Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

furiā+c

  • 41 incoquo

    in-coquo, coxī, coctum, ere, I) in od. mit od. an (zu) etw. kochen, -abkochen, A) im allg.: cotoneas melle, Plin.: sucum cum melle, Cels.: allium fabae, Cels.: radices Baccho (in W.), Verg.: mali Medicae grana esculentis (an das Essen), Plin.: erucas, Hor.: semina floresque et sucos acres, Ov.: absol., si crusta panis incoquatur, Plin. – B) prägn.: 1) in etw. abkochen = eintauchen, färben, incocta cerastis spicula, Sil.: vellera Tyrios incocta robores, Verg. – übtr., incoctum generoso pectus honesto, erfüllt, durchglüht, Pers. 2, 74: u. so quos autem plena iustitia et maturitas virtutis incoxerit, Lact. 7, 21, 6. – 2) ein Metall an etwas kochen = etwas mit einem Metall überziehen, album (plumbum) aereis operibus, sie verzinnen, Plin.: argentum, versilbern, Plin. – II) abkochen, A) tüchtig kochen, braten, fructus non admodum sole incocti, Gell.: incoctae admisso sole medullae, Lucan.: tertia (Furia) fumantes incoquet igne genas, Ov.: ut quae sunt in umidis, incocta et fervefacta mitescant, Lact.: dah. incocti corpora Mauri, von der Sonne verbrannt, geschwärzt, Sil. – B) abkochend verdichten, einkochen, ladani sucum incoqui sole, Plin. 12, 73.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > incoquo

  • 42 Philus

    Philus, ī, m., röm. Beiname in der gens Furia, unter dem am bekanntesten L. Furius Philus, Freund des Lälius u. Scipio, mitsprechende Person in Ciceros Schrift de re publica, Cic. de rep. 1, 17; de amic. 14 u.a.: Plur. Phili, Männer wie Philus, ein Philus, Cic. de amic. 21.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Philus

  • 43 poena

    poena, ae, f. (ποινή, das Lösegeld für eine Blutschuld, die Sühne; dah. in weit. Bedeutung) die Genugtuung, der Ersatz, dah. bald Rache, bald Strafe, Bestrafung (Ggstz praemium, pretium, impunitas), I) eig.: poena dupli, octupli, Cic.: vitae, Cic.: capitis, Caes.: mortis, Cic. u. Suet.: oculorum, die die Augen hätte treffen sollen, Cic.: votorum, poet. = Bezahlung seiner G., Ps. Verg.: poenae iustae et debitae, Cic.: poenam exigere de alqo, Suet.: ultimam facinoris poenam statuere in alqm, Suet.: poenas expetere ab alqo, Cic. u.a.: expetere vocis impiae poenas, Liv., scelerum poenas, Quint.: poenas domestici sanguinis expetere, Ersatz für das vergossene Familienblut verlangen, das vergossene Familienblut rächen, Cic.: in omne nomen Albanum poenas expetere, Liv. 1, 23, 4: contumeliarum in imperatorem cum suo auxilio poenas petere, Sall.: poenas parentum a filiis repetere, die Kinder wegen der (erschlagenen) Eltern strafen, den Mord der Eltern an den Kindern rächen, Cic.: alqm repetere ad poenam, Cic.: poenam octupli persequi, Cic.: poenas hominis persequi, jmd. rächen, Cic.: so auch poenas patrias (= patris) persequi, Cic.: poenam capere in hostem, den F. bestrafen, Curt.: poenas capere pro alqo, jmd. rächen, Sall.: poenas verborum capere, sich der W. wegen rächen, Ov.: ab alqo petere poenas sui doloris, Genugtuung
    ————
    für seinen Schmerz von jmd. zu erhalten suchen, sich seines Schmerzes wegen an jmd. rächen, Cic.: accipere poenas, sich an jmd. rächen, jmd. strafen, Lucan.: poenas habere ab alqo, sich an jmd. gerächt haben, Liv.: aber poenam habere, seine Strafe haben, gestraft sein, Liv.: poenas dare, Cic.: maximas poenas dare, Cornif. rhet.: poenas dare alci, Cic.: dedisse satis superque poenarum tibi, Hor.: brevi temeritatis poenas dedit, Vell.: et pro purpureo poenas dat Scylla capillo, Verg.: necis graves poenas reddere, Sall.: poenam irrogare, s. irrogo: poenā alqm afficere od. multare, Cic.: poenas capere de alqo, Liv., od. poenas sumere, Verg.: pro maleficio poenam sumere, Cic. de inv. 2, 108: in eandem impiorum poenam optime meritos cives detrudere, Cic.: in poenas ire, strafen, Ov.: teneri poenā, in eine Strafe verfallen sein, Cic.: poenas alci pendĕre (alcis rei, wegen etwas) od. dependĕre, expendĕre, solvere, persolvere, Cic.: sustinere poenam, Cic.: poenas subire, Cic., ferre, perferre, luere, Cic.: poenas pati, Ov.: dupli poenam subire, Cic.: poenam capitis subire, Lampr.: poenam sui sceleris sufferre, Cic.: legum, iudiciorum poenis obligari, in die Str. des Ges. usw. verfallen, Cic.: alci remittere poenam, Liv.: non posse effugere huius culpae poenam, Cic.: extra poenam esse, straffrei bleiben, Liv.: poena ne victam sequatur, Strafe im Spiele, Ov.: et libertatis nostrae et poenarum ex inimicis satis est, Liv.
    ————
    3, 59, 1: poena est (es ist strafbar, es ist ein Verbrechen) m. Infin., nec fuerat nudas poena videre deas, Prop. 3, 13, 38. – personif., Poena, die Rache- oder Strafgöttin, die die Mißhandlungen der Unschuldigen rächt u. die Bösen straft, o Poena! o Furia sociorum! Cic. Pis. 91; u. so im Sing., Hor. carm. 3, 2, 32. Val. Flacc. 1, 797. Stat. Theb. 8, 25. – im Plur., a liberûm Poenis actum esse praecipitem, Cic. Clu. 171; u. so im Plur. Lucan. 6, 695. Val. Flacc. 7, 147. Vgl. Drak. Sil. 2, 551. – II) übtr., die Beschwerlichkeit, Mühseligkeit, Plage, Pein, die Qual, die Marter, das Leiden, erlittene Mißhandlung, frugalitatem exigit philosophia, non poenam, Sen.: (acetum) gustatum discutit eam poenam, Plin.: p. captivitatis, Iustin.: poena (die Pein) crudescit, Auson. parent. 11, 10. p. 46 Schenkl. – Plur., in tantis vitae poenis, Plin.: balaenae pariendi poenis invalidae, Plin.: post longam poenarum patientiam, Iustin.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > poena

