Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

famae+n+f

  • 101 mendacium

    mendācĭum, ii, n. [mendax], a lie, untruth, falsehood.
    I.
    Lit. (class.):

    dicere alicui mendacium de re aliquā,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 33:

    mendacio fallere,

    Cic. Mur. 30, 62:

    vatum,

    Ov. F. 6, 253:

    famae,

    id. ib. 4, 311:

    immensa spirant mendacia,

    Juv. 7, 111:

    Titiae meae, cum quā sine mendacio vixi,

    i. e. honestly, without hypocrisy, Dig. 34, 2, 36:

    prophetāsti mendacium,

    Vulg. Jer. 20, 6; cf. id. ib. 27, 10:

    credere mendacio,

    to believe a lie, id. 2 Thess. 2, 11.—
    B.
    Esp., a fable, fiction (opp. historic truth):

    poëtarum,

    Curt. 3, 1, 4.—
    II.
    Transf., of things, a counterfeit (post-Aug.):

    neque est imitabilior alia mendacio vitri,

    Plin. 37, 8, 33, § 112; 35, 6, 29, § 48.

    Lewis & Short latin dictionary > mendacium

  • 102 morsus

    1.
    morsus, a, um, Part., from mordeo.
    2.
    morsus, ūs, m. [mordeo], a biting, a bite.
    I.
    Lit.: contra avium minorum morsus munitur vallo aristarum. Cic. Sen. 15, 51:

    serpentis,

    id. Fat. 16, 36:

    morsu apprehendere,

    to bite, Plin. 11, 24, 28, § 84:

    morsibus insequi,

    Ov. M. 13, 568:

    morsu appetere,

    Tac. H. 4, 42:

    nec tu mensarum morsus horresce futuros,

    the eating, Verg. A. 3, 394:

    mucida frusta farinae... non admittentia morsum,

    Juv. 5, 69:

    vertere morsus Exiguam in Cererem penuria adegit edendi,

    their bites, their teeth, id. ib. 7, [p. 1167] 112; so,

    zonam morsu tenere,

    by the teeth, Juv. 14, 297.—
    B.
    Transf.
    1.
    A catching hold; and, concr., that which takes hold, a catch (of a buckle, etc.; poet.):

    quā fibulā morsus Loricae crebro laxata resolverat ictu,

    Sil. 7, 624:

    roboris,

    i. e. the cleft of the tree which held fast the javelin, Verg. A. 12, 782:

    patulis agitatos morsibus ignes spirent,

    Grat. Falisc. 270.—
    2.
    Sharpness of flavor, sharp taste, pungency:

    nec cibus ipse juvat morsu fraudatus aceti,

    Mart. 7, 25, 5:

    marinus,

    acrid quality, Plin. 36, 26, 65, § 191:

    et scabros nigrae morsu rubiginis enses,

    i. e. a corroding, consuming, Luc. 1, 243.—
    II.
    Trop., a bite, sting, pain, vexation, etc.:

    (carmina) odio obscuro morsuque venenare,

    a malicious attack, Hor. Ep. 1, 14, 38:

    perpetui curarum morsus,

    gnawings, pains, Ov. P. 1, 1, 73:

    doloris,

    a bite, sting, Cic. Tusc. 4, 7, 15:

    libertatis intermissae,

    id. Off. 2, 7, 24:

    dubiā morsus famae depellere pugnā,

    Sil. 2, 271.

    Lewis & Short latin dictionary > morsus

  • 103 murmur

    murmur, ŭris, n. (m.: murmur fit verus, Varr. ap. Non. 214, 14) [Sanscr. marmara, susurrus, murmur, and the Greek mormurô and murmurô], a murmur, murmuring; a humming, roaring, growling, grumbling; a rushing, crashing, etc. (class.;

    syn.: fremitus, strepitus, fragor, stridor, susurrus): murmur populi,

    Liv. 45, 1: serpitque per agmina murmur. Verg. A. 12, 239:

    quanto porrexit murmure panem,

    Juv. 5, 67.—Of prayer, a low, indistinct tone:

    quos ubi placavit precibus et murmure longo,

    Ov. M. 7, 251; Juv. 10, 290.—Of the humming of bees:

    strepit omnis murmure campus,

    Verg. A. 6, 709.—Of the roar of a lion, Mart. 8, 55, 1;

    of the tiger: tigridis Hyrcanae jejunum murmur,

    Stat. Th. 12, 170.—Of inanimate things, a murmur, roar, rushing, crashing, crash, rumbling:

    nam et odor urbanitatis, et mollitudo humanitatis, et murmur maris, et dulcedo orationis sunt ducta a ceteris sensibus,

    Cic. de Or. 3, 40, 161:

    dare,

    to roar, Lucr. 6, 142:

    magno misceri murmure caelum,

    Verg. A. 4, 160:

    ventosum,

    the rushing wind, id. E. 9, 58.—Of thunder:

    exanimes primo murmure caeli,

    Juv. 13, 224.—Of a volcanic mountain:

    Aetnaei verticis,

    Suet. Calig. 51.—Of an earthquake, a roaring, rumbling:

    praecedit sonus, alias murmuri similis, alias mugitibus, aut clamori humano, armorumve pulsantium fragori,

    Plin. 2, 80, 82, § 193.—Of wind-instruments:

    cornuum,

    the sound, Hor. C. 2, 1, 17: inflati buxi, of the tibia, Ov. M. 14, 537:

    aurium,

    a singing in the ears, Plin. 28, 7, 21, § 75 (Jahn, animalia).— Trop.:

    contemnere murmura famae,

    Prop. 2, 5, 29; of a muttering, rebellious murmur:

    contra Dominum,

    Vulg. Exod. 16, 7; id. Act. 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > murmur

  • 104 nudus

    nūdus, a, um, adj. [for nugdus; root nag-, nig-, to make bare; Sanscr. nagna, naked; cf. Germ. nackt; Eng. naked], naked, bare, unclothed, uncovered, exposed.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    membra nuda dabant terrae,

    Lucr. 5, 970 Lachm. N. cr. (not nudabant):

    tamquam nudus nuces legeret, in ventrem abstulisse,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    nudus membra Pyracmon,

    Verg. A. 8, 425:

    nuda pedem,

    Ov. M. 7, 183:

    capite nudo,

    bareheaded, Sall. J. 94, 1:

    pedibus nudis,

    Hor. S. 1, 8, 24:

    costae nudae tegmine,

    Sil. 5, 449.—Esp., without the toga, in one's tunic:

    nudus ara, sere nudus,

    Verg. G. 1, 299; Petr. 92; Aur. Vict. Vir. Illustr. 17; cf. Drak. ad Liv. 3, 26, 9.— Unarmed, unprotected:

    in maximo metu nudum et caecum corpus ad hostes vortere,

    his defenceless back, Sall. J. 107, 1; Liv. 5, 45, 3.—Prov.: vestimenta detrahere nudo, i. e. to get something out of one who has nothing, or to draw blood from a stone, Plaut. As. 1, 1, 79.—Of things:

    silex nuda,

    not covered with turf, Verg. E. 1, 15:

    ensis,

    id. A. 12, 306:

    sedit humo nudā,

    Ov. M. 4, 261:

    et quodcumque jacet nudā tellure cadaver,

    on the bare ground, unburied, Luc. 6, 550; so of unburied bodies, id. 8, 434; Stat. Th. 8, 73:

    nudum nemus,

    leafless, Sen. Herc. Oet. 281.—
    (β).
    With gen.:

    loca nuda gignentium,

    bare of vegetation, Sall. J. 79, 6:

    nudus Arboris Othrys,

    Ov. M. 12, 512. —
    B.
    In partic.
    1.
    Stripped, spoiled, vacant, void, deprived, or destitute of, without.
    (α).
    With abl.:

    urbs nuda praesidio,

    Cic. Att. 7, 13, 1:

    praesidiis,

    Liv. 29, 4, 7:

    nudus agris, nudus nummis,

    Hor. S. 2, 3, 184:

    nudum remigio latus,

    id. C. 1, 14, 4; Sil. 16, 46.—
    (β).
    With ab:

    Messana ab his rebus sane vacua atque nuda est,

    Cic. Verr. 2, 4, 2, § 3.—
    (γ).
    With gen.:

    mors famae nuda,

    Sil. 4, 608.—
    (δ).
    Absol.:

    heri quod homines quattuor In soporem conlocāstis nudos,

    Plaut. Am. 1, 1, 147:

    partem istam subselliorum nudam atque inanem reliquerunt,

    Cic. Cat. 1, 7, 16.—
    2.
    Poor, needy, destitute, forlorn:

    quem tu semper nudum esse voluisti,

    Cic. Fl. 21, 51:

    senecta,

    Ov. H. 9, 154:

    senectus,

    Juv. 7, 35:

    quis tam nudus, ut, etc.,

    id. 5, 163:

    sine amicis, sine hospitibus, plane nudum esse ac desertum,

    Cic. Verr. 2, 4, 66, § 148.—
    II.
    Transf.
    A. 1.
    In gen., bare, mere, pure, simple, sole, alone, only:

    nuda ista si ponas, judicari qualia sint non facile possim,

    Cic. Par. 3, 2, 24:

    ira Caesaris,

    Ov. Tr. 3, 11, 17:

    locorum nuda nomina,

    Plin. 3, praef. §

    2: virtus nudo homine contenta est,

    Sen. Ben. 3, 18, 2:

    nuda rerum cognitio,

    Plin. Ep. 5, 8, 4:

    nuda virtus,

    Petr. 88: nudā manu captare fontem, i. e. without a cup, Sen. Hippol. alt. 519.—So freq. in jurid. Lat.:

    nudo animo adipisci quidem possessionem non possumus: retinere tamen nudo animo possumus,

    Paul. Sent. 5, tit. 2:

    etiam nudus consensus sufficit obligationi,

    Dig. 44, 7, 51; Gai. Inst. 3, 154.—
    2.
    Esp., in phrases.
    (α).
    Nudum pactum, a bare agreement, i. e. a contract without consideration:

    ex nudo enim pacto inter cives Romanos actio non nascitur,

    Paul. Sent. 2, 14, 1.—
    (β).
    Nudum jus, an unexecuted right:

    qui nudum jus Quiritium in servo habet, is potestatem habere non intellegitur,

    Gai. Inst. 1, 54; 3, 166.—
    B.
    In partic.
    1.
    Simple, unadorned:

    Commentarii (Caesaris) nudi sunt, recti et venusti, omni ornatu orationis tamquam veste detractā,

    Cic. Brut. 75, 262:

    brevitas nuda atque inornata,

    id. de Or. 2, 84, 341:

    quoniam dicendi facultas non debeat esse jejuna atque nuda,

    id. ib. 1, 50, 218:

    nuda et velut incompta oratio,

    Quint. 8, 6, 41; cf. id. 2, 4, 3; Ov. A. A. 3, 747:

    sedit humo nudā, nudis incompta capillis,

    Ov. M. 4, 261.—
    2.
    Undisguised, unadorned, not veiled or obscured:

    veritas,

    Hor. C. 1, 24, 7:

    nudissima veritas,

    Cael. Aur. Chron. 1, 5, 176:

    simplex ac nuda veritas,

    Lact. 3, 1, 3: nuda verba, unveiled, i. e. obscene words, Plin. Ep. 4, 14, 4.—Hence, adv.: nūdē, nakedly, simply (post-class.):

    aliquid tradere breviter ac nude,

    Lact. 3, 1, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > nudus

  • 105 obficio

    offĭcĭo ( obf-), ēci, ectum, 3, v. n. and a. [ob-facio], to come in the way of, to hinder, oppose, thwart, obstruct (class.; syn. obsto).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    nunc quidem paululum, inquit, a sole: offecerat videlicet apricanti,

    hindered him from sunning himself, stood before him so as to intercept the sunshine, Cic. Tusc. 5, 32, 92: luminibus, to obstruct one's light:

    jus vel altius tollendi aedes aut non tollendi, ne luminibus vicini officiatur,

    Gai. Inst. 2, 31; Dig. 8, 2, 2; 10; 23;

    39, 1, 5 et saep.—So, in a fig.: nec mentis quasi luminibus officit altitudo fortunae et gloriae,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    demoliri ea, quorum altitudo officeret auspiciis,

    id. Off. 3, 16, 66:

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    intervening before, id. N. D. 2, 19, 49:

    cum alii in angustiis ipsi sibi properantes officerent,

    Sall. J. 58, 6:

    hostium itineri,

    id. ib. 52, 6: prospectui, Auct. B. Afr. 52.—
    (β).
    Act. (only ante- and post-class.):

    quapropter simul inter se retrahuntur et extra Officiuntur,

    are impeded, Lucr. 2, 156; 4, 763; 5, 776 (iter, Auct. B. Afr. 61, is prob. a gloss).—
    II.
    Trop., to stand in the way of, to oppose, obstruct, to be detrimental or hurtful to, to hurt (cf.:

    obsisto, adversor, noceo): promitto tibi non offerturum,

    Plaut. As. 1, 1, 97:

    cur te mihi offers, ac meis commodis, officio simulato, officis et obstas?

    Cic. Rosc. Am. 38, 112; cf. id. ib. 2, 6:

    consiliis alicujus,

    Sall. C. 27, 4:

    timor animi auribus officit,

    id. ib. 58, 2:

    nomini, i. e. famae, Liv. praef. 1: officiunt laetis frugibus herbae,

    hurt by shutting off light and moisture, Verg. G. 1, 69:

    lactucae officiunt claritati oculorum,

    Plin. 20, 7, 26, § 68.—With quominus:

    nec vero Isocrati, quominus haberetur summus orator, offecit, quod, etc.,

    Plin. Ep. 6, 29, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > obficio

  • 106 officio

    offĭcĭo ( obf-), ēci, ectum, 3, v. n. and a. [ob-facio], to come in the way of, to hinder, oppose, thwart, obstruct (class.; syn. obsto).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    nunc quidem paululum, inquit, a sole: offecerat videlicet apricanti,

    hindered him from sunning himself, stood before him so as to intercept the sunshine, Cic. Tusc. 5, 32, 92: luminibus, to obstruct one's light:

    jus vel altius tollendi aedes aut non tollendi, ne luminibus vicini officiatur,

    Gai. Inst. 2, 31; Dig. 8, 2, 2; 10; 23;

    39, 1, 5 et saep.—So, in a fig.: nec mentis quasi luminibus officit altitudo fortunae et gloriae,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    demoliri ea, quorum altitudo officeret auspiciis,

    id. Off. 3, 16, 66:

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    intervening before, id. N. D. 2, 19, 49:

    cum alii in angustiis ipsi sibi properantes officerent,

    Sall. J. 58, 6:

    hostium itineri,

    id. ib. 52, 6: prospectui, Auct. B. Afr. 52.—
    (β).
    Act. (only ante- and post-class.):

    quapropter simul inter se retrahuntur et extra Officiuntur,

    are impeded, Lucr. 2, 156; 4, 763; 5, 776 (iter, Auct. B. Afr. 61, is prob. a gloss).—
    II.
    Trop., to stand in the way of, to oppose, obstruct, to be detrimental or hurtful to, to hurt (cf.:

    obsisto, adversor, noceo): promitto tibi non offerturum,

    Plaut. As. 1, 1, 97:

    cur te mihi offers, ac meis commodis, officio simulato, officis et obstas?

