Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

hastily

  • 61 maturato

    mātūro, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [id.].
    I.
    Act., to make ripe, ripen, to bring to ma turity (class.).
    A.
    Lit., of fruits:

    uvas,

    Tib. 1, 4, 19:

    pomum,

    Plin. 16, 25, 41, § 102. — Pass.: maturari, to grow ripe, ripen, to come to maturity:

    frumenta maturantur,

    Plin. 18, 7, 10, § 60:

    omnia maturata,

    ripened, Cic. N. D. 1, 2, 4:

    uva maturata dulcescit,

    ripe, id. de Sen. 13, 53.—
    2.
    Transf., to make ripe, to ripen, mature, soften, bring to maturity:

    vitis alba suppurationes veteres maturat,

    Plin. 23, 1, 16, § 24:

    lupini strumas maturant,

    id. 22, 25, 74, § 156:

    partus conceptos,

    id. 30, 14, 43, § 123:

    olivas muria,

    to make ripe, soft, eatable, Pall. 12, 22, 2.— Pass., to become ripe or soft, to come to maturity:

    ova in sicco maturari,

    Plin. 9, 57, 83, § 177:

    alumen aestivis solibus maturatur,

    id. 35, 15, 52, § 184:

    concoctione maturata,

    id. 11, 37, 79, § 200.—
    B.
    Trop., to hasten, accelerate, quicken, despatch, expedite (class.).
    (α).
    With acc.:

    domum ad coepta maturanda redire jubet,

    Liv. 24, 13:

    iter,

    Caes. B. C. 1, 63:

    mortem alicui,

    Cic. Clu. 61, 171:

    necem alicui,

    Hor. C. 3, 7, 16; cf.:

    mortem ea res maturat,

    Cels. 7, 7, 7:

    insidias consuli,

    Sall. C. 32:

    fugam,

    Verg. A. 1, 137:

    negotia,

    Suet. Caes. 80:

    sibi exitium,

    id. Dom. 15:

    maturatur recordatio,

    Quint. 11, 2, 43:

    spem praedae suae morte maturare,

    Val. Max. 8, 2, 2.—
    (β).
    With inf., to make haste or hasten to do a thing:

    jube maturare illam exire huc,

    Plaut. Most. 4, 2, 101:

    flumen Axonam exercitum transducere maturavit,

    Caes. B. G. 2, 5:

    ab urbe proficisci,

    id. ib. 1, 7:

    venire,

    Cic. Att. 4, 1, 7:

    iter pergere,

    Sall. J. 79, 5.—
    2.
    To hurry too much, precipitate:

    ni Catilina maturasset signum dare,

    had not Catiline given the signal too soon, Sall. C. 18, 8:

    jussis ceteris quantum possent maturare sequi,

    Liv. 32, 16, 5.—
    3.
    Poet.:

    multa quae mox caelo properanda sereno, maturare datur,

    i. e. to do in good time, betimes, Verg. G. 1, 261.—
    II.
    Neutr.
    A.
    Lit., to grow ripe, ripen (post-class.):

    ficus, quae sero maturant,

    Pall. Mart. 10, 27:

    tardius,

    id. Nov. 7, 22.—
    B.
    Transf., to make haste, hasten (rare but class.):

    successor tuus non potest ita maturare, ut, etc.,

    Cic. Fam. 2, 17, 1:

    legati in Africam maturantes veniunt,

    Sall. J. 22, 1:

    et maturavit Romanus, ne, etc.,

    Liv. 2, 22:

    maturandum ne, etc.,

    id. 24, 12:

    facto maturatoque opus esse,

    id. 1, 58; cf. id. 8, 13 fin.:

    quam maturato opus erat,

    id. 24, 23.—Hence, adv.: mātūrātē, betimes, quickly (very rare):

    properare,

    Plaut. Ps. 4, 7, 58; also: mātūrātō, hastily (late Lat.), Schol. Verg. ap. Clan. Auct. Mai. vol. 7, p. 291.

    Lewis & Short latin dictionary > maturato

  • 62 maturo

    mātūro, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [id.].
    I.
    Act., to make ripe, ripen, to bring to ma turity (class.).
    A.
    Lit., of fruits:

    uvas,

    Tib. 1, 4, 19:

    pomum,

    Plin. 16, 25, 41, § 102. — Pass.: maturari, to grow ripe, ripen, to come to maturity:

    frumenta maturantur,

    Plin. 18, 7, 10, § 60:

    omnia maturata,

    ripened, Cic. N. D. 1, 2, 4:

    uva maturata dulcescit,

    ripe, id. de Sen. 13, 53.—
    2.
    Transf., to make ripe, to ripen, mature, soften, bring to maturity:

    vitis alba suppurationes veteres maturat,

    Plin. 23, 1, 16, § 24:

    lupini strumas maturant,

    id. 22, 25, 74, § 156:

    partus conceptos,

    id. 30, 14, 43, § 123:

    olivas muria,

    to make ripe, soft, eatable, Pall. 12, 22, 2.— Pass., to become ripe or soft, to come to maturity:

    ova in sicco maturari,

    Plin. 9, 57, 83, § 177:

    alumen aestivis solibus maturatur,

    id. 35, 15, 52, § 184:

    concoctione maturata,

    id. 11, 37, 79, § 200.—
    B.
    Trop., to hasten, accelerate, quicken, despatch, expedite (class.).
    (α).
    With acc.:

    domum ad coepta maturanda redire jubet,

    Liv. 24, 13:

    iter,

    Caes. B. C. 1, 63:

    mortem alicui,

    Cic. Clu. 61, 171:

    necem alicui,

    Hor. C. 3, 7, 16; cf.:

    mortem ea res maturat,

    Cels. 7, 7, 7:

    insidias consuli,

    Sall. C. 32:

    fugam,

    Verg. A. 1, 137:

    negotia,

    Suet. Caes. 80:

    sibi exitium,

    id. Dom. 15:

    maturatur recordatio,

    Quint. 11, 2, 43:

    spem praedae suae morte maturare,

    Val. Max. 8, 2, 2.—
    (β).
    With inf., to make haste or hasten to do a thing:

    jube maturare illam exire huc,

    Plaut. Most. 4, 2, 101:

    flumen Axonam exercitum transducere maturavit,

    Caes. B. G. 2, 5:

    ab urbe proficisci,

    id. ib. 1, 7:

    venire,

    Cic. Att. 4, 1, 7:

    iter pergere,

    Sall. J. 79, 5.—
    2.
    To hurry too much, precipitate:

    ni Catilina maturasset signum dare,

    had not Catiline given the signal too soon, Sall. C. 18, 8:

    jussis ceteris quantum possent maturare sequi,

    Liv. 32, 16, 5.—
    3.
    Poet.:

    multa quae mox caelo properanda sereno, maturare datur,

    i. e. to do in good time, betimes, Verg. G. 1, 261.—
    II.
    Neutr.
    A.
    Lit., to grow ripe, ripen (post-class.):

    ficus, quae sero maturant,

    Pall. Mart. 10, 27:

    tardius,

    id. Nov. 7, 22.—
    B.
    Transf., to make haste, hasten (rare but class.):

    successor tuus non potest ita maturare, ut, etc.,

    Cic. Fam. 2, 17, 1:

    legati in Africam maturantes veniunt,

    Sall. J. 22, 1:

    et maturavit Romanus, ne, etc.,

    Liv. 2, 22:

    maturandum ne, etc.,

    id. 24, 12:

    facto maturatoque opus esse,

    id. 1, 58; cf. id. 8, 13 fin.:

    quam maturato opus erat,

    id. 24, 23.—Hence, adv.: mātūrātē, betimes, quickly (very rare):

    properare,

    Plaut. Ps. 4, 7, 58; also: mātūrātō, hastily (late Lat.), Schol. Verg. ap. Clan. Auct. Mai. vol. 7, p. 291.

