-
21 write
past tense - wrote; verb1) (to draw (letters or other forms of script) on a surface, especially with a pen or pencil on paper: They wrote their names on a sheet of paper; The child has learned to read and write; Please write in ink.) escribir2) (to compose the text of (a book, poem etc): She wrote a book on prehistoric monsters.) escribir3) (to compose a letter (and send it): He has written a letter to me about this matter; I'll write you a long letter about my holiday; I wrote to you last week.) escribir•- writer- writing
- writings
- written
- writing-paper
- write down
- write out
write vb escribirwho wrote this letter? ¿quién ha escrito esta carta?tr[raɪt]\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto be nothing to write home about no ser nada del otro mundoto be written all over somebody's face llevar (algo) escrito en la cara, estar impreso,-a en la carav.(§ p.,p.p.: wrote, written) = escribir v.• redactar v.raɪt
1.
a) ( put in writing) escribir*how do you write that? — ¿cómo se escribe?
to write somebody a check o (BrE) cheque — extenderle* or hacerle* un cheque a alguien
(to have something) written all over one/one's face: jealousy was written all over him/his face — se le notaba a la legua/en la cara que estaba celoso
b) ( write letter to) (AmE) escribirle* ac) ( Comput) escribir*to write something to disk o (BrE also) disc — traspasar algo a un disco
2.
vi escribir*she writes for a newspaper/for television — escribe en un periódico/para la televisión
to write ABOUT/ON something — escribir* acerca de or sobre algo
to write TO somebody — escribirle* a alguien
I am writing in response to the advertisement which... — me dirijo a ustedes con relación al anuncio que...
to be nothing to write home about — no ser* nada del otro mundo or (fam) nada del otro jueves
Phrasal Verbs:- write in- write up[raɪt] (pt wrote) (pp written)1. VTwrite your name here — escribe or pon tu nombre aquí
how do you write his name? — ¿cómo se escribe su nombre?
she writes that she is very happy in her new life — dice en la carta que está muy contenta con su nueva vida
it is written that... — está escrito que...
to write sb a cheque — hacer un cheque a algn, extender un cheque a algn more frm
to write a letter to sb, write sb a letter — escribir (una carta) a algn
to write a note to/for sb — escribir una nota a algn
to write sb a prescription, write a prescription for sb — hacer una receta a algn
to have sth written all over one —
he had "policeman" written all over him * — se le notaba a la legua que era policía
his guilt was written all over him * — se le veía or notaba en la cara que era culpable
you're lying, it's written all over your face! * — estás mintiendo, se te nota a la legua or en la cara
2) (=write a letter to)(US)3) (Comput) [+ program, software] escribir2. VI1) (in longhand) escribir2) (=correspond) escribir3) (as author, journalist) escribirhe writes for the "Times" — escribe or colabora en el "Times"
he writes on foreign policy for the "Guardian" — escribe sobre política internacional para el "Guardian"
- write in- write up* * *[raɪt]
1.
a) ( put in writing) escribir*how do you write that? — ¿cómo se escribe?
to write somebody a check o (BrE) cheque — extenderle* or hacerle* un cheque a alguien
(to have something) written all over one/one's face: jealousy was written all over him/his face — se le notaba a la legua/en la cara que estaba celoso
b) ( write letter to) (AmE) escribirle* ac) ( Comput) escribir*to write something to disk o (BrE also) disc — traspasar algo a un disco
2.
vi escribir*she writes for a newspaper/for television — escribe en un periódico/para la televisión
to write ABOUT/ON something — escribir* acerca de or sobre algo
to write TO somebody — escribirle* a alguien
I am writing in response to the advertisement which... — me dirijo a ustedes con relación al anuncio que...
to be nothing to write home about — no ser* nada del otro mundo or (fam) nada del otro jueves
Phrasal Verbs:- write in- write up -
22 joke
‹əuk
1. noun1) (anything said or done to cause laughter: He told/made the old joke about the elephant in the refrigerator; He dressed up as a ghost for a joke; He played a joke on us and dressed up as a ghost.) chiste2) (something that causes laughter or amusement: The children thought it a huge joke when the cat stole the fish.) gracia
2. verb1) (to make a joke or jokes: They joked about my mistake for a long time afterwards.) contar chistes2) (to talk playfully and not seriously: Don't be upset by what he said - he was only joking.) bromear•- joker- jokingly
- it's no joke
- joking apart/aside
- take a joke
joke1 n1. chistedo you know any jokes? ¿sabes algún chiste?2. bromajoke2 vb decir en broma / bromeartr[ʤəʊk]1 chiste nombre masculino■ shall I tell you a joke? ¿te cuento un chiste?2 (practical) broma3 (person) payaso1 bromear\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLit's no joke (not funny) no tiene gracia 2 (difficult, serious) no es ningún chiste, no es para reírseto be beyond a joke pasar de castaño oscuroto be joking estar de bromato crack a joke contar un chisteto joke about something reírse de algoto make a joke of something reírse de algoto play a joke on somebody gastar una broma a alguiento tell a joke contar un chisteyou must be joking! ¡venga ya!joke n1) story: chiste m2) prank: broma fn.• broma s.f.• bufonada s.f.• chanada s.f.• chanza s.f.• chascarrillo s.m.• chasco s.m.• chilindrina s.f.• chirigota s.f.• chiste s.m.• chistorete s.m.• chuscada s.f.• chuzonería s.f.• cuchufleta s.f.• gracia s.f.• hazmerreír s.m.• zumba s.f.v.• bromear v.• burlarse de v.• chancear v.• guasearse v.• regodearse v.• reírse de v.
I dʒəʊka) ( verbal) chiste m; ( directed at somebody) broma fto tell o crack a joke — contar* un chiste
they made endless jokes about my new hairstyle — no paraban de reírse de mi nuevo peinado
it's beyond a joke — se pasa de castaño oscuro
the joke's on her/me/them — le/me/les salió el tiro por la culata (fam)
b) ( practical joke) broma fto play a joke on somebody — hacerle* or gastarle una broma a alguien
is that your idea of a joke? — ¿a ti te parece gracioso eso?
c) (contemptible person, thing)
II
intransitive verb bromear, vacilar[dʒǝʊk]you must o have to be joking! — tú debes estar loco! or ni loco que estuviera!
1.N (=witticism, story) chiste m ; (=practical joke) broma f ; (=hoax) broma f ; (=person) hazmerreír mwhat sort of a joke is this? — ¿qué clase de broma es esta?
the joke is that... — lo gracioso es que...
•
to take sth as a joke — tomar algo a broma•
to crack a joke — hacer un chiste•
for a joke — en broma•
one can have a joke with her — tiene mucho sentido del humor•
is that your idea of a joke? — ¿es que eso tiene gracia?•
he will have his little joke — siempre está con sus bromas•
it's no joke — no tiene nada de divertido•
the joke is on you — la broma la pagas tú•
to play a joke on sb — gastar una broma a algn•
I don't see the joke — no le veo la gracia•
he's a standing joke — es un pobre hombre•
I can take a joke — tengo mucha correa or mucho aguante•
why do you have to turn everything into a joke? — ¿eres incapaz de tomar nada en serio?•
what a joke! — iro ¡qué gracia! iro2.VI (=make jokes) contar chistes, hacer chistes; (=be frivolous) bromearto joke about sth — (=make jokes about) contar chistes sobre algo; (=make light of) tomarse algo a risa
I was only joking — lo dije en broma, no iba en serio
you're joking!, you must be joking! — ¡no lo dices en serio!
3.CPD* * *
I [dʒəʊk]a) ( verbal) chiste m; ( directed at somebody) broma fto tell o crack a joke — contar* un chiste
they made endless jokes about my new hairstyle — no paraban de reírse de mi nuevo peinado
it's beyond a joke — se pasa de castaño oscuro
the joke's on her/me/them — le/me/les salió el tiro por la culata (fam)
b) ( practical joke) broma fto play a joke on somebody — hacerle* or gastarle una broma a alguien
is that your idea of a joke? — ¿a ti te parece gracioso eso?
c) (contemptible person, thing)
II
intransitive verb bromear, vacilaryou must o have to be joking! — tú debes estar loco! or ni loco que estuviera!
-
23 wolf
wulf
1. plural - wolves; noun(a type of wild animal of the dog family, usually found hunting in packs.) lobo
2. verb(to eat greedily: He wolfed (down) his breakfast and hurried out.) zampar- wolf-cub- wolf-whistle
- keep the wolf from the door
wolf n lobotr[wʊlf]1 lobo1 tragarse, zamparse, devorar\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto cry wolf gritar "¡al lobo!", dar una falsa alarmato keep the wolf from the door no pasar hambreto throw somebody to the wolves arrojar a alguien a los lobosa lone wolf un lobo solitarioa wolf in sheep's clothing un lobo con piel de corderowolf cub lobato, lobeznowolf whistle silbido de admiraciónv.• comer vorazmente v.• zampar v.n.(§ pl.: wolves) = lobo s.m.• mujeriego s.m.