  • 44 qui

    1. quī, quae, quod, I) Pron. interrog., welcher, welche, welches, welch, was für einer -eine, -ein (eig. adjektivisch, öfter aber auch substantivisch, jedoch so, daß qui nach Stand u. Charakter einer Person fragt, quis nach dem Namen), A) in direkter Rede: a) adi.: Th. Quis fuit igitur? Py. Iste Chaerea. Ph. Qui Chaerea? Py. Iste ephebus frater Phaedriae, was für ein Chärea? Ter.: quod te municipium vidit? quis amicus invitavit? qui hospes aspexit? Cic.: qui cantus dulcior inveniri potest? quod carmen aptius? qui actor in imitanda veritate iucundior? Cic.: virgo, quae patria est tua? Plaut. – b) subst.: occiso Sex. Roscio qui primus Ameriam nuntiat? was für einer? Manlius Glaucia, Cic. – B) in indirekter Rede: a) adi.: scribis te velle scire, qui sit rei publicae status, welches die Lage des Staates sei, Cic.: quae cura boum, qui cultus habendo sit pecori... hinc canere incipiam, Verg. – b) subst.: tu te collige et, qui sis et quid facere possis, considera, Cic.: domino navis, qui sit, aperit, Nep.
    II) Pron. relat., welcher, welche, welches; der, die, das; wer, was, A) Die grammatische Form richtet sich rücksichtlich des Genus u. Numerus nach dem Worte, auf das es bezogen wird, rücksichtlich des Kasus nach dem zu ihm gehörigen Verbum, mors terribilis est iis, quorum cum vita omnia exstinguuntur, Cic.: luna eam lucem, quam a sole ac-
    ————
    cipit, mittit in terras, Cic. – Häufig wird das Substant., auf das es sich bezieht, wiederholt, itinera duo, quibus itineribus, Caes. – Wenn es sich auf ein demonstr. Pron. bezieht, so steht dieses häufig nach, quod virtute effici debet, id tentatur pecuniā, Cic.: a quo plurimum sperant, ei potissimum inserviunt, Cic.: oder es wird gänzlich weggelassen, qui mentiri solet, peierare consuevit, Cic. – bes. beim Neutr. quod, wodurch es in die prägn. Bedeutung wie viel, so viel wie übergegangen ist, adiutabo, quod potero, Ter.: auch m. Genet., quod operae poneretur, Cic.: quod eius (agri), Liv. – Nicht selten bezieht sich qui auf einen allgemeinen Substantivbegriff, der ausgelassen ist, bes. nach den Verben habere, invenire, reperire, nancisci, quaerere, esse, exsistere, exoriri u.a., zB. non facile est invenire, qui, quod sciat ipse, non tradat alteri, Cic.: sunt, qui discessum animi a corpore putent esse mortem, Cic.
    Als Eigentümlichkeit ist zu beachten: a) daß qui das Subjekt od. Objekt des Hauptsatzes in derselben Form, in der es selbst steht, zu sich nimmt, quam quisque norit artem, in hac se exerceat, Cic.: quas res violentissimas natura genuit, earum moderationem nos soli habemus, Cic. – b) daß qui ein substantivisches Attribut des Subjektes od. Objektes des Hauptsatzes zu sich nimmt, Philippus Aetolos desertos ab Romanis, cui uni fidebant auxilio, subegit, Liv.:
    ————
    Cumae, quam Graeci tum urbem tenebant, capiuntur, Liv. – Häufig wird ein solcher mit esse gebildeter Relativsatz, in dem das relat. Pron. mit dem Substantiv im Nominativ ober im Ablativ steht, in einem Hauptsatz eingeschaltet, um den Grund zu der in seinem Prädikat ausgesprochenen Eigenschaft anzugeben, spero, quae tua prudentia et temperantia est, te valere, daß du bei od. infolge deiner Klugheit u. Mäßigkeit dich wohl befindest, Cic.: quā prudentiā es, nihil te fugiet, bei deiner Klugheit wird dir nichts entgehen, Cic. – c) daß qui ein adjekt. Attribut des Subjektes od. Objektes des Hauptsatzes zu sich nimmt, ad suas res revocet, quas aut tulerit acerbas aut timeat, Cic.: eam civitatem, in qua ipse florentissima multum omnibus gloriā praestitisset, Cic. – d) daß qui mit seinem Verbum durch Verschränkung mit einem Nebensatz verbunden wird, u. zwar: α) so, daß es von dem Nebensatze abhängig ist. Dies ist der Fall, αα) wenn es mit einem Partizip zusammensteht, non sunt ea bona dicenda nee habenda, quibus abundantem licet esse miserrimum, bei denen man trotz ihres Übermaßes höchst unglücklich sein kann, Cic.: nullas consequuntur voluptates, quarum potiendi spe inflammati multos labores susceperant, zu deren Erreichung sie sich Hoffnung machten u. deshalb viele Anstrengungen übernommen hatten, Cic.: se auctores habuisse sceleris illius eos viros, quibus e ci-
    ————
    vitate sublatis civitas stare non posset, nach deren Entfernung usw., Cic. – ββ) wenn es mit dem Verbum einen abhängigen Relativsatz oder Fragesatz bildet oder in der Konstruktion des Acc. u. Infin. steht, sunt certa vitia, quae nemo est quin effugere cupiat, denen jedermann entgehen möchte, Cic.: cum dubium est, an merito accusetur, qui an omnino accusetur, incertum est, von dem ungewiß ist, ob er usw., Plin. ep. – β) so, daß es den Nebensatz in sich aufnimmt. In diesem Falle richtet sich die Form des relat. Pronomens nach dem Nebensatz, aberat omnis dolor, qui si adesset, nemo molliter ferret, den, wenn er sich einstellte, niemand leicht ertragen würde, Cic.: non Alpes aliae sunt, quas dum superant, comparare nova possint praesidia, während deren Übersteigung sie sich usw., Liv. – e) daß qui zu Anfang eines neuen Satzes steht, α) kopulativ = und dieser, res loquitur ipsa; quae semper valet plurimum, Cic. – β) adversativ = aber dieser, obsistere ei conati sunt Athenienses et Boeotii ceterique eorum socii apud Coroneam; quos omnes gravi proelio vicit, Nep. – γ) kausal = denn dieser, virtus est una altissimis defixa radicibus; quae numquam ullā vi labefactari potest, Cic. – δ) konsekutiv = daher dieser, hoc spectant leges, hoc volunt, incolumem esse civium coniunctionem; quam qui dirimunt, eos morte, exsilio, vinclis, damno coërcent, Cic.
    ————
    Als Unregelmäßigkeit ist zu beachten: a) wenn qui in einem anderen Genus steht, als das vorausgehende Substant. erwarten läßt. Dies ist der Fall, α) wenn es sich nach dessen Begriffe, nicht nach der grammatischen Form richtet, illa furia (sc. Clodius), qui etc., Cic. – β) wenn es sich nach dem Prädikatsnomen des Relativsatzes oder des Hauptsatzes richtet, patres C. Mucio agrum dono dedere, quae postea sunt Mucia prata appellata, Liv.: Helvetii continentur flumine Rheno latissimo atque altissimo, qui agrum Helvetium a Germanis dividit, Caes. – γ) wenn es mehr auf den allgemein gefaßten Begriff des vorhergehenden Wortes als auf dessen konkrete Bedeutung hinweist, testarum suffragia, quod illi ostracismum vocant, Nep.: quae utilitates ex rebus iis, quae sunt inanima, percipiantur, Cic. – dah. steht es auch im Neutr., wenn auf den Inhalt des ganzen Satzes hingewiesen wird, Lacedaemonii Agin regem, quod numquam antea apud eos accĭderat, necaverunt, Cic.: obsides, quod nulli antea, Persae ei dederunt, Eutr.: meist mit dem demonstr. id, wie: Timoleon, id quod difficilius putatur, multo sapientius tulit secundam quam adversam fortunam, Nep. – b) wenn qui in einem anderen Numerus steht, als das vorhergehende Substantiv erwarten läßt. Dies ist der Fall, α) wenn es nach einem Kollektivbegriff im Plural steht, Caesar equitatum omnem praemittit, qui videant,
    ————
