Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

innumerable

  • 1 milia

    mille, in the plur. mīlia (or millia;

    archaic, MEILIA,

    Inscr. Orell. 3308; abl. sing. milli, Lucil. ap. Gell. 1, 16, and ap. Macr. S. 1, 5), num. adj. [Sanscr. root mil-, combine, associate; Gr. homilos; cf. miles], a thousand, thousands.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., sometimes in sing. subst, with gen.; in plur, only subst. with gen.: equites mille viā breviore praemissi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9, 3:

    mille et quingentis passibus abesse,

    Caes. B. G. 1, 22.—With gen.:

    mille drachumarum Olympicūm,

    Plaut. Trin. 2, 4, 23:

    spondeo et mille auri Philippum dotis,

    id. ib. 5, 2, 34; cf.:

    mille nummūm,

    Cic. Phil. 6, 5, 15; id. ap. Gell. 1, 16, 5:

    mille denariūm,

    Gell. 1, 16, 9:

    mille quingentos aeris in censum adferre,

    Cic. Rep. 2, 22, 40: ibi occiditur mille hominum, Quadrig. ap. Gell. 1, 16, 1:

    hominum mille versabatur,

    Cic. Mil. 20, 53.—So with verb in sing., Cic. Att. 4, 16, 14; Plaut. Truc. 2, 6, 4; Ter. Heaut. 3, 3, 40:

    mille equitum,

    Caes. B. C. 3, 84; Liv. 21, 61:

    mille militum,

    Nep. Milt. 5, 1: plus mille et centum annorum est, Varr. ap. Gell. 1, 16, 3:

    mille annorum,

    Plaut. Mil. 4, 2, 87: passuum, Cato ap. Gell. l. l.; Caes. B. G. 1, 25, 5 al.; cf. Zumpt, Gr. § 116.—In plur. with gen.:

    Thracum mille aut duo milia occidere,

    Cic. Phil. 14, 5, 12:

    sexcenta milia mundorum,

    id. N. D. 1, 34, 96.—Without gen.:

    censa sunt civium capita centum quadraginta tria milia septingenta quatuor,

    Liv. 35, 9:

    sagittarios tria milia numero habebat,

    Caes. B. C. 3, 4:

    tot milia, gentes Arma ferunt Italae,

    Verg. A. 9, 132:

    decem milia talenta,

    Hier. in Evang. Matt. 18, 24:

    quatuor milia, funditores et sagittarii,

    Liv. 37, 40, 9; cf. id. 37, 40, 11; 38, 38, 13; 37, 58, 4:

    tritici modios CXX milia polliceri,

    Caes. B. C. 2, 18, 4; 3, 4, 3:

    Graecis peditibus mercede conductis, triginta milibus, praepositus,

    Curt. 3, 9, 2; 9, 3, 21; 5, 1, 41; Liv. 34, 52, 7.—Distributively:

    in milia aeris asses singulos,

    on every thousand, Liv. 29, 15.—
    B.
    In partic.: mille passus, mille passuum, or simply mille, a thousand paces, i. e. a Roman mile, which is estimated at 1618 English yards, or 142 yards less than the English statute mile: milli passum dixit (sc. Lucilius) pro mille passibus... aperteque ostendit mille et vocabulum esse et singulari numero dici, Gell. 1, 16, 13; Cic. Att. 4, 16, 4:

    ultra quadringenta milia,

    id. ib. 3, 4.—Prov.: mille passuum mora, a mile's delay, i. e. a long delay, Plaut. Truc. 2, 3, 13; cf.:

    mille passuum commoratu's cantharum,

    id. Men. 1, 2, 64.—
    II.
    Transf., like the Gr. muria, a thousand, for innumerable, infinite (mostly poet.):

    mille pro uno Kaesones exstitisse,

    Liv. 3, 14, 4; 2, 28, 4:

    mille trahens varios adverso sole colores,

    Verg. A. 4, 701:

    tentat mille modis,

    Hor. C. 3, 7, 12:

    mille pericula saevae urbis,

    Juv. 3, 8; 12, 46:

    quomodo persequatur unus mille,

    Vulg. Deut. 32, 30. — Plur.:

    ante milia annorum,

    Plin. 14 praef. 1, § 3: milia tumulorum, Prud. cont. Symm. 1, 516:

    erat numerus eorum milia milium,

    Vulg. Apoc. 5, 11; so,

    mille alia, alia mille,

    innumerable others, Quint. 2, 15, 23; Sen. Ep. 24, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > milia

  • 2 mille

    mille, in the plur. mīlia (or millia;

    archaic, MEILIA,

    Inscr. Orell. 3308; abl. sing. milli, Lucil. ap. Gell. 1, 16, and ap. Macr. S. 1, 5), num. adj. [Sanscr. root mil-, combine, associate; Gr. homilos; cf. miles], a thousand, thousands.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., sometimes in sing. subst, with gen.; in plur, only subst. with gen.: equites mille viā breviore praemissi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9, 3:

    mille et quingentis passibus abesse,

    Caes. B. G. 1, 22.—With gen.:

    mille drachumarum Olympicūm,

    Plaut. Trin. 2, 4, 23:

    spondeo et mille auri Philippum dotis,

    id. ib. 5, 2, 34; cf.:

    mille nummūm,

    Cic. Phil. 6, 5, 15; id. ap. Gell. 1, 16, 5:

    mille denariūm,

    Gell. 1, 16, 9:

    mille quingentos aeris in censum adferre,

    Cic. Rep. 2, 22, 40: ibi occiditur mille hominum, Quadrig. ap. Gell. 1, 16, 1:

    hominum mille versabatur,

    Cic. Mil. 20, 53.—So with verb in sing., Cic. Att. 4, 16, 14; Plaut. Truc. 2, 6, 4; Ter. Heaut. 3, 3, 40:

    mille equitum,

    Caes. B. C. 3, 84; Liv. 21, 61:

    mille militum,

    Nep. Milt. 5, 1: plus mille et centum annorum est, Varr. ap. Gell. 1, 16, 3:

    mille annorum,

    Plaut. Mil. 4, 2, 87: passuum, Cato ap. Gell. l. l.; Caes. B. G. 1, 25, 5 al.; cf. Zumpt, Gr. § 116.—In plur. with gen.:

    Thracum mille aut duo milia occidere,

    Cic. Phil. 14, 5, 12:

    sexcenta milia mundorum,

    id. N. D. 1, 34, 96.—Without gen.:

    censa sunt civium capita centum quadraginta tria milia septingenta quatuor,

    Liv. 35, 9:

    sagittarios tria milia numero habebat,

    Caes. B. C. 3, 4:

    tot milia, gentes Arma ferunt Italae,

    Verg. A. 9, 132:

    decem milia talenta,

    Hier. in Evang. Matt. 18, 24:

    quatuor milia, funditores et sagittarii,

    Liv. 37, 40, 9; cf. id. 37, 40, 11; 38, 38, 13; 37, 58, 4:

    tritici modios CXX milia polliceri,

    Caes. B. C. 2, 18, 4; 3, 4, 3:

    Graecis peditibus mercede conductis, triginta milibus, praepositus,

    Curt. 3, 9, 2; 9, 3, 21; 5, 1, 41; Liv. 34, 52, 7.—Distributively:

    in milia aeris asses singulos,

    on every thousand, Liv. 29, 15.—
    B.
    In partic.: mille passus, mille passuum, or simply mille, a thousand paces, i. e. a Roman mile, which is estimated at 1618 English yards, or 142 yards less than the English statute mile: milli passum dixit (sc. Lucilius) pro mille passibus... aperteque ostendit mille et vocabulum esse et singulari numero dici, Gell. 1, 16, 13; Cic. Att. 4, 16, 4:

    ultra quadringenta milia,

    id. ib. 3, 4.—Prov.: mille passuum mora, a mile's delay, i. e. a long delay, Plaut. Truc. 2, 3, 13; cf.:

    mille passuum commoratu's cantharum,

    id. Men. 1, 2, 64.—
    II.
    Transf., like the Gr. muria, a thousand, for innumerable, infinite (mostly poet.):

    mille pro uno Kaesones exstitisse,

    Liv. 3, 14, 4; 2, 28, 4:

    mille trahens varios adverso sole colores,

    Verg. A. 4, 701:

    tentat mille modis,

    Hor. C. 3, 7, 12:

    mille pericula saevae urbis,

    Juv. 3, 8; 12, 46:

    quomodo persequatur unus mille,

    Vulg. Deut. 32, 30. — Plur.:

    ante milia annorum,

    Plin. 14 praef. 1, § 3: milia tumulorum, Prud. cont. Symm. 1, 516:

    erat numerus eorum milia milium,

    Vulg. Apoc. 5, 11; so,

    mille alia, alia mille,

    innumerable others, Quint. 2, 15, 23; Sen. Ep. 24, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > mille

  • 3 millia

    mille, in the plur. mīlia (or millia;

    archaic, MEILIA,

    Inscr. Orell. 3308; abl. sing. milli, Lucil. ap. Gell. 1, 16, and ap. Macr. S. 1, 5), num. adj. [Sanscr. root mil-, combine, associate; Gr. homilos; cf. miles], a thousand, thousands.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., sometimes in sing. subst, with gen.; in plur, only subst. with gen.: equites mille viā breviore praemissi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9, 3:

    mille et quingentis passibus abesse,

    Caes. B. G. 1, 22.—With gen.:

    mille drachumarum Olympicūm,

    Plaut. Trin. 2, 4, 23:

    spondeo et mille auri Philippum dotis,

    id. ib. 5, 2, 34; cf.:

    mille nummūm,

    Cic. Phil. 6, 5, 15; id. ap. Gell. 1, 16, 5:

    mille denariūm,

    Gell. 1, 16, 9:

    mille quingentos aeris in censum adferre,

    Cic. Rep. 2, 22, 40: ibi occiditur mille hominum, Quadrig. ap. Gell. 1, 16, 1:

    hominum mille versabatur,

    Cic. Mil. 20, 53.—So with verb in sing., Cic. Att. 4, 16, 14; Plaut. Truc. 2, 6, 4; Ter. Heaut. 3, 3, 40:

    mille equitum,

    Caes. B. C. 3, 84; Liv. 21, 61:

    mille militum,

    Nep. Milt. 5, 1: plus mille et centum annorum est, Varr. ap. Gell. 1, 16, 3:

    mille annorum,

    Plaut. Mil. 4, 2, 87: passuum, Cato ap. Gell. l. l.; Caes. B. G. 1, 25, 5 al.; cf. Zumpt, Gr. § 116.—In plur. with gen.:

    Thracum mille aut duo milia occidere,

    Cic. Phil. 14, 5, 12:

    sexcenta milia mundorum,

    id. N. D. 1, 34, 96.—Without gen.:

    censa sunt civium capita centum quadraginta tria milia septingenta quatuor,

    Liv. 35, 9:

    sagittarios tria milia numero habebat,

    Caes. B. C. 3, 4:

    tot milia, gentes Arma ferunt Italae,

    Verg. A. 9, 132:

    decem milia talenta,

    Hier. in Evang. Matt. 18, 24:

    quatuor milia, funditores et sagittarii,

    Liv. 37, 40, 9; cf. id. 37, 40, 11; 38, 38, 13; 37, 58, 4:

    tritici modios CXX milia polliceri,

    Caes. B. C. 2, 18, 4; 3, 4, 3:

    Graecis peditibus mercede conductis, triginta milibus, praepositus,

    Curt. 3, 9, 2; 9, 3, 21; 5, 1, 41; Liv. 34, 52, 7.—Distributively:

    in milia aeris asses singulos,

    on every thousand, Liv. 29, 15.—
    B.
    In partic.: mille passus, mille passuum, or simply mille, a thousand paces, i. e. a Roman mile, which is estimated at 1618 English yards, or 142 yards less than the English statute mile: milli passum dixit (sc. Lucilius) pro mille passibus... aperteque ostendit mille et vocabulum esse et singulari numero dici, Gell. 1, 16, 13; Cic. Att. 4, 16, 4:

    ultra quadringenta milia,

    id. ib. 3, 4.—Prov.: mille passuum mora, a mile's delay, i. e. a long delay, Plaut. Truc. 2, 3, 13; cf.:

    mille passuum commoratu's cantharum,

    id. Men. 1, 2, 64.—
    II.
    Transf., like the Gr. muria, a thousand, for innumerable, infinite (mostly poet.):

    mille pro uno Kaesones exstitisse,

    Liv. 3, 14, 4; 2, 28, 4:

    mille trahens varios adverso sole colores,

    Verg. A. 4, 701:

    tentat mille modis,

    Hor. C. 3, 7, 12:

    mille pericula saevae urbis,

    Juv. 3, 8; 12, 46:

    quomodo persequatur unus mille,

    Vulg. Deut. 32, 30. — Plur.:

    ante milia annorum,

    Plin. 14 praef. 1, § 3: milia tumulorum, Prud. cont. Symm. 1, 516:

    erat numerus eorum milia milium,

    Vulg. Apoc. 5, 11; so,

    mille alia, alia mille,

    innumerable others, Quint. 2, 15, 23; Sen. Ep. 24, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > millia

  • 4 innumerabilis

    innŭmĕrābĭlis, e innombrable.
    * * *
    innŭmĕrābĭlis, e innombrable.
    * * *
        Innumerabilis, et hoc innumerabile, pen. corr. Cic. Qu'on ne peult nombrer, Innumerable.

    Dictionarium latinogallicum > innumerabilis

  • 5 innumeralis

    innŭmĕrālis, e Lucr. c. innumerus.
    * * *
    innŭmĕrālis, e Lucr. c. innumerus.
    * * *
        Innumeralis, pen. prod. Adiect. Lucret. Qu'on ne scauroit nombrer, Innumerable, Sans nombre.

    Dictionarium latinogallicum > innumeralis

  • 6 īn-fīnītus

        īn-fīnītus adj.    with comp, not limited, infinite, endless, boundless, unlimited: altitudo: imperium: domini infinitā potestate, L.: sin cuipiam nimis infinitum videtur, too vast: quos erat infinitum nominare, an endless task.—Innumerable, countless: occupationes, numberless engagements, N.: multitudo librorum: hominum multitudo, Cs.—Indefinite: res est infinitior: conexa, indefinite conditional sentences.

    Latin-English dictionary > īn-fīnītus

  • 7 in-numerābilis

        in-numerābilis e, adj.,    countless, innumerable, immeasurable, immense: copiae: pondus auri: frumenti numerus: annorum series, H.

    Latin-English dictionary > in-numerābilis

  • 8 in-numerus

        in-numerus adj.,    countless, innumerable, numberless: gentes, V.: pyrae, V.: sagittae, O.

    Latin-English dictionary > in-numerus

  • 9 mīliēns or mīliēs (mīlli-)

        mīliēns or mīliēs (mīlli-) adv.    [mille], a thousand times, innumerable times: audire eadem, T.: genera iuris mutata sunt: non miliens perire est melius? a thousand times better.

    Latin-English dictionary > mīliēns or mīliēs (mīlli-)

  • 10 mīlle

        mīlle plur. mīlia or mīllia, num adj.    [MIL-], a thousand, ten hundred: mille non amplius equites, S.: civium capita centum quadraginta tria milia, L.: sagittarios tria milia numero habebat, Cs.: tot milia gentes Arma ferunt Italae, V.—As subst. with gen: mille nummūm: hominum mille versabantur: militum, N.: sescenta milia mundorum: multa avium milia, V.: argenti mille dederat mutuom, T.: in millia aeris asses singulos, on every thousand, L.—In the phrase, mille passuum, a thousand paces (a Roman mile, about 1618 English yards): abest a Larino XVIII milia passuum. —As subst n., a mile (sc. passuum): quot milia fundus abesset ab urbe: aberat mons ferme milia viginti, S.— A thousand, innumerable, infinite: mille pro uno Kaesones extitisse, L.: Mille trahens colores, V.: mille pericula saevae Urbis, Iu.
    * * *
    I
    thousand (men); thousands (pl.)
    II
    millesimus -a -um, milleni -ae -a, milie(n)s NUM
    thousand; a thousand

    mille passuum -- thousand paces = a mile

    Latin-English dictionary > mīlle

  • 11 trecentī

        trecentī ae, a, num adj.    [tres+centum], three hundred: se trecentosque eos opposuit hostibus: iuvenes, V.: milia modium tritici, L.: amatorem trecentae cohibent catenae, i. e. innumerable, H.
    * * *
    -ae -a, trecentesimus -a -um, treceni -ae -a, trecentie(n)s NUM
    three hundred; (used to denote a large number)

    Latin-English dictionary > trecentī

  • 12 immensus

    immensa, immensum ADJ
    immeasurable, immense/vast/boundless/unending; infinitly great; innumerable

    Latin-English dictionary > immensus

  • 13 inmensus

    inmensa, inmensum ADJ
    immeasurable, immense/vast/boundless/unending; infinitly great; innumerable

    Latin-English dictionary > inmensus

  • 14 innumerabilis

    innumerabilis, innumerabile ADJ
    innumerable, countless, numberless; without number; immense

