intra+et+extra+muros

rursus, rursum, and arch. rūsum or russum (rursum and rusum are the most usual forms in the ante-class., and rursus in the class. per.), adv. [contr. from revorsus or revorsum, from reverto; cf. prorsus and sursum], turned back or backwards, back, backwards (opp. prorsus): rursus retro, Non.

Lit. (only ante-class.): rursus prorsus reciprocat fluctus feram, Enn. ap. Non. 164, 11, and 384 fin. (Trag. v. 143 Vahl.); cf.:

trepidari sentio et cursari rursum prorsum,

Ter. Hec. 3, 1, 35: mortales multi rursus ac prorsus meant, Varr. ap. Non. 384, 32:

cum ex alto puteo sursum ad summum escenderis, Maximum periculum inde esse, a summo ne rursum cadas?

Plaut. Mil. 4, 4, 15:

ego cunas recessim rursum vorsum trahere et ducere,

id. Am. 5, 1, 60; cf. id. Ep. 2, 2, 63.—

Transf.

To indicate the reverse of something, on the contrary, on the other hand, in return, again (freq. in all periods and kinds of composition; syn.: retro, contra, in vicem): in hominum aetate multa eveniunt hujusmodi: Capiunt voluptates: capiunt rursum miserias;

Irae interveniunt, redeunt rursum in gratiam, etc.,

Plaut. Am. 3, 2, 58 sq.:

bellum, pax rursum,

Ter. Eun. 1, 1, 16; Plaut. Merc. 2, 3, 15:

quicquid dicunt, laudo: id rursum si negant laudo id quoque,

Ter. Eun. 2, 2, 20: Mi. Salutat. Ag. Saluta hunc rursus Punice meis verbis, Plaut. Poen. 5, 2, 40:

accipe a me rursum rationem doli,

id. Mil. 3, 1, 178:

succurrit Pulfioni Varenus et laboranti subvenit... Huic (Vareno) rursus circumvento fert subsidium Pulfio,

Caes. B. G. 5, 44:

eos ipse rursus singulos exceptans,

id. ib. 7, 47 fin.; 51; id. B. C. 1, 45, 3:

clamore sublato excipit rursus ex vallo clamor,

id. B. G. 7, 88; Sall. J. 69, 1:

postquam luxu atque desidiā civitas corrupta est, rursus respublica magnitudine suā imperatorum vitia sustentabat,

id. C. 53, 5: primum Metellum esse rati, portas clausere;

deinde rursus Jugurtham arbitrati obvii procedunt,

id. J. 69, 1:

ut illae superiores (partes) in medium locum mundi gravitate ferantur, sic hae rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,

Cic. Tusc. 1, 17, 40:

cum totam terram contueri licebit... tum et habitabiles regiones et rursum omni cultu propter vim frigoris vacantes,

id. ib. 1, 20, 45; id. Rep. 2, 4, 9:

quod (Gorgias) judicaret hoc oratoris esse maxime proprium, rem augere posse laudando vituperandoque rursus affligere,

id. Brut. 12, 47:

necesse erit cupere et optare... rursus autem recte factis angi,

id. Lael. 16, 59; id. Tusc. 4, 31, 65:

neque rursum eam totam repudiaret,

id. de Or. 1, 24, 110; so,

neque rursum,

Quint. 1, 10, 2; 2, 4, 3; 10, 3, 10;

12, 5, 4: Iliacos intra muros peccatur et extra. Rursus, quid virtus et quid sapientia possit, etc.,

Hor. Ep. 1, 2, 17:

aequum est, Peccatis veniam poscentem reddere rursus,

id. S. 1, 3, 75; Curt. 9, 2, 9; Tac. Agr. 29; id. A. 1, 80:

his, rursus illis exitiabile,

id. H. 3, 22.—Hence sometimes with retro, contra, invicem:

concede, nihil esse bonum, nisi, etc.... Vide rursus retro,

Cic. Fin. 5, 28, 83:

hi rursus invicem anno post in armis sunt: illi domi remanent,

Caes. B. G. 4, 1:

in amicorum vitiis tam cernis acutum? etc. At tibi contra Evenit, inquirant vitia ut tua rursus et illi,

Hor. S. 1, 3, 28.—

Denoting return to a former action or its repetition, back again, again, anew (syn.:

iterum, denuo): em rursum nunc nugas agis,

Plaut. Men. 4, 2, 61:

quem (Peliam) Medea dicitur Fecisse rursus ex sene adulescentulum,

id. Ps. 3, 2, 82; cf.:

uti quidque in sua corpora rursum Dissolvat natura,

Lucr. 1, 215:

eadem gigni rursusque augescere dixi,

id. 5, 250:

obloquere rursum?