    Cic. Rosc. Am. 38, 112; cf. id. ib. 2, 6:

    consiliis alicujus,

    Sall. C. 27, 4:

    timor animi auribus officit,

    id. ib. 58, 2:

    nomini, i. e. famae, Liv. praef. 1: officiunt laetis frugibus herbae,

    hurt by shutting off light and moisture, Verg. G. 1, 69:

    lactucae officiunt claritati oculorum,

    Plin. 20, 7, 26, § 68.—With quominus:

    nec vero Isocrati, quominus haberetur summus orator, offecit, quod, etc.,

    Plin. Ep. 6, 29, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > officio

  • 107 parco

    parco, pĕperci, less freq. parsi (the former constantly in Cic. and Cæs., the latter ante-class. and post-Aug.: parcui, Naev. ap. Non. 153, 21, or Com. 69 Rib.; part. fut. parsurus, Liv. 26, 13, 16; Suet. Tib. 62:

    parciturus,

    Hier. Ep. 14, 2), parsum, and less correctly parcĭtum, 3, v. n. and a. [for sparco; Gr. sparnos, rare; cf. Engl. spare; but v. also paucus, parvus], to act sparingly, be sparing with respect to a thing, to spare; constr. usually with dat. or absol.; ante-class. also with acc.
    I.
    Lit.
    A.
    Of things (rare but class.).
    (α).
    With dat.:

    nihil pretio parsit, filio dum parceret,

    Plaut. Capt. prol. 32:

    operae meae,

    id. Mil. 4, 9, 3:

    te rogo sumptu ne parcas,

    Cic. Fam. 16, 4, 2:

    non parcam operae,

    id. ib. 13, 27, 1:

    nec impensae, nec labori, nec periculo parsurum,

    Liv. 35, 44:

    petit, ne cui rei parcat ad ea perficienda,

    Nep. Paus. 2, 5.—
    (β).
    Absol.:

    frumentum se exigue dierum XXX. habere, sed paulo etiam longius tolerare posse parcendo,

    Caes. B. G. 7, 71, 4.— Poet.:

    parcens = parcus: parcentes ego dexteras Odi (= parcius administrantes vinum, flores, etc.),

    Hor. C. 3, 19, 21.—
    (γ).
    With acc. (ante-class. and poet.):

    oleas,

    Cato, R. R. 58:

    pecuniam,

    Plaut. Curc. 3, 11:

    argenti atque auri memoras quae multa talenta, Gnatis parce tuis,

    spare, reserve for your children, Verg. A. 10, 532 Serv.—Prov.:

    qui parcit virgae odit filium,

    Vulg. Prov. 13, 24.—
    B.
    Of persons, to spare, have mercy upon, forbear to injure or punish (eccl. and late Lat.), usually with dat.:

    non pepercisti filio tuo,

    Vulg. Gen. 22, 16; id. 2 Pet. 2, 4 et saep.—
    II.
    Trop.
    A. (α).
    With dat.:

    tibi parce,

    Ter. Heaut. 1, 1, 112:

    justitia autem praecipit, parcere omnibus, consulere generi hominum,

    Cic. Rep. 3, 12: aedificiis omnibus publicis et privatis, id. Verr. 2, 4, 54, § 120:

    amicitiis et dignitatibus,

    id. Or. 26, 89; id. Phil. 2, 24, 59:

    non aetate confectis, non mulieribus, non infantibus pepercerunt,

    Caes. B. G. 7, 28:

    subjectis, sed debellare superbos,

    Verg. A. 6, 853:

    ne reliquis quidem nepotibus parsurus creditur,

    Suet. Tib. 62:

    alicujus auribus,

    i. e. to refrain from speaking on disagreeable topics, Cic. Quint. 12, 40; so,

    auribus et consuetudini,

    id. de Or. 3, 43, 170:

    valetudini,

    id. Fam. 11, 27, 1:

    famae,

    Prop. 1, 16, 11:

    oculis,

    i. e. to turn away one's eyes from an unpleasant sight, id. 4, 9, 35:

    luminibus,

    Tib. 1, 2, 33; Suet. Dom. 11:

    parcit Cognatis maculis similis fera,

    Juv. 15, 159.—
    (β).
    With in and acc. (ante-and post-class.):

    neque parcit in hostes,

    Lucr. 6, 399:

    parce in feminam,

    App. M. 1, p. 105, 39.—
    (γ).
    Absol. ( poet.):

    thyrso parcente ferit,

    i. e. lightly, Stat. Ach. 1, 572.—
    B.
    To abstain or refrain from doing a thing; to forbear, leave off, desist, stop, cease, let alone, omit (cf.: desino, mitto): meo labori non parsi, Cato ap. Fest. p. 242 Müll.; cf. Plaut. Ps. 1, 1, 3; id. Pers. 2, 5, 11; so,

    neque parcetur labori,

    Cic. Att. 2, 14, 2:

    auxilio,

    to make no use of proffered assistance, id. Planc. 35, 86:

    lamentis,

    Liv. 6, 3:

    bello,

    abstain from, Verg. A. 9, 656:

    hibernis parcebant flatibus Euri,

    id. G. 2, 339:

    parce metu,

    cease from, id. A. 1, 257.—
    (β).
    With inf., to refrain, forbear (not in class. prose):

    visere opera tua,

    Cato, R. R. 1, 1:

    hancine ego vitam parsi perdere,

    Ter. Hec. 3, 1, 2:

    proinde parce, sis, fidem ac jura societatis jactare,

    Liv. 34, 32:

    parcite, oves, nimium procedere,

    Verg. E. 3, 94:

    pias scelerare manus,

    id. A. 3, 42:

    defundere vinum,

    Hor. S. 2, 2, 58:

    ne parce dare,

    id. C. 1, 28, 23:

    parce postea paupertatem cuiquam objectare,

    App. Mag. 23, p. 289, 3; Aug. Ep. 43, 24:

    ori,

    to refrain from speaking, Vulg. Job, 7, 11.—
    * (γ).
    With acc.:

    parcito linguam in sacrificiis dicebatur, i. e. coërceto, contineto, taceto,

    Fest. p. 222 Müll.—
    * (δ).
    With ab, to desist from:

    precantes, ut a caedibus et ab incendiis parceretur,

    Liv. 25, 25, 6; so with abl. alone:

    caede,

    Aus. Epigr. 130, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > parco

  • 108 perlabor

    per-lābor, lapsus, 3 ( inf. pres. perlabier, Lucr. 5, 766), v. dep. n., to slip or glide through (mostly poet.; perh. Cic. Tusc. 1, 12, 28, is also a poet. reminiscence):

    isque (aër) ita per nostras acies perlabitur omnes,

    Lucr. 4, 248; 4, 357; 5, 764 sq.:

    nulla nec aërias volucris perlabitur auras,

    Tib. 4, 1, 127; 4, 1, 155:

    atque rotis summas levibus perlabitur undas,

    glides along the surface of the waves, Verg. A. 1, 147:

    ad nos vix tenuis famae perlabitur aura,

    id. ib. 7, 646; Stat. S. 4, 6, 4:

    inde perlapsus ad nos et usque ad Oceanum Hercules,

    Cic. Tusc. 1, 12, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > perlabor

  • 109 petitor

    pĕtītor, ōris, m. [peto].
    I.
    In gen., a seeker, striver after any thing ( poet.):

    famae,

    Luc. 1, 131.—
    II.
    In partic.
    A.
    Polit. t. t., an applicant or candidate for an office (very rare for candidatus; not in Cic.), Scip. Afric. ap. Macr. S. 2, 10:

    e petitoribus non alios adjuvare aut ad honorem pati pervenire,

    Suet. Caes. 23:

    hic generosior Descendat in campum petitor,

    Hor. C. 3, 1, 10.—
    B.
    Judicial t. t., a claimant, plaintiff, in private or civil suits (whereas he who prefers the complaint in a criminal case is termed accusator;

    class.): quis erat petitor? Fannius: quis reus? Flavius,

    Cic. Rosc. Com. 14, 42:

    petitoris personam capere, accusatoris deponere,

    id. Quint. 13, 45; Gai. Inst. 4, 94 et saep.—
    C.
    A suitor, wooer (post-class.), App M. 4, p. 309 Oud.; Sen. Fragm. § 39 Haas; Cod. Th. 3, 7, 1; Ambros. in Luc. 8, 70 fin.
    D.
    In late Lat.:

    MILITIAE,

    a recruiting officer, Inscr. Grut. 531, 10; ib. Murat. 788, 7; 794, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > petitor

