Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

luto+j

  • 1 luto

    luto luto, avi, atum, are грязью мазать

    Латинско-русский словарь > luto

  • 2 luto

    [st1]1 [-] lŭto, āre, āvi, ātum: - tr. - [abcl][b]a - enduire de boue, enduire d'argile. - [abcl]b - enduire, oindre, frotter.[/b] [st1]2 [-] luto, āre, āvi, ātum: Varr. s'acquitter (envers les dieux).
    * * *
    [st1]1 [-] lŭto, āre, āvi, ātum: - tr. - [abcl][b]a - enduire de boue, enduire d'argile. - [abcl]b - enduire, oindre, frotter.[/b] [st1]2 [-] luto, āre, āvi, ātum: Varr. s'acquitter (envers les dieux).
    * * *
        Luto, lutas, lutare. Cato. Massonner, ou enduire de boue, ou de mortier de terre.
    \
        Lutare. Mart. Maculer, Barbouiller, Embourber, Embouer, Crotter.

    Dictionarium latinogallicum > luto

  • 3 luto

    1. luto, āvī, ātum, āre (2. lutum), I) mit Kot od. Lehm beschmieren od. verschmieren, granarium, Cato r. r. 92: nidos (v. der Schwalbe), Calp. ecl. 5, 17: titulos statuarum, Lampr. Heliog. 14, 2. – II) übtr., mit Salben usw. beschmieren, capillos, Mart. 14, 50, 1: crassis lutatus amomis, Pers. 3, 104.
    ————————
    2. lūto, āvī, āre (eig. luito, v. 1. luo; vgl. Paul. ex Fest. 116, 5 ›litatum... quasi luitatum‹), lösen, bezahlen, Varro sat. Men. 100.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > luto

  • 4 luto

    1.
    lŭto, āvi, ātum, 1, v. a. [2. lutum], to bedaub with mud or clay.
    I.
    Lit., Cato, R. R. 92:

    nidosque reversa lutabit hirundo,

    Calp. Ecl. 5, 17:

    lutati tituli statuarum,

    Lampr. Elag. 14.—
    II.
    Transf., to bedaub, besmear:

    ne lutet immundum nitidos ceroma capillos,

    Mart. 14, 50, 1:

    crassis lutatus amomis,

    Pers. 3, 104.
    2.
    lūto, āvi, ātum, v. freq. a. [for luito, from luo; cf. Paul. ex Fest. p. 116, 5 Müll.: litatum... quasi luitatum], to pay: lutavi, Varr. ap. Non. 131, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > luto

  • 5 luto

    I āvī, ātum, āre [ lutum I \]
    1) мазать грязью, покрывать глиной (granarium Cato; nidos Calp)
    2) умащивать, смазывать ( capillos M)
    II lūto, āvī, —, āre [из *. luĭto intens. к luo ]
    платить, погашать Vr

    Латинско-русский словарь > luto

  • 6 luto [1]

    1. luto, āvī, ātum, āre (2. lutum), I) mit Kot od. Lehm beschmieren od. verschmieren, granarium, Cato r. r. 92: nidos (v. der Schwalbe), Calp. ecl. 5, 17: titulos statuarum, Lampr. Heliog. 14, 2. – II) übtr., mit Salben usw. beschmieren, capillos, Mart. 14, 50, 1: crassis lutatus amomis, Pers. 3, 104.

    lateinisch-deutsches > luto [1]

  • 7 luto [2]

    2. lūto, āvī, āre (eig. luito, v. 1. luo; vgl. Paul. ex Fest. 116, 5 ›litatum... quasi luitatum‹), lösen, bezahlen, Varro sat. Men. 100.

    lateinisch-deutsches > luto [2]

  • 8 lutum

    1.
    lūtum, i, n., a plant used in dyeing yellow, yellow-weed. dyer's-weed, weld:

    jam croceo mutabit vellera luto,

    Verg. E. 4, 44; Plin. 33, 5, 26, § 87; Vitr. 7, 14.—
    II.
    Transf., a yellow color, yellow, Verg. Cir. 316:

    nimius luto corpora tingit amor,

    Tib. 1, 9 (8), 52 Heyne ad loc.
    2.
    lŭtum, i, n. ( lŭtus, i, m., Quadrig. ap. Non. 212, 17) [luo], mud, mire.
    I.
    Lit.:

    volutari in luto,

    Cic. Verr. 2, 4, 24, § 53:

    cratesque luto integuntur,

    Caes. B. C. 2, 15; Quadrig. ap. Non. 212, 17:

    imbre lutoque Aspersus,

    Hor. Ep. 1, 11, 11:

    luto perfusa porticus,

    Juv. 14, 66: pinguia crura luto, id. 3, 247:

    luto opplere aliquem,

    Suet. Vesp. 5:

    in longa via et pulvis et lutum et pluvia,

    Sen. Ep. 96, 3:

    si quis aliquem luto obliniverit,

    Paul. Sent. 5, 4, 13:

    te pervolvam in luto,

    Ter. And. 4, 4, 38.—In plur.: luta et limum aggerebant, Cic. Fragm. ap. Non. 212, 16.—Prov.: in luto esse or haerere, to stick in the mud, i. e. to be at a dead stop, unable to proceed:

    nunc homo in medio luto est: Nomen nescit,

    Plaut. Ps. 4, 2, 27:

    neque mihi haud imperito eveniet, tali ut in luto haeream,

    id. Pers. 4, 3, 66:

    in eodem haesitas luto,

    Ter. Phorm. 5, 2, 15; cf. Lact. 2, 8, 24; 7, 2, 3: pro luto esse, to be as cheap as dirt:

    pro luto erat annona,

    Petr. 44:

    omnia pro luto habere,

    id. 67, 10; cf. id. 51, 6.—As a term of reproach, mud, filth: ludis me. Pa. Tum mihi sunt manus inquinatae. Sc. Quidum? Pa. Quia ludo luto, Plaut. Mil. 2, 3, 54; id. Most. 5, 2, 45:

    Lutum lenonium, commictum caeno stercilinum publicum!

    id. Pers. 3, 5, 2; 9; Cat. 42, 13:

    O tenebrae, o lutum, o sordes,

    offscouring of the earth, Cic. Pis. 26, 62.—
    II.
    Transf.
    A.
    Loam, clay, potter's clay:

    pocula de facili luto componere,

    Tib. 1, 1, 40:

    ficta Saguntino cymbia malo luto,

    Mart. 8, 6, 2: quibus arte benigna Et meliore luto finxit praecordia Titan, of better clay, i. e. of better materials, Juv. 14, 34; cf. Pers. 3, 23:

    homines compositi luto,

    Juv. 6, 13.—
    B.

