-
1 Circa
1.circā, a later access. form for circum; not freq. before the Aug. per., esp. in Livy and Quintilian [acc. to Klotz, circa = circum ea; cf: antea, interea, postea, praeterea, etc.].I.Adv.A.( = circum, I. B.) Around, round about, all around, in the environs or neighborhood:B.gramen erat circa,
Ov. M. 3, 411:ripaeque lacusque Responsant circa,
Verg. A. 12, 757:at circa gravibus pensis affixa puella... remittat opus,
Tib. 1, 3, 87:circaque quā tumor est,
Cels. 5, 28, 3; 5, 28, 4: fluvius ab tergo; ante circaque velut ripa praeceps oram ejus omnem cingebat, Liv. 27, 18, 5; 28, 33, 2:circa Padus amnis,
id. 21, 43, 4 Weissenb. ad loc.:caligo, quam circa umidi effuderant montes,
Curt. 4, 12, 20:alibi quam Romao circaque,
Plin. 26, 1, 1, § 1; Quint. 12, prooem. § 2; Tac. A. 2, 11.—Circa esse, to be in the region around, in the neighborhood:C.ex montibus qui circa sunt,
Liv. 1, 4, 6:Tarquinium moribundum cum qui circa erant excepissent,
id. 1, 41, 1:sed non passi sunt ii, qui circa erant,
Nep. Eum. 10, 4:eversa est turris quodque circa muri erat,
Liv. 34, 29, 6:Corinthus et quae circa est regio,
Plin. 24, 9, 42, § 69; Quint. 10, 7, 16. —Also freq. without esse, in connection with a subst.:multarum circa civitatum irritatis animis,
the towns lying around, Liv. 1, 17, 4; 9, 2, 1; 27, 30, 3; 29, 29, 2;42, 64, 2: angulus muri erat in planiorem patentioremque quam cetera circa vallem vergens ( = cetera loca quae circa erant),
id. 21, 7, 5:corpora multa virūm circa,
Verg. A. 7, 535; Plin. 3, 17, 21, § 124.—Strengthened: undique circa and circa omnis ( = circum), round about, all around: frumento undique circa ex agris convecto. Liv. 42, 56, 8; 23, 19, 8;II.nam et circa omnia defecerunt,
id. 9, 23, 10:cum tam procul Romani unica spes, circa omnia hostium essent,
id. 21, 11, 12; cf. id. 9, 2, 7 Drak.:exhausto circa omni agro,
id. 31, 38, 1; 24, 3, 3; Val. Fl. 8, 2; Flor. 1, 18, 12 Duker; Quint. 9, 2, 45.—Prep. with acc.A.In space.1.( = circum, II. B.) Prop., in the region which surrounds, about, around, on the sides of:2.quam (Hennam) circa lacus lucique sunt plurimi atque laetissimi flores omni tempore anni,
Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107:noctu ligna contulerunt circa casam eam, in quā quiescebat,
Nep. Alcib. 10, 4:circa flumina et lacus frequens nebula est,
Sen. Q. N. 5, 3, 1:circa equum Alexandri,
Curt. 4, 15, 26:illi robur et aes triplex Circa pectus erat,
Hor. C. 1, 3, 10; id. S. 2, 6, 34:quem circa tigres jacent,
Ov. M. 3, 668.—( = circum, II. C.) Into... around, to... round about, etc. (first in Livy):3.Romulus legatos circa vicinas gentes misit,
Liv. 1, 9, 2:legatis circa duodecim populos missis,
id. 4, 23, 5; 28, 26, 11:circa domos ire,
id. 26, 13, 1; 25, 9, 2; 39, 18, 2;29, 22, 3: circa civitates missi legati,
id. 21, 49, 7 Weissenb.; 31, 3, 5; Plin. 7, 37, 37, § 123; Suet. Aug. 49; id. Ner. 28:litteris circa praefectos dimissis,
Liv. 42, 51, 1:custodes circa omnes portas missi,
