-
1 fortuitus
fortŭītus, a, um dû au hasard, qui vient du hasard, accidentel, fortuit. - res fortuitae, Cic.: circonstances fortuites. - fortuitus cespes, Hor.: gazon naturel. - fortuitus cibus, Tac.: la première nourriture venue. - fortuita oratio, Cic.: discours improvisé. - fortuita (plur. n.): les hasards. - mare capax fortuitorum, Tac.: mer fertile en hasards.* * *fortŭītus, a, um dû au hasard, qui vient du hasard, accidentel, fortuit. - res fortuitae, Cic.: circonstances fortuites. - fortuitus cespes, Hor.: gazon naturel. - fortuitus cibus, Tac.: la première nourriture venue. - fortuita oratio, Cic.: discours improvisé. - fortuita (plur. n.): les hasards. - mare capax fortuitorum, Tac.: mer fertile en hasards.* * *Fortuitus, pen. indiff. Adiectiuum: vt Fortuitus concursus. Cic. Advenu d'adventure, Accidental, Fortuit.\Subita et fortuita oratio. Cic. Faicte soubdain, et sur le champ, sans y avoir pensé paravant.\Belli fortuita sperabantur. Tacit. Les adventures. -
2 fortuitus
fortuitus fortuitus, a, um случайный -
3 fortuitus
fortuītus, a, um [ fors I ]1) случайный, нечаянный (praesensiones, concursus C); случайно возникший ( naufragium T)2) простой, естественный ( caespes H)3) неподготовленный, импровизированный (oratio subĭta et fortuita C) -
4 fortuitus
fortuītus, a, um, mit langer Penult., wie grātuītus (v. fors), durch Zufall geschehend, -herbeigeführt, -veranlaßt, -sich treffend, zufällig (Ggstz. naturalis), a) adi.: bonum, Cic.: oratio subita et fortuita, aus dem Stegreif gehaltene (extemporierte), Cic.: sermo, zufällig gewechseltes Gespräch, Tac.: naufragium, Tac.: mors, Ggstz. coacta, Tac.: caespes, vom Zufall dargebotener (= einfacher, natürlicher) Rasenplatz, Hor.: Ggstz., ut mensis, ut dies, ut nox, hora, tempestas, quae sunt naturalia; fortuita autem sacrificia, festi dies, nuptiae, Cic. part. or. 37. – b) subst., fortuīta, ōrum, n., Zufälligkeiten, Zufälle, Tac. ann. 14, 3: u. zufällige Güter, Äußerlichkeiten, Tac. ann. 15, 48. – c) Abl. adv. fortuītō, zufällig, zufälligerweise, von ungefähr, aufs Geratewohl, Cic. u.a.: casu et fortuito, Cic.: temere ac fortuito, Cic. – Nbf. fortuītū s. bes.