    Lewis & Short latin dictionary > maturo

  • 63 mobilia

    mōbĭlis, e, adj. [for movibilis, from moveo], easy to be moved, movable; loose, not firm (class.).
    I.
    Lit.:

    sum pernix pedibus manibus mobilis,

    Plaut. Mil. 3, 1, 36:

    mobiles turres,

    Curt. 8, 11, 32:

    oculi,

    Cic. N. D. 2, 57, 142:

    supercilia,

    Plin. 11, 37, 51, § 138:

    penna,

    Ov. A. A. 2, 62:

    mobilissimus ardor,

    Cic. N. D. 2, 11, 30: mobiles res and mobilia bona, in law, movable things, movables, chattels (opp. to lands, houses, fixtures), as cattle, money, clothes, etc., Dig. 6, 1, 1:

    remedium ad dentium mobiles firmandos,

    loose, Plin. 21, 31, 105, § 180.—
    II.
    Trop.
    A.
    Pliable, pliant, flexible; excitable; nimble, quick, active, agile, rapid, swift, fleet:

    dum mobilis aetas,

    Verg. G. 3, 165:

    populus mobilior ad cupiditatem agri,

    Liv. 6, 6:

    volat ambiguis mobilis alis hora,

    Sen. Hippol. 1141; cf. id. Oedip. 992:

    mobile et expeditum agmen,

    Curt. 4, 14, 16:

    venti,

    the fleet winds, Ov. H. 5, 110; cf.:

    puncto mobilis horae,

    Hor. Ep. 2, 2, 172:

    transitus,

    Vell. 1, 17, 7:

    ingenium,

    versatility of talent, Vitr. 5, 7.—
    B.
    In a bad sense, changeable, inconstant, fickle:

    nec in te animo fui mobili, sed ita stabili, ut, etc.,

    Cic. Fam. 5, 2, 10: Galli sunt in consiliis capiendis mobiles. Caes. B. G. 4, 5; cf. under the adv. 2:

    gens ad omnem auram spei mobilis atque infida,

    Liv. 29, 3:

    ingenium,

    Sall. J. 46, 3; 66, 2:

    favor,

    Sen. Vit. Beat. 1, 5:

    mobiles et fluxae res humanae,

    Sall. J. 104, 3:

    mobilis et varia est ferme natura malorum,

    Juv. 13, 237.—Hence,
    A.
    Subst.: mōbĭ-lĭa, ium, n., movable goods, chattels:

    mobilia quidem et moventia, quae modo in jus adferri adducive possent,

    Gai. Inst. 4, 16.—
    B.
    Adv.: mōbĭlĭter, with rapid motion, rapidly, quickly.
    1.
    Lit. (rare but class.):

    mobiliter quae feruntur,

    Lucr. 4, 745 cor mobiliter palpitare, Cic. N. D. 2, 9, 24.— Comp.:

    reverti mobilius,

    Lucr. 5, 635.—
    * 2.
    Trop.:

    omnes fere Gallos ad bellum mobiliter celeriterque excitari,

    hastily, Caes. B. G. 3, 10, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > mobilia

  • 64 mobilis

    mōbĭlis, e, adj. [for movibilis, from moveo], easy to be moved, movable; loose, not firm (class.).
    I.
    Lit.:

    sum pernix pedibus manibus mobilis,

    Plaut. Mil. 3, 1, 36:

    mobiles turres,

    Curt. 8, 11, 32:

    oculi,

    Cic. N. D. 2, 57, 142:

    supercilia,

    Plin. 11, 37, 51, § 138:

    penna,

    Ov. A. A. 2, 62:

    mobilissimus ardor,

    Cic. N. D. 2, 11, 30: mobiles res and mobilia bona, in law, movable things, movables, chattels (opp. to lands, houses, fixtures), as cattle, money, clothes, etc., Dig. 6, 1, 1:

    remedium ad dentium mobiles firmandos,

    loose, Plin. 21, 31, 105, § 180.—
    II.
    Trop.
    A.
    Pliable, pliant, flexible; excitable; nimble, quick, active, agile, rapid, swift, fleet:

    dum mobilis aetas,

    Verg. G. 3, 165:

    populus mobilior ad cupiditatem agri,

    Liv. 6, 6:

    volat ambiguis mobilis alis hora,

    Sen. Hippol. 1141; cf. id. Oedip. 992:

    mobile et expeditum agmen,

    Curt. 4, 14, 16:

    venti,

    the fleet winds, Ov. H. 5, 110; cf.:

    puncto mobilis horae,

    Hor. Ep. 2, 2, 172:

    transitus,

    Vell. 1, 17, 7:

    ingenium,

    versatility of talent, Vitr. 5, 7.—
    B.
    In a bad sense, changeable, inconstant, fickle:

    nec in te animo fui mobili, sed ita stabili, ut, etc.,

    Cic. Fam. 5, 2, 10: Galli sunt in consiliis capiendis mobiles. Caes. B. G. 4, 5; cf. under the adv. 2:

    gens ad omnem auram spei mobilis atque infida,

    Liv. 29, 3:

    ingenium,

    Sall. J. 46, 3; 66, 2:

    favor,

    Sen. Vit. Beat. 1, 5:

    mobiles et fluxae res humanae,

    Sall. J. 104, 3:

    mobilis et varia est ferme natura malorum,

    Juv. 13, 237.—Hence,
    A.
    Subst.: mōbĭ-lĭa, ium, n., movable goods, chattels:

    mobilia quidem et moventia, quae modo in jus adferri adducive possent,

    Gai. Inst. 4, 16.—
    B.
    Adv.: mōbĭlĭter, with rapid motion, rapidly, quickly.
    1.
    Lit. (rare but class.):

    mobiliter quae feruntur,

    Lucr. 4, 745 cor mobiliter palpitare, Cic. N. D. 2, 9, 24.— Comp.:

    reverti mobilius,

    Lucr. 5, 635.—
    * 2.
    Trop.:

    omnes fere Gallos ad bellum mobiliter celeriterque excitari,

    hastily, Caes. B. G. 3, 10, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > mobilis

  • 65 numerus

    nŭmĕrus, i, m. [Gr. nemô, to distribute; cf.: numa, nemus, nummus], a number.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    illi octo cursus septem efficiunt distinctos intervallis sonos: qui numerus rerum omnium fere nodus est,

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. Macr. Somn. Scip. 1, 6:

    duo hi numeri,

    Cic. Rep. 6, 12, 12:

    consummare perfectissimum numerum, quem novem novies multiplicata componunt,

    Sen. Ep. 58:

    numerumque referri Jussit,

    that their number should be counted, Verg. E. 6, 85; cf.: numerus argenteorum facilior usui est, the counting, reckoning. Tac. G. 5 fin.: sed neque quam multae species, nec nomina quae sint Est numerus;

    neque enim numero conprendere refert,

    cannot be counted, Verg. G. 2, 104:

    eorumque nummorum vis et potestas non in numero erat, sed in pondere,

    Gai. Inst. 1, 122.—
    B.
    In partic.
    1.
    A certain collective quantity, a body, number of persons or things: tunc deinceps proximi cujusque collegii... in sortem coicerentur, quoad is numerus effectus esset, quem ad numerum in provincias mitti oporteret, S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 8:

    haec in Aeduorum finibus recensebantur numerusque inibatur,

    Caes. B. G. 7, 76; Liv. 38, 22:

    eum clavum, quia rarae per ea tempora litterae erant, notam numeri annorum fuisse ferunt,

    Liv. 7, 3:

    Pompilius ad pristinum numerum duo augures addidit,

    Cic. Rep. 2, 14, 26:

    haec enim sunt tria numero,

    in number, altogether, id. de Or. 2, 28, 121:

    classis mille numero navium,

    id. Verr. 2, 1, 18, § 48:

    oppida sua omnia, numero ad duodecim, incendunt,

    Caes. B. G. 1, 5:

    ad duorum milium numero ex Pompeianis cecidisse reperiebamus,

    id. B. C. 3, 53: reliqui omnes, numero quadraginta, interfecti, Sall [p. 1226] J. 53, 4; cf. id. ib. 93, 8:

    cum magnus piratarum numerus deesset,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72:

    ad eorum numerum,

    to the full number of them, id. ib. 2, 5, 28, § 73; id. Q. Fr. 2, 13; Caes. B. G. 5, 20:

    si naves suum numerum haberent,

    Cic. Verr. 2, 5, 51, § 133:

    supra numerum,

    superfluous, Suet. Ner. 15; id. Claud. 25:

    magnus numerus frumenti,

    a great quantity, Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176; cf. id. Planc. 26, 64; Caes. B. C. 2, 18:

    vini,

    Cic. Phil. 2, 28, 66; so without an adj., like the Engl. number, for a great number:

    est (in eādem provinciā) numerus civium Romanorum atque hominum honestissimorum,

    id. Font. 5, 13 (1, 3):

    plures numero tuti,

    Tac. A. 14, 49 fin.:

    sed illos Defendit numerus,

    Juv. 2, 46; cf. Verg. E. 7, 52:

    latet in numero virtus,

    Sil. 1, 323.—
    2.
    In plur.: numeri, the mathematics, astronomy:

    ut a sacerdotibus barbaris numeros et caelestia acciperet,

    Cic. Fin. 5, 29, 87:

    Thales hoc etiam numeris inquirit et astris,

    Sid. 15, 79:

    numerisque sequentibus astra,

    Stat. Th. 4, 411. —Rarely in sing., Claud. Cons. Mall. 130.—
    3.
    In milit. lang., a division of the army, a troop, band (post-Aug.):

    sparsi per provinciam numeri,

    Tac. Agr. 18; cf.:

    plena urbs exercitu insolito: multi ad hoc numeri e Germaniā ac Britanniā,

    id. H. 1, 6:

    nondum distributi in numeros erant,

    Plin. Ep. 10, 29 (38), 2:

    revocare ad officium numeros,

    Suet. Vesp. 6:

    militares numeri,

    cohorts, Amm. 14, 7, 19:

    in numeris esse,

    to be enrolled, Dig. 29, 1, 43; cf. ib. 29, 1, 38; Claud. Epith. Pall. et Celer. 86; Inscr. Grut. 1096. —
    4.
    Like the Gr. arithmos, a mere number, opp. to quality, worth:

    nos numerus sumus et fruges consumere nati,

    we are mere numbers, ciphers, Hor. Ep. 1, 2, 27; cf. Juv. 2, 46 supra.—
    5.
    In gram., a number (singular, plural, dual), Varr. L. L. 9, § 65 sq. Müll.; Quint. 1, 4, 27; 1, 5, 42; 47; 1, 6, 25 et saep. —
    C.
    Transf., poet., dice (marked with numbers):

    seu ludet numerosque manu jactabit eburnos,

    Ov. A. A. 2, 203:

    et modo tres jactet numeros,

    id. ib. 3, 355; cf. Suet. Tib. 14, 2.—
    II.
    Trop., number, rank, place, position, estimation, relation, class, category (cf.:

    nomen, locus, in loco, in vicem): me adscribe talem (i. e. talium) in numerum,

    Cic. Phil. 2, 13, 33:

    in illo antiquorum hominum numero reponi,

    id. Verr. 2, 3, 90, § 210:

    in deorum numero haberi,

    id. N. D. 3, 19, 48:

    reponere,

    id. ib. 3, 3, 21:

    referre,

    id. ib. 3, 1, 12:

    numero beatorum aliquem eximere,

    Hor. C, 2, 2, 18:

    si quo in numero illud, quod per similitudinem affertur, et quo in loco illud, cujus causā affertur, haberi conveniat, ostendetur,

    Cic. Inv. 2, 50, 151; id. Verr. 2, 2, 54, § 134:

    ex hoc numero hunc esse,

    id. Arch. 7, 16:

    parentis numero alicui esse,

    id. Div. in Caecil. 19, 61 sq.:

    in hostium numero habere aliquem,

    Caes. B. G. 1, 28:

    ducere in numero hostium,

    id. ib. 6, 32:

    hujus originis apud veteres numerus erat exilis,

    Amm. 23, 6, 35: in numero esse, to be of the number of, to be reckoned among, to be any thing, Lucr. 5, 180:

    Q. Aelius Tubero fuit illo tempore nullo in oratorum numero,

    Cic. Brut. 31, 117:

    sine actione summus orator esse in numero nullo potest,

    id. de Or. 3, 56, 213:

    quo sunt in numero Curiosolites, etc.,

    Caes. B. G. 7, 75, 4; 3, 7, 2; Nep. Att. 1, 4:

    quo in numero ego sum,

    Cic. Fam. 13, 23, 1; Caes. B. C. 2, 44, 3; 3, 53, 2:

    qui in eo numero fuisset,

    Cic. Phil. 2, 11, 25; id. Fl. 4, 9; id. Fam. 7, 6, 1:

    quo in numero hi quoque fuerunt,

    Liv. 39, 36 fin.Without in:

    ut civium numero simus,

    Liv. 4, 4, 12; 7, 30, 19; 30, 42, 9; 4, 56, 11;

    36, 35, 9: aliquem hostium numero habere,

    Caes. B. G. 6, 6, 3; id. B. C. 3, 82, 3; id. B. G. 6, 21, 2:

    qui hostium numero non sunt,

    Cic. Phil. 13, 5, 11; id. Brut. 20, 78:

    aliquo numero esse,

    to be of some repute, id. Fam. 1, 10; Caes. B. G. 6, 13, 1; cf. Cic. Or. 62, 208; id. de Or. 3, 9, 33:

    Bambalio quidam, homo nullo numero,

    of no account, Cic. Phil. 3, 6, 16:

    numerum aliquem obtinere,

    id. Brut. 47, 175.—
    B.
    A part of a whole, member, category:

    omnes numeros virtutis continet,

    Cic. Fin. 3, 7, 24:

    varium et elegans omni fere numero poëma,

    id. Ac. 1, 3, 9:

    mundus perfectus expletusque omnibus suis numeris atque partibus,

    id. N. D. 2, 13, 37:

    animalia imperfecta suisque Trunca vident numeris,

    Ov. M. 1, 427; 7, 126:

    quid omnibus numeris praestantius?

    Quint. 10, 1, 91:

    liber numeris omnibus absolutus,

    Plin. Ep. 9, 38; cf. of the days of the month: luna alternis mensibus XXX. implebit numeros, alternis vero detrahet singulos, Plin. 18, 32, 75, § 325.—Hence, omnium numerorum esse, to be complete, perfect, Petr. 68:

    puer omnium numerūm,

    id. ib. 63. And, on the contrary:

    deesse numeris suis,

    to be deficient, Ov. Am. 3, 8, 11.—
    C.
    Order:

    quaecumque in foliis descripsit carmina virgo, Digerit in numerum,

    Verg. A. 3, 446.—
    D.
    An office, duty, part:

    ad numeros exige quidque suos,

    Ov. R. Am. 372:

    Veneri numeros eripere suos,

    id. H. 4, 88; id. Am. 3, 7, 18; cf. id. ib. 3, 7, 26:

    verae numeros modosque ediscere vitae,

    Hor. Ep. 2, 2, 143.—
    E.
    Musical measure, time, rhythm, harmony, numbers:

    in numerum exsultant,

    Lucr. 2, 631:

    in musicis numeri, et voces et modi, etc.,

    Cic. de Or. 1, 42, 187; Quint. 9, 4, 126:

    histrio si paulum se movet extra numerum,

    Cic. Par. 3, 2, 26; Quint. 12, 2, 12:

    sit igitur hoc cognitum, in solutis etiam verbis inesse numeros,

    Cic. Or. 56, 190:

    Isocrates verbis solutis numeros primus adjunxit,

    id. ib. 52, 174:

    in solutā oratione... modum tamen et numerum quendam oportere servari,

    id. Brut. 8, 32:

    multum interest, utrum numerosa sit, id est similis numerorum, an plane e numeris constet oratio,

    id. Or. 65, 220:

    redigere omnes fere in quadrum numerumque sententias,

    id. ib. 61, 208.—Hence, quamvis nil extra numerum fecisse modumque Curas, nothing out of measure, improper, Hor. Ep. 1, 18, 59.—
    2.
    A measure, number, in poetry:

    nam cum sint numeri plures, iambum et trochaeum frequentem segregat ab oratore Aristoteles,

