Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

interficere

  • 1 comitātus

        comitātus ūs, m    [comitor], an escort, train, retinue, suite: delicatus ancillarum: proficisci cum magno comitatu: praedonis: equitum: gradūs ipse comitatus habet, Ta.: Irae Insidiaeque dei comitatus, V.—Fig.: quid tanto virtutum comitatu (opus est) si? etc. — A company, band, troop, crowd, swarm: Allobrogum comitatūs deprehendere, i. e. the Allobroges and their train, S.: magnum comitatum circumventum interficere, L.
    * * *
    I
    comitata -um, comitatior -or -us, comitatissimus -a -um ADJ
    accompanied (by/in time); (COMP) better attended, having a larger retinue
    II
    company of soldiers/mercenaries; war band; company/throng/crowd; rank and file; escort/retinue (of slaves/clients); court of a king; combination, association; county (Cal)

    Latin-English dictionary > comitātus

  • 2 cōnsilium

        cōnsilium ī, n    [com- + 2 SAL-], a council, body of counsellors, deliberative assembly: senatum, orbis terrae consilium: senatūs: Iovis, H.: consilium viribus parat, L.: publicum, i. e. a court of justice: hac re ad consilium delatā, a council of war, Cs.: sine consiliis per se solus, without advisers, L.: Illa Numae coniunx consiliumque fuit, counsellor, O.—Deliberation, consultation, considering together, counsel: capere unā tecum, T.: summis de rebus habere, V.: quasi vero consili sit res, ac non, etc., a question for discussion, Cs.: arbitrium negavit sui esse consili, for him to decide, N.: quid efficere possis, tui consili est, for you to consider: nihil quod maioris consili esset: nocturna, S.: in consilio est aedilibus, admitted to the counsels, Iu.—A conclusion, determination, resolution, measure, plan, purpose, intention, design, policy: unum totius Galliae, Cs.: callidum, T.: arcanum, H.: saluberrima, Ta.: adeundae Syriae, Cs.: consili participes, S.: superioris temporis, former policy, Cs.: consilium expedire, resolve promptly, L.: certus consili, in purpose, Ta.: incertus consilii, T., Cu.: Consilia in melius referre, change her policy, V.: quod consilium dabatur? resource, V.: unde consilium afuerit culpam abesse, L.: eo consilio, uti, etc., their object being, Cs.: quo consilio huc imus? T.: omnes uno consilio, with one accord, Cs.: cum suo quisque consilio uteretur, pursued his own course, Cs.: publico factum consilio, by the state, Cs.: alqm interficere publico consilio, i. e. by legal process, Cs.: privato consilio exercitūs comparare, on their own account: audax, L.: fidele: sapiens, O.: plenum sceleris.—In phrases with capere or suscipere, to form a purpose, plan, resolve, decide, determine: neque, quid nunc consili capiam, scio, De virgine, T.: legionis opprimendae consilium capere, Cs.: obprimundae rei p., S.: hominis fortunas evertere: ex oppido profugere, Cs.: consilium ceperunt, ut, etc.: capit consilium, ut nocte iret, L.—With inire, to form a plan, resolve, conspire, determine: inita sunt consilia urbis delendae: iniit consilia reges tollere, N.: consilia inibat, quem ad modum discederet, Cs.: de recuperandā libertate consilium initum, Cs.—With est, it is intended, I purpose: non est consilium, pater, I don't mean to, T.: non fuit consilium otium conterere, S.: ea uti deseram, non est consilium, S.: quibus id consili fuisse cognoverint, ut, etc., who had formed the plan, etc., Cs.: quid sui consili sit, ostendit, Cs.—In war, a plan, device, stratagem: consilia cuiusque modi Gallorum, Cs.: tali consilio pro fligavit hostīs, N.: Britannorum in ipsos versum, Ta.: te consilium Praebente, H.—Counsel, advice: recta consilia aegrotis damus, T.: fidele: lene, H.: consilio uti tuo, take your advice: consilium dedimus Sullae, ut, etc., Iu. — Understanding, judgment, wisdom, sense, penetration, prudence, discretion: neque consili satis habere: a consilio principum dissidere: res forte quam consilio melius gestae, S.: Simul consilium cum re amisti? T.: pari consilio uti: vir consili magni, Cs.: plus in animo consili, L.: catervae Consiliis iuvenis revictae, H.: tam nulli consili, T.: tam expers consili: misce stultitiam consiliis brevem, H.: consilii inopes ignes, indiscreet, O.: vis consili expers, H.
    * * *
    debate/discussion/deliberation/consultation; advice/counsel/suggestion; adviser; decision/resolution; intention/purpose/policy/plan/action; diplomacy/strategy; deliberative/advisory body; state council, senate; jury; board of assessors; intelligence, sense, capacity for judgment/invention; mental ability; choice

    Latin-English dictionary > cōnsilium

  • 3 dē-sistō

        dē-sistō stitī, stitus, ere,    to leave off, cease, give over, desist from: de quā (petitione) ne aliquid iurares destitisti: de petitione, L.: a defensione, Cs.: ab oppugnatione, S.: litibus, T.: hoc conatu, Cs.: susceptā causā: incepto, L.: ter in primo destitit ore sonus, stuck in my throat, O.: pugnae, V.: hoc percontarier, T.: conari ac velle: pecuniam polliceri, Cs.: sub occasum solis destiterunt (i. e. interficere), Cs.: non desistam, give up my purpose, H.

    Latin-English dictionary > dē-sistō

  • 4 interficiō

        interficiō fēcī, fectus, ere    [inter+facio], to put out of the way, destroy, bring to naught: messīs, V.—To kill, slay, murder: interfici quom perpeti me possum, i. e. die willingly, T.: insidiis interfectus est: virum dolis, S.: consulum interficiendorum causā: se, commit suicide, Cs.
    * * *
    interficere, interfeci, interfectus V
    kill; destroy

    Latin-English dictionary > interficiō

  • 5 occursō

        occursō āvī, ātus, āre, freq.    [occurro], to run to meet, throng before: alios occursantes interficere, S.: occursare capro caveto, beware of meeting, V.—To rush against, attack, charge, strive against, oppose: inter occursantes, factiosos, opposing, S.: in ripā, L.
    * * *
    occursare, occursavi, occursatus V
    run repeatedly or in large numbers; mob; obstruct

    Latin-English dictionary > occursō

  • 6 praesidium

        praesidium ī, n    [praeses], defence, protection, guardianship, help, aid, assistance: proficisci praesidio suis, N.: amicitiam populi R. sibi praesidio esse oportere, Cs.: tectus praesidio firmo amicorum: Ut meae stultitiae in iustitiā tuā sit aliquid praesidi, T.: Veneris praesidio ferox, H.— A guard, escort, convoy, garrison: ad iudicium cum praesidio venit: omnium bonorum praesidio ornatus: servorum praesidio uti: regale, H.: occupatoque oppido, ibi praesidium conlocat, garrison, Cs.: (turrīs) praesidiis firmare, with troops, S.: praesidium dedit, ut tuto perveniret, escort, N.: praesidium ex arce expellere, garrison, N.: praesidia interficere, troops, N.: praesidia custodiasque disponere, picket guards, Cs.: galeatum, Iu.: O et praesidium et dulce decus meum, H.: quantum Praesidium perdis, V.— An occupied place, post, station, intrenchment, fortification, camp: in praesidio conlocatus, on guard: qui propter metum praesidium relinquit, leaves his post: praesidio discedere, L.: procul in praesidio esse, N.: praesidium occupare et munire, Cs.: milites in praesidiis disponere, Cs.: in praesidiis esse, with the army.—Aid, help, assistance: quod satis esset praesidi dedit, what was needful for his support and safety, N.: quaerere sibi praesidia periculis: me biremis praesidio scaphae Tutum... Aura feret, H.: fortissimum pudoris: aliunde rerum exspectanda tuarum Praesidia, encouragement, Iu.
    * * *
    protection; help; guard; garrison, detachment

    Latin-English dictionary > praesidium

  • 7 prōmiscuē

        prōmiscuē adv.    [promiscuus], in common, promiscuously, confusedly, indiscriminately: (mares et feminae) promiscue in fluminibus perluuntur, Cs.: puberes atque negotiatores interficere, S.

    Latin-English dictionary > prōmiscuē

  • 8 adorior

    ăd-ŏrĭor, ortus, 4, v. dep. ( part. adorsus, Gell. 9, 2, 10; see the passage at the end of this art.; the second and third pers. of the pres. ind., acc. to the fourth conj.: adorīris, adorītur; forms analogous to orĕris, orĭtur, of the simple verb occur in Lucr. 3, 513; Lucil. ap. Prisc. p. 880 P.), to rise up for the purpose of going to some one or something, or of undertaking something great, difficult, or hazardous (clandestinely, artfully, when a hostile approach is spoken of; while aggredi indicates a direct, open attack from a distance: aggredimur de longinquo; adorimur ex insidiis et ex proximo; nam adoriri est quasi ad aliquem oriri, i. e. exsurgere, Don. ad Ter. Ad. 3, 3, 50; cf. the same ad Heaut. 4, 5, 9).
    I.
    In gen., to approach a person in order to address him, to ask something of him, to accost, etc. (cf. accedo, adeo):

    cesso hunc adoriri? (quasi de improviso alloqui, Don.),

    Ter. Heaut. 4, 5, 9:

    si ab eo nil fiet, tum hunc adorior hospitem,

    id. Phorm. 4, 2, 15.—
    II.
    Esp.
    A.
    To approach one with hostile intent, to assault, assail, Lucil. ap. Prisc. p. 886 P.:

    inermem tribunum gladiis,

    Cic. Sest. 37:

    a tergo Milonem,

    id. Mil. 10:

    navem,

    id. Verr. 2, 5, 34 fin.:

    impeditos adoriebantur,

    Caes. B. G. 4, 26:

    hos Conon adortus magno proelio fugat,

    Nep. Con. 4:

    urbem vi,

    Liv. 1, 53:

    oppugnatio eos aliquanto atrocior quam ante adorta est,

    id. 21, 11; cf.

    21, 28: praetorem ex improviso in itinere adortus,

    Tac. A. 4, 45:

    variis criminationibus,

    id. ib. 14, 52:

    minis,

    id. H. 1, 31:

    jurgio,

    Ter. Ad. 3, 3, 50:

    senatum,

    Suet. Caes. 9.—Also absol., Hirt. B. Afr. 69.—
    B.
    To enter upon any course of action, esp. to engage in or undertake any thing difficult or dangerous; with acc. or inf.:

    commutare animum quicumque adoritur,

    Lucr. 3, 515:

    ne convellere adoriamur ea, quae non possint commoveri,

    Cic. de Or. 2, 51, 205; id. Att. 13, 22: Hêrakleidion, si Brundisium salvi, adoriemur (sc. scribere), id. ib. 16, 2; Auct. Her. 2, 4:

    majus adorta nefas,

    Ov. P. 2, 2, 16:

    hi dominam Ditis thalamo deducere adorti,

    Verg. A. 6, 397; cf. id. ib. 7, 386; Cat. 63, 11.—So esp. in the histt., Nep. Dion. 6:

    hanc (Munychiam) bis tyranni oppugnare sunt adorti,

    id. Thras. 2, 5; so also Liv. 2, 51; 28, 3; 37, 5, 32; 40, 22; 43, 21; 44, 12; cf. also 3, 44: hanc virginem Appius pretio ac spe pellicere adortus.— Once in the form of the part. perf. adorsus:

    qui Hippiam tyrannum interficere adorsi erant,

    Gell. 9, 2, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > adorior

  • 9 algu

    algus, ūs, m., acc. to Prisc. p. 699 P.; Rudd. I. p. 122, or algu, n., acc. to Charis. 23; 98 P.; cf. Schneid. Gr. 2, 342 sq. [algeo], the feeling of cold (subjective), coldness (usu. only in the abl.; hence the form of the nom. is uncertain; ante-class. for the class. algor).
    I.
    Masc.: algum, famem, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 699 P.—
    II.
    Unc. gen.:

    interficere aliquem fame atque algu,

    Plaut. Most. 1, 3, 36:

    perire algu,

    id. Rud. 2, 7, 24; Att. ap. Non. 72, 9; Lucil. ib. 72, 9; Lucr. 3, 732.