-
5 fortuitus
fortuītus, a, um, mit langer Penult., wie grātuītus (v. fors), durch Zufall geschehend, -herbeigeführt, - veranlaßt, -sich treffend, zufällig (Ggstz. naturalis), a) adi.: bonum, Cic.: oratio subita et fortuita, aus dem Stegreif gehaltene (extemporierte), Cic.: sermo, zufällig gewechseltes Gespräch, Tac.: naufragium, Tac.: mors, Ggstz. coacta, Tac.: caespes, vom Zufall dargebotener (= einfacher, natürlicher) Rasenplatz, Hor.: Ggstz., ut mensis, ut dies, ut nox, hora, tempestas, quae sunt naturalia; fortuita autem sacrificia, festi dies, nuptiae, Cic. part. or. 37. – b) subst., fortuīta, ōrum, n., Zufälligkeiten, Zufälle, Tac. ann. 14, 3: u. zufällige Güter, Äußerlichkeiten, Tac. ann. 15, 48. – c) Abl. adv. fortuītō, zufällig, zufälligerweise, von ungefähr, aufs Geratewohl, Cic. u.a.: casu et fortuito, Cic.: temere ac fortuito, Cic. – Nbf. fortuītū s. bes.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fortuitus
-
6 fortuītus
fortuītus (once trisyl., Iu.), adj. [fors], happening by chance, casual, accidental, fortuitous: concursio rerum fortuitarum: caespes, H.: bonum: naufragium, Ta.: sermo, Ta.— Plur n. as subst, accidents, casualties, Ta.* * *fortuita, fortuitum ADJcasual, accidental, fortuitous, happening by chance -
7 fortuitus
-a/um adj Afortuit, accidentel -
8 fortuitus
случайный: fort. casus (1. 37 § 1 D. 3, 5. 1 7 § 8 D. 4, 4. 1. 61. D. 26, 7);fort. inoendia (1. 28 § 12 D. 48, 19);
fort. mora (1. 26 § 5 D. 40, 5), causa depositioins (1. 1 § 2 D. 16, 3);
fortuito (adv.) случайно (1. 6 § 1 D. 32. § 27 J. 2, 1. 1. 39 eod.).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > fortuitus
-
9 fortuitus
accidentally, by luck, casual -
10 fortuitus
fortŭī̆tus (i long, Hor. C. 2, 15, 17; Phaedr. 2, 4, 4; Aus. Sept. Sap. de Solon. 3; short, Petr. Poët. Sat. 135; Juv. 13, 225; Manil. 1, 182), a, um, adj. [forte; analog. with gratuitus], that takes place by chance or accident, casual, accidental, fortuitous (rare but class.):concursio rerum fortuitarum,
Cic. Top. 19, 73; cf.:concursus atomorum,
id. N. D. 1, 24, 66:concursu quodam fortuito,
id. ib. 1, 24, 66:cespes,
Hor. C. 2, 15, 17:lutum,
Petr. 135:contubernium,
Phaedr. 2, 4, 4:subita et fortuita oratio,
Cic. de Or. 1, 33, 150:bonum,
id. N. D. 3, 36, 87:praesensiones non fortuitae (shortly before: non id fortuito accidisse),
id. Div. 2, 53, 109; cf. id. ib. 2, 7, 19:clamores,
Quint. 10, 3, 30:pugna,
id. 6, 5, 10:sermo,
id. 10, 7. 13:nihil esse inordinatum atque fortuitum,
id. 1, 10, 46.—In neutr. absol.:etiam illa fortuita aderant omnia,
Quint. 6 praef. § 11;6, 1, 5: fortuitorum laus brevior,
id. 3, 7, 12:nihil tam capax fortuitorum quam mare,
Tac. A. 14, 3; 15, 48.—Hence, adv.: fortŭī̆to (post-class. access. form fortŭī̆tu, Lact. 1, 2; Vulg. Num. 35, 22. Also found in some MSS. and edd. in Plaut. Aul. 2, 1, 41; cf. Madv. ad Cic. Fin. 5, 11, 33; Hand, Turs. II. 743; but Ellendt defends it, ad Cic. de Or. 1, 24, 111), by chance, accidentally, fortuitously, casually (very freq.;syn.: casu, forte, temere): ut mihi ne in deum quidem cadere videatur, ut sciat, quid casu et fortuito futurum sit,
Cic. Div. 2, 7, 18:non enim temere nec fortuito sati et creati sumus,
id. Tusc. 1, 49, 118:temere ac fortuito,
id. Or. 55, 186; id. Off. 1, 29, 103; Liv. 2, 28, 1;reversing the order: partitio non est fortuito nec temere facta,
Cic. Sull. 4; 13:non fortuito sed consilio,
id. Rep. 2, 16 fin.:non fortuito aut sine consilio,
Caes. B. G. 7, 20, 1: donata consulto, non fortuito nata, Cic. [p. 773] Leg. 1, 8, 25:immoderate et fortuito,
id. Univ. 13:sive major aliqua causa atque divinior hanc vim ingenuit: sive hoc ita fit fortuito,
id. Fin. 5, 11, 33:quod verbum tibi non excidit fortuito: scriptum, meditatum, cogitatum attulisti,
id. Phil. 10, 2 fin.:fortuito in sermonem incidisse,
id. de Or. 1, 24, 111; cf.:fortuito aliquid concluse apteque dicere,
id. Or. 53, 177. -
11 fortuitu
fortuītū, Abl., m. (fortuitus; vgl. Prisc. 15, 24) = fortuito (s. fortuītus), Plaut. 263 cod. B. Plin. 8, 57 D. (Mayh. fortuitis). Solin. 2, 48 u. 30, 7 M. Lact. u.a. Spät. (s. Bünem. Lact. 1, 2, 1 u. 5, 20, 14. Muncker Hyg. astr. 2, 20. p. 393). – / In Hdschrn. des Cornificius, des Cicero u.a. oft Variante von fortuito, s. Hand Turs. 2, 742 sq. Madvig Cic. de fin. 5, 33.