    Lewis & Short latin dictionary > lutum

  • 9 lutum [2]

    2. lutum, ī, n. (zu λῦμα, Schmutz), I) die zeitweilig (durch Regen usw.) feucht u. weich gewordene Erde, der Kot, Dreck (Ggstz. pulvis u. arenosa [n. pl.]), Cic. u.a.: sabulosum, Vitr.: in luto volutari (v. Verres m. Anspielung auf verres, Eber), Cic.: Plur. luta, Caes. nach Caper 101, 17 K.: luta et limum aggerebant, Cic. fr. bei Non. 212, 16. – verächtl. von dem Staub, mit dem sich die Ringer bestreuten, Dreck, Sen. ep. 88, 5. – Sprichw., in luto esse od. haerere, haesitare, im Kote stecken (wir »in der Tinte sitzen«) = in Verlegenheit (Not) sein, nunc homo in medio lutost, Plaut. Pseud. 984: neque mi haud imperito eveniet, tali ut in luto haeream, Plaut. Pers. 535: in eodem haesitas luto, Ter. Phorm. 780; vgl. Lact. 2, 8, 24; 7, 2, 3. – in der Volkssprache, pro luto esse, alqd pro luto habere, für Dreck gelten, halten = spottbillig sein, Petron. 40, 10 u. 67, 10. – als Schimpfwort, Plaut. most. 1167 Sch.; Pers. 406. Catull. 42, 13. Cic. Pis. 62: im Wortspiel, Plaut. mil. 325. Mart. 14, 182, 2. – II) die beständig feuchte u. fettige Erde, der Ton, Lehm, Caes., Liv. u.a.: Punicum, eine afrikanische fette Tonerde, Colum.: caementa interlita luto, Liv.: aediculae luto factae, Lact.: macerias luto et lapide excitare, Pallad. – poet., quibus meliore luto finxit praecordia Titan, aus besserem Ton = aus besserem Stoffe, Iuven. 14, 34.

    lateinisch-deutsches > lutum [2]

  • 10 lutum

    1. lūtum, ī, n., I) ein Färbekraut, zum Gelbfärben, unser Wau, Gilbkraut (Reseda luteola, L.), Vitr. 7, 14, 2. Plin. 33, 87 sqq. Verg. ecl. 4, 44. – II) meton.: a) die gelbe Farbe, Ps. Verg. Cir. 317. Tibull. 1, 8, 52. – b) die Röte, Nemes. cyn. 319.
    ————————
    2. lutum, ī, n. (zu λῦμα, Schmutz), I) die zeitweilig (durch Regen usw.) feucht u. weich gewordene Erde, der Kot, Dreck (Ggstz. pulvis u. arenosa [n. pl.]), Cic. u.a.: sabulosum, Vitr.: in luto volutari (v. Verres m. Anspielung auf verres, Eber), Cic.: Plur. luta, Caes. nach Caper 101, 17 K.: luta et limum aggerebant, Cic. fr. bei Non. 212, 16. – verächtl. von dem Staub, mit dem sich die Ringer bestreuten, Dreck, Sen. ep. 88, 5. – Sprichw., in luto esse od. haerere, haesitare, im Kote stecken (wir »in der Tinte sitzen«) = in Verlegenheit (Not) sein, nunc homo in medio lutost, Plaut. Pseud. 984: neque mi haud imperito eveniet, tali ut in luto haeream, Plaut. Pers. 535: in eodem haesitas luto, Ter. Phorm. 780; vgl. Lact. 2, 8, 24; 7, 2, 3. – in der Volkssprache, pro luto esse, alqd pro luto habere, für Dreck gelten, halten = spottbillig sein, Petron. 40, 10 u. 67, 10. – als Schimpfwort, Plaut. most. 1167 Sch.; Pers. 406. Catull. 42, 13. Cic. Pis. 62: im Wortspiel, Plaut. mil. 325. Mart. 14, 182, 2. – II) die beständig feuchte u. fettige Erde, der Ton, Lehm, Caes., Liv. u.a.: Punicum, eine afrikanische fette Tonerde, Colum.: caementa interlita luto, Liv.: aediculae luto factae, Lact.: macerias luto et lapide excitare, Pallad. – poet., quibus meliore luto finxit praecordia Titan, aus besserem Ton = aus besserem Stoffe, Iuven. 14, 34.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > lutum

  • 11 lutum

        lutum ī, n    [3 LV-], mud, mire: volutari in luto: crates luto integuntur, Cs.: imbre lutoque Adspersus, H.: Pinguia crura luto, Iu.: te pervolvam in luto, T.—Prov.: in eodem luto haesitas, you are in the same difficulty, T.—In reproach: o lutum, o sordes, offscouring of the earth.—Loam, clay, potter's clay: caementa interlita luto, L.: quibus meliore luto finxit praecordia Titan, i. e. of better material, Iu.
    * * *
    yellow dye, any yellow color; mud, clay, dirt

    Latin-English dictionary > lutum

  • 12 lutum

    I ī n.
    1) грязь, ил ( in luto volutari C)
    II lūtum, ī n.
    1) жёлтая резеда (дававшая желтую краску) (Reseda luteola, L) Vtr, V, PM
    2) жёлтая краска, жёлтый цвет, желтизна V, Tib
    3) красноватый цвет, багрянец ( suavi rubescere luto Nem)

