, counterpart, etc.:

    ei erat hospes, par illius, Siculus, etc.,

    his counterpart, Plaut. Rud. prol. 49: cujus paucos pares [p. 1300] haec civitas tulit, Cic. Pis. 4, 8:

    quem metuis par hujus erat,

    Luc. 10, 382:

    ubique eum parem sui invenies,

    Front. Ep. ad Amic. 1, 6:

    vestrae fortitudinis,

    Phaedr. 4, 15, 6.—
    (δ).
    With abl. (rare):

    scalas pares moenium altitudine, Sall. H. Fragm. ap. Arus. Mess. p. 253 Lindem.: in quā par facies nobilitate suā,

    Ov. F. 6, 804.—
    (ε).
    With cum (class.):

    non praecipuam, sed parem cum ceteris fortunae condicionem subire,

    Cic. Rep. 1, 4, 7:

    ut enim cetera paria Tuberoni cum Varo fuissent, etc.,

    id. Lig. 9, 27:

    quem tu parem cum liberis tuis regnique participem fecisti,

    Sall. J. 14, 9 (cited ap. Arus. Mess. p. 253 Lindem.; but in Cic. Phil. 1, 14, 34, read parem ceteris). —
    (ζ).
    With inter se (class.):

    sunt omnes pares inter se,

    Cic. Par. 1, 2, 11; id. de Or. 1, 55, 236.—
    (η).
    With et, atque ( ac) (class.):

    cum par habetur honos summis et infimis,

    Cic. Rep. 1, 34, 53:

    omnia fuisse in Themistocle paria et Coriolano,

    id. Brut. 11, 43:

    tametsi haudquaquam par gloria sequatur scriptorem et auctorem rerum,

    Sall. C. 3, 2:

    quos postea in parem juris libertatisque condicionem atque ipsi erant, receperunt,

    Caes. B. G. 1, 28; so with atque, id. ib. 5, 13, 2:

    si parem sapientiam hic habet ac formam,

    Plaut. Mil. 4, 6, 36:

    neque mihi par ratio cum Lucilio est ac tecum fuit,

    Cic. N. D. 3, 1, 3:

    in quo offensae minimum, gratia par, ac si prope adessemus,

    Sall. J. 102, 7.—
    (θ).
    The object of comparison is sometimes not expressed:

    cui repugno, quoad possum, sed adhuc pares non sumus,

    i.e. not equal to the task, able, Cic. Att. 12, 15:

    pari proelio,

    indecisive, Nep. Them. 3, 3:

    pares validaeque miscentur,

    Tac. G. 20:

    cum paria esse coeperunt,

    Plin. Ep. 4, 14, 6:

    si periculum par et ardor certaminis eos irritaret,

    Liv. 24, 39, 6.—
    B.
    In partic.
    1.
    Equal to, a match for any one in any respect:

    quibus ne di quidem immortales pares esse possint,

    Caes. B. G. 4, 7 fin.: qui pares esse nostro exercitu (dat.) non potuerint, id. ib. 1, 40, 7; cf.:

    ille, quod neque se parem armis existimabat, et, etc.,

    Sall. J. 20, 5:

    non sumus pares,

    not on an equality, Juv. 3, 104:

    exime hunc mihi scrupulum, cui par esse non possum,

    Plin. Ep. 3, 17, 2:

    habebo, Q. Fabi, parem, quem das, Hannibalem,

    an opponent, adversary, Liv. 28, 44:

    inter pares aemulatio,

    Tac. A. 2, 47:

    ope Palladis Tydiden Superis parem,

    Hor. C. 1, 6, 15.—
    2.
    Equal in station or age, of the same rank, of the same age (syn. aequalis):

    ut coëat par Jungaturque pari,

    Hor. Ep. 1, 5, 25:

    si qua voles apte nubere, nube pari,

    Ov. H. 9, 32; Petr. 25, 5.—Prov.:

    pares vetere proverbio cum paribus facillime congregantur,

    i. e. birds of a feather flock together, Cic. Sen. 3, 7.—
    3.
    Par est, it is fit, meet, suitable, proper, right.
    (α).
    With a subject-clause (class.;

    syn.: oportet, aequum, justum est): amorin me an rei opsequi potius par sit,

    Plaut. Trin. 2, 1, 6:

    posterius istaec te magis par agere'st,

    id. Pers. 5, 2, 21:

    canem esse hanc par fuit,

    id. Curc. 1, 2, 17:

    par est primum ipsum esse virum bonum, tum, etc.,

    Cic. Lael. 22, 82:

    sic par est agere cum civibus,

    id. Off. 2, 23, 83:

    dubitans, quid me facere par sit,

    id. Att. 9, 9, 2:

    quicquid erit, quod me scire par sit,

    id. ib. 15, 17, 2:

    quibus (ornamentis) fretum ad consulatūs petitionem aggredi par est,

    id. Mur. 7, 15; id. Rab. Perd. 11, 31; cf.:

    ex quo intellegi par est, eos qui, etc.,

    id. Leg. 2, 5, 11. —
    (β).
    Ut par est (erat, etc.;

    class.): ita, ut constantibus hominibus par erat,

    Cic. Div. 2, 55, 114:

    ut par fuit,

    id. Verr. 2, 5, 4, § 10. —
    * (γ).
    With ut:

    non par videtur neque sit consentaneum... ut, etc.,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 31.—
    4.
    Par pari respondere, or par pro pari referre, to return like for like, of a'repartee:

    par pari respondet,

    Plaut. Truc. 5, 47; id. Merc. 3, 4, 44; id. Pers. 2, 2, 11; cf.:

    paria paribus respondimus,

    Cic. Att. 6, 1, 23:

    ut sit unde par pari respondeatur,

    id. ib. 16, 7, 6:

    par pro pari referto, quod eam mordeat,

    Ter. Eun. 3, 1, 55 Fleck., Umpfenb., cited ap. Cic. Fam. 1, 9, 19 (Bentl. ex conject. par, pari; cf. Krebs, Antibarb. p. 281, ed. 5).—
    5.
    Paria facere, to equalize or balance a thing with any thing, to settle, pay (post-Aug.):

    cum rationibus domini paria facere,

    to pay. Col. 1, 8, 13; 11, 1, 24. —
    (β).
    Trop.:

    cum aliter beneficium detur, aliter reddatur, paria facere difficile est,

    to return like for like, to repay with the same coin, Sen. Ben. 3, 9, 2: denique debet poenas: non est quod cum illo paria faciamus, repay him, id. Ira, 3, 25, 1:

    nihil differamus, cotidie cum vitā paria faciamus,

    settle our accounts with life, id. Ep. 101, 7; Plin. 2, 86, 88, § 202; so,

    parem rationem facere,

    Sen. Ep. 19, 10.—
    6.
    Ludere par impar, to play at even and odd, Hor. S. 2, 3, 248: August. ap. Suet. Aug. 71 fin.
    7.
    Ex pari, adverb., in an equal manner, on an equal footing (post-Aug.):

    sapiens cum diis ex pari vivit,

    Sen. Ep. 59, 14.
    II.
    Transf., subst.
    A.
    pār, păris, m., a companion, comrade, mate, spouse:

    plebs venit, et adcumbit cum pare quisque suo,

    Ov. F. 3, 526:

    jungi cum pare suā,

    id. ib. 3, 193:

    edicere est ausus cum illo suo pari, quem omnibus vitiis superare cupiebat, ut, etc.,

    Cic. Pis. 8, 18.—Esp., a table companion, = omoklinos:

    atque ibi opulentus tibi par forte obvenerit,

    Plaut. Trin. 2, 4, 68 Brix ad loc.:

    cedo parem quem pepigi,

    id. Pers. 5, 1, 15 (v. also I. A. g. supra).—
    B.
    pār, păris, n., a pair:

    gladiatorum par nobilissimum,

    Cic. Opt. Gen. Or. 6, 17:

    ecce tibi geminum in scelere par,

    id. Phil. 11, 1, 2:

    par nobile fratrum,

    Hor. S. 2, 3, 243:

    par columbarum,

    Ov. M. 13, 833:

    par mularum,

    Gai. Inst. 3, 212:

    par oculorum,

    Suet. Rhet. 5:

    tria aut quatuor paria amicorum,

    Cic. Lael. 4, 15:

    scyphorum paria complura,

    id. Verr. 2, 2, 19, § 47:

    paria (gladiatorum) ordinaria et postulaticia,

    Sen. Ep. 7, 3: pocula oleaginea paria duo, Lab. Dig. 32, 1, 30.Hence, adv.: părĭter, equally, in an equal degree, in like manner, as well.
    A.
    In gen.: dispartiantur patris bona pariter, Afran. ap. Non. 375, 1:

    ut nostra in amicos benevolentia illorum erga nos benevolentiae pariter aequaliterque respondeat,

