history

n. 1. түүх. ancient \history эртний үеийн түүх. 2. урьд үе, өмнөх үе. 3. өнгөрсөн үйл явдал. They had an affair once, but that's ancient/ past \history now. Нэгэнтээ тэд ихэд дотносон явалдаж байсан ч энэ бол аль эртний/ улирч баларсан явдал юм. make/ go down in history түүхэнд орох, ер бусын зүйл хийх.

n. 1. суурь. the \base of a lamp чийдэнгийн суурь. the \base of a pyramid пирамидын суурь. 2. үндэс суурь. She used her family's history as a \base for her novel. Тэр гэр бүлийнхээ түүхийг туужийнхаа үндэс болгожээ. 3. бааз. a naval \base усан цэргийн бааз. v. 1. үндэслэх, суурилах. 2. байрлах. Where's your company \based? Танай компани хаана байрладаг вэ? baseless adj. суурьгүй, ул үндэсгүй.

n. 1. хэрэг, явдал. 2. the case байдал, төлөв. 3. law зарга, хэрэг. The \case will be brought before the court. Хэргийг шүүхээр шийднэ. 4. gram. тийн ялгал. subjective case нэрлэхийн тийн ялгал. 5. өвчтөн. cot case хэвтрийн өвчтөн. 6. хайрцаг, авдар, чемодан. 7. хуй, гэр. 8. хонгио. in any case ямар ч гэсэн, яасан ч. in case of sth ямар нэгэн юм тохиолдвол. in that case ингэхэд. case history n. өвчний түүх.

v. (goes, went, gone) 1. явах, зорчих. We went by bus. Бид автобусаар явав. 2. явах, харих, буцах, мордох, хөдлөх. They came at six and went at nine. Тэд зургаад ирээд найман цагт явцгаав. When does the train \go ? Галт тэрэг хэзээ хөдлөх вэ ? 3. -д, -т явах/ очих. \go to school/ church сургуульд явах/ сүмд очих. 4. юманд явах. Let's \go fishing. Загас барихаар явцгаая. He had gone to buy a newspaper. Тэр, сонин авахаар явсан. 5. хүрэх, очих. Does this road \go to the station? Энэ зам өөртөө рүү очих уу? 6. байдал нь өөрчлөгдөх, хувирах,... болох. Her hair's going grey. Түүний үс нь цайж байна. The milk went sour. Сүү гашлав. 7. муудах, эвдрэх, хуучрах, элэгдэх. 8. эхлэх. 9. ажиллах, явах, хөдлөх. This clock doesn't \go. Энэ цаг явахгүй байна. 10. таарах, зохих, тохирох. 11. зарагдах, гүйх. The new dictionary is going well. Шинэ толь бичиг сайн гүйж байна. 12. \go (on sth) мөнгө үрэгдэх/ дуусах. All her earnings \go on clothes. Түүний олсон бүх мөнгө хувцсандаа явдаг. 13. нас барах, таалал төгсөх. 14. дохио өгөх, хонх дугарах, дуу авиа гаргах. No one may leave the classroom until the bell goes. Хонх дуугартал нэг ч хүн ангиас гарч болохгүй. The gun went bang. Буу пан хийв. 15. алга болох. 16. өнгөрөх. Summer had gone. Зун өнгөрлөө. How did the game \go? Тоглоом ямаршуу болж өнгөрөв? be going on (for) sth... орчим насны/ тооны байх,... цагийн орчим болох. He must be going on for ninety. Тэр, ер дөхөж байх ёстой. There were going on for fifty people at the party. Yдэшлэгт тавь орчим тооны хүн ирсэн байв. be going to do sth 1. ирээдүйд юу хийхээ төлөвлөх. We're going to spend our holidays in Wales this year. Бид энэ жил Уэллст амрахаар бодож байна. 