    Cic. de Or. 3, 47, 182; id. Or. 64, 215:

    numeris nectere verba,

    Ov. P. 4, 2, 30; 4, 2, 5:

    numeros memini, si verba tenerem,

    i. e. the tune, Verg. E. 9, 45:

    numerisque fertur Lege solutis,

    Hor. C. 4, 2, 11.—
    3.
    A verse, in gen. ( poet.):

    arma gravi numero violentaque bella parabam Edere,

    i. e. verses in heroic metre, Ov. Am. 1, 1, 1:

    impares,

    i. e. elegiac verses, id. ib. 3, 1, 37.—Hence, nŭmĕrō (abl.), adverb., lit., measured according to number or time, i. e. precisely, exactly, just (only ante-class.; freq. in Plautus; not found in Ter. or Lucr.).
    A.
    Just, precisely, at the right time, on the instant: numero mihi in mentem fuit. Plaut. Am. 1, 1, 25: neminem vidi, qui numero sciret, quod scitu est opus, Naev. ap. Fest. p. 170 Müll.—
    B.
    Quickly, rapidly, soon:

    numero significat cito,

    Non. 352, 16 sq.:

    (apes) si quando displicatae sunt, cymbalis et plausibus numero reducunt in locum unum,

    Varr. R. R. 3, 16, 7. —With nimis: perfalsum et abs te creditum numero nimis, too quickly, too soon, Afran. ap. Paul. ex Fest. p. 170 Müll.: numquam nimis numero quemquam vidi facere, quam facto est opus, Turp. ap. Non. 352, 20.—
    2.
    In a bad sense, too quickly, too hastily, too soon:

    Menaechme, numero huc advenis ad prandium: Nunc opsonatu redeo,

    Plaut. Men. 2, 2, 13:

    numero dicis,

    id. Cas. 3, 5, 28; id. Mil. 5, 1, 6:

    o Apella, o Zeuxis pictor, Cur numero estis mortui, hinc exemplum ut pingeretis?

    why have you died too soon? id. Poen. 5, 4, 102; Afran. ap. Non. 352, 26; id. ap. Paul. ex Fest. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > numerus

  • 66 obtrudo

    ob-trūdo (collat. from obstrūdo), si, sum, 3, v. a., to thrust into or against (ante- and post-class.).
    A.
    In gen.:

    titionem inguinibus,

    App. M. 7, p. 200 fin.
    B.
    In partic.
    1.
    To gulp down, to swallow hastily:

    obtrudamus pernam, sumen, glandium,

    Plaut. Curc. 2, 3, 87.—In the form obstrudo:

    stans obstrusero aliquid strenue,

    id. Stich. 4, 2, 12; cf.: obstrudant obsatullent, ab avide trudendo ingulam, non sumendo cibum. Unde et obstrudulentum... dixit Titinius: obstrudulenti aliquid, quod pectam sedens, etc., Paul. ex Fest. p. 193 Müll.—
    2.
    Transf., to thrust, press, force, or obtrude upon one:

    virginem alicui,

    Ter. And. 1, 5, 15:

    palpum alicui,

    to wheedle, cajole one, Plaut. Ps. 4, 1, 35:

    arma armis, corpora corporibus,

    to dash, force against, Amm. 16, 12:

    tactu obtrudentia,

    Cael. Aur. Acut. 2, 37, 197 (but obstrusa, Sen. Ep. 68, 4, is a false reading for abstrusa).

    Lewis & Short latin dictionary > obtrudo

  • 67 praeceps

    praeceps, cĭpĭtis (old form praecĭ-pes, cĭpis, Plaut. Rud. 3, 3, 8; id. et Enn. ap. Prisc. p. 725 P. (Ann. v. 391 Vahl.; abl. praecipiti), adj. [prae-caput].
    I.
    Lit., headforemost, headlong (class.):

    praecipitem trahi,

    Plaut. Ps. 1, 5, 79:

    aliquem praecipitem deicere,

    Cic. Verr. 2, 4, 40, § 86:

    praeceps ad terram datus,

    dashed to the ground, Liv. 31, 37:

    praeceps curru ab alto Desilit,

    Ov. M. 12, 128:

    hic se praecipitem tecto dedit,

    threw himself headlong from the roof, Hor. S. 1, 2, 41:

    aliquem in praeceps jacere,

    headlong, Tac. A. 4, 22; so,

    jacto in praeceps corpore,

    id. ib. 6, 49; cf.:

    in praeceps deferri,

    Liv. 5, 47.—For in praeceps, in late Lat., per praeceps occurs:

    abiit grex per praeceps in mare,

    Vulg. Matt. 8, 32; id. Judic. 5, 22.—Hence, of one going rapidly, headforemost, headlong:

    de ponte Ire praecipitem in lutum per caputque pedesque,

    Cat. 17, 9:

    se jacere praecipitem e vertice,

    id. 63, 244; Verg. A. 5, 860:

    ab equo praeceps decidit,

    Ov. Ib. 259:

    (apes) praecipites Cadunt,

    Verg. G. 4, 80:

    aliquem praecipitem agere,

    to drive headlong, Cic. Caecin. 21, 60; Verg. A. 5, 456:

    praecipites se fugae mandabant,

    Caes. B. G. 2, 24:

    Monoeten In mare praecipitem deturbat,

    Verg. A. 5, 175; cf.:

    praeceps amensque cucurri,

    Ov. M. 7, 844:

    praeceps Fertur,

    is borne headlong, rushes, Hor. S. 1, 4, 30:

    nuntii,

    Tac. H. 2, 6.—
    B.
    Transf., of inanim. things.
    1.
    Of localities, qs. that descend suddenly in front, i. e. downhill, steep, precipitous:

    in declivi ac praecipiti loco,

    Caes. B. G. 4, 33:

    via (opp. plana),

    Cic. Fl. 42, 105:

    saxa,

    Liv. 38, 23:

    fossae,

    Ov. M. 1, 97; Verg. A. 11, 888:

    iter,

    Ov. Tr. 4, 3, 74; cf.

    trop.: iter ad malum praeceps ac lubricum,

    Cic. Rep. 1, 28, 44:

    loci,

    Col. 1, 2:

    mons,

    Plin. Pan. 16.—
    b.
    Subst.: praeceps, cĭpĭtis, n., a steep place, a precipice:

    turrim in praecipiti stantem,

    Verg. A. 2, 460:

    specus vasto in praeceps hiatu,

    Plin. 2, 45, 44, § 115:

    in praeceps pervenitur,

    Vell. 2, 3, 4:

    immane,

    Juv. 10, 107:

    altissimum,

    App. M. 4, p. 144 med. —In plur.:

    in praecipitia cursus iste deducit,

    Sen. Ep. 8, 4.—
    2.
    Sinking, declining:

    (in vitibus) praecipites palmites dicuntur, qui de hornotinis virgis enati in duro alligantur,

    Col. 5, 6, 33:

    sol Praecipitem lavit aequore currum,

    Verg. G. 3, 359:

    jam praeceps in occasum sol erat,

    Liv. 10, 42:

    dies,

    id. 4, 9; cf.:

    senectus,

    Curt. 6, 5, 3. —
    3.
    In gen., swift, rapid, rushing, violent ( poet.;

    syn.: celer, velox): praeceps Anio,

    Hor. C. 1, 7, 13:

    Boreas,

    Ov. M. 2, 185:

    nox,

    fleeting, transient, id. ib. 9, 485:

    procella,

    Stat. Th. 5, 419:

    oceani fragor,

    Val. Fl. 3, 404:

    letum,

    Sen. Hippol. 262:

    remedium,

    Curt. 3, 6, 2.—
    II.
    Trop., headlong, hasty, rash, precipitate.
    A.
    In gen. (class.):

    noster erus, qui scelestus sacerdotem anum praecipes Reppulit,

    Plaut. Rud. 3, 3, 10:

    sol jam praecipitans me quoque haec praecipitem paene evolvere coëgit,

    almost headlong, precipitately, Cic. de Or. 3, 55, 209:

    agunt eum praecipitem poenae civium Romanorum,

    chase, pursue, id. Verr. 2, 1, 3, § 7:

    praecipitem amicum ferri sinere,

    to rush into the abyss, id. Lael. 24, 89:

    quoniam ab inimicis praeceps agor,

    am pursued, Sall. C. 31, 9:

    praeceps celeritas dicendi,

    Cic. Fl. 20, 48: profectio, Att. ap. Cic. Att. 9, 10, 6: occumbunt multi letum... praecipe cursu, in rapid destruction, Enn. l. l.—With gen.:

    SI NON FATORVM PRAECEPS HIC MORTIS OBISSET,

    sudden as regards fate, Inscr. Grut. 695, 9, emended by Minervini in Bullet. Arch. Napol. III. 1845, p. 41 (but Minervini's assumption of a new adj., praeceps, from praecipio, anticipating fale, is unnecessary).—
    B.
    In partic.
    1.
    Rash, hasty, inconsiderate:

    homo in omnibus consiliis praeceps,

    Cic. Phil. 5, 13, 37: praeceps et effrenata mens, id. Cael. 15, 35:

    praeceps consilium et immaturum,

    Suet. Aug. 8:

    cogitatio,

    id. Calig. 48:

    audacia,

    Val. Max. 1, 6, 7.—
    2.
    Inclined to any thing:

    praeceps in avaritiam et crudelitatem animus,

    Liv. 26, 38:

    praeceps ingenio in iram,

    id. 23, 7:

    animus ad flagitia praeceps,

    Tac. A. 16, 21.—
    3.
    Dangerous, hazardous, critical:

    in tam praecipiti tempore,

    Ov. F. 2, 400.—Hence,
    b.
    Subst.: praeceps, cĭpĭtis, n.
    (α).
    Great danger, extremity, extreme danger, critical circumstances:

    se et prope rem publicam in praeceps dederat,

    brought into extreme danger, Liv. 27, 27:

    levare Aegrum ex praecipiti,

    Hor. S. 2, 3, 292:

    aeger est in praecipiti,

    Cels. 2, 6.—
    (β).
    The highest part, summit, sublimity (postAug.):

    omne in praecipiti vitium stetit,

    at its point of culmination, Juv. 1, 149:

    debet orator erigi, attolli, efferri, ac saepe accedere ad praeceps,

    to verge on the sublime, Plin. Ep. 9, 26, 2.—Hence, adv.: prae-ceps, headlong.
    1.
    Lit.:

    aliquem praeceps trahere,

    Tac. A. 4, 62:

    ex his fulgoribus quaedam praeceps eunt, similia prosilientibus stellis,

    Sen. Q. N. 1, 15, 2:

    moles convulsa dum ruit intus immensam vim mortalium praeceps trahit atque operit,

    Tac. A. 4, 62:

    toto praeceps se corpore ad undas Misit,

    Verg. A. 4, 253.—
    2.
    Trop.:

    eversio rei familiaris dignitatem ac famam praeceps dabat,

    brought into danger, Tac. A. 6, 17:

    praeceps in exsilium acti,

    suddenly, hastily, Amm. 29, 1, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > praeceps

  • 68 praecipito

    praecĭpĭto, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [praeceps], to throw or cast down headlong, to precipitate (class.; syn.. deicio, deturbo, proruo).
    I.
    Act.
    A.
    Lit.:

    pilae in mare praecipitatae,

    Nep. Alcib. 6 fin.:

    truncas rupes in tecta domosque,

    Stat. Th. 10, 881: currum scopulis, hurl or dash against, Ov. M. 15, 518:

    pinus,

    Stat. Achill. 2, 546.— Freq. with se or pass. in middle sense:

    se e Leucade,

    Cic. Tusc. 4, 18, 41:

    se a tecto,

    Sen. Ep. 4, 4:

    se de turri,

    Liv. 23, 37:

    sese in fossas,

    Caes. B. C. 3, 69:

    praecipitasse se quosdam constabat (sc. de muro),

    threw themselves from the wall, Liv. 23, 19, 6; Hor. S. 2, 3, 277:

    plerique semet ipsi praecipitaverunt,

    Liv. 21, 14, 1:

    se in Tiberim,

    id. 4, 12, 11; Caes. B. G. 4, 15; Curt. 4, 16, 16; 6, 6, 32;

    Auct. B. Alex. 18: ubi Nilus praecipitans se fragore auditum accolis aufert,

    Plin. 6, 29, 35, § 118:

    praecipitare volens etiam pulcherrima,

    to throw overboard, Juv. 12, 38.—Mid.:

    cum alii super vallum praecipitarentur,

    threw themselves down, Sall. J. 58, 6; Ov. F. 4, 164; id. M. 7, 760; 11, 556:

    lux Praecipitatur aquis,

    sinks in the ocean, sets, id. ib. 4, 92; cf.:

    hac te praecipitato,

    run this way, for life! Ter. Ad. 4, 2, 36.— Absol.: si quando iis (parvis) ludentes minamur, praecipitaturos alicunde, extimescunt, that we will throw them down from any place (= nos eos dejecturos), Cic. Fin. 5, 11, 31.—
    2.
    Transf., in gen., to bend a thing down:

    vitem,

    Cato, R. R. 32, 2:

    partem (vitis),

    Col. 4, 20, 4:

    palmitem,

    id. 5, 6, 33.—
    B.
    Trop.
    1.
    To throw, hurl, or cast down, to precipitate: [p. 1414] praecipitari ex altissimo dignitatis gradu, Cic. Dom. 37, 98; cf.:

    in tanta mala praeeipitatus ex patrio regno,

    Sall. J. 14, 23.— Esp. with reflex. pron.:

    semet ipse praecipitare,

    to hasten to ruin, destroy one's self, Sall. J. 41, 9:

    se in exitium,

    Cels. 3, 21:

    se in insidias,

    Liv. 3, 18, 7 dub. (Madv. omits se):

    furor iraque mentem Praecipitant,

    carry away, urge onward, sway violently, Verg. A. 2, 317:

    spem festinando praecipitare,

    Ov. P. 3, 1, 140:

    in senectam praecipitare,

    to cause to grow old prematurely, Plin. 17, 12, 19, § 94:

    quosdam praecipitat subjecta potentia magnae Invidiae,

    Juv. 10, 56.—In pass., Cic. Rep. 2, 23, 43: nox praecipitata, declining, i. e. drawing to a close, Ov. Tr. 1, 3, 47; cf.: aetas praecipitata (opp. adulescens), declining age, Mat. ap. Cic. Fam. 11, 28, 5.—
    2.
    To hasten, hurry a thing (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    quae Praecipitent obitum,

    hasten their setting, Cic. Arat. 349:

    vindemiam,

    Col. 3, 21, 10:

    consulta viri,

    Sil. 3, 166:

    ne praecipitetur editio,

    Quint. Ep. ad Tryph. 2:

    consilia raptim praecipitata,

    precipitate, Liv. 31, 32.— Poet.:

    moras,

    i. e. exchange delay for haste, Verg. A. 8, 443; 12, 699:

    Tiphyn pelago parari praecipitat,

    Val. Fl. 2, 390:

    cursum,

    Juv. 15, 78.—
    3.
    With acc. and inf., to hasten, press, urge to do any thing ( poet.):

    dare tempus Praecipitant curae,

    Verg. A. 11, 3:

    si praecipitant miserum cognoscere curae,

    Stat. Th. 1, 679. —
    II.
    Neutr., to hasten or rush down, to throw one's self down, rush headlong, sink rapidly, to fall (class., but only of involuntary falling; cf. I. A.).
    A.
    Lit.:

    praecipitare istuc quidem est, non descendere,

    Cic. N. D. 1, 32, 90:

    de montibus altis ad terram,

    Lucr. 4, 1021:

    ubi Nilus praecipitat ex altissimis montibus,

    Cic. Rep. 6, 18, 19; cf.:

    Fibrenus... statim praecipitat in Lirem,

    id. Leg. 2, 3, 6: and:

    in amni praecipitante,

    id. de Or. 3, 48, 186:

    nimbi In vada praecipitant,

    Verg. A. 9, 670; 11, 617:

    in fossam,

    Liv. 25, 11, 6; 7, 6, 9; 38, 2, 14;

    39, 2, 3: in insidias,

    id. 2, 51; 5, 18; Plin. 11, 24, 28, § 82:

    non fugis hinc praeceps, dum praecipitare potestas?