    Cic. Lael. 16, 56:

    laetamur amicorum laetitiā aeque atque nostrā, et pariter dolemus angoribus,

    id. Fin. 1, 20, 65:

    caritate non pariter omnes egemus,

    id. Off. 2, 8, 30:

    ut pariter extrema terminentur,

    id. Or. 12, 38; Phaedr. 5, 2, 10:

    et gustandi et pariter tangendi magna judicia sunt,

    Cic. N. D. 2, 58, 146:

    nulla pro sociā obtinet, pariter omnes viles sunt,

    id. ib. 80, 7; Quint. 9, 3, 102:

    cuncta pariter Romanis adversa,

    Tac. A. 1, 64: tantumdem est;

    feriunt pariter,

    all the same, nevertheless, Juv. 3, 298.—
    (β).
    With cum:

    Siculi mecum pariter moleste ferent,

    Cic. Verr. 2, 5, 67, § 173:

    pariter nobiscum progredi,

    Auct. Her. 3, 1, 1; Verg. A. 1, 572.—
    (γ).
    With ut, atque ( ac):

    is ex se hunc reliquit filium pariter moratum, ut pater avusque hujus fuit,

    Plaut. Aul. prol. 21:

    pariter hoc fit, atque ut alia facta sunt,

    id. Am. 4, 1, 11:

    vultu pariter atque animo varius,

    Sall. J. 113, 3:

    pariter ac si hostis adesset,

    id. ib. 46, 6.—
    (δ).
    With et... et:

    pariterque et ad se tuendum et ad hostem petendum,

    Liv. 31, 35:

    pariter et habitus et nomina edocebuntur,

    Quint. 1, 1, 25; Ov. M. 11, 556.—
    (ε).
    With dat. (in late poets, and once in Liv.):

    pariter ultimae (gentes) propinquis, imperio parerent,

    the remotest as well as the nearest, Liv. 38, 16; Stat. Th. 5, 121; Claud. Rapt. Pros. 1, 166.—
    * (ζ).
    With qualis:

    pariter suades, qualis es,

    Plaut. Rud. 3, 6, 37. —
    B.
    In partic.
    1.
    Like simul, of equality in time or in association, at the same time, together:

    nam plura castella Pompeius pariter, distinendae manūs causā, tentaverat,

    at the same time, together, Caes. B. C. 3, 52:

    pariter decurrere,

    Liv. 22, 4, 6:

    ut pariter et socii rem inciperent,

    id. 3, 22, 6; 10, 5, 7; 26, 48 fin.; cf.:

    plura simul invadimus, si aut tam infirma sunt, ut pariter impelli possint, aut, etc.,

    Quint. 5, 13, 11; so,

    pariter multos invadere,

    id. 5, 7, 5:

    pariter ire,

    id. 1, 1, 14; 1, 12, 4; Tac. H. 4. 56; Plin. 26, 8, 40, § 66.—
    (β).
    With cum (so commonly in Cic.):

    conchyliis omnibus contingere, ut cum lunā pariter crescant pariterque decrescant,

    Cic. Div. 2, 14, 33; cf. id. de Or. 3, 3, 10:

    studia doctrinae pariter cum aetate crescunt,

    id. Sen. 14, 50:

    pariter cum vitā sensus amittitur,

    id. Tusc. 1, 11, 24:

    equites pariter cum occasu solis expeditos educit,

    Sall. J. 68, 2; 77, 1; 106, 5:

    pariter cum collegā,

    Liv. 10, 21, 14; 27, 17, 6.—
    (γ).
    With et, atque, que:

    inventionem et dispositionem pariter exercent,

    Quint. 10, 5, 14; 1, 1, 25:

    quibus mens pariter atque oratio insurgat,

    id. 12, 2, 28:

    seriis jocisque pariter accommodato,

    id. 6, 3, 110.—
    (δ).
    With dat. ( poet.), Stat. Th. 5, 122:

    pariterque favillis Durescit glacies,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 165.—
    2.
    In order to give greater vivacity to the expression, reduplicated: pariter... pariter, as soon as ( poet. and in post-Aug prose):

    hanc pariter vidit, pariter Calydo nius heros Optavit,

    Ov. M. 8, 324; Plin. Ep. 8, 23 fin.
    3.
    In like manner, likewise, also:

    pariterque oppidani agere,

    Sall. J. 60, 1:

    postquam pariter nymphas incedere vidit,

    Ov. M. 2, 445.

    Lewis & Short latin dictionary > par

  • 9 comptus

    [st1]1 [-] comptus, a, um: part. passé de como, āre. - arrangé, peigné, orné, paré, séduisant, soigné. [st1]2 [-] comptŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - arrangement, assemblage, ajustement. - [abcl]b - ornement de tête, coiffure, parure.[/b]
    * * *
    [st1]1 [-] comptus, a, um: part. passé de como, āre. - arrangé, peigné, orné, paré, séduisant, soigné. [st1]2 [-] comptŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - arrangement, assemblage, ajustement. - [abcl]b - ornement de tête, coiffure, parure.[/b]
    * * *
        Comptus, huius comptus, Nomen verbale. Lucret. Ornement et attifement.

    Dictionarium latinogallicum > comptus

  • 10 excultus

    excultus, a, um part. passé de excolo. [st2]1 [-] bien cultivé. [st2]2 [-] cultivé, étudié, pratiqué. [st2]3 [-] cultivé, poli (par les lettres), formé. [st2]4 [-] civilisé, policé. [st2]5 [-] orné, paré, armé.
    * * *
    excultus, a, um part. passé de excolo. [st2]1 [-] bien cultivé. [st2]2 [-] cultivé, étudié, pratiqué. [st2]3 [-] cultivé, poli (par les lettres), formé. [st2]4 [-] civilisé, policé. [st2]5 [-] orné, paré, armé.
    * * *
        Excultus, Participium: vt Excultus doctrina. Cic. Cultivé.

    Dictionarium latinogallicum > excultus

  • 11 fucatus

    fūcātus, a, um part. passé de fuco. [st2]1 [-] teint. [st2]2 [-] fardé. [st2]3 [-] orné, paré. [st2]4 [-] fardé, feint, faux, simulé.    - fucatae vestes, Tac.: robes de couleur.
    * * *
    fūcātus, a, um part. passé de fuco. [st2]1 [-] teint. [st2]2 [-] fardé. [st2]3 [-] orné, paré. [st2]4 [-] fardé, feint, faux, simulé.    - fucatae vestes, Tac.: robes de couleur.
    * * *
        Fucatus, pen. prod. Adiect. vt Fucatae mulieres. Fardees.
    \
        Hyali saturo fucata colore vellera. Virgil. Teincts en verd.
    \
        Fucata ineptiis omnia. Cic. Feincts et desguisez.

    Dictionarium latinogallicum > fucatus

  • 12 fucosus

    fūcōsus, a, um [st2]1 [-] fardé, paré, feint, artificiel. [st2]2 [-] faux, mensonger.    - fucosae merces, Cic.: marchandises frelatées.    - fucosae amicitiae, Cic.: amitiés feintes.
    * * *
    fūcōsus, a, um [st2]1 [-] fardé, paré, feint, artificiel. [st2]2 [-] faux, mensonger.    - fucosae merces, Cic.: marchandises frelatées.    - fucosae amicitiae, Cic.: amitiés feintes.
    * * *
        Fucosus, pen. prod. Adiect. vt Fucosae merces. Cic. Fardees.
    \
        Fucosae amicitiae. Cic. Feinctes.