    Lewis & Short latin dictionary > algu

  • 10 algus

    algus, ūs, m., acc. to Prisc. p. 699 P.; Rudd. I. p. 122, or algu, n., acc. to Charis. 23; 98 P.; cf. Schneid. Gr. 2, 342 sq. [algeo], the feeling of cold (subjective), coldness (usu. only in the abl.; hence the form of the nom. is uncertain; ante-class. for the class. algor).
    I.
    Masc.: algum, famem, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 699 P.—
    II.
    Unc. gen.:

    interficere aliquem fame atque algu,

    Plaut. Most. 1, 3, 36:

    perire algu,

    id. Rud. 2, 7, 24; Att. ap. Non. 72, 9; Lucil. ib. 72, 9; Lucr. 3, 732.

    Lewis & Short latin dictionary > algus

  • 11 corporo

    corpŏro, āvi, ātum, 1, v. a. [corpus], to make or fashion into a body, to furnish with a body.
    I.
    Prop.:

    semen tempore ipso animatur corporaturque,

    Plin. 7, 15, 13, § 66; cf. id. 10, 53, 74, § 148.—In part. perf.:

    corporatus Christus et veste carnis indutus,

    Lact. 4, 26; Tert. Pall. 2: undique mundus, * Cic. Univ. 2 B. and K.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of a picture:

    quae (pictura) prius quam coloribus corporatur, umbra tingitur,

    Non. p. 37, 13.—
    B.
    To make a body or corpse, i. e. to kill: corporare est interficere et quasi corpus solum sine animā relinquere, Enn. and Att. ap. Non. p. 20, 21 sq. (Enn. Trag. Rel. v. 101; Att. Trag. Rel. v. 604 Rib.).—
    C.
    P. a. as subst. (acc. to corpus, II.): ‡ corpŏrātus, i, m., a member of a corporation, Inscr. Grut. 45, 8; 496, 5 al.

    Lewis & Short latin dictionary > corporo

  • 12 fames

    fămes, is (ante- and post-class. nom. sing.:

    famis,

    Varr. R. R. 2, 5, 15; Prud. Psych. 479; gen.: fami, Cato and Lucil. ap. Gell. 9, 14, 10; abl., scanned fămē, Lucr. 3, 732; Verg. A. 6, 421; Ov. M. 5, 165; 8, 846; 11, 370 al.) f. [root gha-; Sanscr. gahami, to leave, abandon; Gr. chatis, chêtos, want; chêros, deprived of], hunger (syn.: inedia, jejunium, esuries, esuritio).
    I.
    Lit.:

    interficere aliquem siti fameque atque algu,

    Plaut. Most. 1, 3, 36; id. Rud. 2, 2, 7; cf.:

    cum cibo et potione fames sitisque depulsa est,

    Cic. Fin. 1, 11, 37:

    cibi condimentum esse famem, potionis sitim,

    id. ib. 2, 28, 90:

    bestiae fame monitae,

    id. Clu. 25, 67:

    fame atque inopia rerum omnium confecti,

    id. Verr. 2, 5, 51, § 134;

    (avis) fame enecta,

    starved to death, id. Div. 2, 35, 73; cf.:

    plebem fame necare,

    id. Q. Fr. 2, 3, 2:

    patientia famis,

    id. Cat. 1, 10, 26: famem explere, to satiate, id. pro Dom. 23:

    tolerare,

    Caes. B. G. 1, 28, 3:

    extremam famem sustentare,

    id. ib. 7, 17, 3:

    duram propellere,

    Hor. S. 1, 2, 6; cf.:

    pellere querna glande,

    Tib. 2, 1, 38:

    propulsare,

    Col. 2, 10, 1; Tac. A. 14, 24:

    deponere,

    Ov. F. 6, 530:

    levare,

    to assuage, id. H. 14, 96:

    vincere sacris extis,

    Val. Fl. 2, 347 et saep.:

    in principio fame utendum,

    the patient must fast, Cels. 8, 10, 7; cf.:

    primis diebus fames, deinde liberalius alimentum,

    id. ib. —Prov.:

    ambitiosa non est fames,

    is not nice, Sen. Ep. 119, 14:

    malum panem tibi tenerum et siligineum fames reddet,

    id. ib. 123, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    Famine, dearth (rare in class. Lat.):

    fames, quae tum erat in hac mea Asia: messis enim nulla fuerat,

    Cic. Att. 5, 21, 8:

    fames esse coepit,

    Curt. 10, 8:

    in fame frumentum exportare,

    Cic. Fl. 7, 17; Vulg. Ruth, 1, 1; id. Matt. 24, 7 et saep.—
    * 2.
    In gen., poverty, indigence:

    aliquem ad famem reicere,

    Ter. Phorm. prol. 19.
    II.
    Trop.
    A.
    Like sitis, a violent longing for any thing, greediness, greed, avidity ( poet. and in post-Aug. prose):

    quid non mortalia pectora cogis, Auri sacra fames!

    Verg. A. 3, 57; so,

    auri fames,

    Plin. 33, 4, 21, § 72; cf.:

    argenti sitis importuna famesque,

    Hor. Ep. 1, 18, 23; Plin. 33, 1, 3, § 6; cf.:

    auri fames durissima est,

    id. 33, 4, 21, § 72:

    ex longa fame satiaret se auro,

    Curt. 5, 1, 4:

    crescentem sequitur cura pecuniam Majorumque fames,

    Hor. C. 3, 16, 17:

    honorum Marii fames,

    Flor. 3, 21, 6.—
    * B.
    Of speech, poverty of expression:

    jejunitatem et famem malle quam ubertatem et copiam,

    Cic. Tusc. 2, 1, 3.—
    C.
    Personified: Fames, as a goddess, Verg. A. 6, 276; Ov. M. 8, 784; 785 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > fames

  • 13 hacetenus

    hac-tĕnus (a strengthened archaic form, hacĕtĕnus, acc. to Mar. Victor. p. 2457 P.—Separated per tmesin, Verg. A. 5, 603; 6, 62; Ov. M. 5, 642), adv. [hic- tenus; lit., as far as to this side; hence], to indicate a limit, so far, thus far (cf. hucusque).
    I.
    In space.
    A.
    Lit. (very rare), to this place, thus far:

    hactenus summus inaurato crater erat asper acantho,

    Ov. M. 13, 700:

    hactenus dominum est illa secuta suum,

    id. Tr. 1, 10, 22; id. Am. 2, 11, 16; cf.:

    hactenus in occidentem Germaniam novimus,

    Tac. G. 35 init.:

    hac Trojana tenus fuerit fortuna secuta,

    Verg. A. 6, 62.—Far more freq. and class. (esp. freq. in Cic.),
    B.
    Transf., to indicate the limit of a discourse or of an extract, thus far, to this point, no further than this:

    hactenus mihi videor de amicitia quid sentirem potuisse dicere,

    Cic. Lael. 7, 24:

    hactenus admirabor corum tarditatem, qui, etc.,

    id. N. D. 1, 10, 24:

    hactenus fuit, quod caute a me scribi posset,

    id. Att. 11, 4, 2:

    externae arbores hactenus fere sunt,

    Plin. 14, 1, 1, § 1; cf. id. 14, 3, 4, § 36:

    sed me hactenus cedentem nemo insequatur ultra,

    Quint. 12, 10, 47:

    verum hactenus evagari satis fuerit,

    id. 2, 4, 32;

    so after a quotation: hactenus Trogus,

    Plin. 11, 52, 114, § 276:

    hactenus Varro,

    id. 14, 14, 17, § 96.—
    b.
    In this sense usually ellipt., esp. as a formula of transition:

    sed, si placet, in hunc diem hactenus: reliqua differamus in crastinum,

    thus far for to-day, Cic. Rep. 2, 44, 4 fin.: ergo [p. 837] haec quoque hactenus:

    redeo ad urbana,

    id. Att. 5, 13, 2: sed haec hactenus: nunc, etc., so much for this (very freq.), id. Div. 2, 24, 53; id. Lael. 15, 55; id. Att. 13, 21, 4; Quint. 4, 2, 30 et saep.:

    haec hactenus,

    Cic. Att. 16, 6, 2:

    sed de hoc loco plura in aliis: nunc hactenus,

    id. Div. 2, 36, 76:

    hactenus haec,

    Hor. S. 1, 4, 63:

    sed hactenus, praesertim, etc.,

    Cic. Att. 5, 13, 1; so,

    sed hactenus,

    id. ib. 9, 7, 3; 13, 9, 1; 14, 17, 2; Plin. 36, 6, 5, § 46:

    de litteris hactenus,

    Cic. Fam. 2, 1, 1; 3, 7, 3; 16, 24, 1; id. Att. 6, 2, 1 al.:

    hactenus de soloecismo,

    Quint. 1, 5, 54:

    hactenus ergo de studiis... proximus liber, etc.,

    id. 1, 12, 19:

    hactenus de poëtis,

    Lact. 1, 5, 15:

    hactenus de mundo,

    Plin. 2, 38, 38, § 102; 15, 8, 8, § 34:

    hactenus, et pariter vitam cum sanguine fudit,

    Ov. M. 2, 610:

    hactenus et gemuit,

    id. ib. 10, 423:

    hactenus: ut vivo subiit,

    id. F. 5, 661:

    hactenus Aeacides,

    id. M. 12, 82; 14, 512.—
    II.
    In time, to indicate a limit, up to this time, thus far, so long, till now, hitherto, no longer than this ( poet. and post-Aug.):

    hactenus quietae utrimque stationes fuere: postquam, etc.,

    Liv. 7, 26, 6:

    hactenus pro libertate, mox de finibus pugnatum est,

    Flor. 1, 11, 5; Ov. M. 5, 250:

    hac celebrata tenus sancto certamina patri,

    Verg. A. 5, 603; 11, 823:

    dispecta est et Thule, quam hactenus nix et hiems abdebat,

    Tac. Agr. 10; id. A. 13, 47.—
    III.
    In extent.
    A.
    Absol., opp. to more, to this extent, so much, only so much, only (very rare, and not anteAug.):

    Burrum sciscitanti hactenus respondisse: ego me bene habeo,

    Tac. A. 14, 51;

    so ellipt.,

    Suet. Dom. 16.—Far more freq. and class.,
    B.
    Relat., like eatenus, to this extent that, so much as, so far as, as far as;

    corresp. with quatenus, quoad, quod, si, ut (so most freq.), ne: hactenus non vertit (in rem), quatenus domino debet: quod excedit, vertit,

    Dig. 15, 3, 10, § 7:

    hactenus existimo nostram consolationem recte adhibitam esse, quoad certior ab homine amicissimo fieres iis de rebus, etc.,

    Cic. Fam. 4, 3, 3:

    patrem familiae hactenus ago, quod aliquam partem praediorum percurro,

    Plin. Ep. 9, 15, 3: meritoria officia sunt;

    hactenus utilia, si praeparant ingenium, non detinent,

    Sen. Ep. 88.—With ut:

    haec artem quidem et praecepta duntaxat hactenus requirunt, ut certis dicendi luminibus ornentur,

    Cic. de Or. 2, 27, 119; id. Div. 1, 8, 13; Hor. S. 1, 2, 123; Ov. H. 15, 156.—With ne:

    curandus autem hactenus, ne quid ad senatum, etc.,

    Cic. Att. 5, 4, 2; Quint. 6, 2, 3; Tac. A. 14, 7; cf.:

    (eum) interficere constituit, hactenus consultans, veneno an ferro vel qua alia vi,

    id. ib. 14, 3 init.