id. 28, 26, 11; 26, 13, 1.—( = circum, II. D.) With the prevailing idea of neighborhood, vicinity, in the region of, near to, near by:b.Capuam et urbis circa Capuam occupare,
Cic. Agr. 1, 7, 22:circa Liternum posuit castra,
in the neighborhood of, Liv. 23, 35, 6:tabernae erant circa forum,
Quint. 6, 3, 38:circa Armeniae montes,
Curt. 5, 1, 13:Acesinen amnem,
Plin. 12, 5, 11, § 23:domum auream,
Suet. Ner. 38:sacrificantem,
id. Claud. 36.—As a less definite designation of place for in:4.Orestis liberi sedem cepere circa Lesbum insulam,
Vell. 1, 2, 5:circa Mesopotamiam subsistere,
Curt. 4, 9, 1:quod circa Syriam nascitur,
Plin. 19, 3, 16, § 46;Quint. prooem. § 20: initia statim primi libri,
id. 1, 5, 44; cf.finem,
id. 4, 3, 5:virentes campos,
Hor. C. 2, 5, 5:cum amor saeviet circa jecur,
id. ib. 1, 25, 15 (cf. Petr. 17, 8:dolor saevit in praecordiis). So esp. freq. in medic. lang.: circa faciem, nares, aures, labra,
Cels. 5, 28, 2; 5, 2, 8.—So in Livy, with names of places, approaching the more general use of later writers, v. infra, C.:quadriduum circa rupem consumptum,
Liv. 21, 37, 3:compositis circa Opuntem rebus,
id. 28, 7, 9:iisdem diebus circa Chalcidem Thoas... eandem fortunam habuit,
id. 35, 37, 5 Weissenb. ad loc.; cf.:multos circa unam rem ambitus fecerim,
id. 27, 27, 12 Weissenb. ad loc.—( = circum, II. E.) In respect to persons who surround one (as attendants, friends, adherents, etc.), around, about:B.multa sibi opus esse, multa canibus (sarcast. for indagatoribus) suis, quos circa se haberet,
Cic. Verr. 2, 1, 48, § 126:ex iis trecentos juvenes inermes circa se habebat,
Liv. 29, 1, 2:omnes,
Suet. Aug. 48; id. Calig. 43:circa regem erat et Phrygum turba,
Curt. 3, 1, 17:e spadonibus, qui circa reginam erant,
id. 4, 10, 25: omne sed officium circa te semper obibat turba tui sexūs, [p. 334] Mart. 1, 91, 3:quod omnes circa te similes tui effecisti,
Plin. Pan. 83, 3.—In the language of the imperial court:circa latus alicujus agere,
to wait on, altend, Dig. 27, 1, 30.—Hence also without a verb: circa aliquem, = hoi peri tina, the attendants, companions of a person:omnibus vero circa eum gratuito aut levi fenore obstrictis,
Suet. Caes. 27; id. Dom. 9; cf. Liv. 21, 49, 7 Drak.—(Peculiar to the form circa). In time, designating nearness, proximity to a definite point of time, about (first in Livy; cf.2.circiter): postero die circa eandem horam in eundem locum rex copias admovit,
Liv. 42, 57, 10:circa eum mensem,
Plin. 9, 18, 33, § 69:lucis ortum,
Curt. 5, 3, 7:lucem,
Suet. Oth. 11:mediam noctem,
id. Claud. 2:vernum aequinoctium,
Col. 5, 6, 19:Kalendas et Idus Octobr.,
id. 5, 10, 8, 5, 10, 12; 5, 12, 2 al.; Plin. Ep. 1, 7, 4; Pall. 2, 4; 2, 7 al.—With definite numbers:septimum diem,
Cels. 2, 6:undecimam horam,
Suet. Caes. 88:lustra decem,
Hor. C. 4, 1, 6; Scrib. 227.—With general designations of time:tempora illa,
Quint. 11, 3, 143:tempora Peloponnesia,
id. 12, 10, 4:Murenae Cepionisque conjurationis tempus,