    Латинско-русский словарь > lutum

  • 13 lutum

    [st1]1 [-] lŭtum, i, n.: - [abcl][b]a - boue, limon, fange, vase. - [abcl]b - ordure, misérable, infâme (t. d'injure). - [abcl]c - terre à potier, argile, pisé.[/b] [st1]2 [-] lūtum, i, n.: - [abcl][b]a - sarrette (plante qui donne une teinture jaune). - [abcl]b - couleur jaune.[/b]
    * * *
    [st1]1 [-] lŭtum, i, n.: - [abcl][b]a - boue, limon, fange, vase. - [abcl]b - ordure, misérable, infâme (t. d'injure). - [abcl]c - terre à potier, argile, pisé.[/b] [st1]2 [-] lūtum, i, n.: - [abcl][b]a - sarrette (plante qui donne une teinture jaune). - [abcl]b - couleur jaune.[/b]
    * * *
        Lutum, luti, priore correpta. Iuuenalis. Boue, ou Fange, Bourbe, Bourbier, Lut.
    \
        Recenti luto spargere iumenta. Iuuenal. Embourber.
    \
        Imbre lutoque aspersus. Horat. Mouillé et crotté.
    \
        Pocula composuit de facili luto. Tibull. De terre à potier.
    \
        Demersus in luto. Cic. Embourbé.
    \
        Volutatus in luto. Cic. Veautré en la boue.

    Dictionarium latinogallicum > lutum

  • 14 haesito

    haesĭto, āre, āvi, ātum [haereo] - intr. - [st1]1 [-] être embarrassé, s'arrêter.    - haesitantes milites, Caes. BG. 7, 19, 2: soldats embarrassés dans leur marche, embourbés.    - haesitare in eodem luto, Ter. Phorm. 780: patauger dans le même bourbier, se trouver dans le même embarras [prov.] [st1]2 [-] éprouver un empêchement, une gêne.    - linguā haesitare, Cic. de Or. 1, 115: bégayer. [st1]3 [-] fig. hésiter, balancer.    - haesitare in majorum institutis, Cic. de Or. 1, 40: broncher quand il s'agit des institutions des ancêtres.    - de mutando rei publicae statu haesitatum erat, Suet. Claud. 11: on avait hésité à changer le régime de l'Etat.    - multum ac diu haesitato, Apul. Apol. 33: après de bien longues hésitations.
    * * *
    haesĭto, āre, āvi, ātum [haereo] - intr. - [st1]1 [-] être embarrassé, s'arrêter.    - haesitantes milites, Caes. BG. 7, 19, 2: soldats embarrassés dans leur marche, embourbés.    - haesitare in eodem luto, Ter. Phorm. 780: patauger dans le même bourbier, se trouver dans le même embarras [prov.] [st1]2 [-] éprouver un empêchement, une gêne.    - linguā haesitare, Cic. de Or. 1, 115: bégayer. [st1]3 [-] fig. hésiter, balancer.    - haesitare in majorum institutis, Cic. de Or. 1, 40: broncher quand il s'agit des institutions des ancêtres.    - de mutando rei publicae statu haesitatum erat, Suet. Claud. 11: on avait hésité à changer le régime de l'Etat.    - multum ac diu haesitato, Apul. Apol. 33: après de bien longues hésitations.
    * * *
        Haesito, haesitas, pen. corr. haesitare, Frequentat. Cic. Doubter.
    \
        Quum haesitaret, quum cunctaretur, quaesiui quid dubitaret profiscisci eo, quo iam pridem pararat. Cic. Voyant qu'il estoit en doubte, et qu'il ne scavoit que faire.
    \
        In eodem haesitas luto. Teren. Tu rentres en mesme bourbier, Tu es en aussi grand danger que jamais.
    \
        Lingua haesitantes. Cic. Begues.
    \
        Haesitat frumentum in vadis. Liu. Est demeuré et arresté.

    Dictionarium latinogallicum > haesito

  • 15 voluto

    vŏlūto, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] rouler, faire rouler, faire tourner; enrouler. [st2]2 [-] rouler (d'en haut), jeter. [st2]3 [-] rouler, pousser en roulant. [st2]4 [-] rouler (un son), faire entendre (un bruit), faire retentir. [st2]5 [-] rouler (dans son esprit), méditer. [st2]6 [-] traiter de, discuter, débattre, examiner. [st2]7 [-] agiter (l'âme), troubler.    - volutare amphoras per terram, Col. 12, 48, 4: rouler des amphores sur le sol.    - volutare se (volutari): se rouler, se vautrer.    - volutari in luto, Varr.: se vautrer dans la boue.    - aliquid in animo volutare (aliquid animo volutare): rouler qqch dans son esprit, tourner et retourner qqch dans son esprit.    - volutare condiciones in secreto, Liv.: débattre secrètement des conditions.    - multa secum ipse volutat: il roule bien des pensées en lui-même.    - ad pedes volutari alicui, Auct. Her. 4, 24, 33: tomber aux pieds de qqn, se prosterner aux pieds de qqn.    - volutare secum quomodo... Tac.: réfléchir aux moyens de...
    * * *
    vŏlūto, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] rouler, faire rouler, faire tourner; enrouler. [st2]2 [-] rouler (d'en haut), jeter. [st2]3 [-] rouler, pousser en roulant. [st2]4 [-] rouler (un son), faire entendre (un bruit), faire retentir. [st2]5 [-] rouler (dans son esprit), méditer. [st2]6 [-] traiter de, discuter, débattre, examiner. [st2]7 [-] agiter (l'âme), troubler.    - volutare amphoras per terram, Col. 12, 48, 4: rouler des amphores sur le sol.    - volutare se (volutari): se rouler, se vautrer.    - volutari in luto, Varr.: se vautrer dans la boue.    - aliquid in animo volutare (aliquid animo volutare): rouler qqch dans son esprit, tourner et retourner qqch dans son esprit.    - volutare condiciones in secreto, Liv.: débattre secrètement des conditions.    - multa secum ipse volutat: il roule bien des pensées en lui-même.    - ad pedes volutari alicui, Auct. Her. 4, 24, 33: tomber aux pieds de qqn, se prosterner aux pieds de qqn.    - volutare secum quomodo... Tac.: réfléchir aux moyens de...
    * * *
        In puluere volutari. Var. Se veaultrer en la pouldre, Se touiller parmi, Se virer et revirer, ou tourner et retourner dedens, etc.
    \
        Circum terram volutari. Cic. Tournoyer au tour de la terre.
    \
        In luto volutari. Cic. Se veautrer en la boue, et se tourner sur un costé et sur autre, Se ventrouiller.
    \
        Genibus volutans. Virg. Estant à genouls et priant.
    \
        In veteribus scriptis studiose volutari. Cicero. Y verser et estudier soigneusement.
    \
        Animum cogitationibus volutare. Liu. Penser diverses choses en soymesme.
    \
        Secum volutare aliquid. Virg. Penser quelque chose en soymesme.
    \
        Vocem volutant per atria. Virgil. Ils jectent de grands cris en signe de joye, comme quand on crie Le roy boit.
    \
        In secreto cum amicis aliquid volutare. Liu. Traicter quelque affaire avec ses amis.

