Перевод: с исландского на все языки

со всех языков на исландский

hire

  • 1 leigja (út)

    Íslensk-ensk orðabók > leigja (út)

  • 2 leiga

    * * *
    I)
    (-ða, -ðr), v. to hire, rent; leiga e-t at e-m, to hire from a person.
    f.
    1) hire, rent, opp. to innstœða ( capital); byggja fé á leigu, to let money out at interest; leggja leigu eptir höfn, to pay a harbour duty;
    2) wages, pay (kallast hann engrar leigu makligr).
    * * *
    1.
    ð, mod. leigja, [Dan. leje], to hire; leiga e-t at e-m, to hire from a person, Grág. i. 427; útlegð varðar þeim er þiggr lán eða leigir, ef hann veit at fleiri eigu, 437; hinn er landit leigir, who holds the land, Nj. 236; hann leigði land tíu hundruðum, Bs. i. 418; leiga jörð, N. G. L. ii. 105; ok leiga (leigja, v. l.) sér til liðs þarlenzkan her, Stj. 512; hann leigði Þorlaugu garð, Fms. v. 322; leiga kú, N. G. L. i. 24; leigja verk-mann, 219; leiga þræl, 35.
    2.
    n. rent; only in the phrase, selja at leiga, to lend on interest, Grág. i. 398, 427; þann er léði eðr leiga seldi, 434.

    Íslensk-ensk orðabók > leiga

  • 3 LEIGA

    * * *
    I)
    (-ða, -ðr), v. to hire, rent; leiga e-t at e-m, to hire from a person.
    f.
    1) hire, rent, opp. to innstœða ( capital); byggja fé á leigu, to let money out at interest; leggja leigu eptir höfn, to pay a harbour duty;
    2) wages, pay (kallast hann engrar leigu makligr).
    * * *
    u, f. hire, rent, Grág. i. 340, 502, B. K. 9, 41: opp. to instæða ( capital), byggja fé á leigu, to let money out on interest, Bs. i. 684; selja kú á leigu, N. G. L. i. 24; reiða leigu af, to pay the rent of, 25; hverr á jörð þá er þú býr á? þér eigit, herra, ok takit leigur af, Fms. viii. 446, Grág. i. 188; leggja leigu eptir höfn, to pay a harbour duty, Fms. xi. 321: of passage money, spurði hvar þat fé væri er hann bauð í leigu undir sik, Nj. 128.
    2. wages; kallask hann engrar leigu makligr, Fms. xi. 428, Gpl. 81: of a soldier’s pay, Flóv. 30; lét biskup reiða honum fyrir smíðina mikla leigu, Bs. i. 872, Stj. 561.
    3. in mod. usage, leigur, pl. = a kind of land-rent paid in butter, as the rent of a certain number of kúgildi which belong to each farm.
    COMPDS: leiguból, leiguburðr, leigufall, leigufé, leigufærr, leigugenta, leigujörð, leigukona, leigukýr, leiguland, leigulauss, leiguliði, leigumaðr, leigumál, leigumáli, leiguprestr, leigustaðr.