    Lewis & Short latin dictionary > hacetenus

  • 14 hactenus

    hac-tĕnus (a strengthened archaic form, hacĕtĕnus, acc. to Mar. Victor. p. 2457 P.—Separated per tmesin, Verg. A. 5, 603; 6, 62; Ov. M. 5, 642), adv. [hic- tenus; lit., as far as to this side; hence], to indicate a limit, so far, thus far (cf. hucusque).
    I.
    In space.
    A.
    Lit. (very rare), to this place, thus far:

    hactenus summus inaurato crater erat asper acantho,

    Ov. M. 13, 700:

    hactenus dominum est illa secuta suum,

    id. Tr. 1, 10, 22; id. Am. 2, 11, 16; cf.:

    hactenus in occidentem Germaniam novimus,

    Tac. G. 35 init.:

    hac Trojana tenus fuerit fortuna secuta,

    Verg. A. 6, 62.—Far more freq. and class. (esp. freq. in Cic.),
    B.
    Transf., to indicate the limit of a discourse or of an extract, thus far, to this point, no further than this:

    hactenus mihi videor de amicitia quid sentirem potuisse dicere,

    Cic. Lael. 7, 24:

    hactenus admirabor corum tarditatem, qui, etc.,

    id. N. D. 1, 10, 24:

    hactenus fuit, quod caute a me scribi posset,

    id. Att. 11, 4, 2:

    externae arbores hactenus fere sunt,

    Plin. 14, 1, 1, § 1; cf. id. 14, 3, 4, § 36:

    sed me hactenus cedentem nemo insequatur ultra,

    Quint. 12, 10, 47:

    verum hactenus evagari satis fuerit,

    id. 2, 4, 32;

    so after a quotation: hactenus Trogus,

    Plin. 11, 52, 114, § 276:

    hactenus Varro,

    id. 14, 14, 17, § 96.—
    b.
    In this sense usually ellipt., esp. as a formula of transition:

    sed, si placet, in hunc diem hactenus: reliqua differamus in crastinum,

    thus far for to-day, Cic. Rep. 2, 44, 4 fin.: ergo [p. 837] haec quoque hactenus:

    redeo ad urbana,

    id. Att. 5, 13, 2: sed haec hactenus: nunc, etc., so much for this (very freq.), id. Div. 2, 24, 53; id. Lael. 15, 55; id. Att. 13, 21, 4; Quint. 4, 2, 30 et saep.:

    haec hactenus,

    Cic. Att. 16, 6, 2:

    sed de hoc loco plura in aliis: nunc hactenus,

    id. Div. 2, 36, 76:

    hactenus haec,

    Hor. S. 1, 4, 63:

    sed hactenus, praesertim, etc.,

    Cic. Att. 5, 13, 1; so,

    sed hactenus,

    id. ib. 9, 7, 3; 13, 9, 1; 14, 17, 2; Plin. 36, 6, 5, § 46:

    de litteris hactenus,

    Cic. Fam. 2, 1, 1; 3, 7, 3; 16, 24, 1; id. Att. 6, 2, 1 al.:

    hactenus de soloecismo,

    Quint. 1, 5, 54:

    hactenus ergo de studiis... proximus liber, etc.,

    id. 1, 12, 19:

    hactenus de poëtis,

    Lact. 1, 5, 15:

    hactenus de mundo,

    Plin. 2, 38, 38, § 102; 15, 8, 8, § 34:

    hactenus, et pariter vitam cum sanguine fudit,

    Ov. M. 2, 610:

    hactenus et gemuit,

    id. ib. 10, 423:

    hactenus: ut vivo subiit,

    id. F. 5, 661:

    hactenus Aeacides,

    id. M. 12, 82; 14, 512.—
    II.
    In time, to indicate a limit, up to this time, thus far, so long, till now, hitherto, no longer than this ( poet. and post-Aug.):

    hactenus quietae utrimque stationes fuere: postquam, etc.,

    Liv. 7, 26, 6:

    hactenus pro libertate, mox de finibus pugnatum est,

    Flor. 1, 11, 5; Ov. M. 5, 250:

    hac celebrata tenus sancto certamina patri,

    Verg. A. 5, 603; 11, 823:

    dispecta est et Thule, quam hactenus nix et hiems abdebat,

    Tac. Agr. 10; id. A. 13, 47.—
    III.
    In extent.
    A.
    Absol., opp. to more, to this extent, so much, only so much, only (very rare, and not anteAug.):

    Burrum sciscitanti hactenus respondisse: ego me bene habeo,

    Tac. A. 14, 51;

    so ellipt.,

    Suet. Dom. 16.—Far more freq. and class.,
    B.
    Relat., like eatenus, to this extent that, so much as, so far as, as far as;

    corresp. with quatenus, quoad, quod, si, ut (so most freq.), ne: hactenus non vertit (in rem), quatenus domino debet: quod excedit, vertit,

    Dig. 15, 3, 10, § 7:

    hactenus existimo nostram consolationem recte adhibitam esse, quoad certior ab homine amicissimo fieres iis de rebus, etc.,

    Cic. Fam. 4, 3, 3:

    patrem familiae hactenus ago, quod aliquam partem praediorum percurro,

    Plin. Ep. 9, 15, 3: meritoria officia sunt;

    hactenus utilia, si praeparant ingenium, non detinent,

    Sen. Ep. 88.—With ut:

    haec artem quidem et praecepta duntaxat hactenus requirunt, ut certis dicendi luminibus ornentur,

    Cic. de Or. 2, 27, 119; id. Div. 1, 8, 13; Hor. S. 1, 2, 123; Ov. H. 15, 156.—With ne:

    curandus autem hactenus, ne quid ad senatum, etc.,

    Cic. Att. 5, 4, 2; Quint. 6, 2, 3; Tac. A. 14, 7; cf.:

    (eum) interficere constituit, hactenus consultans, veneno an ferro vel qua alia vi,

    id. ib. 14, 3 init.

    Lewis & Short latin dictionary > hactenus

  • 15 inclusio

    inclūsĭo, ōnis, f. [includo], a shutting up, confinement. *
    I.
    Lit.:

    Bibulum, cujus inclusione contentus non eras, interficere volueras,

    Cic. Vatin. 10, 24. —
    * II.
    Trop., rhet. t. t., the Gr. epanadiplôsis, Rufin. p. 234.

    Lewis & Short latin dictionary > inclusio

  • 16 inconsultus

    1.
    in-consultus, a, um, adj.
    I.
    Not consulted, unasked (so perh. not in Cic.):

    inconsulto senatu,

    Liv. 36, 36, 2; so,

    inconsulto se,

    Suet. Tib. 52:

    me inconsulto,

    Amm. 17, 5, 12; 27, 2 fin.; Ambros. Ep. 6, 43; Plin. Ep. 10, 107, 2; Symm. Ep. 4, 8; 5, 18 al.—
    B.
    Transf., not regarded, not respected:

    inconsulta potestate superiore,

    Amm. 27, 2, 9:

    inconsulta pietate, Cod. Th. 15, 1, 37: inconsulta clementia,

    ib. 15, 15, 1. —
    II.
    Act.
    A.
    Without advice, not advised ( poet.):

    inconsulti abeunt, sedemque odere Sibyllae,

    Verg. A. 3, 452. —
    B. 1.
    Of persons:

    homo inconsultus et temerarius,

    Cic. Deiot. 6, 16; Suet. Claud. 15 (with praeceps; opp. circumspectus); Hor. Ep. 1, 5, 15; cf.:

    heu rebus servare serenis inconsulta modum (Capua),

    Sil. 8, 547. —
    2.
    Of things:

    bene consultum inconsultum est, si id inimicis usui'st,

    Plaut. Mil. 3, 1, 6:

    ratio,

    Cic. Rab. Post. 1, 2:

    largitio,

    Liv. 5, 20, 5:

    pavor,

    id. 22, 6, 6:

    pugna,

    id. 22, 44, 7:

    aures turbae,

    Sen. Ep. 40:

    motus,

    Gell. 19, 1, 17: aliquem inconsulto calore interficere, in a sudden heat, Mos. et Rom. Leg. Coll. 4, 3, 6.— Adv. in two forms.
    (α).
    incon-sultē, unadvisedly, inconsiderately (class.):

    inconsulte ac temere dicere,

    Cic. N. D. 1, 16, 43:

    inconsulte et incaute commissum proelium,

    Liv. 4, 37, 8:

    temereque vivere,

    Sen. Ben. 1:

    processerant,

    Caes. B. C. 1, 45. Comp.:

    inconsultius quam venerat se gessit,

    Liv. 41, 10, 5. —
    (β).
    inconsultō: se in periculum mittere, Auct. ad Her. 3, 5, 8:

    deleta et inducta,

    Dig. 28, 4, 1.
    2.
    inconsultus, ūs, m. [2. in-consulo], the not advising with another (anteclass.; only in the abl. sing.):

    inconsultu meo,

    without consulting me, Plaut. Trin. 1, 2, 130.

    Lewis & Short latin dictionary > inconsultus

  • 17 insidiae

    insĭdĭae, ārum, f. plur. (in sing. insidia prima, Sall. Fragm. ap. Charis. p. 75 P.) [insideo], an ambush, ambuscade (class.).
    I.
    Lit
    A.
    Of persons:

    qui sustinuerant primos impetus insidiarum,

    Hirt. B. G. 8, 19:

    equites procedere longius jussi, donec insidiae coorirentur,

    Tac. H. 2, 24.—
    B.
    Of place:

    si forte in insidias devenero,

    Plaut. As. 1, 1, 92:

    signa aenea in insidiis ponere,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    milites in insidiis collocare,

    Caes. B. G. 3, 20:

    intrare insidias,

    id. B. C. 3, 38.—Particular phrases.
    (α).
    To lay an ambush for any one:

    insidias dare alicui,

    Plaut. Mil. 2, 3, 32:

    facere vitae alicujus,

    Cic. Q. Fr. 2, 3, 4:

    ponere vitae alicujus,

    id. Sest. 18, 41:

    insidias penitus abstrusas ponere contra aliquem,

    id. Agr. 2, 18, 49:

    parare alicui,

    id. Rosc. Am. 9, 26:

    tendere,

    id. Rosc. Com. 16, 46:

    collocare,

    id. Mil. 10, 27:

    comparare,

    id. Clu. 16, 47:

    struere,

    id. ib. 66, 190:

    componere,

    Tac. H. 5, 22:

    compo nere in aliquem,

    Prop. 2, 32 (3, 30), 19: componere [p. 965] alicui, Tib. 1, 6, 4:

    disponere,

    Quint. 4, 2, 48:

    afferre ovilibus,

    Calp. Ecl. 1, 40:

    avibus moliri,

    Verg. G. 1, 271.—
    (β).
    In abl. alone, abl. with ex, or acc. with per, by artifice or stratagem, craftily, insidiously:

    Marcellus insidiis interfectus est,

    Cic. Att. 13, 10, 3:

    per insidias quempiam interficere,

    id. Dom. 23:

    per insidias circumvenire,

    Caes. B. G. 1, 42:

    non ex insidiis, sed aperte ac palam elaborare,

    Cic. Or. 12, 38:

    ex insidiis invadere aliquem,

    Sall. J. 113, 6.—
    II.
    Trop., artifice, crafty device, plot, snare:

    nimis insidiarum ad capiendas aures adhiberi videtur,

    Cic. Or. 51, 170:

    compositae orationis insidiis fidem alicujus attentare,

    id. ib. 61, 208:

    noctis,

    Verg. G. 1, 426:

    maris,

    Val. Fl. 1, 416:

    post obitum parentis periculo insidiarum subjectus pupillus,

    Gai. Inst. 2, 181.