-
12 fortuitu
fortuītū, Abl., m. (fortuitus; vgl. Prisc. 15, 24) = fortuito (s. fortuitus), Plaut. 263 cod. B. Plin. 8, 57 D. (Mayh. fortuitis). Solin. 2, 48 u. 30, 7 M. Lact. u.a. Spät. (s. Bünem. Lact. 1, 2, 1 u. 5, 20, 14. Muncker Hyg. astr. 2, 20. p. 393). – ⇒ In Hdschrn. des Cornificius, des Cicero u.a. oft Variante von fortuito, s. Hand Turs. 2, 742 sq. Madvig Cic. de fin. 5, 33.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fortuitu
-
13 fortuita
fortuīta, ōrum n. [ fortuitus ]случайности T; случайные блага, дары случая T -
14 fortuito
fortuītō [ fortuitus ]случайно, нечаянно, неожиданно (casu et f. C) -
15 jactus
I a, um part. pf. к jacio II jactus, ūs m. [ jacio ]1) бросание, кидание, метание (sagittarum Sol; fulmĭnum C, T); бросок (tesserarum prospĕrus j. L)fortuītus j. vocis VM — невольное высказываниеteli j. V — расстояние выстрела, дальность полёта дротикаintra lapĭdis jactum Ap — не дальше, чем на расстояние брошенного камня2) падение, опускание, погружение ( in mare T)radiorum j. PM — лучеиспускание -
16 concursus
concursus, ūs, m. (concurro), I) das Zusammenlaufen, der Auflauf, auch der tumultuarische (vgl. Benecke Cic. Deiot. 28), c. hominum in forum, Cic.: magni domum concursus ad Afranium fiebant, alles strömte zum Hause des A. hin, Caes.: ad curiam concursus fit plebis, Liv.: concursum (hominum) facere, einen Aufl. erregen, verursachen, Cic. u. Liv., od. concursum facere, einen Aufl. machen, Liv.: concursus fiunt ex agris, Cic. – dah. a) das Zusammenlaufen, -strömen mehrerer Gewässer, aquarum, Curt.: torrentium, Curt.: quinque amnium in unum confluens c., Plin. – b) das Herbeieilen mitwirkender Abstr., die Mithilfe, Mitwirkung, honestissimorum studiorum, Cic. de fin. 2, 111. – II) das Zusammen-, Aufeinandertreffen, A) das vereinigende, c. quidam fortuitus (corpusculorum, der Atome), Cic.: lunae solisque, Cels. – c. oris, das unwillkürliche Zusammengehen, Sich-Schließen des Mundes, Quint. – c. verborum asper et hiulcus, Cic.: vocalium c., Quint. – B) prägn., das Zusammenrennen, harte Zusammentreffen, der Zusammenstoß, 1) das zufällige, caeli (v. Donner), Ov.; vgl. concursu eodem natus tonitrus, Lucr. – bes. oft navium c. (bei Seesturm, Nebel, in der Schlacht usw.), Caes. u.a. – 2) das absichtliche feindl. Zusammentreffen, das Aufeinanderrennen zum Kampf, Zusammentreffen, der Angriff, Anlauf, die Attacke, c. utriusque exercitus, Caes.: in concursu proelii, Nep.: im Bilde, non posse sustinere concursum omnium philosophorum, Cic. – v. Abstr., ex rationis et firmamenti conflictione et quasi concursu, Cic. – u. vom An- od. Hereinstürmen von Zuständen über jmd., c. calamitatum, Cic.: c. occupationum, der Sturm, Trubel, Cic. – als jurist. t. t., die Konkurrenz zweier Rechtsansprüche, concursu, per concursum, ICt.