    Íslensk-ensk orðabók > LEIGA

  • 4 kaup meî afborgunarkjörum

    Íslensk-ensk orðabók > kaup meî afborgunarkjörum

  • 5 RÁÐA

    (ræð; réð, réðum; ráðinn), v.
    1) to advise, counsel, ráða e-m e-t (réðu vinir hans honum þat, at hann berðist eigi við þik);
    ráða e-m ráð, to give one counsel;
    2) to consult about, discuss, with dat. (ráða landráðum);
    ráða ráðum sínum, to hold a conference;
    3) to devise, plan;
    þeir ráða atför við Gunnar, thev plan an onslaught on G.;
    réð hón þeim bana, she plotted that man’s death;
    4) to plot or cause one’s death, = ráða e-m bana (þær atluðu, at konungr mundi hafa ráðit hann);
    Reginn mik réð, R. betrayed me;
    réðu þeir þat þá með sér, they settled this among themselves;
    6) to fix, decide, resolve, with acc.;
    ek hefi áðr ráðit brúðlaup mitt, I have fixed my wedding day;
    réðu þeir þá þat at fara ofan til Rangár, then they resolved to ride down to Rang river;
    ráða e-t til staðar, to settle, fix definitively, = staðráða e-t (vil ek finna konung áðr en ek ráða þetta til staðar);
    7) to hire, take into service (ráða skipverja, ráða sér hjón);
    bóndi sagði húsfreyju, at hann hafði Hrapp ráðit með sér, that he had taken H. into his company;
    8) to rule, govern, with dat. (ráða landi, ríki; Einarr jarl ráð þá Orkneyjum);
    9) to rule, command, have one’s way, prevail, decide, settle (skal hón sjálf ráða hvárt hón vill hann eða eigi);
    skal ráða afl með þeim, the majority shall decide;
    Ólafr bað móður sína. eina ráða, to settle the matter alone;
    landfall ræðr fyrir sunnan, makes the boundary towards the south;
    with dat., hvárt ræðr þú því, er, is it your doing that..?;
    ráða engu, to have no authority, be of no avail (orðheill þín skal engu ráða);
    ráða landamerkjum, to make the boundary (Hafslœkr réð þar landamerkjum);
    ráða búi sínu, to conduct, manage one’s estate;
    hann réð sér sjálfr, he was independent;
    ertu nökkurs ráðandi hér, have you any authority here?
    10) to have, possess, be master of, enjoy;
    ráða fé ok fjörvi, to enjoy wealth and life;
    11) to explain, read;
    ráða gátu, to read a riddle;
    ráða draum, to interpret a dream;
    ráða e-t at líkindum, to judge from probabilities (engar munu fríðari en þínar dœtr, ef at líkindum skal ráða);
    12) to read and understand (ráða rúnar, stafi, rit);
    réð ek þær rúnar, er reist þín systir, I have read the runes thy sister engraved;
    13) to punish, chastise, with dat. (fóstri hans var harðr við hann ok réð honum mjök);
    ráða stórt, to aim high, undertake great things;
    15) periphrastically with an infin., to do;
    ráðumk ganga, we (I) do go;
    hón réð vakna (= hón vaknaði), she awoke;
    þau lög, er hann réð upp at segja, the laws which he pronounced;
    16) with preps.:
    ráða e-t af, to resolve, make up one’s mind (réð hann þat af at sigla súðr til Danmerkr);
    to discontinue, put a stop to (ek hygg, at Þóroddr ætli nú at af ráða hingatkvámur þínar);
    to do away with (þú verðr nú þetta vandræði af at ráða);
    ráða e-n af e-u, to make one leave off (af hefir þú mik ráðit brekvísi við þik);
    ráða e-u af (e-u), to get off;
    Þ. bað menn taka forka ok ráða af skipinu, to get the ship off, set her afloat;
    ráða e-n af = ráða e-n af lífi, af dögum, to put out of the way, put to death (hann kvazt mundu af ráða illmenni þessi);
    ráða at e-m, to attack (njósnarmenn hlupu upp ok réðu at þeim);
    ráða á e-t, to set about a thing (þeir réðu á íshöggit);
    ráða á e-n, to attack one (þorðu aldri úvinir hans á hann at ráða);
    ráða bót (bœtr) á e-u, to remedy, make good (þóttust menn eigi kunna bœtr á þessu ráða);
    ráða eptir e-m, to pursue one;
    ráða e-n frá e-u, to deprive one of, exclude one from (ráða e-n frá landi, ríki);
    ráða fyrir e-u, to command, have authority over, be master of (ráða fyrir skipi, hofi, fé, eldi);
    ráða í e-t, to guess at, find out (Gormr konungr réð ekki í þetta);
    ráða móti, í móti e-m, to attack one (í móti Kára réð Mörðr);
    ráða e-n ofan, to overthrow;
    ráða ór e-u, to find an expedient, solve a difficulty (er nú vant ór at ráða);
    ráða til e-s, to rush in upon, attack (hann reiddi upp øxina ok réð til Þórvarðs); to take to (set about) a thing, try, make an attempt;
    S. kom fótum undir sik, ok réð til í annat sinn, and tried again the second time;
    ok er nú til at ráða, ef þér vilit, now is the time for action, if you are willing;
    skal ráða til árinnar eða eigi, shall we try to pass the river or not?;
    ráða til orrostu, to go to battle;
    ráða til uppgöngu, to make an ascent;
    ráða til ferðar, to start on a journey;
    ráða skipi til hlunns, to draw a ship on to land;
    ráða um e-t, to dispose of (megum vér eigi ráða um hennar gjaforð);
    to deliberate on (konungr gaf jarli orlof at ráða um þetta við menn sina);
    ráða um at gøra e-t, to be about to do a thing (hann tók um strenginn ok réð um at fara upp í skipit);
    ráða um við e-n, to put an end to, finish off (var Alfr þá kominn ok ætlaði skjótt um at ráða við Finnboga);
    ráða e-t or e-u undan e-m, to deprive one of (hón vildi eigi giptast, því at hón vildi eigi ráða fé undan dóttur sinni);
    ráða e-t undir e-n, to put in the charge of (þá réðu þeir goðorð sitt undir Rafn);
    ráða e-t upp, to read up (þessi sömu bréf lét erkibiskup upp ráða í Danmörku);
    ráða við e-n, to be able to master one (muntu nú einn við mik ráða);
    ráða e-t við sik, to make up one’s mind;
    ráða yfir e-u, to rule, govern;
    17) refl., ráðast.
    * * *
    pres. ræð, ræðr, ræð; pl. ráðum, ráðit, ráða; pret. réð, 2nd pers. rétt, réttu, rhymed with hætta, Fms. vi. (in a verse); mod. réðst, pl. réðu; subj. réði; imper. ráð, ráddú; part. ráðinn; a middle form ráðumk, Hom. 113; a weak pret. indic. réði occurs in the poem Jd. 35 (ótrauðr á haf réði), and in prose, Fms. i. 223, and is freq. in mod. usage (eg réði honum að bíða … hann réði því ekki): [a word common to all Teut. languages; A. S. ræðan; Old Engl. rede and read; Germ. rathen; Dan. raade; the Goth. has rêdan, but it is rarely used in Ulf.]
    A. To advise, counsel, with dat. of the thing and acc. of the person; ráða e-m e-t, réðu vinir hans honum þat, at hann berðisk eigi við þik, Nj. 33; réðu honum þat allir at samna liði. Eg. 9; ráða e-m ráð, to give one counsel, Vþm. 1; ráðumk þér, Hm. 113 sqq.; þat ræð ek þér, Sdm. 22 sqq., Nj. 61; makligr ertú þeirra, segir Njáll, ok réð honum ráðin, 71; ráð er þér ráðit, Fm. 21; ráða e-m heilræði, Nj. 85.
    2. to consult; ráða ráðum sínum, to hold a conference, Edda 26, Fms. vii. 259; vóru opt á tali ok ráða-stefnu ok réðu landráðum, i. 52.
    3. to devise; þá menn er konu hafa numit eða þat hafa ráðit, Grág. i. 354, Gullþ. 14.
    4. to fix, decide, determine, resolve, with acc.; ek hefi áðr ráðit brúðlaup mitt, Nj. 4; ráða samband, Gullþ. 14; ráða atför við Gunnar, Nj. 1, 7; réðu þeir þat þá með sér, 93; hefi ek ráðit honum kvánfang, 151; siðan réð Gunnarr utanferð sína með honum, 41, cp Sturl. ii. 168; ráða e-m ró, Ls. 55:—ráða e-t af, to form a decision, Eg. 337; en af verðr at ráða nokkut ór hverju vandræði, Lv. 39:—ráða e-t við sik, to make up one’s mind; hvárt hann vildi þar vera eða fara til Íslands, hann kvaðsk eigi þat hafa ráðit við sik, Nj. 123:—ráða um e-t, to deliberate; hann gaf jarli orlof at ráða um þetta kjör við menn sína, Ó. H. 97:—ráða e-t (or e-u) til staðar, to settle, fix definitely, Fms. ii. 78, Ld. 178:—ráða ór, ráða ór e-u, to find an expedient, solve a difficulty, Nj. 177. Ld. 54, 180.
    5. to hire, take into service; ráða skipverja, Fms. vi. 238; réð Hallgerðr sér hjón, Nj. 25; ek em kona Njáls, segir hón, ok ræð ek eigi síðr hjón en hann, 54; Njáll réð honum hjón öll, 151; bóndi sagði húsfreyju sinni at hann hafði Hrapp ráðit með sér, 131; hón hafði ráðit mann til at svíkja konung í drykk, Fms. ix. 5; vilda ek at vit færim í hernað ok réðim menn til með okkr, Nj. 41; ráða land undan e-m, Fb. ii. 171.
    6. to plan, plot, contrive, or cause one’s death, put to death, betray, Germ. verra’ben; Regin þik réð, hann þik ráða mun, Fm. 22; þú rétt hann, Fas. i. 202; þær ætluðu at konungr mundi hafa rúðit hann, Fms. iv. 312; hann réð Plóg svarta föður-bana sinn, xi. 353; ef kona drepr bónda sinn eða ræðr hann fyrir íllsku sakir, Js. 27; ráða e-m bana, bana-ráð, Nj. 21, 52, Fb. i. 410, Skv. 1. 51:—ráða e-n af, to put out of the way, put to death, Gullþ. 14, Fms. i. 204, Al. 128; sá ótti er nú af ráðinn ok endaðr, Fs. 9; ek hygg at Þóroddr ætli nú af at ráða hingat-kvámur þínar, Eb. 144; ráða e-n frá, to despatch, Ld. 294; ráða e-n af dögum, to put to death; ráða e-n frá ríki, Fms. iii. 18; ráða e-n ofan, to overthrow, Bárð. 164.
    II. to rule, govern, with dat.; ráða Þrænda-lögum, Fms. i. 52; ráða landi, ráða ríki, 22, Nj. 41; Einarr jarl réð Orkneyjum, Fms. i. 197; Hákon konungr réð Noregi, x. 4; er réð fyrir Holtseta-landi, xi. 3; þann konung er ræðr Jórsala-landi … þann er Englandi ræðr, Edda 92; ráða landráðum, to have the government, govern, Fms. i. 52.
