fateor+et+prae+me+fero

1) впереди, вперёд (ire p. Pl, Ter)

2) в сравнении, против

1) впереди, перед (p. se mittere Sl; pugionem p. se ferre C)

2) по сравнению с

3) преим. в отриц. предлож. из-за, от (p. lacrimis scribere non posse C)

1) нахождения впереди ( praecedo)

2) упреждения ( praecipio)

3) преждевременности ( praecanus)

4) высокой или высшей степени ( praecalidus)

fătĕor, fassus, 2 (archaic inf. praes. faterier, Hor. Ep. 2, 2, 148), v. dep. a. [from the root PHA, phaô, fari], to confess, own, grant, acknowledge.

Prop. (freq. and class.; syn.: confiteor, profiteor); construed for the most part with acc. and inf. as object; rarely with the acc., de, or absol.

With acc.:

si verum mihi eritis fassae, vinclis exsolvemini,

Plaut. Truc. 4, 3, 10: so,

verum fateri,

Plin. 27, 1, 1, § 2; Curt. 6, 3:

ut verius fatear,

Eum. Grat. Act. 1:

quid fatebor?

Plaut. Capt. 3, 4, 3; 2, 2, 67:

multi in tormentis mori maluerunt falsum fatendo quam infitiando dolere,

Cic. Part. 14, 50:

peccatum, culpam,

Ov. Tr. 1, 315; Hor. S. 2, 4, 4:

delicta,

Ov. M. 4, 685:

mores suos,

Quint. 10, 1, 100:

sensus suos,

Ov. H. 21, 204:

paupertatem,

id. M. 8, 634 et saep.—Prov.:

fatetur facinus, si quis judicium fugit,

Pub. Syr. 174 Rib.—

With acc. and inf. as object:

fateor atque etiam profiteor et prae me fero, te, etc.,

Cic. Rab. Perd. 5, 17:

me despexe ad te per impluvium tuum, Fateor,

Plaut. Mil. 2, 6, 73:

fateor eam esse importunam,

id. As. 1, 1, 47:

si quis contra rem publicam se amici causa fecisse fateatur,

Cic. Lael. 12, 40: qui se debere fateantur, *Caes. B. C. 3, 20, 3:

cum se Cicero ab illis plurimum fateatur adjutum,

Quint. 10, 1, 40:

fateor me duci ventre,

Hor. S. 2, 7, 37:

jura inventa metu injusti fateare necesse est,

id. ib. 1, 3, 111; id. Ep. 2, 1, 85:

hominum igitur causa eas rerum copias comparatas fatendum est,

Cic. N. D. 2, 63, 158.—With ellips. of acc.:

fateor peccavisse,

Plaut. Most. 5, 2, 18:

non didici sane nescire fateri,

Hor. A. P. 418.—With two acc.:

cum se servum fateatur tuum,

Ter. Eun. 5, 2, 24:

eum (i. e. Jovem) ipsi lapides hominem fatebuntur,

Lact. 1, 11, 28:

fassus hujus se spectaculi debitorem,

Sen. Contr. 1, 1, 11.—

With de:

cum de facto turpi aliquo aut inutili aut utroque fateatur,

Cic. Inv. 2, 26, 77.—

Absol.:

ita libenter confitetur, ut non solum fateri, sed etiam profiteri videatur,

Cic. Caecin. 9, 24: Me. Est tibi nomen Menaechmo? M. Fateor, Plaut. Men. 5, 9, 48:

leno sum, fateor,

Ter. Ad. 2, 1, 34:

non potest sine malo fateri,

id. Eun. 4, 4, 47:

qui a Naevio vel sumpsisti multa, si fateris, vel, si negas, surripuisti,

Cic. Brut. 19, 76; cf. Quint. 5, 12, 13:

nulline faterier audes?

Hor. Ep. 2, 2, 148:

in fatendo lenis et summissa (vox),

Quint. 11, 3, 63:

ad fatendum impulsus,

id. 5, 13, 46:

da veniam fasso,

Ov. P. 4, 2, 23; parenthetically: [p. 729] fateor, Plaut. Aul. 4. 4, 16:

fatebor enim,

Verg. E. 1, 31; id. A. 4, 20; Ov. M. 9, 362 al.—

Transf.