    Dictionarium latinogallicum > fucosus

  • 13 incultus

    [st1]1 [-] incultus, a, um: a - inculte, en friche. --- Cic. Br. 16, 259 ; Nat. 1, 24. b - non cultivé, non soigné, non paré, rude, négligé. --- Cic. Br. 117 ; Agr. 2, 13.    - super Numidiam, Gaetulos accepimus partim in tuguriis, alios incultius vagos agitare, Sall. J. 19, 5: au-dessus de la Numidie, on trouve, dit-on, les Gétules: les uns vivent dans des huttes, d'autres, plus barbares, en nomades. c - sans éducation. --- Sall. C. 2, 8. d - sans culture. --- Hor. Ep. 1, 3, 22. e - sauvage. --- Tib. 4, 1, 59.    - quid incultius oppidis, quid nationibus immanius ? Cic. Prov. Cons. 12, 29: est-il rien de plus sauvage que ces villes, de plus féroce que ces peuples? [st1]2 [-] incultŭs, ūs, m.: défaut de soin, abandon, négligence [fig.].    - Sall. C. 55, 4 ; J. 2, 4 ; Liv. 42, 12, 7.
    * * *
    [st1]1 [-] incultus, a, um: a - inculte, en friche. --- Cic. Br. 16, 259 ; Nat. 1, 24. b - non cultivé, non soigné, non paré, rude, négligé. --- Cic. Br. 117 ; Agr. 2, 13.    - super Numidiam, Gaetulos accepimus partim in tuguriis, alios incultius vagos agitare, Sall. J. 19, 5: au-dessus de la Numidie, on trouve, dit-on, les Gétules: les uns vivent dans des huttes, d'autres, plus barbares, en nomades. c - sans éducation. --- Sall. C. 2, 8. d - sans culture. --- Hor. Ep. 1, 3, 22. e - sauvage. --- Tib. 4, 1, 59.    - quid incultius oppidis, quid nationibus immanius ? Cic. Prov. Cons. 12, 29: est-il rien de plus sauvage que ces villes, de plus féroce que ces peuples? [st1]2 [-] incultŭs, ūs, m.: défaut de soin, abandon, négligence [fig.].    - Sall. C. 55, 4 ; J. 2, 4 ; Liv. 42, 12, 7.
    * * *
        Incultus, inculta, incultum. Cic. Qui n'est point habité, ou cultivé, ou labouré.
    \
        Incultum et derelictum solum. Cic. Terre qui est en friche.
    \
        Incultae partes mundi. Cic. Qui ne sont point habitees.
    \
        Capilli inculti. Ouid. Qui ne sont point peignez ne accoustrez, ne adjancez.
    \
        Incultum corpus. Cic. Qui n'est point aorné.
    \
        Inculta oratio. Cic. Lourde, Inornee, Inelegante, Sans grace et elegance.