    Lewis & Short latin dictionary > insidiae

  • 18 inter

    inter, adv., and prep. with acc. [kindred to in, intra; Sanscr. antar; Goth. undar; Germ. unter; Engl. under].
    I.
    Adv., in the midst, in between ( poet. and rare):

    dumque pii petit ora patris stetit arduus inter pontus,

    Val. Fl. 5, 337:

    tot montibus inter diviso,

    id. 6, 220; 8, 382. —
    II.
    Prep., with acc., between, belwixt, among, amid, surrounded by.
    A.
    Lit., in space.
    1.
    Of position only.
    a.
    Referring to two places or objects, between:

    qui (mons Jura) est inter Sequanos et Helvetios,

    Caes. B. G. 1, 2:

    cum inter me et Brundisium Caesar esset,

    Cic. Att. 9, 2:

    inter Padum atque Alpes,

    Liv. 5, 35:

    ager Tarquiniorum, qui inter urbem ac Tiberim fuit,

    id. 2, 5:

    locus inter duos lucos,

    id. 1, 8, 5:

    apud Artemisium inter Euboeam continentemque terram,

    id. 2, 5, 2; so,

    inter haec maria Asia,

    Curt. 3, 1, 13.—
    b.
    Referring to more than two places or objects, among, in the midst of:

    inter hostium tela versari,

    Cic. de Or. 1, 46:

    inter multos saucios spe incertae vitae relictus,

    Liv. 2, 17, 4:

    rex inter primos constiterat,

    Curt. 5, 3, 9:

    inter multitudinem,

    Liv. 22, 13, 2:

    inter lignarios,

    id. 35, 41, 10:

    repertae inter spolia catenae,

    Tac. A. 2, 18:

    vicos aut inter vias manere,

    Suet. Caes. 39:

    inter ingentes solitudines,

    Sall. J 89, 4:

    inter deserta ferarum Lustra domosque,

    Verg. A. 3, 646.— So, even with a noun in the sing., in the midst of, surrounded by:

    erat inter ceteram planitiem mons,

    Sall. J. 92, 5:

    tibicines inter exercitum positi,

    Gell. 1, 11, 3:

    inter caedem aquila,

    Tac. A. 1, 60; cf.:

    inter ceteram praedam,

    Liv. 22, 16, 7; 8, 10, 10:

    inter purpuram atque aurum,

    id. 9, 17, 16. —
    2.
    With verbs of motion.
    a.
    Between, through, among:

    inter medias stationes hostium erupere,

    Liv. 35, 11:

    acies inter bina castra procedunt,

    id. 4, 18, 3; Tac. A. 14, 33:

    inter oppositas classes transmisit,

    Suet. Caes. 58:

    spatiabatur in nemore Parmenion medius inter duces,

    Curt. 7, 2, 23:

    medios inter hostes Londinium perrexit,

    Tac. A. 14, 33.—
    b.
    Pregn., including motion to and position between or among things mentioned, among, into the midst of:

    inter densas, umbrosa cacumina, fagos Adsidue veniebat,

    Verg. E. 2, 3:

    te mea dextera magna inter praemia ducet,

    id. A. 12, 437:

    dico te priore nocte venisse inter falcarios in Laecae domum,

    among the scythe-makers, into the street of the scythe-makers, Cic. Cat. 1, 4, 8.—
    B.
    Transf., of relations conceived as local.
    1.
    In discrimination (doubt, choice, etc.), between two or more objects:

    judicium inter deas tres,

    Cic. Div. 1, 50, 114; cf.:

    inter Marcellos et Claudios patricios judicare,

    id. de Or. 1, 39, 176:

    inter has sententias dijudicare,

    id. Tusc. 1, 11, 23:

    inter diversas opiniones electio, Quint. prooem. 2: discrimen inter gratiosos cives atque fortes,

    id. Balb. 21, 49:

    inter optime valere et gravissime aegrotare nihil prorsus interesse,

    id. Fin. 2, 13, 43:

    qui bellum et pacem inter dubitabant,

    Tac. A. 12, 32:

    trepidare inter scelus metumque,

    id. H. 3, 39:

    inter pugnae fugaeque consilium,

    Liv. 1, 27.—So, with inter repeated:

    ut nihil inter te atque inter quadrupedem aliquam putes interesse,

    Cic. Par. 1; id. Fin. 1, 9, 30:

    quid intersit inter popularem civem et inter constantem, severum et gravem,

    id. Lael. 25, 95.—
    2.
    In expressing any relation which connects two or more persons, conceived as between or among them (strife, rivalry, friendship, intercourse, etc.).
    (α).
    In gen.:

    quos inter magna fuit contentio,

    Nep. Mil. 4, 4:

    Nestor componere lites Inter Peliden festinat et inter Atriden,

    Hor. Ep. 1, 2, 12:

    certamen inter primores civitates,

    Liv. 10, 6.—Esp., with pronouns, to express all reciprocal relations, among, with, or between one another; mutually, together:

    quasi nunc non norimus nos inter nos,

    Ter. Ad. 2, 4, 7; Cic. Div. 1, 28, 58; id. Att. 10, 4, 10; id. N. D. 1, 26, 51:

    quod colloquimur inter nos,

    with one another, id. de Or. 1, 8, 32; cf.:

    inter nos naturā ad civilem communitatem conjuncti sumus,

    id. Fin. 3, 20, 66:

    vobis inter vos voluntatem fuisse conjunctam,

    id. Div. in Caecil. 11, 34: Ciceronis pueri amant inter se, love one another (like the Fr. s ' entr ' aimer), id. Att. 6, 1, 12:

    inter se consultare,

    id. de Or. 2, 3, 13:

    inter se amare,

    id. Q. Fr. 3, 3, 1:

    neque solum se colent inter se ac diligent,

    id. Lael. 22, 82:

    Di inter se diligunt,

    id. N. D. 1, 44, 122:

    furtim inter se aspiciebant,

    id. Cat. 3, 5, 13:

    complecti inter se lacrimantes milites coepisse,

    Liv. 7, 42:

    haec inter se cum repugnent, plerique non vident,

    Cic. Tusc. 3, 29, 72:

    inter se nondum satis noti,

    Liv. 21, 39:

    ratio et oratio conciliat homines inter se,

    Cic. Off. 1, 16, 50:

    ne nostra nobiscum aut inter nos cessatio vituperetur,

    id. Fam. 9, 3, 4:

    quae res eos in magno diuturnoque bello inter se habuit,

    Sall. J. 79, 3.—Sometimes pleon., the reciprocal relation being sufficiently expressed by the context:

    manus conserentis inter se Romanos exercitus,

    Sall. H. 1, 41, 19 Dietsch:

    Ulixes cum Ajace summa vi contendere inter se,

    Dict. Cret. 5, 14:

    conferti inter se,

    id. 2, 46.—
    (β).
    So of things:

    ita effici complexiones atomorum inter se,

    mutual, reciprocal, Cic. Fin. 1, 6, 19:

    colles duos inter se propinquos occupat,

    near one another, Sall. J. 98, 3:

    haud procul inter se erant,

    id. ib. 41, 2:

    multum inter se distant istae facultates,

    Cic. de Or. 1, 49, 215:

    res inter se similes,

    Quint. 9, 2, 51:

    inter se dissimilis,

    id. 9, 4, 17.—
    (γ).
    Of a common privacy, secrecy, etc.: inter nos, between or among ourselves, confidentially, like the Fr. entre nous:

    nec consulto dicis occulte, sed quod inter nos liceat, ne tu quidem intellegis,

    Cic. N. D. 1, 26, 74:

    quod inter nos liceat dicere,

    id. Att. 2, 4:

    quod inter nos sit,

    but let that be between ourselves, Sen. Ep. 12, 2. —
    (δ).
    With nouns denoting a multitude of persons, like apud (not ante-Aug.):

    haudquaquam inter id genus contemptor habebatur,

    Liv. 6, 34, 5:

    inter hostes variae fuere sententiae,

    id. 4, 18, 1:

    credula fama inter gaudentes,

    Tac. H. 1, 34:

    more inter veteres recepto,

    id. ib. 2, 85.—
    3.
    Of a class of persons or things to which the subject is referred.
    a.
    In gen., among:

    homines inter suos nobiles,

    Cic. Fl. 22, 52:

    inter suos et honestus et nobilis,

    id. Clu. 5, 11:

    in oratoribus vero admirabile est, quantum inter omnes unus excellat,

    id. Or. 2, 6:

    inter philosophos (Xenophon) reddendus est,

    Quint. 10, 1, 37:

    ille Croesus, inter reges opulentissimus,

    Sen. Contr. 2, 9:

    Borysthenes inter Scythiae amnes amoenissimus,

    Mel. 2, 1, 6.— So freq. with sup., inter and acc. take the place of a gen.:

    honestissimus inter suos numerabatur,

    Cic. Rosc. Am. 6, 16:

    plurimum inter eos valere,

    Caes. B. G. 2, 4, 4:

    maximum imperium inter finitimos,

    Liv. 5, 3, 10:

    inter Atheniensīs longe clarissimi,

    Curt. 4, 13, 15; Plin. 34, 8, 21, § 81; Petr. 78; Sen. Suas. 2, 7; 2, 12; Just. 12, 7, 2; 36, 2, 6.
    b.
    Esp.: inter paucos, etc., [p. 977] among few, i. e. among the few select ones, eminently, especially:

    pingunt et vestes in Aegypto inter pauca mirabili genere,

    Plin. 35, 11, 42, § 150; cf.:

    sternutamento utilis inter pauca,

    id. 24, 11, 58, § 97:

    pugna inter paucas memorata populi Romani clades,

    Liv. 22, 7; cf.:

    inter paucos disertus,

    Quint. 10, 3, 13:

    inter paucos familiarium Neroni assumptus est,

    Tac. A. 16, 18:

    claritudine paucos inter senum regum,

    id. ib. 11, 10; so, inter alios: judicatur inter alios omnes beatus, qui in proelio profuderit animam, among all others to be noticed, i. e. especially, in the highest degree, Amm. 2, 3, 6; so,

    inter cuncta,

    Hor. Ep. 1, 18, 96:

    inter omnia,

    Curt. 3, 3, 18:

    inter cetera,

    Liv. 37, 12.—
    c.
    In judic. lang., t. t.: inter sicarios, on the charge of assassination:

    cum praetor quaestionem inter sicarios exercuisset,

    Cic. Fin. 2, 16, 54; id. Clu. 53, 147; cf.:

    in recuperatorio judicio ejus maleficii, de quo inter sicarios quaeritur,

    id. Inv. 2, 20, 60:

    longo intervallo judicium inter sicarios hoc primum committitur,

    id. Rosc. Am. 5, 11:

    sexcenti sunt, qui inter sicarios et de veneficiis accusabant,

    id. ib. 32, 90:

    si ostenderis, quomodo sis eos inter sicarios defensurus,

    id. Phil. 2, 4, 8.—
    4.
    In some idiomatic phrases.
    a.
    Inter manus, within reach, i. e. close at hand:

    ante oculos interque manus sunt omnia vestras,

    Verg. A. 11, 311; also, upon or in the hands:

    inter manus domum ablatus,

    Liv. 3, 13:

    inter quas (manus) collapsus extinguitur,

    Curt. 8, 2, 39:

    inter manus auferri,

    Cic. Verr. 2, 5, 11, § 28:

    inter manus meas crevit,

    under my hands, Sen. Ep. 12:

    manus inter maestorumque ora parentum,

    before their faces and within their reach, Verg. A. 2, 681.—
    b.
    Inter viam, vias, on the way:

    dum rus eo, coepi egomet mecum inter vias,

    Ter. Eun. 4, 2, 1; Plaut. Poen. 5, 3, 43:

    si se inter viam obtulerit,

    Cic. Att. 4, 3, 5. —
    C.
    Of time.
    a.
    Between two dates or periods specified:

    dies XLV. inter binos ludos,

    Cic. Verr. 2, 2, 52 fin.; Liv. 1, 3.—
    b.
    During, in the course of, within; for which, in English, we sometimes use by or at:

    quot prandia inter continuum perdidi triennium,

    Plaut. Stich. 1, 3, 61:

    omnia agentur, quae inter decem annos nefarie flagitioseque facta sunt,

    Cic. Verr. 1, 13; cf.:

    qui inter annos tot unus inventus sit, quem, etc.,

    id. de Imp. Pomp. 23, 68:

    inter ipsum pugnae tempus,

    Liv. 36, 20:

    inter noctem lux orta,

    id. 32, 29:

    qui plus cernant oculis per noctem quam inter diem,

    Gell. 9, 4.—
    c.
    Freq., with substt., to denote an act performed at a certain time, in the course of, while:

    haec inter cenam Tironi dictavi,

    at table, Cic. Quint. Fragm. 3, 1, 6; cf.:

    illuseras heri inter scyphos,

    id. Fam. 7, 22:

    inter fulmina et tonitrua,

    id. Phil. 5, 6, 15:

    promptior inter tenebras affirmatio,

    Tac. A. 2, 82:

    inter initia,

    at the beginning, Cels. 3, 25.—
    d.
    During, and hence under the circumstances described, i. e. in spite of, notwithstanding:

    nobis inter has turbas senatus tamen frequens flagitavit triumphum,

    amid, in spite of these commotions, Cic. Fam. 16, 11:

    utrumque consilium aspernatus, quod inter ancipitia deterrimum est, dum media sequitur,

    Tac. H. 3, 40:

    senum coloniae inter male parentes et injuste imperantes aegra municipia et discordantia,

    id. Agr. 32; cf.:

    ita neutris cura posteritatis inter infensos vel obnoxios,

    id. H. 1, 1.—
    e.
    Inter haec, inter quae, meanwhile, during this time:

    = interea, inter haec major alius terror,

    in the mean time, Liv. 2, 24; cf.:

    inter haec jam praemissi Albam erant equites,

    id. 1, 29; 3, 57, 7; 44, 10, 5; Curt. 3, 1, 1; Suet. Tib. 8; 63:

    inter quae tribuni plebei petivere, etc.,

    Tac. A. 1, 15; 2, 34; 58; 3, 33; id. H. 1, 78; Curt. 4, 2, 10:

    inter quae unctione uti licet,

    Cels. 4, 2, 3.—

    So with gerunds and gerundives: inter agendum,

    at, while, Verg. E. 9, 24; Quint. 12, 3, 10:

    inter disceptandum,

    id. 12, 7, 6:

    inter res agendas,

    Suet. Caes. 45.—
    D.
    In composition its final r is assimilated in intellego and its derivatives.
    a.
    Between; as, intercedere, interponere. —
    b.
    At intervals, from time to time; as, interaestuare, intermittere, intervisere.—
    c.
    Under, down, to the bottom; as, interire, interficere.