    Dictionarium latinogallicum > voluto

  • 16 haereo

    haerĕo, haesi, haesum, 2, v. n. [etym. dub.], to hang or hold fast, to hang, stick, cleave, cling, adhere, be fixed, sit fast, remain close to any thing or in any manner (class. and very freq., esp. in the trop. sense; cf. pendeo); usually constr. with in, the simple abl. or absol., less freq. with dat., with ad, sub, ex, etc.
    I.
    Lit.:

    ut videamus, terra penitusne defixa sit, et quasi radicibus suis haereat, an media pendeat?

    Cic. Ac. 2, 39, 122; so,

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    linguam ad radices ejus haerens excipit stomachus,

    id. N. D. 2, 54, 135:

    scalarum gradus male haerentes,

    holding, adhering, id. Fam. 6, 7, 3; cf.:

    haerent parietibus scalae,

    Verg. A. 2, 442:

    haerere in equo,

    sit fast, keep his seat, Cic. Deiot. 10, 28;

    for which: nescit equo rudis Haerere ingenuus puer,

    Hor. C. 3, 24, 55:

    male laxus In pede calceus haeret,

    id. S. 1, 3, 32; cf. Quint. 11, 3, 144:

    haeret nonnumquam telum illud occultum,

    id. 9, 2, 75:

    pugnus in mala haeret,

    Ter. Ad. 2, 1, 17:

    haesitque in corpore ferrum,

    Verg. A. 11, 864;

    for which: tergo volucres haesere sagittae,

    id. ib. 12, 415; cf.:

    scindat haerentem coronam crinibus,

    Hor. C. 1, 17, 27; and:

    haerentem capiti cum multa laude coronam,

    id. S. 1, 10, 49:

    carinae,

    Ov. M. 8, 144:

    alae,

    id. ib. 12, 570:

    (fames) utero haeret meo,

    Plaut. Stich. 1, 3, 16:

    haeret pede pes,

    Verg. A. 10, 361:

    ubi demisi retem atque hamum, quicquid haesit, extraho,

    Plaut. Rud. 4, 3, 45; cf.:

    os devoratum fauce cum haereret lupi,

    Phaedr. 1, 8, 4; and:

    graves currus illuvie et voraginibus haerebant,

    Curt. 8, 4:

    classis in vado haerebat,

    id. 9, 19:

    haerentes adverso litore naves,

    Hor. S. 2, 3, 205:

    gremioque in Jasonis haerens,

    Ov. M. 7, 66; cf.:

    haeret in complexu liberorum,

    Quint. 6, 1, 42;

    for which: Avidisque amplexibus haerent,

    Ov. M. 7, 143;

    cupide in Veneris compagibus haerent,

    Lucr. 4, 1113;

    for which: validis Veneris compagibus haerent,

    id. 4, 1204; and:

    (anulus) caecis in eo (lapide) compagibus haesit,

    id. 6, 1016:

    communibus inter se radicibus haerent,

    id. 3, 325; 5, 554:

    foliis sub omnibus haerent (Somnia),

    Verg. A. 6, 284:

    gladius intra vaginam suam haerens,

    Quint. 8 praef. §

    15: ipse inter media tela hostium evasit. Duo turmae haesere,

    i. e. failed to break through, Liv. 29, 33, 7:

    alii globo illati haerebant,

    id. 22, 5, 5.—
    b.
    Prov.
    (α).
    Haerere in luto, i. e. to be in trouble, difficulty:

    tali in luto haerere,

    Plaut. Pers. 4, 3, 66 (for [p. 838] which:

    nunc homo in medio luto est,

    id. Ps. 4, 2, 28); cf. haesito, I.—In salebra: proclivi currit oratio: venit ad extremum: haeret in salebra, runs aground, i. e. is at a loss, Cic. Fin. 5, 28, 84.—In a like sense,
    (β).
    Aqua haeret, the water (in the waterclock) stops; v. aqua.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to hold fast, remain attached or fixed, to keep firm, adhere:

    improbis semper aliqui scrupus in animis haereat,

    Cic. Rep. 3, 16; cf.:

    infixus animo haeret dolor,

    id. Phil. 2, 26, 64:

    haerent infixi pectore vultus,

    Verg. A. 4, 4:

    haerere in memoria,

    Cic. Ac. 2, 1, 2; cf.:

    quae mihi in visceribus haerent,

    i. e. firmly impressed upon my heart, memory, id. Att. 6, 1, 8; and:

    in medullis populi Romani ac visceribus haerere,

    id. Phil. 1, 15, 36:

    mihi haeres in medullis,

    id. Fam. 15, 16, 2:

    in omnium gentium sermonibus ac mentibus semper haerere,

    id. Cat. 4, 10, 22:

    hi in oculis haerebunt,

    i. e. will be always present, id. Phil. 13, 3, 5:

    in te omnis haeret culpa,

    adheres, cleaves, Ter. Hec. 2, 1, 32:

    ut peccatum haereat, non in eo, qui monuerit, sed in eo, qui non obtemperarit,

    Cic. Div. 1, 16, 30.—With dat.:

    potest hoc homini huic haerere peccatum?