Plaut. Cist. 4, 2, 88:

feri malam tu illi rursum,

id. Cas. 2, 6, 55:

te suam (causam) rogavit rursum ut ageres,

Ter. Phorm. 5, 5, 8:

quo loco, si tibi hoc sumis... facis, ut rursus plebes in Aventinum sevocanda esse videatur,

Cic. Mur. 7, 15:

Helvetii, qui in montem sese receperant, rursus instare et proelium redintegrare coeperunt,

Caes. B. G. 1, 25; cf.: bellum inferre, id. ap. Cic. Att. 9, 16, A:

confligere cum Bruti classe,

Caes. B. C. 2, 3 fin.; 4 fin.:

terga vertere,

id. ib. 1, 45:

rursus minuente aestu,

id. B. G. 3, 12; 5, 8; cf. Varr. L. L. 5, § 40 Müll.: rursus aliam in partem fugam petebant, Caes. B. G. 2, 24:

has (cohortes) subsidiariae ternae, et rursus aliae totidem, suae cujusque legionis, subsequebantur,

id. B. C. 1, 83; cf. id. ib. 2, 9; Sall. J. 103, 2. —In beginning a new strophe (= Gr. palin): rursus, et hoc iterum repetamus carmen, Val. Cat. Dir. 14.—Pleon., with denuo, etc.:

Diphilus hanc Graece scripsit, post id rursum denuo Latine Plautus,

Plaut. Cas. prol. 34:

revortor rursus denuo Karthaginem,

id. Poen. prol. 79; Auct. B. Hisp. 35.—Freq. with words compounded with re; like reverti, regredi, se recipere, reducere, revocare, etc., v. h. vv.

rursus, rursum, and arch. rūsum or russum (rursum and rusum are the most usual forms in the ante-class., and rursus in the class. per.), adv. [contr. from revorsus or revorsum, from reverto; cf. prorsus and sursum], turned back or backwards, back, backwards (opp. prorsus): rursus retro, Non.

Lit. (only ante-class.): rursus prorsus reciprocat fluctus feram, Enn. ap. Non. 164, 11, and 384 fin. (Trag. v. 143 Vahl.); cf.:

trepidari sentio et cursari rursum prorsum,

Ter. Hec. 3, 1, 35: mortales multi rursus ac prorsus meant, Varr. ap. Non. 384, 32:

cum ex alto puteo sursum ad summum escenderis, Maximum periculum inde esse, a summo ne rursum cadas?

Plaut. Mil. 4, 4, 15:

ego cunas recessim rursum vorsum trahere et ducere,

id. Am. 5, 1, 60; cf. id. Ep. 2, 2, 63.—

Transf.

To indicate the reverse of something, on the contrary, on the other hand, in return, again (freq. in all periods and kinds of composition; syn.: retro, contra, in vicem): in hominum aetate multa eveniunt hujusmodi: Capiunt voluptates: capiunt rursum miserias;

Irae interveniunt, redeunt rursum in gratiam, etc.,

Plaut. Am. 3, 2, 58 sq.:

bellum, pax rursum,

Ter. Eun. 1, 1, 16; Plaut. Merc. 2, 3, 15:

quicquid dicunt, laudo: id rursum si negant laudo id quoque,

Ter. Eun. 2, 2, 20: Mi. Salutat. Ag. Saluta hunc rursus Punice meis verbis, Plaut. Poen. 5, 2, 40:

accipe a me rursum rationem doli,

id. Mil. 3, 1, 178:

succurrit Pulfioni Varenus et laboranti subvenit... Huic (Vareno) rursus circumvento fert subsidium Pulfio,