2. (хойшид/ ирээдүйд юу болохыг заахад хэрэглэдэг): If the drought continues there's going to be a famine. Хэрэв ган тайлагдахгүй бол өлсгөлөн болно. enough/ something/ sth to be going on with түр аргалах, ойр зуур хэрэглэхэд хүрэх/ хангалттай байх. 'How much money do you need?' '50$ should be enough to be going on with' 'Чамд хэдий хэмжээний мөнгө хэрэгтэй юм бэ?' 'Тавин доллар байхад болно доо.' go all out for sth; go all out to do sth бүх хүчээ дайчлах, чармайх,... төлөө зүтгэх. The Democratic Party are going all out to win the election. Ардчилсан нам сонгуульд ялахын төлөө чадах бүхнээ хийж байна. go on (with you) яв цаашаа (дүргүйцэх эсвэл үл итгэсэн байдлыг илэрхийлэхэд хэрэглэдэг). go about 1. see go round/ around/ about. 2. завь зүг чигээ өөрчлөх. go about sth үргэлжлүүлэн хийсээр л байх. Despite the threat of war, people went about their work as usual. Хэдийгээр дайны аюул нүүрлэж байсан авч хүмүүс ердийнхөөрөө ажлаа хийцгээсээр л байв. go about sth/ doing sth юм оролдох/ хийж эхлэх. go after sb араас нь хөөх, мөрөөр нь мөшгих. go after sb/ sth араас нь хөөх/ хөөцөлдөх. He goes after every woman he meets. Тэр, учирсан хүүхэн бүрийн хойноос гүйж байдаг. go against sb ашиг сонирхолд үл нийцэх, эсрэг болох. The case may \go against you. Хэрэг явдал таны эсрэг эргэж болох юм шүү. go against sb/ sth эсэргүүцэх, сөрөх. She went against her mother's wishes and became a dancer. Тэр, ээжийнхээ үгнээс зөрж бүжигчин болов. go against sth зөрөх, эсрэг байх, зөрчилдөх, харшилдах. go ahead 1. түрүүлэн явах. 2. болох, хийгдэх. go ahead (with sth) юмыг зөвшөөрсөний/ хэсэг эргэлзсэний / эсэргүүцэлтэй тулгарсны дараа хийж эхлэх. go along with sb/ sth санал нийлэх, хүлээн зөвшөөрөх. go at sb дайрах, довтлох. They went at each other furiously. Тэд бие бие рүүгээ улаан галзуу дайрцгаав. go at sth зүтгэх, чармайх, улайран ажиллах. go away 1. явах, зайлах. \go away! яв/ зайл/ далд ор! 2. ажлаар/ амралтаар явах. 3. сарних, аажмаар алга болох. go back (to...) буцаж/ эргэж очих. She doesn't want to \go back to her husband. Тэр, хар хүнтэйгээ эргэж нийлэх хүсэлгүй билээ. go back (to sth) 1. эргэн санах/ үзэх. 2.... цаг үеэс үүсэн бий болсон байх. go back on sth амласнаа үл биелүүлэх. He never goes back on his word. Тэр ямагт хэлсэндээ хүрдэг. go back to sth/ doing sth хэсэг завсарлаад дахин хийж эхлэх. She's decided to \go back to teaching. Тэр, эргээд багшлахаар шийдсэн. go before урьд цагт/ өмнө нь болж өнгөрөх. go before sb/ sth -ний өмнө танилцуулах, -нд асуудал оруулах. go beyond sth хэтрэх, -аас их байх. The matter has gone beyond a joke. Уг хэрэг тоглоом биш шоглоом болжээ. go by цаг хугацаа өнгөрөх. go by sth -ний дагуу хийх/ гүйцэтгэх/ шийдэх. go down 1. газар унах/ ойчих. 