    Dictionarium latinogallicum > incultus

  • 14 instruo

    instrŭo, ĕre, instruxi, instructum - tr. - [st1]1 [-] établir, enfoncer dans, encastrer, emboîter.    - instruere contabulationem in parietes, Caes.: faire reposer le plancher sur les murs.    - instruere tubulos in parietibus, Vitr.: adapter des tuyaux aux murs (d'un égoût). [st1]2 [-] construire, élever, bâtir, dresser.    - aggerem instruere, Caes.: construire une terrasse.    - instruere insidias: dresser des embûches.    - mensas instruere, Virg.: dresser des tables. [st1]3 [-] ranger, disposer, ajuster, agencer.    - aciem instruere: ranger une ligne de bataille, ranger en bataille.    - exercitum instruere: former en bataille, préparer une armée.    - instructis navibus, Virg.: les vaisseaux étant en ligne. [st1]4 [-] munir, pourvoir, procurer, équiper, garnir, meubler, préparer, mettre en état.    - aliquem aliqua re instruere: munir qqn de qqch.    - instruere socios armis: munir les alliés d'armes.    - se aliquid instruere: se munir en vue de qqch.    - instruere ornamenta alicui, Plaut.: fournir une parure à qqn.    - domus interior regali splendida luxu instruitur, Virg. En. 1: l'intérieur de la splendide demeure est paré avec un luxe royal.    - causam instruere: préparer sa défense.    - instruere accusationem, Cic.: instruire un procès, préparer une accusation.    - instruere se ad... Cic.: prendre ses mesures pour... [st1]5 [-] munir d'enseignements, enseigner, instruire, former, dresser.    - instruere aliquem arte sua, Ov.: instruire qqn dans son art.    - regina deique ritibus instruitur, Ov. M. 6: et on enseigne à la reine les rites du dieu.    - voir instructus
    * * *
    instrŭo, ĕre, instruxi, instructum - tr. - [st1]1 [-] établir, enfoncer dans, encastrer, emboîter.    - instruere contabulationem in parietes, Caes.: faire reposer le plancher sur les murs.    - instruere tubulos in parietibus, Vitr.: adapter des tuyaux aux murs (d'un égoût). [st1]2 [-] construire, élever, bâtir, dresser.    - aggerem instruere, Caes.: construire une terrasse.    - instruere insidias: dresser des embûches.    - mensas instruere, Virg.: dresser des tables. [st1]3 [-] ranger, disposer, ajuster, agencer.    - aciem instruere: ranger une ligne de bataille, ranger en bataille.    - exercitum instruere: former en bataille, préparer une armée.    - instructis navibus, Virg.: les vaisseaux étant en ligne. [st1]4 [-] munir, pourvoir, procurer, équiper, garnir, meubler, préparer, mettre en état.    - aliquem aliqua re instruere: munir qqn de qqch.    - instruere socios armis: munir les alliés d'armes.    - se aliquid instruere: se munir en vue de qqch.    - instruere ornamenta alicui, Plaut.: fournir une parure à qqn.    - domus interior regali splendida luxu instruitur, Virg. En. 1: l'intérieur de la splendide demeure est paré avec un luxe royal.    - causam instruere: préparer sa défense.    - instruere accusationem, Cic.: instruire un procès, préparer une accusation.    - instruere se ad... Cic.: prendre ses mesures pour... [st1]5 [-] munir d'enseignements, enseigner, instruire, former, dresser.    - instruere aliquem arte sua, Ov.: instruire qqn dans son art.    - regina deique ritibus instruitur, Ov. M. 6: et on enseigne à la reine les rites du dieu.    - voir instructus
    * * *
        Instruo, instruis, instruxi, instructum, instruere. Adjancer, Garnir, Equiper, Ordonner, Accoustrer, Apprester.
    \
        Instruere accusationem, vel actionem, aut litem. Cic. Garnir et fournir de lettres et tesmoings, et de tout ce qui sert au proces.
    \
        Instruere aciem. Cic. Mettre en ordre, Ordonner sa bataille.
    \
        Coenam. Mart. Appareiller.
    \
        Calumniam instruere alicui. Vlpian. Luy machiner et dresser ou bastir une calomnie.
    \
        Consilia. Terent. Pourveoir à touts ses affaires et y mettre ordre.
    \
        Copias instruere. Caesar. Mettre ses bandes en ordre.
    \
        Dolis instructus. Virgil. Fourni, ou garni de tromperies, Sorti ou Assorti de, etc.
    \
        Domum. Plaut. Meubler et emmesnager sa maison, La garnir de tout ce qu'il y fault, La sortir, ou assortir de, etc.
    \
        Epulas. Liuius. Appareiller viandes.
    \
        Hortos. Cic. Garnir de tout ce qui y fait besoing, Sortir ou Assortir de tout.
    \
        Insidias. Cic. Dresser une trahison, Bastir, Machiner.
    \
        Iter ad bonam famam. Plin. iunior. Preparer.
    \
        Legiones. Plaut. Mettre en ordre.
    \
        Instruere locum insidiis. Liu. Appareiller, Apprester.
    \
        Mensas epulis. Ouid. Garnir, Sortir, ou Assortir.
    \
        Nauigia. Columel. Equiper, Armer.
    \
        Instruere discipulos lectione orationum. Quint. Instruire et enseigner.
    \
        Mandatis aliquem instruere. Liu. Luy bailler charge et commission de porter quelques parolles à aucun, L'emboucher de ce que nous voulons qu'il die et face, Luy faire le bec, Luy bailler ses instructions, L'instruire de ce qu'il doibt faire et dire.

    Dictionarium latinogallicum > instruo

  • 15 mango

    mango, ōnis, f. [st2]1 [-] marchand d’esclaves. [st2]2 [-] celui qui pare la marchandise, maquignon, brocanteur, revendeur. - voir hors site mango.
    * * *
    mango, ōnis, f. [st2]1 [-] marchand d’esclaves. [st2]2 [-] celui qui pare la marchandise, maquignon, brocanteur, revendeur. - voir hors site mango.
    * * *
        Mango, mangonis, com. gen. Quintil. Celuy qui achetoit anciennement les serfs, et les accoustroit proprement et faconnoit, pour les mieulx revendre, comme font aujourdhuy les maquignons en chevaulx, et frippiers en habillements.
    \
        Mangones. Plin. Regratteurs qui raccoustrent, parent, et fardent toutes vieilles marchandises pour les vendre plus cher.