    2. to rule, prevail, have one’s own will, as also to manage, lead, have authority, management, and similar usages; skal ráða afl með þeim, Nj. 150; sá reð er ríkr var, Sól.; hann réð sér ekki fyrir kæti, he was beside himself for joy; skal hón sjálf ráða hvárt hón vill hann eða eigi, Nj. 24; ek skal hér ráða, 52; Ólafr bað móður sína eina ráða, Ld. 70; sögðu þá ráða eiga er fleiri vóru, 74; ætlar þú at þú munir ráða. Fms. vii. 13; konungr svarar ok biðr hann ráða, xi. 29: Lögmaðr skal ráða, he shall have the casting vote, Gþl. 18: the phrase, ef ek má ráða, if I can have it as I like; þú ræðr því, as you like! þvíat þar ræðr eigi frændsemi, Grág. i. 172: to rule, sól skal ráða um sumar en dagr um vetr, Gþl.; landfall ræðr (rules, makes the boundary) fyrir sunnan, Pm. 88; ór ánni ræðr keldan … ok lækr út úr henni til sjáfar, Dipl. ii. 1; ráða landa-merkjum, Eg. 711; ráða boði ok banni, Gþl. 76; ráða búi ok kaupum, 269; ráða giptingum, 211; ráða sessa kostum, Gm. 14; ráða kaupum, fé, skipti, Gþl.; ráða fé til þarfa, to dispose of money to advantage, put it out at interest, Gþl.; sigri vér ráðumk, Orkn. (in a verse); hugr ræðr hálfum sigri, a saving; ráða sínum ferðum, Fms. i. 75; réð Örn leiðsögu, Ld. 74: hvárt ek má nokkuru um þat ráða, Fms. vii. 13; mörgum ræðr litlu hve, ‘tis of small interest, Am. 33; ráða engu, Hdl. 49; ráða veðri. Rb. 388; veðr ræðr akri en vit syni, Hm.; hvar skal ek sitja—Móðir mín skal því ráða, Nj. 7; ek réð ráði hennar fyrr, i. e. gave her away, 23; hvárt hann kunni ráða fé sínu, Grág. i. 176; ráða orði, ii. 309; hvárt ræðr þú því er Steinarr son þinn sækir sökum Þorstein son minn, hast thou caused it, is it thy making? Eg. 727; þú því rétt er ek ríða skyldak, Fm. 26; ek því ræð, er þú ríða sér-at, Ls. 28; en réðu því Nornir, Orkn. (in a verse); ílla réð ek því, that was foolishly done, Fbr. (in a verse); ek hefi því ráðit, at …, Ísl. ii. 322; því þykki mér ráðit, well done, Sks. 100:—various phrases, ráða e-u bót (bætr) or ráða bót (bætr) á e-u, to mend, better, Hom. 159, Ld. 206, Fms. vii. 162, Landn. 8, Eb. 114:—with prep., ráða fyrir e-u (for-ráð), to rule, manage, govern, Fms. i. 288, Hkr. 1. 40; ráða fyrir lögum, Nj. 5, 150, Eg. 34, 239, 754, Ld. 76, 132, Fms. i. 11, Grág. i. 333:—ráða um e-t, to dispose of, (um-ráð); nú megu vit ekki ráða um hennar gjaforð, Fms. iv. 194:—ráða við e-ð, to be able to do, manage, Bárð. 163; eg ræð ekki við hann (þat), I cannot manage him; við-ráðanlegr, manageable:—ráða yfir e-u (yfir-ráð), to rule, govern, Fms. iv. 83.
    3. to have, possess, enjoy; hvítum ræðr þú enn hjöltunum, … ráða deigum brandinum, Eb. 238; ráða fé ok fjörvi, to enjoy wealth and life, Fm. 26; ráða arfi, gulli, hringum, Skv. 2. 9, Hkv. Hjörv. 6, 11; ráða nafni, aldri, hjarta, lofi, dýrð, to enjoy a name, life …, Lex. Poët.; ráða eign ok auðsölum. Fsm. 8, 9; ráða rauðum manni, to be red, Fbr. (in a verse):—part. ráðandi, with gen., ertu nokkurs ráðandi hér, hast thou any authority here? Nj. 54; þess verða ek ráðandi við mína menn, I will manage that. Fms. xi. 30; vera mikils ráðandi, of great influence, Fas. ii. 504: ráðandi postula, the ruler of the apostles, Edda 92, Lex. Poët.
    III. to explain, read; ráða gátu, to read a riddle, Fas. i. 454; varð engi sú gáta upp borin er hann réði (subj.) eigi, 532; ráða e-t, Am. 22; ráða draum, to read a dream, Nj. 121, Ld. 126, Ísl ii. 194, 197, x. 270, xi. 3, Rb. 394; Pharao dreymdi drauma ok urðu eigi ráðendr til, Ver. 17; veiztú hve rísta skal, veiztú hve ráða skal, of magical characters, Hm. 145:—ráða í e-t, to guess at, find out, Fms. xi. 16; ok væntir mik at eigi mundi í þat ráðit, Ísl. ii. 333; munu þeir ekki í ráða er myrkt er, 378, Fær. 255.
    2. to read, prop. to explain, interpret; skal hann láta ráða skrá heima at kirkju, K. Þ. K. 46; ráða rúnar, Am. 12, Hom. (St.); þegar Domitianus hafði rit ráðit, 623. 12, Karl. 16: ráða upp, to read up; þessi sömu bréf lét erkibiskup upp ráða í Danmörku, Fms. viii. 293; á alþingi léc Páll biskup ráða upp jarteinir ens sæla Þórláks, Bs. i. 352; tók ok lét þar upp ráða, 623. 10; ráða skrá, K. Þ. K.
    IV. to punish, chastise, with dat.; Guð ræðr oss till batnaðar sem sonum, Greg. 73; fóstri hans var harðr við hann ok réð honum mjök, Bs. i. 416; nú ef sveinn vill eigi nema ok leiðisk bók, þá skal hann færa til annarra verka, ok ráða honum til, svá at hvárki verði af örkuml né ílit, K. Þ. K. 56; honum var ráðit fyrir flestum höfuð-kirkjum, Sturl. ii. 147:—with acc., konu sína skal engi maðr með höggum ráða at öldri né at áti, N. G. L. i. 29; nú ef maðr ræðr konu sína eigna lyklum eða lásum ( beats her with keys or bars), þá er hann sekr, 356 (ráðning).
    V. with the notion of action, to undertake; ráða stórt, to aim high, aspire, Lex. Poët.; kann vera at ek finna þann höfðingja at minnr vaxi fyrir augum at ráða stórt ( to undertake great things), en þér konungr, Fms. vi. 399 (stór-ræði); ráða gott, to manage well, Ó. H. (in a verse).
    2. with prepp., ráða á e-t, to take to a thing; þeir réðu á íshöggit, Fms. vi. 336; ráða á e-n, to attack one; mun eigi þá á þik ráðit, Nj. 93, 253 (á-ræði):—ráða at e-m, to attack, invade, passim:—ráða af, to get off, clear; hann bað þá taka forka ok ráða at skipinu, and get the ship off, set her afloat, Ld. 56; aðilinn ræðr sik af baugbrotum, ef …, Grág. ii. 173; at hefir þú mik ráðit brekvísi, thou hast cured me of complaining, Ld. 134:—þá réðu þeir goðorð sitt undir Rafn fyrir sakir vinsælda hans, they put their ‘godord’ in the charge of R., Bs. i. 642:—ráða móti e-m, to go against in a fight, withstand; í móti Kára réð Mörðr Sigfússon, Nj. 253:—ráða til e-s, to rush in upon; hann reiddi upp öxina ok réð til Þorvarðar, Sturl. ii. 37, (til-ræði, an assault): to take to a thing, try, í vár réðu vér til ok hljópum í brott, Eg. 235; ok er þeim þótti sér færi til at ráða leyndusk þeir á brott, when they saw an opportunity they stole away, 572; ok er nú til at ráða ef þér vilit, now is the time for action, Nj. 154; Skarphéðinn kom fótum undir sik, ok réð þegar til í annat sinn, 202:—to start, make for, attempt, ráða til orrostu, to go to battle, Eg. 530; ráða til uppgöngu, 229; en þó ekki svá at til hans væri ráðanda (gerund.), Fms. vi. 352; réð hann þá til ok hjó sundr orminn, id.; þat var ekki annarra manna hlaup, enda réð ok engi til, Eg.; þeir ráða til ok hlaupa í munn drekanum, Fb. ii. 317; skal ráða til árinnar eðr eigi, shall we try to pass the river or not? Ld. 46; hann bauð út miklum her ok réð til skipa, Fms. i. 22; ráða til ferðar, to start on a journey, Landn.:—ráða skipi til hlunns, to put the ship in a shed, Eg. 515, Nj. 10; ráða sik frá e-u, to disengage oneself from, Hom. 147, MS. 655 xxvi. 1; ráða um, hann tók um strenginn, ok réð um at fara upp í skipit, and was just about to go up into the ship, Fms. ix. 24.
    3. periphrastically, with an infin. mostly without the particle ‘at;’ ráðumk ganga, we do go, Am. 77; ráðum yppa, spyrja segja, leyna, Lex. Poët.; hverr er segja ræðr, does tell, Hm. 125; hón réð vakna, she awoke, Am. 10; annan réð hón höggva, 48; ekki réttu leifa, 80; allt þats réð heita, 102; réð ek at ganga, Fas. ii. (in a verse); ef ek ræð á vág at vaða, Hbl. 47: with the particle ‘at,’ réð at stökkva, Eb. (in a verse): also reflex., réðsk at sofna, Rm. 5; but réð at sofna, went to sleep, 17: in prose, þau lög sem hann réði upp at segja, Íb. 12; ráðask geyja, Am. 24.
    B. Reflex. ráðask, referring to the person himself; ráðask um við e-n, to consult; Gunnarr görði görðina ok réðsk við öngan mann um, Nj. 80; hvárigum þótti ráð ráðit nema við aðra réðisk um, 167; ef hann hefði nokkut við mik um ráðisk, Ld. 306; þá réðsk hann um við vini sína, Eg. 9.
    2. to be resolved, fixed, settled; þá er kaupit réðsk, Nj. 17; eigi mun þat svá skjótt ráðask, Ísl. ii. 213; þetta mál er miklu meira en þat megi skjótt ráðask, Fms. vi. 18; af þeim tiðendum ræðsk þat, at …, ix. 433; eigi mun þetta ráðask þessu sinni, xi. 4; þá var ráðin sættin, Ld. 308; en ráðit kalla ek kaupit, Sd. 179; réðsk hann þá þar at hjóni, he hired himself out, entered service, Nj. 57. 3 (answering to and identical with A. V above), ráðask frá, to leave; þóat ek ráðumk frá, Fms. i. 225: ráðask í e-t, to undertake; ráðask í hernað, passim; hann réðsk í flokk með þeim, Nj. 94, Fb. ii. 172:—ráðask til e-s, to venture on a thing; þá ráðsk (imper.) þú til ok far í hauginn, Fms. iv. 28:—to move one’s abode, Hákon spurði Gunnar ef hann vildi ráðask til Hákonar jarls, Nj. 41; bið Una selja jörð sína ok ráðask hingat til mín, Orkn.; hann réðsk þangat bygðum, Þorf. Karl. 364; ráðask til ferðar (= Germ. sich begeben), Eg. 4; víkingar ok herkonungar er réðusk til liðs með Eiríki, Fms. i. 24; réðsk hann þá þangat um várit at fardögum ok móðir hans, Bs. i. 455: ráðask ór hernaði, to give up, leave off freebooting, Fg. 2:—at þeim hafði óheppilega um ráðisk, they had formed an unhappy plan, Knytl. S. ch. 69 (Lex. Poët.); cp. miðráðit.
    4. to turn out; ok réðsk til allgiptusamliga, Fms. x. 53; and in the mod. phrase, það réðsk vel, ended well; sjá hvernig það ræðst, see how it will turn out; of a dream, to prove true (see A. III), ok vilda ek at hvergi réðisk, Gísl. 24 (hvárngi réði, impers., 108, l. c.):—réðsk mikit mannfall, there came to be a great slaughter, Odd, 28.
    II. recipr., ráðask á, to attack one another; þeir spruttu upp með íllyrðum, ok svá kom at þeir ráðask á, Nj. 128.
    III. part. ráðinn, resolved, determined, Ölk. 36, Bárð. 173; hann mælti fátt eðr ekki við frá, … ef hann var ráðinn til at drepa þá, Fms. vii. 319:—likely, eigi er ráðit at oss fari svá, Nj. 89; þat er þó eigi ráðit hvárt svá berr til, Ld. 24; eigi er þat ráðit, at honum þætti allt sem hann talaði, Band. 12: compar., er engi ráðnari hlutr, more certain, Hom. (St.); at ráðnu, for certain, id.: valid, nýmæli ekki skal vera lengr ráðit en þrjú sumur, K. Þ. K. 56.
    2. clever; ríkr ok ráðinn, Grett. 90; vitr maðr ok ráðinn, Fb. ii. 357; roskinn ok ráðinn.
    3. betrayed, Germ. verrathen, Akv. 15, Fm. 37.