    Latin-English dictionary > innumerabilis

  • 15 innumeralis

    innumeralis, innumerale ADJ
    countless, innumerable

    Latin-English dictionary > innumeralis

  • 16 innumerus

    innumera, innumerum ADJ
    innumerable, countless, numberless; without number; immense

    Latin-English dictionary > innumerus

  • 17 milies

    thousand times; innumerable times

    Latin-English dictionary > milies

  • 18 dico

    1.
    dĭco, āvi, ātum, 1 (dixe for dixisse, Val. Ant. ap. Arn. 5, 1; DICASSIT dixerit, Paul. ex Fest. p. 75, 15; rather = dicaverit), v. a. [orig. the same word with 2. dīco; cf. the meaning of abdĭco and abdīco, of indĭco and indīco, dedĭco, no. II. A. al., Corss. Ausspr. 1, 380].
    I.
    To proclaim, make known. So perh. only in the foll. passage: pugnam, Lucil. ap. Non. 287, 30.—Far more freq.,
    II.
    Relig. t. t., to dedicate, consecrate, devote any thing to a deity or to a deified person (for syn. cf.: dedico, consecro, inauguro).
    A.
    Prop.: et me dicabo atque animam devotabo hostibus, Att. ap. Non. 98, 12:

    donum tibi (sc. Jovi) dicatum atque promissum,

    Cic. Verr. 2, 5, 72; cf.:

    ara condita atque dicata,

    Liv. 1, 7 (for which aram condidit dedicavitque, id. 28, 46 fin.); so,

    aram,

    id. 1, 7; 1, 20:

    capitolium, templum Jovis O. M.,

    id. 22, 38 fin.:

    templa,

    Ov. F. 1, 610:

    delubrum ex manubiis,

    Plin. 7, 26, 27, § 97:

    lychnuchum Apollini,

    id. 34, 3, 8, § 14:

    statuas Olympiae,

    id. 34, 4, 9, § 16:

    vehiculum,

    Tac. G. 40:

    carmen Veneri,

    Plin. 37, 10, 66, § 178; cf. Suet. Ner. 10 fin. et saep.:

    cygni Apollini dicati,

    Cic. Tusc. 1, 30, 73.—
    2.
    With a personal object, to consecrate, to deify (cf. dedico, no. II. A. b.):

    Janus geminus a Numa dicatus,

    Plin. 34, 7, 16, § 34:

    inter numina dicatus Augustus,

    Tac. A. 1, 59.—
    B.
    Transf., beyond the relig. sphere.
    1.
    To give up, set apart, appropriate a thing to any one: recita;

    aurium operam tibi dico,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 72; so,

    operam,

    id. Ps. 1, 5, 147; Ter. Ph. 1, 2, 12:

    hunc totum diem tibi,

    Cic. Leg. 2, 3, 7:

    tuum studium meae laudi,

    id. Fam. 2, 6, 4:

    genus (orationis) epidicticum gymnasiis et palaestrae,

    id. Or. 13, 42:

    librum Maecenati,

    Plin. 19, 10, 57, § 177; cf.:

    librum laudibus ptisanae,

    id. 18, 7, 15, § 75 al.:

    (Deïopeam) conubio jungam stabili propriamque dicabo,

    Verg. A. 1, 73; cf. the same verse, ib. 4, 126:

    se Crasso,

    Cic. de Or. 3, 3, 11; cf.: se Remis in clientelam, * Caes. B. G. 6, 12, 7:

    se alii civitati,

    to become a free denizen of it, Cic. Balb. 11, 28;

    for which: se in aliam civitatem,

    id. ib. 12 fin.
    * 2.
    (I. q. dedico, no. II. A.) To consecrate a thing by using it for the first time:

    nova signa novamque aquilam,

    Tac. H. 5, 16.— Hence, dĭcātus, a, um, P. a. (acc. to no. II.), devoted, consecrated, dedicated:

    loca Christo dedicatissima, August. Civ. Dei, 3, 31: CONSTANTINO AETERNO AVGVSTO ARRIVS DIOTIMVS... N. M. Q. (i. e. numini majestatique) EIVS DICATISSIMVS,

    Inscr. Orell. 1083.
    2.
    dīco, xi, ctum, 3 ( praes. DEICO, Inscr. Orell. 4848; imp. usu. dic; cf. duc, fac, fer, from duco, etc., DEICVNTO, and perf. DEIXSERINT, P. C. de Therm. ib. 3673; imp. dice, Naev. ap. Fest. p. 298, 29 Müll.; Plaut. Capt. 2, 2, 109; id. Bac. 4, 4, 65; id. Merc. 1, 2, 47 al.; cf. Quint. 1, 6, 21; fut. dicem = dicam, Cato ap. Quint. 1, 7, 23; cf. Paul. ex Fest. p. 72, 6 Müll.—Another form of the future is dicebo, Novius ap. Non. 507 (Com. v. 8 Rib.). — Perf. sync.:

    dixti,

    Plaut. As. 4, 2, 14; id. Trin. 2, 4, 155; id. Mil. 2, 4, 12 et saep.; Ter. And. 3, 1, 1; 3, 2, 38; id. Heaut. 2, 3, 100 et saep.; Cic. Fin. 2, 3, 10; id. N. D. 3, 9, 23; id. Caecin. 29, 82; acc. to Quint. 9, 3, 22.— Perf. subj.:

    dixis,

    Plaut. Capt. 1, 2, 46; Caecil. ap. Gell. 7, 17 fin.:

    dixem = dixissem,

    Plaut. Pseud. 1, 5, 84; inf. dixe = dix isse, Plaut. Fragm. ap. Non. 105, 23; Varr. ib. 451, 16; Arn. init.; Aus. Sept. Sap. de Cleob. 8; inf. praes. pass. dicier, Ter. Eun. 4, 4, 32; Vatin. in Cic. Fam. 5, 9 al.), v. a. [root DIC = DEIK in deiknumi; lit., to show; cf. dikê, and Lat. dicis, ju-dex, dicio], to say, tell, mention, relate, affirm, declare, state; to mean, intend (for syn. cf.: for, loquor, verba facio, dicto, dictito, oro, inquam, aio, fabulor, concionor, pronuntio, praedico, recito, declamo, affirmo, assevero, contendo; also, nomino, voco, alloquor, designo, nuncupo; also, decerno, jubeo, statuo, etc.; cf. also, nego.—The person addressed is usually put in dat., v. the foll.: dicere ad aliquem, in eccl. Lat., stands for the Gr. eipein pros tina, Vulg. Luc. 2, 34 al.; cf. infra I. B. 2. g).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    Amphitruonis socium nae me esse volui dicere,

    Plaut. Am. 1, 1, 228:

    advenisse familiarem dicito,

    id. ib. 1, 1, 197:

    haec uti sunt facta ero dicam,

    id. ib. 1, 1, 304; cf. ib. 2, 1, 23:

    signi dic quid est?

    id. ib. 1, 1, 265:

    si dixero mendacium,

    id. ib. 1, 1, 43; cf.

    opp. vera dico,

    id. ib. 1, 1, 238 al.:

    quo facto aut dicto adest opus,

    id. ib. 1, 1, 15; cf.:

    dictu opus est,

    Ter. Heaut. 5, 1, 68:

    nihil est dictu facilius,

    id. Phorm. 2, 1, 70:

    turpe dictu,

    id. Ad. 2, 4, 11:

    indignis si male dicitur, bene dictum id esse dico,

    Plaut. Curc. 4, 2, 27:

    ille, quem dixi,

    whom I have mentioned, named, Cic. de Or. 3, 12, 45 et saep.: vel dicam = vel potius, or rather:

    stuporem hominis vel dicam pecudis attendite,

    Cic. Phil. 2, 12, 30; cf.:

    mihi placebat Pomponius maxime vel dicam minime displicebat,

    id. Brut. 57, 207; so id. ib. 70, 246; id. Fam. 4, 7, 3 al.—
    b.
    Dicitur, dicebatur, dictum est, impers. with acc. and inf., it is said, related, maintained, etc.; or, they say, affirm, etc.: de hoc (sc. Diodoro) Verri dicitur, habere eum, etc., it is reported to Verres that, etc., Cic. Verr. 2, 4, 18:

    non sine causa dicitur, ad ea referri omnes nostras cogitationes,

    id. Fin. 3, 18, 60; so,

    dicitur,

    Nep. Paus. 5, 3; Quint. 5, 7, 33; 7, 2, 44; Ov. F. 4, 508:

    Titum multo apud patrem sermone orasse dicebatur, ne, etc.,

    Tac. H. 4, 52; so,

    dicebatur,

    id. A. 1, 10:

    in hac habitasse platea dictum'st Chrysidem,

    Ter. And. 4, 5, 1:

    dictum est,

    Caes. B. G. 1, 1, 5; Liv. 38, 56; Quint. 6, 1, 27:

    ut pulsis hostibus dici posset, eos, etc.,

    Caes. B. G. 1, 46, 3. Cf. also: hoc, illud dicitur, with acc. and inf., Cic. Fin. 5, 24, 72; id. de Or. 1, 33, 150; Quint. 4, 2, 91; 11, 3, 177 al. —Esp. in histt. in reference to what has been previously related:

    ut supra dictum est,

    Sall. J. 96, 1:

    sicut ante dictum est,

    Nep. Dion. 9, 5; cf. Curt. 3, 7, 7; 5, 1, 11; 8, 6, 2 et saep.—
    c.
    (See Zumpt, Gram. § 607.) Dicor, diceris, dicitur, with nom. and inf., it is said that I, thou, he, etc.; or, they say that I, thou, etc.:

    ut nos dicamur duo omnium dignissimi esse,

    Plaut. As. 2, 2, 47: cf. Quint. 4, 4, 6:

    dicar Princeps Aeolium carmen ad Italos Deduxisse modos,

    Hor. Od. 3, 30, 10 al.:

    illi socius esse diceris,

    Plaut. Rud. 1, 2, 72: aedes Demaenetus ubi [p. 571] dicitur habitare, id. As. 2, 3, 2:

    qui (Pisistratus) primus Homeri libros confusos antea sic disposuisse dicitur, ut nunc habemus,

    Cic. de Or. 3, 34, 137 et saep.:

    quot annos nata dicitur?

    Plaut. Cist. 4, 2, 89:

    is nunc dicitur venturus peregre,

    id. Truc. 1, 1, 66 et saep. In a double construction, with nom. and inf., and acc. and inf. (acc. to no. b. and c.): petisse dicitur major Titius... idque ab eis facile (sc. eum) impetrasse, Auct. B. Afr. 28 fin.; so Suet. Oth. 7.—
    d.
    Dictum ac factum or dictum factum (Gr. hama epos hama ergon), in colloq. lang., no sooner said than done, without delay, Ter. And. 2, 3, 7:

    dictum ac factum reddidi,

    it was "said and done" with me, id. Heaut. 4, 5, 12; 5, 1, 31; cf.:

    dicto citius,

    Verg. A. 1, 142; Hor. S. 2, 2, 80; and:

    dicto prope citius,

    Liv. 23, 47, 6.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn.
    a.
    To assert, affirm a thing as certain (opp. nego):

    quem esse negas, eundem esse dicis,

    Cic. Tusc. 1, 6, 12; cf.:

    dicebant, ego negabam,

    id. Fam. 3, 8, 5; and:

    quibus creditum non sit negantibus, iisdem credatur dicentibus?