    Dictionarium latinogallicum > mango

  • 16 munditia

    mundĭtĭa, ae, f. [st2]1 [-] propreté, netteté. [st2]2 [-] élégance, pureté.    - munditia illecebra est, Plaut.: la propreté est un attrait.    - munditias facito, Cato.: fais nettoyer.    - paratus multis munditiis, Tac.: élégamment paré.    - munditiae urbanae, Sall.: le raffinement des villes, l'urbanité.
    * * *
    mundĭtĭa, ae, f. [st2]1 [-] propreté, netteté. [st2]2 [-] élégance, pureté.    - munditia illecebra est, Plaut.: la propreté est un attrait.    - munditias facito, Cato.: fais nettoyer.    - paratus multis munditiis, Tac.: élégamment paré.    - munditiae urbanae, Sall.: le raffinement des villes, l'urbanité.
    * * *
        Munditia, munditiae: vel Mundities, munditiei. Plau. Netteté.
    \
        Munditias facere. Cato. Nettoyer.

    Dictionarium latinogallicum > munditia

  • 17 nitidus

    nĭtĭdus, a, um [st2]1 [-] luisant, brillant, lumineux, clair, poli. [st2]2 [-] net, propre. [st2]3 [-] pur, limpide. [st2]4 [-] soigneux de sa personne, élégant, coquet. [st2]5 [-] brillant de santé, resplendissant, gros et gras, vigoureux, de bonne mine. [st2]6 [-] qui vient bien, bien cultivé, fertile (champ). [st2]7 [-] bien paré, élégant, somptueux. [st2]8 [-] soigné, poli, brillant (en parl. du style).    - nitida (plur. n.): tons lumineux (d'un tableau).    - nitidae aedes, Plaut.: maison propre.    - nitidus fons: fontaine limpide.    - nitida vox, Quint.: voix bien timbrée.    - si nitidior sis, Plaut.: si tu te faisais beau.    - ex nitido fit rusticus, Hor.: de citadin il devient campagnard.
    * * *
    nĭtĭdus, a, um [st2]1 [-] luisant, brillant, lumineux, clair, poli. [st2]2 [-] net, propre. [st2]3 [-] pur, limpide. [st2]4 [-] soigneux de sa personne, élégant, coquet. [st2]5 [-] brillant de santé, resplendissant, gros et gras, vigoureux, de bonne mine. [st2]6 [-] qui vient bien, bien cultivé, fertile (champ). [st2]7 [-] bien paré, élégant, somptueux. [st2]8 [-] soigné, poli, brillant (en parl. du style).    - nitida (plur. n.): tons lumineux (d'un tableau).    - nitidae aedes, Plaut.: maison propre.    - nitidus fons: fontaine limpide.    - nitida vox, Quint.: voix bien timbrée.    - si nitidior sis, Plaut.: si tu te faisais beau.    - ex nitido fit rusticus, Hor.: de citadin il devient campagnard.
    * * *
        Nitidus, pen. corr. Adiect. Plaut. Resplendissant, Reluisant, Net.
    \
        Sol nitidus. Cicero. Luisant et clair.
    \
        Foemina nitida. Plaut. Nette, Gente, Propre et miste.

    Dictionarium latinogallicum > nitidus

  • 18 ornatrix

    ornātrix, īcis, f. [st2]1 [-] Inscr. celle qui pare. - 2 -celle qui habille, habilleuse, femme de chambre, coiffeuse, friseuse.
    * * *
    ornātrix, īcis, f. [st2]1 [-] Inscr. celle qui pare. - 2 -celle qui habille, habilleuse, femme de chambre, coiffeuse, friseuse.
    * * *
        Ornatrix, pe. pro. Verbale. Tranquil. Celle qui orne et accoustre.