    Íslensk-ensk orðabók > RÁÐA

  • 6 EYRIR

    (gen. -is, pl. aurar), m.
    1) ounce of silver, the eighth part of a mark (átta aurar í mörk); hringr, er stendr sex aura, a ring weighing or worth six aurar; verðr þá at hálfri mörk vaðmála e., then the eyrir is equal to half a mark in wadmal; e. brendr = e. brends silfrs, an ounce of pure silver;
    2) ounce (svá var haglit stórt, at hvert haglkornit vá eyri);
    3) money in general, property; ljósir aurar verða at löngum trega, bright silver brings long, woe; ilir af aurum, a miser; gefin til aura (= til fjár), wedded for money; hann vissi ekki aura sinna tal, he knew not the tale (extent) of his riches; lausir aurar, opp. to ‘fastr eyrir’, movables, chattels (lönd ok lausir aurar); fríðr eyrir (= frítt fé, kvikfé), cattle;
    4) money, currency; Flosi spurði í hverjum aurum hann vildi fyrir hafa, asked in what money he wished to be paid.
    * * *
    m., gen. eyris, dat. and acc. eyri; pl. aurar, gen. aura, dat. aurum; a word prob. of foreign origin, from Lat. aureus, Fr. or, Engl. ore; (A. S. ora is, however, prob. Danish.) The first coins known in Scandinavia were Roman or Byzantine, then Saxon or English; as the old word baugr (q. v.) denoted unwrought, uncoined gold and silver, so eyrir prob. originally meant a certain coin:
    I. an ounce of silver or its amount in money, the eighth part of a mark; an eyrir is = sixty pennies (penningar) = three ertog; tuttugu penningar vegnir í örtug, þrír örtugar í eyri. átta aurar í mörk, 732. 16; silfr svá slegit at sextigir penninga görði eyri veginn, Grág. i. 500; penning, þat skal hinn tíundi (prob. a false reading, x instead of lx) hlutr eyris, 357; hálfs eyris met ek hverjan, I value each at a half eyrir, Glúm, (in a verse); leigja skip þrem aurum, to hire a boat for three aurar, Korm.; einn eyrir þess fjár heitir alaðsfestr, Grág. i. 88: the phrase, goldinn liverr eyrir, every ounce paid; galt Guðmundr hvern eyri þá þegar, Sturl. i. 141; gjalda tvá aura fyrir einn, to pay two for one, Grág. i. 396, ii. 234; verðr þá at hálfri mörk vaðmála eyrir, then the eyrir amounts to half a mark in wadmal, i. 500; brent silfr, ok er eyririnn at mörk lögaura, pure silver, the ounce of which amounts to a mark in lögaurar, 392; hring er stendr sex aura, a ring worth or weighing six aurar, Fms. ii. 246; hence baugr tví-eyringr, tvítug-eyringr, a ring weighing two or twenty aurar, Eb., Glúm.
    β. as a weight of other things beside silver; hagl hvert vá eyri, every hail-stone weighed an ounce, Fms. i. 175; stæltr lé ok vegi áttjan aura, eggelningr, þeir skulu þrír fyrir tvá aura, a scythe of wrought steel and weighing eighteen aurar, an ell-long edge, three such cost two aurar (in silver), the proportion between the weight in wrought iron and the worth in silver being 1:28, Grág. i. 501.
    γ. the amount of an ounce, without any notion of the medium of payment, hence such phrases as, tólf aura silfrs, twelve aurar to be paid in silver, Nj. 54; eyrir brendr, burnt eyrir, i. e. an eyrir sterling, pure silver, D. N.
    II. money in general; skal þar sinn eyri hverjum dæma, to every one his due, his share, Grág. i. 125; in proverbs, ljósir aurar verða at löngum trega, bright silver brings long woe, Sl. 34; margr verðr af aurum api, Hm. 74; illr af aurum, a miser, Jd. 36; vára aura, our money, Vkv. 13; leggja aura, to lay up money, Eg. (in a verse); gefin til aura (= til fjár), wedded to money, Ísl. ii. 254 (in a verse); telja e-m aura, to tell out money to one, Skv. 3. 37, cp. 39: the phrase, hann veit ekki aura sinna tal, he knows not the tale of his aurar, of boundless wealth. Mar. 88: the allit. phrase, lönd (land, estate) ok lausir aurar (movables, cp. Dan. lösöre, Swed. lösören), Eg. 2; hafa fyrirgört löndum ok lausum eyri, K. Á. 94.
    2. money or specie; the allit. phrase, aurar ok óðal, money and estates, N. G. L. i. 48; ef hann vill taka við aurum slíkum ( such payment) sem váttar vitu at hann reiddi honum, 93; þeim aurum öllum ( all valuables) sem til bús þeirra vóru keyptir, Grág. i. 412; Flosi spurði í hverjum aurum hann vildi fyrir hafa, F. asked in what money he wished to he paid, Nj. 259; lögaurar, such money as is legal tender; þú skalt gjalda mér vaðmál, ok skilrað hann frá aðra aura, other kinds of payment, Grág. i. 392; útborinn eyrir, in the phrase, mér er það enginn utborinn (or útburðar-) eyrir, I do not want to part with it, offer it for sale; eyrir vaðmála, payment in wadmal (stuff), 300, Bs. i. 639: for the double standard, the one woollen (ells), the other metal (rings or coin), and the confusion between them, see Dasent’s Burnt Njal, vol. ii. p. 397 sqq.: at different times and places the ell standard varied much, and we hear of three, six, nine, twelve ell standards (vide alin, p. 13): in such phrases as ‘mörk sex álna aura,’ the word ‘mörk’ denotes the amount, ‘sex álna’ the standard, and ‘aura’ the payment = payment of ‘a mark of six ells,’ cp. a pound sterling, K. Þ. K. 172; hundrað (the amount) þriggja álna (the standard) aura, Sturl. i. 141, 163, Boll. 362, Ísl. ii. 28; mörk sex álna eyris, Fsk. 10, N. G. L. i. 65, 101, 389, 390; þrem mörkum níu álna eyris, 387–389; sex merkr tólf álna eyrir, 81.
    β. in various compds, etc.; land-aurar, land tax, Jb. ch. i, Ó. H. 54; öfundar-eyrir, money which brings envy, Fs. 12; sak-metinn e., sak-eyrir, sakar-eyrir, money payable in fines, Fms. vii. 300; ómaga-eyrir, the money of an orphan, K. Þ. K. 158, Grág. ii. 288; liksöngs-eyrir, a ‘lyke-fee,’ burial fee (to the clergyman); vísa-eyrir, a tax: góðr e., good payment, D. N.; verð-aurar, articles used for payment, id.; forn-gildr e., standard, sterling payment, id.; færi-eyrir = lausir aurar, Skv. 3. 50; flytjandi e., id., Fr.; kaupmanna e., trade money; búmanna e., D. N.; Norrænn e., Norse money, Lv. 25; Hjaltenzkr e., Shetland money, D. N. (vide Fritzner s. v.); fríðr e., ‘kind,’ i. e. sheep and cattle, Grág.
    COMPDS:
    I. pl., aura-dagr, m. pay-day, D. N. aura-lag, n. the standard of money, Fms. vii. 300, 304. aura-lán, n. worldly luck, 656 i. 3. aura-lógan, f. the squandering of money, 655 iii. 1. aura-lykt, n. payment, D. N. aura-skortr, m. scarcity of money, D. N. aura-taka, u, f. receipt of money, N. G. L. i. 93, Gþl. 298.
    II. sing., eyris-bót, f. fine of an eyrir, Grág. i. 158. eyris-kaup, n. a bargain to the amount of an eyrir, Gþl. 511. eyris-land, n. land giving the rent of an eyrir, Fms. x. 146. eyris-skaði, a, m. loss to the amount of an eyrir, Jb. 166. eyris-tíund, f. tithe of an eyrir, K. Þ. K. 148. eyris-tollr, m. toll of an eyrir, H. E. ii. 95.

    Íslensk-ensk orðabók > EYRIR

  • 7 HEYRUM

    dat. pl. of an obsolete heyrar; variously spelt, hörum (i. e. hørum, which seems to be the best form), herum, hærum; even with r inserted, hreyrom, Kb. ii. 178, hrörom, Sb. ii. 389, no doubt erroneously, prob. from the original having eo = ø, which the transcriber read as ro, (see Gramm. p. xxxv, signif. B. I. K.) The word probably means of the homestead or family, domestic (cp. A. S. hyred = family, Engl. hire, Dan. hyre, vide heyringi above): it occurs a few times in the Grág., and is used only of neighbours, in the law phrase, réttir at heyrum; (in Kb. i. 62, the point should stand after hærum, and the new sentence begin with the following word); also, sækja … við heyrinorð fimm landeiganda þeirra er réttir sé í kviðum at hörom við aðilja, Grág. (Sb.) ii. 146; þá skal búa kveðja þá er næstir búa þingvelli þeirra manna er réttir sé at hrom, Sb. ii. 93; þeirra er réttir sé at skuldleikum ok at hreyrum, Kb. ii. 178 (l. c.); búendr skal kveðja fyrr en griðmenn ef til þess eru, þá er næstir eru þar, ok þá er at hærom sé réttir, 85; nema sá teli er réttr væri í kviðnum at hærom, i. 62; kennendr tvá þá er í hrrom sé réttir, Sb. ii. 389; kennendr tvá þá er í heyrom sé réttir, er þat visso at fé þat báru á skip, Kb. l. c.; þá búa er réttir sé í kviðum ok at heyrum, ii. 68.

    Íslensk-ensk orðabók > HEYRUM

  • 8 HIRÐ

    f. a king’s or earl’s bodyguard; the king’s men (hann hefir á hirð um sik sem konungr).
    * * *
    f. [akin to A. S. hyred; cp. also Engl. hire], a king’s or earl’s body-guard, the king’s men of olden times: for the hirð, their rights, duties, statutes, see the Laws and Sagas passim; among the Laws, specially the Hirðskrá, N. G. L. ii. 390–450, Sks. ch. 24 sqq.; among the Sagas, the Fms. and Hkr. passim, Eg. ch. 5, 8, Fagrsk. ch. 5, the poem of Hornklofi, and 216, Ó. H. ch. 200 sqq., passim: hann hefir ok hirð um sik sem konungr, Eg. 47; ok hafði sína hirð hvárr þeirra, Fms. vi. 185; þá skipar hann hirðinni í eina fylking (opp. to bændr), Hkr. i. 155.
    COMPDS: hirðardómr, hirðbiskup, hirðbróðir, hirðbúnaðr, hirðdrengr, hirðhestr, hirðkona, hirðlið, hirðlög, hirðmaðr, hirðmannseiðr, hirðmannalúðr, hirðmannanafn, hirðmannastefna, hirðmær, hirðpallr, hirðprestr, hirðprúðr, hirðprýði, hirðriddari, hirðsiðir, hirðskip, Hirðskrá, hirðstefna, hirðstjóri, hirðstjórn, hirðstofa, hirðsveinn, hirðsveit, hirðvist.

    Íslensk-ensk orðabók > HIRÐ

  • 9 hvílu-tollr

    m. hire of a bed, Fas. iii. 372.

