-
1 ákalla
-
2 KALLA
* * *(að), v.1) to call, shout, cry (kallaði konungr ok bað létta af);2) to call, summon by a call, send for (um kveldit kallaði konungr Áslák);3) to say (sumir menn kalla, at eigi sé sakleysi í);at kalla, so to say, nominally;sáttir at kalla, nominally reconciled;4) kalla sér e-t, to claim for oneself (konungr kallaði sér allar Orkneyjar);5) to call, name (Mörðr hét maðr, er kallaðr var gígja);6) refl., kallast, to say of oneself;konungr kallaðist hann reynt hafa at góðum dreng, the king said that he had found him a good and brave fellow;7) with preps.:kalla at e-m, to call to one;kalla á e-n, to call to one (Flosi gekk þá at durum ok kallaði á Njál); to call on, invoke (kallaði hann á guð ok hinn helga Ólaf);kalla á e-t, to lay claim to (Snækollr kallaði á bú nökkur þar í eyjunum);kalla eptir, to protest;kalla e-n eptir e-m, to call or name after;kalla til e-s, to call to, invoke (kalla til guðs); to lay claim to, to claim, demand (Snorri kallaði þá til brynju sinnar);kalla til e-s við e-n, í hendr e-m, to claim a thing from one.* * *að, with neg. suff., pres. kalliga, I call not, Gkv. 3. 8; kallar-a, Akv. 37; [an A. S. ceallian occurs once in the poem Byrnoth, and hilde-calla in Exodus, but in both instances the word is Danish; the word however occurs in O. H. G. challon, mid. H. G. kalle, but only in the sense to talk loud, and it is lost in mod. Germ.]:—to call, cry, shout; hver er sá karl karla er kallar um váginn? Hbl. 2; kallaði konungr ok bað létta af, Eg. 92; þá kölluðu allir ok mæltu, 623. 26; bónda-múgrinn æpti ok kallaði, Fms. i. 21; kalla hátt, Sturl. ii. 203; ek em rödd kallanda í eyðimörk, φϊνη βοωντος εν τη ερήμω, 625. 90; kalla kaldri röddu, Akv. 2: of the raven’s cry, hrafn hátt kallaði, Bkv. 11; hann kallaði þegar, bað þá eigi flýja, Fms. viii. 142; Þórir kallaði út á skipit, Ó. H. 136; þá lét hann kalla skip frá skipi, 182; þá kallaði Erlingr ok hét á lið sitt, id.2. to call, send for; síðan lét konungr kalla bændr, ok sagði at hann vill eiga tal við þá, Ó. H. 109; gékk hann til húsþings síns ok lét þangat kalla menn Svía-kouungs, 45; um kveldit kallaði konungr Áslák, Fms. vii. 161; konungr lét kalla til sín þá bræðr, Eg. 73: eccl., til þess er Guð kallaði hann af heiminum, Fms. ix. 383.II. to say, call; þat kalla menn at …, people say that …, Fms. x. 277; Svíþjóð ena miklu kalla sumir eigi minni en …, Hkr. 5; at blótmenn kalla eigi, at …, Fagrsk. 18; en ef lands-dróttinn kallar svá, at …, N. G. L. i. 249; þér kallit guð ykkarn margar jartegnir göra, O. H. L. 108; kalla ek betra spurt en úviss at vera, Sks.; sumir menn kalla at eigi sé sakleysi í, þótt …, Ld. 64; þótt þeir kalli fé þetta með sínum föngum, 76.2. at kalla, so to say, nominally, not really; sáttir at kalla, nominally on good terms, Fms. vii. 246; ok vóru þá sáttir at kalla, Ó. H. 112, Gullþ. 