-
1 hir
hir or ir, indecl. n. [from cheir, like heres from chêros, and hiems from cheima, cheimôn], a hand: quibu' vinum Defusum e pleno siet, ir siphove, cui nil Dempsit, i. e. the palm of the hand, used in tasting wine, Lucil. ap. Cic. Fin. 2, 8, 23; cf. Charis. p. 12 P.; Prisc. p. 648 ib.; 698 ib. -
2 HIRÐ
f. a king’s or earl’s bodyguard; the king’s men (hann hefir á hirð um sik sem konungr).* * *f. [akin to A. S. hyred; cp. also Engl. hire], a king’s or earl’s body-guard, the king’s men of olden times: for the hirð, their rights, duties, statutes, see the Laws and Sagas passim; among the Laws, specially the Hirðskrá, N. G. L. ii. 390–450, Sks. ch. 24 sqq.; among the Sagas, the Fms. and Hkr. passim, Eg. ch. 5, 8, Fagrsk. ch. 5, the poem of Hornklofi, and 216, Ó. H. ch. 200 sqq., passim: hann hefir ok hirð um sik sem konungr, Eg. 47; ok hafði sína hirð hvárr þeirra, Fms. vi. 185; þá skipar hann hirðinni í eina fylking (opp. to bændr), Hkr. i. 155.COMPDS: hirðardómr, hirðbiskup, hirðbróðir, hirðbúnaðr, hirðdrengr, hirðhestr, hirðkona, hirðlið, hirðlög, hirðmaðr, hirðmannseiðr, hirðmannalúðr, hirðmannanafn, hirðmannastefna, hirðmær, hirðpallr, hirðprestr, hirðprúðr, hirðprýði, hirðriddari, hirðsiðir, hirðskip, Hirðskrá, hirðstefna, hirðstjóri, hirðstjórn, hirðstofa, hirðsveinn, hirðsveit, hirðvist. -
3 HIRÐA
(-rða, -rðr), v.1) to keep in a box or chest (Ásgerðr hirði slœðurnar, þar sem áðr vóru);2) hirða hey, to gather in hay;3) to hide, conceal;4) to mind, care for (aldregi hirði ek þat);hirða eigi um e-t, not to care about (þeir hirðu ekki um líf sitt);hirð eigi, hirðit eigi, do not seek (hirð eigi þú at hopa á hæl!).* * *ð, mod. t, (Fms. vii. 290), to herd, tend, keep; hirða fé, to herd sheep, Grág. i. 401.2. to keep in a box, chest; þá hirði Ásgerðr slæðurnar, Eg. 703; hann tekr burt örina ok hirðir hana svá búna, Fms. xi. 64; ok hirt (imperat.) þat í glerkeri, Pr. 472.3. hirða hey, to gather in hay, Eb. 150, 152, Gullþ. 20, Sks. 325.4. to keep safe, hide, conceal; ok er hann (Eliah) nú hirðr öðrum mönnum ( hidden from them), Ver. 29; hirða höfuð, to hide one’s head, Grett. (in a verse); þeir vissu eigi hvar Guð hirði andir þeirra, 623. 60; h. sik í djúpum, of fishes, Sks. 47, 49: reflex. to lock oneself up, hide oneself, gangit upp í turn minn ok hirðisk þar, Bær. 2, Fas. i. 8; var hann nú hirðr ( save) fyrir öllum úfriði, Fms. xi. 322; hirðir ok haldnir, safe and sound, Karl. 3.II. to mind, care for; eigi hirði ek at lifa, Stj. 168; þótt þeir hirði þat eigi, even though they care not for it, Grág. i. 468; aldregi hirði ek þat, Hrafn. 19; þeir einir munu vera at ek hirði aldri þótt drepisk, Nj. 85; h. um e-t, to care about; ok hirtu ekki um líf sitt, Fms. iv. 147, vii. 290, ix. 243, Ó. H. 114, Þiðr. 142.2. imperat. with a neg. and an infin. do not! Lat. noli! hirð eigi þú at hræðask! 656 C. 37; hirð eigi þú at þræta, noli contendere, Skálda 164: hirðit eigi ér at hafa íllmælgi, 623. 30; hirð eigi þú at hopa á hæl, Hvítanessgoði! Nj. 170; hirðit eigi at óttask, Stj. 220 passim: esp. in poetry with a neg. suff., hirðattu, Korm. ch. 26; hirða-þú, Gkv. 2. 28, 31, Am. 38; hirðum-at fælask, let us not shudder, Fas. i. 519 (in a verse). -
4 hirðir