I wʊlfa) ( Zool) lobo mto cry wolf: he's cried wolf once too often ya ha venido demasiadas veces con el mismo cuento; to keep the wolf from the door — mantenerse* a flote, no pasar miseria, parar la olla (CS, Per fam)
b) ( womanizer) (colloq) donjuán m, tenorio m
II
transitive verb wolf (down) devorar(se), engullir(se)*[wʊlf]1. N(pl wolves) [wʊlvz]1) (=animal) lobo mlone wolf — (fig) lobo m solitario
- cry wolf- keep the wolf from the door- throw sb to the wolves2) * (=womanizer) tenorio m2.VT (also: wolf down) zamparse *, engullir3.CPDwolf whistle N — silbido m de admiración
* * *
I [wʊlf]a) ( Zool) lobo mto cry wolf: he's cried wolf once too often ya ha venido demasiadas veces con el mismo cuento; to keep the wolf from the door — mantenerse* a flote, no pasar miseria, parar la olla (CS, Per fam)
b) ( womanizer) (colloq) donjuán m, tenorio m
II
transitive verb wolf (down) devorar(se), engullir(se)* -
24 lose
lu:zpast tense, past participle - lost; verb1) (to stop having; to have no longer: She has lost interest in her work; I have lost my watch; He lost hold of the rope.) perder2) (to have taken away from one (by death, accident etc): She lost her father last year; The ship was lost in the storm; He has lost his job.) perder3) (to put (something) where it cannot be found: My secretary has lost your letter.) perder4) (not to win: I always lose at cards; She lost the race.) perder5) (to waste or use more (time) than is necessary: He lost no time in informing the police of the crime.) perder•- loser- loss
- lost
- at a loss
- a bad
- good loser
- lose oneself in
- lose one's memory
- lose out
- lost in
- lost on
lose vb perdertr[lʊːz]1 (in general) perder2 (immerse) sumergir (in, en)3 (clock) atrasar1 (in general) perder2 (clock) atrasarse\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto have nothing to lose familiar no tener nada que perderto lose one's head perder la cabezato lose one's heart (to somebody) enamorarse (de alguien)to lose one's life perder la vida, perecerto lose one's way perderseto lose sight of something perder algo de vistato lose weight adelgazar, perder peso1) : perderI lost my umbrella: perdí mi paraguasto lose blood: perder sangreto lose one's voice: quedarse fónicoto have nothing to lose: no tener nada que perderto lose no time: no perder tiempoto lose weight: perder peso, adelgazarto lose one's temper: perder los estribos, enojarse, enfadarseto lose sight of: perder de vista2) : costar, hacer perderthe errors lost him his job: los errores le costaron su empleo3) : atrasarmy watch loses 5 minutes a day: mi reloj atrasa 5 minutos por día4)to lose oneself : perderse, ensimismarselose vi1) : perderwe lost to the other team: perdimos contra el otro equipo2) : atrasarsethe clock loses time: el reloj se atrasav.(§ p.,p.p.: lost) = palmar v.• perder v.luːz
1.
1) transitive verb (past & past p lost)2) ( mislay) perder*I've lost my key — he perdido or se me ha perdido la llave
to lose one's way — perderse*
3) ( be deprived of) \<\<sight/territory/right\>\> perder*4)a) ( fail to keep) \<\<customers/popularity/speed\>\> perder*we are losing our best teachers to industry — los mejores profesores se nos están yendo a trabajar a la industria
b) ( rid oneself of) \<\<inhibitions\>\> perder*to lose weight — adelgazar*, perder* peso
5)a) ( shake off) \<\<pursuer\>\> deshacerse* deb) ( lose sight of) perder* de vista6) ( confuse) confundiryou've lost me there! — no entiendo, no te sigo
7) ( cause to lose) costar*, hacer* perdertheir hesitation lost them the contract — la falta de decisión les costó or les hizo perder el contrato
8)a) ( miss) \<\<train/flight/connection\>\> perder*b) ( let pass) \<\<time/opportunity\>\> perder*9) ( fail to win) \<\<game/battle/election\>\> perder*
2.
vi1)a) ( be beaten) \<\<team/contestant/party\>\> perder*to lose TO somebody — perder* frente a alguien
b) losing pres p <team/party> perdedorto be on the losing side — ser* de los perdedores
2)a) ( suffer losses) perder*to lose on a deal — salir* perdiendo en un negocio
b) ( be less effective) perder*the poem loses in translation — el poema pierde con la traducción or al ser traducido
3) \<\<watch/clock\>\> atrasar, atrasarse
3.
v reflPhrasal Verbs:- lose out[luːz] (pt, pp lost)1. VT1) (=mislay, fail to find) perder2) (=be deprived of) perderwhat have you got to lose? — ¿qué tienes tú que perder?, ¿qué vas a perder?
he lost £1,000 on that deal — perdió 1.000 libras en ese trato
breath 1., 1), voice 1., 1)•
to lose the use of an arm — perder el uso de un brazo3) (=fail to keep) perder•
she's lost her figure/her looks — ha perdido la línea/su belleza- lose itinterest 1., 1), rag I, 1., 1), sight 1., 2), temper 1., 1)4) (=fail to win) [+ game, war, election] perder5) (=miss)to lose one's way — (lit) perderse; (fig) perder el rumbo
6) (=waste) perder•
there was not a moment to lose — no había ni un momento que perder•
I wouldn't lose any sleep over it! — ¡no pierdas el sueño por ello!, ¡no te preocupes por ello!•
to lose no time in doing sth, she lost no time in making up her mind — se decidió enseguida, no le costó nada decidirseI lost no time in telling him exactly what I thought of him — no vacilé en decirle exactamente lo que pensaba de él
7) * (=get rid of) [+ unwanted companion] deshacerse de; [+ pursuers] zafarse de•
to lose weight — perder peso, adelgazarI lost two kilos — perdí or adelgacé dos kilos
8) (=fall behind) [watch, clock] atrasarse9) (=cause loss of)it lost him the job/the match — le costó el puesto/el partido, le hizo perder el puesto/el partido
that deal lost me £5,000 — ese negocio me costó or me hizo perder 5.000 libras
10) * (=confuse) confundiryou've lost me there — ahora sí que me has confundido, ahora sí que no te entiendo
11)to lose o.s. in sth — (a book, music, memories) ensimismarse en algo
2. VI1) [player, team] perder•
you can't lose — no tienes pérdida, tienes que forzosamente salir ganando2) [watch, clock] atrasarse- lose out* * *[luːz]
1.
1) transitive verb (past & past p lost)2) ( mislay) perder*I've lost my key — he perdido or se me ha perdido la llave
to lose one's way — perderse*
3) ( be deprived of) \<\<sight/territory/right\>\> perder*4)a) ( fail to keep) \<\<customers/popularity/speed\>\> perder*we are losing our best teachers to industry — los mejores profesores se nos están yendo a trabajar a la industria
b) ( rid oneself of) \<\<inhibitions\>\> perder*to lose weight — adelgazar*, perder* peso
5)a) ( shake off) \<\<pursuer\>\> deshacerse* deb) ( lose sight of) perder* de vista6) ( confuse) confundiryou've lost me there! — no entiendo, no te sigo
7) ( cause to lose) costar*, hacer* perdertheir hesitation lost them the contract — la falta de decisión les costó or les hizo perder el contrato
8)a) ( miss) \<\<train/flight/connection\>\> perder*b) ( let pass) \<\<time/opportunity\>\> perder*9) ( fail to win) \<\<game/battle/election\>\> perder*
2.
vi1)a) ( be beaten) \<\<team/contestant/party\>\> perder*to lose TO somebody — perder* frente a alguien
b) losing pres p <team/party> perdedorto be on the losing side — ser* de los perdedores
2)a) ( suffer losses) perder*to lose on a deal — salir* perdiendo en un negocio
b) ( be less effective) perder*the poem loses in translation — el poema pierde con la traducción or al ser traducido
3) \<\<watch/clock\>\> atrasar, atrasarse
3.
