húð-strýkja

(-ta, -tr), v. = strjúka.

* * *

t, [strjúka], to flog, punish; húð-strýkja, strýkja barn, to whip a child.

[sd̥ri:kʲʰa]

vt strýkti [sd̥riχtɪ]

(-ta, -tr), v. = strjúka.

* * *

strykva, see strjúka.

[huðsd̥rikʲʰa]

t, to flog, flagellare, Clar., Bær. 20, N. T.

(-ta, -tr), v. to flog.

* * *

(strýk; strauk, strukum; strokinn), v.

1) to stroke, rut, wipe; s. hendinni um ennit, s. um ennit, to stroke one’s forehead; s. aldri frjálst höfuð, never to be a free man;

2) to stroke gently (gekk hann jafnan ok strauk hrossunum);

3) to smooth, brush (en húskona strauk of ripti);

4) to flog (s. e-n til blóðs);

5) to dash off, run away (hann strýkr út jafnskjótt ok braut í skóg þegar); þau eru öll strokin, they are all gone.

* * *

(strykja, Ó. H. 61, Fms. viii. 217), pres. strýk; pret. strauk, straukt, strauktu, Fms. vi. (in a verse); mod. straukst; plur. struku; subj. stryki; imperat. strjúk. strjúktu; part. strokinn: [Dan. stryge; Engl. stroke]:—to stroke, rub, wipe; hann strauk blóð af sverðinu, Sæm. 135; strauktu um mækis munn, Fms. vi. (in a verse); hann strauk diskinn með dúknum, Ó. H. 154; þá stökk Sigurðr af baki, en ek strauk hest hans ok þó ek leir af honum, Fb. i. 354; tók dúkinn, strauk hann sér kurteisliga á miðjum, Hkr. 597 new Ed.; lét konungr göra sér laug ok strykja (strjúka, strykva, v. l.) klæði sín, to brush, beat his clothes, Fms. viii. 217; en húskona strauk of ripti, smoothed it, brushed it. Rm.; nú tekr hann enn ör ok strýkr blaðit ok fiðrit, Þiðr. 88; hann strauk höfuð-beinin, Gísl. 47; þreifaði um hendr þeim ok strauk um lófana, Fms. vi. 73; strauk hann hendi sinni um augu honum ok bein, Ó. H. 250: in the phrase, strjúka aldri frjálst höfuð, ‘never to stroke a free head,’ to live in worry and work, cp. the Engl. ‘no one dared to call his life his own,’ Fms. viii. 412 (v. l.), Sturl. ii. 124; aldri strykum (sic) vér frjálst höfuð meðan Ólafr er á lífi, Ó. H. 61; Skarphéðinn strauk um ennit, Nj. 190: with prepp., strjúk þoku ok mörkva frá augum þér, Barl. 116, 180.

2. to stroke gently, with dat.; gékk hann jafnan ok strauk hrossunum, Finnb. 280; strjúka ketti (or kött), to stroke a cat; kött at strjúka og kemba lömb, Jón Þorl.

II. metaph. [Dan. stryge], to stroke, flog, Clar.;, strjúka af e-m alla húð milli hæls ok hnakka, id.; strjúka e-n til blóðs, Bs. ii. 149; see strýkja, húð-strýkja.

2. to strike out, dash off; strýkr hann út jambrátt til skógs, Hom. 120; at morni vill hann s., Skíða R. 20, 33; s. brott (cp. Dan. stryge af sted), Skálda (in a verse); strauk hann yðr (dat.) þar, grautnefr, Sturl. iii. 219; strauk Rögvaldr oss (dat.) nú, Mag. 120: to absent oneself, þeir struku brott í myrkrinu, Stj. 351; enn hann strjúki veg sinn, Rb. 174; þau eru öll strokin, all gone, Fms. xi. 423; gózin strjúka, Mar.: so also of a horse or sheep running away from a new owner or pasture to its old home, hestrinn strauk frá mér (strok-hestr).

(pl. -ir), f. hide (of cattle).