  • 110 praeconius

    praecōnĭus, a, um, adj. [praeco], of or belonging to a praeco or public crier: quaestus, the office or business of a public crier, Cic. Quint. 31, 95.—
    II.
    Subst: praecō-nĭum, ĭi, n.
    A.
    The office of a public crier:

    facere,

    to be a public crier, Cic. Fam. 6, 18, 1:

    praeconium me ut detis,

    make me your auctioneer, Plaut. Men. 5, 9, 93; Suet. Gram. 3.—
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., a crying out in public; a proclaiming, spreading abroad, publishing (syn. praedicatio):

    tibi praeconium deferam,

    Cic. Att. 13, 12, 2; App. M. 6, p. 176, 3:

    praeconio contendere,

    in strength of voice, Suet. Ner. 24:

    domesticum,

    Cic. de Or. 2, 20, 86.— Plur.:

    praeconia famae,

    Ov. H. 17, 207:

    peragere praeconia casūs,

    id. Tr. 5, 1, 9.—
    2.
    In partic., a publishing, celebrating, laudation, commendation (syn.:

    laudatio, elogium): praeconium alicui tribuere,

    Cic. Fam. 5, 12, 7:

    mandare versibus laborum praeconium,

    id. Arch. 9, 20:

    formae praeconia,

    Ov. Am. 3, 12, 9:

    praeconium facere de Deo,

    Lact. 1, 4, 2; 4, 14, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > praeconius

  • 111 praesumptio

    praesumptĭo, ōnis, f. [praesumo].
    I.
    A taking beforehand, a using or enjoying in advance, anticipation:

    rerum, quas assequi cupias, praesumptio ipsa jucunda est,

    Plin. Ep. 4, 15, 11:

    bonae famae praesumptione perfrui,

    id. ib. 9, 3, 1.—
    II.
    In rhet., a taking up and answering in advance, an anticipation of possible or suspected objections: mire in causis valet praesumptio, quae prolêpsis dicitur, cum id, quod obici potest, occupamus, Quint. 9, 2, 16; 9, 2, 18.—
    III.
    A representing to one's self beforehand, a conception, supposition, presumption:

    multum dare solemus praesumptioni omnium hominum,

    Sen. Ep. 117, 5:

    cum contra praesumptionem suam annis decem in obsidione tenerentur,

    Just. 3, 4:

    non levi praesumptione credere,

    Dig. 41, 3, 44.—
    2.
    In partic.
    a.
    Boldness, confidence, assurance, audacity, presumption (post-class.):

    illicitā praesumptione rex ad vicem sacerdotis holocaustum obtulit,

    Sulp. Sev. Hist. Sacr. 1, 33:

    timor fundamentum salutis, praesumptio impedimentum timoris,

    Tert. Cult. Fem. 2:

    cassa,

    App. Mag. p. 323, 17.—
    b.
    Stubbornness, obstinacy:

    mirā contra plagarum dolores praesumptione munitus,

    App. M. 8, p. 214, 31:

    obfirmatus summā praesumptione,

    id. ib. 10, p. 243, 25.—
    c.
    Prejudice, Tert. Apol. 49.

    Lewis & Short latin dictionary > praesumptio

  • 112 pudor

    pŭdor, ōris, m. [pudeo], shame, a sense of shame, shamefacedness, shyness; modesty, decency, good manners, propriety, etc. (the general idea, while pudicitia is the particular one).
    I.
    Lit.:

    ibi eos pudor deserit,

    Plaut. Ep. 2, 1, 1; id. Am. 2, 2, 210:

    patris,

    before a father, Ter. And. 1, 5, 27:

    pudor deūm,

    Sil. 1, 58:

    ex hac parte pugnat pudor, illinc petulantia: hinc pudicitia, illinc stuprum,

    Cic. Cat. 2, 11, 25:

    ut pudorem rubor, terrorem pallor consequatur,

    id. Tusc. 4, 8, 19:

    moderator cupiditatis pudor,

    id. Fin. 2, 34, 113:

    adulescentuli modestissimi pudor,

    id. Planc. 11, 27:

    pudore a dicendo et timiditate ingenua refugisti,

    id. de Or. 2, 3, 10; Plin. 19, 8, 43, § 152: civium, respect for one's fellow-citizens, Enn. ap. Non. 160, 6 (Trag. v. 369 Vahl.):

    famae,

    Cic. Prov. Cons. 6, 14:

    pudore fractus,

    id. Tusc. 2, 21, 48; cf.:

    quem paupertatis pudor et fuga tenet,

    shame on account of poverty, Hor. Ep. 1, 18, 24:

    stultorum incurata pudor malus ulcera celat,

    id. ib. 1, 16, 24:

    pudor ignominiae maritimae,

    Liv. 35, 27:

    adeo omnia regebat pudor,

    id. 5, 46:

    quae tibi membra pudorem Abstulerunt,

    Ov. M. 6, 616:

    defunctae pudorem tueri,

    honor, Plin. Ep. 5, 1, 6:

    pudor est promissa precesque (meas) referre,

    I am ashamed, Ov. M. 14, 18:

    sit pudor,

    be ashamed! for shame! Mart. 8, 3, 3; 8, 64, 15; 11, 50, 11:

    omnium qui tecum sunt pudor,

    sense of propriety, scrupulousness, Cic. Q. Fr. 1, 1, 6, § 18; Quint. 8, 3, 39:

    si pudor quaeritur, si probitas, si fides, Mancinus haec attulit,

    Cic. Rep. 3, 18, 28:

    pudor Curioni suadet ut, etc.,

    Flor. 4, 2, 34.—
    II.
    Transf.
    A.
    Shame, a cause for shame, ignominy, disgrace (not in Cic.):

    vulgare alicujus pudorem,

    Ov. H. 11, 79:

    turpique onerata pudore,

    id. M. 11, 180:

    amicitia, quae impetrata, gloriae sibi, non pudori sit,

    should not be a disgrace, Liv. 34, 58:

    ne tibi pudori essem,

    Liv. 40, 15:

    o notam materni pudoris,

    Just. 3, 4:

    pro pudor!

    oh shame! Petr. 81; Stat. Th. 10, 874; Mart. 10, 68, 6; so,

    o pudor,

    Val. Fl. 8, 267; Flor. 2, 6, 30.—
    B.
    A blush:

    desit famosis quae notet ora pudor,

    Ov. Am. 3, 6, 78; so, in gen., a redness of the skin, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 268; cf. pudoricolor.

    Lewis & Short latin dictionary > pudor

  • 113 recessus

    1.
    rĕcessus, a, um, Part. and P. a., v. recedo.
    2.
    rĕcessus, ūs, m. [recedo], a going back, receding, retiring, retreat, departure; opp. accessus (class.; cf.

    receptus): accessus ad res salutares, a pestiferis recessus,

    Cic. N. D. 2, 12, 34:

    ut luna accessu et recessu suo lumen accipiat,

    id. de Or. 3, 45, 178.— Of the ebb of the tide:

    quid de fretis aut de marinis aestibus plura dicam? quorum accessus et recessus lunae motu gubernantur,