In gen., to discover, show, indicate, manifest (rare; not in Cic.): Laterensis nostri et fidem et animum singularem in rem publicam semper fatebor, bear witness to, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 4; Quint. 1, 6, 23:

innocentem fuisse patrem fatetur,

id. 7, 1, 56; 1, 10, 37:

utque sedet vultu fassus Telamonius iram,

Ov. Tr. 2, 525:

patinarum calore pisces vitalem motum fateri,

Plin. 9, 57, 83, § 177:

mors sola fatetur, Quantula sint hominum corpuscula,

Juv. 10, 172; 15, 132:

properabo fateri, quae, etc.,

id. 3, 59:

Belus amnis non nisi refuso mari harenas fatetur,

Plin. 36, 26, 65, § 190.—

In gram. lang.:

fatendi modus,

the indicative, Quint. 1, 6, 7; Varr. L. L. 8, 5, 8.

In pass. signif.:

hunc (agrum) excipere nominatim, qui publicus esse fateatur,

Cic. Agr. 2, 21, 57 (dub.).—

Impers.:

vulgo fatebatur, utique minorem eum legasse,

Dig. 30, 1, 39, § 6.

fateor, fassus sum, ērī (zu fari, φατίζω), I) bekennen, gestehen, einräumen, zugeben, (Ggstz. infitias ire, infitiari, negare), verum, Curt. (u. bes. parenthet. si verum fateri volumus, Cic. u. Curt.): culpam suam, Quint.: peccatum, Hor. u. Liv.: haec ego non ferro non igne coactus fatebor, Prop. – m. de u. Abl., de facto turpi aliquo, Cic.: de se, Liv. u. Curt. – m. dopp. Acc., eum (Iovem) ipsi lapides hominem fatebuntur, Lact. 1, 11, 28: fassus huius se spectaculi debitorem, Sen. contr. 1, 1. § 11. – m. Acc. u. Infin., et me despexe (despexisse) ad te per impluvium tuom fateor, Plaut.: si quis se amici causā fecisse fateatur, Cic.: fatetur se peccasse, Curt.: quam ob rem fateor atque etiam profiteor et prae me fero te ex illa crudeli actione meo consilio esse depulsum, Cic. – m. folg. indir. Fragesatz, quae deinde agitet fortuna, fateri (hortor), Verg.: boni medici est fateri, quantus in hac ipsa metus sit, Cels. – absol., si fateris (Ggstz. si negas), Cic.: in fatendo lenis et summissa (vox), Quint.: ad fatendum impulsus, Quint.: ignosce fatenti, Tibull.: da veniam fasso, Ov. – parenthet., fateor, Komik. u. Ov.: nam fateor, Ov.: fatebor enim, denn ich will es nur gestehen, Verg. – II) übtr., zu erkennen geben, bekennen, beurkunden, an den Tag legen, verraten, iram vultu, Ov.: animum, Ov.: se suasque flammas, Ov.: arenas, Plin.: motum vitalem,

————

Plin.: modus fatendi, der Indikativ, Varro u. Quint. – m. folg. Acc. u. Infin., plures invenias, qui dialecticae similem (esse) quam qui rhetoricae fateantur hanc artem, Quint.: ultro omnes laeti instigant meritamque (esse) fatentur, Val. Flacc.: nil oriturum alias nil ortum tale fatentes (arae), Hor.: et iam ipse hominum color ab alio venire (eos) caelo fatebatur, Flor. – m. folg. indir. Fragesatz, Flor. 2, 6, 39. Iuven. 10, 172. ⇒ Passiv, qui (ager) publicus esse fateatur, Cic. de lege agr. 2, 57: vulgo fatebitur (wird man einräumen müssen) utique minorem (fundum) eum legasse, si etc., Ulp. dig. 30, 39. § 6. – Parag. Infin. faterier, Hor. ep. 2, 2, 148.

prŏfĭtĕor, fessus, v (old form of the inf. PROFITEREI, and of the imper. PROFITEMINO, several times in the Tab. Her, in Haubold, Mon. Leg. p. 99 sq.), v. dep. a. [pro-fateor], to declare publicly, to own freely, to acknowledge, avow, confess openly, profess (class.).

In gen.

Absol.:

neque vis tuā voluntate ipse profiteri,

Plaut. Men. 4, 2, 80:

ita libenter confitetur, ut non solum fateri, sed etiam profiteri videatur,

Cic. Caecin. 9, 24:

fateor atque etiam profiteor et prae me fero,

id. Rab. Perd. 5, 17.—

With acc.:

profiteri et in medium proferre aliquid,

Cic. Fin. 2, 23, 76:

cur ea non profitenda putabas?

Ov. H. 21, 129.—

With obj. clause:

profitentur Carnutes, se nullum periculum recusare,

Caes. B. G. 7, 2; Cic. N D. 1, 5, 12.—

With de:

de parricidio professum,

Suet. Calig. 12:

de semet professo,

id. Dom. 8.—

In partic.