v reflPhrasal Verbs:- lose out -
25 güestia
Güestia ou apagüestia, así se denomina a las apariciones tanto imaginarias como reales, que en los tiempos pasados llevaban a cabo las animas condenadas, según parecía los muertos volvían a la vida y se paseaban en procesiones con ruidos de cadenas y cencerros que aterrorizaban a las gentes, y todo esto al parecer lo hacían, con el fin de pedirles a sus familiares o deudos más queridos, que intercedieran por ellas de la forma de dar a los santos y a las iglesias dádivas importantes de sus bienes, con el fin de que estos los liberasen de sus continuos sufrimientos. Recuerdo que me conté mi amo Xallustianu este caso que sucedió en su aldea cuando él era niño. —Moraba na sou aldina un cura que yera 'l paicer de toes les xentes un xantu, manqui espós escubrióxe que namai que yera 'l mesmu diañu, que con sou intellixencia muciayes a les xentes del chugar tous lus cuartus qu'encaldaben, pos tous lus veicinus ente 'l diñeiru qu'apurriánye per les mixes, ya les xeneruxes llimosnes qu’ufrendiaben a la Xanta ya xantiquinus del chugare, proporcioñaben al cura tou cuntu 'l condeñáu ñecexitaba pa vivir lu memu qu'un prinxipe cheldáu nes sous intellixentes tarrascas y’añuedadures de cibiétchu, ya gocius e fellicidáes qu'encalducaba con la sou xovencina ya guapetona ama, que tous lus veicinus conxideraben comu la sou hermena, per el falar del cura cundu la traxu pal chugare. Peru foi l'ama cundu 'l cura murru la qu'escubrióu lu qu'cura ca die almañecíu cheldaba, que nun yera oitra couxa qu'el embruxayus a tous lu mesmu qu'echa lu taba, fayenduyes creyer que toes aqueches formes ya mañeires qu'él teñía qundu yes falaba, dientru de sous xulfurantes y'allucináus mesterius, yeren el frutu de la gracia que l'apurrien lus xantus, güestias y' apagüestias ya tou 'l fatáu de divinidaes que poblan lus infinitus chugares dou s'axeita 'l grandie poder del Faidor. —Per aquechus tempus chegóu a l'aldina un indianu fíu d'echa que despós d'un mamplenu d'anus nes amériques, chegaba con la sou corexa bétcha de cuartus, que fixérunye 'l cura catar muréu con priexa p'esbítchale per echus. Anxina fói qu'acomencipiu xermoniayu, falandoi de les couxas divines per les que sous fañecíus pás a él le falaben, ya que nun dexarien de xufriendu faer tal couxa, metantu daquin non punxera manegáes de mixes ya goxetáus de llimones a la Xanta ya xantinus del chugare. Peru l'indianu qu'al paicer teñía mái apegu a lus sous cuartus que a toes les divinidáes que falaba 'l cura, nun taba nel xétchu de dexái nes sous fuinesques manes lus sous cuartus, per istu tomóulu per cuintu, ya fasta se reyia per lu baxu de sous veicinus ya fates creyencies ya dol sou cura predicaor, que xegún el sou paicer, yera mái llistu ya intellixente, de tóus cuntus él ureára, y'agüétchara nes amériques, que tamén teñíen la costume d'atemorizandu a les xentes arrapiegáis lus sous cuartus. —Axindi taben les couxes cundu 'l cura cumencipiu arrandionar toes les nuetches la teixá del indianu, apaxiétchau comu les mesmes güesties nel parexu que diba ruxendu cadexeirus ya chocaretus, ya de cundu 'n cudu le falaba couxes qu'el indianu teñía que faer xinun queríe qu'el diañu ya les mesmes güesties de lus sous pás que nel cheldar le pedigüeñaben, l'enlloquecieren de mieu, per nun creyeren couxes xagráes ya xantes. —El indianu que manqui se faía 'l llistu nel sou penxementu ta la fuercia de sous creyencies d'ancestru lu domeñaben, y'aconsexáu per lus sous veicinus que de continu le falaben que la güestia que l’arrandianaba yera l'anima de lus sous páes, ya per oitre lláu, de que paquéi queria les sous riqueces xinun diba gociayes con fellicida ya xoxiegu, anxina fói, que lus veicinus ledixerun que lu que teñía que faer yera dar lu que l'apagüestia l'urdenaba. —Creyendu ou nun creyendu 'l casu fói qu'el indianu comencipióu apurriyes bétchas llimones a la xanta ya lus xantus del chugare, fasta qu' una nuétche urearun a la güestia con munchu xufrimientu queixase, conunus glamiares ya glayius tan ameruxáus de dollores, que toes les xentes de l'embruxadora aldina reciaben nel xillenciu de sous teixáes, perqu'el xantiquin del Faedor remidiare 'l xufrimientu d'aquel alma en pena. —Cundu chegóu 'l albiar el die lus veicinus de l'embruxadora aldina agüétcharun que la güestia xinun yera tal güestia, xinun que yera 'l mesmu cura apaxiétchau de fantasme que taba fechu cadermu per la cauxa de qu'al blicar el ciarru de la lloxa del indianu llancara un xofitu nel banduyu que le fexu morrer con lus estantinus na manu, glamiandu acaniláu por el dollor la gavita que naide l'apurrióu per mor de cuntar tóus que yera la güestia quien se queixaba. —Disdi aquel díe ya enxemás naide creyu n'aldina en mái güesties nin ánimes condenáes, que nun faíen oitra couxa namái, qu'afuinayes lus sous intexes pa fartar al cura, ya tou 'l enriestráu de xentes con sotana. TRADUCCIÓN.—Vivía en aquella aldeina un cura que era al parecer un santín del cielo, aunque más tarde se descubrió que nada más que era el mismo demonio, que con su inteligencia les ordeñaba a las gentes de aquella encantadora aldea, todos cuantos dineros agenciaran, entre todos los vecinos entre el dinero que le deban por las misas y las generosas limosnas que los ofrecían a los santos y santina del lugar, proporcionaban al cura todo cuanto el condenado necesitaba para vivir lo mismo que un príncipe, que con su inteligencia había logrado el practicar su vicio de borrachín y disfrutar placenterosamente del amor, con su joven y hermosa ama, que todos los vecinos consideraban como su hermana, por lo que había dicho el cura cuando la trajo a la aldea. Pero fue precisamente el ama cuando el cura se murió la que descubrió lo que cada día amanecido el cura hacía, que no era otra cosa, que el embrujarlos a todos lo mismo que ella embrujada estaba, haciéndoles creer que todas aquellas formas y maneras que él tenía cuando les predicaba, dentro de sus sulfurantes y alucinantes misterios, eran el fruto de la divina gracia que le daban los santos, las güestias y apagüestias, y todo el sinfín de divinidades que poblaban los santos lugares donde se asienta el Reino del Hacedor. —Por aquellos tiempos llega la aldea un indiano hijo de ella, que después de vivir muchos años en las américas, regresaba con su cartera llena de dineros, que lo hicieron al cura con grande prisa buscar la forma de esquilarle parte de ellos. Así fue que comenzó sermoneándole, hablándole de las cosas y misterios divinos, por las que sus fenecidos padres con él se ponían en contacto, no dejaran de sufriendo hacer tales cosas, mientras que alguien no les ofreciera montones de misas y cantidades de limosnas a la santa y santinos de la aldea. Pero el indiano que según parecía le tenía mucho más apego a sus dineros que a todas las divinidades que hablaba por cura, no estaba predispuesto a entregarle aquel ladronzuelo sus dineros, por esto tomó por cuento todo cuanto decía el cura, y hasta se reía por lo bajo de sus vecinos y tontas creencias, lo mismo que de aquel cura predicador, que según su parecer era mucho más listo e inteligente de todos cuantos él había escuchado y visto en las américas, que también tenían la costumbre siempre atemorizando a las gentes con cosas divinas, de robarles el dinero lo mismo que el cura de su aldea pretendía. —Así estaban las cosas cuando el cura comenzó a rondar todas las noches la casa del indiano, vestido como los fantasmas, en el parejo que hacía sonar cadenas y cencerros, y de vez en cuando decía con voz de ultratumba cosas que el indiano tenía que hacer, sino quería que al diablo y las güestias de sus padres que pidiéndole estaban, le enloqueciesen de miedo por no creer en las cosas santas y sagradas del Hacedor. —El indiano que aunque se hacía el listo, en su pensamiento las fuerzas y creencias de su ancestro lo dominaban, y aconsejado por sus vecinos que de continuo le hablaban, que las ánimas que rondaban su casa no eran otras que las de sus padres y por otro lado también le decían, que para que quería su riqueza sino podía gozarlas con felicidad y sosiego, así pues, todos le suplicaban que hiciera lo que la apagüestia le ordenaba. —Creyendo o no creyendo el caso fue que el indiano comenzó a dar ricas limosnas a los santos y la santina de la aldea hasta que una noche sintieron a la güestia con grande sufrimiento quejarse, pronunciando unos alaridos tan llenos de dolor que todas las gentes de la embrujadora aldeina rezaban en el silencio atemorizante de sus casas, porque el santo del Hacedor remediara el grande sufrimiento de aquella alma en pena. —Cuando llegó el amanecer del día, los vecinos de la embrujadora aldeina, vieron que la güestia en la que ellos creían no era tal ánima, sino que era el propio cura vestido de fantasma, que se encontraba muerto, por la causa de que al saltar la cerca del huerto del indiano, se habla clavado una aguzante estaca en la barriga, que le hizo morir con las tripas en la mano, pidiendo acolmillado por el dolor la ayuda que nadie le dio, por mor de pensar todos que era la güestia quien se quejaba. —Desde aquél día ya jamás nadie creyó en la aldea ni en güestias ni en ánimas condenadas que no hacían otra cosa nada más, que atemorizarles con un temor divinizante para robarles sus menguados intereses, con los que se hartaban los curas y todo el rosario de gentes con sotana.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > güestia