2. живэх. 3. (нар) жаргах. 4. залгих, хоолойгоор орох. 5. буух, буурах, татрах, унах. The flood waters are going down. Yерийн ус татарч байна. 6. муудах, дордох. 7. түр зогсох, саатал гарах. go down (in sth) бичигдэх, тэмдэглэгдэх. \go down in history түүхэнд тэмдэглэгдэх. go down (to sb) ялагдах. go down with sth өвчлөх, өвчин авах. go for sb дайрах, довтлох. go for sb/ sth 1. хамаарах, хамаатай байх. What I said about Peter goes for you, too. Питерийн тухай хэлсэн миний үг чамд ч бас хамаатай шүү. 2. юманд явах, явж олж ирэх. Shall I \go for a doctor? Би эмч аваад ирэх үү? 3. сэтгэл татагдах, таашаах, илүүд үзэх. go for sth 1. сонгож авах, шилэх. 2. оролдоод үзэх. go in 1. дотогшоо орох. Let's \go in, it's getting cold. Хүйтэрч байна орцгооё. 2. нар, сар үүлсийн цаагуур орох. go in for sth 1. шалгалт өгөх, уралдаан/ тэмцээнд оролцох. 2. мэргэжил сонгох. 3. сонирхох, хорхойтой болох. go into sth 1. машин юм мөргөх. The car skidded and went into a tree. Машин шарваад мод мөргөв. 2. орох, элсэх. 3. жолооч ба машин техник ямар нэгэн үйлдэл хийж эхлэх. 4. ааш хөдлөх,... байдал гаргах. She went into hysterics. Эмэгтэйн зүрхний хий хөдлөв. He went into a long explanation of the affair. Тэр, эл хэргийг нуршин тайлбарлаж гарав. 5. сайтар шалгах/ судлах. 6. мөнгө/ цаг хугацаа зарцуулагдах. go off 1. явах. He's gone off to the dentist's. Тэр, шүдний эмчид үзүүлэхээр явсан. 2. дэлбэрэх. 3. гэнэт чимээ гаргах. 4. гэрэл унтрах, цахилгаан тасрах, г. м. 5. унтах. 6. хоол хүнс муудах, бээх. 7. чанар нь муудах/ дордох. go off sb/ sth залхах, дургүй болох. go off with sb өөр хүнтэй нөхцөж эхнэрээ/ нөхрөө/ амрагаа хаях. go off with sth бусдын юмыг аваад арилаад өгөх. Who's gone off with my pen? Миний үзгийг хэн аваад явчихав аа? go on 1. болох. What's going on here? Энд юу болж байна? go on with sth/ doing sth үргэлжлүүлэн хийх. He went on talking even though no one was listening. Хэн ч сонсохгүй байхад тэр ярьсаар л байв. go on to sth нэг сэдвээс нөгөөд шилжих. go on (at sb) чихнээс хонх уях, муу хэлэх. go on to do sth нэг юмыг дуусгаад нөгөөг эхлэх. go out 1. гэрээс гадагш гарах. 2. явуулах, илгээх. 3. радио/ телевизээр нэвтрүүлэх. 4. унтрах. 5. мэдээ/ мэдээлэл олны сонорт хүрэх. go out (of sth) 1. тэмцээнээс хасагдах. 2. моодноос гарах. go out (to...) төрсөн нутгаасаа гарч өөр газар очих. Our daughter went out to Australia ten years ago. Манай охин арван жилийн өмнө нутгаасаа гарч Австралид очсон. go out of sb/ sth арилах, алга болох. go out with sb; go out (together) найзлах, явалдах, хамтдаа цаг нөхцөөх. go over sth 1. сайтар үзэх, нэгбүрчлэн шалгах. 