    Caes.: bes. in der Wendung ex eo numero qui, zB. unus ex eo numero, qui ad caedem parati erant, Sall. – β) wenn der relative Satz allgemeiner gefaßt wird als der Hauptsatz, si tempus est ullum iure hominis necandi, quae multa sunt, Cic. – Dies ist bes. der Fall, wenn das relat. Pron. auf ein demonstr. im Neutr. sich bezieht, Caesar pollicetur, ut, quod quisque eorum in bello amiserit, quae sint penes milites suos, iis, qui amiserint, restituatur, Caes. – Auffälliger ist der Sing. nach einem Substant. im Plur., wie Sall. Cat. 56, 5. – c) wenn qui in einem anderen Kasus steht, als das Verbum des relat. Satzes erwarten läßt. Dies ist der Fall, α) wenn es durch Attraktion den Kasus des vorhergegangenen Substant. annimmt, nos hoc confirmamus illo augurio, quo diximus, Cic.: in iis coloribus, quibus modo dixisti, denominandis, Gell. – Dies geschieht am häufigsten, wenn zu dem relat. Satze ein Verbum aus dem Hauptsatze ergänzt werden muß, quibus poterat sauciis ductis secum, Liv.: cum aliquid agas eorum, quorum consuesti, gaudeo, Cic. – β) wenn es bei Verbindung mehrerer relativen Satzglieder in dem zweiten in einem anderen Kasus hinzu ergänzt werden muß, als es im ersten steht, huius tyranni quem armis oppressa pertulit civitas paretque cum maxime mortuo, interitus declarat, Cic.
    ————
    den relat. Satz dargestellte Attribut als ein wahrgenommenes oder faktisches hingestellt werden soll. Daher steht auch der Indikat. a) in der oratio obliqua, wenn durch das Rel. ein Subjekt oder Objekt umschrieben wird oder der Redende den Inhalt des Relativsatzes als seine Wahrnehmung hinstellt, constituunt, ut ii, qui valetudine aut aetate inutiles sunt bello, oppido excedant, Caes. – b) wenn der Inhalt des Relativsatzes als etwas Faktisches das Prädikat des Hauptsatzes erklären od. bedingen soll, o fortunata mors, quae naturae debita pro patria est potissimum reddita, Cic.: ista quidem sententia ea est, quae neque amicos parat neque inimicos tollit, Liv.: daher auch, wenn es durch quippe, utpote, ut verstärkt wird, quippe quibus aegre ad undecimum lapidem occursum est, Liv.
    2) der Coniunctiv, u. zwar: a) in der oratio obliqua, apud Hypanim fluvium Aristoteles ait bestiolas quasdam nasci, quae unum diem vivant, Cic. – b) wenn der Inhalt des Relativsatzes nach der Vorstellung des Redenden nur als möglich hingestellt wird, homines imperiti facilius, quod stulte dixeris, reprehendere, quam quod sapienter tacueris, laudare possunt, Cic. – c) wenn der Inhalt des Relativsatzes als beabsichtigt hingestellt wird, deutsch auf daß, damit, od. um zu mit Infin., sunt multi, qui eripiunt aliis, quod aliis largiantur, Cic. – d) wenn der Inhalt
    ————
    des Relativsatzes den Grund zu der im Hauptsatze ausgesprochenen Erscheinung darstellen soll, deutsch da, da ja, recte Socrates exsecrari eum solebat, qui primus utilitatem a iure seiunxisset, Cic.: Caninius fuit mirificā vigilantiā, qui suo toto consulatu somnum non viderit, Cic.: neque est boni neque liberalis parentis, quem procrearis et eduxeris, eum non et vestire et ornare, Cic. – e) wenn der Inhalt des Relativsatzes als aus der Beschaffenheit des Subjektes im Hauptsatze erfolgend dargestellt werden soll, sapientia est una, quae maestitiam pellat ex animis, quae nos exhorrescere metu non sinat, Cic. – Dies ist bes. der Fall, α) wenn im Hauptsatze die Beschaffenheit angedeutet wird entweder durch die demonstrativen Wörter is, talis, eiusmodi, tam, tantus od. durch die Adjektive aptus, idoneus, dignus, indignus u.a., beutsch daß od. um zu mit Infin., ego is sum, qui nihil fecerim, Cic.: nulla acies humani ingenii tanta est, quae penetrare in caelum, terram intrare possit, Cic.: Livianae fabulae non satis dignae, quae iterum legantur, Cic.: solum censebant idoneum, cui crederetur, Cic. – β) wenn sich der Relativsatz auf ein allgemeines u. unbestimmtes Subjekt oder Objekt bezieht, bes. nach den Verben habere, reperire, invenire, nancisci, quaerere, esse, exsistere, exoriri u. nach den Verbindungen nemo est, nullus est, nihil est, quis est, quotus quis que est u.a., nactus sum, qui
    ————
    Xenophontis similem esse se cuperet, Cic.: est aliquid, quod non oporteat, etiamsi licet, Cic.: quis est, qui dicere audeat, Cic.: nihil est, quod tam miseros faciat, quam impietas et scelus, Cic. – γ) wenn nach einem Komparativ ein mit dem Relativum gebildeter Vergleichungssatz gebraucht wird, Campani maiora in defectione deliquerant, quam quibus ignosci posset, als daß ihnen usw., Liv.
    III) Pron. indefin., qui, quae u. qua, quod, a) adi. irgend ein, -eine, -ein, etwa ein, eine, -ein, nisi qui deus subvenerit, wenn nicht etwa ein Gott usw., Cic.: si qui rex, si qua civitas exterarum gentium, si qua natio fecit aliquid in cives Romanos eius modi, Cic.: si qui etiam inferis sensus est, Cic.: ut ne quae pars naturae neglegatur, Cic.: ne qua esset armorum causa, Caes.: quaeritur, num quod officium aliud alio maius sit, Cic. – b) subst. irgendeiner, jemand, irgend etwas, si qui rem neglegentius gessisset, Cic.: si qui Romae esset demortuus, Cic.: si quae contra naturam sunt, wenn eins oder das andere usw., Cic.
    Alte Formen: Genet. quoius, Plaut.: Dat. quoi, Plaut., u. quo, Varro: Abl. qui mit der Praep. cum in quicum = quocum (meist mit Beziehung auf eine unbestimmte Person, quocum auf eine bestimmte, nach W. Müller Cic. Lael. 77. p. 472), Cic. u.a.; selten = quacum, wie Verg. Aen. 11, 822. – Plur., Dat. queis, Tragic. vett., Lucr. u. Verg. u. quīs, Sall. Hor. u.a.:
    ————
    Abl. queis, Catull. 63, 46. – Vgl. auch 2. qui, u. qua, quo s. bes.
    ————————
    2. quī (eig. alte Ablativform v. 1. qui, wie in quicum etc., s. 1. qui ), I) relat. wodurch, wovon, ut det, qui fiamus liberi, Plaut.: in tanta paupertate decessit, ut, qui efferretur, vix reliquerit, wovon er begraben werden konnte, Nep.: habeo, qui utar, Cic. – II) interrog.: A) in direkter Frage: 1) in welcher Beziehung? wie doch? wie denn? wieso denn? (s. Brix Plaut. mil. 277. Fritzsche Hor. sat. 1, 3, 128), So. Quia enim sero advenimus. Am. Qui? Plaut.: qui fit, Maecenas etc.? Hor.: qui potest esse in eiusmodi trunco sapientia? Cic.: deum nisi sempiternum intellegere qui possumus? Cic.: qui possum tot? Hor.: qui? cedo, ei, wieso? Ter. – so auch quidum? zB. Pa. Tum mihi sunt manus inquinatae. Sc. Quidum? Pa. Quia ludo luto, Plaut, (s. Brix Plaut. mil. 277). – 2) aus welchem Grunde? warum? wie? qui non? Plaut.: Si. Non potest. Pa. qui? Si. Quia habet etc., Ter. – B) in indirekter Frage: 1) wie, nimis demiror, qui illaec illi me donatum esse paterā sciat, Plaut.: nec qui hoc mihi eveniat scio, Ter. – 2) wie = wie hoch, wie teuer, indica, minimo daturus qui sis, qui duci queat, sag' den geringsten Preis, für den man sie bekommen kann, Plaut.: qui datur, tanti indica, Plaut. – III) indefin, irgendwie, in Wunschformeln, qui te Iuppiter dique omnes perduint! Plaut. Men. 933 Sch.: u. so Plaut. trin. 923. Ter. Phorm. 123. – ellipt., qui illi di irati
    ————
    (sc. sint)! Cic. ad Att. 4, 7, 1.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > qui