-
17 fortuite
fortuītē, Adv. (fortuitus), zufällig, Gloss. II, 73, 11.
-
18 fortuito
fortuītō, Adv., s. fortuītus.
-
19 iactus
iactus, ūs, m. (iacio), das Werfen, I) im allg.: das Werfen, Schleudern, der Wurf, fulminum iactus (Sing.), Tac.: fulminum iactus (Plur.), Cic.: telorum i., Val. Max.: iactus (Plur.) sagittarum, Abschießen, Solin.: ad teli iactum pervenire, auf Schußweite, Curt.: intra teli iactum, innerhalb der Schußweite, Verg.; Ggstz. extra teli iactum, Curt.: extra omnem teli iactum, Sen.: iactu se dedit aequor in altum, schwang sich hinab usw., Verg.: übtr.: fortuitus iactus vocis, die zufällig ausgestoßene Äußerung, Val. Max. 1, 5, 9. – II) insbes.: 1) als t. t. des Würfelspiels, das Werfen, der Wurf, u. meton., der Wurf = die geworfenen Zahlen, talorum iactus (Sing. u. Plur.), Prop. 3, 10, 27. Ov. art. am. 3, 353: tesserarum prosper iactus, Liv. 4, 17, 3: extremus ac novissimus iactus, Tac. Germ. 24: quasi quom ludas tesseris, si illud quod maxume opus est iactu non cadit, Ter. adelph. 740: ob iactum (Venerium) cantharo mulsum date, Plaut. asin. 906. – 2) das Auswerfen des Netzes; dah. meton. der Wurf, Zug, Fang = alle auf einmal gefangenen Fische, retis, ICt., u. absol., Val. Max. 4, 1. ext. 7. – 3) das Wegwerfen; dah. meton., das Weggeworfene, der Wegwurf, inter purgamenta et iactus cenantium, Sen. contr. 9, 2 (25), 4. – 4) das Überbordwerfen, a) eig.: mercium, ICt.: iactu decīdere (sich abfinden) cum ventis, Iuven.: iactum mercium facere, über Bord werfen, ICt. – b) meton., das über Bord Geworfene, iactum ex nave factum ferre, ICt. – 5) das Aufwerfen, aggeris, Vulg. Ezech. 17, 17.
