iūrō

    ante adv. and praep.    [ANT-].    I. Adv., of space, before, in front, forwards: ante aut post pugnandi ordo, L.: positum ante pullum Sustulit, served, H.: non ante, sed retro.—Usu. of time, before, previously: nonne oportuit Praescisse me ante, T.: fructus ante actae vitae: ante feci mentionem: ut ante dixi: ut saepe ante fecerant: non filius ante pudicus, hitherto, Iu.: multis ante saeculis, many centuries earlier: paucis ante diebus: biennio ante: paulo ante, a little while ago: ante aliquanto: tanto ante praedixeras.—Followed by quam, sooner than, before: ante quam ad sententiam redeo, dicam, etc.: memini Catonem anno ante quam est mortuus disserere: ante quam veniat in Pontum, mittet, etc.: ante... Ararim Parthus bibet... Quam... labatur, etc., V.: qui (sol) ante quam se abderet, vidit, etc.: ante vero quam sit ea res adlata: nullum ante finem pugnae quam morientes fecerunt, L. — Rarely with a subst: neque ignari sumus ante malorum, earlier ills, V.: prodere patriam ante satellitibus, to those who had been, etc., L.—    II. Praep. with acc, before. —In space: ante ostium: ante fores, H.: ante aras, V. — Of persons: causam ante eum dicere, plead before his bar: ante ipsum Serapim: ante ora patrum, V.: ante oculos vestros: togati ante pedes, as servants, Iu.: equitatum ante se mittit, Cs.: ante signa progressus, L.—Fig.: pone illum ante oculos viam, recall: omnia sunt posita ante oculos, made clear. — Of esteem or rank, before: facundiā Graecos ante Romanos fuisse, S.: me ante Alexandrum... esse, superior to, L.: Iulus Ante annos animum gerens, superior to, V.: ante alios gratus erat tibi, more than, O.: (virgo) longe ante alios insignis specie, L.: felix ante alias virgo, V.: ante omnīs furor est insignis equarum, V.: longe ante alios acceptissimus militum animis, L.: maestitia ante omnia insignis, above all things, L.: dulces ante omnia Musae, V. — In time, before: ante brumam, T.: ante lucem venire: ante noctem, H.: ante lucernas, Iu.: ante me sententias dicere, S.: tot annis ante civitatem datam: ante id tempus duces erant, until, N.: neque umquam ante hunc diem, never till now, T.: iam ante Socratem, before the time of: qui honos togato habitus ante me est nemini, before my time: Ante Iovem, V.: ante Helenam, H.: per hunc castissimum ante regiam iniuriam sanguinem iuro, L.: ante mare et terras, O.: ante cibum, H.: Hoc discunt omnes ante alpha et beta, before learning ABC, Iu.: ante istum praetorem, before his praetorship: ante hanc urbem conditam, before the founding of this city: ante Epaminondam natum, N.: ante te cognitum, S.: ante conditam condendamve urbem, i. e. built or planned, L.—Poet., with gerund: (equi) ante domandum, before they are broken, V. — Esp. in phrases: factus est (consul) bis, primum ante tempus, before the lawful age: Filius ante diem patrios inquirit in annos, before the destined time, O.: Sed misera ante diem, prematurely, V.: dies ante paucos, a few days sooner, L.: nobis ante quadrennium amissus est, four years ago, Ta.— Ante diem (abbrev. a. d.) with an ordinal number denotes the day of the month, reckoned inclusively, e. g., ante diem quintum (a. d. V.) Kalendas Aprilīs means, by our reckoning, the fourth day before the calends of April: ante diem XIII. Kalendas Ianuarias, the 20th of Dec.: ante diem quartum idūs Martias, the 3d day before the Ides of March, the 12th of March, L. — The entire phrase, as the name of the day, may be preceded by a praep: in ante diem quartum Kal. Dec. distulit: caedem te optimatium contulisse in ante diem V. Kal. Nov., to the 28th of Oct. I II

    dēierō (not -iūrō), āvī, ātus, āre    [* dēierus; de + iūs], to take an oath, swear: persancte, T.: neminem tradidisse, etc., N.

    iūrātor ōris, m    [iuro], a swearer, assistant of the censor, sworn census-clerk, L.