Vell. 2, 93, 1:Magni Pompeii aetatem,
Plin. 33, 12, 55, § 156:mortem,
id. 11, 37, 73, § 189:initia imperii,
Suet. Claud. 7.—And in the designation of periods of time by persons who belonged to them (cf. ante):circa Demetrium Phalerea,
about the time of Demetrius Phalereus, Quint. 2, 4, 41 Spald.:Tisiam et Coraca,
id. 2, 17, 7:Philippum,
id. 12, 10, 6:Ciceronem,
Sen. Contr. 1 praef.:Attium,
Vell. 1, 17, 1.—In numerical designations, about, nearly, almost (first in Livy for the usual ad or circiter):C.ea fuere oppida circa septuaginta,
Liv. 45, 34, 6:quingentos Romanorum,
id. 27, 42, 8:decem milia Persarum,
Curt. 4, 6, 30:sestertium vicies,
Suet. Claud. 6:quartum milliarium,
id. Ner. 48:selibram,
Cels. 4, 19:singulas heminas,
id. 7, 15.—(Also peculiar to the form circa, and only in post-Aug. prose; esp. freq. in Quint., occurring more than seventy times.) Trop. for the designation of an object about which, as if it were a centre, any thing moves, is done, etc., around, about, in, in respect to, etc.; depending upon substt., adjj., or verbs.1.Upon substantives:2.circa eosdem sensus certamen atque aemulatio,
Quint. 10, 5, 5:circa S litteram deliciae,
id. 1, 11, 6:verba dissensio,
id. 3, 11, 5:memoriam suam vanitas atque jactatio,
id. 11, 2, 22:hoc opiniones,
id. 2, 15, 1;Plin 8, 16, 19, § 48: quem pugna est,
Quint. 8, 6, 1; 7, 1, 15:voces inani studio,
id. 8, prooem §18 et saep: rura sermo,
Plin. 18, 1, 1, § 5:classicum brevis et expeditus labor,
Plin. Ep 3, 9, 13:hospitia nullum fastidium,
id. Pan. 20, 3:publica circa bonas artes socordia,
Tac. A. 11, 15:principem novo exemplo, i. e. in principe,
Suet. Claud. 14.—Upon adjectives:3.non circa plurium artium species praestantem, sed in omnibus eminentissimum,
Quint. 12, 10, 12:jus nostrum attentior,
id. 4, 5, 21:studia mentis erectae,
id. 1, 3, 10:lites raras ridiculi,
id. 7, 1, 43:praecepta utiles sententiae,
id. 10, 1, 52; 6, 1, 42 al.:corporis curam morosior,
Suet. Caes. 45:victum indifferens,
id. ib. 53:deos ac religiones neglegentior,
id. Tib. 69:administrationem imperii vacuus,
id. Dom. 3 al.:summa scelera distentum,
Tac. A. 16, 8 fin.:adfectationem Germanicae originis ultro ambitiosi,
id. G. 28:excessus otiosus,
id. Or. 22:se animati,
Just. 14, 1, 3 al. —Upon verbs facetum quoque non tantum circa ridicula opinor consistere, Quint. 6, 3, 19:► Circa very rarely follows its case:hoc disputatum est,
id. 1, 5, 34:priores erratur,
id. 2, 5, 26:formas litterarum haerere,
id. 1, 1, 21, cf. id. 5, 10, 114; Suet. Aug. 71. res tenues morari, Quint 1, 1, 35:consilium elegendi successoris in duas factiones scindebantur,
Tac. H. 1, 13:Medeam, Thyestem (tragoedias) tempus consumas,
id. Or. 3:successorem omnia ordinari,
Suet. Claud. 45:ceremonias, item circa omnium ordinum statum quaedam correxit,
id. ib. 22.quem circa,
Cic.Verr. 2, 4, 48, § 107; Ov. A. A. 2, 577; id..3, 668; cf. circum, II. fin.2.Circa, ae, v. Circe. -
2 circa