66; létu sér líka þessa tilskipan at kalla, Ísl. ii. 355; þóat menn væri skírðir ok Kristnir at kalla, Eb. 274; Helgi var Kristinn at kalla ( Christian by name) ok þó blandinn mjök í trúnni, Fms. i. 251; greri yfir at kalla, Fs. 67; menn héldusk at kalla, ok gengu á land, Fb. ii. 73; þóat þeir hefði líf at kalla, Stj. 436.3. to assert; skal þess at bíða, ok kalla hann rjúfa sætt á yðr, Nj. 102; eru synir þínir heima? þat má kalla, segir hón, Fær. 264.III. with prepp.; kalla á, to call on; hann kallaði á Karla, Ó. H. 136; Höskuldr kallar á hana, farðú hingat til min! segir hann, Nj. 2: to call on, invoke, þá kallaði hann á Guð ok hinn helga Ólaf konung, Ó. H. 242; kallaði hann þá til fulltings ser á Bárð, Bárð. 16. 13 new Ed.: to lay claim to, Snækollr kallaði á bú nokkur þar í eyjunum, Fms. ix. 423:—kalla eptir, to protest; en Kolbeinn kallar eptir ok vill eigi biskups dóm, Sturl. ii. 4:—kalla til e-s, to lay claim to (til-kall, a claim), to claim, demand; þótti nú sem dælst mundi til at kalla, Eg. 264, Fms. ix. 327; þessar eignir er hann kallaði áðr til, x. 414; kallaði hón til alls þess er aðrir áttu í nánd, Nj. 18; hann kallaði til fjár í hendr þeim, Ld. 300: to invoke, Bárð. 173:—kalla aptr, to recall, revoke, N. G. L. iii. 150, H. E. i. 477.IV. to claim for oneself; kalla sér e-t; konungr kallaði sér allar Orkneyjar, Fms. i. 201; ok kallaði sér þá landit allt, vii. 180; at jarl kalli sér þat, Fs. 132; ef menn skil á, ok kallar annarr sér, en annarr almenning …, hann er jörð þá kallar sér, Gþl. 451; kallaði Grímr hersir konungi allan arf hans, Landn. 213.V. to call, name; kölluðu Karl, Rm. 18; skal þar kirkju kalla er hann vill, K. Þ. K. 42; köllum karl inn skegglausa, Nj. 67; Mörðr hét maðr er kallaðr var gigja, 1; Einarr er þá var kallaðr Skjaldmeyjar-Einar, Fms. xi. 127; þessir menn vóru kallaðir skírðir, baptized nominally, called Christians, Ísl. ii. 399; Þórr sá er kallaðr er Ása-Þórr, Edda: ok má þat kalla hátta-fall, Skálda 210; þeir taka hann ok kalla njósnar-mann, Sturl. ii. 247; ef maðr kallar annan mann tröllriðu, N. G. L. ii. 326. VI. reflex, to call, tell, say of oneself; kallask sumir hafa látið fé, Ó. H. 58; hón talði upp harma sína þá er hón kallaðisk hafa fengit af Ólafi konungi, 191; konungr kallaðisk hann reynt hafa at góðum dreng, Ld. 60, Geisli 2.2. recipr., kallask á, to shout to one another; er okkr þá alhægt at kallask á fyrir tíðindum, Fas. ii. 65, Skálda 210.3. pass. (rare), to be called; speki hans kallask sonr hans, Eluc. 4; er at réttu má kallask postuli Norðmanna, Fms. x. 371; þat er kallat, it is said, 656 C. 1; ok vísar svá til í sögu Bjarnar, at þeir kallaðisk jafnir at íþróttum, Grett. 133, cp. Bjarn. 38,—þeir lögðusk ofan eptir ánni, ok vóru ‘kallaðir’ jafnsterkir menn. -
3 HEITA
I)(heit; hét, hétum; heitinn), v.Grímni mik hétu, they called me G.;heitinn eptir e-m, called (named) after one;2) to call on one;heita e-n á brott, to call on one to be gone, bid one go (heitit mik héðan);heita á e-n, to exhort one (in battle);to invoke (heita á hinn heilaga Ólaf);heita á e-n til e-s, to invoke (appeal to) one for a thing (hann hét á Þór til fulltings);3) intrans., the pres. ‘heiti’ (not ‘heit’), to be hight, be called;Óðinn ek, nú heiti, now I am called Odin;Ólafr heiti ek, my name is O.;Úlfr hét maðr, there was a man, whose name was U.;bœr heitir á Bakka (at búrfelli), there is a farm