2. нарийн тайлбарлах. go over to бодлоо өөрчлөх, нэг намаас/ шашинаас нөгөөд орох. go round 1. эргэх, эргэлдэх. 2. тойруу замаар явах, холуур тойрох. 3. хүрэлцээтэй/ хангалттай байх. There aren't enough chairs to go round. Сандал хүрэлцэхгүй байна. go round/ around/ about 1. нааш цааш явах, холхих, явах. 2. (цуу яриа, зар) тарах, түгэх. 3. өвчин тарах, халдварлах. There's a lot of flu going round at the moment. Одоо гадуур ханиад томуу маш их байна. go round (to...) ороод/ дайраад гарах. \go round to the post office шуудангаар дайраад гарах. go round/ around/ about with sb нийлэх, цаг хамт өнгөрөөх. go through (хууль, гэрээ, г. м.) албан ёсны болгох/ батлах. go through sth 1. зовлон бэрхшээл давах, туулах, үзэх/ амсах. 2. сайтар үзэх, эрэх, хайх. 3. нарийвчлан авч үзэх/ судлах. 4. шат дамжлага дамжих. 5. номыг сайжруулан дахин хэвлэх. 6. юу ч үгүй дуусгах, цөлмөх. go through with sth төлөвлөсөн/ бодсон зүйлээ хийж гүйцэлдүүлэх. He's determined to \go through with the marriage despite his parents' opposition. Хэдийгээр эцэг эх нь дургүйцэж байвч тэр гэрлэхээр шийдсэн. go to sb/ sth (шагнал, өв хөрөнгө г. м.) -нд очих. The estate went to the eldest son. Хөрөнгө ууган хүүд өвлөгдөн очив. go towards sth мөнгө хандивлах, мөнгөнд нэмэр болгох. The money will \go towards a deposit for a house. Энэ мөнгө байшин авах гэж хадгалж буй мөнгөнд нэмэр болно. go under 1. усан онгоц/ завь живэх. 2. ажил төрөл нурах, дампуурах. go up 1. өсөх, нэмэгдэх. Prices have gone up sharply this year. Энэ жил үнэ огцом өслөө. 2. барилга байшин баригдах/ босох. A lot of new houses are going up round here. Энэ хавиар олон шинэ байшин баригдаж байна. 3. театрын хөшиг нээгдэх. go up in flames шатах, гал авалцах. go with sb явалдах. go with sth; go together 1. өнгө/ амт таарах, зохих. White wine goes well with fish. Цагаан дарс загастай сайхан таардаг. 2. дагалдах, нэг дор байх. Disease often goes with poverty/ disease and poverty often \go together. Өвчин ядуу зүдүүг үргэлж дагаж байдаг/ өвчин ба ядуу зүдүү үргэлж хамт байдаг. go without (sth) -гүй байх. She went without sleep for three days. Тэр, гурав хоног нойргүй байв. n. (pl goes) 1. тоглоомын ээлж. Whose \go is it? Хэний ээлж вэ?/ хэн явах вэ? 2. идэвхтэй байдал, завгүй байх. at one go нэг амьсгаагаар, шууд, дор нь. be all go тун завгүй байх. first, second, etc go эхний, хоёрдахь оролдлогоо. She passed her driving test first \go. Тэр, эхний оролтоор жолооны шалгалтыг давав. have a go (at sth/ doing sth) хийх гэж оролдох/ үзэх. have a go at sb/ sth загнах, шүүмжлэх, чихнээс нь хонх уях. leave go/ hold (of sth) тавих. Leave \go of my arm - you're hurting me! Өвдөж байна шүү дээ - гарыг минь тавиач! make a go of sth ахих, амжилт гаргах.

