in-iūssus

    iūssus    P. of iubeo.

   (iūssus, ūs) m    an order, command, decree, ordinance (only abl sing.): vestro iussu coactus: lecti iussu populi, L.: sine populi iussu, S.: dei, V.: Neronis, Iu.

    in-iūssus adj.,    unbidden, voluntary, of one's own accord: cantare Iniussi numquam desistant, H.: iniussae veniunt ad mulctra capellae, H.: iniussa virescunt Gramina, spontaneous, V.— Plur n. as subst: Non iniussa cano, forbidden themes, V.

   (in-iūssus, ūs) m     without command.—Only abl: iniussu suo et civitatis, Cs.: iniussu praetoris: signa referunt, without orders, L.

    iubeō iussī    (iūsti, for iussistī, T.; iūssō, for iusserō, V.; iūsse, for iussisse, T.), iūssus, ēre, to order, give an order, bid, tell, command: iubesne? iubeo, cogo, T.: non iubeo: defessa iubendo, O.: sic iubeo, stat pro ratione voluntas, Iu.: reverti iubet: Flores ferre iube, give orders, H.: iubes renovare dolorem, V.: hunc iubet sine curā esse: eos suum adventum exspectare, Cs.: alquem necari, S.: pontem rescindi, Cs.: ut haec quoque referret, etc.: ut classem traiceret, L.: senatus decrevit populusque iussit, ut, etc.: iube, mihi denuo Respondeat, T.: iubentes in Africam traiceret, L.: litterae non quae te aliquid iuberent, sed, etc.: Nero iussit scelera, Ta.: Illud ad haec iubeo, H.: Iunoni iussos adolemus honores, V.: uti iussi erant, S.: quod iussi sunt faciunt, Cs.: pendere poenas iussi, V.: Stellae sponte suā iussaene vagentur, H.—To wish, desire, entreat, bid: sperare nos amici iubent: Dionysium iube salvere, salute him for me: iubeo Chremetem (sc. salvere), T.— Of a proposed law, to order, decree, ratify, approve, enact: quae scisceret plebs aut quae populus iuberet: dicere de legibus iubendis aut vetandis: cives prava iubentes, H.: rogationem promulgavit, ‘vellent, iuberent Philippo regi bellum indici,’ etc., put it to vote, did they decree, etc.—To designate, appoint, assign: Tullum regem populus iussit, L.: alquem imperatorem, S.: ei provinciam Numidiam, allot, S.: Iussa mori, as a sacrifice, V.: perire iussus, H.: si volucres habuissem regna iubentes, O. —In medicine, to prescribe, order: Quod iussi ei dari bibere, date, T.: aegrotus, qui iussus sit vinum sumere.

    iubeō iussī    (iūsti, for iussistī, T.; iūssō, for iusserō, V.; iūsse, for iussisse, T.), iūssus, ēre, to order, give an order, bid, tell, command: iubesne? iubeo, cogo, T.: non iubeo: defessa iubendo, O.: sic iubeo, stat pro ratione voluntas, Iu.: reverti iubet: Flores ferre iube, give orders, H.: iubes renovare dolorem, V.: hunc iubet sine curā esse: eos suum adventum exspectare, Cs.: alquem necari, S.: pontem rescindi, Cs.: ut haec quoque referret, etc.: ut classem traiceret, L.: senatus decrevit populusque iussit, ut, etc.: iube, mihi denuo Respondeat, T.: iubentes in Africam traiceret, L.: litterae non quae te aliquid iuberent, sed, etc.: Nero iussit scelera, Ta.: Illud ad haec iubeo, H.: Iunoni iussos adolemus honores, V.: uti iussi erant, S.: quod iussi sunt faciunt, Cs.: pendere poenas iussi, V.: Stellae sponte suā iussaene vagentur, H.—To wish, desire, entreat, bid: sperare nos amici iubent: Dionysium iube salvere, salute him for me: iubeo Chremetem (sc. salvere), T.— Of a proposed law, to order, decree, ratify, approve, enact: quae scisceret plebs aut quae populus iuberet: dicere de legibus iubendis aut vetandis: cives prava iubentes, H.: rogationem promulgavit, ‘vellent, iuberent Philippo regi bellum indici,’ etc., put it to vote, did they decree, etc.—To designate, appoint, assign: Tullum regem populus iussit, L.: alquem imperatorem, S.: ei provinciam Numidiam, allot, S.: Iussa mori, as a sacrifice, V.: perire iussus, H.: si volucres habuissem regna iubentes, O. —In medicine, to prescribe, order: Quod iussi ei dari bibere, date, T.: aegrotus, qui iussus sit vinum sumere.

    discumbō cubuī, cubitus, ere    [CVB-], to lie down, recline at table: discubuimus omnes, took our places: toris pictis, V.: discumbere iussus, invited to dinner, Iu.: discumbitur.— To lie down to sleep: cenati discubuerunt ibidem.