    Cic. Div. 2, 14, 34; so Col. 8, 17, 9: recessum primis ultimi non dabant, i. e. means of retreat, * Caes. B. G. 5, 43; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 1:

    gemmae,

    its removal from the eye, Plin. 37, 6, 23, § 88: cum processui et recessui cani juberet, i. e. in going home, Treb. Gall. 17, 3; Amm. 20, 11, 8.—
    B.
    Meton. (abstr. pro concreto), a distant, retired, or secret spot, a nook, corner, retreat, recess (acc. to recedo, I. B. 2.;

    syn.: secessus, secretum): mihi solitudo et recessus provincia est,

    Cic. Att. 12, 26, 2; cf.:

    nos terrarum ac libertatis extremos recessus ipse ac sinus famae in hunc diem defendit,

    our remote position itself and our distant renown, Tac. Agr. 30:

    nec, sicut aestivas aves, statim auctumno tecta ac recessum circumspicere,

    Liv. 5, 6, 2:

    cum vox quasi in recessu oris auditur,

    Quint. 1, 5, 32:

    hic spelunca fuit, vasto submota recessu,

    in a deep recess, Verg. A. 8, 193; cf. Ov. M. 3, 157; 10, 691; 11, 592:

    ubi marmoreo Superi sedere recessu,

    in the marble hall, id. ib. 1, 177:

    oculi in recessu cavo,

    Plin. 8, 33, 51, § 121.—In plur., Verg. A. 11, 527; Liv. 38, 45 (along with anguli); Vell. 2, 32, 4; Plin. 3, 1, 1, § 5; Quint. 11, 2, 18; Ov. M. 7, 670; 13, 902; id. F. 1, 555; Curt. 7, 2, 22.—
    II.
    Trop.:

    tum accessus a te ad causam facti, tum recessus,

    advances and retreats, Cic. Fam. 9, 14, 7:

    habeat illa in dicendo admiratio ac summa laus umbram aliquam et recessum, quo magis id, quod erit illuminatum, extare atque eminere videatur,

    somewhat of shade and background, Cic. de Or. 3, 26, 101; cf.:

    haec professio plus habet in recessu quam fronte promittit,

    Quint. 1, 4, 2.—In plur.:

    vita hominum altos recessus magnasque latebras habet,

    Plin. Ep. 3, 3, 6:

    in animis hominum tantae latebrae sunt et tanti recessus,

    Cic. Marc. 7, 22:

    strenua ingenia, quo plus recessus sumunt,

    leisure, Val. Max. 3, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > recessus

  • 114 reminisco

    rĕ-mĭniscor, sci, v. dep. n. and a. [root men; whence mens, memini; v. comminiscor].
    I.
    To recall to mind, recollect, remember (syn. recordor):

    reminisci, quom ea quae tenuit mens ac memoria, cogitando repetuntur,

    Varr. L. L. 6, § 44 Müll.:

    se non tum illa discere, sed reminiscendo recognoscere,

    Cic. Tusc. 1, 24, 57; cf. id. Sen. 21, 78:

    te de aliis quibusdam quaestoribus reminiscentem recordari,

    id. Lig. 12, 35.— With gen.: reminisceretur veteris incommodi populi Romani, * Caes. B. G. 1, 13:

    veteris famae,

    Nep. Phoc. 4, 1:

    Satyri,

    Ov. M. 6, 383:

    facti,

    Suet. Claud. 41:

    reminiscere quae traduntur mysteriis,

    Cic. Tusc. 1, 13, 29. — With acc.: ea potius reminiscere, quae, etc., Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 5:

    acerbitatem pristini temporis,

    Nep. Alcib. 6, 3:

    dulces Argos,

    Verg. A. 10, 782:

    animo dulces amicos,

    Ov. P. 1, 8, 31:

    tempus illud,

    id. Tr. 5, 4, 31:

    acta,

    id. M. 11, 714; Vulg. 2 Cor. 7, 15.—With obj.-clause:

    reminiscere, totius imum Nil esse in summā,

    Lucr. 2, 90; 6, 649; Ov. M. 1, 256; cf. id. ib. 7, 293. —With rel.-clause:

    reminiscerentur quam majestatem accepissent,

    Liv. 4, 2, 4; Nep. Dat. 5, 1.—
    II.
    To call to mind, imagine, conceive:

    ut, si ipse fingere vellet, neque plura bona reminisci, neque majora posset consequi, quam vel fortuna vel natura tribuerat,

    Nep. Alcib. 2, 1 dub. (al. comminisci):

    reminiscimini quod respondeatis,

    App. Mag. p. 338, 38:

    finge quidvis, reminiscere, excogita, quid possit magicum videri,

    id. ib. p. 308, 33.
    Act. collat. form rĕmĭnisco, ĕre, acc. to Prisc. p. 799 P.; censured by Aus. Epigr. 48 and 49.

    Lewis & Short latin dictionary > reminisco

  • 115 reminiscor

    rĕ-mĭniscor, sci, v. dep. n. and a. [root men; whence mens, memini; v. comminiscor].
    I.
    To recall to mind, recollect, remember (syn. recordor):

    reminisci, quom ea quae tenuit mens ac memoria, cogitando repetuntur,

    Varr. L. L. 6, § 44 Müll.:

    se non tum illa discere, sed reminiscendo recognoscere,

    Cic. Tusc. 1, 24, 57; cf. id. Sen. 21, 78:

    te de aliis quibusdam quaestoribus reminiscentem recordari,

    id. Lig. 12, 35.— With gen.: reminisceretur veteris incommodi populi Romani, * Caes. B. G. 1, 13:

    veteris famae,

    Nep. Phoc. 4, 1:

    Satyri,

    Ov. M. 6, 383:

    facti,

    Suet. Claud. 41:

    reminiscere quae traduntur mysteriis,

    Cic. Tusc. 1, 13, 29. — With acc.: ea potius reminiscere, quae, etc., Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 5:

    acerbitatem pristini temporis,

    Nep. Alcib. 6, 3:

    dulces Argos,

    Verg. A. 10, 782:

    animo dulces amicos,

    Ov. P. 1, 8, 31:

    tempus illud,

    id. Tr. 5, 4, 31:

    acta,

    id. M. 11, 714; Vulg. 2 Cor. 7, 15.—With obj.-clause:

    reminiscere, totius imum Nil esse in summā,

    Lucr. 2, 90; 6, 649; Ov. M. 1, 256; cf. id. ib. 7, 293. —With rel.-clause:

    reminiscerentur quam majestatem accepissent,

    Liv. 4, 2, 4; Nep. Dat. 5, 1.—
    II.
    To call to mind, imagine, conceive:

    ut, si ipse fingere vellet, neque plura bona reminisci, neque majora posset consequi, quam vel fortuna vel natura tribuerat,

    Nep. Alcib. 2, 1 dub. (al. comminisci):

    reminiscimini quod respondeatis,

    App. Mag. p. 338, 38:

    finge quidvis, reminiscere, excogita, quid possit magicum videri,

    id. ib. p. 308, 33.
    Act. collat. form rĕmĭnisco, ĕre, acc. to Prisc. p. 799 P.; censured by Aus. Epigr. 48 and 49.

    Lewis & Short latin dictionary > reminiscor

  • 116 reverentia

    rĕvĕrentĭa, ae, f. [revereor], timidity arising from high respect or (more rarely) from fear, respect, regard, fear, awe, reverence (not freq. till after the post-Aug. per.):

    adhibenda est quaedam reverentia adversus homines, et optimi cujusque et reliquorum: nam neglegere, quid de se quisque sentiat, non solum arrogantis est, sed omnino dissoluti,

    Cic. Off. 1, 28, 99:

    personae,

    Quint. 9, 2, 76:

    judicum,

    id. 11, 1, 29:

    senatus,

    Plin. Pan. 69, 4:

    nulla superiorum,

    Tac. Or. 40:

    sacramenti,

    id. H. 1, 12:

    imperii,

    id. ib. 1, 55; id. G. 29:

    legum,

    Juv. 14, 177:

    famae,

    Ov. M. 9, 555:

    quorum reverentia movit Saepe deos,

    id. ib. 2, 510:

    veri,

    id. H. 5, 11:

    recti et aequi,

    Mart. 11, 5, 1:

    nulla poscendi, dandi,

    shyness, shame, Prop. 3, 13 (4, 12), 13:

    discendi,

    fear, Col. 11, 1, 10:

    ut cuique personae debetur reverentia,

    Quint. 11, 1, 66; cf. id. 6, 1, 50:

    maxima debetur puero reverentia,

    Juv. 14, 47;

    judex tacitus reverentiam postulat,

    Quint. 4, 1, 55:

    mihi reverentiā ut aequali habebatur,

    Plin. Ep. 4, 17, 6:

    quam illa reverentiam marito suo praestitit,

    id. ib. 8, 5, 1:

    mihi reverentiam praestat,

    id. ib. 10, 26 (11), 1.— Pass., deference, regard, etc.: ego reverentiae vestrae sic semper inserviam (for vestri), the deference or veneration due to you, your dignity, Plin. Pan. 95 fin. —Reverentia, as a deity, the mother of Majestas by Honor, Ov. F. 5, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > reverentia

  • 117 revoco

    rĕ-vŏco, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To call back, recall (class. and freq., esp. in the trop. sense).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    quotiens foras ire volo, me retines, revocas,

    Plaut. Men. 1, 2, 5; cf. Suet. Claud. 15 fin.:

    de meo cursu rei publicae sum voce revocatus,

    Cic. Fam. 10, 1, 1:

    aliquem ex itinere,

    id. Div. 2, 8, 20; Suet. Aug. 98; id. Tib. 21:

    revocatus de exsilio Camillus,

    Liv. 5, 46:

    revocatum ex provinciā,

    Suet. Claud. 1:

    Caesar in Italiam revocabatur,

    Caes. B. C. 2, 18 fin.:

    spes Campanae defectionis Samnites rursus ad Caudium revocavit,

    Liv. 9, 27:

    quid me intro revocas?