    Lewis & Short latin dictionary > inter

  • 19 ipse

    ipse ( ipsus, Cato, R. R. 70; 71; Plaut. Ps. 4, 7, 43; id. Trin. 2, 2, 40; 3, 1, 10 et saep.; Ter. And. 3, 2, 15; id. Eun. 3, 4, 8, id. Hec. 3, 5, 5; Jusjur. Milit. ap. Gell. 16, 4, 4 al.), a, um (ipsud, Gloss. Philox.); gen. ipsīus ( poet. also ipsĭus, Cat. 64, 43; Verg. A. 1, 114; 2, 772 al.; and dissyl. Ter. Heaut. 3, 3, 15; id. Phorm. 4, 5, 13: ipsi, Afran. ap. Prisc. 694); dat. ipsi (ipso, App. M. 10, p. 243, 24); pron. demonstr. [is - pse for pte; cf. sua-pte and -pote in ut-pote; root in potis; Sanscr. patis, lord, master; hence, = he, the master, himself, etc.; cf. Pott. Etym. Forsch. 2, 866 sq.; Fick, Vergl. Wörterb. p. 116. Hence, in the original form, the pronoun is was declined, while the suffix was unchanged; thus eopte = eo ipso, Paul. ex Fest. p. 110:

    eapse = ea ipsa,

    id. p. 77; nom. sing. eapse, Plaut. Curc. 1, 3, 4; id. Cist. 1, 2, 17; id. Rud. 2, 3, 80; 2, 5, 21 al.; acc. eumpse, Plaut. Most. 1, 4, 32:

    eampse,

    Plaut. Aul. 5, 7; id. Cist. 1, 3, 22; id. Men. 5, 2, 22 al.; abl. eopse, Plaut. Curc, 4, 3, 6:

    eāpse,

    id. Trin. 4, 2, 132; id. Curc. 4, 3, 2; v. Neue, Formenl. 2, 197 sq.], = autos, self, in person, he (emphatic), himself, herself, itself, used both substantively and adjectively, to denote that person (thing) of which something is eminently or exclusively predicated.
    I.
    In gen.
    A.
    With substt. or pronn.
    1.
    Expressing eminence or distinction:

    ipse ille Gorgias... in illo ipso Platonis libro,

    Cic. de Or. 3, 32, 129:

    ille ipse Marcellus,

    id. Verr. 2, 2, 2, § 4:

    natura ipsa,

    id. Brut. 29, 112:

    dicet pro me ipsa virtus,

    id. Fin. 2, 20, 65:

    ipsa res publica,

    id. Fam. 3, 11, 3:

    neque enim ipse Caesar est alienus a nobis,

    id. ib. 6, 10, 2:

    ipse Moeris,

    Verg. E. 8, 96:

    rex ipse Aeneas,

    id. A. 1, 575:

    ipse aries,

    id. E. 3, 95:

    ductores ipsi,

    id. A. 1, 189:

    si in ipsa arce habitarem,

    Liv. 2, 7, 10;

    esp. freq. with names of gods, etc.: naturas quas Juppiter ipse Addidit,

    Verg. G. 4, 149; id. A. 3, 222; Hor. C. 1, 16, 12:

    Pater ipse,

    Verg. G. 1, 121; Tib. 1, 4, 23:

    Venus ipsa,

    Hor. C. 2, 8, 13; Ov. H. 19, 159:

    ipse pater Pluton,

    Verg. A. 7, 327 et saep.—Prov.:

    audentes deus ipse juvat,

    Ov. M. 10, 586.—
    2.
    For emphasis or in contrast, very, just, precisely, self, in person:

    adest optime ipse frater,

    Ter. Eun. 5, 2, 66:

    in orationibus hisce ipsis,

    Cic. de Or. 1, 16, 73:

    ea ipsa hora,

    id. Fam. 7, 23, 4:

    nec carmina nobis Ipsa placent: ipsae rursus concedite silvae,

    Verg. E. 10, 63:

    tute ipse his rebus finem praescripsti,

    Ter. And. 1, 1, 124:

    lepide ipsi hi sunt capti,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 91:

    ego enim ipse cum eodem isto non invitus erraverim,

    Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    ipse ille divinationis auctor,

    id. Div. 2, 28, 61:

    cariorem esse patriam quam nosmet ipsos,

    id. Fin. 3, 19, 64:

    eaque ipsa causa belli fuit,

    the very, the true cause, Liv. 1, 57, 1; esp. with is, in all persons and numbers:

    estne hic Philto? Is hercle'st ipsus,

    Plaut. Trin. 2, 4, 31:

    cui tutor is fuerat ipse,

    Liv. 5, 33, 3:

    jam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi,

    even, Cic. Fin. 2, 28, 93 (Madv.); id. de Or. 2, 30, 132:

    tempus ad id ipsum congruere,

    Liv. 1, 5, 5:

    duum vir ad id ipsum creatus,

    id. 2, 42, 5:

    Tullius et eos ipsos et per eos multitudinem aliam deduxit,

    id. 2, 38, 1:

    eorum ipsorum facta (opp. loca in quibus, etc.),

    Cic. Fin. 5, 1, 2:

    nec vero clarorum virorum post mortem honores permanerent, si nihil eorum ipsorum animi efficerent,

    id. de Sen. 22, 80:

    ad eum ipsum honorem deferre,

    Liv. 3, 51, 3; so sometimes with an inf. or subst.-clause:

    ipsum dicere ineptum,

    Cic. de Or. 1, 24, 112:

    quid juvat quod ante initum tribunatum veni, si ipsum, quod veni, nihil juvat?

    the mere fact, the fact alone, id. Att. 11, 9, 1:

    ipsum, quod habuisti,

    Sen. Cons. ad Marc. 12, 2:

    et ipsum, quod sum victus, ama,

    Luc. 8, 78.— Esp. in legal phrase: ipso jure, by the letter of the law, in legal strictness or precision, Gai Inst. 2, 198; 3, 181; 4, 106 sqq. et saep.—
    B.
    Alone, emphatically taking the place of an omitted person. or demonstr. pron.: Ar. Ubi is nunc est? He. Ubi ego minume atque ipsus se volt maxume, Plaut. Capt. 3, 4, 108; 4, 1, 10: Su. Is ipsusne's? Ch. Aio: Su. Ipsus es? id. Trin. 4, 2, 146:

    atque ipsis, ad quorum commodum pertinebat, durior inventus est Coelius,

    Caes. B. C. 3, 20, 4:

    quaeram ex ipsā,

    Cic. Cael. 14:

    tempus, quo ipse eos sustulisset, ad id ipsum congruere,

    Liv. 1, 5, 5:

    agrum dare immunem ipsi, qui accepisset, liberisque,

    id. 21, 45, 5; 9, 34, 18; 10, [p. 999] 6, 10:

    laeta et ipsis qui rem gessere expugnatio fuit,

    id. 28, 4, 1:

    a nobis exposita, ut ab ipsis, qui eam disciplinam probant,

    Cic. Fin. 1, 5, 13.—So freq. in Cic. before a rel.:

    ut de ipso, qui judicarit, judicium fieri videretur,

    Cic. Inv. 1, 44, 82:

    ipsi omnia, quorum negotium est, ad nos deferunt,

    id. de Or. 1, 58, 250; 2, 14, 60; id. Div. in Caecil. 4, 13; v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 28, 93:

    nullis definitionibus utuntur, ipsique dicunt ea se modo probare, quibus natura tacita assentiatur,

    Cic. Fin. 3, 12, 40 Madv. —
    C.
    To make prominent one of two or more subjects of any predicate, he ( she, il), for his part, he too, also, as well.
    1.
    Ipse alone:

    litterae Metello Capuam adlatae sunt a Clodia, quae ipsa transiit,

    i. e. also, in person, Cic. Att. 9, 6, 3:

    Italiam ornare quam domum suam maluit: quamquam Italia ornata domus ipsa mihi videtur ornatior,

    id. Off. 2, 22, 76:

    tris ipse excitavit recitatores,

    he too, id. Clu. 51, 141:

    neque tanti timoris sum ut ipse deficiam,

    Caes. B. C. 2, 31, 8:

    Jugurtha, tametsi regem ficta locutum intellegebat, et ipse longe aliter animo agitabat,

    Sall. J. 11, 1:

    hoc Rhipeus, hoc ipse Dymas omnisque juventus Laeta facit,

    Verg. A. 2, 394.—
    2.
    With conjunctions.
    (α).
    With etiam (class.):

    ipse etiam Fufidius in numero fuit,

    Cic. Brut. 29, 112: scribebat orationes quas alii dicerent: quamquam is etiam ipse scripsit eas, quibus pro se est usus, sed non sine Aelio;

    his enim scriptis etiam ipse interfui,

    id. ib. 56, 206 sq. —
    (β).
    With quoque:

    quippe quia plebs senatus consultum solvit, ipsi quoque solutum vultis,

    Liv. 3, 21, 4:

    consul, quia collegae decretum triumphum audivit, ipse quoque triumphi flagitator Romam rediit,

    id. 8, 12, 9:

    cum subito Sulpicius et Albinovanus objecissent catervas, ipse quoque (Sulla) jaculatus, etc.,

    Flor. 3, 21, 7.—
    (γ).
    With et (et ipse = kai autos, ipse etiam; rare in Cic.; cf.