    ē-dīcō dīxī, dictus, ere    （imper. ējīce for ēdīc, V.).—Of a magistrate or officer, to declare, publish, make known, proclaim, order, establish, decree, ordain: edictā die: diem comitiis, L.: diem ad conveniendum militibus, L.: iustitium: senatum in diem posterum, a session of, L.: ut senatus ad vestitum rediret: edicto, ne quis iniussu pugnaret, L.: cum edixissent, senatus adesset: sociis, arma capessent, V.: sese iudicium non daturum. — Of the praetor, to announce a policy, make an inaugural address: est tibi edicendum quae sis observaturus.—To make known, announce, declare, appoint, establish, order, ordain, warn: Hoc, H.: ne vir ad eam adeat, T.: uti turba veniant, H.: nostrum esse filium, T.: mergos suavīs assos (esse), H.: iussus quae sciret edicere, S.: quid reprehendere Scipio solitus sit: herbam Carpere ovīs, V.

    inquam    defect. (only praes: inquam, inquis, inquit, inquimus, inquiunt; imperf. inquiēbat; perf. inquiī, inquīstī; fut. inquiēs, inquiet; imper. inque), to say (after one or more words of a quotation): Sy. eccum me inque. Cl. eccum hic tibi, T.: desilite, inquit, milites, Cs.: te ipso, inquam, teste: qui ubi me viderunt, ubi sunt, inquiunt, scyphi?: Romulus, Iuppiter, inquit, tuis iussus avibus, etc., L.: macte... inquit sententia Catonis, H.: ne faciam, inquis, Omnino versūs? (i. e. facias), H.: tum Quinctius, en, inquit mihi, haec ego patior cottidie.—In emphatic repetition, I say, I insist: in foro, ne quis... in foro, inquam, Syracusis: tuas, tuas, inquam, suspiciones; cf. ad te, inquam, H.— Plur, they say, it is said: noluit, inquiunt, hodie agere Roscius.—Sing., introducing an objection, it is said, one says, reply is made: nondum gustaverat, inquit, vitae suavitatem (sc. aliquis): ut purpurā fulgeamus, inquit, L.: non nosti quid, inquit, Chrysippus dicat, H.—Repeated, or with other verbs of saying: hoc adiunxit: Pater, inquit, meus, N.: dicam equidem, Caesar inquit, quid intellegam; vos inquit, mementote.

    trēs-virī or trēs virī or IIIvirī ōrum, m    three associates in office, a board of three colleagues, three joint commissioners: tres viros epulones esse voluerunt, priests' assistants: tresviros creare consul iussus (to distribute land), L.