    (iūror ātus, ārī,) dep., see iuro and iuratus.

   pēierō, perierō, or periūrō āvī, ātus, āre    [per+iuro], to swear falsely, perjure oneself: verbis conceptis: quā re periuras? H.: Hic putat esse deos, et peierat, Iu.: ius peieratum, a false <*>ath, H.: periurati dii, offended by perjury, O.

    quam adv.    [qui].—Relat., in what manner, to what degree, how greatly, how, how much: nescis quam doleam, T.: vide, quam te amarit is: declaravit quam odisset senatum: docebat, quam veteres quamque iustae causae intercederent, Cs.: ut sentias quam vile sit corpus, L.: Vive memor quam sis aevi brevis, H.: ut nobis tempus quam diu diceremus praestitueres: mire quam illius loci cogitatio delectat (i. e. mirum est, quam, etc.), wonderfully.—Interrog., how?: quam avidum in pecuniis (hunc fuisse censetis)?: quam multis custodibus opus erit?: quam longe est hinc in saltum vestrum?—In exclamations, how! how very!: quam cupiunt laudari!: quam terribilis aspectu (incedebat)!: quam nihil praetermittis in consilio dando!: Quam paene regna Proserpinae vidimus! H. —Esp., in comparisons, in what degree, as: nihil est tam populare quam bonitas: quid est oratori tam necessarium quam vox?: tam diu requiesco, quam diu ad te scribo: tam esse clemens tyrannus, quam rex importunus potest: quam quisque pessume fecit, tam maxume tutus est, S.: tam sum amicus rei p. quam qui maxime: Non verbis dici potest Tantum quam navigare incommodumst, T.: maria aspera iuro Non ullum pro me tantum cepisse timorem, Quam ne, etc., V.: intentis, non ab irā tantum, quam quod urbs videbatur, etc., L.: dimidium tributi quam quod regibus ferre soliti erant, half as much tribute as, etc., L.: nihil aeque eos terruit, quam robur imperatoris, L.: quam multā grandine nimbi crepitant, sic ictibus heros Creber pulsat, V.—With ellips. of tam, as much as, to the extent that, as... as: quam voletis multi dicent, as many of you as choose: quam diu vixit, all his life: quam diu tu voles, as long as you will: non militum fiduciā quam iuventutis, not so much, L.: tyrannus, quam qui umquam, saevissimus, never surpassed in cruelty, L.: Huc turba ruebat... Quam multa cadunt folia, as numerous as, V. —With sup. and possum or (old) queo: ut te redimas captum quam queas Minumo, at the lowest price you can, T.: quam plurimos potest equites educit, S.: quam maximis potest itineribus pervenit, Cs.: quam maxime possem, contenderem, to the utmost of my power.—With sup. and ellips. of possum, in the highest degree, as... as possible, extremely, very: quam minimum spati daretur, the shortest time possible, Cs.: quam plurimo vendere, at the highest price: ut quam primum accederet, as soon as possible: quam primum, forthwith, V. —Colloq.: quam familiariter, very, T.—Implying difference of degree (after a comp. or word of comparison), than: acrior quam ego sum: omnia sunt citius facta quam dixi: nec diutius vixit quam locuta est: ut aditus non magis nobilitati quam virtuti pateret: istas tu partīs potius quam defectionem vocas?: Nec tibi grata minus pietas... Quam fuit illa Iovi, O.: se temere magis quam satis caute inferre, L.: non locuta est ferocius quam poculum inpavide hausit, L.: speciem gloriae vehementius quam caute appetebat, Ta.: maiorem pecuniam polliceri, quam quantam hic dedisset: ne libentius haec evomere videar quam verius, with more satisfaction than accuracy: pestilentia minacior quam perniciosior, more threatening than destructive, L.: turbavit ordinem non acrior quam pertinacior impetus, L.: quid hoc fieri turpius potest, quam eum... labi: ne aliter, quam ego velim, meum laudet ingenium, otherwise than as I wished: quis antea, quis esset, quam cuius gener esset, audivit? sooner... than: pridie quam a me tu coactus eo profitere, on the day before. virtus nihil aliud est quam in se perfecta natura: nil aliud agens quam ut, etc., with no other purpose than, etc., L.: saepe supra feret, quam fieri possit, more than: ultra quam satis est, producitur.—Praegn., after verbs implying preference or superiority, rather than: praestare omnīs perferre acerbitates, quam non civibus parentarent, Cs.: si eligere commodissimum quodque, quam sese uni vellent addicere: esse quam videri bonus malebat, S.: malae rei se quam nullius duces esse volunt, L.: statuit congredi quam refugere, N.—After expressions of time, later than, after that, after: die vicensimo quam creatus erat dictaturā se abdicavit, L.: anno trecentesimo altero quam condita Roma erat, L. I II