    id. Rab. Post. 12, 35.—
    b.
    For dico with a negative, nego is used, q. v.; cf. Zumpt, Gram. § 799;

    but: dicere nihil esse pulchrius, etc.,

    Liv. 30, 12, 6; 21, 9, 3 Fabri; so,

    freq. in Liv. when the negation precedes,

    id. 30, 22, 5; 23, 10, 13 al.; cf. Krebs, Antibar. p. 355.—
    2.
    dico is often inserted parenthetically, to give emphasis to an apposition:

    utinam C. Caesari, patri, dico adulescenti contigisset, etc.,

    Cic. Phil. 5, 18, 49; id. Tusc. 5, 36, 105; id. Planc. 12, 30; Quint. 9, 2, 83; cf. Cic. Or. 58, 197; id. Tusc. 4, 16, 36; Sen. Ep. 14, 6; id. Vit. Beat. 15, 6; Quint. 1, 6, 24:

    ille mihi praesidium dederat, cum dico mihi, senatui dico populoque Romano,

    Cic. Phil. 11, 8, 20; Sen. Ep. 83, 12; Plin. Ep. 2, 20, 2; 3, 2, 2.—
    3.
    In rhetor. and jurid. lang., to pronounce, deliver, rehearse, speak any thing.
    (α).
    With acc.:

    oratio dicta de scripto,

    Cic. Planc. 30 fin.; cf.:

    sententiam de scripto,

    id. Att. 4, 3, 3:

    controversias,

    Quint. 3, 8, 51; 9, 2, 77:

    prooemium ac narrationem et argumenta,

    id. 2, 20, 10:

    exordia,

    id. 11, 3, 161:

    theses et communes locos,

    id. 2, 1, 9:

    materias,

    id. 2, 4, 41:

    versus,

    Cic. Or. 56, 189; Quint. 6, 3, 86:

    causam, of the defendant or his attorney,

    to make a defensive speech, to plead in defence, Cic. Rosc. Am. 5; id. Quint. 8; id. Sest. 8; Quint. 5, 11, 39; 7, 4, 3; 8, 2, 24 al.; cf.

    causas (said of the attorney),

    Cic. de Or. 1, 2, 5; 2, 8, 32 al.:

    jus,

    to pronounce judgment, id. Fl. 3; id. Fam. 13, 14; hence the praetor's formula: DO, DICO, ADDICO; v. do, etc.—
    (β).
    With ad and acc. pers., to plead before a person or tribunal:

    ad unum judicem,

    Cic. Opt. Gen. 4, 10:

    ad quos? ad me, si idoneus videor qui judicem, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 29, § 72; Liv. 3, 41.—
    (γ).
    With ad and acc. of thing, to speak in reference to, in reply to:

    non audeo ad ista dicere,

    Cic. Tusc. 3, 32, 78; id. Rep. 1, 18, 30.—
    (δ).
    Absol.:

    nec idem loqui, quod dicere,

    Cic. Or. 32:

    est oratoris proprium, apte, distincte, ornate dicere,

    id. Off. 1, 1, 2; so,

    de aliqua re pro aliquo, contra aliquem, etc., innumerable times in Cic. and Quint.: dixi, the t. t. at the end of a speech,

    I have done, Cic. Verr. 1 fin. Ascon. and Zumpt, a. h. 1.;

    thus, dixerunt, the t. t. by which the praeco pronounced the speeches of the parties to be finished,

    Quint. 1, 5, 43; cf. Spald. ad Quint. 6, 4, 7.— Transf. beyond the judicial sphere:

    causam nullam or causam haud dico,

    I have no objection, Plaut. Mil. 5, 34; id. Capt. 3, 4, 92; Ter. Ph. 2, 1, 42.—
    4.
    To describe, relate, sing, celebrate in writing (mostly poet.):

    tibi dicere laudes,

    Tib. 1, 3, 31; so,

    laudes Phoebi et Dianae,

    Hor. C. S. 76:

    Dianam, Cynthium, Latonam,

    id. C. 1, 21, 1:

    Alciden puerosque Ledae,

    id. ib. 1, 12, 25:

    caelestes, pugilemve equumve,

    id. ib. 4, 2, 19:

    Pelidae stomachum,

    id. ib. 1, 6, 5:

    bella,

    id. Ep. 1, 16, 26; Liv. 7, 29:

    carmen,

    Hor. C. 1, 32, 3; id. C. S. 8; Tib. 2, 1, 54:

    modos,

    Hor. C. 3, 11, 7:

    silvestrium naturas,

    Plin. 15, 30, 40, § 138 et saep.:

    temporibus Augusti dicendis non defuere decora ingenia,

    Tac. A. 1, 1; id. H. 1, 1:

    vir neque silendus neque dicendus sine cura,

    Vell. 2, 13.—
    b.
    Of prophecies, to predict, foretell:

    bellicosis fata Quiritibus Hac lege dico, ne, etc.,

    Hor. C. 3, 3, 58:

    sortes per carmina,

    id. A. P. 403:

    quicquid,

    id. S. 2, 5, 59:

    hoc (Delphi),

    Ov. Tr. 4, 8, 43 et saep.—
    5.
    To pronounce, articulate a letter, syllable, word: Demosthenem scribit Phalereus, cum Rho dicere nequiret, etc., Cic. Div. 2, 46, 96; id. de Or. 1, 61, 260; Quint. 1, 4, 8; 1, 7, 21 al.—
    6.
    To call, to name: habitum quendam vitalem corporis esse, harmoniam Graii quam dicunt, Lucr. 3, 106; cf.: Latine dicimus elocutionem, quam Graeci phrasin vocant, Quint. 8, 1, 1:

    Chaoniamque omnem Trojano a Chaone dixit,

    Verg. A. 3, 335:

    hic ames dici pater atque princeps,

    Hor. Od. 1, 2, 50:

    uxor quondam tua dicta,

    Verg. A. 2, 678 et saep. —Prov.:

    dici beatus ante obitum nemo debet,

    Ov. M. 3, 135.—
    7.
    To name, appoint one to an office:

    ut consules roget praetor vel dictatorem dicat,

    Cic. Att. 9, 15, 2: so,

    dictatorem,

    Liv. 5, 9; 7, 26; 8, 29:

    consulem,

    id. 10, 15; 24, 9; 26, 22 (thrice):

    magistrum equitum,

    id. 6, 39:

    aedilem,

    id. 9, 46:

    arbitrum bibendi,

    Hor. Od. 2, 7, 26 et saep.—
    8.
    To appoint, set apart. fix upon, settle:

    nam mea bona meis cognatis dicam, inter eos partiam,

    Plaut. Mil. 3, 1, 113; cf. Pompon. ap. Non. 280, 19:

    dotis paululum vicino suo,

    Afran. ib. 26:

    pecuniam omnem suam doti,

    Cic. Fl. 35: quoniam inter nos nuptiae sunt dictae, Afran. ap. Non. 280, 24; cf.:

    diem nuptiis,

    Ter. And. 1, 1, 75:

    diem operi,

    Cic. Verr. 2, 1, 57:

    diem juris,

    Plaut. Men. 4, 2, 16:

    diem exercitui ad conveniendum Pharas,

    Liv. 36, 8; cf. id. 42, 28, and v. dies:

    locum consiliis,

    id. 25, 16:

    leges pacis,

    id. 33, 12; cf.:

    leges victis,

    id. 34, 57:

    legem tibi,

    Hor. Ep. 2, 2, 18; Ov. M. 6, 137; cf.:

    legem sibi,

    to give sentence upon one's self, id. ib. 13, 72:

    pretium muneri,

    Hor. C. 4, 8, 12 et saep.—With inf.: prius data est, quam tibi dari dicta, Pac. ap. Non. 280, 28. — Pass. impers.:

    eodem Numida inermis, ut dictum erat, accedit,

    Sall. J. 113, 6.—
    9.
    To utter, express, esp. in phrases:

    non dici potest, dici vix potest, etc.: non dici potest quam flagrem desiderio urbis,

    Cic. Att. 5, 11, 1; 5, 17, 5:

    dici vix potest quanta sit vis, etc.,

    id. Leg. 2, 15, 38; id. Verr. 2, 4, 57, § 127; id. Or. 17, 55; id. Red. ad Quir. 1, 4; cf. Quint. 2, 2, 8; 11, 3, 85.—
    10.
    (Mostly in colloq. lang.) Alicui, like our vulg. to tell one so and so, for to admonish, warn, threaten him:

    dicebam, pater, tibi, ne matri consuleres male,

    Plaut. As. 5, 2, 88; cf. Nep. Datam. 5; Ov. Am. 1, 14, 1.—Esp. freq.:

    tibi (ego) dico,

    I tell you, Plaut. Curc. 4, 2, 30; id. Bacch. 4, 9, 76; id. Men. 2, 3, 27; id. Mil. 2, 2, 62 et saep.; Ter. And. 1, 2, 33 Ruhnk.; id. ib. 4, 4, 23; id. Eun. 2, 3, 46; 87; Phaedr. 4, 19, 18; cf.:

    tibi dicimus,

    Ov. H. 20, 153; id. M. 9, 122; so, dixi, I have said it, i. e. you may depend upon it, it shall be done, Ter. Phorm. 2, 3, 90; 92.—
    11.
    Dicere sacramentum or sacramento, to take an oath, to swear; v. sacramentum.
    II.
    Transf., i. q. intellego, Gr. phêmi, to mean so and so; it may sometimes be rendered in English by namely, to wit:

    nec quemquam vidi, qui magis ea, quae timenda esse negaret, timeret, mortem dico et deos,

    Cic. N. D. 1, 31, 86; id. de Or. 3, 44, 174: M. Sequar ut institui divinum illum virum, quem saepius fortasse laudo quam necesse est. At. Platonem videlicet dicis, id. Leg. 3, 1:

    uxoris dico, non tuam,

    Plaut. As. 1, 1, 30 et saep.—Hence, dictum, i, n., something said, i. e. a saying, a word.
    A.
    In gen.: haut doctis dictis certantes sed male dictis, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 274 Vahl.; acc. to Hertz.: nec maledictis); so,

    istaec dicta dicere,

    Plaut. Trin. 1, 2, 40:

    docta,

    id. ib. 2, 2, 99; id. Men. 2, 1, 24; Lucr. 5, 113; cf.

    condocta,

    Plaut. Poen. 3, 2, 3:

    meum,

    id. As. 2, 4, 1:

    ridiculum,

    id. Capt. 3, 1, 22:

    minimum,

    Cic. Fam. 1, 9:

    ferocibus dictis rem nobilitare,

    Liv. 23, 47, 4 al.:

    ob admissum foede dictumve superbe,

    Lucr. 5, 1224; cf.

    facete,

    Plaut. Capt. 1, 2, 73; id. Poen. 3, 3, 24; Ter. Eun. 2, 2, 57; Cic. Off. 1, 29, 104 al.:

    lepide,

    Plaut. Most. 1, 3, 103:

    absurde,

    id. Capt. 1, 1, 3:

    vere,

    Nep. Alc. 8, 4:

    ambigue,

    Hor. A. P. 449 et saep.—Pleon.:

    feci ego istaec dicta quae vos dicitis (sc. me fecisse),

    Plaut. Casin. 5, 4, 17.—
    B.
    In partic.
    1.
    A saying, maxim, proverb:

    aurea dicta,

    Lucr. 3, 12; cf.