called B.;heita (to be reckoned) frjáls maðr, hvers manns níðingr;4) with dat. to promise (heita e-m e-u);mantu, hverju þú hézt mér, do you remember what you promised me?heita e-m hörðu, to threaten one;Bárði var heitit meyjunni, the maid was promised to B.;5) refl., heitast, to vow, plight one’s faith (þeir hétust reka Hákon ór landi);heitast e-m, to vow one’s person to one (heitast hinum heilaga Ólafi konungi);(heitta, heittr), v.1) to heat (heita spjót í eldi);2) to brew (heita mungát, heita öl).f. brewing (cf. ölheita).* * *pres. heit, heitr, and in A. II. heiti, heitir (bisyllabic), in mod. usage heiti through all significations; pret. hét, hétu, 2nd pers. hézt; part. heitinn.A. [Ulf. haitan = καλειν; A. S. hâtan; Old Engl. hight, pret. hot; O. H. G. haizan; Germ. heissen; Swed. heta; Dan. hede]:I. trans. with acc. to call, give name to; hve þik hétu hjú? Fsm. 47; Urð hétu eina, Vsp. 20; Heiði hana hétu, 25; Grímni mik hétu, Gm. 49; hve þik heitir halr, Hkv. Hjörv. 14; Hnikar hétu mik, Skv. 2. 18; hétu Þræl, Rm. 8; hétu Erna (Ernu?), 36: the naming of infants was in the heathen age accompanied by a kind of baptism (ausa vatni), vide ausa, p. 35.2. metaph. to call on one; in the phrase, heita e-n á brott, to turn one out, call on one to be gone; þá er maðr á brott heitinn ef honum er eigi deildr matr at málum, Grág. i. 149; Vermundr hét hann á brott ok kvað hann eigi þar lengr vera skyldu, Sturl. ii. 230; so also, ef bóndi heitr griðmann sinn af vist foráttalaust, Grág. i. 157; eða heitið mik héðan, Ls. 7; ek var heitinn út ( turned out) fjórum sinnum, Sighvat:—with prep., heita á e-n, to call upon one (for help); hón hét á konur at skilja þá, Landn. 49: to exhort one (in battle), hét á Hólmrygi, Hkm. 2; Úlfr hét á oss, Hkr. iii. (in a verse); Gísli spratt upp skjótt ok heitr á menn sína, at skýli, Gísl. 22: to invoke one (a god, saint), hann trúði á Krist, en hét á Þór til sjófara ok harðræða, Landn. 206; hann heitr nú á fulltrúa sína Þorgerði ok Irpu, Fb. i. 213; ef ek heit á guð minn, Mar.; á Guð skal heita til góðra hluta, Sól. 4.3. part. pass. hight, called; sú gjöf var heitin gulli betri, Ad. 9; löskr mun hann æ heitinn, Am. 57, Fms. vi. 39 (in a verse); sá maðr mun eigi ílla heitinn ( will not get a bad report) í atferð sinni, Sks. 55 new Ed.β. heitinn, the late, of one dead; eptir Odd heitinn föður sinn, Dipl. iv. 13; Salgerðr h., the late S., Vm. 37: very freq. in mod. usage, hann Jón heitinn, hún Guðrún heitin, etc.II. absol. or intrans., in which case pres. bisyllabic heiti (not heit), to be hight, be called, as in Goth. the pass. of haitan; Andvari ek heiti, A. am í hight, Skv. 2. 2; Ólafr heiti ek, Fms. x. 226; ek heiti Ari, Íb. (fine); Jósu vatni, Jarl létu heita, Rm. 31; Óðinn ek nú heiti, Yggr ek áðan hét, Gm. 54; Gangráðr ek heiti, Vþm. 8; Ask veit ek standa, heitir Yggdrasill, Vsp. 19: esp. freq. in an hist. style in introducing a person for the first time, Mörðr hét maðr, hann átti dóttur eina er Unnr hét, móðir hennar hét Þorgerðr, Rútr hét bróðir hans, Nj. 1, 2; þau áttu eptir dóttur er Þuríðr hét, hinn elzti son Bjarnar hét Grímkell, Ísl. ii. 