    volō (2d pers. vīs, 3d pers. volt or vult, plur. volumus, voltis or vultis, volunt; vīn for vīsne, T., H.; sīs for sī vīs, T., C., L.), voluī, velle    [1 VOL-], to will, wish, want, purpose, be minded, determine: Nolo volo, volo nolo rursum, I won't I will, I will I won't again, T.: Nolunt ubi velis, ubi nolis cupiunt ultro, T.: quis est cui velle non liceat? who is not free to wish?: sed ego hoc ipsum velle miserius esse duco quam, etc., i. e. that very ambition: inest velle in carendo, wanting includes wishing: ait rem seriam Velle agere mecum, T.: quod eas quoque nationes adire volebat, Cs.: si haec relinquere voltis, S.: cuicunque nocere volebat, Vestimenta dabat, H.: quid arbitramini Rheginos merere velle ut Venus illa auferatur? would take for, etc.: Fabula quae posci volt et spectata reponi, i. e. which is meant to be in demand, etc., H.: sed licere, si velint, in Ubiorum finibus considere, Cs.: daret utrum vellet, subclamatum est, L.; cf. volo Dolabellae valde desideranti, non reperio quid, i. e. to dedicate some book: neminem notā strenui aut ignavi militis notasse volui, I have decided to mark no one, etc., L.: Sunt delicta quibus ignovisse velimus, i. e. which should be pardoned, H.: edicta mitti ne quis... coisse aut convenisse causā sacrorum velit, L.; cf. Interdico, ne extulisse extra aedīs puerum usquam velis, T.: Oscula praecipue nulla dedisse velis (i. e. noli dare), O.: nostri... leges et iura tecta esse volue<*>unt: sociis maxime lex consultum esse volt: Id nunc res indicium haec facit, quo pacto factum volueris, shows why you wished it to be done, T.: Hannibal non Capuam neglectam volebat, L.: liberis consultum volumus propter ipsos: scin' quid nunc facere te volo? T.: vim volumus exstingui: qui salvam rem p. vellent esse, L.: si vis me flere, H.: qui se ex his minus timidos existimari volebant, Cs.: si me vivom vis, pater, Ignosce, if you wish me to live, T.: soli sunt qui te salvum velint: regnari tamen omnes volebant, that there should be a king, L.: mihi volo ignosci, I wish to be pardoned: quid vis, nisi ut maneat Phanium? T.: velim ut tibi amicus sit: Ducas volo hodie uxorem, T.: volo etiam exquiras quid Lentulus agat?: nullam ego rem umquam in vitā meā Volui quin, etc., I never had any wish in my life, etc., T.: (dixit) velle Hispaniam, he wanted Spain (as a province): nummos volo, I want the money: si amplius obsidum vellet, dare pollicentur, Cs.: pacem etiam qui vincere possunt, volunt, L.: quorum isti neutrum volunt, acknowledge neither: voluimus quaedam, we aspired to certain things: si plura velim, if I wished for more, H.—With acc. of person, to call for, demand, want, wish, desire: Quis me volt? T.: Centuriones trium cohortium me velle postridie: Sosia, Adesdum, paucis te volo (sc. verbis), I want a few words with you, T.: quam volui nota fit arte meā, she whom I love, O.: illam velle uxorem, to want her for a wife, T.—With acc. of person and thing, to want... of, require... from: Num quid aliud me vis? T.: si quid ille se velit, etc., Cs.—With dat. of person for whom a wish is expressed: Praesidium velle se senectuti suae, wants a guard for his old age, T.: nihil est mali quod illa non filio voluerit, she wished her son every misfortune.—Esp., with bene or male: tibi bene ex animo volo, I heartily wish you well, T.: qui mihi male volunt, my enemies, T. —With causā and gen. of person, to be interested in, be concerned for, be well disposed to: te ipsius causā vehementer omnia velle, heartily wish him all success; cf. qui nostrā causā volunt, our friends. —With subj., in softened expressions of desire or command: ego quae in rem tuam sint, ea velim facias (i. e. fac), T.: eum salvere iubeas velim, please salute him: velim mihi ignoscas, I beg your pardon: haec pro causā meā dicta accipiatis velim, L.: Musa velim memores, etc., H.: de Menedemo vellem verum fuisset, I wish it had been true: vellem equidem idem posse gloriari quod Cyrus, I wish I could, etc.; cf. Tum equidem istuc os tuum inpudens videre nimium vellem! I wish I could have seen, etc., T.: Abiit, vah! rogasse vellem, I wish I had asked him, T.: Et vellem, et fuerat melius, V.: vellem tum tu adesses, I wish you could be present: vellem Idibus Martiis me ad cenam invitasses, I wish you had invited, etc.: de tuis velim ut eo sis animo, quo debes esse: quod faxitis, deos velim fortunare, L.: virum me natum vellem, would I had been born a man, T.: Nunc mihi... Vellem, Maeonide, pectus inesse tuum, O.: Te super aetherias errare licentius auras Haud pater ille velit, etc., i. e. volt, V.: velim scire ecquid de te recordere: sed multitudo ea quid animorum... habeat scire velim, L.: nec velim (imitari, etc.) si possim: trīs eos libros maxime nunc vellem, I would like to have.—In concessive phrases with quam, however, however much: quod illa, quam velit sit potens, numquam impetravisset (i. e. quamvis sit potens), however powerful she may be: exspectate facinus quam voltis improbum, never so wicked: quam volent in conviviis faceti sint.—Parenthet., in the phrase, sī vīs (contracted sīs; colloq.), if you please, if you will: paulum opperirier, Si vis, T.: dic, si vis, de quo disputari velis: addam, si vis, animi, etc., if you will.