adj. (-tter, -ttest) 1. халуун, бүгчим. a \hot day/ bath халуун өдөр/ ус. This coffee is too \hot to drink. Энэ кофе уухын аргагүй халуун юм. 2. халууцах, халуудах. I am \hot. Би халууцаж байна. 3. халуун ногоотой, ам дарвигнуулсан (хоол). 4. хэцүү, ярвигтай, хэл ам таталсан. \hottest part of the election campaign сонгуулийн кампанит ажлын хамгийн хэцүү үе. 5. бэрхшээлтэй, хүндрэлтэй. They're making life \hot for her. Тэд тэр бүсгүйг ёстой зовоож байгаа юм. 6. эгдүү хүргэм, дургүйцэл төрүүлэм. 7. sl. хулгайн, буруу гарын. 8. шилдэг, сайн. She's one of the \hottest players in the country at the moment. Одоогийн байдлаар тэр бүсгүй бол улсын хамгийн шилдэг тамирчдын нэг юм. 9. шинэ, сонин мэдээ. 10. сэтгэлийн хөөрөлтэй. 11. \hot (at/ on sth) сайн, гарамгай, чадвар сайтай. I'm good at history but not so \hot in arithmethic. Би түүхийн хичээлд сайн ч тоонд тааруухан. be in/ get into hot water хүнд байдалд орох, хэцүүдэх. blow hot and cold шарвамтгай, олон ааштай. go hot and cold цочрох, балмагдах, уур дүрсхийх. go/ sell like hot cakes түргэн борлогдох, хурдан зарагдах. hot under the collar ууртай, эгдүү нь хүрсэн. strike while iron is hot ямааны мах халуун дээрээ. v. (-tt-) халаах, халуун болгох. hot up түргэсэх, хурдан болох, эрч хүч нэмэгдэх, сэргэх. hotly adv. 1. ууртай, уцаартай, хийрхүү. `Nonsense!' he replied \hot. "Ёстой худлаа үг!" хэмээн тэр ууртай хариулав. 2. хурц өрсөлдөөнтэй, сэтгэл хөдөлмөөр. \hot contested match үзэгчдийн сэтгэлийг хөдөлгөсөн тоглолт. hot air n. дэмий яриа, чалчаа үг. hotbed n. \hot of sth голомт, үүр. a \hot of vice нүгэл хилэнцийн голомт болсон газар. a \hot of dissidents тэрс үзэлтнүүдийн орогнодог газар. hot-blooded adj. сэтгэлийн хөдөлгөөн ихтэй, огцом ууртай, тачаангуй. hot dog n. халуун зайдастай боов. hot favourite n. тэмцээн уралдаанд ялах найдвар ихтэй тамирчин. hot line n. 1. төрийн тэргүүн нарыг холбох шууд утас. A \hot between the Kremlin and White House. Кремль, Цагаан ордон хоёрыг холбох шууд утас. 2. шууд утсан холбоо. a horoscope \hot зурхайн мэдээ авч болох шууд утас. hot potato n. бэрхшээлтэй асуудал, хурц асуудал. The racial discrimination issue is a political \hot potato. Арьсны өнгөөр ялгаварлан гадуурхах явдал улс төрийн хурц асуудал билээ. hot spot n. халуун цэг, дайн дажин болж буй газар. hot stuff n. 1. гарамгай хүн, уран чадвартай хүн. 2. бусдын хайр булаам хүн. hot-tempered adj. түргэн ууртай, хурц зантай. hotch-potch n. (US hodgepodge) эмх замбараагүй байдал.

n. 1. заагласан тэмдэг, шавга, шав, шон. 2. чиг, чиглүүр. 3. үйл явдал, үзэл бодол. The discovery of penicillin was a \landmark in the history of medicine. Пенциллиний нээлт эмийн түүхэнд онцгүй үйл явдал болсон юм.

adj. 1. байгалийн. 2. байгалиас заяасан авьяастай. 3. ердийн, жирийн, хэвийн. 4. жинхэнэ, хуурамч/ хиймэл биш. 5. төрсөн (хүүхэд). n. байгалиас заяасан авьяастай хүн. natural gas n. байгалийн хий. natural history n. амьд байгаль судлах. natural science n. байгалийн шинжлэх ухаан. naturally adv. 1. тэгэлгүй яахав, мэдээжийн хэрэг. 2. угийн, төрөлхийн. 3. жам ёсоороо.