    Íslensk-ensk orðabók > hvílu-tollr

  • 10 KAUP

    * * *
    n.
    illt (gott) kaup, bad (good) bargain;
    slá kaupi við e-n, to strike a bargain with one;
    eiga kaup við e-n, to bargain, trade with one;
    verða at kaupi, to come to a bargain;
    2) stipulation, agreement (þá tala þeir um kaup, ok verða á allt sáttir);
    3) wages, pay (konungr gaf honum mikit kaup);
    vera af kaupi, to be of one’s bargain, to have forfeited it.
    * * *
    n. a bargain; íllt kaup, a bad bargain, Þorst. St. 54; daprt kaup, a sad bargain, Sighvat; kröpp kaup, Grett. (in a verse); gott or góð kaup, a good bargain; af-kaup, q. v.; hón gaf fyrir heklu flekkótta, ok vildi kaup kalla, she paid a spotted frock for it, thus making it a bargain, Landn. 319; öll skulu kaup haldask með mönnum váttlaus, nema fjögr, Grág. ii. 406; kona á at ráða fyrir hálfs-eyris kaupi, a woman has a right to make a bargain amounting to half an ounce, i. 333: phrases, slá kaupi við e-n, and slá kaupi saman, to strike a bargain, Fms. ii. 80, Fb. ii. 79; slyngja kaupi, to strike a bargain, Ld. 96; kaup ok sölur, buying and selling; ganga kaupum ok sölum, to go into trade; eiga kaup við e-n, Fms. vi. 103; verða at kaupi, to come to a bargain, Ld. 96; semja kaup, Fb. i. 124; kaupa smám kaupum sem stórum, ii. 75; eiga kaup við e-n, to exchange, bargain, trade with one, Nj. 157, passim.
    II. a stipulation, agreement; allan áverka þann er í kaup þeirra kom, Gþl. 329; ek mæli til kaupa við þik, vill Rútr görask mágr þinn ok kaupa dóttur þína (of marriage, see brúð-kaup), Nj. 3; þá tala þeir um kaup, ok verða á allt sáttir, 51; skulu vit korna saman á þessi nótt at því kaupi sem þá vill verða, Fms. vii. 244.
    III. wages, pay; eigi kann ek kaups at meta, to take pay for a thing, O. H. L. 66; utan kaups, without pay, gratuitously, Þiðr. 312; vera af kaupi, to be off one’s bargain, to have forfeited it, Edda 26; skal hann eigi taka meira kaup en hálfa mörk, Grág. i. 147; at maðr taki tvá aura at kaupi, 466, Rétt. 2. 10; hvat kaup viltú hafa fyrir skemtan þína? O. H. L. 66; mæla sér kaup, Bs. i. 171, Stj. 176; konungr gaf honum mikit kaup, Fms. x. 320; fara með kaup sín, to let oneself for hire, Grág. i. 468; prests-kaup, a priest’s pay for singing mass, Bs. i. 759; hann galt engum manni kaup, Grett. 109.
    COMPDS: kaupabálkr, kaupabréf, kaupajörð, kaupakostir, kaupaland, kaupamaðr, kaupamang, kaupamark, kaupaváttr, kaupsváttr, kaupavinna, kaupsvætti.

    Íslensk-ensk orðabók > KAUP

  • 11 KAUPA

    * * *
    (kaupi, keypta, kayptr), v.
    1) to buy (keypti Njáll land í Ossabœ);
    kaupa kaupi, to bargain;
    2) to make an agreement about (þeir keyptu þessu);
    3) with preps.:
    kaupa e-n á braut, to buy one of;
    kaupa e-t at e-m, to buy a thing of one;
    kaupa saman, to bargain;
    kaupa um e-t, to barter, exchange (keypti hann um lönd við Guðrúnu);
    kaupa við e-n, to make a bargain, come to terms with one;
    recipr., kaupast við, to bargain with one another.
    * * *
    kaupir, pret. keypti, part. keypt; [Ulf. kaupatjan = κολαφίζειν and kaupon = πραγματεύεσθαι, Luke xix. 13; A. S. ceâpian; Old Engl. chop; North. E. coup; cp. Engl. cheapen, chaffer, couper, chap-man, etc. (see angr); Germ. kaufen; Dutch koopen; Swed. köpa; Dan. kjöbe; a word common to all Teut. languages. The derivation from Lat. caupona is hardly admissible, whereas Grimm’s ingenious suggestion (Dict. iii. 198) connecting it with Goth. kaupatjan, which Ulf. uses = to strike in the face, is strongly borne out by the very form of the Icel. word;—since, first, this word, although having au as its root vowel, follows the 2nd and not the 1st weak conjugation; secondly, the vowel changes in preterite and participle, which is characteristic of a verb with an inflexive or characteristic j; thirdly, the t in the preterite (so far as is known) is never spelt with ð or þ,—keypti, not keypði or keypþi (see introduction to letter D, C. III. 2),—which indicates that the t is here radical and not inflexive. The Icel. word therefore represents in its tenses both the Gothic words,—kaupan in the present tense, kaupatjan in the preterite: the bargain was symbolized by ‘striking,’ hence the phrase ‘to strike’ a bargain, Dutch koopslagen.]
    B. To buy; magran mar kaupa, Hm. 83; kaupa frið, Skm. 19; opt kaupir sér í litlu lof, Hm. 51; vel-keyptr, 107; allan þann varning er þú kaupir ok selr, Sks. 20; hann keypti skip til ferðar, Mar. passim; keypti Njáll land í Ossabæ, Nj. 151, Grág. ii. 243; Vill Rútr görask mágr þinn ok kaupa dóttur þína, Nj. 3:—the bargain or price in dat., skal öln (dat.) kaupa geymslu á kú, Grág. i. 147, 466; kaupa land verði, ii. 243; k. sex álnum, i. 466; kaupa mey (konu) mundi, þá er kona mundi keypt, er mörk sex álna aura er goldin at mundi eðr handsöluð, eðr meira fé ella, 175; gulli keypta léztú Gýmis dóttur, Ls. 42.
    2. absol. to make a bargain; þótt vér kaupim eigi, Nj. 49: kaupa kaupi, to bargain; eigi kemr mér þat í hug at Snorri kaupi sínu kaupi betr þótt hann gefi þér mat, Eb. 182; k. dýrt, to buy dearly, metaph., Parc., Str. 50.
    II. with prepp.; kaupa saman, to bargain, Hkv. Hjörv. 3; kaupa á braut, to buy one off; þess væntir mik, at þú sér vel þessu á braut kaupandi, well worth being bought off at this price, Fms. xi. 56:—k. við e-n, to make a bargain, come to terms with one, Nj. 40, Fb. ii. 75:—k. um, to barter, exchange; keypti hann um lönd við Guðrúnu Ósvífrs-dóttur, Eb. 282; kaupa klæðum (klæði um?) við e-n, to exchange clothes with one, Fms. ii. 156; mælt var at þau mundi kaupa um lönd, Snorri ok Guðrún, Ld. 248; drottning keypti um sonu við ambátt, Fas. ii. 59:—k. e-t at e-m, to buy of one; hann keypti at Þorgeiri, Íb. 11 (cꜹpti MS.); þat er mitt eyrendi at k. at þér kvikfé, Fms. vi. 103, Ld. 96, Fb. ii. 75.
    III. reflex., rétt er at maðr láti kaupask verk at, hire oneself out, Grág. i. 468: svá mikit sem mér kaupisk í, as much as I gain by it, Band. 31 new Ed.; ef ek vissa, at þat keyptisk í, at …, that it would be gained by it, Fms. v. 138; mikit kaupisk nú í, much is gained, vii. 116; slíkt sem mér kaupisk í, xi. 285.
    2. recipr., þar sem menn kaupask saman at lögum, to bargain with one another, Gþl. 477; á þat urðu vit sáttir er vit keyptumk við, Fb. ii. 78; þegar er ér kaupisk við, Eb. 112; öðrumtveggja þeim er við hafa keypzk, Grág. i. 227: the phrase, komask at keyptu, to pay dearly for, smart for it, Eg. 64, Háv. 46, Karl. 401.
    3. pass., ekki munu frændr Grettis ausa út fé fyrir verk hans ef honum kaupisk enginn friðr, Grett. 126 A; sem í þessi ferð muni mér þá engi frami kaupask, St. Odd. 10.

    Íslensk-ensk orðabók > KAUPA

  • 12 MÁLI

    m.
    1) contract, agreement;
    2) wages, soldier’s pay; ganga á mála, to take service (with a foreign prince).
    * * *
    a, m. a contract, terms, agreement (= máldagi): fá þeim (i. e. the servants) slíkan stað ok mála sem þar var er bóndi andaðisk, Grág. i. 473; máli konu, a woman’s share, dowry, Gþl. 256; handsala mála, ef bóndi vill eigi halda mála við leigumann sinn …, en ef leigu-maðr vill eigi halda mála bónda, 512, 513.
    II. a claim or title to an estate or property; hann átti mála á Mýralandi, Bs. i. 658; ef hann á mála á jörðu, en ef eigi er máli tekinn, … of maðr deyr ok hefir eigi innt mála sinn, N. G. L. i. 241: a title, claim, Grág. ii. 234; lög-máli, leign-máli (q. v.), lands-máli, skil-máli, a stipulation.
    III. a soldier’s pay, service for hire; ganga á mála, to take service as a soldier with a foreign prince, Nj. 121; gjalda mála, MS. 4. 32; Aðalsteinn konungr gaf mála þeim mönnum öllum er þat vildu hafa til féfangs sér, Eg. 264; þeir (the Norsemen) höfðu þar þrjú hundruð sinna manna, þeirra er mála tóku af konungi, 266; gékk hann þar á mála með sína sveit, Fms. vi. 134; til hvers skal ek honum lengr þjóna er ek fær eigi mála minn falslausan, … fáit Halldóri mála sinn skíran, 245; hann (the king) var kallaðr hinn mildi ok hinn matar-ílli, þvíat hann gaf í mála mönnum sínum jafnmikla gull-penninga sem aðrir konungar silfr-penninga, en hann svelti menn at mat, i. 1; Erlingr gaf þar mála með Magnúsi konungi, vii. 309; en er kom átti dagr Jóla, þá var mönnum gefinn máli, þat silfr var kallat Haralds-slátta, þat var meiri hluti koparr, en er Halldórr tók málann …, vi. 243.
    COMPDS: mála-gjöf and mála-gipt, f. pay for military service, Fms. v. 278, vi. 242, viii. 154, ix. 482, Orkn. 376. mála-gjöld, n. pl. payment of wages; ek á at greiða m. í dag griðkonum vórum, Valla L. 203: in the phrase, fá makleg málagjöld, to get the wages due, to be paid in full (in a bad sense): also in sing. of military pay, fyrir fórusk málagjöldin af konungi … ok er ein-dagi kom mála gjaldsins, Fb. ii. 123. mála-gull, n. gold in payment of máli, Fms. vi. 160. mála-jörð, f. = málaland, Gþl. 309, Js. 97. mála-kona, u, f. a woman who has a title or property of her own, D. N. ii. 232. mála-land, n. an estate burdened with a right of pre-emption, Grág. ii. 239. mala-lauss, adj. free from right of lögmáli, of an estate, Grág. ii. 240. mála-maðr, m. a man who receives pay, a soldier, Sks. 249, 257, Fms. xi. 185. mála-mundi, a, m. stipulation, Grág. i. 150. mála-silfr, m., cp. málagull, Fms. vi. 243.