—To intend, purpose, mean, design, be minded, be about: Puerumque clam voluit exstinguere, T.: hostis hostem occidere volui, L.: at etiam eo negotio M. Catonis splendorem maculare voluerunt, it was their purpose: rem Nolanam in ius dicionemque dare voluerat Poeno, L.: idem istuc, si in vilitate largiri voluisses, derisum tuum beneficium esset, if you had offered to grant the same thing during low prices, etc.: sine me pervenire quo volo, let me come to my point, T.: scripsi, quem ad modum quidem volui, etc., as I intended: ego istos posse vincere scio, velle ne scirem ipsi fecerunt, L.: quae ipsi qui scripserunt voluerunt volgo intellegi, meant to be understood by all.—To try, endeavor, attempt, aim: quas (i. e. magnas res) qui impedire volt, is et infirmus est mollisque naturā, et, etc.: audes Fatidicum fallere velle deum? do you dare attempt? O.: His respondere voluit, non lacessere, meant to answer, not to provoke, T.: quid aliud volui dicere? did I mean to say, T.: ait se velle de illis HS LXXX cognoscere, that he meant, i. e. was about: sed plane quid velit nescio.—To resolve, conclude, determine, require: uti tamen tuo consilio volui, concluded to follow your advice: Siculi... me defensorem calamitatum suarum... esse voluerunt: si a me causam hanc vos (iudices) agi volueritis, if you resolve.—Ellipt.: veremur quidem vos, Romani, et, si ita voltis, etiam timemus, L.: cadentque vocabula, si volet usus (i. e. ea cadere), H.—To be willing, be ready, consent, like, acquiesce: ei laxiorem diem daturos, si venire ad causam dicendam vellet, L.: qui se ait philosophari velle, that he liked philosophizing: Patri dic velle, that you consent (sc. uxorem ducere), T.: cum alter verum audire non volt, refuses: obtinuere ut (tribuni) tribuniciae potestatis virīs salubrīs vellent rei p. esse, to permit the tribunitian power to be useful to the republic, L.: cum P. Attio agebant ne suā pertinaciā omnium fortunas perturbari vellet, Cs.: duodecim tabulae furem interfici inpune voluerunt.—To do voluntarily, act intentionally: si voluit accusare, pietati tribuo; si iussus est, necessitati, if he accused of his own free will: (quaeritur) sitne oratoris risum velle movere, on purpose; cf. tu selige tantum, Me quoque velle velis, anne coactus amem, O.—To be of opinion, imagine, consider, think, mean, pretend, claim, hold, assert, assume: ergo ego, inimicus, si ita voltis, homini, amicus esse rei p. debeo: erat Mars alter, ut isti volunt, L.: isto ipso in genere in quo aliquid posse vis, in which you imagine you have some influence: in hoc homo luteus etiam callidus ac veterator esse volt, pretends to be: est genus hominum qui esse primos se omnium rerum volunt, Nec sunt, T.: si quis—quod illi volunt invidiosius esse—Claudius diceret, L.: voltis, nihil esse in naturā praeter ignem: si tam familiaris erat Clodiae quam tu esse vis, as you say he is: quae ego vellem non esse oratoris, what I claimed to be beyond the orator's province: restat ut omnes unum velint, are of one opinion: bis sumpsit quod voluit, i. e. begged the question.—In interrog. clause with quid, to mean, signify, intend to say, mean to express: sed tamen intellego quid velit: quid tibi vis? what do you mean by all this? T.: pro deum fidem, quid vobis voltis? L.: quid sibi vellet (Caesar)? cur in suas possessiones veniret? Cs.: avaritia senilis quid sibi velit, non intellego, what is the meaning of the phrase: tacitae quid volt sibi noctis imago? O.—With weakened force, as an auxiliary, or in periphrasis, will, shall: illa enim (ars) te, verum si loqui volumus, ornaverat: eius me compotem facere potestis, si meminisse voltis, etc., L.: Vis tu urbem feris praeponere silvis? will you prefer, etc., H.: tu tantum fida sorori Esse velis, i. e. fida sis, O.: si id confiteri velim, tamen istum condemnetis necesse est, if I should acknowledge: si quis velit ita dicere... nihil dicat, chooses to say, etc.: quā re oratos vos omnīs volo Ne, etc., T.: Esse salutatum volt te mea littera primum, O.—Redundant after noli or nolite: nolite, iudices, hunc velle maturius exstingui volnere vestro quam suo fato, do not resolve.—Of expressions of authority, to determine, resolvē, decree, demand, require, enact: utrum populus R. eum (honorem) cui velit, deferat: senatus te voluit mihi nummos dare: exercitūs quos contra se aluerint velle dimitti, Cs.: quid fieri velit praecipit, gives his orders, Cs.: sacra Cereris summā maiores nostri religione confici voluerunt, i. e. established the custom of celebrating: nostri maiores... insui voluerunt in culeum vivos, etc., made a law, that, etc.: Corinthum exstinctum esse voluerunt, should be (and remain) destroyed: volo ut mihi respondeas, I require you to answer: nuntia Romanis, Caelestes ita velle, ut Roma caput terrarum sit, L. —Esp., in the formula of asking a vote upon a law or decree: novos consules ita cum Samnite gerere bellum velitis, ut omnia ante nos bella gesta sunt, L.: plebes sic iussit—quod senatus... censeat, id volumus iubemusque, L.—To choose rather, prefer: a multis (studiis) eligere commodissimum quodque, quam sese uni alicui velle addicere: malae rei quam nullius duces esse volunt, L. I II III