-
1 ob [1]
1. ob, I) = wenn: si. – ob etwa, si forte: ob auch, etiamsi. – als ob, gleich als ob, tamquam, tamquam si, velut, quasi mit folg. Konj. (s. »gleichsam« den Untersch.). – Nach simulo (ich stelle mich, ich tue, als ob) folgt gew. der Akk. mit Infin. (selten quasi), nach videor (ich sehe od. es sieht aus, als oh ich. es kommt mir vor) aber immer der Nominat. m. Infin., z.B. sie tun, als ob sie alles wüßten, omnia se scire simulant: es war mir, als ob ich eben die Stimme meines Bruders hörte, audire vocem visus sum modo fratris. – nicht als ob, non quo, z.B. nicht als ob jemand etwas anderes geg laubt hätte, non quo quisquam aliter putasset.
II) als Fragepartikel, a) in der einfachen Frage: ne (dem Worte des Satzes angehängt, auf das der Hauptton der Frage fällt). – num (ob wohl). – ich frage, ob du ihm Geld gegeben hast, quaero dederisne ei pecuniam od. numei pecuniam dederis. ob etwas, numquid (z.B. quaesivit ex me, numq uld vellem) ob jemand, ecq uis (z.B. quaesivi ex eo, ecquis esset venturus) – ob etwa, ecquid [1815] (z.B. ecquid venturi sitis, fac sciam). – Nach den Ausdrücken dubito (ich bedenke mich), dubium est (es ist zweifelhaft), incertum est (es ist ungewiß), delibero (ich überlege), haesito (ich bin unschlüssig) u. bes. haud scio od. nescio (ich weiß nicht) wird das deutsche ob nicht durch an wiedergegeben. – b) in Doppelfragen, wie: ob... oder (od. oder ob, utrum... an (od. anne od. ne). – num... an. – ne (enklitisch)... an. – es ist ein großer Unterschied, ob die Ehre Abbruch leidet, oder ob das Heil hintangesetzt wird, multum interest, utrum laus imminuatur, an salus deseratur: man weiß nicht, ob die Rede die Gegenstände oder die Gedanken die Worte mehr schmücken, nescis, num res oratione an verba sententiis illustrentur: es fragt sich, ob es eine Welt gibt oder mehrere Welten, quaeritur, unusne mundus sit, an plures: soll ich schweigen, oder soll ich es lautsagen? utrum taceamne, an praedicem? – Zuw. wird das »ob« der ersten Frage im Latein. gar nicht gesetzt, z.B. es entsteht die Frage, ob es wenig oder viel sei, interrogatur, pauca sint, anne multa. – Auch können zwei einzelne, einander entgegengesetzte Begriffe sprichwortsweise ohne Fragepartikeln zusammengestellt werden, z.B. es ist schwer zu wissen, ob er will oder nicht, velit nolit, scire difficile est: ob es nütze oder schade, fragen sie nicht, prosit obsit, nihil vident. – Wenn in »oder« nach einer vorhergehenden Frage keine neue der vorigen entgegengesetzte Frage liegt, sondern wenn es vielmehr nur statt des Verbindungswortes »und« steht und das vorher gebrauchte Wort verbessert oder ändert, so wird es nicht durch ein Fragewort, sondern durch aut übersetzt, z.B. sie fragten, ob dieser oder jener die Verteidigung übernehmen wolle, quaesierunt, num hic aut ille defensurus esset. – ob... oder nicht, utrum (num od. ne)... necne od. annon (wobei zu bemerken ist, daß necne gewöhnlich in indirekten Fragen, auch in der Regel ohne Verbum steht, hingegen annon mehr in direkten, selten in indirekten, mit u. ohne Verbum, z.B. es fragt sich, ob es Götter gibt oder nicht. quaeritur, sintne di, necne sint; od. di utrum sint, necne, quaeritur; od. auch di necne sint quaeritur). – utrum od. ne... an mit einem verneinenden Verbum (z.B. utrum sciant pingere an nesciant [oder nicht]: u. didicerintne palaestram an nesciant, oder nicht).