    Dictionarium latinogallicum > ornatrix

  • 19 percultus

    percultus, a, um part. passé de percolo, ĕre; bien paré.
    * * *
    percultus, a, um part. passé de percolo, ĕre; bien paré.
    * * *
        Percultus, Participium. Plaut. Orné et poli.

    Dictionarium latinogallicum > percultus

  • 20 politus

    pŏlītus, a, um part. passé de polio. [st2]1 [-] poli, fourbi, brillant, lisse. [st2]2 [-] orné avec goût, paré. [st2]3 [-] poli, raffiné, (par l'éducation). [st2]4 [-] châtié, raffiné (en parl. du style). [st2]5 [-] parfait, accompli.
    * * *
    pŏlītus, a, um part. passé de polio. [st2]1 [-] poli, fourbi, brillant, lisse. [st2]2 [-] orné avec goût, paré. [st2]3 [-] poli, raffiné, (par l'éducation). [st2]4 [-] châtié, raffiné (en parl. du style). [st2]5 [-] parfait, accompli.
    * * *
        Politus, pen. prod. politior, politissimus. Plin. Poli et orné.
    \
        Politus e schola. Cicero. Qui a autresfois passé soubs la main du maistre.

    Dictionarium latinogallicum > politus

См. также в других словарях:

  • pare- — ♦ Élément, de 2. parer « éviter, protéger contre » (⇒ 2. para ). para , pare éléments, du lat. parare, protéger . pare V. para 2. ⇒PARE , élém. de compos. Élém. tiré d une forme de parer2, dont il garde les sens, et qui sert à constr. des subst.… …   Encyclopédie Universelle

  • Pare-Feu — « Firewall » redirige ici. Pour les autres significations, voir Firewall (homonymie) …   Wikipédia en Français

  • Pare-feux — Pare feu « Firewall » redirige ici. Pour les autres significations, voir Firewall (homonymie) …   Wikipédia en Français

  • Pare feu — « Firewall » redirige ici. Pour les autres significations, voir Firewall (homonymie) …   Wikipédia en Français

  • pare-balles — [ parbal ] n. m. inv. • 1873; paraballes 1860; de 2. parer et 1. balle ♦ Plaque de protection contre les balles (1., 2o). Adj. inv. Gilet pare balles. ● pare balles nom masculin invariable Dispositif établi dans les champs de tir ou stands pour… …   Encyclopédie Universelle

  • pare-brise — [ parbriz ] n. m. VAR. parebrise • 1907; de 2. parer et brise ♦ Paroi transparente à l avant d un véhicule pour protéger les occupants de l air, du vent, des poussières. Vitre avant d une automobile. Pare brise feuilleté. Essuie glace du pare… …   Encyclopédie Universelle

  • Pare-feux (lutte contre l'incendie) — Pare feu (lutte contre l incendie) Un pare feu (« firebreak », « fireroad » ou « fire line » pour les anglophones), est une coupe forestière linéaire, ou une infrastructure linéaire créée et/ou spécialement… …   Wikipédia en Français

  • paré — paré, ée (pa ré, ée) part. passé de parer. 1°   Qui est couvert de beaux vêtements et d objets de prix. •   À quiconque veut s y frotter, Un boeuf paré pour le tenter, Sera le prix de la victoire, SCARR. Virg. v.. •   ....Il se peigne, il s… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • PARÉ (A.) — PARÉ AMBROISE (1509 1590) Chirurgien français, Amboise Paré a été nommé le «père de la chirurgie moderne». Né près de Laval, il s’initie à la médecine chez un chirurgien de Vitré. Arrivé à Paris vers 1529, il devient aide chirurgien barbier à… …   Encyclopédie Universelle

  • Pare-soleil — tulipe pour grand angle En photographie, le pare soleil est un accessoire qui se fixe à l avant de l objectif pour éviter que la lumière du soleil, quand il est en dehors du champ, n atteigne la lentille frontale, créant des reflets parasites et… …   Wikipédia en Français

  • pare-chocs — [ parʃɔk ] n. m. VAR. parechoc • 1925; pare à choc 1863 ch. de fer; de 2. parer et choc ♦ Garniture placée à l avant et à l arrière d un véhicule (spécialt d une automobile) et destinée à amortir les chocs. Pare chocs (ou parechocs) chromés,… …   Encyclopédie Universelle

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»