    Íslensk-ensk orðabók > MÁLI

  • 13 RAÐA

    (ræð; réð, réðum; ráðinn), v.
    1) to advise, counsel, ráða e-m e-t (réðu vinir hans honum þat, at hann berðist eigi við þik);
    ráða e-m ráð, to give one counsel;
    2) to consult about, discuss, with dat. (ráða landráðum);
    ráða ráðum sínum, to hold a conference;
    3) to devise, plan;
    þeir ráða atför við Gunnar, thev plan an onslaught on G.;
    réð hón þeim bana, she plotted that man’s death;
    4) to plot or cause one’s death, = ráða e-m bana (þær atluðu, at konungr mundi hafa ráðit hann);
    Reginn mik réð, R. betrayed me;
    réðu þeir þat þá með sér, they settled this among themselves;
    6) to fix, decide, resolve, with acc.;
    ek hefi áðr ráðit brúðlaup mitt, I have fixed my wedding day;
    réðu þeir þá þat at fara ofan til Rangár, then they resolved to ride down to Rang river;
    ráða e-t til staðar, to settle, fix definitively, = staðráða e-t (vil ek finna konung áðr en ek ráða þetta til staðar);
    7) to hire, take into service (ráða skipverja, ráða sér hjón);
    bóndi sagði húsfreyju, at hann hafði Hrapp ráðit með sér, that he had taken H. into his company;
    8) to rule, govern, with dat. (ráða landi, ríki; Einarr jarl ráð þá Orkneyjum);
    9) to rule, command, have one’s way, prevail, decide, settle (skal hón sjálf ráða hvárt hón vill hann eða eigi);
    skal ráða afl með þeim, the majority shall decide;
    Ólafr bað móður sína. eina ráða, to settle the matter alone;
    landfall ræðr fyrir sunnan, makes the boundary towards the south;
    with dat., hvárt ræðr þú því, er, is it your doing that..?;
    ráða engu, to have no authority, be of no avail (orðheill þín skal engu ráða);
    ráða landamerkjum, to make the boundary (Hafslœkr réð þar landamerkjum);
    ráða búi sínu, to conduct, manage one’s estate;
    hann réð sér sjálfr, he was independent;
    ertu nökkurs ráðandi hér, have you any authority here?
    10) to have, possess, be master of, enjoy;
    ráða fé ok fjörvi, to enjoy wealth and life;
    11) to explain, read;
    ráða gátu, to read a riddle;
    ráða draum, to interpret a dream;
    ráða e-t at líkindum, to judge from probabilities (engar munu fríðari en þínar dœtr, ef at líkindum skal ráða);
    12) to read and understand (ráða rúnar, stafi, rit);
    réð ek þær rúnar, er reist þín systir, I have read the runes thy sister engraved;
    13) to punish, chastise, with dat. (fóstri hans var harðr við hann ok réð honum mjök);
    ráða stórt, to aim high, undertake great things;
    15) periphrastically with an infin., to do;
    ráðumk ganga, we (I) do go;
    hón réð vakna (= hón vaknaði), she awoke;
    þau lög, er hann réð upp at segja, the laws which he pronounced;
    16) with preps.:
    ráða e-t af, to resolve, make up one’s mind (réð hann þat af at sigla súðr til Danmerkr);
    to discontinue, put a stop to (ek hygg, at Þóroddr ætli nú at af ráða hingatkvámur þínar);
    to do away with (þú verðr nú þetta vandræði af at ráða);
    ráða e-n af e-u, to make one leave off (af hefir þú mik ráðit brekvísi við þik);
    ráða e-u af (e-u), to get off;
    Þ. bað menn taka forka ok ráða af skipinu, to get the ship off, set her afloat;
    ráða e-n af = ráða e-n af lífi, af dögum, to put out of the way, put to death (hann kvazt mundu af ráða illmenni þessi);
    ráða at e-m, to attack (njósnarmenn hlupu upp ok réðu at þeim);
    ráða á e-t, to set about a thing (þeir réðu á íshöggit);
    ráða á e-n, to attack one (þorðu aldri úvinir hans á hann at ráða);
    ráða bót (bœtr) á e-u, to remedy, make good (þóttust menn eigi kunna bœtr á þessu ráða);
    ráða eptir e-m, to pursue one;
    ráða e-n frá e-u, to deprive one of, exclude one from (ráða e-n frá landi, ríki);
    ráða fyrir e-u, to command, have authority over, be master of (ráða fyrir skipi, hofi, fé, eldi);
    ráða í e-t, to guess at, find out (Gormr konungr réð ekki í þetta);
    ráða móti, í móti e-m, to attack one (í móti Kára réð Mörðr);
    ráða e-n ofan, to overthrow;
    ráða ór e-u, to find an expedient, solve a difficulty (er nú vant ór at ráða);
    ráða til e-s, to rush in upon, attack (hann reiddi upp øxina ok réð til Þórvarðs); to take to (set about) a thing, try, make an attempt;
    S. kom fótum undir sik, ok réð til í annat sinn, and tried again the second time;
    ok er nú til at ráða, ef þér vilit, now is the time for action, if you are willing;
    skal ráða til árinnar eða eigi, shall we try to pass the river or not?;
    ráða til orrostu, to go to battle;
    ráða til uppgöngu, to make an ascent;
    ráða til ferðar, to start on a journey;
    ráða skipi til hlunns, to draw a ship on to land;
    ráða um e-t, to dispose of (megum vér eigi ráða um hennar gjaforð);
    to deliberate on (konungr gaf jarli orlof at ráða um þetta við menn sina);
    ráða um at gøra e-t, to be about to do a thing (hann tók um strenginn ok réð um at fara upp í skipit);
    ráða um við e-n, to put an end to, finish off (var Alfr þá kominn ok ætlaði skjótt um at ráða við Finnboga);
    ráða e-t or e-u undan e-m, to deprive one of (hón vildi eigi giptast, því at hón vildi eigi ráða fé undan dóttur sinni);
    ráða e-t undir e-n, to put in the charge of (þá réðu þeir goðorð sitt undir Rafn);
    ráða e-t upp, to read up (þessi sömu bréf lét erkibiskup upp ráða í Danmörku);
    ráða við e-n, to be able to master one (muntu nú einn við mik ráða);
    ráða e-t við sik, to make up one’s mind;
    ráða yfir e-u, to rule, govern;
    17) refl., ráðast.
    * * *
    að, [röð], to place in order, with dat.; raða e-u niðr, whence niðr-raðan. order.