4; Oddr hét maðr, son Önundar breiðskeggs, hann átti þá konu er Jórunn hét; annarr son þeirra hét Þóroddr en annarr Þorvaldr, Þuriðr hét dóttir Odds en önnur Jófriðr, 121, 122; Þorsteinn hét maðr, hann var Egilsson, en Ásgerðr hét móðir Þorsteins, 189; þau gátu son, ok var vatni ausinn ok hét Þórólfr, 146, etc.; and in endless instances answering to Engl. there was a man, and his name was ( he was hight) so and so. The ancients said, hve (or hversu) heitir þú, ‘how’ art thou named? Germ. wie heisst du? thus, hve þú heitir? hve þik kalla konir? answer, Atli ek heiti, and hve þú heitir, hála nágráðug? Hrímgerðr ek heiti, Hkv. Hjörv. 14–17; hve sú jörð heitir, hve sá himinn heitir, hversu máni heitir, hve sjá sól heitir, etc., Alm. 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 26, 28, 30, 32, 34, Vþm. 11, 13, 15, 17; the northern Icelanders still say, hvers’ (i. e. hversu) heitir maðrinn, sælir verið þér, hvörs’ heitir maðrinn? answer, Hrólfr heitir hann, Asgrímsson að norðan, Sig. Pétr. in Hrólfr (a play), p. 4: in mod. usage, hvat ( what) heitir þú? hvað heitir þú? Eg heiti Jón, Stef. Ól.: the same phrase occurs now and then in old writers, hvat heitir bær sjá? Ld. 234; hvat heitir hón? Helga heitir hón, Ísl. ii. 201 (Cod. Holm. hvart = hversu?): as also in the poem Fsm. (but only preserved in paper MSS.) 9, 11, 13, 19, 23, 31, 35, 37; but hve, 46, 47.β. of places, often with dat. and prep. of the place; á þeim bæ er á Brjámslæk heitir, Bs. i. 379; land pat er í Hvammi heitir, Gísl. 121; bær hans hét á Stokkum, Fb. iii. 324; á þeim bæ er at Hóli heitir, Hrafn. 5; ok því heitir þat síðan í Geitdal, 3; bær heitir á Bakka, á Meðalhúsum, at Búrfelli, á Auðúlfsstöðum, at Svínavatni, í Vestrhópi, í Sléttadal, Ísl. ii. 322–325.2. to be called, reckoned so and so; þá heitir hón sönn at sök, then she stands convicted, N. G. L. i. 351; þú skalt frá þessum degi frjáls maðr heita, Ld. 50; heit hvers manns níðingr ella, Nj. 176; heldr en h. kotkarl, eigi er þat nafn fyrir-lítanda, at heita húskarlar konungs, Sks. 270; sá er vill heitinn horskr, Hm. 61.3. reflex., hétomc, to name oneself or to be called; hétomc Grímnir, hétomc Gangleri, einu nafni hétomc aldregi, hétomc Þundr fyrir þat, Gm. 46, 48, 54.B. With dat., [cp. Goth. fauraga heitan; A. S. hâtan, pret. het; Germ. verheissen]:—to promise, with dat. both of the person and thing, or the thing in infin., or absol.; heita hörðu, to threaten, Am. 78; h. góðu, Sól.; h. bölvi, Hdl. 49; afarkostum, Fms. i. 75; hann heitr þeim þar í mót fornum lögum, Ó. H. 35; engu heit ek um þat, 167; mantú nokkut hverju þú hézt mér í fyrra, Anal. 190; at lítið mark sé at, hverju þú heitr, Fms. vii. 120; fyrir þau hin fögru fyrirheit er þú hézt þeim manni, er bana-maðr hans yrði—þat skal ek efna sem ek hét þar um, i. 217; kom Þorsteinn þar, sem hann hafði heitið, as he had promised, 72; þú munt göra okkr slíka sæmd sem þú hefir heitið, Nj. 5; Njáll hét at fara, 49.II. to make a vow, the vow in dat., the god or person invoked with prep. and acc. (h. á e-n), cp. A. above; þat sýndisk mönnum ráð á samkomunni, at h. til verðr-bata, en