    Cic. Rosc. Com. 6, 17:

    quod privatarum rerum dedecus non haeret infamiae (tuae)?

    id. Cat. 1, 6, 13:

    in quo (Caelio) crimen non haerebat,

    id. Cael. 7, 15:

    neque (possit) haerere in tam bona causa tam acerba injuria,

    id. Fam. 6, 5, 2: cum ante illud facetum dictum emissum haerere debeat, quam cogitari potuisse videatur, must have hit (the figure being that of an arrow shot from the bow), id. de Or. 2, 54, 219: in quos incensos ira vitamque domini desperantes cum incidisset, haesit in iis poenis, quas, etc., fell into, incurred those penalties (the figure is that of a bird which is limed, caught), id. Mil. 21, 56:

    nec dubie repetundarum criminibus haerebant,

    Tac. A. 4, 19: in hoc flexu quasi aetatis fama adolescentis paulum haesit ad metas, hung back, was caught (the figure being taken from the race-course), Cic. Cael. 31, 75;

    v. meta: neu quid medios intercinat actus, Quod non proposito conducat et haereat apte,

    i. e. fits, suits, Hor. A. P. 195.—
    B.
    In partic.
    1.
    With the idea of nearness predominating, to keep near or close to a person, to join or attach one's self to, to follow (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    perfice hoc Precibus, pretio, ut haeream in parte aliqua tandem apud Thaidem,

    may keep about her, Ter. Eun. 5, 9, 25; cf.:

    ego illum audivi in amorem haerere apud nescio quam fidicinam,

    Plaut. Ep. 2, 2, 7:

    haeres ad latus, omnia experiris,

    Cat. 21, 6:

    Antorem comitem, qui missus ab Argis, Haeserat Evandro,

    Verg. A. 10, 780:

    obtinenti Africam comes haeserat,

    Plin. Ep. 7, 27, 2; Quint. 1, 2, 10:

    Curtius Nicia (grammaticus) haesit Cn. Pompeio et C. Memmio,

    Suet. Gramm. 14.— Poet.:

    haeremus cuncti superis, temploque tacente Nil facimus non sponte deo,

    cling to, depend on, Luc. 9, 573.—Hence,
    b.
    In a bad sense: in tergis, tergis, in tergo, to hang upon one's rear, i. e. to pursue closely:

    haerebit in tergis fugientium victor,

    Curt. 4, 15 fin.:

    se cum exercitu tergis eorum haesurum,

    Tac. H. 4, 19:

    Haerens in tergo Romanus,

    Liv. 1, 14 11 Weissenb. (better than terga, the lect. vulg.).—
    2.
    With the idea of duration in time predominating, to remain fixed, to abide or continue anywhere, to keep at, stick to any thing (class.):

    metui, ne haereret hic (Athenis),

    Ter. Ad. 3, 3, 49:

    in obsidione castelli exigui,

    Curt. 5, 3, 4:

    circa muros unius urbis,

    id. 4, 4; cf.:

    circa libidines,

    Suet. Aug. 71: volitare in foro, haerere in jure ac praetorum tribulibus, to go loitering or dangling about, Cic. de Or. 1, 38, 173: et siccis vultus in nubibus haerent, hang upon, i. e. remain long looking at, Luc. 4, 331; cf.:

    vultus, dum crederet, haesit,

    id. 9, 1036:

    haerere in eadem commorarique sententia,

    Cic. Or. 40, 137; cf.:

    mea ratio in dicendo haec esse solet, ut boni quod habeat, id amplectar, ibi habitem, ibi haeream,

    id. de Or. 2, 72, 292:

    quonam modo ille in bonis haerebit et habitabit suis?

    id. Or. 15, 49:

    equidem in libris haereo,

    id. Att. 13, 40, 2; cf.:

    valde in scribendo haereo,

    id. ib. 13, 39, 2:

    plurima sunt, nitidis maculam haesuram figentia rebus,

    lasting, durable, Juv. 14, 2.—
    3.
    With the idea of hindrance to free motion predominating, to stick fast, be brought to a stand-still, to be embarrassed, perplexed, at a loss, to hesitate, to be suspended or retarded (class.).
    (α).
    Of persons:

    haerebat nebulo: quo se verteret, non habebat,

    Cic. Phil. 2, 29, 74; cf.:

    haerebat in tabulis publicis reus et accusator,

    id. Clu. 31, 86:

    cogitate in his iniquitatibus unum haesisse Apollonium: ceteros profecto multos ex his incommodis pecunia se liberasse,

    id. Verr. 2, 5, 9, § 23:

    in multis nominibus,

    id. N. D. 3, 24, 62:

    in media stultitia,

    id. Tusc. 3, 28, 70; cf.:

    isti physici raro admodum, cum haerent aliquo loco, exclamant, abstrusa esse omnia, etc.,

    id. Ac. 2, 5, 14:

    in quo etiam Democritus haeret,

    id. Fin. 1, 6, 20:

    at in altero illo, inquit, haeres. Immo habeo tibi gratiam. Haererem enim, nisi tu me expedisses,

    id. Pis. 30, 74:

    in ceteris subvenies, si me haerentem videbis,

    id. Fin. 3, 4, 16:

    quid machiner? quid comminiscar? haereo,

    Plaut. Capt. 3, 3, 17; id. Merc. 3, 4, 15; 4, 3, 38; 24; cf.:

    aut quia non firmus rectum defendis et haeres,

    Hor. S. 2, 7, 26:

    haesit circa formas litterarum (puer),

    Quint. 1, 1, 21; cf. id. 1, 7, 35:

    haeres et dubitas,

    Juv. 3, 135; 6, 281.—
    (β).
    Of things:

    nunc homo in lutost. Nomen nescit: haeret haec res,

    i. e. is perplexing, cannot be explained, Plaut. Ps. 4, 2, 28; id. Amph. 2, 2, 182; id. Trin. 4, 2, 59; cf.: occisa est haec res;

    haeret hoc negotium,

    id. Ps. 1, 5, 8:

    nec umquam tanta fuerit loquendi facultas, ut non titubet atque haereat, quotiens ab animo verba dissentiunt,