1.circā, a later access. form for circum; not freq. before the Aug. per., esp. in Livy and Quintilian [acc. to Klotz, circa = circum ea; cf: antea, interea, postea, praeterea, etc.].I.Adv.A.( = circum, I. B.) Around, round about, all around, in the environs or neighborhood:B.gramen erat circa,
Ov. M. 3, 411:ripaeque lacusque Responsant circa,
Verg. A. 12, 757:at circa gravibus pensis affixa puella... remittat opus,
Tib. 1, 3, 87:circaque quā tumor est,
Cels. 5, 28, 3; 5, 28, 4: fluvius ab tergo; ante circaque velut ripa praeceps oram ejus omnem cingebat, Liv. 27, 18, 5; 28, 33, 2:circa Padus amnis,
id. 21, 43, 4 Weissenb. ad loc.:caligo, quam circa umidi effuderant montes,
Curt. 4, 12, 20:alibi quam Romao circaque,
Plin. 26, 1, 1, § 1; Quint. 12, prooem. § 2; Tac. A. 2, 11.—Circa esse, to be in the region around, in the neighborhood:C.ex montibus qui circa sunt,
Liv. 1, 4, 6:Tarquinium moribundum cum qui circa erant excepissent,
id. 1, 41, 1:sed non passi sunt ii, qui circa erant,
Nep. Eum. 10, 4:eversa est turris quodque circa muri erat,
Liv. 34, 29, 6:Corinthus et quae circa est regio,
Plin. 24, 9, 42, § 69; Quint. 10, 7, 16. —Also freq. without esse, in connection with a subst.:multarum circa civitatum irritatis animis,
the towns lying around, Liv. 1, 17, 4; 9, 2, 1; 27, 30, 3; 29, 29, 2;42, 64, 2: angulus muri erat in planiorem patentioremque quam cetera circa vallem vergens ( = cetera loca quae circa erant),
id. 21, 7, 5:corpora multa virūm circa,
Verg. A. 7, 535; Plin. 3, 17, 21, § 124.—Strengthened: undique circa and circa omnis ( = circum), round about, all around: frumento undique circa ex agris convecto. Liv. 42, 56, 8; 23, 19, 8;II.nam et circa omnia defecerunt,
id. 9, 23, 10:cum tam procul Romani unica spes, circa omnia hostium essent,
id. 21, 11, 12; cf. id. 9, 2, 7 Drak.:exhausto circa omni agro,
id. 31, 38, 1; 24, 3, 3; Val. Fl. 8, 2; Flor. 1, 18, 12 Duker; Quint. 9, 2, 45.—Prep. with acc.A.In space.1.( = circum, II. B.) Prop., in the region which surrounds, about, around, on the sides of:2.quam (Hennam) circa lacus lucique sunt plurimi atque laetissimi flores omni tempore anni,
Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107:noctu ligna contulerunt circa casam eam, in quā quiescebat,
Nep. Alcib. 10, 4:circa flumina et lacus frequens nebula est,
Sen. Q. N. 5, 3, 1:circa equum Alexandri,
Curt. 4, 15, 26:illi robur et aes triplex Circa pectus erat,
Hor. C. 1, 3, 10; id. S. 2, 6, 34:quem circa tigres jacent,
Ov. M. 3, 668.—( = circum, II. C.) Into... around, to... round about, etc. (first in Livy):3.Romulus legatos circa vicinas gentes misit,
Liv. 1, 9, 2:legatis circa duodecim populos missis,
id. 4, 23, 5; 28, 26, 11:circa domos ire,
id. 26, 13, 1; 25, 9, 2; 39, 18, 2;29, 22, 3: circa civitates missi legati,
id. 21, 49, 7 Weissenb.; 31, 3, 5; Plin. 7, 37, 37, § 123; Suet. Aug. 49; id. Ner. 28:litteris circa praefectos dimissis,
Liv. 42, 51, 1:custodes circa omnes portas missi,