    Verg. A. 4, 565:

    sol praecipitans,

    Cic. de Or. 3, 55, 209:

    jam nox caelo Praecipitat,

    is sinking, draws to a close, Verg. A. 2, 9:

    hiems jam praecipitaverat,

    had closed, come to an end, Caes. B. C. 3, 25.—
    B.
    Trop.
    1.
    To fall down, to fall, rush, or sink to ruin:

    qui in amorem Praecipitavit, pejus perit quam si saxo saliat,

    Plaut. Trin. 2, 1, 31:

    praecipitantes impellere, certe est inhumanum,

    Cic. Rab. Post. 1, 2; so,

    praecipitantem impellamus,

    id. Clu. 26, 70:

    ubi non subest, quo praecipitet ac decidat,

    he may tumble down, id. Rep. 1, 45, 69:

    praecipitante re publicā,

    id. Sull. 1, 1; cf. id. ib. 31, 87; and:

    cum ad Cannas praecipitasset Romana res,

    Liv. 27, 40:

    ad exitium praecipitans,

    Cic. Att. 3, 15, 7.—
    2.
    To be too hasty:

    cum vitiosum sit adsentiri quicquam aut falsum aut incognitum, sustinenda est potius omnis adsensio, ne praecipitet, si temere processerit,

    Cic. Ac. 2, 21, 68.—Hence, praecĭpĭ-tanter, adv., hastily, precipitately:

    agens mannos ad villam,

    Lucr. 3, 1063.

    Lewis & Short latin dictionary > praecipito

  • 69 praefestinatim

    praefestīnātim, adv. [praefestino], very hurriedly, in hot haste, very hastily: praefestinatim et cupide, Sisenn. ap. Non. 161, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > praefestinatim

  • 70 praepropero

    prae-prŏpĕro, āre, v. n., to hasten greatly: praeproperat, propeteuetai, Gloss. Philox.—Hence, * praeprŏpĕranter, adv., very hastily, very rapidly:

    certare,

    Lucr. 3, 779.

    Lewis & Short latin dictionary > praepropero

  • 71 praeproperus

    prae-prŏpĕrus, a, um, adj., too quick or hasty, over-hasty, sudden, precipitate (class.):

    praepropera festinatio,

    Cic. Fam. 7, 8, 1:

    prensatio,

    id. Att. 1, 1, 1:

    celeritas,

    Liv. 31, 42:

    ingenium,

    rash, id. 22, 41:

    nisus,

    Sil. 15, 757:

    amor,

    Val. Max. 6, 3, 6.— Hence, adv.: praeprŏpĕrē, very quickly, very hastily, with over-haste (rare;

    not in Cic. or Cæs.): peri praepropere,

    Plaut. Mil. 2, 4, 10 (v. Ritschl ad h. l.):

    festinans praepropere,

    Liv. 37, 23, 10:

    raptim omnia praepropere agendo,

    id. 22, 19, 10; Quint. 12, 6, 2; Suet. Oth. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > praeproperus

  • 72 praeterfugio

    praeter-fŭgĭo, ĕre, 3, v. a., to hasten by, pass over hastily:

    propositum exemplum,

    Ambros. Spirit. Sanc. 3, 11, 78.

    Lewis & Short latin dictionary > praeterfugio

  • 73 properatim

    prŏpĕrātim, adv. [properatus], hastily, quickly, speedily (ante-class.): properatim conficere opus, Caecil. ap. Non. 153, 15:

    pergis properatim,

    Pompon. ib. 155, 3; also Sisenn. acc. to Gell. 12, 15, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > properatim

  • 74 rapidus

    răpĭdus, a, um, adj. [rapio], tearing away, seizing.
    I.
    Lit. (very rare, and only poet.):

    ferae,

    Ov. H. 10, 96; 11, 111 (but in Lucr. 4, 712, the correct read. is rabidi leones).—Of hunting-dogs:

    agmen,

    a tearing, fierce pack, Ov. M. 3, 242; cf. Lucr. 5, 890. —Of fierce, consuming heat:

    aestus,

    Verg. E. 2, 10:

    sol,

    id. G. 1, 92:

    Sirius,

    id. ib. 4, 425:

    flamma,

    Ov. M. 2, 123:

    ignis,

    Verg. G. 4, 263; Ov. M. 7, 326; 8, 225; 12, 274.— Of a consuming pyre, Ov. Tr. 1, 7, 20.—As epithet of the sea (qs. devouring), Tib. 1, 2, 40 (al. rabidus).—
    II.
    Transf., tearing or hurrying along, swift, quick, rapid (the predom. and class. signif.; esp. freq. in the [p. 1523] poets).
    1.
    Of waters:

    fluvius,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 52; id. Men. prol. 64 sq.:

    torrens,

    Verg. A. 2, 305:

    amnis,

    Hor. S. 1, 10, 62; Lucr. 1, 14:

    flumen,

    Caes. B. C. 1, 50; Hor. S. 2, 3, 242; Tib. 1, 2, 44 Huschk. N. cr.; Quint. 6, 2, 6 al.; cf.:

    lapsus fluminum (along with celeres venti),

    Hor. C. 1, 12, 9:

    Tigris,

    id. ib. 4, 14, 46:

    procellae,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 45:

    undae (as a mere epitheton ornans),

    Ov. M. 7, 6.— Sup.:

    flumen,

    Caes. B. C. 1, 50 fin.
    2.
    Of other hurrying, rapidly moving things:

    turbo,

    Lucr. 6, 668; cf.

    venti,

    Verg. A. 6, 75:

    Notus,

    Hor. C. 1, 28, 21:

    ignis Jovis,

    Verg. A. 1, 42:

    sol,

    Hor. C. 2, 9, 12; cf.:

    axis (solis),

    Ov. F. 3, 518:

    orbis,

    id. M. 2, 73; and:

    caelum,

    Stat. Th. 1, 197:

    equi,

    Ov. F. 5, 592; cf.:

    volucris rapidissima,

    id. M. 2, 716:

    manus,

    Verg. A. 8, 442:

    currus,

    id. ib. 12, 478; cf.

    cursus,

    id. ib. 12, 683:

    agmen,

    Tac. H. 2, 30; cf. Verg. A. 11, 906:

    bella,

    Claud. Cons. Stil. 1, 188:

    impetus,

    Flor. 4, 7, 12:

    venenum,

    i. e. quickworking, Tac. A. 12, 67; so,

    virus,

    id. ib. 13, 15 fin.:

    pestis,

    Sil. 7, 351:

    vires,

    id. 4, 678. —
    B.
    Trop., hurried, impetuous, vehement, hasty:

    oratio,

    Cic. Fin. 2, 1, 3:

    rapidus in consiliis,

    over-hasty, precipitate, Liv. 22, 12 fin.:

    rapidus proelia miscet,

    Sil. 1, 266:

    rapidus in urbem vectus,

    Tac. H. 2, 54.— Hence, adv.: răpĭdē, acc. to II., hurriedly, hastily, quickly, rapidly:

    dilapsus (fluvius),

    Cic. Leg. 2, 3, 6:

    iter confecit (along with festinanter),

    Suet. Calig. 43.— Comp.:

    eo rapidius... venit Rigodulum,

    Tac. H. 4, 71.— Trop.: quod (pathêtikon) cum rapide fertur, sustineri nullo pacto potest, Cic. Or. 37, 128.