Caes. B. G. 5, 44:

eos ipse rursus singulos exceptans,

id. ib. 7, 47 fin.; 51; id. B. C. 1, 45, 3:

clamore sublato excipit rursus ex vallo clamor,

id. B. G. 7, 88; Sall. J. 69, 1:

postquam luxu atque desidiā civitas corrupta est, rursus respublica magnitudine suā imperatorum vitia sustentabat,

id. C. 53, 5: primum Metellum esse rati, portas clausere;

deinde rursus Jugurtham arbitrati obvii procedunt,

id. J. 69, 1:

ut illae superiores (partes) in medium locum mundi gravitate ferantur, sic hae rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,

Cic. Tusc. 1, 17, 40:

cum totam terram contueri licebit... tum et habitabiles regiones et rursum omni cultu propter vim frigoris vacantes,

id. ib. 1, 20, 45; id. Rep. 2, 4, 9:

quod (Gorgias) judicaret hoc oratoris esse maxime proprium, rem augere posse laudando vituperandoque rursus affligere,

id. Brut. 12, 47:

necesse erit cupere et optare... rursus autem recte factis angi,

id. Lael. 16, 59; id. Tusc. 4, 31, 65:

neque rursum eam totam repudiaret,

id. de Or. 1, 24, 110; so,

neque rursum,

Quint. 1, 10, 2; 2, 4, 3; 10, 3, 10;

12, 5, 4: Iliacos intra muros peccatur et extra. Rursus, quid virtus et quid sapientia possit, etc.,

Hor. Ep. 1, 2, 17:

aequum est, Peccatis veniam poscentem reddere rursus,

id. S. 1, 3, 75; Curt. 9, 2, 9; Tac. Agr. 29; id. A. 1, 80:

his, rursus illis exitiabile,

id. H. 3, 22.—Hence sometimes with retro, contra, invicem:

concede, nihil esse bonum, nisi, etc.... Vide rursus retro,

Cic. Fin. 5, 28, 83:

hi rursus invicem anno post in armis sunt: illi domi remanent,

Caes. B. G. 4, 1:

in amicorum vitiis tam cernis acutum? etc. At tibi contra Evenit, inquirant vitia ut tua rursus et illi,

Hor. S. 1, 3, 28.—

Denoting return to a former action or its repetition, back again, again, anew (syn.:

iterum, denuo): em rursum nunc nugas agis,

Plaut. Men. 4, 2, 61:

quem (Peliam) Medea dicitur Fecisse rursus ex sene adulescentulum,

id. Ps. 3, 2, 82; cf.:

uti quidque in sua corpora rursum Dissolvat natura,

Lucr. 1, 215:

eadem gigni rursusque augescere dixi,

id. 5, 250:

obloquere rursum?

Plaut. Cist. 4, 2, 88:

feri malam tu illi rursum,

id. Cas. 2, 6, 55:

te suam (causam) rogavit rursum ut ageres,

Ter. Phorm. 5, 5, 8:

quo loco, si tibi hoc sumis... facis, ut rursus plebes in Aventinum sevocanda esse videatur,

Cic. Mur. 7, 15:

Helvetii, qui in montem sese receperant, rursus instare et proelium redintegrare coeperunt,

Caes. B. G. 1, 25; cf.: bellum inferre, id. ap. Cic. Att. 9, 16, A:

confligere cum Bruti classe,

Caes. B. C. 2, 3 fin.; 4 fin.:

terga vertere,

id. ib. 1, 45:

rursus minuente aestu,

id. B. G. 3, 12; 5, 8; cf. Varr. L. L. 5, § 40 Müll.: rursus aliam in partem fugam petebant, Caes. B. G. 2, 24:

has (cohortes) subsidiariae ternae, et rursus aliae totidem, suae cujusque legionis, subsequebantur,

id. B. C. 1, 83; cf. id. ib. 2, 9; Sall. J. 103, 2. —In beginning a new strophe (= Gr. palin): rursus, et hoc iterum repetamus carmen, Val. Cat. Dir. 14.—Pleon., with denuo, etc.:

Diphilus hanc Graece scripsit, post id rursum denuo Latine Plautus,

Plaut. Cas. prol. 34:

revortor rursus denuo Karthaginem,

id. Poen. prol. 79; Auct. B. Hisp. 35.—Freq. with words compounded with re; like reverti, regredi, se recipere, reducere, revocare, etc., v. h. vv.