См. также в других словарях:
PATRONUS — qui alium tuetur, quorum origo haec: Divisô universô Populô in Patricios et Plebeios, arctissimô utrosque vinculô colligaturus Romulus, commendavit, teste Dionysiô Halicarnassaeô, Patriciis Plebeios, optione cuique e vulgo datâ, ut, quem vellet,… … Hofmann J. Lexicon universale
ԱՆՀՆԱՐ — (ի, ից.) NBH 1 0186 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c ա. որ եւ ԱՆՀՆԱՐԻՆ. ἁδύνατος, ον impotens, impossibilis, le Որում չիք հնար. անկար. անկարելի. ուստի եւ ԱՆՀՆԱՐ Է. դիմազ. անմա՛րթ է. ... *Անհնար համարեցաւ կամ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆՀՆԱՐԱՆԱՄ — (ացայ.) NBH 1 0187 Chronological Sequence: Unknown date, 6c չ. ἁπορέω haesito Յանհնարս մտանել. վարանիլ. ելս չգտանել. (ըստ յն. ἅπορος , գուցէ՛ եւ ըստ հյ. անհուն, իբր անանց, նոյն է ընդ անհնար. տե՛ս եւ ՀՆԱՐ.) *Յիրաւի ոք տարակուսեալ անհնարասցի, եթէ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆՅՈՅՍ — (յուսի, ից կամ աց.) NBH 1 0209 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 7c, 10c, 11c, 12c, 13c ա. ἁνέλπιστος, αὑελπίζων, ἁνηλπίσμενος qui est sine spe, non habens spem, spe destitutus Պակասեալ կամ անկեալ ʼի յուսոյ. որ ոչն յուսայ. որոյ ոչ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՊՇԻՄ — (եցայ.) NBH 1 0277 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 9c, 10c, 11c, 12c, 13c ձ. ԱՊՇԻՄ գտանի եւ ԱՊՇԵՄ. չ. որ եւ ԱՊՇԱՆԱՄ, ԱՓՇԻՄ. ἑξεπορέομαι plane haesito, perplexus sum, ἑξίστημι obstupefio Ապուշ լինել. կորուսանել զուշն,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՊՈՒՇ — ( ) NBH 1 0277 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c ա. ἁναίσθητος, ἅπορος stupidus, ἅθλιος , πτήσσων, ἁπειρηκῶς stupefactus, fessus, miser պրս. պիհուշ իբր Անուշ. պակասեալ յուշոյ. անզգայ. թմրեալ. պակուցեալ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԿՄՏԵՄ — (եցի.) NBH 1 0694 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c չ. διστάζω, διακρίνω, ὐποστέλλω , ἁμφισβητέω dubito, haesito, ambigo, diffido Յերկմիտս լինել. երկբայիլ. յերկուանալ. խիթալ. թերահաւատել. զանգիտել. խորշիլ. տարակուսիլ, կասկածիլ,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՍԿԱԾ — (ոյ եւ ի.) NBH 1 1059 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c գ. ԿԱՍԿԱԾ որ եւ ԿԱՍԿԱԾԱՆՔ. ὐποψία suspicio ἑλπίς spes. եւ ընդ բայի, ὐποπτεύω, ἁπορέω haesito, dubito. Կարծիք եւ երիկիւղ ապագայ վնասու. ակնկալութիւն չարի.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԻԱՆԱՄ — (ացայ.) NBH 2 0096 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 10c, 12c չ. (լծ. հյ. ահի, վհի, ի՛հ, հի՛մ.) Բերանաբացեալ կալ զարմացմամբ եւ ահիւ. ապշիլ. պակնուլ. սքանչանալ. յակճիռս կալ. թմբրիլ. ընդարմանալ. պաղիլ մնալ արմննալով ու վախնալով. ... Ի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՎԱՐԱՆԻՄ — (եցայ.) NBH 2 0790 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 9c, 10c, 11c ձ. ἁπορέω, ἁπορέομαι, διαπορέω in angustiis haesito, nescio quo me vertam ἑκτήκομαι maceror. Ի վարանս մտանել. յանհնարս մտանել. մատնիլ յանձկութիւն.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՏԱՐԱԿՈՒՍԻՄ — (եցայ.) NBH 2 0854 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 10c, 12c ձ. ἁπορέω, ομαι, ἑξαπορέομαι haesito, haereo, dubito, quo me vertam nescio . Ի տարակոյս եւ ʼի վարանս անկանիլ մտօք եւ սրտիւ. ծփիլ ʼի խորհուրդս. տատանիլ ոգւով… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