    Quint. 12, 1, 29:

    Hectoris Aeneaeque manu victoria Graiūm Haesit,

    i. e. was retarded, Verg. A. 11, 290; cf.:

    constitit hic bellum fortunaque Caesaris haesit,

    Luc. 7, 547:

    cum in hac difficultate rerum consilium haereret,

    Liv. 26, 36, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > haereo

  • 17 construo

    cōn-struo, strūxī, strūctum, ere, I) zusammenschichten, A) im allg., zusammen- od. aufschichten, a) übh.: fenum, Plin.: ligna concisa arte (mit Kunst), Ov.: dentes in ore constructi, zusammengereiht, in Reihen geordnet, Cic. – b) aufsammelnd, divitias, Hor.: constructa et coacervata pecunia, Cic.: copia ornamentorum constructa uno in loco, Cic. – c) übtr., als gramm. t. t., verbinden, konstruieren, Prisc. 17, 156 u.a. spät. Gramm. – B) prägn.: 1) Schicht auf Schicht, Lage auf Lage fügend zusammensetzen, zusammenfügen, a) bauend zusammen- od. aufschichten = bauen, aufbauen, erbauen, errichten (Ggstz. destruere), favos (v. Bienen), Plin.: navem, aedificium, Cic.: rogum, Plin.: aggeres, Plin.: cubilia sibi nidosque (v. Tieren), Cic. – fabrica illa tanti operis, quā construi a deo atque aedificari mundum facit (Plato), Cic. – c. nidum luto od. turis surculis (v. Vögeln), Plin.: casas luto pennisque, Plin.: horrea saxeo muro, Suet.: alci sepulcrum saxo quadrato, Liv.: lignis congestis pyram, Auct. b. Afr. – b) aufhäufend aufschichten, auftürmen, acervum, Hor.: tanti acervi nummorum apud istum construuntur, ut etc., Cic. – 2) hoch besetzen, large multiplici constructae sunt dape mensae, Catull. 64, 305. – / Vulg. Fut. Akt. construiturus, Ven. Fort. 2, 9, 64 u. 3, 9, 25.

    lateinisch-deutsches > construo

  • 18 inquino

    in-quino, āvī, ātum, āre (in u. Stamm CUN, wov. auch cunio u. caenum; vgl. Paul. ex Fest. 50, 16), beschmieren, I) im allg., beschmieren = mit Lehm, dicker Farbe usw. bestreichen, überstreichen, übertünchen, 1) eig.: parietem limo, Vitr. 7, 3, 11: color arte compositus inquinat corpus, non mutat, Petron. 102, 15: bis murice vellus inquinatum, Mart. 4, 4, 6. – 2) übtr.: litteris satis inquinatus est, er hat einen hinreichenden wissenschaftlichen Anstrich, Petron. 46, 7: diu in istis vitiis iacuimus, elui difficile est; non enim inquinati sumus, sed infecti, sie kleben uns nicht bloß äußerlich an, sondern sie sind in unser Inneres gedrungen, Sen. ep. 59, 9.

    II) im üblen Sinne, beschmieren = beschmutzen, besudeln, beflecken, verunreinigen, trüben, 1) eig.: a) übh.: vestem, pallium, Plaut.: vestimentum candidum (v. Sand), Vitr.: vestimenta, ICt. u. Eccl.: lanam, Varro: manus, Plaut.: digitum, Catull.: si oliva inquinata sit, lavandum, Plin.: mel inquinatum, unreiner, Varro. – m. Abl., luto inquinari (beim Schanzen), quia sanguine nollent, iubebantur (milites), Flor.: u. so ut diceret fodientes luto inquinari debere, quia madere sanguine nollent, Veget. mil.: aqua turbida et cadaveribus inquinata, Cic.: inqu. aquam venenis od. medicamentis (Zaubermitteln), Ov. u. Hyg.: nihil aut minimum aquā pluviā inquinatur (aqua Marcia), Frontin.: inqu. hoc medicamento manus, Scrib. Larg. merdis caput (am K.) inquinari corvorum, Hor. – im Passiv m. ab u. Abl., neque inquinatus ab aliquo inquinamento is locus fuerit, Vitr. 8, 5 (6), 2. – absol., hoc medicamentum non inquinat, Plin. iun. de med. 2, 26. – b) durch Unzucht beflecken, infans cum paribus (Gespielen) inquinata sum, Petron. 25, 5. – 2) übtr.: a) besudeln, beflecken, begeifern, verunglimpfen, verdächtigen, verunzieren, entstellen, trüben, amplexus tuos, Ov.: nuptias et genus et domos, Hor.: famam alterius, Liv.: omnem splendorem honestatis, Cic.: innoxios, verdächtigen (in Verdacht bringen), Curt.: inquinat egregios adiuncta superbia mores, Claud. – m. Abl., lignum contumeliā (v. Fröschen), Phaedr.: eos agros ereptos rei publicae turpissimis possessoribus, Cic.: senatum libertorum filiis lectis, Liv.: amplissimi honoris maiestatem tam taetro facinore, Val. Max.: pulcherrimam victoriam crudelitate, quanta in nullo hominum fuit, Liv. epit.: domesticis vitiis atque flagitiis se inqu., Cic.: omnibus se sceleribus inqu., Aur. Vict. u. Eutr.: omnibus flagitiis vita inquinata, Cic.: vita libidine, vino, ludicrae artis amore inquinata, Val. Max.: inqu. versus Vergilii reprehensione spurcā et odiosā, Gell.: splendidis nominibus illuminatus est versus, sed proximus inquinatus insuavissimā litterā, Cic.: utinam (Afranius) non inquinasset argumenta puerorum foedis amoribus, Quint. – b) durch einen schlechten Zusatz an Farbe u. Gehalt schlechter machen, verfälschen, aere tempus aureum, Hor. epod. 16, 64.