-
26 abrañar
Abrañar es alinear, arreglar en todas sus vertientes al ganado, no sólo el que se encuentra en las brañas, puertos o morteras, sino también el que permanece en las cortes (cuadras) de la misma aldea. A mediados de la primavera es cuando se empieza a subir el ganado escosu (que no da leche) para los puertos, estas reses suelen por regla general ser magüetas (novillas) de tres años para abajo, unas están dandu la cría (preñadas), otras son manías (que no están preñadas), luego más tarde, hacia la última quincena del mes de mayo, que es cuando ya no se pueden pacer más los préus (prados) porque sino no dan la cosecha de hierba que se recuétche (recoge) en el mes de xuliu (julio) denominado el mes de la yerbe (hierba). Así pues, cuando los prados ya no se pueden pacer, se sube al puerto todo el demás ganado, exceptuando las xunturas (yuntas) que han de acarrear la hierba, estas vacas suelen ser las bétchaes (paridas), o las que están próximas abétchadar (a parir). Es cuando llega entonces el momento de abrañar en los puertos, de ir hacer la braña. Miles de veces y en diferentes lugares de mi Tierrina, allá por los apenados y hambrientos años de la post-guerra, siendo yo un guaxetín (chiquillo), fui abrañar para los varios amos que como criadín por mala o buena fortuna yo he servido. Había que buscar al ganado que guareciendu (pastiando) se encontraba en el extenso y comunal puerto, que muchas veces era muy difícil de dar con él, por causa de la borrina (niebla), que no permitía ver a uno ni la propia mano dellantri de sous güétchus (delante de los ojos). Nos solíamos orientar por el sonido de las chuecas, chocaretas, zumbus o zumbiétchus (cencerros), que llevaban las vacas más responsables y serias por así denominarlo de cada cabana (cabaña), supuesto que estas reses suelen ser las que capitanean a todas las demás. Me recuerdo que los enormes felechales (helechos) y demás matoxus (matorrales) que eran más altos que mi cuerpo, que por doquier poblaban todo el puerto, se encontraban en los días de borrinas baxas (nieblas bajas), ameruxáus d'orbayu (llenos de agua) que me ponían de pingandu (mojado) lo mismo que si vestido me tirase al agua. Pero todo aquello era nada cuando lograba dar con las vacas, que alegraban tan difícil búsqueda, y afalándulas muy contento me dirigía hacia mi cabanón (cabaña) y después de muxilas (ordeñarlas) atizaba un bon fuéu, (prendía un buen fuego) dóu m'enxugaba la moyadura que m'enciétbechar. (Dónde me secaba la mojadura que me ataba). Una vez que estaba bien enxuchu (seco) muy dichoso me enzulaba (comía) la fugaz y sabrosa cena que tan sólo consistía, en un zapicáu de lleiche (un jarro de leche) acompangáu (acompañado) d'un cantexu de borona ou pan d'escanda. (Un trozo de pan de maíz o escanda). Chuéu, despós, endutbechábame nel xergoncín de paya, ya xurniaba toa la nuétche comu 'n anxelín del cielu xebráu de la man del sou Faedor. (Luego, después, encogiéndome en el jergón de paja, dormía toda la noche como un ángel de los cielos apartado de la mano del Hacedor). Hay vaqueirus que xuben (suben) todos los días por la mañana y de tarde hasta el puerto a hacer la braña, los que tienen corte (cuadra) en la braña, meten sus vacas dentro para ordeñarlas con tranquilidad, pero aquellos que no poseen cabanu (cuadra) tienen que buscar ordeñar al entestate (al aire libre). Casi todos los vaqueirus que tienen que catar (ordeñar) sus vacas al entestate, suelen llevar alguna couxa (cosa) de la aldea para que las vacas la coman y estén así quietas mientras las afoixinan (ordeñan), esto se llama el manoxu (manojo) que es según la época del año de diferente manera. Así en el mes de Xuniu ya xuliu ye de segáu, (junio y julio es de pación), en agosto, setiembre y octubre el manuxín (manojín) suele ser de las fuéas ya pereícoteirus de lus ñarbaxus, (plantas de maíz) y también de focháus de frisou (también de ramas de fresno), que les gusta mucho a las vacas y son muy sanas y nutritivas, así como también muy peligrosas para sous ventrones ya rumiaxes (vientres y rumiajes) si las comen demasiado calientes. Otros vaqueirus llevan sal que bazcuchan d'enría 'l campíz (vierten encima del campo) y como a las vacas les agrada todo lo sallado, comencipien a chamber (empiezan a lamer) en tal lugar hasta que terminan con todo el campizo dando tiempo a que el vaqueiru la ordeñe con toda tranquilidad. También existen otros más ingeniosos que arrebaten les ganes de mexar fasta la gora de afoixinar (que aguantan las ganas de mear hasta la hora de ordeñar) y así después meando en el campizo mientras que la vaca pace y lame el lugar meado ellos con rapidez la ordeñan. Otros vaquierus sólo hacen la braña una vez cada veinticuatro horas, bien porque sus vacas tengan poca leche, o porque les interese escosalas (secarlas) para así tan sólo subir al puerto una vez cada semana a verlas. Y hay otros vaqueirus que duermen y moran en sus cabañas de las brañas y tan sólo bajan a sus aldeas una vez a la semana. Existe la creencia entre las gentes de mi Tierra no documentadas en las ancestrales y hermosas costumbres de nuestras embrujadoras aldeas, creencia divulgada por escritores que no saben dónde tiene, pongo como ejemplo el caldar la vaca (ubre), de que en Asturias no hay más vaqueirus que los de la Alzada y no recuerdo en estos momentos qué otro lugar. Mas yo les digo ahora que esos babayus de despacho que se reúnen en cabanáes (rebaños) formando las infantiles y ridículas sociedades de «Amigos del Bable» o del «Conceyu del Bable», etc., etc., que lo único que saben es buscar una popularidad ya muxiyes la corexa a les ñobles xentes de miou Tierrina (y ordeñarles la cartera a las nobles gentes de mi Tierra). Digo que estas respetables personas lo único que saben de la Llingua y costumbres ancestrales de mi Asturias. es lo que plagian en los archivos, en los escritos de otros escritores ya fenecidos que la mayor parte de ellos tampoco en estas materias no tenían namái qu'una migayina (nada más que una migaja) de idea. Y ahora que ya para la posteridad dejo dicho lo que son estas rencuayas (ruinas) sociedades, compuestas por profesores y otras ilustres personas, que de no ganar la Guerra Civil el General Franco, de seguro que estarían de peones camineros, porque francamente creo que para otro menester ellos no sirven. Todos estos señores con sus teorías y conferencias mistificadas, no saben cómo habla el pueblo, ni como trabaja, ni cómo sufre y ríe, ni como canta y llora, las costumbres y el habla del sencillo, simple y natural pueblo, sólo se aprenden formando parte de ese pueblo que s’acueye 'l llabiegu, falandu la Llingua de nuexus mayores (se coge al arado hablando la lengua de nuestros mayores, todos los días del año). Yo no podré competir jamás, ni tan siquiera lo intento, en los saberes de todos estos señores licenciados y profesores de los números y las letras, porque por mala o buena fortuna los maestros que yo he tenido, no me enseñaron las sapiencias de tan hermosas profesiones, ya que ellos casi todos analfabetos por naturaleza en la dimensión de los signos, de los números y letras, en vez de poner entre mis manos un libro, me punxerun cuaxi disde miou ñacencia, una ferramienta paque trabayandu me ganara 'l potaxe que la probina de miou má non podía dame. (Me pusieron casi desde mi nacencia, una herramienta para que trabajando me ganara el potaje que la pobre de mi madre no podía darme). Así por ejemplo, el mejor profesor que yo he tenido ha sido mi amo Salustiano, un vaqueiru de la aldea de Folgueras, xustu ya ñoble 'n tal fondura (justo y noble en tal hondura), filósofo e inteligente en tal altura, que no se desliza un día por mi vida, que en algún momento con nostálgico cariño yo no le recuerde. El no sólo me enseñó a llabrar, semar ya cuchar la tierra (arar, sembrar y abonar la tierra), sino que tamién m'adeprendióu faer d'un piazu de maera, de ñocéu, de frisnu ou faya, con mious propies manus el mesmu llabiegu. (También me enseñó a hacer de un trozo de madera de nogal, de fresno o de haya, con mis propias manos el mismo arado). M'adeprendióu