    Zumpt, Gram. § 698): tamen et ipsi tuae familiae genere et nomine continebuntur,

    Cic. Caecin. 20, 58:

    deseret eos quos una scis esse, cum habeat praesertim et ipse cohortis triginta?

    id. Att. 8, 7, 1; id. de Or. 1, 46, 202:

    Cornelius dictatorem Aemilium dixit, et ipse ab eo magister equitum est dictus,

    Liv. 4, 31, 5:

    credo ego vos, socii, et ipsos cernere,

    id. 21, 21, 3:

    Cornelio minus copiarum datum, quia L. Manlius praetor et ipse cum praesidio in Galliam mittebatur,

    id. 21, 17, 7:

    qui et ipse crus fregerat,

    Suet. Aug. 43:

    Antoninus Commodus nihil paternum habuit, nisi quod contra Germanos feliciter et ipse pugnavit,

    Eutr. 8, 7:

    virtutes et ipsae taedium pariunt,

    Quint. 9, 4, 43. —
    (δ).
    With nec ( = ne ipse quidem):

    primis repulsis Maharbal cum majore robore virorum missus nec ipse eruptionem cohortium sustinuit,

    Liv. 23, 18, 4:

    nihil moveri viderunt, nec ipsi quicquam mutarunt,

    id. 37, 20, 8:

    neque ipsi,

    id. 30, 42, 7: crimina non quidem nec ipsa mediocria;

    sed quid ista sunt prae iis, etc.,

    id. 34, 32, 9.
    II.
    Esp.
    A.
    By way of eminence, ipse is used to indicate the chief person, host, master, teacher, etc.:

    ipsa, the mistress, etc.: ipsus tristis,

    Ter. And. 2, 2, 23:

    ipsum praesto video,

    id. ib. 2, 5, 3:

    ego eo quo me ipsa misit,

    Plaut. Cas. 4, 2, 10:

    suam norat ipsam tam bene, quam puella matrem,

    Cat. 3, 7 (Müll., ipsa); cf.:

    Pythagorei respondere solebant, ipse dixit,

    i. e. Pythagoras, Cic. N. D. 1, 5, 10; cf.:

    nec hoc oratori contingere inter adversarios quod Pythagorae inter discipulos potest ipse dixit,

    Quint. 11, 1, 27:

    cum veniat lectica Mathonis plena ipso,

    the great man, Juv. 1, 33:

    anseris ante ipsum jecur,

    before the host, id. 5, 114.—
    B.
    Of or by one ' s self, of one ' s own accord = suā sponte, ultro:

    videar non ipse promisisse (opp. to fortuito),

    Cic. de Or. 1, 24, 111:

    de manibus delapsa arma ipsa ceciderunt,

    id. Off. 1, 22, 77:

    valvae clausae se ipsae aperuerunt,

    id. Div. 1, 37, 74:

    ipsae lacte domum referent distenta capellae Ubera,

    Verg. E. 4, 21:

    ipsi potum venient juvenci,

    id. ib. 7, 11; cf.:

    aliae ipsae Sponte sua veniunt,

    id. G. 2, 10:

    fruges sponte sua (tellus) primum ipsa creavit,

    Lucr. 2, 11, 58; and autai for automatoi, Theocr. Idyll. 11, 12.—
    C.
    Himself exclusively.
    1.
    By or in one ' s self, alone:

    haec ipse suo tristi cum corde volutat,

    Verg. A. 6, 185:

    his actis, aliud genitor secum ipse volutat,

    id. ib. 12, 843: tempus secum ipsa Exigit, id. ib. 4, 475:

    quam facile exercitu soclos conservaturus sit, qui ipso nomine ac rumore defenderit,

    Cic. de Imp. Pomp. 15, 45:

    multa secum ipse volvens,

    Sall. C. 32, 1:

    aestimando ipse secum,

    Liv. 25, 23, 11.—
    2.
    In one ' s self, for one ' s own sake:

    ipsam aequitatem et jus ipsum amare,

    Cic. Leg. 1, 18, 48.—
    3.
    Of one ' s self, of one ' s own nature, etc.:

    erat ipse immani acerbāque naturā Oppianicus,

    Cic. Clu. 15, 44:

    duo imperatores, ipsi pares, ceterum opibus disparibus,

    Sall. J. 52, 1:

    natura serpentium, ipsa perniciosa, siti accenditur,

    id. ib. 89, 5.—
    D.
    With advv. of time.
    1.
    Nunc ipsum, just now, at this very time:

    nunc ipsum exurit,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 16:

    nunc ipsum non dubitabo rem tantam adicere,

    Cic. Att. 7, 3, 2; 8, 9, 2:

    nunc tamen ipsum sine te esse non possum,

    id. ib. 12, 16. —
    2.
    Tum ipsum, just then, at that very time:

    id, quod aliquando posset accidere, ne tum ipsum accideret, timere,

    Cic. de Or. 1, 27, 124:

    ratio largitionum vitiosa est, temporibus necessaria, et tum ipsum ad facultates accommodanda est,

    id. Off. 2, 17, 60:

    et tum ipsum, cum immolare velis, extorum fieri mutatio potest,

    id. Div. 1, 52, 118; cf. id. Fin. 2, 20, 65 Madv.—
    E.
    With numerals, just, exactly, precisely (opp. fere):

    triginta dies erant ipsi, cum, etc.,

    Cic. Att. 3, 21 init.:

    ipsas undecim esse legiones,

    id. Fam. 6, 18, 2:

    nam cum dixisset minus 1000 (sc. milia), populus cum risu acclamavit, ipsa esse,

    id. Caecin. 10, 28; cf. id. Brut. 15, 61; 43, 162:

    ipso vigesimo anno,

    id. Verr. 2, 2, 9, § 25. —
    F.
    In reflexive uses,
    1.
    Ipse strengthens the subject when opposed in thought to other agents; the object, when opposed to other objects; cf. Zumpt, Gram. § 696; Kennedy, Gram. § 67, 3; Madv. Gram. § 487, 6. — Hence,
    a.
    With subject.
    (α).
    In gen.:

    non egeo medicina (i. e. ut alii me consolentur), me ipse consolor,

    Cic. Lael. 3, 10:

    Junius necem sibi ipse conscivit,

    id. N. D. 2, 3, 7:

    neque potest exercitum is continere imperator, qui se ipse non continet,

    id. de Imp. Pomp. 13, 38:

    Artaxerxes se ipse reprehendit,

    Nep. Dat. 5:

    ipsa se virtus satis ostendit,

    Sall. J. 85; cf.:

    deponendo tutelam ipse in se unum omnium vires convertit,

    Liv. 24, 4, 9:

    deforme etiam est de se ipsum praedicare,

    Cic. Off. 1, 38, 137.—
    (β).
    With special emphasis, ipse is joined to the subject to indicate its relation to itself as both subject and object, though the antithesis would suggest another case (Cic.):

    cum iste sic erat humilis atque demissus, ut non modo populo Romano, sed etiam sibi ipse condemnatus videretur,

    Cic. Verr. 1, 6, 17:

    si quis ipse sibi inimicus est,

    id. Fin. 5, 10, 28:

    qui ipsi sibi bellum indixissent,

    id. ib. 5, 10, 29:

    quoniam se ipsi omnes natura diligant,

    id. ib. 3, 18, 59:

    nam si ex scriptis cognosci ipsi suis potuissent,

    id. de Or. 2, 2, 8.—
    b.
    With object:

    neque vero ipsam amicitiam tueri (possumus), nisi aeque amicos et nosmet ipsos diligamus,

    Cic. Fin. 1, 20, 67:

    omne animal se ipsum diligit,

    id. ib. 5, 9, 24:

    fac ut diligentissime te ipsum custodias,

    id. Fam. 9, 14, 8:

    Pompeianus miles fratrem suum, dein se ipsum interfecit,

    Tac. H. 3, 51:

    Lentulum, quem mihi ipsi antepono,

    Cic. Fam. 3, 7, 5.—
    2.
    Ipse defines the subject of a reflexive pronoun:

    natura movet infantem, sed tantum ut se ipse diligat (where ipse shows that se refers to infantem),

    Cic. Fin. 2, 10, 33: proinde consulant sibi ipsi;

    jubeant abire se,

    Just. 16, 4, 15:

    neque prius vim adhibendam putaverunt, quam se ipse indicasset,

    Nep. Paus. 4:

    in portis murisque sibimet ipsos tecta coëgerat aedificare,

    Liv. 27, 3, 2 (cf. 1. a. supra).—
    3.
    Ipse stands for the reflexive pronoun,
    a.
    Where the person or thing referred to is to be emphatically distinguished from others (class.):

    cum omnes se expetendos putent, nec id ob aliam rem, sed propter ipsos, necesse est ejus etiam partes propter se expeti, etc.,

    Cic. Fin. 5, 17, 46:

    quis umquam consul senatum ipsius decretis parere prohibuit?

    id. Sest. 14, 32:

    quos, quidquid ipsis expediat, facturos arbitrabimur,

    id. Fin. 2, 35, 117:

    qui negant se recusare, quo minus, ipsis mortuis, terrarum deflagratio consequatur,

    id. ib. 3, 19, 64:

    nec quid ipsius natura sit intellegit,

    id. ib. 5, 9, 24.—
    b.
    In a subordinate clause, to point out either the subject of the principal clause, or the chief agent or speaker;

    esp. where se or sibi is already applied to the subject of the subordinate clause: ne ob eam rem aut suae magnopere virtuti tribueret aut ipsos despiceret,

    Caes. B. G. 1, 13, 5:

    legatos ad consulem mittit, qui tantum modo ipsi liberisque vitam peterent,

    Sall. J. 16, 2; cf.:

    ipsis mortuis,

    Cic. Fin. 3, 19, 64:

    supra nihil, quantum in ipso est, praetermittere quo minus, etc.,

    id. Leg. 1, 21, 56:

    ipsius,

    id. ib. 2, 22, 55:

    nihil umquam audivi... nihil de re publica gravius, nihil de ipso modestius, i. e. de ipso dicente,

    id. Balb. 1, 2: id quod ipsum adjuvat (i. e. dicentem;

    opp. id quod adversario prodest),

    id. Inv. 1, 21, 30.—
    c.
    In gen., for an emphatic se or sibi (mostly post-Aug.; v. Madv. ad Cic. Fin. 3, 12, 40):

    nam ipsis certum esse, etc.,

    Liv. 35, 46, 13:

    pravitas consulum discordiaque inter ipsos,

    id. 4, 26, 6:

    inexperta remedia haud injuria ipsis esse suspecta,

    Curt. 3, 5, 15:

    Graecis nuntiare jubet, ipsum quidem gratias agere, etc.,

    id. 3, 8, 7:

    dixit, ab illo deo ipsos genus ducere,

    id. 4, 2, 3:

    a quibus nec acceperunt injuriam nec accepisse ipsos existimant, Sen. de Ira, 2, 5, 1: intemperantiam in morbo suam experti parere ipsis vetant,

    id. ib. 3, 13, 5:

    sciunt ipsos omnia habere communia,

    id. Ep. 6, 3; 22, 10 et saep.; cf.:

    verum est etiam iis, qui aliquando futuri sint, esse propter ipsos consulendum,

    Cic. Fin. 3, 19, 64.—
    4.
    Ipse stands in free constr. with abl. absol. as with finite verb (cf. also quisque;

    only freq. in Liv. and post-Aug. writers): cum dies venit, causa ipse pro se dicta, quindecim milibus aeris damnatur,

    Liv. 4, 44, 10 Weissenb. ad loc.:

    Romani imperatores, junctis et ipsi exercitibus... ad sedem hostium pervenere,

    id. 29, 2, 2:

    C. Popilius, dimissis et ipse Atticis navibus... pergit,

    id. 45, 10, 2; cf.:

    Catilina et Autronius parabant consules interficere, ipsi fascibus conreptis Pisonem cum exercitu mittere,

    Sall. C. 18, 5:

    amisso et ipse Pacoro,

    Tac. G. 37; cf. also the emphatic use of ipse (like quisque) with abl. of gerund (freq. in Liv.):

    adsentando indignandoque et ipse,

    Liv. 40, 23, 1:

    cogendo ipse,

    id. 39, 49, 3:

    agendo ipse,

    id. 41, 24, 2:

    aestimando ipse secum,

    id. 25, 23, 11 et saep.
    Ipse is very rarely strengthened by the suffix -met:

    ipsemet abiit,

    Plaut.
    Am. prol. 102:

    ipsimet nobis,

    Cic. Verr. 2, 3, 1, § 3:

    ipsemet profugiam,

    Sen. Ep. 117, 21; also Front. Aq. 74 ex conj.— Sup.: Com. Ergo ipsusne es? Charm. Ipsissumus, his own very self, Plaut. Trin. 4, 2, 146; cf. Gr. autotatos, Aristoph. Plut. 83; so,

    ipsimus and ipsima, for dominus and domina (cf II. A. supra),

    Petr. 75, 11; and:

    ipsimi nostri,

    id. 63, 3 Büch. ex conj.