    Plaut. Rud. 5, 2, 12.— Absol.:

    heus abiit: quin revocas?

    Plaut. Ps. 1, 3, 12; id. Ep. 2, 2, 17; id. Truc. 1, 2, 19: exclusit; revocat;

    redeam?

    Ter. Eun. 1, 1, 4; Hor. S. 2, 3, 264; Ter. Ad. 3, 2, 22; Liv. 30, 20: abeo;

    et revocas nono post mense,

    Hor. S. 1, 6, 61; Ov. M. 1, 503.—
    b.
    Transf., of things, to draw or fetch back, to withdraw, turn back, etc.:

    lumina revocata,

    Ov. M. 7, 789:

    oculos meos,

    id. H. 16, 232:

    cupidas manus,

    id. A. A. 1, 452:

    pedem ab alto,

    Verg. A. 9, 125; cf.

    gradum,

    id. ib. 6, 128:

    deficientem capillum a vertice,

    to stroke back, Suet. Caes. 45:

    habenas,

    Sil. 16, 344:

    manus post terga,

    to bind, Sen. Thyest. 685:

    proscissam terram in liram,

    to bring back, restore, Col. 2, 10, 5; cf.:

    in vitibus revocantur ea, quae, etc.,

    are pruned, Cic. de Or. 2, 21, 88; v. infra, B. 1. — Poet.:

    gelidos artus in vivum calorem,

    Ov. M. 4, 248.—
    2.
    In partic.
    a.
    Milit. t. t.
    (α).
    To call back, recall; to call off, withdraw soldiers from a march or from any enterprise:

    his rebus cognitis Caesar legiones equitatumque revocari atque itinere desistere jubet,

    Caes. B. G. 5, 11:

    insequentes nostros, ne longius prosequerentur, Sulla revocavit,

    id. B. C. 3, 51; Liv. 25, 14:

    quae receptui canunt, ut eos etiam revocent,

    Cic. Rep. 1, 2, 3:

    tardius revocati proelio excesserant,

    Sall. C. 9, 4; cf. Verg. A. 5, 167:

    equites,

    Caes. B. C. 1, 80:

    reliquas copias,

    id. B. G. 7, 35:

    naves omnes,

    id. B. C. 3, 14:

    hos certo signo,

    id. ib. 1, 27 fin.;

    1, 28: milites ab opere,

    id. B. G. 2, 20:

    legiones ab opere,

    id. B. C. 1, 82:

    aestus crescens revocaverat fatigatos,

    Amm. 24, 4, 17.—
    (β).
    To recall to duty soldiers from a furlough:

    milites,

    Cic. Verr. 2, 5, 31, § 89:

    veteranos,

    Tac. H. 2, 82:

    inter ceteros conveteranos suos revocatus,

    Inscr. Orell. 3580.—
    (γ).
    In gen., to call back, recall:

    (Neptunus Tritona) jubet fluctus et flumina signo Jam revocare dato,

    Ov. M. 1, 335.—
    b.
    A theatrical t. t., to call for the repetition of a speech, a vocal performance, etc., to call back a player; to encore:

    Livius (Andronicus), cum saepius revocatus vocem obtudisset, etc.,

    Liv. 7, 2:

    Diphilus tragoedus revocatus aliquoties a populo,

    Val. Max. 6, 2, 9:

    quoties ego hunc (sc. Archiam) vidi magnum numerum versuum dicere ex tempore! quoties revocatum eandem rem dicere commutatis verbis atque sententiis,

    Cic. Arch. 8, 18:

    revocatus praeco, iterum pronunciavit eadem,

    Liv. 33, 32.—Also with an inanim. object:

    cum Orestem fabulam doceret Euripides, primos tres versus revocasse dicitur Socrates,

    to have encored, Cic. Tusc. 4, 29, 63. — Absol.:

    revocasse et repeti coëgisse,

    Plin. Ep. 3, 5, 12.— Impers. pass.:

    nominatim sum appellatus in Bruto Tullius qui libertatem civibus stabiliverat. Milies revocatum est,

    Cic. Sest. 58, 123.—
    c.
    To recall from death, bring back to life:

    quā servetis revocatum a morte Dareta,

    Verg. A. 5, 476; cf.:

    Paeoniis revocatum herbis et amore Dianae,

    id. ib. 7, 769:

    dysentericos a morte revocari,

    Plin. 23, 6, 60, § 113.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to call back, recall, resume; to withdraw, retire; to regain, recover; to draw back, draw off or away; to withhold, restrain, etc.:

    facilius sicut in vitibus revocantur ea, quae sese nimium profuderunt,

    are checked, pruned, Cic. de Or. 2, 21, 88: et vires et corpus amisi: sed si morbum depulero, facile illa revocabo, will regain, recover, id. Fam. 7, 26, 2:

    quae (studia) remissa temporibus, longo intervallo intermissa revocavi,

    id. Tusc. 1, 1, 1; cf.:

    quod, utcunque praetermissum, revocari non posset,

    Liv. 44, 40:

    praetermissa,

    Plin. 18, 6, 8, § 44:

    quae (philosophia) nunc prope dimissa revocatur,

    Cic. Ac. 2, 4, 11:

    veteres artes,

    Hor. C. 4, 15, 12:

    priscos mores,

    Liv. 39, 41:

    antiquam duramque militiam,

    Tac. A. 1, 20 fin.:

    quaedam exoleta,

    Suet. Claud. 22:

    omissa,

    id. Vesp. 16; id. Dom. 4 et saep.:

    nonnumquam animum incitatum revoco ipse et reflecto,

    Cic. Sull. 16, 46; cf. id. Att. 13, 1:

    vinolenti dubitant, haesitant, revocant se interdum,

    recover themselves, bethink themselves, id. Ac. 2, 17, 52:

    ut quaedam contra naturam depravata restituerentur et corrigerentur ab naturā, cum se ipsa revocasset aut arte atque medicinā,

    had recovered herself, id. Div. 2, 46, 96:

    revocare se non poterat familiaritate implicatus,

    could not withdraw, id. Pis. 29, 70:

    primae revocabo exordia pugnae,

    Verg. A. 7, 40; cf. Sen. Ben. 7, 25, 2 al.:

    revocari in memoriam somnii,

    Just. 1, 5, 3; 7, 1, 8.— Poet., with inf.: nec tamen illa suae revocatur parcere famae, nor can she be induced, persuaded, etc., Prop. 1, 16, 11:

    memoriam ad referendam gratiam admonitione revocare,

    to bring, induce, Sen. Ben. 5, 25, 6: scalam nobis in memoriam revocare, Aug. Civ. Dei, 16, 38, 2; id. Serm. 280, 1:

    in memoriam rursus revocatus,

    Petr. 10:

    revocat tua forma parentem (with recordor),

    Sil. 16, 193:

    magni est ingenii revocare mentem a sensibus,

    Cic. Tusc. 1, 16, 38; cf.:

    eos ab illā consuetudine,

    id. Rep. 2, 13, 25:

    quos (homines) spes praedandi studiumque bellandi ab agriculturā et cottidiano labore revocabat,