d'enría lus fierrus a cabruñar sen cartiar el gadañu, (me enseñó encima del yunque con el martillo a adelgazar la guadaña sin ondularla ni estropearla). M'adeprendióu a domeñar les magüetes pa xuniyes al xugu ya faeyes trabayar sen dalgún rexabiu a entrambes manus. (Me enseñó a domar las novillas para uncirlas al yugo y hacerles trabajar sin ningún resabio a las dos manos). Me enseñó a curar los ganados cuando enfermaban d'angún amoláu (de algún mal), como la coxera ou maluca (cojera), los garbious ou rumiayu, (mal en la boca y rumiaje) bregonazus y'entelaures (hinchazones en el ubre y el vientre) y a darle la vuelta a un xatu dientru 'l ventrón d'una vaca qu’tal parilu traxéralu 'l revés, couxa que güéi nel día non sapien faer abondus bretinarius. (A un jato dentro del vientre de una vaca que al parirlo lo trajese al revés, cosa que hoy día no saben hacerlo muchos veterinarios). M'adeprendióu a inxertar lus pomares, zreizus ya peréus, (me enseñó a injertar los manzanos, los cerezos y perales), a fradar lus ciarrus pa que non dieren soma nus préus ya muxéranye 'l campíz el allumbrar mexor yerbe (a cortar los matorrales que cercaban los prados, para que no diesen sombra y le permitiesen al campo alumbrar mejor hierba). Me enseñó sin libros de ninguna clase a querer y respetar todas las criaturas vivientes, a no hacerlas sufrir ni esclavizarlas nunca, a servirme de ellas nada más que cuando la necesidad me obligase. Tamién me falaba, qu'en d'anguna teixá pudiés morar animal d'angún qu’en trabayu non lleldare. (También me decía que en ninguna casa debía de vivir animal alguno que un trabajo no efectuase). Me enseñó a ser libre y honrado, a querer y respetar a mis mayores, a no ser hipócrita ni servil, a no apartarme de la Natural Justicia hasta la muerte, y a no preocuparme mucho de las vanas leyes aunque en ocasiones injustamente las condenadas me castigasen. Me contó cientos de historias, leyendas y cuentos, me enseñó a pensar y filosofear con las cosas naturales, y todas estas maravillosas cosas yo las he aprendido, pensando y hablando en la embrujadora y galana Llingua Asturiana, por lo tanto yo conozco perfectísimamente el Idioma de mi Querida Llingua Asturiana, con el cual yo cuento a mis gentes astures cosas sencillas y naturales, de la misma manera que las he aprendido de boca de maestros analfabetos como mi querido amo Salustiano, el mejor vaqueiru que yo he conocido, el natural y sencillo filósofo que a mí sin libros, más me ha enseñado. Mi amo Salustiano, siempre se sintió muy orgulloso y ufano de sus vacas, a las que el y yo, cuidábamos en todo momento con verdadero celo y alegría, sin lugar a dudas, eran nuestras vacas las mejores de todo Asturias, y así lo reconocían todos los vaqueirus que medianamente entendían de ganado. Daba verdadero placer y envidia, mirar aquellas vacas gordas y lustrosas, todas ellas de la más pura raza asturiana. La corte (cuadra) de Salustiano estaba axeíta un poco allonxá (alejada) de la aldea, en la cimeirá (lo alto) de un praiquín (prado pequeño) que tenía m'apoxentáu (allanado), al lláu d'una fontona (al lado de una fuente) que tenía buenas aguas para abrevar el ganado. Yera una corte grandie, conun payarón que faía un par d'uce es de corcecáus de yerba. (Era una cuadra grande, con un pajar que hacía un par de docenas de rastros de hierba), y la cuadra era amplia y bien ventilada, óu s'arretrigaben nes fortes pexebréires (dónde se amarraban en las fuertes pesebreras), las diez soberbias vacas que en la sazón tenía mi amo Salustiano. Pero una noche fatídica nus fondeiráus de Ia xeronda (en los últimos días del otoño), d'aquién n'aquétcha nuétche del diañu, llantói fuéu 'l pachar, morriendu amagostáes toes les llozanes vaques del guenu de Xallustianu. (Alguien en aquella noche de los demonios, le prendió fuego al pajar, muriéndose asadas todas las lozanas vacas del bueno de Salustiano). Y aunque las autoridades del concejo hicieron todas las investigaciones precisas, nadie pudo descubrir jamás el autor o autores de tan monstruosa felonía. Algunos decían, que había sido un mal querer. Otros afirmaban que tal vez fuese un probe de lus munchus qu’apedigueñaben pe les aldés nus famientus tempus d'endenantes (un pobre de los muchos que pedían por las aldeas en los hambrientos tiempos de antes). Seguramente que el mendigo entraría sin ser visto per el boicairón del payar que nun tenía piesllítchu (por el ventanal del pajar que no tenía cerradura), con el ánimo de pasar la noche, y una vez achucáu ente la greba yerbe (acostado entre la seca hierba), diérale por fumar prendiendo fuego sin querer al pajar, y despós ameruxáu pel miéu fuyere. (Después lleno de miedo huyere). Lo ciertamente sucedido fue, que desde aquel trágico día, el alegre y dicharachero vaqueiru Salustiano, ya no cantó más, ni rió jamás, pues poco a poco una profunda tristeza le fue consumiendo, y meses más tarde se moría de pena, por estar pensando sin interrupción en el gran sufrimiento e inenarrable dolor sufrido por sus queridas vacas, dentro de aquel enorme incendio, que poco a poco las carbonizó, sin que nadie pudiese hacer por ellas nada. Así de humano, sencillo y natural, era mi amo Salustiano, el grande hombre, el excepcional pensador y filósofo analfabeto, el mejor vaqueiru de toda mi Tierrina, ya que muy posible fuese el único que en todo el Universo, que por el amor de sus vacas muertas en tan avernoso sufrimiento, que hizo crecer en só'anxelical ya melgueiru (su angelical y dulce) pensamiento una pena tan amamplenada (grande, enorme) que fasta'l mesmu fuexu del sou morrer tal atristeyáu l'afaluchóu. (Que hasta el mismo hoyo de su morir, tal entristecimiento lo arreó).Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > abrañar
-
27 act
ækt
1. verb1) (to do something: It's time the government acted to lower taxes.) actuar2) (to behave: He acted foolishly at the meeting.) comportarse3) (to perform (a part) in a play: He has acted (the part of Romeo) in many theatres; I thought he was dying, but he was only acting (= pretending).) actuar, representar, fingir
2. noun1) (something done: Running away is an act of cowardice; He committed many cruel acts.) acto2) ((often with capital) a law: Acts of Parliament.) ley3) (a section of a play: `Hamlet' has five acts.) acto4) (an entertainment: an act called `The Smith Family'.) función•- acting- actor
- act as
- act on
- act on behalf of / act for
- in the act of
- in the act
- put on an act
act1 n1. acto2. número3. leyact2 vb1. actuar2. comportarse3. actuar / ser actor / ser actriztr[ækt]1 acto, acción nombre femenino2 SMALLTHEATRE/SMALL acto1 (do something) actuar2 (behave) portarse, comportarse■ how would you act if that happened to you? ¿qué harías tú si te pasara eso?3 (in theatre) actuar, hacer teatro; (in cinema) actuar, hacer cine■ have you been acting a long time? ¿hace mucho que actúas?4 (pretend) fingir■ she's not angry, she's just acting no está enfadada, sólo lo finge1 hacer el papel de\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto catch somebody in the act coger a alguien in fraganti, coger a alguien con las manos en la masato get in on the act familiar subirse al carroto get one's act together familiar organizarse, espabilarseact of God fuerza mayorthe Acts of the Apostles los Hechos de los Apóstolesact ['ækt] vi1) perform: actuar, interpretar2) feign, pretend: fingir, simular3) behave: comportarse4) function: actuar, servir, funcionar5) : tomar medidashe acted to save the business: tomó medidas para salvar el negocio6)to act as : servir de, hacer deact n1) deed: acto m, hecho m, acción f2) decree: ley f, decreto m3) : acto m (en una obra de teatro), número m (en un espectáculo)4) pretense: fingimiento mn.• efecto s.m.n.• ley s.f. (Proceedings)n.• acta s.f. (Theater)n.• acto s.m.n.• acción s.f.v.• actuar v.• aparentar v.• fingir v.• interpretar v.• obrar v.• representar v.noun = American College Test
••
Cultural note:
Una prueba que los estudiantes de la mayoría de los estados que forman Estados Unidos deben aprobar para ser admitidos en la universidad. Normalmente tiene lugar al final de la high school y cubre un número de materias principales, p.ej. inglés y matemáticas[ækt]1. N1) (=deed) acto m, acción f2) (Parl) ley f3) (Theat) (=division) acto m ; (=performance) número m- get into or in on the act- get one's act together4) (fig) (=pretence) cuento m, teatro mto put on an act — fingir, hacer teatro *
2.VT (Theat) [+ play] representarto act the part of — (lit) hacer el papel de
he really acted the part — (fig) la verdad es que daba el papel
- act the fool3. VI1) (=perform) (Theat) hacer teatro; (Cine) hacer cinehave you ever acted? — ¿has actuado alguna vez?, ¿tienes experiencia como actor?
who's acting in it? — ¿quién actúa?