    Lewis & Short latin dictionary > rapidus

  • 75 rapte

    raptim, adv. [raptus, from rapio], by snatching or hurrying away, i. e.,
    I.
    Violently, greedily, rapaciously (very rare): ludunt raptim pila, Nov. ap. Non. 96, 20:

    semine raptim avium fame devorato,

    Plin. 17, 14, 22, § 99.—Far more freq. and class.,
    II.
    Hastily, suddenly, speedily, hurriedly:

    mittere,

    Lucr. 1, 662:

    haec scripsi raptim, ut, etc.,

    Cic. Att. 2, 9, 1:

    cui donet inpermissa raptim Gaudia,

    Hor. C. 3, 6, 27:

    aliquem sequi, Liv 26, 5: omnia raptim atque turbate aguntur,

    Caes. B. C. 1, 5; cf.:

    raptim omnia praepropere agendo,

    Liv. 22, 19:

    praecipitata raptim consilia,

    id. 31, 32:

    proelium inire raptim et avide,

    id. 9, 35:

    ignis raptim factus,

    id. 21, 14:

    agmen ducere,

    Curt. 5, 13, 1; Tac. A. 1, 56:

    illa levem fugiens raptim secat aethera pennis,

    swiftly flying, Verg. G. 1, 409:

    fruaris tempore raptim,

    Hor. Ep. 2, 2, 198 et saep. (old form raptē, Ven. Fort. Vit. S. Mart. 4, 651).

    Lewis & Short latin dictionary > rapte

  • 76 raptim

    raptim, adv. [raptus, from rapio], by snatching or hurrying away, i. e.,
    I.
    Violently, greedily, rapaciously (very rare): ludunt raptim pila, Nov. ap. Non. 96, 20:

    semine raptim avium fame devorato,

    Plin. 17, 14, 22, § 99.—Far more freq. and class.,
    II.
    Hastily, suddenly, speedily, hurriedly:

    mittere,

    Lucr. 1, 662:

    haec scripsi raptim, ut, etc.,

    Cic. Att. 2, 9, 1:

    cui donet inpermissa raptim Gaudia,

    Hor. C. 3, 6, 27:

    aliquem sequi, Liv 26, 5: omnia raptim atque turbate aguntur,

    Caes. B. C. 1, 5; cf.:

    raptim omnia praepropere agendo,

    Liv. 22, 19:

    praecipitata raptim consilia,

    id. 31, 32:

    proelium inire raptim et avide,

    id. 9, 35:

    ignis raptim factus,

    id. 21, 14:

    agmen ducere,

    Curt. 5, 13, 1; Tac. A. 1, 56:

    illa levem fugiens raptim secat aethera pennis,

    swiftly flying, Verg. G. 1, 409:

    fruaris tempore raptim,

    Hor. Ep. 2, 2, 198 et saep. (old form raptē, Ven. Fort. Vit. S. Mart. 4, 651).

    Lewis & Short latin dictionary > raptim

  • 77 ruo

    rŭo, ŭi, ŭtum (ruiturus, a, um, Ov. M. 4, 459; Luc. 7, 404; Mart. 1, 88, 4; Plin. Ep. 7, 19, 8; gen. plur. part. ruentum, Verg. A. 11, 886), 3, v. n. and a., to fall with violence, rush down; to fall down, tumble down, go to ruin (cf.: labor, procumbo, cado).
    I.
    Neutr. (very freq. and class.).
    A.
    Lit. Rarely of persons:

    caedebant pariter pariterque ruebant Victores victique,

    Verg. A. 10, 756; so Val. Fl. 7, 642.—Of things:

    ruere illa non possunt, ut haec non eodem labefacta motu concidant,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 19:

    spectacula runnt,

    fell down, tumbled down, Plaut. Curc. 5, 2, 47; cf.:

    parietes ruunt,

    id. Most. 1, 2, 36:

    lateres veteres,

    id. Truc. 2, 2, 50; so,

    aedes,

    id. Am. 5, 1, 43; id. Most. 1, 2, 69:

    omnia tecta (supra aliquem),

    Lucr. 4, 403; Liv. 4, 21, 5; Quint. 8, 3, 68 al.:

    altae turres,

    Lucr. 5, 307:

    moles et machina mundi,

    id. 5, 96:

    murus,

    Liv. 21, 11:

    templa deum,

    Hor. S. 2, 2, 104;

    aulaea,

    id. ib. 2, 8, 71:

    acervus,

    id. Ep. 2, 1, 47:

    murus latius quam caederetur,

    Liv. 21, 11:

    tecta in agris,

    id. 4, 21:

    silices a montibus altis,

    Lucr. 5, 314:

    alto a culmine Troja,

    Verg. A. 2, 290.— Poet.:

    caeli templa,

    Lucr. 1, 1105: ruit arduus aether, it rains, or the rain descends in torrents, Verg. G. 1, 324; cf. id. A. 8, 525:

    caelum imbribus immodicis,

    Mart. 3, 100, 3; cf.:

    caelum in se,

    Liv. 40, 58:

    ruit imbriferum ver,

    i.e. is ending, hastening to its close, Verg. G. 1, 313; cf.:

    turbidus imber aquā,

    id. A. 5, 695:

    tempestas,

    Tac. A. 1, 30.
    1.
    Prov.: caelum ruit, the sky is falling; of any thing very improbable: Cl. Quid tum, quaeso, si hoc pater resciverit? Sy. Quid si nunc caelum ruat? Ter. Heaut. 4, 3, 41. —
    2.
    Transf., of rapid, hasty movements, to hasten, hurry, run, rush (cf.:

    volo, curro): id ne ferae quidem faciunt, ut ita ruant atque turbentur,

    Cic. Fin. 1, 10, 34; cf. id. Att. 7, 7, 7:

    (Pompeium) ruere nuntiant et jam jamque adesse,

    id. ib. 7, 20, 1:

    huc omnis turba ruebat,

    Verg. A. 6, 305:

    Aeneadae in ferrum ruebant,

    id. ib. 8, 648:

    per proelia,

    id. ib. 12, 526:

    quidam inermes ultro ruere ac se morti offerre,

    Tac. Agr. 37:

    contis gladiisque ruerent,

    id. A. 6, 35:

    in aquam caeci ruebant,

    Liv. 1, 27 fin.:

    in castra fugientes,

    id. 24, 16, 2: in vulnera ac tela, id. 26, 44:

    promiscue in concubitus,

    id. 3, 47:

    eques pedesque certatim portis ruere,

    id. 27, 41:

    ad urbem infesto agmine,

    id. 3, 3:

    ad portas,

    Tac. A. 1, 66:

    ad convivium,

    id. H. 2, 68 fin.:

    per vias,

    id. ib. 5, 22:

    destinatā morte in proelium,

    Flor. 2, 18, 12:

    ruebant laxatis habenis aurigae,

    Curt. 4, 15, 3:

    de montibus amnes,

    Verg. A. 4, 164:

    flumina per campos,

    Ov. M. 1, 285:

    in Galliam Rhenus,

    Tac. H. 5, 19.— Poet., of time:

    vertitur interea caelum et ruit Oceano Nox,

    i.e. hastens up, sets in, Verg. A. 2, 250:

    revoluta ruebat dies,

    was advancing, hastening on, id. ib. 10, 256; cf. of the setting of the sun, Val. Fl. 1, 274; App. M. 3, p. 136, 19.— Of sound, to break forth:

    antrum, unde ruunt totidem voces, responsa Sibyllae,

    Verg. A. 6, 44.—
    B.
    Trop.
    1.
    (Acc. to A. 1.) To fall, fail, sink (very rare):

    ratio ruat omnis,

    Lucr. 4, 507:

    quae cum accidunt nemo est quin intellegat, ruere illam rem publicam,

    Cic. Verr. 2, 5, 6, § 12:

    Vitellium ne prosperis quidem parem, adeo ruentibus debilitatum,

    by his falling fortunes, Tac. H. 3, 64:

    tam florentes Atheniensium opes ruisse,

    Just. 5, 1, 9.—
    2.
    (Acc. to A. 2.) To rush, dash, hurry, hasten, run, etc. (freq. and class.):

    tamquam ad interitum ruerem voluntarium,

    Cic. Marcell. 5, 14:

    emptorem pati ruere et per errorem in maximam fraudem incurrere,

    to act hastily, commit an oversight, id. Off. 3, 13, 55; cf. Liv. 3, 11:

    cum cotidie rueret,

    Cic. Sest. 64, 133; id. Att. 2, 14, 1; Quint. 2, 20, 2:

    compescere ruentes,

    Tac. H. 1, 56; 2, 63 fin.; cf. id. ib. 2, 34:

    ad seditiones et discordias et bella civilia,

    id. ib. 1, 46:

    crudelitatis odio in crudelitatem ruitis,

    Liv. 3, 53:

    in servitium,

    Tac. A. 1, 7:

    in exitium,

    id. H. 1, 84:

    in sua fata,

    Ov. M. 6, 51:

    omnia fatis In pejus,

    Verg. G. 1, 200:

    quo scelesti ruitis?