    veridica,

    id. 6, 24: Catonis est dictum. Pedibus compensari pecuniam, Cic. Fl. 29 fin. Hence, the title of a work by Caesar: Dicta collectanea (his Apophthegmata, mentioned in Cic. Fam. 9, 16), Suet. Caes. 56.—Esp. freq.,
    2.
    For facete dictum, a witty saying, bon-mot, Enn. ap. Cic. de Or. 2, 54 fin. (cf. Cic. ap. Macr. S. 2, 1 fin.); Cic. Phil. 2, 17; Quint. 6, 3, 2; 16; 36; Liv. 7, 33, 3; Hor. A. P. 273 et saep.; cf. also, dicterium.—
    3.
    Poetry, verse (abstr. and concr.): dicti studiosus, Enn. ap. Cic. Brut. 18, 71:

    rerum naturam expandere dictis,

    Lucr. 1, 126; 5, 56:

    Ennius hirsuta cingat sua dicta corona,

    Prop. 4 (5), 1, 61.—
    4.
    A prediction, prophecy, Lucr. 1, 103; Verg. A. 2, 115; Val. Fl. 2, 326 al.; cf. dictio.—
    5.
    An order, command:

    dicto paruit consul,

    Liv. 9, 41; cf. Verg. A. 3, 189; Ov. M. 8, 815:

    haec dicta dedit,

    Liv. 3, 61; cf. id. 7, 33; 8, 34; 22, 25 al.: dicto audientem esse and dicto audire alicui, v. audio.—
    6.
    A promise, assurance:

    illi dixerant sese dedituros... Cares, tamen, non dicto capti, etc.,

    Nep. Milt. 2, 5; Fur. ap. Macr. S. 6, 1, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > dico

  • 19 indimensus

    in-dīmensus, a, um, adj., immeasurable, innumerable (late Lat.):

    populi,

    Amm. 19, 2, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > indimensus

  • 20 inexplicabilis

    ĭn-explĭcābĭlis, e, adj., that cannot be unfolded or loosened, inextricable, intricate (class. only in the trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    vinculum,

    Curt. 3, 1, 13:

    error viarum,

    Plin. 36, 13, 19, § 87:

    laquei,

    Quint. 5, 10, 101.—
    B.
    Transf.:

    viae continuis imbribus,

    impassable, Liv. 40, 33, 2. —
    II.
    Trop., inexplicable:

    o rem, inquis, difficilem et inexplicabilem! atqui explicanda est,

    Cic. Att. 8, 3, 6; 10, 2, 2; 15, 9, 2; id. Ac. 2, 29, 95; 2, 30, 97:

    facilitas,

    Liv. 37, 52, 9:

    ambiguitas,

    Gell. 14, 2, 3:

    multitudo,

    innumerable, Plin. 34, 7, 17, § 37:

    de generibus singulis disserere immensum et inexplicabile est,

    impossible, id. 23, 1, 19, § 32:

    bellum minitari,

    implacable, Tac. A. 3, 73 (al. inexpiabile).— Adv.: ĭnexplĭcābĭlĭter, inextricably, inexplicably (post-class.):

    implicare,

    Aug. Ep. 255; App. M. 2, p. 115, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > inexplicabilis

См. также в других словарях:

  • Innumerable — In*nu mer*a*ble, a. [L. innumerabilis : cf. F. innumefable. See {In } not, and {Numerable}.] Not capable of being counted, enumerated, or numbered, for multitude; countless; numberless; unnumbered, hence, indefinitely numerous; of great number.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • innumérable — [i(n)nymeʀabl] adj. ÉTYM. XIVe, « forme savante de innombrable », in Godefroy; du lat. innumerabilis. ❖ ♦ Vx ou archaïsme littér. (rare). Qu on ne peut numérer; impossible à dénombrer. ⇒ …   Encyclopédie Universelle

  • innumerable — adjetivo 1. (antepuesto / pospuesto) Que no se puede contar por ser muy numeroso: Hay una cantidad innumerable de casos de fraude. Sinónimo: incontable …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • innumerable — I adjective boundless, countless, endless, exhaustless, frequent, immeasurable, immense, incalculable, incapable of being counted, incomprehensible, incomputable, inexhaustible, infinite, innumerabilis, innumerus, interminable, legionary,… …   Law dictionary

  • innumerable — mid 14c., from L. innumerabilis countless, immeasurable, from in not (see IN (Cf. in ) (1)) + numerabilis able to be numbered, from numerare to count, to number (see NUMBER (Cf. number)) …   Etymology dictionary

  • innumerable — [adj] many, infinite alive with*, beyond number, countless, frequent, incalculable, multitudinous, myriad, numberless, numerous, uncountable, unnumbered, untold; concept 762 Ant. computable, countable, definite, finite, known, numbered, numerable …   New thesaurus

  • innumerable — Innumerable, Innumerabilis, Innumerus, Innumeralis …   Thresor de la langue françoyse

  • innumerable — (Del lat. innumerabĭlis). 1. adj. Que no se puede reducir a número. 2. copioso …   Diccionario de la lengua española

  • innumerable — ► ADJECTIVE ▪ too many to be counted. DERIVATIVES innumerability noun innumerably adverb …   English terms dictionary

  • innumerable — [i no͞o′mer ə bəl, inyo͞o′mer ə bəl] adj. [ME < L innumerabilis: see IN 2 & NUMERABLE] too numerous to be counted; very many; countless: also Old Poet. innumerous innumerability n. innumerableness innumerably adv …   English World dictionary

  • innumerable — ► adjetivo 1 Que no se puede contar o reducir a número: ■ las estrategias, a priori, son innumerables. SINÓNIMO [iincontable] ANTÓNIMO escaso 2 Que es copioso, muy abundante: ■ una innumerable cantidad de cacharros; un ejército innumerable.… …   Enciclopedia Universal

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»