-
1 moldefni, húmus
-
2 AURR
m. moist earth, clay, mud (aurr etr iljar, en ofan kuldi).* * *s, m., prop. wet clay or loam, but also in Eggert Itin. p. 682 of a sort of clay, cp. Ivar Aasen s. v. aur. In A. S. eâr is humus; in the Alvismál one of the names of the earth is aurr (kalla aur uppregin). In the Völuspá the purling water of the well of Urda is called aurr; hence the paraphrase in the Edda, þær taka hvern dag vatn í brunninum, ok með aurinn (the clay, humus) er liggr um brunninn, ok ausa upp yfir askinn. Elsewhere used simply of mud, wet soil, aurr etr iljar en ofan kuldi, Gs. 15; auri trödd und jóa fótum, Gh. 16; ok við aur ægir hjarna, bragnings burs of blandinn varð, his brains were mixed with the mud, Ýt. 16; aurr ok saurr, mud and dirt, Ann. 1362; hylja auri, humo condere, in a verse in the Konn. S. -
3 JÖRÐ
(gen. jarðar, dat. jörðu; pl. jarðir), f.2) the surface of the earth, ground (féll hann þá dauðr til jarðar);3) mould;4) land, estate.* * *f., gen. jarðar; dat. jörðu, mod. also jörð; pl. jarðir; in old writers dat. and acc. are carefully distinguished; in mod. prose and conversation the apocopated dative is mostly used, whereas the poets use either form, as is most convenient for the flow of the verse and the metre, as in the Passion hymns,α. the full form; og hindra gjörðu, | Guðs dýrðarljós svo lýsi mér á lifandi manna jörðu, 9. 9; merk að úr jörðu mátti ei neinn, 46. 10; hróp og háreysti gjörðu … | kringum krossinn á jörðu, 39. 7; nakinn Jesum á jörðu … | með heiptar sinni hörðu, 33. 4; Lausnarinn niðr á jörðu, 34. 1; blóðsveitinn þinn eg bið mér sé, | blessan og vernd á jörðunni, 3. 12; eins hér á jörðu upp frá því, 21. 10; þó leggist lík í jörðu … | hún mætir aldrei hörðu, Hallgr.β. the apocopated form; en Jesú hlýðni aptr hér, allri jörð blessan færir, Pass. 24. 6; heiðr, lof, dýrð á himni og jörð | hjártanleg ástar þakkar-gjörð, 3. 18; þó heiðarleg sé hér á jörð | holdi útvaldra líkför gjörð, 49. 14; ef hér á jörð er hróp og háð, 14. 16; hvað göra þeir sem hér á jörð | hafa að spotti Drottins orð, 10: [Goth. airþa; A. S. eorde; Hel. ertha; old Scot. yearthe; Engl. earth: O. H. G. erda; Germ. erde; Dutch aarde; Fris. irth; Swed.-Dan. jord.]A. The earth; jörð ok himin, Nj. 194; jörð ok upphimin, Vsp. 3; jörð iðja-græna, 58; íllt er á jörð of orðit, Glúm. (in a verse), Hm. 138, and prose passim; jarðar yfirbragð er böllótt, Rb. 460, 465; jarðar bugr, böllr, hringr, hvel, mynd, endi, bygð, the earth’s bight, ball, ring, wheel, shape, end, habitation, 440, 466, 472: for the mythol. genesis of the earth see Vsp. l. c., Vþm. 20, 21, Gm. 40: as a mythical goddess, the Earth was daughter of Ónar (Ónars-dóttir) and Nótt (the night), and sister of Day on the mother’s side, Edda 7: Thor was the Earth’s son, Jarðar-sonr, m., Haustl.II. the surface of the earth, earth; falla til jarðar, Nj. 64; koma til jarðar, to throw down, Fms. v. 348; falla frjáls á jörð, N. G. L. i. 32, Grág. ii. 192; á jörðu ok í jörðu, Finnb. 290; bíta gras af jörðunni, Fms. xi. 7; skeðja jörðu, K. Þ. K. 22; jörð eða stein, Sks. 88; erja jörð, to ‘ear’ the earth, plough, Rb. 100; flestir menn séru jarðir sínar, Fms. i. 92: jarðar aldin, ávöxtr, blómi, dupt, dust, dýr, kvikendi, skriðdýr, etc., the earth’s fruit, produce, blossom, dust, deer, beasts, reptiles, etc., H. E. ii. 188, Grág. ii. 347, Ver. 17, Fas. iii. 669, Sks. 527, 628, Stj. 18, 77.2. pasture; görði kulda mikla með snjóum ok íllt til jarðar, Grett. 