um þat urðu menn varla ásáttir hverju heita skyldi, vill Ljótr því láta h. at gefa til hofs, en bera út börn en drepa gamal-menni, Rd. 248; þá heitr Ingimundr prestr at bóka-kista hans skyldi á land koma ok bækr, Bs. i. 424; ok skyldu menn taka at heita, þeir hétu at gefa …, 483; hét Haraldr því til sigrs sér, at hann skyldi taka skírn, Fms. i. 107; eptir þat hét hón miklum fégjöfum á hinn helga Jón biskup, Bs. i. 201 and passim, esp. in the Miracle-books.III. reflex. and pass. to plight oneself, be betrothed; þá sá hón þat at ráði ok með henni vinir hennar at heitask Þórólfi, Eg. 36; þeim hétumk þá þjóðkonungi, Skv. 3. 36: to betroth, varkat ek heima þá er (hón) þér heitin var, when she (the bride) was given to thee, Alm. 4; kom svá, at Bárði var heitið meyjunni, that the maid was betrothed to B., Eg. 26.2. to vow, plight one’s faith; þeir hétusk reka Hákon ór landi, Jd.: to vow one’s person to one, at hann heitisk hinum heilaga Ólafi konungi, Hkr. iii. 288: to bind oneself, þá menn er honum höfðu heitisk til föruneytis, Fms. vii. 204. -
4 heita
I)(heit; hét, hétum; heitinn), v.Grímni mik hétu, they called me G.;heitinn eptir e-m, called (named) after one;2) to call on one;heita e-n á brott, to call on one to be gone, bid one go (heitit mik héðan);heita á e-n, to exhort one (in battle);to invoke (heita á hinn heilaga Ólaf);heita á e-n til e-s, to invoke (appeal to) one for a thing (hann hét á Þór til fulltings);3) intrans., the pres. ‘heiti’ (not ‘heit’), to be hight, be called;Óðinn ek, nú heiti, now I am called Odin;Ólafr heiti ek, my name is O.;Úlfr hét maðr, there was a man, whose name was U.;bœr heitir á Bakka (at búrfelli), there is a farm called B.;heita (to be reckoned) frjáls maðr, hvers manns níðingr;4) with dat. to promise (heita e-m e-u);mantu, hverju þú hézt mér, do you remember what you promised me?heita e-m hörðu, to threaten one;Bárði var heitit meyjunni, the maid was promised to B.;5) refl., heitast, to vow, plight one’s faith (þeir hétust reka Hákon ór landi);heitast e-m, to vow one’s person to one (heitast hinum heilaga Ólafi konungi);(heitta, heittr), v.1) to heat (heita spjót í eldi);2) to brew (heita mungát, heita öl).f. brewing (cf. ölheita).* * *1.tt, [heitr], to heat; hón heitti steinana, Lv. 70; hann lét taka sement ok heita í katli, Fms. vi. 153; h. spjót í eldi, Fas. ii. 29; sólin heitir hafit, Rb. 444.,2. to brew; heita mungát, Bs. i. 339, 340, K. Þ. K. 100, Finnb. 294, Eg. 88; heita öl, 148, Hkv. 3; heita til Jólanna, to brew for Yule, Orkn. 112;—the ancients used to drink fresh-brewed ale.2.u, f. brewing, N. G. L. ii. 249, iii. 197; öl-heita, ale-brewing, Landn. 215.COMPDS: heitugagn, heituhús, heitukerald, heituketill, heitukona, heitumaðr, heituviðr. -
5 ragna
(að), v. to imprecate, invoke upon one (ragna e-t at e-m).* * *að, [regin], to imprecate, use exorcism; hygg ek at þú hafir ragnat at mér svá rammar vættir at ek varð at falla fyrir, Fms. ii 150; nema þeim ragni íllska eðr úvizka, unless they be cursed (afflicted?) with illness or insanity, N. G. L. i. 3.2. in mod. usage, to swear; blóta og ragna, to curse and swear.