  • 45 sponsus

    1. spōnsus, ī, m., s. spondeo.
    ————————
    2. spōnsus, ūs, m. (spondeo), I) = sponsio no. II, A, das Gelöbnis, interrogatio sponsus, Befragung mit G., Paul. dig. 50, 16, 7. – bes. die Verbürgung, Bürgschaft, Cic. ad Att. 12, 19, 2. – II) = sponsio no. II, B (w.s.), quod sponsu erat alligatus, Varro LL. 6, 71: ex sponsu agere, Serv. Sulpic. bei Gell. 4, 4, 2: agere cum alqo ex sponsu, Varro LL. 6, 72: lex Furia de sponsu adversus eum, qui etc., Gaius inst. 4, 22.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sponsus

  • 46 caninia

    см. Furia.

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > caninia

  • 47 fusia

    см. Furia s. c.

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > fusia

  • 48 furiālis

        furiālis e, adj.    [furia], of the Furies, like the Furies, furious, raging, dreadful, fearful: taedae: Alecto furialia membra Exuit, V.: caput Cerberi, H.: arma, i. e. of the Bacchantes, O.: vox: carmen, L.: caedes, O.: vestis, driving mad, C. poët.
    * * *
    furialis, furiale ADJ
    frenzied, mad; avenging

    Latin-English dictionary > furiālis

  • 49 furiō

        furiō —, ātus, āre    [furia], to drive mad, madden, infuriate: matres equorum, H.
    * * *
    furiare, furiavi, furiatus V
    madden, enrage

    Latin-English dictionary > furiō

  • 50 furiōsus

        furiōsus adj. with comp. and sup.    [furia], full of madness, mad, raging, furious: ego te non furiosum putem?: mulier scelere: bello Thrace, H.: genus dicendi: inceptum, L.: furiosior amor, O.: furiosius peccatum, H.: alqs furiosissimus: tibia, maddening, O.
    * * *
    furiosa, furiosum ADJ
    furious, mad, frantic, wild

    Latin-English dictionary > furiōsus

  • 51 Aculeo

    Ăcūlĕo, ōnis, m., a Roman cognomen in the gens Furia, Liv. 38, 55, 4.—C. Aculeo, a famous lawyer, friend of L. Licinius Crassus, Cic. de Or. 1, 43, 191; 2, 1, 2 al.

    Lewis & Short latin dictionary > Aculeo

  • 52 Camillus

    1.
    cămillus (also casmilus; cf. Camena and Varr. L. L. 7, § 34 Müll.), i, m. [with difficulty connected with the Samothracian Kabiren-Hermes, Kadmilos and Kadmos; cf. Varr. L. L. 7, 3, § 34 Müll., and Macr. S. 3, 8; perh. dim. from root of Camena; cf. carmen], a noble youth employed in the sacrifices of the Flamen Dialis, and then, gen., in religious offices, Paul. ex Fest. p. 43 Müll.: hiberno pulvere, verno luto, grandia farra Camille metes, Poët. ib. p. 93. —The same verse is given with the expl., Camillus adulescens est, by Serv. ad Verg. G. 1, 101:

    Romani pueros et puellas nobiles et investes Camillos et Camillas appellant, flaminicarum et flaminum praeministros,

    Macr. S. 3, 8, 7; repeated by Serv. ad Verg. A. 11, 543; cf. also Paul. ex Fest. p. 63 Müll. s. v. cumeram.—
    B.
    = pusillus, small, Quint. 8, 3, 19.—
    II.
    camilla, ae, f., a maiden of unblemished birth and character: caelitum camilla, Pac. ap. Varr. L. L. 7, § 34 Müll. (Trag. Rel. v. 232 Rib.): = administra, since only such maidens were permitted to serve in the sacred rites, v. Varr. l. l.; Macr. S. 3, 8, 7; Serv. ad Verg. A. 11, 543.
    2.
    Cămillus, i, m., a cognomen of several persons in the gens Furia;

    the most distinguished of whom was M. Furius Camillus,

    who conquered Veii, and freed Rome from the Gauls, Liv. 5, 19, 2 sq.; Cic. Rep. 1, 3, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > Camillus

  • 53 camillus

    1.
    cămillus (also casmilus; cf. Camena and Varr. L. L. 7, § 34 Müll.), i, m. [with difficulty connected with the Samothracian Kabiren-Hermes, Kadmilos and Kadmos; cf. Varr. L. L. 7, 3, § 34 Müll., and Macr. S. 3, 8; perh. dim. from root of Camena; cf. carmen], a noble youth employed in the sacrifices of the Flamen Dialis, and then, gen., in religious offices, Paul. ex Fest. p. 43 Müll.: hiberno pulvere, verno luto, grandia farra Camille metes, Poët. ib. p. 93. —The same verse is given with the expl., Camillus adulescens est, by Serv. ad Verg. G. 1, 101:

    Romani pueros et puellas nobiles et investes Camillos et Camillas appellant, flaminicarum et flaminum praeministros,

    Macr. S. 3, 8, 7; repeated by Serv. ad Verg. A. 11, 543; cf. also Paul. ex Fest. p. 63 Müll. s. v. cumeram.—
    B.
    = pusillus, small, Quint. 8, 3, 19.—
    II.
    camilla, ae, f., a maiden of unblemished birth and character: caelitum camilla, Pac. ap. Varr. L. L. 7, § 34 Müll. (Trag. Rel. v. 232 Rib.): = administra, since only such maidens were permitted to serve in the sacred rites, v. Varr. l. l.; Macr. S. 3, 8, 7; Serv. ad Verg. A. 11, 543.
    2.
    Cămillus, i, m., a cognomen of several persons in the gens Furia;

    the most distinguished of whom was M. Furius Camillus,

    who conquered Veii, and freed Rome from the Gauls, Liv. 5, 19, 2 sq.; Cic. Rep. 1, 3, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > camillus

  • 54 Crassipes

    Crassĭpēs, pĕdis [crassus-pes, thickfoot], a surname of the gens Furia, Liv. 38, 42, 4; the most celebrated is Furius Crassipes, Cicero's son-in-law, Cic. Fam. 1, 7, 11 al.

    Lewis & Short latin dictionary > Crassipes

  • 55 ferio

    fĕrĭo, īre (archaic FERINVNT for feriunt; acc. to Fest. s. v. nequinunt, p. 162, 24 Müll.; part. fut. feriturus, Serv. Verg. A. 7, 498. The perf. forms are supplied by percutio, v. Varr. L. L. 9, 55, § 98 Müll.), 4, v. a. [perh. Sanscr. dhūr-, injure, destroy; Lat. ferus, ferox; Gr. thêr; Aeol. phêr; cf. Gr. thourios, impetuous, thorein, to leap; and Lat. furere, furia, etc.], to strike, smite, beat, knock, cut, thrust, hit (class.; syn.: icio, percutio, verbero, vapulo, pulso, tundo, pavio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    fores,

    to knock, Plaut. Men. 1, 2, 63; cf.

    parietem,

    Cic. Cael. 24, 59:

    murum arietibus,

    to batter, shake, Sall. J. 76, 6:

    pugiles adversarium,

    Cic. Tusc. 2, 23 fin.: jacere telum, voluntatis est;

    ferire quem nolueris, fortunae,

    to strike, id. Top. 17, 64:

    partem corporis sibi,

    Lucr. 2, 441:

    frontem,

    Cic. Att. 1, 1, 1:

    femur,

    Quint. 11, 3, 123:

    pectora solito plangore,

    Ov. M. 4, 554; cf.:

    calce feritur aselli,

    id. F. 3, 755: uvas pede (rusticus), to stamp or tread, Tib. 2, 5, 85:

    feriri a serpente,

    to be stung, Plin. 29, 4, 22, § 71; cf. Ov. Ib. 481:

    cetera (venenata animalia) singulos feriunt,

    id. ib. 23:

    tabulam malleo,

    Cels. 6, 7 fin.: stricto ferit retinacula ferro, cuts to pieces (shortly before:

    incidere funes),

    Verg. A. 4, 580: certatim socii feriunt mare et aequora verrunt, strike, lash (in rowing), id. ib. 3, 290: ut frontem ferias, that you may beat your brow, i. e. be provoked, Cic. Att. 1, 1, 1.— Poet.:

    sublimi feriam sidera vertice,

    hit, touch, Hor. C. 1, 1, 36; cf. in the foll. 2.— Absol.:

    pugno ferire vel calce,

    Quint. 2, 8, 13; cf. Hor. S. 2, 7, 99:

    occursare capro, cornu ferit ille, caveto,

    pushes, butts, Verg. E. 9, 25.—
    2.
    Of inanim. and abstr. subjects:

    principio omnibus a rebus, quascumque videmus, Perpetuo fluere ac mitti spargique necesse est Corpora, quae feriant oculos visumque lacessant,

    strike, touch, Lucr. 6, 923:

    oculos (corpora, simulacra),

    id. 4, 217; 257:

    oculorum acies (res),

    id. 4, 691:

    speciem colore (res),

    id. 4, 243; cf.:

    his spectris etiam si oculi possent feriri, etc.,

    Cic. Fam. 15, 16, 2:

    feriuntque summos fulmina montes,

    Hor. C. 2, 10, 11:

    nec semper feriet, quodcumque minabitur, arous,

    id. A. P. 350; cf.:

    si fractus illabatur orbis, Impavidum ferient ruinae,

    id. C. 3, 3, 8:

    nec levius tabulae laterum feriuntur ab undis, Quam, etc.,

    Ov. Tr. 2, 47.— Poet.: ferientia terram corpora, smiting (in falling), Luc. 4, 786:

    sole fere radiis foriente cacumina primis,

    hitting, touching, Ov. M. 7, 804:

    palla imos ferit alba pedes,

    touches, reaches to, Val. Fl. 1, 385:

    ferit aethera clamor,

    Verg. A. 5, 140:

    feriat dum maesta remotas Fama procul terras,

    extends to, Luc. 5, 774.—
    B.
    In partic.
    1.
    To kill by striking, to give a deathblow, to slay, kill: hostem, Enn. ap. Cic. Balb. 22, 51 (Ann. v. 284 ed. Vahl.); Sall. C. 7, 6; 60, 4; id. J. 85, 33; cf.:

    aliquem securi feriri,

    to be beheaded, Cic. Verr. 2, 1, 30, § 75:

    aliquem telo trabali,

    Verg. A. 12, 295:

    retiarium (mirmillo),

    Quint. 6, 3, 61:

    te (maritum),

    Hor. C. 3, 11, 43:

    leonem atque alias feras primus aut in primis ferire,

    Sall. J. 6, 1:

    aprum,

    Ov. M. 3, 715.—
    b.
    Of the animals for sacrifice, to kill, slaughter; and hence, to offer, sacrifice:

    nos humilem feriemus agnam,

    Hor. C. 2, 17, 32:

    vaccam Proserpinae,

    Verg. A. 6, 251; cf. the form of oath in making a compact (when a swine was sacrificed): SI PRIOR DEFEXIT [p. 737] (populus Romanus) PVBLICO CONSILIO DOLO MALO, TV ILLO DIE IVPPITER, POPVLVM ROMANVM SIC FERITO, VT EGO HVNC PORCVM HIC HODIE FERIAM:

    TANTOQVE MAGIS FERITO, QVANTO MAGIS POTES POLLESQVE,

    Liv. 1, 24, 8:

    Quid aut sponsoribus in foedere opus esset aut obsidibus, ubi precatione res transigitur? per quem populum fiat, quo minus legibus dictis stetur, ut eum ita Juppiter feriat, quemadmodum a Fetialibus porcus feriatur,

    id. 9, 5, 3. (Cf. also:

    Jovis ante aram Stabant et caesā jungebant foedera porcă,

    Verg. A. 8, 641).— Hence,
    2.
    Transf., foedus ferire, to make a compact, covenant, or treaty (in Hebrew in precisely the same manner,): accipe daque fidem, foedusque feri bene firmum, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 33 ed. Vahl.):

    is, quicum foedus feriri in Capitolio viderat,

    Cic. Rab. Post. 3, 6:

    videret ut satis honestum foedus feriretur,

    id. Inv. 2, 30, 92:

    amorum turpissimorum foedera ferire,

    to form illicit connections, id. Cael. 14, 34:

    Tarchon jungit opes foedusque ferit,

    Verg. A. 10, 154 al. —
    3.
    Of money, to strike, stamp, coin:

    asses sextantario pondere,

    Plin. 33, 3, 13, § 44. Thus the designation of a triumvir monetalis is III. VIR. A. A. A. F. F., i. e. Triumvir auro argento aeri flando feriundo, Inscr. Orell. 569.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    quae faciliora sunt philosophis, quo minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat,

    reaches, affects, Cic. Off. 1, 21, 73:

    accidit, ut ictu simili (i. e. morte propinqui) ferirer,

    was struck with a similar blow, Quint. 6 praef. §

    3: verba palato,

    to bring out, utter, speak, Hor. S. 2, 3, 274; cf.:

    sonat vox, ut feritur,

    Quint. 11, 3, 61:

    feriunt animum (sententiae),

    id. 12, 10, 48:

    ut omnis sensus in fine sermonis feriat aurem,

    id. 8, 5, 13; cf. id. 9, 3, 4.— Absol.:

    binis aut ternis ferire verbis,

    Cic. Or. 67, 226:

    videtur Chrysippus medium ferire voluisse,

    i. e. to avoid extremes, id. Fat. 17, 39.—
    B.
    In partic., to cozen, cheat, gull, trick (mostly in vulg. lang.;

    not in Cic.): ubi illa pendentem ferit, jam amplius orat,

    Plaut. Trin. 2, 1, 19; Ter. Ph. 1, 1, 13:

    cum ferit astutos comica moecha Getas,

    Prop. 4 (5), 5, 44:

    austeros arte ferire viros,

    id. 3, 3 (4, 2), 50.—
    C.
    To punish, inflict punishment: aliquem condemnatione centum librarum auri, Cod. 11, 11, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > ferio

  • 56 Fura

    Fura, ae, f., name of a goddess, otherwise unknown, Mart. Cap. 2, § 164 (al. Furia).

    Lewis & Short latin dictionary > Fura

  • 57 furio

    1.
    fŭrĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [furiae], to drive mad, to madden, enrage, infuriate ( poet.):

    flagrans amor et libido, Quae solet matres furiare equorum,

    Hor. C. 1, 25, 14:

    pubem,

    Sil. 14, 280:

    matres armatas (i. e. Bacchantes),

    Stat. Th. 11, 488:

    mentes in iram,

    Sil. 17, 294.—Hence, P. a.: fŭrĭā-tus, a, um, enraged, maddened (syn. v. furialis):

    furiata mens,

    Verg. A. 2, 407; 588:

    mentes malis incursibus furiatae,

    Lact. 4, 27, 2:

    sacerdos,

    Stat. Th. 2, 21:

    furiata juventus,

    Sil. 7, 617:

    furiati ignes (amoris),

    i. e. fierce, wild, Ov. F. 2, 761 (al. furiales); cf. Sil. 13, 209.
    2.
    fŭrĭo, īre, v. n. [id.], to be mad, to rage (late Lat. for furere):

    ut furiat,

    Sid. Carm. 22, 94.

    Lewis & Short latin dictionary > furio

  • 58 pestis

    pestis, is, f. [perh. for perd-tis, from perdo], a deadly, esp. an infectious or contagious disease, a plague, pest, pestilence; also, a noxious atmosphere, unhealthy weather (class., but rare for pestilentia; cf. contagio, lues).
    I.
    Lit.: hos pestis necuit, Enn. ap. Prisc. p. 861 P. (Ann. v. 549 Vahl.):

    ibes avertunt pestem ab Aegypto,

    Cic. N. D. 1, 36, 101:

    avertere a populo pestem,

    Liv. 4, 25, 3; 5, 14; 25, 26:

    alii aliā peste absumpti sunt,

    Liv. 25, 19.— Poet.:

    crudelem nasorum interfice pestem,

    i. e. stinking smell, Cat. 69, 9.—In plur.:

    in omnibus morbis ac pestibus,

    Col. 7, 5 fin; 2, 9, 9 sq.—
    II.
    Transf., in gen., destruction, ruin, death (class.): qui alteri exitium parat, Eum scire oportet, sibi paratam pestem ut participet parem, Enn. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39 (Trag. v. 22 Vahl.); so with exitium, Enn. ap. Cic. Div. 1, 21, 42 (Trag. v. 68 Vahl.):

    quanta pernis pestis veniet!

    Plaut. Capt. 4, 3, 3; Lucr. 3, 347:

    detestabilis pestis,

    Cic. Off. 2, 5, 16:

    pestis ac pernicies civitatis,

    id. Rab. Perd. 1, 2; 9, 25: priusquam oppeto malam pestem (= subeo mortem), Enn. ap. Cic. Tusc. 2, 16, 38 (Trag. v. 15 Vahl.); so,

    occidam oppetamque pestem,

    will seek my death, Plaut. Capt. 3, 3, 11; cf. id. As. 1, 1, 7:

    servatae a peste carinae,

    i. e. from the fire, Verg. A. 5, 699:

    pestem miserrimam importare alicui,

    Cic. Deiot. 15, 43:

    machinari alicui,

    id. N. D. 3, 26, 67:

    minitari,

    Liv. 2, 49.—
    B.
    Concr., of a destructive thing or person, a pest, curse, bane:

    quin unā omnes peste hac populum liberant?