-
20 naturalis
nātūrālis, e (natura), I) zur Geburt gehörig, 1) im allg., Geburts-, loca, Geburtsteile, -glieder, Colum. – subst., nātūrāle, is, n., Geburtsteil, -glied, Cels., gew. im Plur., Cels., Iustin. u.a. – 2) insbes., durch Geburt geworden: a) leiblich (Ggstz. adoptivus), filius, Liv. u. Suet.: nepos, Suet.: avus, Vell. u. ICt.: filia, Corp. inscr. Lat. 2, 1213 (aber Cic. Phil. 3, 15 jetzt naturā pater). – b) außerehelich (Ggstz. legitimus), pater, frater, soror, ICt. – II) zur Natur gehörig, natürlich, Natur-, 1) von Natur entstanden, natürlich (Ggstz. fortuitus, s. Cic. part. or. 37), moles, Caes.: saxum, Colum.: situs (Veiorum), Liv.: aquae naturales, naturali virtute medentes, Cael. Aur.: naturalia lavacra calidiora, Th. Prisc.: dah. von der Natur verliehen, natürlich, angeboren, motus, Cic.: notio, Cic.: bonitas, Nep.: sensus (Gefühl), Ambros.: alci naturale est mit folg. ut u. Konj., es ist bei jmd. ein Naturfehler, daß er usw., Plin. 11, 144. – neutr. subst.: a) ein natürliches Bedürfnis, per simulationem naturalis cuiusdam urgentis, unter dem Vorgeben, ein drängendes nat. Bed. zu befriedigen, Amm. 30, 1, 20. – b) eine natürliche Gabe od. Anlage, si quid naturale forte non habeant, Cic. de or. 1, 117. – 2) den Gesetzen der Natur gemäß, naturgemäß, natürlich, causae, Tac.: mors, Plin.: condicio fatorum, Iustin.: dies (Ggstz. dies civilis), Censor. – naturale est m. folg. ut u. Konj., Sen. ep. 116, 2 u. ad Polyb. 18, 7. Plin. 17, 12. Plin. ep. 4, 17, 3. – neutr. pl. subst., naturalia anteponantur non naturalibus, das Natürliche dem nicht Natürlichen, Cic. top. 69: sapiens causas naturalium et quaerit et novit, Sen. ep. 88, 26. – 3) die Natur betreffend, quaestiones, Cic.: philosophia, Naturphilosophie, Gell.: pars sapientiae, Naturlehre, Quint. – 4) natürlich = wirklich, im Gegensatz zum Erdichteten, philosophi duos Ioves fecerunt, unum naturalem, alterum fabulosum, Lact. 1, 11, 37. – / Superl. naturalissimus, Chalcid. Tim. 35 in.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
fortuitus — index coincidental, fortuitous Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
Casus fortuitus — Casus Ca sus, n. [L.] An event; an occurrence; an occasion; a combination of circumstances; a case; an act of God. See the Note under {Accident}. [1913 Webster] {Casus belli}, an event or combination of events which is a cause war, or may be… … The Collaborative International Dictionary of English
ad vim majorem vel ad casus fortuitus non tenetur quis, nisi sua culpa intervenerit — /abd vim majoram vel id keysas fart(y)uwatas non taniytar kwis, naysay s(y)iiwa kalpa intarvanirat/ No one is held to answer for the effects of a superior force, or of accidents, unless his own fault has contributed … Black's law dictionary
casus fortuitus — /keysas fortyuwatas/ An inevitable accident, a chance occurrence, or fortuitous event. A loss happening in spite of all human effort and sagacity … Black's law dictionary
casus fortuitus non est sperandus, et nemo tenetur devinare — /keysas fortyuwatas non est sparindas, et niymow taniytar devaneriy/ A fortuitous event is not to be expected, and no one is bound to foresee it … Black's law dictionary
casus fortuitus non est supponendus — /keysas fortyuwatas non est sapanendas/ A fortuitous event is not to be presumed … Black's law dictionary
ad vim majorem vel ad casus fortuitus non tenetur quis, nisi sua culpa intervenerit — /abd vim majoram vel id keysas fart(y)uwatas non taniytar kwis, naysay s(y)iiwa kalpa intarvanirat/ No one is held to answer for the effects of a superior force, or of accidents, unless his own fault has contributed … Black's law dictionary
casus fortuitus — /keysas fortyuwatas/ An inevitable accident, a chance occurrence, or fortuitous event. A loss happening in spite of all human effort and sagacity … Black's law dictionary
casus fortuitus non est sperandus, et nemo tenetur devinare — /keysas fortyuwatas non est sparindas, et niymow taniytar devaneriy/ A fortuitous event is not to be expected, and no one is bound to foresee it … Black's law dictionary
casus fortuitus non est supponendus — /keysas fortyuwatas non est sapanendas/ A fortuitous event is not to be presumed … Black's law dictionary
casus fortuitus — Same as cas fortuit … Ballentine's law dictionary