    Íslensk-ensk orðabók > RAÐA

  • 14 SELJA

    * * *
    I)
    (sel, selda, seldr), v.
    1) to hand over, deliver;
    selja e-m e-t (Ásta selr honum sverðit);
    selja e-t í hendr e-m, to make over to one (hann seldi búit í hendr Þorsteini);
    selja vápn ór hendi sér, to give up (deliver) one’s weapons;
    selja e-t fram, to deliver up;
    selja e-m e-t til varðveizlu, to commit to another’s keeping (þér skulut nú selja mér til varðveizlu vápn yður);
    hann kvazt hvárki vildu selja grið né taka, he said that he would neither give nor receive pardon;
    selja e-m laun, to give reward, pay;
    selja fé at láni, to lend money;
    selja á leigu, to put out at interest;
    selja á frest, to give on credit;
    2) to sell, part with (hann seldi land sitt);
    selja e-t við litlu (miklu) verði, to sell for a small (great) sum;
    selja mansali, to sell into bondage;
    þótti þeim konungr út seldr, a done man (= fram seldr);
    3) refl., seljast, to give oneself up (seljast arfsali);
    seljast út, to turn out;
    aldri mun þat vel út seljast, it will never go well.
    f. sallow, willow.
    * * *
    pres. sel, selr (sell, Grág. ii. 80); pret. seldi; part. seldr; [A. S. seljan; Engl. sell; Dan. sælge]:—to hand over to another; s. e-m e-t, or absol.; Ásta selr honum sverðit, Fms. iv. 37: hann tók sverð búit ok seldi Birni ok fingrgull—Sverð þetta, sagði hann, gef ek þér, Ó. H. 53; hann seldi smala-manni höfuðit, Nj. 70; hann tók menit af hálsi sér ok seldi Finni, Ó. H. 136, 148: selja fram, to deliver up, Hkr. ii. 243; mun hann s. framm Hrapp, Nj. 133, 134; selja af höndum, Fms. iv. 278; s. e-t í hendr e-m, Eg. 180, 715; hann seldi búit í hendr Þorsteini, 704; s. vápn ór hendi sér, Fs. 29; hann seldu þan til fóstrs í Suðreyjar, Fms. i. 250; s. e-m sonu sína til fóstrs, 5; seldu honum margir sonu sína til læringar, Ib. 14; meirr en efni sé til seld, more than is due, Bs. i. 137, Fs. 84.
    2. to yield milk, of a cow; hún (the cow) selr ekki, vill ekki selja, in which case the Scottish milk-maids use a tulchan or stuffed calfskin.
    3. a law term, selja sök, to make over a suit into the hands of a delegate to plead it in court; svá skal sök selja, at þeir skolu takask í hendr, sú er sök tekr ok hinn er sell (hand-sal), Grág. ii. 80; aðra skóggangs sök sel ek þér á hendr Starkaði … mun ek s. þér í hendr legorðs-sökina, Ni. 98, 99; s. vig-sök, Grág. ii. 80; s. mál í hendr e-m, Eg. 732; s. e-m sjálfdæmi (q. v.), Nj. 92; s. e-m grið, Edda. 57; hann kvaðsk hvárki vildu s. grið né taka, neither give nor receive pardon, Nj. 92: phrases, s. e-m laun, to give a reward, pay; hefir hann áðr selt mér laun í heilræðum, 1 79, 214; s. fé at láni, to put out money on credit, lend money, Ísl. ii. 223; s. á leigu, to put out on interest, Grág. i. 390; ljá eða selja á leigu, 437; selja á frest, to sell on credit, Vápn. 7: selja upp, to throw up, vomit, (upp-sala.)
    II. to sell, part with (derived from the preceding sense), Fms. x. 5, 227; hann seldi land sitt, Ld. 134; ef þú selr land þetta þeim Bolla, 212; ek em kominn at fala at þér hey ok mat, … Hvártki vil ek þér selja—Viltú gefa mér þá? Nj. 73; ef hón kaupir meira, ok á sá eigi heimting til þess er hann seidi henni, Grág. i. 334; s. við litlu verði, to sell for a small sum, Eg. 100; ekki sel ek hann nema við miklu verði, Fms. x. 227; cp. við hleifi seldu, they sold me for a loaf (?), Hm.: selja mansali, to sell into bondage, Fms. x. 224; s. sik sem dýrast, to sell one’s life as dear as possible, xi. 376; þótti þeim konungr út seldr, a done man, Odd. 12; þeir Erlendr vóru fram seldir ( lost men), ef …, Fms. vii. 318; fram seldir ok til dauða dæmdir, 65.
    III. reflex. to give oneself up; seljask arfsali, to give oneself up as arfsals-maðr (q. v.), Grág. i. 204, Vápn. 13; gjarna vilda ek at hann seldisk með minnum vandræðum en á horfðisk, Ld. 254; aldri mun þat vel út seljask, it will never go well, Karl. 152; við marga hafit er heit góð, en misjafnt þykkir út seljask, Nj. 122: to hire oneself out, ef hann selsk dýrra á leigu, Grág. i. 149.
    2. recipr. to exchange; þeir görðu frið ok seldusk gíslar, Hkr. i. 7; hafit heilir grið selzk, ii. 166
    3. pass. to be sold, Fms. i. 79, 186.
    4. part. seljandi, a seller, vendor; seljandi saka, Grág. i. 370, 480; selendr ok kaupendr, Grág. 39.

    Íslensk-ensk orðabók > SELJA

  • 15 SKIP

    * * *
    n. ship (of any kind).
    * * *
    n. [Ulf. skip = πλοιον; a word common to all Teut. languages, ancient and modern]:—a ship; it is the generic name, including ships of every size and shape; lang-skip, a long ship, a war ship (including dreki, skeið, snekkja); kaup-skip, a merchant ship (including knörr, buzza, kuggr); even of ferry-boats on lakes, rivers, channels, hafa skip á á ( river), Grág. ii. 267; haf-skip, a sea-going ship; segl-skip, róðrar-skip, N. G. L. i. 335, Ld. 300, Hkr. i. 152, Fms. i. 38; ríða til skips, Nj. 4, and in countless instances: of a ship-formed candlestick, járn stika með skipi, Dipl. v. 18. For the heathen rite of burying a man in a ship, see Landn. 81, Ld. 16, Gísl., cp. also Yngl. S. ch. 27; Skjöld. S., of king Ring in Arngrim’s Suppliments (MSS.)
    II. COMPDS:
    1. with gen. plur.: skipa-afli, a, m. a naval force, Sturl. iii. 65, Fms. vii. 248. skipa-búnaðr (-búningr, Fms. x. 119), m. the fitting out of ships, making ready for sea, Fms. viii. 380, ix. 215. skipa-farir, f. pl. = skipa-ferð, Orkn. 428, Fms. iv. 50, Þiðr. 249. skipa-fé, n. a ship-tax, Rétt. 1. 5, H. E. i. 414, Jb. 459. skipa-ferð, f. = skip-ferð, Gullþ. 67, Fms. vi. 321. skipa-fjöldi, a, m. a multitude of ships, Magn. 450. skipa-floti, a, m. a fleet of ships, Fs. 16, Nj. 8. skipa-gangr, m. = skipaferð, Fms. vi. 238, 321, Bs. ii. 131. skipa-görð, f. ship-building, Fms. ii. 107, viii. 105, Rétt. 42. skipa-herr, m. a naval force. Eg. 13, 31, Fms. iii. 74. skipa-kaup, n. the trading with a ship in harbour, Grág. ii. 406. skipa-kostr, m. = skipaafli, Eg. 117, 527, Fms. i. 20, Orkn. 380. skipa-lauss, adj. without ships, Fms. xi. 180. skipa-leið, f. the ‘ship-road,’ way by sea, Fms. x. 92. skipa-leiðangr, m. a levy in ships, Rétt. 81. skipa-leiði, n. = skipaleið. Fms. x. 85. skipa-leiga, u, f. the hire of a ship, H. E. i. 394. skipa-lið, n. a naval force, Eg. 7, Fms. i. 147, vi. 225. skipa-lýðr, m. shipmen, seamen, Fb. i. 122. skipa-lægi, n. a berth, Landn. 54, Fms. vii. 122. skipa-maðr, m. a shipman. mariner, pl. a crew, Grág. i. 451, Nj. 133, Rd. 227, Fms. x. 244. skipa-meðferð, f. shipping business, Grág. ii. 394. skipa-orrosta, u, f. a sea-fight, Sks. 395. skipa-reiði, a, m. a ship’s rigging, Skálda 194. skipa-saumr, m. [Dan. skibs-stöm], ship-nails, Fms. ix. 377. skipa-smiðr, m. a ship-wright, Eg. 135. skipa-smíð, f. sbip-building, Stj. 570. skipa-stóll, m. a supply of ships, fleet, Fms. vii. 292, viii. 163, 177, x. 414, Stj. 346. skipa-tollr, m. a ship-tax, Rétt. 42. skipa-uppsát, n. the right of laying a ship ashore, Grág. ii. 401. skipa-viða, u, f. ship-timber, Fr. skipa-vöxtr, m. the size of ships, Fms. ii. 299.
    2. with gen. sing.; skips-bátr, m. a ship’s boat, Fbr. 103. skips-borð, n. a ship’s board, gunwale, Vkv. 31, Skálda 192, Fms. xi. 140. skips-brot, n. = skipbrot, Grág. ii. 389, Gþl. 482, Fms. ii. 80, Edda 131. skips-bryggja, u, f. a ship’s bridge, gangway. skips-dráttr, m. ship-launching, Grág. ii. 401, Gþl. 371, Fms. ix. 402, Fs. 157. skips-dróttinn, m. a ship’s master, skipper, 655 x. 2. skips-flak, n. a wreck, Fms. ii. 246, Hkr. i. 303. skips-görð, f. = skipgörð, N. G. L. skips-háski, a, m. danger at sea, Jb. 402. skips-höfn, f. a ship’s crew, Fms. ii. 246, vii. 298, Landn. 56, Ld. 118, passim: a harbour, berth; kirkja á s. í Herdísar-vík, Vm. 14. skips-lengd, f. a ship’s length, Grág. i. 209, ii. 399. skips-prestr, m. a ship’s priest, Sturl. i. 117. skips-reiði, a, m. a ship’s tackling, Greg. 76. skips-sátr and skips-uppsát, n. a berth, Gþl. 98, 113. skips-verð, n. a ship’s worth, N. G. L. i. 198.
    B. PROP.
    COMPDS: skipbatr, skipborð, skipbót, skipbrot, skipbrotsmaðr, skipbuza, skipbúinn, skipbúnaðr, skipdráttr, skipdróttinn, skiperfð, skipfarmr, skipferð, skipfjöl, skipflak, skipfærr, skipför, skipgengr, skipgörð, skipherra, skiphlutr, skiphræ, skiphræddr, skipkaup, skipkostr, skipkváma, skipkænn, skiplauss, skipleggja, skipleiga, skiplesting, skipleysi, skipmaðr, skiprestr, skippund, skippundari, skipreiða, skipreiði, skipreiðumenn, skipreiðuþing, skipreiki, skiprúm, skipsala, skipsaumr, skipsátr, skipskeggja, skipskrokkr, skipsleði, skipsmiðr, skipsmíð, skipsókn, skipstafn, skipstjóri, skipstjórn, skipstjórnarmaðr, skipsveinn, skipsýsla, skipsögn, skiptaka, skiptapi, skiptjón, skiptollr, skiptöturr, skipuppsátr, skipverð, skipveri, skipverjar, skipviðr, skipvist.