    Plaut. Ps. 1, 2, 70:

    peste interimor textili (of the poisoned and fatal garment of Nessus), Cic. poët. Tusc. 2, 8, 20: coluber, Pestis boum,

    Verg. G. 3, 419:

    illa furia ac pestis patriae (of Clodius),

    id. Sest. 14, 33:

    post abitum hujus importunissimae pestis,

    id. Verr. 2, 3, 54, § 125:

    nec saevior ulla Pestis et ira deūm (of the Harpies),

    Verg. A. 3, 214:

    pestes frugum,

    Plin. 22, 25, 77, § 160;

    of Nero: clade et peste sub illā,

    Juv. 4, 84.—In plur.:

    quaedam pestes hominum,

    social pests, Cic. Fam. 5, 8, 2:

    variae pestes,

    Verg. G. 1, 181:

    corporeae pestes,

    id. A. 6, 737.

    Lewis & Short latin dictionary > pestis

  • 59 poena

    poena, ae, f. [Gr. poinê, apoina, quitmoney, fine; Lat. pūnio, poenitet], indemnification, compensation, satisfaction, expiation, punishment, penalty (cf. mulcta).
    I.
    Lit.: SI INIVRIAM FAXIT ALTERI VIGINTI QVINQVE AERIS POENAE SVNTO, Fragm. XII. Tab.: mi calido das sanguine poenas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 101 Vahl.); imitated by Virgil: tu tamen interea calido mihi sanguine poenas Persolves amborum, Verg. A. 9, 422 Serv.:

    poenas justas et debitas solvere,

    Cic. Mil. 31, 85:

    poenas pendere,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 21; cf. id. As. 2, 4, 77:

    maximas poenas pendo temeritatis meae,

    Cic. Att. 11, 8, 1; cf.:

    rei publicae poenas aut morte aut exsilio dependere,

    id. Sest. 67, 140:

    poenas pro civibus suis capere,

    Sall. J. 68, 3:

    id pro immolatis in foro Tarquiniensium Romanis poenae redditum,

    Liv. 7, 19, 3:

    ut vobis victi Poeni poenas sufferant,

    Plaut. Cist. 1, 3, 54:

    poenas sufferre,

    id. Am. 3, 4, 19: ob mortem alicujus poenas luere, Poët. ap. Cic. N. D. 3, 38, 90:

    poenas pro aliquā re luere,

    Sen. Med. 925; Lact. 2, 7, 21; 4, 11, 11; 7, 11, 2: poenam dignam suo scelere suscipere, Cic. lmp. Pomp. 3, 7:

    poenas a seditioso cive persequi,

    id. Fam. 1, 9:

    poenas doloris sui ab aliquo petere,

    id. Att. 1, 16, 7:

    repetere poenas ab aliquo,

    id. Rosc. Am. 24, 67:

    afficere aliquem poenā,

    id. Off. 2, 5, 18:

    multā et poenā multare aliquem,

    id. Balb. 18, 42:

    poena falsarum litterarum,

    id. Fl. 17, 39:

    reticentiae poena,

    id. Off. 3, 16, 65:

    poenas acquas irroget peccatis,

    Hor. S. 1, 3, 118:

    mediocrium delictorum poenae,

    Paul. Sent. 5, 17, 3: poena nummaria, a fine, Mos. et Rom. Leg. Coll. 14, 2, 2; so,

    pecuniaria,

    Gai. Inst. 4, 111.—
    B.
    Poena, the goddess of punishment or vengeance; in plur.: Poenae, the goddesses of vengeance, sometimes identified by the poets with the Furiae:

    o Poena, o Furia sociorum!

    Cic. Pis. 37, 91; cf.:

    saeva sororum Poena parens,

    Val. Fl. 1, 796; so in sing., Stat. Th. 8, 25; in plur., Cic. Clu. 61, 171; Luc. 6, 695; Varr. ap. Non. 390, 9; Val. Fl. 7, 147.—
    II.
    Transf., hardship, torment, suffering, pain, etc. (postAug.):

    frugalitatem exigit philosophia, non poenam,

    Sen. Ep. 5, 4; Plin. 23, 2, 28, § 59:

    captivitatis,

    Just. 11, 14, 11.—In plur.:

    in tantis vitae poenis,

    Plin. 2, 7, 5, § 27:

    balaenae pariendi poenis invalidae,

    id. 9, 6, 5, § 13:

    longa poenarum patientia,

    Just. 3, 5, 2:

    ebrius qui nullum forte cecidit, dat poenas,

    is in anguish, Juv. 3, 279.

    Lewis & Short latin dictionary > poena

  • 60 quei

    1.
    qui, quae, quod (old forms: nom. quei; gen. quojus; dat. quoi, and in inscrr. QVOEI, QVOIEI, and QVEI; abl. qui; plur. ques or queis; fem. QVAI; neutr. qua; dat. and abl. queis and quĭs.—Joined with cum: quocum, quācum, quicum, quibuscum;

    rarely cum quo,

    Liv. 7, 33:

    cum quibus,

    id. 4, 5. — Placed also before other prepositions: quas contra, quem propter, etc.; v. h. praepp.), pron.
    I.
    Interrog., who? which? what? what kind or sort of a? (adjectively; while quis, quid is used substantively; qui, of persons, asks for the character, quis usu. for the name).
    A.
    In direct questions: quae haec daps est? qui festus dies? what sort of a feast? what kind of a festival? Liv. And. ap. Prisc. p. 752 P. (a transl. of Hom. Od. 1, 225: tis daïs, tis de homilos hod epleto; cf. Herm. Doctr. Metr. p. 619): Th. Quis fuit igitur? Py. Iste Chaerea. Th. Qui Chaerea? what Chærea? Ter. Eun. 5, 1, 8:

    qui color, nitor, vestitus?

    id. ib. 2, 2, 11:

    qui cantus dulcior inveniri potest? quod carmen aptius? qui actor in imitandā veritate jucundior?

    Cic. de Or. 2, 8, 34:

    virgo, quae patria est tua?

    Plaut. Pers. 4, 4, 88:

    occiso Sex. Roscio, qui primus Ameriam nuntiat?

    what sort of a person? Cic. Rosc. Am. 34, 96.—
    B.
    In indirect discourse:

    scribis te velle scire, qui sit rei publicae status,

    what is the state of the country, Cic. Fam. 1, 7, 10:

    quae cura boum, qui cultus habendo Sit pecori... Hinc canere incipiam,

    Verg. G. 1, 3:

    iste deus qui sit da, Tityre, nobis,

    id. E. 1, 18; 2, 19; 3, 8; id. A. 3, 608:

    nescimus qui sis,

    Cic. Div. in Caecil. 6, 20:

    qui sit, qui socium fraudarit, consideremus,

    id. Rosc. Com. 6, 17.—
    II.
    Rel., who, which, what, that, referring to a substantive or pronoun as antecedent.
    A.
    As a simple rel.
    1.
    With antecedent expressed:

    habebat ducem Gabinium, quīcum quidvis rectissime facere posset,

    Cic. Phil. 2, 19, 48:

    ille vir, cui patriae salus dulcior fuit,

    id. Balb. 5, 11:

    vir acer, cui, etc.,

    id. Brut. 35, 135:

    vir optimus, qui, etc.,

    id. Fam. 14, 4, 2:

    Priscus, vir cujus, etc.,

    Liv. 4, 46, 10; 23, 7, 4:

    quod ego fui ad Trasimenum, id tu hodie es,

    id. 30, 30, 12:

    collaria, quae vocantur maelium,

    Varr. R. R. 2, 9, 15:

    coloniam, quam Fregellas appellent,

    Liv. 8, 23:

    sucus, quem opobalsamum vocant,

    Plin. 12, 25, 54, § 116:

    sidere, quod Caniculam appellavimus,

    id. 18, 28, 68, § 272. —
    2.
    With pronom. antecedent understood: QVI IN IVS VOCABIT, IVMENTVM DATO, Lex XII. Tabularum: SI ADORAT FVRTO, QVOD NEC MANIFESTVM ESCIT, ib. tab. 2, 1. 8:

    novistine hominem? ridicule rogitas, quīcum una cibum capere soleo,

    Plaut. Trin. 4, 2, 60:

    beati, quīs contigit, etc.,

    Verg. A. 1, 95:

    fac, qui ego sum, esse te,

    Cic. Fam. 7, 23, 1. —
    3.
    The rel. freq. agrees with the foll. word:

    est locus in carcere, quod Tullianum appellatur,

    Sall. C. 55, 3:

    ealoca, quae Numidia appellatur,

    id. J. 18, 11:

    exstat ejus peroratio, qui epilogus dicitur,

    Cic. Brut. 33, 127:

    justa gloria, qui est fructus virtutis,

    id. Pis. 24, 57:

    domicilia conjuncta, quas urbes dicimus,

    id. Sest. 42, 91. —
    4.
    Sometimes it agrees with the logical, not the grammatical antecedent:

    ne tu me arbitrare beluam, qui non novisse possim, quīcum aetatem exegerim,

    Plaut. Trin. 4, 2, 112:

    ubi est scelus qui me perdidit?

    Ter. And. 3, 5, 1:

    hoc libro circumcisis rebus, quae non arbitror pertinere ad agriculturam,

    Varr. R. R. 1, 1, 11:

    abundantia earum rerum, quae prima mortales ducunt,

    Sall. J. 41, 1; Cic. Fam. 2, 8, 2:

    illa furia muliebrium relligionum, qui, etc.,

    id. ib. 1, 9, 15: alteram alam mittit, qui satagentibus occurrerent, Auct. B. Afr. 78. —
    5.
    Relating to a remote subject:

    annis ferme DX post Romam conditam Livius fabulam dedit... anno ante natum Ennium: qui (sc. Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,

    Cic. Tusc. 1, 1, 3; v. the commentators ad loc.; Liv. 21, 26, 2; 31, 38, 10; 37, 14, 2; cf. Krehl ad Prisc. 2, 9, § 48, p. 91.—
    6.
    The antecedent is sometimes repeated after the rel.:

    erant itinera duo, quibus itineribus, etc.,

    Caes. B. G. 1, 6. —
    7.
    In a question, with ne affixed: sed ubi Artotrogus hic est? Art. Stat propter virum fortem... Mil. Quemne ego servavi in campis Curculioniis? whom I saved? Plaut. Mil. 1, 1, 9:

    quemne ego vidi?

    whom I saw? Ter. And. 4, 4, 29.—
    B.
    With an accessory signif., causal or final, joined to the subj.
    1.
    As, because, seeing that, since:

    Actio maluimus iter facere pedibus, qui incommodissime navigassemus,

    Cic. Att. 5, 9, 1:

    hospes, qui nihil suspicaretur,

    id. Verr. 2, 1, 25, § 64;

    ingrata es, ore quae caput nostro Incolume abstuleris,

    Phaedr. 1, 8, 11.—
    2.
    Qui, with the subj., also follows dignus, indignus, aptus, idoneus, etc., answering the question, to or for what? dignus est, qui imperet, i. e. to, Cic. Leg. 3, 2, 5:

    dignum esse dicunt, quīcum in tenebris mices,

    id. Off. 3, 19, 77:

    socios haud indignos judicas, quos in fidem receptos tuearis,

    Liv. 23, 43:

    idoneus nemo fuit quem imitarere,

    Cic. Verr. 2, 3, 16, § 41.—
    3.
    Also after demonstrr. or clauses expressing or implying a quality or degree which is defined or explained in the rel.-clause:

    qui potest temperantiam laudare is, qui ponat summum bonum in voluptate?

    Cic. Off. 3, 33, 117:

    nullo modo videre potest quicquam esse utile, quod non honestum sit,

    id. ib. 3, 19, 77:

    non sumus ii, quibus nihil verum esse videatur,

    id. N. D. 1, 5, 12:

    nunc dicis aliquid quod ad rem pertineat,

    id. Rosc. Am. 18, 52:

    quis potest esse tam mente captus, qui neget?

    as that, that, to, id. Cat. 3, 9.—
    4.
    To express a purpose, design, in order that, to:

    sunt autem multi, qui eripiunt aliis, quod aliis largiantur,

    Cic. Off. 1, 14, 43:

    Caesar equitatum praemisit, qui viderent,

    Caes. B. G. 1, 15:

    domi creant decem praetores, qui exercitui praeessent,

    Nep. Milt. 1, 4. —
    C.
    The rel. serves as a connective, instead of is, ea, id, with a conj.:

    res loquitur ipsa, quae semper valet plurimum,

    and this, Cic. Mil. 20, 53:

    ratio docet esse deos, quo concesso, confitendum est, etc.,

    id. N. D. 2, 30, 75.—
    D.
    The rel. sometimes means, by virtue of, according to, such:

    quae tua natura est,

    according to your disposition, Cic. Fam. 13, 78, 2:

    qui meus amor in te est,

    such is my love, id. ib. 7, 2, 1.—
    E.
    In neutr. sing.
    a.
    Quod signifies,
    1.
    As much as, as far as, what, = quantum:

    adjutabo quod potero,

    Ter. Heaut. 3, 1, 7:

    cura, quod potes, ut valeas,

    Cic. Fam. 14, 4, 6:

    quae tibi mandavi, velim ut cures, quod sine molestiā tuā facere poteris,

    id. Att. 1, 5, 7:

    tu tamen, quod poteris, nos consiliis juvabis,

    id. ib. 10, 2, 2; 11, 2, 2; 11, 12, 4; id. Fam. 3, 2, 2:

    nihil cuiquam, quod suum dici vellet,

    id. Verr. 2, 4, 16, § 36:

    (Epicurus) se unus, quod sciam, sapientem profiteri est ausus,

    id. Fin. 2, 3, 7:

    quod tuo commodo fiat,

    id. Fam 4, 2, 4: quod litteris exstet, [p. 1511] id. Tusc. 1, 16, 38:

    quod sciam,

    Plaut. Ps. 4, 6, 14:

    quod ad me attinet,

    as far as depends on me, for my part, Cic. Rosc. Am. 42, 122.— With ellips. of attinet: quod ad Caesarem crebri et non belli de eo rumores, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 4; Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 7; Varr. L. L. 5, § 57 Müll.—With gen.:

    quod operae,

    so much trouble, Cic. Off. 1, 6, 19:

    quod aeris,

    Liv. 8, 20. —
    2.
    Wherein:

    si quid est, Quod mea opera opus sit vobis,

    Ter. And. 4, 3, 23.—
    b.
    Quo, abl. neutr., with compp. (with or without hoc, eo, or tanto): quo... eo, by how much, by so much, the... the:

    quo difficilius, hoc praeclarius,

    Cic. Off. 1, 19, 64.—
    III.
    Indef., any one, any; with si, num, ne, v. quis:

    quaeritur, num quod officium aliud alio majus sit,

    Cic. Off. 1, 3, 7:

    si qui graviore vulnere accepto equo deciderat,

    Caes. B. G. 1, 48:

    nisi si qui publice ad eam rem constitutus esset,

    Cic. Leg. 2, 26, 65:

    (BACANALIA) SEI QVA SVNT, S. C. de Bacchan.: ne qui forte putet,

    Cic. de Or. 1, 2, 8.
    2.
    quī, adv. interrog., rel. and indef. [old abl. of 1. qui].
    I.
    Interrog., in what manner? how? whereby? by what means? why?
    A.
    In direct questions:

    quī minus eadem histrioni sit lex quae summo viro?

    Plaut. Am. prol. 76:

    Quī, amabo?

    id. Bacch. 1, 1, 19:

    quī scire possum?

    id. ib. 2, 2, 13:

    Quī in mentem venit tibi istuc facinus facere?

    id. ib. 4, 4, 31:

    Quī non?

    id. ib. 5, 2, 44:

    quī vero dupliciter?

    id. Mil. 2, 3, 25:

    quī vero?

    id. Merc. 2, 3, 60:

    quī scis?