    Caes. B. G. 3, 17:

    aliquam a cupiditate,

    Cic. Clu. 5, 12:

    aliquem a turpissimo consilio,

    id. Att. 3, 15, 4:

    aliquem a tanto scelere,

    id. Cat. 3, 5, 10; cf. id. ib. 1, 9, 22:

    animum ab irā,

    Ov. Tr. 2, 557:

    jam lapsos ab errore,

    Quint. 2, 6, 2:

    perterritos animos a metu,

    id. 2, 16, 8 et saep.:

    ab errore ad rectiorem viam,

    Lact. 1, 1, 21: cum ex saevis et perditis rebus ad meliorem statum fortuna revocatur, Cic. ap. Amm. 15, 5, 23:

    disceptationem ab rege ad Romanos revocabant,

    Liv. 41, 20:

    rebus institutis ad humanitatem atque mansuetudinem revocavit animos hominum studiis bellandi jam immanes ac feros,

    Cic. Rep. 2, 14, 27:

    ad quam eos quasi formulam dicendi revocent,

    id. Opt. Gen. 5, 15:

    ad quae me exempla revocas,

    id. Verr. 2, 3, 90, § 210; Quint. 10, 7, 32:

    rem paene ad manus,

    Cic. Clu. 49, 136:

    me ad pristina studia revocavi,

    id. Brut. 3, 11:

    me ad meum munus pensumque revocabo,

    id. de Or. 3, 30, 119:

    se ad industriam,

    id. Brut. 94, 323:

    se rursus ad moestitiam,

    id. Tusc. 3, 27, 64:

    se ad se,

    id. Ac. 2, 16, 51:

    vilicum ad rationem,

    compel to an account, Cato, R. R. 2, 2:

    libertinos ingratos revocavit in servitutem,

    Suet. Claud. 25:

    fortunae possessionesque omnium in dubium incertumque revocabuntur,

    Cic. Caecin. 27, 76:

    ad spem consulatūs in partem revocandam aspirare non auderet,

    to bring over to his side, Liv. 4, 35:

    quod temporis hortorum aut villarum curae seponitur, in animum revocabo,

    will transfer to my mind, Tac. A. 14, 54:

    abi, Quo blandae juvenum te revocant preces (= a me ad se vocant, Orell.),

    Hor. C. 4, 1, 7.—
    2.
    In partic.
    a.
    Pregn.: ad aliquid, to apply, reduce, refer a thing to something as a standard (syn. referre) (Ciceron.):

    impuri cujusdam et ambitiosi et omnia ad suam potentiam revocantis esse sententiam,

    Cic. Lael. 16, 59:

    misericordiā movetur, si is, qui audit, adduci potest, ut illa, quae de altero deplorentur, ad suas res revocet,

    id. de Or. 2, 52, 211:

    omnia ad artem et ad praecepta,

    id. ib. 2, 11, 44:

    omnia ad scientiam,

    id. Fin. 2, 13, 43:

    illa de urbis situ ad rationem,

    id. Rep. 2, 11, 22:

    rationem ad veritatem,

    id. Off. 3, 21, 84:

    rem ad illam rationem conjecturamque,

    id. Dom. 6, 15.—
    b.
    To recall, revoke, retract, cancel (not so till after the Aug. per.): si facta mihi revocare liceret. Ov. M. 9, 617:

    promissum suum,

    Sen. Ben. 4, 39, 2:

    sententiam suam,

    Dig. 48, 18, 1 fin.:

    libertatem (shortly after: in servitutem retrahi),

    Tac. A. 13, 26:

    litteras,

    Suet. Vesp. 8:

    legatum ad quingenta,

    id. Galb. 5.—
    c.
    As law t. t.: domum, domum suam revocare, to appeal to a judge of one ' s own country or city: (legatis) revocandi domum suam jus datur, Dig. 5, 1, 2, §§ 3, 4, and 5.—
    II.
    To ask back again, to invite in return: mutuo vocare, Non. (rare): domum suam istum non fere quisquam vocabat. Nec mirum;

    qui neque in urbe viveret neque revocaturus esset,

    Cic. Rosc. Am. 18, 52; Varr. ap. Non. 167, 14:

    cum vulpem revocasset,

    Phaedr. 1, 25, 7; Lact. 6, 12, 3.—Hence, transf.:

    tribuni plebis quoniam adhuc praesens certamen contentionemque fugerunt: nunc in meam contionem prodeant, et, quo provocati ad me venire noluerunt, revocati saltem revertantur,

    i. e. now that they are invited to come back, Cic. Agr. 3, 1, 1.—
    III.
    To call again, summon anew (rare):

    itaque hominem populus revocat, et retrahatur necesse est,

    i. e. to answer a renewed accusation, Cic. Q. Fr. 2, 4 (6), 6:

    tribuni de integro agere coeperunt revocaturosque se easdem tribus renuntiarunt,

    Liv. 45, 36 fin.; cf. id. 40, 46:

    refectum est convivium et rursus Quartilla ad bibendum revocavit,

    challenged us again, Petr. 23:

    convivam in diem posterum,

    Suet. Claud. 32.

    Lewis & Short latin dictionary > revoco

  • 118 saucius

    saucĭus, a, um, adj., wounded, hurt.
    I.
    Lit.: omnes saucios Convisit, Att. ap. Non. 398, 4:

    multis civibus sauciis,

    Varr. ib. 398, 13:

    videmus ex acie efferri saepe saucios,

    Cic. Tusc. 2, 16, 38; so,

    too, in milit. lang.,

    Caes. B. G. 3, 4 fin.; 5, 36; id. B. C. 3, 75; 3, 78 al.; cf. humorously: saucius factus sum in Veneris proelio: Sagittā Cupido cor meum transfixit, * Plaut. Pers. 1, 1, 24:

    taurus,

    Verg. A. 2, 223:

    funesto saucia morsu,

    Ov. M. 11, 373:

    bracchia direptā saucia fecit acu,

    id. Am. 1, 14, 18:

    gravissimis vulneribus,

    Vulg. 2 Macc. 14, 15.—In a Greek construction:

    Haemon Corruit ipse suo saucius ense latus,

    Prop. 2, 8, 22 (2, 8, b, 6); cf.:

    stat saucia pectus,

    Tib. 1, 6, 49.—

    In the time of Quintilian freq. in prose: jam vulgatum actis quoque saucius pectus,

    Quint. 9, 3, 17.—
    B.
    Transf., in gen., smitten, injured, enfeebled, ill, sick, distempered, etc. (mostly poet. and in post-Aug. prose).
    1.
    Of living beings:

    gladiatori illi confecto et saucio consules imperatoresque vestros opponite,

    Cic. Cat. 2, 11, 24.—Of sick persons:

    fato saucia (for which previously, affecta),

    Prop. 2, 28 (3, 24), 31; cf.:

    mulier diutino situ viscerum,

    App. Mag. p. 318, 21; cf.

    also infra, 2.—Of hungry persons: Belua male saucia,

    Sil. 15, 789.—Of intoxicated persons:

    quid dicat, nescit saucia Terpsichore,

    giddy, reeling, Mart. 3, 68, 6:

    Galli hesterno mero saucii,

    Just. 24, 8, 1:

    saucios per noctem opprimit,

    id. 1, 8, 8; App. M. 7, p. 195, 16.—
    2.
    Of things:

    (tellus) rastro intacta nec ullis Saucia vomeribus,

    wounded, torn, Ov. M. 1, 102:

    securi Saucia trabs ingens,

    id. ib. 10, 373; cf.:

    (janua) nocturnis potorum saucia rixis,

    Prop. 1, 16, 5:

    malus celeri saucius Africo,

    Hor. C. 1, 14, 5:

    glacies incerto saucia sole,

    weakened, melted, Ov. M. 2, 808:

    alvus lubrico fluxu saucia,

    attacked, diseased, App. M. 4, p. 144, 3; cf.