    Lewis & Short latin dictionary > ipse

  • 20 ipsus

    ipse ( ipsus, Cato, R. R. 70; 71; Plaut. Ps. 4, 7, 43; id. Trin. 2, 2, 40; 3, 1, 10 et saep.; Ter. And. 3, 2, 15; id. Eun. 3, 4, 8, id. Hec. 3, 5, 5; Jusjur. Milit. ap. Gell. 16, 4, 4 al.), a, um (ipsud, Gloss. Philox.); gen. ipsīus ( poet. also ipsĭus, Cat. 64, 43; Verg. A. 1, 114; 2, 772 al.; and dissyl. Ter. Heaut. 3, 3, 15; id. Phorm. 4, 5, 13: ipsi, Afran. ap. Prisc. 694); dat. ipsi (ipso, App. M. 10, p. 243, 24); pron. demonstr. [is - pse for pte; cf. sua-pte and -pote in ut-pote; root in potis; Sanscr. patis, lord, master; hence, = he, the master, himself, etc.; cf. Pott. Etym. Forsch. 2, 866 sq.; Fick, Vergl. Wörterb. p. 116. Hence, in the original form, the pronoun is was declined, while the suffix was unchanged; thus eopte = eo ipso, Paul. ex Fest. p. 110:

    eapse = ea ipsa,

    id. p. 77; nom. sing. eapse, Plaut. Curc. 1, 3, 4; id. Cist. 1, 2, 17; id. Rud. 2, 3, 80; 2, 5, 21 al.; acc. eumpse, Plaut. Most. 1, 4, 32:

    eampse,

    Plaut. Aul. 5, 7; id. Cist. 1, 3, 22; id. Men. 5, 2, 22 al.; abl. eopse, Plaut. Curc, 4, 3, 6:

    eāpse,

    id. Trin. 4, 2, 132; id. Curc. 4, 3, 2; v. Neue, Formenl. 2, 197 sq.], = autos, self, in person, he (emphatic), himself, herself, itself, used both substantively and adjectively, to denote that person (thing) of which something is eminently or exclusively predicated.
    I.
    In gen.
    A.
    With substt. or pronn.
    1.
    Expressing eminence or distinction:

    ipse ille Gorgias... in illo ipso Platonis libro,

    Cic. de Or. 3, 32, 129:

    ille ipse Marcellus,

    id. Verr. 2, 2, 2, § 4:

    natura ipsa,

    id. Brut. 29, 112:

    dicet pro me ipsa virtus,

    id. Fin. 2, 20, 65:

    ipsa res publica,

    id. Fam. 3, 11, 3:

    neque enim ipse Caesar est alienus a nobis,

    id. ib. 6, 10, 2:

    ipse Moeris,

    Verg. E. 8, 96:

    rex ipse Aeneas,

    id. A. 1, 575:

    ipse aries,

    id. E. 3, 95:

    ductores ipsi,

    id. A. 1, 189:

    si in ipsa arce habitarem,

    Liv. 2, 7, 10;

    esp. freq. with names of gods, etc.: naturas quas Juppiter ipse Addidit,

    Verg. G. 4, 149; id. A. 3, 222; Hor. C. 1, 16, 12:

    Pater ipse,

    Verg. G. 1, 121; Tib. 1, 4, 23:

    Venus ipsa,

    Hor. C. 2, 8, 13; Ov. H. 19, 159:

    ipse pater Pluton,

    Verg. A. 7, 327 et saep.—Prov.:

    audentes deus ipse juvat,

    Ov. M. 10, 586.—
    2.
    For emphasis or in contrast, very, just, precisely, self, in person:

    adest optime ipse frater,

    Ter. Eun. 5, 2, 66:

    in orationibus hisce ipsis,

    Cic. de Or. 1, 16, 73:

    ea ipsa hora,

    id. Fam. 7, 23, 4:

    nec carmina nobis Ipsa placent: ipsae rursus concedite silvae,

    Verg. E. 10, 63:

    tute ipse his rebus finem praescripsti,

    Ter. And. 1, 1, 124:

    lepide ipsi hi sunt capti,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 91:

    ego enim ipse cum eodem isto non invitus erraverim,

    Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    ipse ille divinationis auctor,

    id. Div. 2, 28, 61:

    cariorem esse patriam quam nosmet ipsos,

    id. Fin. 3, 19, 64:

    eaque ipsa causa belli fuit,

    the very, the true cause, Liv. 1, 57, 1; esp. with is, in all persons and numbers:

    estne hic Philto? Is hercle'st ipsus,

    Plaut. Trin. 2, 4, 31:

    cui tutor is fuerat ipse,

    Liv. 5, 33, 3:

    jam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi,

    even, Cic. Fin. 2, 28, 93 (Madv.); id. de Or. 2, 30, 132:

    tempus ad id ipsum congruere,

    Liv. 1, 5, 5:

    duum vir ad id ipsum creatus,

    id. 2, 42, 5:

    Tullius et eos ipsos et per eos multitudinem aliam deduxit,

    id. 2, 38, 1:

    eorum ipsorum facta (opp. loca in quibus, etc.),

    Cic. Fin. 5, 1, 2:

    nec vero clarorum virorum post mortem honores permanerent, si nihil eorum ipsorum animi efficerent,

    id. de Sen. 22, 80:

    ad eum ipsum honorem deferre,

    Liv. 3, 51, 3; so sometimes with an inf. or subst.-clause:

    ipsum dicere ineptum,

    Cic. de Or. 1, 24, 112:

    quid juvat quod ante initum tribunatum veni, si ipsum, quod veni, nihil juvat?

    the mere fact, the fact alone, id. Att. 11, 9, 1:

    ipsum, quod habuisti,

    Sen. Cons. ad Marc. 12, 2:

    et ipsum, quod sum victus, ama,

    Luc. 8, 78.— Esp. in legal phrase: ipso jure, by the letter of the law, in legal strictness or precision, Gai Inst. 2, 198; 3, 181; 4, 106 sqq. et saep.—
    B.
    Alone, emphatically taking the place of an omitted person. or demonstr. pron.: Ar. Ubi is nunc est? He. Ubi ego minume atque ipsus se volt maxume, Plaut. Capt. 3, 4, 108; 4, 1, 10: Su. Is ipsusne's? Ch. Aio: Su. Ipsus es? id. Trin. 4, 2, 146:

    atque ipsis, ad quorum commodum pertinebat, durior inventus est Coelius,

    Caes. B. C. 3, 20, 4:

    quaeram ex ipsā,

    Cic. Cael. 14:

    tempus, quo ipse eos sustulisset, ad id ipsum congruere,

    Liv. 1, 5, 5:

    agrum dare immunem ipsi, qui accepisset, liberisque,

    id. 21, 45, 5; 9, 34, 18; 10, [p. 999] 6, 10:

    laeta et ipsis qui rem gessere expugnatio fuit,

    id. 28, 4, 1:

    a nobis exposita, ut ab ipsis, qui eam disciplinam probant,

    Cic. Fin. 1, 5, 13.—So freq. in Cic. before a rel.:

    ut de ipso, qui judicarit, judicium fieri videretur,

    Cic. Inv. 1, 44, 82:

    ipsi omnia, quorum negotium est, ad nos deferunt,

    id. de Or. 1, 58, 250; 2, 14, 60; id. Div. in Caecil. 4, 13; v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 28, 93:

    nullis definitionibus utuntur, ipsique dicunt ea se modo probare, quibus natura tacita assentiatur,

    Cic. Fin. 3, 12, 40 Madv. —
    C.
    To make prominent one of two or more subjects of any predicate, he ( she, il), for his part, he too, also, as well.
    1.
    Ipse alone:

    litterae Metello Capuam adlatae sunt a Clodia, quae ipsa transiit,

    i. e. also, in person, Cic. Att. 9, 6, 3:

    Italiam ornare quam domum suam maluit: quamquam Italia ornata domus ipsa mihi videtur ornatior,

    id. Off. 2, 22, 76:

    tris ipse excitavit recitatores,

    he too, id. Clu. 51, 141:

    neque tanti timoris sum ut ipse deficiam,

    Caes. B. C. 2, 31, 8:

    Jugurtha, tametsi regem ficta locutum intellegebat, et ipse longe aliter animo agitabat,

    Sall. J. 11, 1:

    hoc Rhipeus, hoc ipse Dymas omnisque juventus Laeta facit,

    Verg. A. 2, 394.—
    2.
    With conjunctions.
    (α).
    With etiam (class.):

    ipse etiam Fufidius in numero fuit,

    Cic. Brut. 29, 112: scribebat orationes quas alii dicerent: quamquam is etiam ipse scripsit eas, quibus pro se est usus, sed non sine Aelio;

    his enim scriptis etiam ipse interfui,

    id. ib. 56, 206 sq. —
    (β).
    With quoque:

    quippe quia plebs senatus consultum solvit, ipsi quoque solutum vultis,

    Liv. 3, 21, 4:

    consul, quia collegae decretum triumphum audivit, ipse quoque triumphi flagitator Romam rediit,

    id. 8, 12, 9:

    cum subito Sulpicius et Albinovanus objecissent catervas, ipse quoque (Sulla) jaculatus, etc.,

    Flor. 3, 21, 7.—
    (γ).
    With et (et ipse = kai autos, ipse etiam; rare in Cic.; cf.

    Zumpt, Gram. § 698): tamen et ipsi tuae familiae genere et nomine continebuntur,

    Cic. Caecin. 20, 58:

    deseret eos quos una scis esse, cum habeat praesertim et ipse cohortis triginta?

    id. Att. 8, 7, 1; id. de Or. 1, 46, 202:

    Cornelius dictatorem Aemilium dixit, et ipse ab eo magister equitum est dictus,

    Liv. 4, 31, 5:

    credo ego vos, socii, et ipsos cernere,

    id. 21, 21, 3:

    Cornelio minus copiarum datum, quia L. Manlius praetor et ipse cum praesidio in Galliam mittebatur,

    id. 21, 17, 7:

    qui et ipse crus fregerat,

    Suet. Aug. 43:

    Antoninus Commodus nihil paternum habuit, nisi quod contra Germanos feliciter et ipse pugnavit,

    Eutr. 8, 7:

    virtutes et ipsae taedium pariunt,

    Quint. 9, 4, 43. —
    (δ).
    With nec ( = ne ipse quidem):

    primis repulsis Maharbal cum majore robore virorum missus nec ipse eruptionem cohortium sustinuit,

    Liv. 23, 18, 4:

    nihil moveri viderunt, nec ipsi quicquam mutarunt,

    id. 37, 20, 8:

    neque ipsi,

    id. 30, 42, 7: crimina non quidem nec ipsa mediocria;

    sed quid ista sunt prae iis, etc.,

    id. 34, 32, 9.
    II.
    Esp.
    A.
    By way of eminence, ipse is used to indicate the chief person, host, master, teacher, etc.:

    ipsa, the mistress, etc.: ipsus tristis,

    Ter. And. 2, 2, 23:

    ipsum praesto video,

    id. ib. 2, 5, 3:

    ego eo quo me ipsa misit,

    Plaut. Cas. 4, 2, 10:

    suam norat ipsam tam bene, quam puella matrem,

    Cat. 3, 7 (Müll., ipsa); cf.:

    Pythagorei respondere solebant, ipse dixit,

    i. e. Pythagoras, Cic. N. D. 1, 5, 10; cf.:

    nec hoc oratori contingere inter adversarios quod Pythagorae inter discipulos potest ipse dixit,

    Quint. 11, 1, 27:

    cum veniat lectica Mathonis plena ipso,

    the great man, Juv. 1, 33:

    anseris ante ipsum jecur,

    before the host, id. 5, 114.—
    B.
    Of or by one ' s self, of one ' s own accord = suā sponte, ultro:

    videar non ipse promisisse (opp. to fortuito),

    Cic. de Or. 1, 24, 111:

    de manibus delapsa arma ipsa ceciderunt,

    id. Off. 1, 22, 77:

    valvae clausae se ipsae aperuerunt,

    id. Div. 1, 37, 74:

    ipsae lacte domum referent distenta capellae Ubera,

    Verg. E. 4, 21:

    ipsi potum venient juvenci,

    id. ib. 7, 11; cf.:

    aliae ipsae Sponte sua veniunt,

    id. G. 2, 10:

    fruges sponte sua (tellus) primum ipsa creavit,

    Lucr. 2, 11, 58; and autai for automatoi, Theocr. Idyll. 11, 12.—
    C.
    Himself exclusively.
    1.
    By or in one ' s self, alone:

    haec ipse suo tristi cum corde volutat,

    Verg. A. 6, 185:

    his actis, aliud genitor secum ipse volutat,

    id. ib. 12, 843: tempus secum ipsa Exigit, id. ib. 4, 475:

    quam facile exercitu soclos conservaturus sit, qui ipso nomine ac rumore defenderit,