    lateinisch-deutsches > inquino

  • 19 oblino

    ob-lino, lēvī, litum, ere, I) beschmieren = bestreichen, A) eig.: 1) im allg.: se visco, Varro: se luto, Lact.: malas cerussā, Plaut.: omnem materiam alumine, Cl. Quadr. fr.: sanguine interemptorum hausto prius vultus suos, Solin.: oblitus caeno, Cornif. rhet.: oblitus unguentis, Cic. fr.: oblitus cruore et luto, Cic.: oblitus faciem suo cruore, ne nosceretur, Tac.: oblitā facie (mit einem mit Teig überzogenen Gesichte), vehi, ne sol neve frigus teneram cutem laedat, Sen. – 2) insbes.: a) verschmieren, verpichen, dolia, Cato: ora urceolorum oblita, Colum.: gypso oblitus cadus, Plin. – b) ausstreichen, das Geschriebene auf der Wachstafel, Gell. 20, 6, 14. – B) übtr.: a) verschmieren, zuschmieren, verstopfen, oblinitur minimae si qua est suspicio rimae, Mart. 11, 45, 5. – b) mit etwas vollmachen, erfüllen, auch überladen, villa oblita tabulis, Varro: lacunaria auro oblita, überladen, Apul. flor. 23: facetiae oblitae Latio, Cic.: actor oblitus divitiis, bekleidet, bedeckt, Hor.: oblitam reddunt orationem, mit Schmuck überladen, Cornif. rhet. – II) beschmieren = mit Kot besudeln, A) eig.: catulos, Varro: quid tu istuc curas, ubi ego oblinar atque voluter, Lucil. – B) übtr.: a) beflecken, besudeln, se externis moribus, Cic.: oblitus parricidio, Cic.: alqm versibus atris, schmähen, Hor.: sunt omnia cum summo dedecore ac turpitudine tum singulari stultitiā atque inhumanitate oblita, Cic. – b) os alci, jmdm. das Maul beschmieren, d.i. etw. weismachen, hintergehen, Plaut. Curc. 589. – / Archaist. Perf., cum oblinerunt vasa, Varro fr. b. Prisc. 10, 39.

    lateinisch-deutsches > oblino

  • 20 pinguis

    pinguis, e [st2]1 [-] épais, dense, compacte. [st2]2 [-] gras, qui a de l'embonpoint, qui a de la graisse. [st2]3 [-] gras (en parl. du sol), fertile, qui fertilise. [st2]4 [-] fécond, riche, abondant. [st2]5 [-] gras, graisseux, onctueux, huileux, visqueux. [st2]6 [-] épais, gras (en parl. du son), enflé (en parl. du style). [st2]7 [-] épais, grossier, lourd (en parl. de l'esprit). [st2]8 [-] paisible, calme. [st2]9 [-] accentué (en parl. de la prononciation).    - pinguis lacerna, Juv.: manteau grossier.    - pinguis toga: toge épaisse.    - pinguis coma, Suet. Ner. 20: chevelure bien fournie.    - pingue aurum, Pers.: or massif.    - pingue caelum, Cic.: air dense.    - glaucum pingue, Plin.: bleu foncé.    - pinguis et valens, Cic.: lourd et massif.    - pingue vellus, Hor.: toison grasse.    - pinguis humus (pingue solum): terrain gras, sol fertile.    - pinguis hortus: jardin fertile.    - pingui flumine Nilus, Virg. En. 9.31: le Nil aux eaux fertilisantes.    - campus sanguine pinguior, Hor.: campagnes que le sang a engraissées.    - pinguissimi rami, Hor.: les rameaux les plus fertiles.    - pingues arae, Virg. En. 4, 62: autels couverts de graisse et de sang, autels chargés d'offrandes.    - pinguis coma, Mart.: chevelure parfumée d'essences.    - pinguis virga, Mart.: gluau, pipeau.    - pinguia crura luto, Juv.: jambes couvertes d'une boue grasse.    - pinguiora verba, Quint.: mots trop sonores.    - pingue sonans oratio, Cic.: langage emphatique.    - pinguis sapor, Plin. 15, 27, 32, § 106: saveur qui n'est pas forte.    - pingue ingenium, Ov.: esprit lourd.    - pinguis populus, Virg.: foule grossière.    - pingue munus, Hor.: sot hommage.    - pingui Minervā: sans art, avec le gros bon sens.    - pinguis somnus, Ov.: sommeil profond.    - pinguis amor, Ov.: amour satisfait, amour paisible.    - secessus pinguis, Plin. Ep. 1, 3, 3: retraite paisible.    - pinguis vita, Plin.-jn.: vie calme.
    * * *
    pinguis, e [st2]1 [-] épais, dense, compacte. [st2]2 [-] gras, qui a de l'embonpoint, qui a de la graisse. [st2]3 [-] gras (en parl. du sol), fertile, qui fertilise. [st2]4 [-] fécond, riche, abondant. [st2]5 [-] gras, graisseux, onctueux, huileux, visqueux. [st2]6 [-] épais, gras (en parl. du son), enflé (en parl. du style). [st2]7 [-] épais, grossier, lourd (en parl. de l'esprit). [st2]8 [-] paisible, calme. [st2]9 [-] accentué (en parl. de la prononciation).    - pinguis lacerna, Juv.: manteau grossier.    - pinguis toga: toge épaisse.    - pinguis coma, Suet. Ner. 20: chevelure bien fournie.    - pingue aurum, Pers.: or massif.    - pingue caelum, Cic.: air dense.    - glaucum pingue, Plin.: bleu foncé.    - pinguis et valens, Cic.: lourd et massif.    - pingue vellus, Hor.: toison grasse.    - pinguis humus (pingue solum): terrain gras, sol fertile.    - pinguis hortus: jardin fertile.    - pingui flumine Nilus, Virg. En. 9.31: le Nil aux eaux fertilisantes.    - campus sanguine pinguior, Hor.: campagnes que le sang a engraissées.    - pinguissimi rami, Hor.: les rameaux les plus fertiles.    - pingues arae, Virg. En. 4, 62: autels couverts de graisse et de sang, autels chargés d'offrandes.    - pinguis coma, Mart.: chevelure parfumée d'essences.    - pinguis virga, Mart.: gluau, pipeau.    - pinguia crura luto, Juv.: jambes couvertes d'une boue grasse.    - pinguiora verba, Quint.: mots trop sonores.    - pingue sonans oratio, Cic.: langage emphatique.    - pinguis sapor, Plin. 15, 27, 32, § 106: saveur qui n'est pas forte.    - pingue ingenium, Ov.: esprit lourd.    - pinguis populus, Virg.: foule grossière.    - pingue munus, Hor.: sot hommage.    - pingui Minervā: sans art, avec le gros bon sens.    - pinguis somnus, Ov.: sommeil profond.    - pinguis amor, Ov.: amour satisfait, amour paisible.    - secessus pinguis, Plin. Ep. 1, 3, 3: retraite paisible.    - pinguis vita, Plin.-jn.: vie calme.
    * * *
        Pinguis, et hoc pingue. Plin. Gras.
    \
        Pingue. Virgil. Fertile.
    \
        Amnis pinguis. Valer. Flac. Le Nil, qui par son inondation donne fertilité à tout le pays d'Egypte.
    \
        Pingue et concretum caelum, Tenue et purum, contraria. Cic. Gros air et espez, Plein de brouillars.
    \
        Equi pingues. Ouid. Gras et en bon poinct.
    \
        Ferina pinguis. Virgil. Grasse venaison.
    \
        Flammae pingues. Ouid. Espesses.
    \
        Horti pingues. Virgil. Fertiles.
    \
        Mensae pingues. Catul. Couvertes ou chargees de bonnes viandes et exquises.
    \
        Toga pinguis. Sueton. D'un gros drap et espez.
    \
        Pingui Minerua aliquid facere. Columella. Grossement et lourdement.
    \
        Pinguiores rusticorum literae. Colum. Lourds esprits, Grossiers et lourdaults.
    \
        Ingenium pingue. Ouid. Gros entendement.
    \
        Pingue otium. Plin. iunior. Grand repos et assouvi.
    \
        Pingue, Substantiuum, n. g. Plin. Graisse.