Profiteri se aliquem, to declare one's self or profess to be something:

profiteri se grammaticum,

Cic. Tusc. 2, 4, 12; Poët. ap. Auct. Her. 2, 26, 42;

profiteri se patrem infantis,

Suet. Calig. 25:

se legatum,

id. Galb. 10:

se candidatum consulatūs,

id. Aug. 4:

professus amicum,

Hor. Ep. 1, 18, 2.—With esse:

triduo me jure consultum esse profitebor,

Cic. Mur. 13, 28:

me omnium provinciarum defensorem esse profitebor,

id. Verr. 2, 3, 93, § 217.—

Profiteri aliquid, to profess an art, science, etc.:

profiteri philosophiam,

to declare one's self a philosopher, Cic. Pis. 29, 71; medicinam, to profess medicine, to practise as a physician, Cels. praef.; Suet. Caes. 42;

jus,

Ov. A. A. 3, 531.—In pass.:

rem non professam apud nos tenemus,

Quint. Decl. 341. — Absol.: profiteri, to be a teacher or professor (post-Aug.):

cum omnes qui profitentur, audiero,

Plin. Ep 2, 18, 3:

translatus est in Siciliam, ubi nunc profitetur,

id. ib. 4, 11, 14.—

Profiteri indicium, to give evidence, make a deposition against accomplices:

multis hortantibus indicium profitetur,

Sall. J. 35, 6; Hirt. B. Afr 55, Curt. 8, 6, 23; Plin. Ep. 3, 16, 9:

summum supplicium decernebatur, ni professus indicium foret,

Tac. A. 6, 3.—

To offer freely, propose voluntarily, to promise: quis profitetur? who volunteers? Plaut Capt. 3, 1, 20:

se ad eam rem adjutorem,

Caes. B. G. 5, 38:

ego vero tibi profiteor atque polliceor eximium et singulare meum studium in omni genere officii,

Cic. Fam. 5, 8, 4:

si vos in eam rem operam vestram profitemini,

id. Rosc. Am. 53, 153:

Varro profitetur se alterā die ad colloquium venturum,

Caes. B. C. 3, 19:

sumunt gentiles arma professa manus,

arms that promise a combat, Ov. F. 2, 198: magna, Hor A. P. 14; Ov. F. 5, 351:

grandia,

Hor. A. P. 27.—

To disclose, show, display, make a show of; dolorem, Just. 8, 5, 11:

sola Jovem Semele vidit Jovis ora professum,

Nemes. Ecl. 3, 22:

vitate viros cultum formamque professos,

Ov. A A. 3, 433.—

To make a public statement or return of any thing (as of one's name, property, business, etc.):

censum (one's estate),

Ulp. Fragm. 1, 8;

Tab. Her. in Haubold, Mon. Leg. p. 99 sq. (q. v.): ut aratores jugera sationum suarum profiterentur,

Cic. Verr. 2, 3, 15, § 38:

apud decemviros, quantum habeat praedae,

id. Agr. 2, 22, 59:

greges ovium ad publicanum,

Varr. R. R. 2, 1:

frumentum, Liv 4, 12: furtum,

Quint. Decl. 341:

rem alienam,

id. ib. 341:

rem apud publicanum,

id. ib. 359; Dig. 39, 4, 16, § 12.— Absol.:

ne decipiat (publicanus) profiteri volentes,

Dig. 39, 4, 19, § 6; Vulg. Luc. 2, 3 and 5:

nomen,

to give in one's name, announce one's self, Liv. 26, 18; also without nomen:

Catilina prohibitus erat petere consulatum, quod intra legitimos dies profiteri nequiverit,

Sall. C. 18, 3:

nam et quaesturam petentes, quos indignos judicavit, profiteri vetuit,

Vell. 2, 92, 3: professae (sc. feminae), i. e. common prostitutes, who had to give in their names to the aedile, Ov. F. 4, 866.— Trop.:

in his nomen suum profitetur,

among these he reckons himself, Ter. Eun. prol. 3.—Hence, prŏ-fessus, a, um, P. a., in passive signif., known, manifest, confessed ( poet. and in post-Aug. prose):

culpa professa,

Ov. Am. 3, 14, 6:

dux,

Just. 8, 4, 4.—Ex or de professo, openly, avowedly, intentionally, professedly:

non ex professo eam (potentiam) non petere,

Sen. Ep. 14, 8:

vir ex professo mollis, Macr S. 2, 9.—De professo (postclass.): ac ne id quidem de professo audet,

openly, App. Mag. p. 274, 11.