    Cic. de Imp. Pomp. 15, 45:

    multa secum ipse volvens,

    Sall. C. 32, 1:

    aestimando ipse secum,

    Liv. 25, 23, 11.—
    2.
    In one ' s self, for one ' s own sake:

    ipsam aequitatem et jus ipsum amare,

    Cic. Leg. 1, 18, 48.—
    3.
    Of one ' s self, of one ' s own nature, etc.:

    erat ipse immani acerbāque naturā Oppianicus,

    Cic. Clu. 15, 44:

    duo imperatores, ipsi pares, ceterum opibus disparibus,

    Sall. J. 52, 1:

    natura serpentium, ipsa perniciosa, siti accenditur,

    id. ib. 89, 5.—
    D.
    With advv. of time.
    1.
    Nunc ipsum, just now, at this very time:

    nunc ipsum exurit,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 16:

    nunc ipsum non dubitabo rem tantam adicere,

    Cic. Att. 7, 3, 2; 8, 9, 2:

    nunc tamen ipsum sine te esse non possum,

    id. ib. 12, 16. —
    2.
    Tum ipsum, just then, at that very time:

    id, quod aliquando posset accidere, ne tum ipsum accideret, timere,

    Cic. de Or. 1, 27, 124:

    ratio largitionum vitiosa est, temporibus necessaria, et tum ipsum ad facultates accommodanda est,

    id. Off. 2, 17, 60:

    et tum ipsum, cum immolare velis, extorum fieri mutatio potest,

    id. Div. 1, 52, 118; cf. id. Fin. 2, 20, 65 Madv.—
    E.
    With numerals, just, exactly, precisely (opp. fere):

    triginta dies erant ipsi, cum, etc.,

    Cic. Att. 3, 21 init.:

    ipsas undecim esse legiones,

    id. Fam. 6, 18, 2:

    nam cum dixisset minus 1000 (sc. milia), populus cum risu acclamavit, ipsa esse,

    id. Caecin. 10, 28; cf. id. Brut. 15, 61; 43, 162:

    ipso vigesimo anno,

    id. Verr. 2, 2, 9, § 25. —
    F.
    In reflexive uses,
    1.
    Ipse strengthens the subject when opposed in thought to other agents; the object, when opposed to other objects; cf. Zumpt, Gram. § 696; Kennedy, Gram. § 67, 3; Madv. Gram. § 487, 6. — Hence,
    a.
    With subject.
    (α).
    In gen.:

    non egeo medicina (i. e. ut alii me consolentur), me ipse consolor,

    Cic. Lael. 3, 10:

    Junius necem sibi ipse conscivit,

    id. N. D. 2, 3, 7:

    neque potest exercitum is continere imperator, qui se ipse non continet,

    id. de Imp. Pomp. 13, 38:

    Artaxerxes se ipse reprehendit,

    Nep. Dat. 5:

    ipsa se virtus satis ostendit,

    Sall. J. 85; cf.:

    deponendo tutelam ipse in se unum omnium vires convertit,

    Liv. 24, 4, 9:

    deforme etiam est de se ipsum praedicare,

    Cic. Off. 1, 38, 137.—
    (β).
    With special emphasis, ipse is joined to the subject to indicate its relation to itself as both subject and object, though the antithesis would suggest another case (Cic.):

    cum iste sic erat humilis atque demissus, ut non modo populo Romano, sed etiam sibi ipse condemnatus videretur,

    Cic. Verr. 1, 6, 17:

    si quis ipse sibi inimicus est,

    id. Fin. 5, 10, 28:

    qui ipsi sibi bellum indixissent,

    id. ib. 5, 10, 29:

    quoniam se ipsi omnes natura diligant,

    id. ib. 3, 18, 59:

    nam si ex scriptis cognosci ipsi suis potuissent,

    id. de Or. 2, 2, 8.—
    b.
    With object:

    neque vero ipsam amicitiam tueri (possumus), nisi aeque amicos et nosmet ipsos diligamus,

    Cic. Fin. 1, 20, 67:

    omne animal se ipsum diligit,

    id. ib. 5, 9, 24:

    fac ut diligentissime te ipsum custodias,

    id. Fam. 9, 14, 8:

    Pompeianus miles fratrem suum, dein se ipsum interfecit,

    Tac. H. 3, 51:

    Lentulum, quem mihi ipsi antepono,

    Cic. Fam. 3, 7, 5.—
    2.
    Ipse defines the subject of a reflexive pronoun:

    natura movet infantem, sed tantum ut se ipse diligat (where ipse shows that se refers to infantem),

    Cic. Fin. 2, 10, 33: proinde consulant sibi ipsi;

    jubeant abire se,

    Just. 16, 4, 15:

    neque prius vim adhibendam putaverunt, quam se ipse indicasset,

    Nep. Paus. 4:

    in portis murisque sibimet ipsos tecta coëgerat aedificare,

    Liv. 27, 3, 2 (cf. 1. a. supra).—
    3.
    Ipse stands for the reflexive pronoun,
    a.
    Where the person or thing referred to is to be emphatically distinguished from others (class.):

    cum omnes se expetendos putent, nec id ob aliam rem, sed propter ipsos, necesse est ejus etiam partes propter se expeti, etc.,

    Cic. Fin. 5, 17, 46:

    quis umquam consul senatum ipsius decretis parere prohibuit?

    id. Sest. 14, 32:

    quos, quidquid ipsis expediat, facturos arbitrabimur,

    id. Fin. 2, 35, 117:

    qui negant se recusare, quo minus, ipsis mortuis, terrarum deflagratio consequatur,

    id. ib. 3, 19, 64:

    nec quid ipsius natura sit intellegit,

    id. ib. 5, 9, 24.—
    b.
    In a subordinate clause, to point out either the subject of the principal clause, or the chief agent or speaker;

    esp. where se or sibi is already applied to the subject of the subordinate clause: ne ob eam rem aut suae magnopere virtuti tribueret aut ipsos despiceret,

    Caes. B. G. 1, 13, 5:

    legatos ad consulem mittit, qui tantum modo ipsi liberisque vitam peterent,

    Sall. J. 16, 2; cf.:

    ipsis mortuis,

    Cic. Fin. 3, 19, 64:

    supra nihil, quantum in ipso est, praetermittere quo minus, etc.,

    id. Leg. 1, 21, 56:

    ipsius,

    id. ib. 2, 22, 55:

    nihil umquam audivi... nihil de re publica gravius, nihil de ipso modestius, i. e. de ipso dicente,

    id. Balb. 1, 2: id quod ipsum adjuvat (i. e. dicentem;

    opp. id quod adversario prodest),

    id. Inv. 1, 21, 30.—
    c.
    In gen., for an emphatic se or sibi (mostly post-Aug.; v. Madv. ad Cic. Fin. 3, 12, 40):

    nam ipsis certum esse, etc.,

    Liv. 35, 46, 13:

    pravitas consulum discordiaque inter ipsos,

    id. 4, 26, 6:

    inexperta remedia haud injuria ipsis esse suspecta,

    Curt. 3, 5, 15:

    Graecis nuntiare jubet, ipsum quidem gratias agere, etc.,

    id. 3, 8, 7:

    dixit, ab illo deo ipsos genus ducere,

    id. 4, 2, 3:

    a quibus nec acceperunt injuriam nec accepisse ipsos existimant, Sen. de Ira, 2, 5, 1: intemperantiam in morbo suam experti parere ipsis vetant,

    id. ib. 3, 13, 5:

    sciunt ipsos omnia habere communia,

    id. Ep. 6, 3; 22, 10 et saep.; cf.:

    verum est etiam iis, qui aliquando futuri sint, esse propter ipsos consulendum,

    Cic. Fin. 3, 19, 64.—
    4.
    Ipse stands in free constr. with abl. absol. as with finite verb (cf. also quisque;

    only freq. in Liv. and post-Aug. writers): cum dies venit, causa ipse pro se dicta, quindecim milibus aeris damnatur,

    Liv. 4, 44, 10 Weissenb. ad loc.:

    Romani imperatores, junctis et ipsi exercitibus... ad sedem hostium pervenere,

    id. 29, 2, 2:

    C. Popilius, dimissis et ipse Atticis navibus... pergit,

    id. 45, 10, 2; cf.:

    Catilina et Autronius parabant consules interficere, ipsi fascibus conreptis Pisonem cum exercitu mittere,

    Sall. C. 18, 5:

    amisso et ipse Pacoro,

    Tac. G. 37; cf. also the emphatic use of ipse (like quisque) with abl. of gerund (freq. in Liv.):

    adsentando indignandoque et ipse,

    Liv. 40, 23, 1:

    cogendo ipse,

    id. 39, 49, 3:

    agendo ipse,

    id. 41, 24, 2:

    aestimando ipse secum,

    id. 25, 23, 11 et saep.
    Ipse is very rarely strengthened by the suffix -met:

    ipsemet abiit,

    Plaut.
    Am. prol. 102:

    ipsimet nobis,

    Cic. Verr. 2, 3, 1, § 3:

    ipsemet profugiam,

    Sen. Ep. 117, 21; also Front. Aq. 74 ex conj.— Sup.: Com. Ergo ipsusne es? Charm. Ipsissumus, his own very self, Plaut. Trin. 4, 2, 146; cf. Gr. autotatos, Aristoph. Plut. 83; so,

    ipsimus and ipsima, for dominus and domina (cf II. A. supra),

    Petr. 75, 11; and:

    ipsimi nostri,

    id. 63, 3 Büch. ex conj.

    Lewis & Short latin dictionary > ipsus

См. также в других словарях:

  • interficere — index dispatch (put to death), kill (defeat), kill (murder), slay Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton …   Law dictionary

  • Die Bürgschaft — Musenalmanach 1799 Seite 176 Die Bürgschaft ist eine Ballade von Friedrich von Schiller. Sie entstand im Sommer 1798 um dieselbe Zeit wie die Ballade Der Kampf mit dem Drachen und wurde wie diese im Musenalmanach 1799 erstmals veröffentlicht.… …   Deutsch Wikipedia

  • kill — I (defeat) verb abolish, abrogate, annul, arrest, beat, block, cancel, check, conficere, counteract, crush, destroy, devitalize, dispatch, extinguish, interficere, invalidate, nullify, overthrow, overturn, prevail over, put down, quash, quell,… …   Law dictionary

  • interfecto — (Del lat. interfectus < interficere, matar.) ► adjetivo/ sustantivo 1 DERECHO Se refiere a la persona que ha muerto de manera violenta: ■ es necesario realizar la autopsia al interfecto. 2 coloquial Se aplica a la persona de la cual se está… …   Enciclopedia Universal

  • VENEFICIUM — dictum apud Romanos, si venenô caedes facta esset: quemadmodum crimen inter Sicarios, si ferrô aut telô; Parricidium, si Parentibus aut propinquis nex esset illata. De duobus prioribus, praeter antiquas, quarum memoria obliterata est, exstat… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • tuer — Tuer, Il vien de {{t=g}}tuô,{{/t}} id est macto, occido. Tuer aucun, Aliquem caedere, Occidere, Exanimare, Necare, Abnecare, Enecare, Obtruncare, Perimere, Animam alicui adimere, Vitam adimere, Interimere, Extinguere animam alicui, Mortem inferre …   Thresor de la langue françoyse

  • Who Killed Amanda Palmer — Infobox Album Name = Who Killed Amanda Palmer Type = Album Artist = Amanda Palmer Released = Startdate|2008|09|16 Recorded = 2007 2008 in Nashville, TN, Seattle, WA, Cotati, CA, San Francisco, CA, and Edinburgh, Scotland Genre = Dark cabaret… …   Wikipedia

  • Who Killed Amanda Palmer — Studioalbum von Amanda Palmer Veröffentlichung 2008 Label Roadrunner Records …   Deutsch Wikipedia

  • Conspiración de Catilina — Este artículo trata sobre la conspiración en si. Para la obra de Salustio Crispo, véase De Catilinae coniuratione. Un nombre destaco sobre los demás, Lucio Sergio Catilina a quien la aristocracia romana temía, a él y a sus planes económicos que… …   Wikipedia Español

  • Role and Reference Grammar — Die Role and Reference Grammar (RRG) ist eine strukturalistische und funktionale Grammatiktheorie, die von den beiden US amerikanischen Sprachwissenschaftlern Robert D. Van Valin Jr. und William A. Foley in den 1980er Jahren entwickelt wurde.… …   Deutsch Wikipedia

  • dispatch — I (act of putting to death) noun act of killing, act of slaying, assassination, bloodshed, death by violence, deathblow, destruction, disposal, doing away with, execution, extermination, homicide, killing, liquidation, massacre, murder II… …   Law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»