2) (=pretend)stupid3) (=behave) actuar, comportarsehe is acting strangely — está actuando or se está comportando de una manera rara
she acted as if she was unwell — actuaba or se comportaba como si estuviera enferma
4) (=take action) obrar, tomar medidas5) (=work)6) (=function) [thing] funcionarit acts as a deterrent — sirve para disuadir, sirve de disuasión
7) (=take effect) [drug] surtir efecto, actuar4.CPDact of contrition N — acto m de contrición
act of faith N — acto m de fe
act of folly N — locura f
act of God N — (caso m de) fuerza f mayor
we're not insured against acts of God — no estamos asegurados en casos de fuerza mayor or no estamos asegurados contra fuerzas mayores
act of justice N — acto m de justicia
Act of Parliament N — ley f (aprobada por el Parlamento)
act of treason N — traición f
act of war N — acción f de guerra
- act on- act out- act up- act uponACT OF PARLIAMENT A una ley ya aprobada por el Parlamento británico se la denomina Act of Parliament. Antes, cuando todavía es un proyecto de ley ( bill), puede ser modificado tanto por la Cámara de los Comunes como por la de los Lores. Si ambas cámaras lo aprueban, se envía al monarca para que dé su aprobación ( Royal Assent), aunque esto es una mera formalidad. Tras ello la ley ya es oficialmente un Act of Parliament, y pasa a formar parte de la legislación británica, reemplazando cualquier ley consuetudinaria ( common law) que hubiera sobre ese asunto.See:see cultural note COMMON LAW in common* * *noun = American College Test
••
Cultural note:
Una prueba que los estudiantes de la mayoría de los estados que forman Estados Unidos deben aprobar para ser admitidos en la universidad. Normalmente tiene lugar al final de la high school y cubre un número de materias principales, p.ej. inglés y matemáticas -
28 if
if1) (in the event that; on condition that: He will have to go into hospital if his illness gets any worse; I'll only stay if you can stay too.) si2) (supposing that: If he were to come along now, we would be in trouble.) si, en el caso de que3) (whenever: If I sneeze, my nose bleeds.) si, cada vez que, siempre que4) (although: They are happy, if poor.) a pesar de, aunque5) (whether: I don't know if I can come or not.) si•- if onlyif conj1. siif it rains, we'll stay at home si llueve, nos quedaremos en casa2. cuando / siempre queif I were you yo en tu lugar / yo que túif I were you, I'd go home yo en tu lugar, me iría a casaif only ojalá / siif only I knew his name! ¡ojalá supiera cómo se llama!iftr[ɪf]1 (supposing) si■ if it rains, we'll stay at home si llueve, nos quedaremos en casa■ if anyone phones, I'm out si llama alguien, no estoy■ if she should arrive... si llegase...■ if my mother were here, she'd know what to do si estuviera mi madre, sabría qué hacer■ what would you do if you won the lottery? ¿qué harías si ganaras la lotería?■ if you hadn't gone to bed so late, you wouldn't be so tired si no te hubieras acostado tan tarde, no estarías tan cansado■ if you'd studied harder, you would have passed the exam si hubieras estudiado más, habrías aprobado el examen■ if you heat water to 100 degrees, it boils si calientas el agua a 100 grados, hierve■ if you're not sure about anything, don't hesitate to ask si no estás seguro de algo, no dudes en preguntar2 (whether) si■ do you know if she got the job? ¿sabes si consiguió el trabajo?■ I'm sorry if I woke you siento haberte despertado, perdona que te haya despertado■ do you mind if I open the window? ¿te importa que abra la ventana?4 (but) aunque, pero■ it's good, if a little slow at times es bueno pero algo lento a veces■ well, if it isn't Jimmy Jazz! vaya, ¡pero si es Jimmy Jazz!■ if she passes - and it's a big if... suponiendo que apruebe - y ya es suponer...\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLif and when si y cuandoif any en caso de que..., si es que...■ there were very few mistakes, if any había muy pocos errores, si es que había algunoif anything más bien, en todo caso■ she's no better, if anything, she's worse no está mejor, en todo caso está peorif ever si alguna vezif I were you yo que tú, yo en tu lugarif not si no■ if only I'd known si lo hubiera sabido, de haberlo sabido■ if only you'd told me! ¡si me lo hubieras dicho!, ¡habérmelo dicho!■ if only it were Friday ¡ojalá fuese viernes!■ come to the wedding, if only to please your mother ven a la boda, aunque sólo sea para complacer a tu madreif so de ser así, si así fueseit's not as if... / it isn't as if... no es que...ifs and buts pegas nombre femenino plural, dudas nombre femenino plural, peros nombre masculino plural, reservas nombre femenino pluralif ['ɪf] conj1) : siI would do it if I could: lo haría si pudieraif so: si es asías if: como siif I were you: yo que tú2) whether: siI don't know if they're ready: no sé si están listos3) though: aunque, si bienit's pretty, if somewhat old-fashioned: es lindo aunque algo anticuadoifadv.• como adv.conj.• cuando conj.• si conj.n.• duda s.f.• hipótesis s.f.
I ɪf1)a) ( on condition that) siif you're good, I'll read you a story — si te portas bien, te leeré un cuento
if I were you, I wouldn't do it it — yo en tu lugar or yo que tú, no lo haría
b)if not: they were undernourished, if not (yet) actually starving estaban desnutridos, si bien no se estaban muriendo de inanición; she was very offhand, if not downright rude — estuvo muy brusca, por no decir verdaderamente grosera
c)d)if only: if only she could have seen him! — si lo pudiera haber visto!
e)if so — (as linker) si es así, de ser así
2) ( whether) si3) ( though) aunque, si bienit's a good plot, if a complicated one — es un buen argumento, aunque complicado or si bien es complicado
4)a) ( in requests)if you'll all follow me, please — síganme, por favor, ¿quieren seguirme, por favor?
b) ( indicating surprise) (with neg)well, if it isn't Mike Britton! — pero si es Mike Britton!
II
[ɪf]1. CONJ1) (conditional) si•
if you ask me — en lo que a mí se refiere•
if you had come earlier, you would have seen him — si hubieras venido antes, le habrías vistoif I had known I would have told you — de haberlo sabido te lo habría dicho, si lo sé te lo digo *
•
if it hadn't been for you we would have all died — de no ser or de no haber sido por ti hubiéramos muerto todos•
if necessary — si es necesario, si hace falta•
if I were you I would go to Spain — yo que tú iría a España, yo en tu lugar iría a España•
if it weren't for him, we wouldn't be in this mess! — ¡si estamos metidos en este lío, es por él! *, ¡no estaríamos metidos en este lío de no ser por él! *•
if and when she comes — si (en efecto) viene, en el caso de que venga2) (=whenever) si, cuandoif she wants any help she asks me — si or cuando necesita ayuda me la pide
if it was fine we went out for a walk — si or cuando hacía buen tiempo dábamos un paseo
3) (=although) aunque, si bienit's a nice film if rather long — es una buena película, aunque or si bien algo larga
•
I will do it, even if it is difficult — lo haré, aunque me resulte difícilI'll finish it if or even if it takes me all day — lo terminaré aunque me lleve todo el día
4) (=whether) si•
he asked me if I had eaten — me preguntó si había comido•
I don't know if he's here — no sé si está aquí•
I wonder if it's true — me pregunto si es or será verdad5) (in phrases)•
if anything this one is better — hasta creo que este es mejor, este es mejor si cabeit's no bigger than our last house, if anything, it's even smaller — no es más grande que nuestra última casa si acaso, es incluso más pequeña
I think you should paint it blue, if anything — en todo caso or si acaso, yo lo pintaría de azul
•
as if — como siit isn't as if we were rich — no es que seamos precisamente ricos, no es que seamos ricos que digamos
•
if at all, they aren't paid enough, if (they are paid) at all — les pagan poco, eso cuando les paganchange it to red, if at all — en todo caso or si acaso, cámbialo a rojo
•
if it isn't old Garfield! — ¡pero si es el bueno de Garfield!, ¡hombre, Garfield, tú por aquí!are you coming? if not, I'll go with Mark — ¿vienes? si no, iré con Mark
•
if only I had known! — ¡de haberlo sabido!if only I could! — ¡ojalá pudiera!
if only we had a car! — ¡ojalá tuviéramos coche!, ¡quién tuviera coche!