id. 28, 26, 11; 26, 13, 1.—( = circum, II. D.) With the prevailing idea of neighborhood, vicinity, in the region of, near to, near by:b.Capuam et urbis circa Capuam occupare,
Cic. Agr. 1, 7, 22:circa Liternum posuit castra,
in the neighborhood of, Liv. 23, 35, 6:tabernae erant circa forum,
Quint. 6, 3, 38:circa Armeniae montes,
Curt. 5, 1, 13:Acesinen amnem,
Plin. 12, 5, 11, § 23:domum auream,
Suet. Ner. 38:sacrificantem,
id. Claud. 36.—As a less definite designation of place for in:4.Orestis liberi sedem cepere circa Lesbum insulam,
Vell. 1, 2, 5:circa Mesopotamiam subsistere,
Curt. 4, 9, 1:quod circa Syriam nascitur,
Plin. 19, 3, 16, § 46;Quint. prooem. § 20: initia statim primi libri,
id. 1, 5, 44; cf.finem,
id. 4, 3, 5:virentes campos,
Hor. C. 2, 5, 5:cum amor saeviet circa jecur,
id. ib. 1, 25, 15 (cf. Petr. 17, 8:dolor saevit in praecordiis). So esp. freq. in medic. lang.: circa faciem, nares, aures, labra,
Cels. 5, 28, 2; 5, 2, 8.—So in Livy, with names of places, approaching the more general use of later writers, v. infra, C.:quadriduum circa rupem consumptum,
Liv. 21, 37, 3:compositis circa Opuntem rebus,
id. 28, 7, 9:iisdem diebus circa Chalcidem Thoas... eandem fortunam habuit,
id. 35, 37, 5 Weissenb. ad loc.; cf.:multos circa unam rem ambitus fecerim,
id. 27, 27, 12 Weissenb. ad loc.—( = circum, II. E.) In respect to persons who surround one (as attendants, friends, adherents, etc.), around, about:B.multa sibi opus esse, multa canibus (sarcast. for indagatoribus) suis, quos circa se haberet,
Cic. Verr. 2, 1, 48, § 126:ex iis trecentos juvenes inermes circa se habebat,
Liv. 29, 1, 2:omnes,
Suet. Aug. 48; id. Calig. 43:circa regem erat et Phrygum turba,
Curt. 3, 1, 17:e spadonibus, qui circa reginam erant,
id. 4, 10, 25: omne sed officium circa te semper obibat turba tui sexūs, [p. 334] Mart. 1, 91, 3:quod omnes circa te similes tui effecisti,
Plin. Pan. 83, 3.—In the language of the imperial court:circa latus alicujus agere,
to wait on, altend, Dig. 27, 1, 30.—Hence also without a verb: circa aliquem, = hoi peri tina, the attendants, companions of a person:omnibus vero circa eum gratuito aut levi fenore obstrictis,
Suet. Caes. 27; id. Dom. 9; cf. Liv. 21, 49, 7 Drak.—(Peculiar to the form circa). In time, designating nearness, proximity to a definite point of time, about (first in Livy; cf.2.circiter): postero die circa eandem horam in eundem locum rex copias admovit,
Liv. 42, 57, 10:circa eum mensem,
Plin. 9, 18, 33, § 69:lucis ortum,
Curt. 5, 3, 7:lucem,
Suet. Oth. 11:mediam noctem,
id. Claud. 2:vernum aequinoctium,
Col. 5, 6, 19:Kalendas et Idus Octobr.,
id. 5, 10, 8, 5, 10, 12; 5, 12, 2 al.; Plin. Ep. 1, 7, 4; Pall. 2, 4; 2, 7 al.—With definite numbers:septimum diem,
Cels. 2, 6:undecimam horam,
Suet. Caes. 88:lustra decem,
Hor. C. 4, 1, 6; Scrib. 227.—With general designations of time:tempora illa,
Quint. 11, 3, 143:tempora Peloponnesia,
id. 12, 10, 4:Murenae Cepionisque conjurationis tempus,
Vell. 2, 93, 1:Magni Pompeii aetatem,
Plin. 33, 12, 55, § 156:mortem,
id. 11, 37, 73, § 189:initia imperii,