91 A; taka til jarðar, to graze, Skm. 15: freq. in mod. usage, góð jörð, lítil jörð, jarð-leysi, jarð-laust, jarð-bann, q. v.3. mould, Lat. humus; jörð sú er á innsigli er lögð, Lækn. 472: soil, sand-jörð, sandy soil; leir-jörð, clayey soil, etc.COMPDS: jarðarber, jarðarför, jarðarmegin, jarðarmen.B. Land, an estate, very freq. in Icel., answering to Norse bol, Dan. gaard; thus, túlf, tuttugu, sextíu, … hundraða jörð, land of twelve, twenty, sixty, … hundreds value; byggja jörð, to lease a farm; búa á jörð, to live on a farm; leigja jörð, to hold land as a tenant (leigu-liði); góð bú-jörð, good land for farming; harðbala-jörð, barren, bad land; plógs-jörð, land yielding rare produce, eider-down or the like; land-jörð, an inland estate, opp. to sjóvar-jörð, land by the sea side; Benedikt gaf sira Þórði jarðir út á Skaga hverjar svá heita …, Dipl. v. 27.COMPDS: jarðar-, sing. or jarða-, pl.: jarðarbrigð, jarðarbygging, jarðareigandi, jarðarhefð, jarðarhelmingr, jarðarhundrað, jarðarhöfn, jarðarflag, jarðarkaup, jarðarleiga, jarðarlýsing, jarðarmark, jarðamat, jarðamáldagi, jarðarmáli, jarðarmegin, jarðarpartr, jarðarrán, jarðarreitr, jarðaskeyting, jarðarskipti, jarðaskipti, jarðarspell, jarðatal, jarðarteigr, jarðarusli, jarðarverð, jarðarvígsla, jarðarþjófr.
См. также в других словарях:
humus — humus … Dictionnaire des rimes
HUMUS — L’humus est la matière organique transformée par voie biologique et chimique et incorporée à la fraction minérale du sol, avec laquelle elle contracte des liens physico chimiques plus ou moins étroits. Par extension, le mot «humus» désigne… … Encyclopédie Universelle
Humus — (Origin: 1790–1800; < Latin : earth, ground [ humus. Dictionary.com Unabridged (v 1.1). Random House, Inc. 23 Sep. 2008. .] ) is the organic material in soil lending it a dark brown or black colouration. In soil science, humus refers to any… … Wikipedia
Humus — (lateinisch „Erdboden“) im engeren Sinne bezeichnet in der Bodenkunde die Gesamtheit der toten organischen Substanz eines Bodens.[1][2][3][4] Der Humus ist Teil der gesamten organischen Bodensubstanz. Er unterliegt vor allem der Aktivität der… … Deutsch Wikipedia
humus — HÚMUS s.n. Amestec de substanţe organice amorfe aflat în sol, care îi condiţionează fertilitatea şi care este rezultat din transformarea materialului vegetal sub acţiunea microorganismelor. – Din fr., lat. humus, germ. Humus. Trimis de gall,… … Dicționar Român
Humus — ist jene dunkle in fortwährender Verwesung begriffene organische, namentlich pflanzliche Substanz, die keine organische Struktur mehr zeigt. In[145] chemischer Hinsicht besteht der Humus aus oxydierbaren Kohlenstoffverbindungen (durchschnittlich… … Lexikon der gesamten Technik
Humus — Sm erw. fach. (19. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus l. humus f. Erde . Ebenso nndl. humus, ne. humus, nfrz. humus, nschw. humus, nnorw. humus; human. lateinisch l … Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache
humus — (plural humus) sustantivo masculino 1. (no contable) Conjunto de materias orgánicas descompuestas o en proceso de transformación que constituyen la capa más externa de un suelo: Este suelo se ha quedado sin humus por la erosión … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
Hūmus — (lat.), die braune oder schwarze Masse, in die Pflanzen oder Pflanzenteile nach dem Absterben zerfallen, und die, oft in starker Schicht, den Boden der Wälder und Wiesen bedeckt, häufiger noch, mit mineralischen Substanzen vermischt, im… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
humus — / umus/ s.m. [dal lat. humus s.f. suolo, terra, terreno ]. 1. (biol., agr.) [complesso di sostanze organiche derivato dalla decomposizione di residui vegetali e animali] ▶◀ terriccio. ‖ suolo, terra, terreno. 2. (fig.) [insieme dei fattori… … Enciclopedia Italiana
humus — ‘Capa superficial del suelo, constituida por la descomposición de materiales animales y vegetales’. Es invariable en plural (→ plural, 1f): «Las lombrices de tierra y su papel en la formación de los humus de tierras de cultivo» (Alvarado Darwin… … Diccionario panhispánico de dudas