(-is, -ar), m. herdsman, shepherd; pastor.* * *m. [Ulf. hairdeis = ποιμήν; A. S. hyrde; Engl. herd; Dan. hyrde; Swed. herde; Germ. hirt]:—a herd, herdsman, shepherd, Gþl. 400, Grág. ii. 224, Barl. 35, Bs. ii. 91, Stj. 106 (hirðanna, gen. pl.); eccl., Hom., Mar., Bs., Stj. passim, as also N. T. in mod. usage; hirðir is used in a sacred and metaph. sense, smali or smala-maðr only in the proper sense; eg em góðr hirðir, John x. 14; heilagir hirðar, Stj. 9. hirðis-lauss, adj. shepherdless; sauðir h., Stj. 603. hirðis-ligr, adj. pastoral, Stj. 235. hirðis-nafn, n. a shepherd’s name, Bs. i. 280. hirðis-rismál, n. a shepherd’s rising time, a term for day-break; er sól er í miðju austri, i. e. six o’clock, Grág. ii. 224, cp. Hrafn. 20. -
5 hirð-maðr
m. a king’s man, Hirðskrá, Fms., Eg., Sks. passim, Ó. H. ch. 70, 113, Har. S. Harðr. ch. 110, Hkr. Ó. T. ch. 90, Lv. p. 112 (far þú á fund Eyjólfs Guðmunds sonar, vinar míns ok hirðmanns), Nj. ch. 3, Fbr. -
6 hirði-
a prefix, tending, keeping, wearing, in poët. compds, hirði-áss, -bil, -dís, -draugr, -nauma, -njótr, -sága, -sif, -týr, -þollr, all epithets in poetical circumlocutions of men and women. -
7 hirð-mær
f. = hirðkona, Art., Karl. -
8 hir
wr. hi-ir; hir "to squeeze, tighten" -
9 hir
born, borned, borned, borning -
10 hirð-lið
n. the king’s troops, Str. 3. -
11 hirð-siðir
m. pl. the customs of the king’s men, Eb. 200, Sks. 320, Hkr. iii. 181. -
12 hirðlið
n. the king’s troops. -
13 hirðmaðr
m. king’s men. -
14 hirðmær
f. court lady. -
15 hirðsiðir
m. pl. the customs of the king’s men. -
16 hir
I.mgoodwillII.msake -
17 hir
along -
18 hir
-
19 hir
• caprice; fad; maggot; vagary -
20 hir
См. также в других словарях:
hir — s. v. informaţie, ştire, veste. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime hir s.n. – Ştire, veste, noutate. – var. hiriu. Mag. hir (DAR). În Trans. – Der. hireş, adj. (faimos, celebru), din mag. hires. Trimis de blaurb, 25.11.2007. Sursa:… … Dicționar Român
hir — hȋr m <N mn hírovi> DEFINICIJA čin obijesti, nenadani prohtjev, nepredvidiva promjena [hir prirode; prolazni hir]; kapric ETIMOLOGIJA *xyra: bolest (rus. dijal. xirij: slab, bolestan, polj. dijal. chyać: bolovati) … Hrvatski jezični portal
Hir — Hir, pron. [Obs.] See {Here}, pron. Chaucer. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
HIR — fil. Caleb, filii Iephone, 1. Par. c. 4. v. 15 … Hofmann J. Lexicon universale
hîr — m 〈N mn hírovi〉 čin obijesti, nenadani prohtjev, nepredvidiva promjena; kapric [∼ prirode; prolazni ∼] … Veliki rječnik hrvatskoga jezika
hir — M.E. obsolete form of HER (Cf. her) … Etymology dictionary
hir- — hiro DEFINICIJA kao prvi dio riječi označava ono što je u vezi s rukom ili dlanom [hiromantija] ETIMOLOGIJA grč. kheír: ruka … Hrvatski jezični portal
hir|er — «HYR uhr», noun. a person who employs others or rents something … Useful english dictionary
hir|mo|lo|gi|on — «HUR muh LOH jee uhn», noun, plural gi|a « jee uh». a book containing Eucharistic prayers and hirmoi of the Eastern Church. ╂[< Medieval Greek heirmologion < Greek heirmós series, connection + légein say, read] … Useful english dictionary
hir — obs. ME. form of her pron … Useful english dictionary
hir — es·ki·se·hir; hir·able; hir·car·rah; hir·cine; hir·co·cer·vus; hir·die gir·die; hir·dum dir·dum; hir·er; hir·ling; hir·mos; hir·ne·o·la; hir·su·tal; hir·sute; hir·su·tel·la; hir·su·ti·es; hir·sut·ism; hir·su·tu·lous; hir·tel·la; hir·tel·lous;… … English syllables