* * *

f. (húðna, acc. with the article, Edda i. 370); [A. S. hûð; Engl. hide; O. H. G. hût; Germ. haut; Dan.-Swed. hud; Lat. cutis]:—a hide, of cattle; húð af nauti ( neat), en skinn at sauði ( sheep), N. G. L. i. 420; nauts-húð, but sauð-skinn; hörund, of a man; há (q. v.), of a horse; skrápr, of a shark; roð, of a fish; hvelja, of a whale, cyclopterus, etc., Eg. 69, Nj. 201, K. Þ. K. 38, Grág. ii. 403, Sturl. ii. 50, Dipl. v. 18; of a seal’s skin, Sks. 168, 179; húða-vara, Eg. 69; húða-fang, a supply of hides, N. G. L. i. 101.

II. metaph. as a law term, of flogging or ‘hiding’ (as the phrase still is in vulgar Engl.); fyrirgöra húð sinni, to forfeit one’s hide; leysa húð sína, to redeem one’s skin from flogging, N. G. L. ii. 133, 168; berja húð af e-m, to flog, i. 10, 85.

COMPDS: húðarlausn, húðfat, húðfatsbeðr, húðfatsfélagi, húðkeipr, húðlát, húðsekkr, húðskór, húðstroka, húðstrokinn, húðstrýking, húðstrýkja.

(gen. vandar, dat. vendi; pl. vendir, acc. vöndu), m.

1) wand, switch, twig (sverðit beit eigi heldr en vendi berði um); snúa vönd í hár e-m, to twist a wand in one’s hair, preparatory to beheading a culprit;

2) stripe, in cloth (segl stafat vendi blám ok rauðum).

* * *

m., gen. vandar, dat. vendi, pl. vendir, acc. vöndu, later and mod. vendi, Sks. 443 B; [from vinda, as svigi from sveigja; Ulf. wandus = ράβδος, 2 Cor. xi. 25; Engl. wand; Dan. vaand]:—a wand, switch; af korninu vex rót en vöndr af rótinni en af vendi aldin, Eluc. 14; Jacob tók græna vöndu, … birkti hann suma vönduna … mislita vönduna, Stj. 177, 178 (Genesis xxx); skjót at honnm vendi þessum, Edda 37; þá færi þit mér vóndu rétta ór skógi, 656 C. 42; smá-vendi (acc, pl.) af kvistum, Sks. 443 B; út mun ganga vöndr af kyni Jesse, 686 B. 13; tams vendi ek þik drep, Skm.; vatn hljóp ór hellunni er Moyses laust á vendi sínum, … vöndr Arons, Ver. 22; hann sat ok telgdi vönd einn með knífi, Hom. 116; hreinsa hveiti með vendi (vinza), Stj. 397; reiða vönd ok staura til garðs, N. G. L. i. 241; mál-vöndr, a measuring-wand, yard; poët. ben-vöndr, a ‘wound-wand;’ hjalt-vöndr, a ‘hilt-wand,’ i. e. a sword; blóð-v., morð-v., slíðr-vöndr, fólk-vöndr, hríð-vöndr, hvít-vöndr, benja-, brynju-, hjaldrs-vöndr, id.; ríkis-vöndr, a sceptre, Lex. Poët.: a rod, for punishing, strýkja með vendi, ljósta mar vendi, Kormak; vöndr hrökk, Mork. (in a verse); cp. vand-styggr, vandar-högg.

2. a roller, on which tapestries were hung; tjöld um miklu-stofu, ábóta-stofu, conventu ok málstofu, ok hér méð vendir til allra, Vm. 109; mátum vér í skuldina, tvær bækr, vönd, pall-klæði, Dipl. iii. 13.

3. in the phrase, snúa vönd í hár e-m, a way of beheading a culprit, by twisting a stick in his hair and holding the head steady to receive the stroke (instead of laying it on the block), see Ó. H. 191, Jómsv. S. ch. 47, Fms. xi: cp. vand-bálkr, vand-draga, vand-laupr, vand-styggr.

4. metaph. a stripe, in cloth, Edda (Gl.) i. 584; segl stafat vendi, Eg. 68, Ó. H. 113, 124, 170 (see segl and stafað’r).

COMPDS: vandahús, vandarhögg, vandarleggr, vandarveif.