    tantus adj.    [1 TA-].—Followed by a clause of comparison, of such size, of such a measure, so great, such: nullam (contionem) umquam vidi tantam, quanta nunc vestrum est: quanta cuiusque animo audacia naturā inest, tanta in bello patere solet, S.: tantā modestiā dicto audiens fuit, ut si privatus esset, N.: maria aspera iuro, Non ullum pro me tantum cepisse timorem, Quam, etc., V.—With ellips. of comparative clause, so great, so very great, so important: neque solum in tantis rebus, sed etiam in mediocribus studiis: ne tantae nationes coniungantur, Cs.: quae faceres in hominem tantum et talem.—Followed by a clause of result, so great, such: tanta erat operis firmitudo, ut, etc., Cs.: non fuit tantus homo Sex. Roscius in civitate, ut, etc.: nulla est tanta vis, quae non ferro frangi possit.—As subst n., so much, so many: habere tantum molestiae quantum gloriae: tantum complectitur, quod satis sit modicae palestrae: tantum hostium intra muros est, L.— Colloq.: tantum est, that is all, nothing more: Tantumne est? Ba. tantum, T.—In genit. of price, of such value, worth so much: frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit: Ubi me dixero dare tanti, T.: tanti eius apud se gratiam esse ostendit, uti, etc., was of such weight, Cs.—In abl. of difference, by so much, so much the: quanto erat in dies gravior oppugnatio, tanto crebriores litterae ad Caesarem mittebantur, Cs.: reperietis quinquiens tanto amplius istum quam quantum, etc.: si Cleomenes non tanto ante fugisset: post tanto, V.: tanto praestitit ceteros imperatores, quanto populus R. antecedit fortitudine cunctas nationes, N. — Colloq.: tanto melior! so much the better! well done! good! excellent! bravo! Ph.: tanto nequior! so much the worse! T.—Praegn., of such a quantity, such, so small, so slight, so trivial: ceterarum provinciarum vectigalia tanta sunt, ut iis vix contenti esse possimus.—As subst n., so little, so small a number: praesidi tantum est, ut ne murus quidem cingi possit, Cs.—In genit. of price, of little account, not so important: est mihi tanti, Quirites, huius invidiae tempestatem subire, i. e. it is a trifle to me: sunt o sunt iurgia tanti, i. e. are not too much to undergo, O.

    tertius adj. num ord.    [ter], the third: trīs video sententias ferri: unam... alteram... tertiam ut, etc.: Pompei consulatus: tertio illo anno: Saturnalibus tertiis, i. e. on the third day of the Saturnalia: ab Iove tertius Aiax, i. e. great-grandson of Jupiter, O.: per tertia numina iuro, i. e. by the infernal gods, O.: regna, the infernal regions, O.: Tertius e nobis, i. e. one of us three, O.