I'll come, if only to see him — voy, aunque solo sea para verlo
I'll try to be there, if only for a few minutes — trataré de estar allí, aunque solo sea unos minutos
•
if so — si es así, de ser asíare you coming? if so, I'll wait — ¿vienes? si es así or de ser así te espero; see as; see even 2., 4)
2.NIF•
that's or it's a big if — es un gran pero
Indicative/Subjunctive after "si"
Si can be followed by both the {indicative} and the {subjunctive}. The {indicative} describes facts and likely situations; the {subjunctive} describes remote or hypothetical situations.
Indicative ► Use si + ((present indicative)) to translate if + ((present)) in English:
If you go on overeating, you'll get fat Si sigues comiendo tanto, vas a engordar
Don't do it if you don't want to No lo hagas si no quieres NOTE: Don't use si with the ((present subjunctive)).
Subjunctive ► Use si + ((imperfect subjunctive)) to translate if + ((past)) for remote or uncertain possibilities and hypotheses:
If we won the lottery, we would never have to work again Si nos tocase or tocara la lotería, no tendríamos que trabajar nunca más
What would you do if I weren't here? ¿Qué harías si yo no estuviese or estuviera aquí? ► Use si + ((pluperfect subjunctive)) (= hubiera or hubiese + ((past participle))) to translate if + had + ((past participle)):
If Paula hadn't lost her ticket, she would have left today Si Paula no hubiera or hubiese perdido el billete, habría salido hoy Alternatively, instead of a clause with si, you can often use de ( no) haber + ((past participle)):
If Paula hadn't lost her ticket, she would have left today De no haber perdido Paula el billete, habría salido hoy For further uses and examples, see main entry* * *
I [ɪf]1)a) ( on condition that) siif you're good, I'll read you a story — si te portas bien, te leeré un cuento
if I were you, I wouldn't do it it — yo en tu lugar or yo que tú, no lo haría
b)if not: they were undernourished, if not (yet) actually starving estaban desnutridos, si bien no se estaban muriendo de inanición; she was very offhand, if not downright rude — estuvo muy brusca, por no decir verdaderamente grosera
c)d)if only: if only she could have seen him! — si lo pudiera haber visto!
e)if so — (as linker) si es así, de ser así
2) ( whether) si3) ( though) aunque, si bienit's a good plot, if a complicated one — es un buen argumento, aunque complicado or si bien es complicado
4)a) ( in requests)if you'll all follow me, please — síganme, por favor, ¿quieren seguirme, por favor?
b) ( indicating surprise) (with neg)well, if it isn't Mike Britton! — pero si es Mike Britton!
II
-
29 more
mo:comparative; = muchmore adj adv pron mástr[mɔːSMALLr/SMALL]1 más■ do you want some more wine? ¿quieres más vino?■ no more tears! ¡basta de llorar!1 más1 más\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLmore and more cada vez másto be more than happy to do something hacer algo con mucho gustothe more..., the more... cuanto más..., más...the more..., the less... cuanto más..., menos...to see more of somebody ver a alguien más a menudomore ['mor] adv: máswhat more can I say?: ¿qué más puedo decir?more important: más importanteonce more: una vez másmore adj: másnothing more than that: nada más que esomore work: más trabajomore n: más mthe more you eat, the more you want: cuanto más comes, tanto más quieresmore pron: másmore were found: se encontraron másadj.• más adj.adv.• más adv.
I mɔːr, mɔː(r)a) (additional number, amount) máswould you like some more? — ¿quieres más?
how much more flour? — ¿cuánta harina más?
the more money you earn, the more tax you have to pay — cuanto más dinero se gana, (tantos) más impuestos hay que pagar
b) ( in comparisons) más
II
a) (additional number, amount) másand, what is more,... — y lo que es más,...
the more she eats, the thinner she gets — cuanto más come, más adelgaza
have you anything more to say? — ¿tiene algo más que decir?
b) ( in comparisons) máswe had four more than we needed — nos sobraron cuatro, había cuatro de más
my brother is more of a businessman than I am — mi hermano tiene mucha más idea para los negocios que yo
III
1)a) ( to greater extent) másb) (before adj, adv) máscould you please speak more clearly? — ¿podría hacer el favor de hablar más claro?
more often — con más frecuencia, más a menudo
2) (again, longer) másonce/twice more — una vez/dos veces más
3) ( rather)[mɔː(r)]1.ADJ más•
is there any more wine in the bottle? — ¿queda vino en la botella?•
a few more weeks — unas semanas más•
many more people — muchas más personas•
much more butter — mucha más mantequilla•
I have no more money — no me queda más dinerono more singing, I can't bear it! — ¡que no se cante más, no lo aguanto!
•
do you want some more tea? — ¿quieres más té?•
you have more money than I — tienes más dinero que yo•
it's two more miles to the house — faltan dos millas para llegar a la casa2. NPRON1) más•
we can't afford more — no podemos pagar más•
is there any more? — ¿hay más?•
a bit more? — ¿un poco más?•
a few more — algunos más•
a little more — un poco más•
many more — muchos más•
much more — mucho másthere isn't much more to do — no hay or queda mucho más que hacer
•
there's no more left — no queda (nada)let's say no more about it! — ¡no se hable más del asunto!
he no more thought of paying me than of flying to the moon — antes iría volando a la luna que pensar pagarme a mí
•
I shall have more to say about this — volveré a hablar de esto•
some more — más•
he's got more than me! — ¡él tiene más que yo!more than one/ten — más de uno/diez
not much more than £20 — poco más de 20 libras
•
and what's more... — y además...•
there's more where that came from! — ¡esto no es más que el principio!2)• (all) the more — tanto más
all the more so because or as or since... — tanto más cuanto que...
the more you give him the more he wants — cuanto más se le da, (tanto) más quiere
the more the better, the more the merrier — cuantos más mejor
3. ADV1) más•
more and more — cada vez más•
if he says that any more — si vuelve a decir eso, si dice eso otra vez•
"I don't understand it" - "no more do I" — -no lo comprendo -ni yo tampoco•
he's more intelligent than me — es más inteligente que yo2) (=again)once more — otra vez, una vez más
3) (=longer)•
he doesn't live here any more — ya no vive aquíMORE THAN•
Queen Anne is no more — la reina Ana ya no existe
"Más... que" or "más... de"?
► Use más with que before nouns and personal pronouns (provided they are not followed by clauses) as well as before adverbs and prepositions:
It was much more than a book Era mucho más que un libro
She knows more than I do about such things Ella sabe más que yo de esas cosas
Spain won more medals than ever before España logró más medallas que nunca ► Use más ... de lo que/del que/de la que/de los que/ de las que with following clauses:
It's much more complicated than you think Es mucho más complicado de lo que te imaginas
There's much more violence now than there was in the seventies Hay mucha más violencia ahora de la que había en los setenta ► Use más with de before lo + ((adjective/past participle)):
You'll have to work more quickly than usual Tendrás que trabajar más rápido de lo normal
It was more difficult than expected Fue más difícil de lo previsto ► Use más with de in comparisons involving numbers or quantity:
There were more than twenty people there Había más de veinte personas allí
More than half are women Más de la mitad son mujeres
They hadn't seen each other for more than a year No se veían desde hacía más de un año ► But más ... que c an be used with numbers in more figurative comparisons:
A picture is worth more than a thousand words Una imagen vale más que mil palabras
Más... que c an be used before numbers in the construction no... más que, meaning "only". Compare the following:
He only earns 1000 euros a month No gana más que 1000 euros al mes
He earns no more than 1000 euros a month No gana más de 1000 euros al mes
A lot more
► When translating a lot more, far more {etc} remember to make the mucho in mucho más a gree with any noun it describes or refers to:
We eat much more junk food than we used to Tomamos mucha más comida basura que antes
It's only one sign. There are a lot or many more Solo es una señal. Hay muchas más
A lot more research will be needed Harán falta muchos más estudios For further uses and examples, see more* * *
I [mɔːr, mɔː(r)]a) (additional number, amount) máswould you like some more? — ¿quieres más?
how much more flour? — ¿cuánta harina más?
the more money you earn, the more tax you have to pay — cuanto más dinero se gana, (tantos) más impuestos hay que pagar
b) ( in comparisons) más
II
a) (additional number, amount) másand, what is more,... — y lo que es más,...
the more she eats, the thinner she gets — cuanto más come, más adelgaza
have you anything more to say? — ¿tiene algo más que decir?
b) ( in comparisons) máswe had four more than we needed — nos sobraron cuatro, había cuatro de más
my brother is more of a businessman than I am — mi hermano tiene mucha más idea para los negocios que yo
III
1)a) ( to greater extent) másb) (before adj, adv) máscould you please speak more clearly? — ¿podría hacer el favor de hablar más claro?