v. 1. ярих, хөөрөх. I want to \talk to you about something. Би тантай нэгэн зүйлийн тухай яримаар байна. The baby is just learning to \talk. Хүүхэд дөнгөж хэлд орж байна. Talk much, err much. Их ярих их андуу. 2. хэлэлцэх, зөвших. What are they \talking about? Тэд нар юун тухай хэлцэж байна вэ? \talk sense! Учир утгатай юм яриач! Don't \talk rubbish! Дэмий юм бүү чалч! 3. нууц мэдээ, мэдээлэл дуртай дургүй өгөх/ өчих. The suspect refused to \talk. Сэжигтэн өчиг өгөхөөс татгалзав. 4. тодорхой хэлээр ярих. Shall we \talk French? Францаар ярьцгаах уу? Were they \talking in Spanish or in Portuguese? Тэд испаниар ярилцаж байв уу, аль эсвэл португалиар уу? 5. энгийн юм өгүүлэх/ ярих. She'll \talk on ancient history. Тэр бүсгүй эртний түүхийн талаар ярина. 6. бусад хүмүүсийн ажил явдал, хувийнх нь амьдралын тухай ярих, хэлэлцэх. The neighbours are already \talking about us. Айл хөршийнхөн аль хэдийн бидний тухай ярилцах боллоо. 7. talking of something түрүүчийн зүйлтэй ялимгүй/ бага зэрэг холбогдолтой юмны тухай өгүүлэх. \talking of travel, have you been to Paris yet? Аялал жуулчлалын тухай өгүүлэхэд, чи ер нь Парист байсан уу? 8. talk you way out of something ээдрээтэй зүйлийг тайлбарлах, ятгахаас зайлсхийх. 9. talk shop ажлын тухай ярих. Please stop \talking shop! Алба ажил ярихаа больцгоож үз! 10. Now you're talking! Таны/ Та нарын яриа сонирхол татаж байна. 11. talk of the devil! Ээ, амаа үдүүлмэр! өөрийнх нь тухай ярьж байсан хүн санамсаргүй орж ирэхэд уулга алдахдаа хэлэх үг. 12. You can talk. Чи мөн ярьж байх шив. Дурдсан/ Ярьсан хүн шигээ чи өөрөө түүнд буруутай. talk back (to sb) эсэргүүцэж/ хэдэрлэн хариулах. talk down 1. (talk sb/ sth down) нисэгчид газраас буух заавар өгч туслах. 2. хэтрүүлэн ярих, өөрийгөө дөвийлгөх. talk sb into sth ятгах. He \talked me into selling my car. Тэр намайг машинаа зарахыг ятгав. talk sb out of sth хориглох, битгий гэх. I tried to \talk her out of leaving. Би түүнийг битгий яв хэмээн ятгаж үзэв. talk sth over (with sb) нухацтай хэлэлцэх. Let's \talk this over. Энэ тухай хэлэлцье. Can't we \talk it over without arguing? Бид энэ асуудлыг мэтгэлцэлгүй/ маргалдалгүй хэлэлцэж болохгүй юу? talk round sth тойруу ярих, асуудлын голоос зайлсхийх. We wasted a whole hour \talking round the problem instead of discussing ways of solving it. Бид асуудлыг шийдвэрлэх арга замыг хэлэлцэхийн оронд түүнийг тойрч ярьсаар бүтэн цагийг дэмий гарздав. talk sb round (to sth) хүлээн авах буюу зөвшөөрөхийг ятгах, сэнхрүүлэх гэх. He didn't want to come but we \talked him round. Түүнийг ирэхгүй гэж байхад нь бид ятгаж ирүүлэв. We just \talked round the subject. Бид гол асуудлаа огт хэлэлцсэнгүй. talk sb/ sth up (US) дөвийлгөн/ хэтрүүлэн магтах.

adj. урьд байгаагүй, урьд өмнө тохиолдоогүй. A situation \unprecedented in the history of the school. Сургуулийн түүхэнд гарч байгаагүй явдал.

n. 1. (also beeswax) лав. \wax from the candle fell on the table. Лааны тос ширээн дээр урсжээ. 2. чихний хулхи. v. 1. лавдах, лав шингээх. 2. нэмэгдэх, томрох. wax and wane томорч багасах. Throughout history empires have \wax ed and wane. Түүхийн бүх л хугацаанд эзэнт улсууд хүчирхэгжиж доройтож ирсэн билээ.