Suet. Claud. 7.—And in the designation of periods of time by persons who belonged to them (cf. ante):circa Demetrium Phalerea,
about the time of Demetrius Phalereus, Quint. 2, 4, 41 Spald.:Tisiam et Coraca,
id. 2, 17, 7:Philippum,
id. 12, 10, 6:Ciceronem,
Sen. Contr. 1 praef.:Attium,
Vell. 1, 17, 1.—In numerical designations, about, nearly, almost (first in Livy for the usual ad or circiter):C.ea fuere oppida circa septuaginta,
Liv. 45, 34, 6:quingentos Romanorum,
id. 27, 42, 8:decem milia Persarum,
Curt. 4, 6, 30:sestertium vicies,
Suet. Claud. 6:quartum milliarium,
id. Ner. 48:selibram,
Cels. 4, 19:singulas heminas,
id. 7, 15.—(Also peculiar to the form circa, and only in post-Aug. prose; esp. freq. in Quint., occurring more than seventy times.) Trop. for the designation of an object about which, as if it were a centre, any thing moves, is done, etc., around, about, in, in respect to, etc.; depending upon substt., adjj., or verbs.1.Upon substantives:2.circa eosdem sensus certamen atque aemulatio,
Quint. 10, 5, 5:circa S litteram deliciae,
id. 1, 11, 6:verba dissensio,
id. 3, 11, 5:memoriam suam vanitas atque jactatio,
id. 11, 2, 22:hoc opiniones,
id. 2, 15, 1;Plin 8, 16, 19, § 48: quem pugna est,
Quint. 8, 6, 1; 7, 1, 15:voces inani studio,
id. 8, prooem §18 et saep: rura sermo,
Plin. 18, 1, 1, § 5:classicum brevis et expeditus labor,
Plin. Ep 3, 9, 13:hospitia nullum fastidium,
id. Pan. 20, 3:publica circa bonas artes socordia,
Tac. A. 11, 15:principem novo exemplo, i. e. in principe,
Suet. Claud. 14.—Upon adjectives:3.non circa plurium artium species praestantem, sed in omnibus eminentissimum,
Quint. 12, 10, 12:jus nostrum attentior,
id. 4, 5, 21:studia mentis erectae,
id. 1, 3, 10:lites raras ridiculi,
id. 7, 1, 43:praecepta utiles sententiae,
id. 10, 1, 52; 6, 1, 42 al.:corporis curam morosior,
Suet. Caes. 45:victum indifferens,
id. ib. 53:deos ac religiones neglegentior,
id. Tib. 69:administrationem imperii vacuus,
id. Dom. 3 al.:summa scelera distentum,
Tac. A. 16, 8 fin.:adfectationem Germanicae originis ultro ambitiosi,
id. G. 28:excessus otiosus,
id. Or. 22:se animati,
Just. 14, 1, 3 al. —Upon verbs facetum quoque non tantum circa ridicula opinor consistere, Quint. 6, 3, 19:► Circa very rarely follows its case:hoc disputatum est,
id. 1, 5, 34:priores erratur,
id. 2, 5, 26:formas litterarum haerere,
id. 1, 1, 21, cf. id. 5, 10, 114; Suet. Aug. 71. res tenues morari, Quint 1, 1, 35:consilium elegendi successoris in duas factiones scindebantur,
Tac. H. 1, 13:Medeam, Thyestem (tragoedias) tempus consumas,
id. Or. 3:successorem omnia ordinari,
Suet. Claud. 45:ceremonias, item circa omnium ordinum statum quaedam correxit,
id. ib. 22.quem circa,
Cic.Verr. 2, 4, 48, § 107; Ov. A. A. 2, 577; id..3, 668; cf. circum, II. fin.2.Circa, ae, v. Circe.
Перевод: с латинского на английский
с английского на латинский- С английского на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Русский
- Французский