more often — con más frecuencia, más a menudo
2) (again, longer) másonce/twice more — una vez/dos veces más
3) ( rather) -
30 borona
Borona ou boroña, así se llama al pan hecho con harina de maíz. La borona tandu ben fecha ye mu ñutritiva pos fasta lus xatus conecha engorden. (La borona estando bien hecha es muy nutritiva, pues hasta los jatos con ella engordan). Lu que nun son tan bonus pal estómadu son lus tortus fechus d'enría ‘l chare, pos lus tortus paque gusten ben hay qu'enzulalus callentris, ben con lleichi ou oitra couxa, nel momentu qu'esfrecen ya nun son bonus. (Lo que no son nada buenos para el estómago son los tortus (tortas) cocidos encima del llar, pues las tortas para que gusten bien hay que comerlas calientes, bien con leche u otras cosas, en el momento que enfrían ya ni gustan bien, ni tampoco son para la salud muy buenos). —Fae un mamplenáu d’anus, achá per lus tempus de lus llutus, lus pioyus ya les fames, achegóu pedigüeñandu chimosna un probe a la miou aldina qu’al falar de les xentes yera andalluz ou castiétchanu, ‘l casu foi, que daquién n'aldina, paeme que fói una muyer que se nomaba Xofía, cuntu qu'apurrióle aquel probe un escudiétchu de lleichi ya un bon cantexu de borona, ‘l probe comencipióu char farugas de la borona dientru la lleichi, ya cuntu agüétchou qu'afondaben, díxole noxáu a Xofía qu'él nun enzulaba nagua d'aquel mestranzu, perque lu mesmu qu'afondaba n'escudiétcha fairiayu nel sou banduérchu. (Hace muchos años, allá por los tiempos de los lutos, los piojos y el hambre, llegó pidiendo limosna uno de los muchos pobres que llegaban a mi aldeina que al decir de las gentes debía de ser andaluz o castellano, el caso fue, que alguien, me parece que fue una mujer llamada Sofía, cuento que le dio aquel pobre una escudilla de leche con un buen pedazo de boroña, el pobre comenzó a desmenuzarla dentro de la leche, y cuando vio que ahondaba en ella, díjole enfadado a Sofía que él no comería nada de aquel mejunje, porque lo mismo que ahondaba en la escudilla seguramente lo haría en su estómago). Paeme amindi qu’aquel probe ye que nun l'aguixonaba la fame. (Me parece a mí que aquel pobre no le pinchaba el hambre).Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > borona
-
31 meat
mi:t(the flesh of animals or birds used as food: She does not eat meat; (also adjective) What did you have for the meat course?) carne- meatymeat n carnetr[miːt]1 carne nombre femenino2 figurative use (main part) meollo, enjundia\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLone man's meat is another man's poison lo que a uno cura a otro matato be meat and drink to somebody ser lo que más le gusta a alguien, ser la pasión de alguiencold meat / cooked meat fiambre nombre masculinomeat pie empanada de carnemeat product producto cárnicomeat ['mi:t] n1) food: comida f2) : carne fmeat and fish: carne y pescado3) substance: sustancia f, esencia fthe meat of the story: la sustancia del cuenton.• carne (Comida) s.f.• chicha s.f.• comida s.f.• vianda s.f.miːta) u c carne fcold o cooked meats — fiambres mpl, carnes fpl frías (Méx)
the meat and potatoes — (AmE) lo básico
one man's meat is another man's poison — lo que a uno cura a otro mata; (before n) < product> cárnico
b) u ( substance) sustancia f, enjundia f[miːt]1. N2) (fig) enjundia f, sustancia fa book with some meat in it — un libro con enjundia or sustancia
2.CPDmeat eater N — (=person) persona f que come carne; (Zool) carnívoro(-a) m / f
meat extract N — extracto m de carne
meat grinder N — (US) máquina f de picar carne
meat industry N — industria f cárnica
meat loaf N — rollo de carne picada sazonado, cocido y servido como fiambre
meat pie N — pastel m de carne; (individual) empanada f
meat products N — productos mpl cárnicos
meat safe N — (Brit) fresquera f
* * *[miːt]a) u c carne fcold o cooked meats — fiambres mpl, carnes fpl frías (Méx)
the meat and potatoes — (AmE) lo básico
one man's meat is another man's poison — lo que a uno cura a otro mata; (before n) < product> cárnico
b) u ( substance) sustancia f, enjundia f -
32 Beistand
'baɪʃtantmayuda f, asistencia f, apoyo m<-(e)s, -stände>1 dig(gehobener Sprachgebrauch: Hilfe) ayuda Feminin; (Unterstützung) apoyo Maskulin; jemandem Beistand leisten prestar ayuda a alguien2 dig Jura asistencia Feminin; (Beratung) asesoramiento Maskulin; rechtlicher Beistand asistencia jurídicader -
33 dire
me suenaça veut dire quoi?comment faut-il comprendre la chose?¿cómo se come ?es mucho decirnunca mejor dichome lo ha dicho un pajaritocon esto está dicho todocomo suele decirse / que diría un castizo / como diría un castizoà qui le dites-vous!y usted que lo diga / que me lo digan a mí / dígamelo a mísegún la opinión (el parecer) del perito / a juicio del perito / al decir del perito / en palabras del peritocomo suele decirse / como vulgarmente se dice(formule d'atténuation) cómo decir(te/le) / cómo (te/le) diríahablar bien de ¼(lui attribuer des propos qu'il n'a pas tenus) poner (un dicho) en boca (de alguien)decir por decir / por decir algono he dicho nadaaunque (me) esté mal el decirlono te cuento / que no veashuelga decir que¼ / ni que decir tiene que ¼/ cae de su propio peso que ¼como quien dice / como aquel que dice / como si dijéramos / por así decir / por decirlo así / por decirlo de algún modopropiamente dichoDictionnaire Français-Espagnol des expressions et locutions > dire
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Cuento — I (Del lat. computus, cuenta.) ► sustantivo masculino 1 LITERATURA Obra literaria breve que narra hechos ficticios: ■ le explicó el cuento de Caperucita. SINÓNIMO historieta relato 2 Narración de un suceso: ■ no se fue hasta que acabó con el… … Enciclopedia Universal
Cuento de terror — Saltar a navegación, búsqueda El cuento de terror (también conocido como cuento de horror o cuento de miedo, y en ciertos países de Sudamérica, cuento de suspenso), considerado en sentido estricto, es toda aquella composición literaria breve,… … Wikipedia Español
cuento — s. historia para timar a alguien. ❙ «Grupos de entre dos y cuatro personas ponen en escena el cuento y sorprenden al listo...» Manuel Giménez, Antología del timo. 2. casa de cuento ► casa, ► casa de cuento. 3. cuento chino s. mentira, embuste. ❙… … Diccionario del Argot "El Sohez"
cuento — cuento1 (Del lat. compŭtus, cuenta). 1. m. Relato, generalmente indiscreto, de un suceso. 2. Relación, de palabra o por escrito, de un suceso falso o de pura invención. 3. Narración breve de ficción. 4. cómputo. El cuento de los años. 5. Embuste … Diccionario de la lengua española
Cuento de una barrica — Jonathan Swift Cuento de una barrica (“A Tale of a Tub”), también conocida como Historia de una barrica o Cuento de un tonel, es la primera obra mayor de Jonathan Swift, compuesta entre 1694 y 1697 y publicada en 1704. Contenido … Wikipedia Español
cargarle a alguien el mochuelo — Alguien carga con el mochuelo cuando soporta una responsabilidad o una culpabilidad que no debería corresponderle.Está claro que es sinónimo de o de . Parece ser que la expresión tiene su origen en un cuento popular que recoge el caso de un mozo… … Diccionario de dichos y refranes
El caballero Carmelo (cuento) — Saltar a navegación, búsqueda El caballero Carmelo es un cuento del escritor peruano Abraham Valdelomar, considerado por la crítica como lo mejor de toda su creación ficticia y uno de los cuentos más perfectos de la literatura peruana.[1]… … Wikipedia Español
Los jefes (cuento) — Los Jefes Autor Mario Vargas Llosa Género cuento literario Subgénero narración urbana social I … Wikipedia Español
El gato con botas — Saltar a navegación, búsqueda El gato con botas Manuscrito ilustrado de Perrault (1695). Género … Wikipedia Español
Un cuento chino — Título Un cuento chino Ficha técnica Dirección Sebastián Borensztein Producción Pablo Bossi Juan Pablo Buscarini … Wikipedia Español
La balsa (cuento) — La balsa (The Raft) es un cuento de terror escrito por Stephen King y que fue publicado en The Twilight Zone Magazine en mayo/junio de 1983. Posteriormente, fue parte de la antología Skeleton Crew (1985). Argumento La balsa es un cuento que trata … Wikipedia Español