-
1 zaman
вре́мя (с)* * *1.1) вре́мя; пора́; пери́одzamanımızda — в на́ше вре́мя
zamanında — во́время; ко вре́мени
zamanını almak — отнима́ть вре́мя у кого
zamanı avlamak — лови́ть моме́нт
zaman bırakmak — выделя́ть / оставля́ть вре́мя для чего
zamana bırakmak — положи́ться на вре́мя
her şeyi zamana bırakmıştım — я во всём положи́лся на вре́мя
zamanı doldu — вре́мя, отведённое на что-л., вы́шло
zamanı geçirmek — проводи́ть вре́мя
zamanı geçti — а) вре́мя чего-л. уже́ вы́шло; б) сезо́н чего-л. ко́нчился
zaman kazanmak — вы́играть вре́мя
zaman kollamak — а) вы́ждать вре́мя; б) ждать удо́бного слу́чая, ждать подходя́щего моме́нта
zaman öldürmek — убива́ть вре́мя
zamana uymak — соотве́тствова́ть вре́мени
zaman vermek — выделя́ть вре́мя для чего
gel zaman git zaman — с тече́нием вре́мени
uzun zaman — до́лго, продолжи́тельное вре́мя
iş zamanı — вре́мя рабо́ты
uyku zamanı — вре́мя сна
2) пора́; сезо́нçocukluk zamanı — пора́ де́тства
gül zamanı — пора́ цвете́ния роз
üzüm zamanı — виногра́дный сезо́н
3) геол. эпо́ха, пери́одdördüncü zaman — четверти́чный пери́од
imparatorluk zamanı — эпо́ха импе́рии
4) грам. вре́мяgeçmiş zaman — проше́дшее вре́мя
gelecek zaman — бу́дущее вре́мя
geniş zaman — ао́рист
2.şimdiki zaman — настоя́щее вре́мя
с формой на -dık / -acak передаёт содержание придаточного предложения времениdöneceği zaman — когда́ он вернётся
••her zaman felek insana yâr olmaz — посл. ≈ не всегда́ судьба́ улыба́ется челове́ку
- az zaman sonrazaman zamana uymaz — погов. ≈ год на́ год не прихо́дится
- bir zaman
- bir zamanlar
- çoğu zaman
- her zamandan ziyade
- hiç bir zaman
- ilk zamanlar
- ne zaman?
- ne zamandan beri?
- o zaman -
2 geçmiş
1.1) переше́дший, перее́хавший и т. п.2) проше́дший, истёкший, было́й, мину́вший, пре́жнийgeçmiş günler — мину́вшие (былы́е) дни
geçmiş olaylar — мину́вшие собы́тия
geçmiş yıllar — про́шлые го́ды
3) грам. проше́дшийgeçmiş di'li zaman — проше́дшее категори́ческое вре́мя
geçmişte gelecek zaman — бу́дущее проше́дшее вре́мя!
geçmişte geniş zaman — неопределённый имперфе́кт
geçmiş miş'li zaman — проше́дшее вре́мя на «mış», проше́дшее субъекти́вное вре́мя
geçmiş zaman öncesi — давнопроше́дшее субъекти́вное вре́мя, давнопроше́дшее неопределённое вре́мя
4) перезре́лый, начина́ющий по́ртиться (о фруктах и т. п.)2.1) про́шлое, проше́дшее, ста́рые (былы́е) времена́geçmişle hiç bir ilgisi kalmamak или geçmişle hiç bir alâkası kalmamak — не име́ть ничего́ общего с про́шлым
geçmişle ilgisini kesmek или geçmişle alâkasını kesmek — порва́ть с про́шлым
geçmişe karışmak — отжи́ть, отойти́ (ка́нуть) в про́шлое
geçmişte olup bitenler — собы́тия про́шлого
geçmişi pek karanlık bir adam — челове́к с тёмным про́шлым
uzak ve yakın geçmiş — далёкое и бли́зкое про́шлое
yakın (bir) geçmişte — в неда́внем про́шлом
2) инциде́нт; ссо́ра; вражда́- la geçmişi olmak — име́ть ли́чные счёты с кем; име́ть в про́шлом инциде́нт с кем
◊
geçmişi boklu — груб. чёртов сын!◊
geçmişi kandilli — разг. негодя́й; прокля́тый (о человеке)
См. также в других словарях:
zaman — is., Ar. zamān 1) Bir işin, bir oluşun içinde geçtiği, geçeceği veya geçmekte olduğu süre, vakit Zaman geçtikçe hafifleyecek yerde, daha ziyade ağırlaşan bir vicdan azabı duyarım. Ö. Seyfettin 2) Bu sürenin belirli bir parçası, vakit Efendiler,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
geniş — sf. 1) Eni çok olan, enli, vâsi Geniş, bomboş bir taşlığın serin, rutubetli küf kokusu duyuldu. P. Safa 2) Alanı büyük olan, makro, dar karşıtı Bu ağaç, bir geniş bostan duvarının dış tarafında idi. O. C. Kaygılı 3) Bol (elbise) 4) Kapsamı büyük … Çağatay Osmanlı Sözlük
ırmak roman — is., ed. Bir olayın, geniş bir zaman diliminde geçtiği bir çağı, bir toplumun geniş bir görünümünü veren çok uzun roman, nehir roman … Çağatay Osmanlı Sözlük
göz — is. 1. İnsan və heyvanda görmə orqanı. Qara gözlər. Ala gözlər. İri göz. – Xumar xumar baxmaq göz qaydasıdır; Lalə tək qızarmaq üz qaydasıdır. M. P. V.. Arvad . . yaşarmış gözlərini silib ərinin qabağında döyükə döyükə qaldı. S. Rəh.. Göz ağı… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
ömür — is. <ər.> 1. İnsan, heyvan və ya bitkinin doğuluşundan ölümünə qədərki fizioloji vəziyyəti; həyat. Ömürdür, biri az yaşayır, o biri çox yaşayır. T. Ş. S.. Hayıf ömür qısa, arzu genişdir; Kim bu qayğı ilə titrəməmişdir. M. Müş.. Ömür yoldaşı … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
KERAMET-İ İLMİYE — İktisab suretiyle olmayıp, vehbi yani Cenab ı Hakk ın atiyyesi olarak geniş bir ilme mazhariyyetten hâsıl olan ilmi keramet. *İlim tahsili ile çok büyük ilim sâhibi olan bir allâmeden çok daha yüksek vâsi ve hârikulâde bir ilme mazhar bulunan,… … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
MOĞOL — Turâni milletlerinin en büyüklerinden bir kabile olup Türkler ve Mançurlarla cinsi yakınlıkları vardır. Asyanın ortalarında bugün Çin Devletine tâbi olan ve Moğolistan ismiyle bilinen geniş bir çölde ve Sibirya ve Türkistan ın da bazı… … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
xəyali — sif. 1. Əslində olmayıb, göz qabağına gətirilən, təsəvvür edilən, xəyalda canlanan; qeyri həqiqi, qeyri real. Xanım görmədiyi ölkənin xəyali gözəlliyinə məftun bir halda sözünə davam edirdi. Ç.. Bir zaman, doğrudan da, xəyali bir məhəbbətlə… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
əsna — is. <ər.> Vaxt, zaman, an. Bu əsnada küçədə hay küy qalxdı. – Bu əsnada yaxındakı uca dağın təpəsində gözəl bir qız surətində nurani bir kölgə zahir olur. A. S.. <Mirzə> . . söhbət əsnasında cibindən qozdan, fındıqdan, kişmişdən… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
Грамматика турецкого языка — Турецкий язык относится к агглютинативным (или «приклеивающим») языкам и, тем самым, существенно отличается от индоевропейских. Содержание 1 Морфология 1.1 Гармония гласных 1.2 Число … Википедия
tutmak — i, ar 1) Elde bulundurmak, ele almak Kucağında kundaklı bir çocuk tutuyordu. Ö. Seyfettin 2) Ele geçirmek, yakalamak Evvela bu terbiyesiz köpeği tuttu, bağladı. Ö. Seyfettin 3) Avlamak Dalyan işletiyorum, tuttuğumuz balığı tekrar denize döküyoruz … Çağatay Osmanlı Sözlük