    Íslensk-ensk orðabók > SKIP

  • 16 skipan

    f.
    1) order, arrangement; A. sagði, hver s. vera skyldi fyrir liði hans, how his troops should be drawn up; þessi var s. á göngu konungs til kirkju, this was the order of the royal procession;
    2) manning of a ship, crew; sex skip skipuð fullri s., fully manned:
    3) place, berth, as one of the crew (hann tók, sér s. með þeim manni, er Þórólfr hét);
    4) due order, due course, disposition, arrangement (lét hann upp lesa bréf um s. ríkisins);
    5) orders (þeir beiddust skipunar at konungi);
    6) change; mun honum, þykkja góð a. á komin, he will think that good change has taken place.
    * * *
    and skipun, f. order, arrangement, disposition, of men; Aðalsteinn sagði hver s. vera skyldi fyrir liði hans, A. said how his troops should be drawn up. Eg. 292; þessi var skipan á göngu konungs til kirkju, this was the order of the royal procession, Fms. x. 15; þeir höfðu séð lið Hákonar ok alla skipan þeirra, vii. 256; varð orrosta eigi löng áðr s. raufsk á skipi Hákonar, 289; þá þynntisk skipun fyrir framan merki konungs, Ó. H. 217.
    2. the manning of a ship, a crew; sex skip skipud fullri skipan, fully manned, Fms. x. 58; Eiríkr skipaði hann (i. e. the ship) sínum mönnum með þrennum skipunum, manned her with a threefold crew, 368; svá létu þér sem várt skip myndi eigi verr skipat enn Ormrinu langi var, en svá sýnisk mér sem skipti muni á vera um skipanina, vii. 11; ef háseti rýfr skipan, if one of the crew breaks the crew, by absenting himself or deserting, N. G. L. ii. 276, 278 (Jb. 387); Lögréttu-s.
    II. an appointed place, position; ganga til sætis síns sem hann á gang réttan ok skipan, Sks. 370; Haraldr fór þá austr til Svíþjóðar ok leitaði sér skiponar, Ó. H. 11: = skiprúm, hired service on board a ship, as a mate, fisherman; hann tók sér s. ( took hire) með þeim manni er Þórólfr hét, Ld. 38; er þat siðr manna at fá sér slíka hluti áðr menn taka skipun, … Hneitir átti nú hlut í at hann varni honum eigi skipunar, Sturl. i. 11; í Örfirisey eiga múnkar skipun ( the manning of a boat) ok allan viðreka, Ám. 111; ein skipan, 112; allir kaupsveinar hafa sér ráðit skipan, Fms. vi. 238.
    III. metaph. order, position; af tungu-bragði ok skipun varranna, position of the lips, Skálda 170; héraðs-vöxtr ok lands-skipan ( landscape), Fs. 22; borga-skipan, town geography, 32; landa-s. geography; orða-s., the disposition of words, syntax.
    2. due order, due course, disposition, arrangement; tólf mánaða tiða-bækr en þó ekki eptir s., Vm. 100; vér sungum vers at skipun, unz lokit var, 623. 32; bæna-hald með þvílíkri s., Sks. 617: hann segir s. þá sem hann vildi á göra um ríkit, Fms. i. 46; lét hann upp lesa bréf um s. ríkisins, viii. 445; í millum annarra greina í sinni s. segir hann svá til prestsins. xi. 443; Kardinallinn görði þá s. þar á, at, x. 22: in mod. usage, order, command, = boð, til-s., an ordinance; tala um s. ok setning þá er vera á landa þeirra á meðal, Sks. 277 B.
    3. care, charge; at þaer eignir skuli vera undir leikmanna s. ok forsjó, … allar kirkju-eignir sé undir hans (the bishop’s) s., K. Á. 30.
    4. orders; þeir beiddusk skipanar af konungi, Sturl. iii. 137; skipan sú er menn göra á síðastum dögum heitir testamentum, K. Á. 50, 56; göra s. sína, to make one’s last will, N. G. L. i.
    IV. a turn, change; var nú betri s. á komin um lund hans, his temper had taken a better turn, had improved, Hrafn. 35; var þá orðin s. mikil á hennar hag, honum sýndisk á henni grísar-höfuð, Odd. 28; þeir sá enga s. á hans yfir-bragði, 655 xiv. A. 2; mun honum þykkja góð s. á komin, Nj. 14; hversu mátti svá mikil s. verða á einni nótt? 623. 62; skipan er hér á vorðin, eldrinn er nú meirr fölskaðr enn ek hugða, Fs. 6: with the notion of change (for the better), s. er þá á orðin ef konungr mælir vel til mín, Fms. vii. 24.
    COMPDS: skipanarbók, skipanarbréf, skipanarbrigð.

    Íslensk-ensk orðabók > skipan

  • 17 skip-leiga

    u, f. the hire of a ship, Gþl. 507, Jb. 383: a ship-tax, N. G. L. i. 257.

    Íslensk-ensk orðabók > skip-leiga

  • 18 ömbun

    f. payment for service reward, return (ef þeir mætti hafa ömbun erfiðis síns).
    * * *
    f. (i. e. öm-bun), in Norse vellums often spelt amban, in mod. usage, umbun; [this word is interesting as being undoubtedly in form and sense nearly related to ambátt; Goth. andbahts; A. S. ambeht; Germ. amt (see p. 19); accordingly the etymological sense would be wages, hire given to a servant]:—a payment for service, wages; hinn seksk ok eigi á meðför hans gripar, ef sá hafði í ömbon þann á brott hafðan, of seizing an object in order to pay oneself with it, Grág. ii. 197; þeim skal gjalda makliga ömbun, ok mikit verka-kaup, Fms. i. 215; nú skulu þér taka ömbun verka yðvarra, skortir oss nú eigi föng til at gjalda yðr starf yðvart ok góðvilja, Ld. 12; ef þeir mætti af ömbun erviðis síns slökkva sinn sára hungr, if, from the wages for their work, they might appease their hunger, Fms. i. 222.
    2. a reward; varir mik at hann þyngi mér, heldr en veita mér réttliga amban (avmbun, v. l.), Fms. vi. 342; en í eilífri ambun eru ávalt góðir sælir en íllir ávalt vesalir, Hom. 20; eptir verðleikum veitask ömbunir í himinríkis fagnaði, Stj. 378; ek bið óumbræðiligra ömbona á himni, Blas. 44; eilífrar ömbunar, 625. 78, and passim.

    Íslensk-ensk orðabók > ömbun

  • 19 hvílutollr

    Íslensk-ensk orðabók > hvílutollr

  • 20 ráðast

    v. refl. to be resolved, settled (eigi mun þetta ráðast þessu sinni);
    réðst mikit mannfall, there was a great slaughter;
    ráðast at hjóni, to hire oneself out, enter service (réðst hann þá þar at hjóni);
    ráðast á, to come to blows (svá kom, at þeir ráðast á);
    ráðast frá, to leave;
    ráðast í e-t, to enter, undertake;
    ráðast í hernað, to go on warfare;
    hann réðst í flokk með þeim, he joined him self to their company;
    ráðast í braut, to go away;
    ráðast ór hernaði, give up, leave off freebooting;
    ráðast til e-s, to remove to one (bið Una selja jörð sína ok ráðast hingat til mín);
    ráðast til ferðar með e-m, to undertake a journey with one;
    ráðast til skips með e-m, to sail with one;
    réðst til allgiptusamliga, it turned out very happily;
    ráðast um við e-n, to consult with one (Pálnatóki réðst um við félaga sína);
    vel hefir ór ráðizt, things have turned out well.

    Íslensk-ensk orðabók > ráðast

Страницы
  • 1
  • 2

См. также в других словарях:

  • hire — n *wage or wages, pay, salary, stipend, fee, emolument hire vb Hire, let, lease, rent, charter are comparable when they mean to take or engage something or grant the use of something for a stipulated price or rate. Because some of these words are …   New Dictionary of Synonyms

  • hire — 1 n 1: payment for the temporary use of something or for labor or services 2 a: the act or an instance of hiring from the date of hire until now b: the state of being hired: employment while he was in the hire of the …   Law dictionary

  • hire — [hīr] n. [ME < OE hyr, wages, akin to Du huur, Ger heuer] 1. the amount paid to get the services of a person or the use of a thing 2. a hiring or being hired 3. Informal a person who is hired; employee vt. hired, hiring 1. to get …   English World dictionary

  • Hire — Hire, v. t. [imp. & p. p. {Hired} (h[imac]rd); p. pr. & vb. n. {Hiring}.] [OE. hiren, huren, AS. h[=y]rian; akin to D. huren, G. heuern, Dan. hyre, Sw. hyra. See {Hire}, n.] [1913 Webster] 1. To procure (any chattel or estate) from another person …   The Collaborative International Dictionary of English

  • hire — hire; hire·less; hire·ling; de·hire; hire·able; …   English syllables

  • Hire — (h[imac]r), n. [OE. hire, hure, AS. h[=y]r; akin to D. huur, G. heuer, Dan. hyre, Sw. hyra.] 1. The price, reward, or compensation paid, or contracted to be paid, for the temporary use of a thing or a place, for personal service, or for labor;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • hire — ► VERB 1) chiefly Brit. obtain the temporary use of (something) in return for payment. 2) (hire out) grant the temporary use of (something) in return for payment. 3) employ for wages. 4) obtain the temporary services of (someone) to do a… …   English terms dictionary

  • Hire — ist der Familienname folgender Personen: Kathryn Patricia Hire (* 1959), US amerikanische Astronautin Philippe de La Hire (1640–1718), französischer Mathematiker Diese Seite ist eine Begriffsklärung zur Unterscheidung mehrerer …   Deutsch Wikipedia

  • Hire — (h[ e]r), pron. [Obs.] See {Here}, pron. Chaucer. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Hire — (Biogr.), s. Lahire …   Pierer's Universal-Lexikon

  • hire — [v] commission for responsibility, use add to payroll, appoint, authorize, book, bring in, bring on board, carry, charter, contract for, delegate, draft, employ, empower, engage, enlist, exploit, fill a position, find help, give a break*, give… …   New thesaurus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»