    Hor. Epod. 7, 1:

    quo ruis,

    Verg. A. 10, 811; Ov. M. 9, 428:

    multos video, quā vel impudentiā vel fames duxit, ruentes,

    Quint. 2, 20, 2.— Poet., with inf.:

    quo ruis imprudens, vage, dicere fata?

    Prop. 4 (5), 1, 71:

    scire ruunt,

    Luc. 7, 751; Stat. Th. 7, 177; Claud. Rapt. Pros. 3, 387.— Impers. pass.:

    ut ferme fugiendo in media fata ruitur,

    Liv. 8, 24.—
    II.
    Act., to cast down with violence, to dash down, tumble down, hurl to the ground, prostrate (except the jurid. phrase ruta caesa, perh. only poet. and in post-Aug. prose, for in the passage, Cic. Att. 2, 15, 2, seu ruet seu eriget rem publicam, ruet might be neutr.)
    A.
    Lit.:

    imbres fluctusque... frangere malum, Ruere antennas, etc.,

    Plaut. Trin. 4, 1, 18:

    naves (vis venti),

    Lucr. 1, 272:

    res impetibus crebris (venti),

    id. 1, 293:

    ceteros ruerem, agerem, raperem, funderem et prosternerem,

    Ter. Ad. 3, 2, 21:

    immanem molem volvuntque ruuntque,

    Verg. A. 9, 516:

    cumulos ruit pinguis harenae,

    breaks down, levels, id. G. 1, 105: sese superne in praedam, to cast one ' s self upon, App. Flor. 1, p. 341, 6.—
    B.
    Poet., transf., to cast up from the bottom, to turn up, throw up, rake up: cum mare permotum ventis, ruit intus harenam, casts up (syn. eruit), Lucr. 6, 726; cf.:

    totum (mare) a sedibus imis (venti),

    Verg. A. 1, 85:

    spumas salis aere,

    id. ib. 1, 35:

    cinerem et confusa Ossa focis,

    id. ib. 11, 211:

    atram nubem ad caelum (ignis),

    id. G. 2, 308:

    unde Divitias aerisque ruam, dic, augur, acervos,

    Hor. S. 2, 5, 22.—Hence, rŭtus, a, um, P. a., found only in the phrase rūta et caesa or rūta caesa (acc. to Varro, the u was pronounced long, although it is short in the compounds erutus, obrutus, etc.:

    in venditionis lege fundi ruta caesa ita dicimus, ut U producamus,

    Varr. L. L. 9, § 104).—In jurid. lang., every thing dug up (ruta) and cut down (caesa) on an estate without being wrought, and which is reserved by the owner at a sale; the timber and minerals: si ruta et caesa excipiantur in venditione, ea placuit esse ruta, quae eruta sunt, ut harena, creta et similia;

    caesa ea esse, ut arbores caesas, et carbones et his similia, etc.,

    Dig. 19, 1, 17:

    in rutis caesis ea sunt, quae terrā non tenentur, quaeque opere structili tectoriove non continentur,

    ib. 50, 16, 241:

    ruta caesa dicuntur, quae venditor possessionis sui usus gratiā concidit ruendoque contraxit,

    Fest. p. 262 Müll.:

    ut venditores, cum aedes fundumve vendiderint rutis caesis receptis, concedant tamen aliquid emptori, quod ornandi causā apte et loco positum esse videatur,

    Cic. Top. 26, 100: dicet te ne in rutis quidem et caesis solium tibl fraternum recepisse, Crass. ap. Cic. de Or. 2, 55, 226.

    Lewis & Short latin dictionary > ruo

  • 78 schedia

    schĕdĭus, a, um, adj., = schedios, made suddenly or off-hand; hastily put or thrown together; hence, as in the Greek subst.,
    I.
    schĕdĭa, ae, f., = schedia (sc. naus), a raft, float, constructed in haste, Dig. 14, 1, 1, § 6; cf. Fest. pp. 334 and 335 Müll.—
    II.
    schĕdĭum, ii, n. (sc. carmen), an extemporaneous poem:

    Lucilianae humilitatis,

    Petr. 4 fin.; App. de Deo Socr. p. 364, 34; Aus. Idyll. 7 praef.; Sid. Ep. 8, 3; cf. Fest. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > schedia

  • 79 schedium

    schĕdĭus, a, um, adj., = schedios, made suddenly or off-hand; hastily put or thrown together; hence, as in the Greek subst.,
    I.
    schĕdĭa, ae, f., = schedia (sc. naus), a raft, float, constructed in haste, Dig. 14, 1, 1, § 6; cf. Fest. pp. 334 and 335 Müll.—
    II.
    schĕdĭum, ii, n. (sc. carmen), an extemporaneous poem:

    Lucilianae humilitatis,

    Petr. 4 fin.; App. de Deo Socr. p. 364, 34; Aus. Idyll. 7 praef.; Sid. Ep. 8, 3; cf. Fest. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > schedium

  • 80 schedius

    schĕdĭus, a, um, adj., = schedios, made suddenly or off-hand; hastily put or thrown together; hence, as in the Greek subst.,
    I.
    schĕdĭa, ae, f., = schedia (sc. naus), a raft, float, constructed in haste, Dig. 14, 1, 1, § 6; cf. Fest. pp. 334 and 335 Müll.—
    II.
    schĕdĭum, ii, n. (sc. carmen), an extemporaneous poem:

    Lucilianae humilitatis,

    Petr. 4 fin.; App. de Deo Socr. p. 364, 34; Aus. Idyll. 7 praef.; Sid. Ep. 8, 3; cf. Fest. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > schedius

См. также в других словарях:

  • Hastily — Has ti*ly (h[=a]s t[i^]*l[y^]), adv. [From {Hasty}.] 1. In haste; with speed or quickness; speedily; nimbly. [1913 Webster] 2. Without due reflection; precipitately; rashly. [1913 Webster] We hastily engaged in the war. Swift. [1913 Webster] 3.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • hastily — index instantly Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • hastily — c.1300, quickly, from HASTY (Cf. hasty) + LY (Cf. ly) (2). Meaning without due consideration is 1580s …   Etymology dictionary

  • hastily — [adv] with great speed agilely, apace, carelessly, double quick, expeditiously, fast, flat out*, heedlessly, hurriedly, impetuously, impulsively, lickety split*, nimbly, on spur of the moment*, posthaste, precipitately, prematurely, promptly,… …   New thesaurus

  • hastily — hast|i|ly [ˈheıstıli] adv written quickly, perhaps too quickly = ↑hurriedly ▪ a hastily arranged news conference ▪ Don t worry, Jenny added hastily. I checked with Lizzie first. ▪ I may have acted hastily …   Dictionary of contemporary English

  • hastily — adverb In a hasty manner; quickly, hurriedly. she with liquors strong his eyes did steepe, / That nothing should him hastily awake [...] …   Wiktionary

  • hastily — adv. Hastily is used with these verbs: ↑abandon, ↑add, ↑apologize, ↑arrange, ↑assemble, ↑back, ↑clear, ↑draft, ↑erect, ↑gather, ↑improvise, ↑interrupt, ↑ …   Collocations dictionary

  • hastily — hasty ► ADJECTIVE (hastier, hastiest) ▪ done or acting with haste; hurried. DERIVATIVES hastily adverb hastiness noun …   English terms dictionary

  • hastily — adverb in a hurried or hasty manner (Freq. 8) the way they buried him so hurriedly was disgraceful hastily, he scanned the headlines sold in haste and at a sacrifice • Syn: ↑hurriedly, ↑in haste • Ant: ↑ …   Useful english dictionary

  • Hastily formed network — A hastily formed network is a computer network formed in response to a crisis or disaster. Relief aid is usually provided by larger computer companies and volunteers. The ability to form multi organizational networks rapidly is crucial to… …   Wikipedia

  • hastily — adverb Date: 14th century in haste ; hurriedly …   New Collegiate Dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»