    Ter. And. 2, 1, 2:

    quī istuc facere potuit?

    id. Eun. 4, 3, 15:

    quī potui melius?

    id. Ad. 2, 2, 7:

    sed nos deum nisi sempiternum intellegere quī possumus?

    Cic. N. D. 1, 10, 25:

    quī potest esse in ejusmodi trunco sapientia?

    id. ib. 1, 30, 84:

    quī potest?

    id. Ac. 2, 31, 100:

    quī ego minus in Africam traicerem,

    Liv. 28, 43, 18.—
    B.
    In indirect questions:

    nimis demiror, quī illaec me donatum esse aureā paterā sciat,

    Plaut. Am. 2, 2, 133:

    quī istuc credam ita esse, mihi dici velim,

    Ter. Phorm. 5, 6, 15:

    nec quī hoc mihi eveniat scio,

    id. Hec. 2, 3, 6:

    neque videre, quī conveniat,

    Liv. 42, 50. —
    C.
    In curses (cf. Gr. pôs, and Lat. utinam), how, would that, if but: quī illum di deaeque magno mactassint malo, Enn. ap. Non. 342, 14 (Trag. Rel. v. 377 Vahl.):

    quī te Juppiter dique omnes perduint!

    Plaut. Men. 5, 5, 31:

    quī istum di perdant!

    id. Trin. 4, 2, 78:

    quī te di omnes perdant!

    id. ib. 4, 2, 155; Ter. Phorm. 1, 2, 73.—Ellipt.:

    quī illi di irati!

    Cic. Att. 4, 7, 1.—
    II.
    Rel., wherewith, whereby, wherefrom, how (referring to all genders and both numbers).
    1.
    In gen.: date ferrum, quī me animā privem, Enn. ap. Non. p. 474, 30 (Trag. Rel. v. 233 Vahl.):

    patera, quī Pterela potitare rex est solitus,

    Plaut. Am. 1, 1, 104; 1, 3, 37:

    sucophantia, quī admutiletur miles,

    id. Mil. 3, 1, 172; id. Capt. 1, 1, 33; 3, 4, 24:

    mihi dari... vehicla quī vehar,

    id. Aul. 3, 5, 28:

    multa concurrunt simul, Quī conjecturam hanc facio,

    Ter. And. 3, 2, 32:

    in tantā paupertate decessit, ut quī efferretur, vix reliquerit,

    Nep. Arist. 3, 2.—
    2.
    Esp., of price, at what price, for how much, = quanti:

    indica minumo daturus quī sis, quī duci queat,

    Plaut. Pers. 4, 4, 41:

    quī datur, tanti indica,

    id. ib. 4, 4, 109:

    ut quantum possit quīque liceat veneant,

    id. Men. 3, 3, 25.—
    B.
    Transf., that, in order that: Ca. Restim volo mihi emere. Ps. Quam ob rem? Ca. Quī me faciam pensilem, Plaut. Ps. 1, 1, 87:

    ut det, quī fiamus liberi,

    id. Aul. 2, 4, 31:

    facite, fingite, invenite, efficite, quī detur tibi: Ego id agam, mihi quī ne detur,

    Ter. And. 2, 1, 34 sq. —
    C.
    Indef. (only with particles of emphasis and assurance; cf. Gr. pôs, and v. Fleck. Krit. Misc. p. 28; Lorenz ad Plaut. Most. 811; Brix ad Plaut. Capt. 550), in some way, somehow, surely (ante-class.); with hercle:

    hercle quī, ut tu praedicas, Cavendumst me aps te irato,

    Plaut. Ps. 1, 5, 58:

    hercle quī multo improbiores sunt, quam a primo credidi,

    id. Most. 3, 2, 139:

    hercle quī aequom postulabat senex,

    id. Stich. 4, 1, 53; id. Men. 2, 3, 74.—With edepol:

    edepol quī te de isto multi cupiunt nunc mentirier,

    Plaut. Mil. 3, 1, 184:

    edepol quī quom hanc magis contemplo, magis placet,

    id. Pers. 4, 4, 15; id. Am. 2, 2, 144.—With at (cf. atquī), and yet, but somehow: Gr. Non audio. Tr. At pol quī audies, Plaut. Rud. 4, 3, 9; id. Am. 2, 2, 73.— With quippe: horum tibi istic nihil eveniet, quippe quī ubi quod subripias nihil est, Plaut. Aul. 2, 5, 22:

    ea nimiast ratio, quippe quī certo scio, etc.,

    id. Truc. 1, 1, 49:

    quippe quī Magnarum saepe id remedium aegritudinumst,

    Ter. Heaut. 3, 2, 27.—With ut:

    an id est sapere, ut quī beneficium a benevolente repudies?

    Plaut. Trin. 3, 2, 11:

    et eum morbum mi esse, ut quī med opus sit insputarier?

    id. Capt. 3, 4, 21; id. Bacch. 2, 3, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > quei

См. также в других словарях:

  • furia — furia …   Dictionnaire des rimes

  • furia — [ fyrja ] n. f. • 1867; mot it., dans des expr. comme furia francese ♦ Emportement enthousiaste, impétuosité. « La furia gauchiste » ( L Express, 1969). ● furia nom féminin (italien furia francese, furie française) Littéraire. Impétuosité, élan… …   Encyclopédie Universelle

  • furia — sustantivo femenino 1. (no contable) Enfado violento contra una persona o una cosa: Desahogó su furia golpeando los muebles. Aquella respuesta desencadenó la furia del director. Sinónimo: ira. 2. Persona muy irritada y colérica: El coronel se… …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • Furia — (homonymie) Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Furia, un groupe de rock John Furia, scénariste et producteur américain Furia, film de 2000 d Alexandre Aja Furia, la bande originale de ce… …   Wikipédia en Français

  • furia — / furja/ s.f. [dal lat. furia, der. di furĕre infuriare ]. 1. [stato di grande agitazione, provocato da un violento risentimento] ▶◀ e ◀▶ [➨ furore (1)]. ● Espressioni: fam., andare (o montare) su tutte le furie ▶◀ (fam …   Enciclopedia Italiana

  • Furia — bezeichnet: den Familiennamen folgender Personen: Giacomo Furia (* 1925), italienischer Schauspieler John Furia (1929–2009), US amerikanischer Drehbuchautor und Produzent Philip Furia (* 1943), US amerikanischer Autor und Literaturwissenschaftler …   Deutsch Wikipedia

  • furia — furia, hecho una furia expr. muy enfadado. ❙ «La chica se fue hecha una furia.» Juan Madrid, Las apariencias no engañan. ❙ «...se puso hecho una furia...» J. Jiménez Martín, Ligar no es pecado. ❙ «Se va a poner hecha una furia.» Andreu Martín, El …   Diccionario del Argot "El Sohez"

  • Furia — puede referirse a: Furia grupo musical de hard rock de Argentina. Un estado mental alterado de ira o demencia. En la mitología romana, las Furias son las tres deidades vengadoras. Se llaman Erinias o Euménides en la mitología griega. Furia,… …   Wikipedia Español

  • furia — (Del lat. furĭa). 1. f. Ira exaltada. 2. Acceso de demencia. 3. Persona muy irritada y colérica. 4. Actividad y violenta agitación de las cosas inanimadas. La furia del viento, del mar. 5. Prisa, velocidad y vehemencia con que se ejecuta algo. 6 …   Diccionario de la lengua española

  • furia — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż IIb, blm {{/stl 8}}{{stl 7}} gwałtowny, niedający się opanować gniew; szał, wściekłość : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dzika furia. Wpaść w furię. Robić coś z furią. <łac.> {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • fúria — s. f. 1. Manifestação de furor. 2. O máximo grau da agitação do ânimo irado. 3. Ímpeto de cólera, de raiva. 4. Ataque de loucura furiosa. 5. Mulher desgrenhada. 6. Pessoa furiosa. 7. Pessoa horrenda. 8. Violência (das coisas insensíveis). 9. … …   Dicionário da Língua Portuguesa

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»