См. также в других словарях:
invoke — in‧voke [ɪnˈvəʊk ǁ ˈvoʊk] verb [transitive] LAW to use a law, principle etc to support a view or decision: • The seller of the goods invoked an exclusion clause in the guarantee. * * * invoke UK US /ɪnˈvəʊk/ verb [T] FORMAL ► … Financial and business terms
Invoke — In*voke , v. t. [imp. & p. p. {Invoked}; p. pr. & vb. n. {Invoking}.] [F. invoquer, L. invocare; pref. in in, on + vocare to call, fr. vox voice. See {Voice}, and cf. {Invocate}.] To call on for aid or protection; to invite earnestly or solemnly; … The Collaborative International Dictionary of English
invoke — in·voke /in vōk/ vt in·voked, in·vok·ing 1: to appeal to as furnishing authority or motive 2: to put into legal effect or call for the observance of: enforce invoking his Fifth Amendment privilege … Law dictionary
invoke — [in vōk′] vt. invoked, invoking [ME invoken < MFr invoquer < L invocare < in , in, on + vocare, to call < vox, VOICE] 1. to call on (God, a god, a saint, the Muses, etc.) for blessing, help, inspiration, support, etc. 2. to resort to… … English World dictionary
invoke — [v1] call upon adjure, appeal to, beg, beseech, call forth, conjure, crave, entreat, implore, importune, petition, plead, pray, request, send for, solicit, summon, supplicate; concept 48 invoke [v2] put into effect apply, call in, effect, enforce … New thesaurus
invoke — [engl.], aufrufen … Universal-Lexikon
invoke — (v.) late 15c., from M.Fr. envoquer (12c.), from L. invocare call upon, implore, from in upon (see IN (Cf. in ) (2)) + vocare to call, related to vox (gen. vocis) voice (see VOICE (Cf. voice)). Related … Etymology dictionary
invoke — ► VERB 1) appeal to as an authority or in support of an argument. 2) call on (a deity or spirit) in prayer or as a witness. 3) call earnestly for. 4) summon (a spirit) by charms or incantation. 5) give rise to; evoke. DERIVATIVES invoker noun … English terms dictionary
invoke — 01. The priest [invoked] a blessing for the sick child. 02. Too many people [invoke] a passage of the Bible to justify their intolerance of those who are different. 03. The old witch [invoked] the help of evil spirits to destroy her enemy. 04. By … Grammatical examples in English
invoke — invocable, adj. invoker, n. /in vohk /, v.t., invoked, invoking. 1. to call for with earnest desire; make supplication or pray for: to invoke God s mercy. 2. to call on (a deity, Muse, etc.), as in prayer or supplication. 3. to declare to be… … Universalium
invoke — UK [ɪnˈvəʊk] / US [ɪnˈvoʊk] verb [transitive] Word forms invoke : present tense I/you/we/they invoke he/she/it invokes present participle invoking past tense invoked past participle invoked formal 1) to use a law or rule in order to achieve… … English dictionary