    Dictionarium latinogallicum > pinguis

См. также в других словарях:

  • luto — sustantivo masculino 1. Situación en la que se manifiesta externamente el dolor por la muerte de una persona: Guardaron un minuto de silencio en señal de luto. Decretaron una semana de luto nacional por la muerte del Presidente. medio luto Luto… …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • luto — (Del lat. luctus). 1. m. Signo exterior de pena y duelo en ropas, adornos y otros objetos, por la muerte de una persona. El color del luto en los pueblos europeos es ahora el negro. 2. Vestido negro que se usa por la muerte de alguien. 3. Duelo,… …   Diccionario de la lengua española

  • luto — luto, uñas de luto ► uñas, ► uñas de luto …   Diccionario del Argot "El Sohez"

  • luto — s. m. 1. Sentimento, pesar (pela morte de alguém). 2. Dor. 3. Traje de dó. 4. Massa argilosa para tapar hermeticamente fendas de vasilhas.   • Confrontar: loto …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • Luto — María de Médici viuda (1613), por Frans Pourbus el joven. El luto es la expresión medianamente formalizada de responder a la muerte, es decir, la muestra externa de los sentimientos de pena y duelo ante el fallecimiento de un ser querido. En los… …   Wikipedia Español

  • luto — (Del lat. luctus.) ► sustantivo masculino 1 Signo exterior, público o individual, que refleja el dolor por la muerte de una persona: ■ el ayuntamiento decretó tres días de luto . SINÓNIMO duelo 2 INDUMENTARIA Y MODA Vestido negro que se usa por… …   Enciclopedia Universal

  • luto — {{#}}{{LM L24306}}{{〓}} {{SynL24902}} {{[}}luto{{]}} ‹lu·to› {{《}}▍ s.m.{{》}} {{<}}1{{>}} Signo exterior de tristeza o de dolor por la muerte de una persona, especialmente los que se ponen en ropas, adornos u objetos: • Las banderas ondearán a… …   Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos

  • luto — s m 1 Duelo causado por la muerte de una persona y manifestado socialmente mediante señales y símbolos, como el silencio, la suspensión o la no asistencia a fiestas, práctica de ciertas ceremonias religiosas, banderas a media asta cuando es… …   Español en México

  • luto — (m) (Intermedio) estado de tristeza después de la muerte de un familiar o un amigo, acompañado de un comportamiento adecuado Ejemplos: En Europa la gente se pone la ropa negra para señalar que está de luto. Las mujeres de luto salieron a la calle …   Español Extremo Basic and Intermediate

  • Luto — Recorded as Luto, Lutto, Lutao, and probably others, this is apparently a surname of Iberian peninsula (Catalonian, Portugese or Spanish), and possibly Jewish origins. Wherever recorded it is quite rare, and it would seem today that the greatest… …   Surnames reference

  • luto riguroso — ► locución Período que sigue a la muerte de una persona y en el que se observa el luto totalmente: ■ viste de luto riguroso por su abuelo …   Enciclopedia Universal

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»