    supra, 1.: incaluit quoties saucia vena mero,

    excited, Mart. 4, 66, 12; cf. supra, 1. —
    II.
    Trop., wounded, smitten by love (so most freq., as in all languages); cf. supra, I., the passage from Plautus: Medea animo aegra, amore saevo saucia, Enn. ap. Cic. Cael. 8, 18 (Trag. v. 288 Vahl.; a transl. of Erôti thumon ekplageisa, Eurip. Med. prol. 8):

    regina gravi jamdudum saucia curā, Vulnus alit venis,

    Verg. A. 4, 1:

    mens amore,

    Lucr. 4, 1044:

    vir Pieriā pellice,

    Hor. C. 3, 10, 15:

    ipse a nostro igne,

    Ov. H. 5, 152:

    a quo tua saucia mater,

    id. R. Am. 5; Tib. 2, 5, 109.—
    B.
    In gen., wounded, hurt, offended, injured in any way:

    subesse nescio quid opinionis incommodae sauciumque ejus animum insedisse quasdam odiosas suspiciones,

    Cic. Att. 1, 17, 1:

    Juno saucia dictis,

    Stat. Th. 1, 248:

    saucius dolore multo,

    Prud. Cath. 9, 90: Servilius de repetundis saucius, injured, sullied in character, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 3.—
    (β).
    Post-class. with gen.:

    Psyche aegra corporis, animi saucia,

    App. M. 4, p. 157:

    fatigationis hesternae saucius,

    id. ib. 2, p. 121:

    clientes famae et salutis saucii,

    Aus. Prof. 5, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > saucius

  • 119 senium

    sĕnĭum, ii, n. [seneo, II.].
    I.
    Lit., the feebleness of age, decline, decay, debility (cf. senectus; class.): tardigemulo senio oppressum, Laev. ap. Gell. 19, 7, 3:

    opus perfectum, quod omni morbo seniove careret,

    Cic. Univ. 5 fin.; (with aegritudo) id. Tusc. 3, 12, 27; cf.:

    senio debilis,

    Phaedr. 3, epil. 16:

    senio vel aliquā corporis labe insignes,

    Suet. Aug. 38:

    senio confectos gladiatores,

    id. Calig. 26 fin.:

    senium Galbae et juventa Othonis,

    Tac. H. 1, 22:

    principis,

    id. ib. 2, 1:

    curvata senio membra,

    id. A. 1, 34:

    fessus senio,

    id. ib. 2, 42:

    fluxa senio mens,

    id. ib. 6, 38; cf.:

    torpor mentis ac senium,

    Sen. Ben. 7, 26, 4; Sil. 16, 14:

    ita se ipse (mundus) consumptione et senio alebat sui,

    by its own consumption and decay, Cic. Univ. 6:

    lunae,

    i. e. waning, Plin. 7, 48, 49, § 155:

    lentae velut tabis,

    Liv. 7, 22, 5:

    senium repellere templis,

    decay, Sil. 3, 20:

    senium defendere famae,

    the growing old, passing away, Stat. Th. 9, 318:

    passus est leges istas situ atque senio emori,

    Gell. 20, 1, 10.—
    II.
    Transf.
    A.
    Concr., an old man, old fellow (very rare; anteclass. as an epithet of abuse): senex ad aetatem refertur, senium ad convicium. Sic Lucilius ait: At quidem te senium atque insulse sophista, Don. ad Ter. Eun. 2, 3, 11. And on account of its personal signif. with a masc. pron.: ut illum di deaeque senium perdant, qui hodie me remoratus est, Ter. l. l. (cf. scortum, II. fin.).—Once in Silius, without an odious access. signif., for senex, Sil. 8, 467.—
    B.
    (Effectus pro causā.) Peevishness, moroseness; vexation, chagrin, mortification; grief, trouble, affliction produced by decay (syn.: maeror, aegritudo, etc.; class.): mors amici subigit, quae mihi est senium multo acerrimum, Att. ap. Non. 2, 23:

    hae res mihi dividiae et senio sunt,

    Plaut. Stich. 1, 1, 19; cf.:

    id illi senio est,

    id. Truc. 2, 5, 13: odio ac senio mihi nuptiae, Turp. ap. Non. 2, 33:

    luget senatus, maeret equester ordo, tota civitas confecta senio est,

    Cic. Mil. 8, 20:

    senio et maerore consumptus,

    Liv. 40, 54; Pers. 6, 16:

    surge et inhumanae senium depone Camenae,

    peevishness, moroseness, Hor. Ep. 1, 18, 47; cf.:

    triste morum,

    Sen. Hippol. 917:

    en pallor seniumque!

    Pers. 1, 26.— Plur.: quot pestes, senia et jurgia emigrarunt, Titin. ap. Non. 2, 18.
    The words ille senius, in Cic.
    de Or. 3, 38, 154, are doubtless corrupt; v. Orell. and Ellendt ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > senium

  • 120 servio

    servĭo, īvi and ii, ītum, 4 ( imperf. servibas, Plaut. Capt. 2, 1, 50; fut. servibo, id. Men. 5, 9, 42; id. Merc. 3, 2, 3; Ter. Hec. 3, 5, 45:

    servibit,

    Plaut. Pers. 4, 4, 76; id. Trin. 2, 2, 27), v. n. (once pass., v. I. B. infra) [servus], to be a servant or slave, to serve, be in service (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Absol.: Ha. Quid tu, servusne es, an liber? Ps. Nunc quidem etiam servio, Plaut. Ps. 2, 2, 16:

    nunc qui minus servio, quam si forem serva nata?

    id. Rud. 1, 3, 37:

    in liberatā terrā liberatores ejus servire,

    Liv. 34, 50:

    per centum annos,

    id. 39, 37, 5:

    an addictus, quem lex servire, donec solverit, jubet, servus sit,

    Quint. 7, 3, 26:

    qui Libertate caret, Serviet aeternum,

    Hor. Ep. 1, 10, 41:

    servire liberaliter,

    Ter. And. 1, 1, 11:

    serviet utiliter (captivus),

    Hor. Ep. 1, 16, 70 et saep.:

    servire juste (opp. injuste imperare),

    Cic. Rep. 3, 18, 28; id. Phil. 6, 7, 19:

    vincti per centum annos servistis,

    Liv. 39, 37:

    servit vetus hostis Cantaber, serā domitus catenā,

    Hor. C. 3, 8, 21.—
    (β).
    With dat. of the person to whom service is rendered, to be enslaved to, to serve:

    justum est, tuos tibi servos tuo arbitratu serviat,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 71:

    lenoni,

    Ter. Phorm. 1, 2, 33:

    servitum tibi me abducito, ni fecero,

    Plaut. Ps. 1, 5, 105:

    venire in eum locum, ubi parendum alteri et serviendum sit,

    Cic. Rab. Post. 8, 22; cf.:

    sive regi sive optimatibus serviant,

    id. Rep. 1, 35, 55:

    ut hoc populorum intersit, utrum comi domino an aspero serviant, etc.,

    id. ib. 1, 33, 50:

    Athenas victas Lacedaemoniis servire pati,

    Nep. Alcib. 9, 4:

    minata, Servitura suo Capitolia nostra Canopo,

    Ov. M. 15, 827.—
    (γ).
    With apud:

    tam ille apud nos servit, quam ego nunc hic apud te servio,

    Plaut. Capt. 2, 2, 62:

    filius meus illi apud vos servit captus in Alide,

    id. ib. 2, 2, 80:

    hoc pacto apud te serviam,

    id. Aul. 1, 1, 12:

    apud lenonem,

    id. Poen. 4, 2, 87:

    si quis apud nos servisset, etc.,

    Cic. de Or. 1, 40, 182.—
    (δ).
    With homogeneous object:

    servitutem: qui in servitute est eo jure, quo servus, aut, ut antiqui dixerunt, qui servitutem servit,

    Quint. 7, 3, 26:

    tu usque a puero servitutem servivisti in Alide,

    Plaut. Capt. 3, 4, 12:

    quorum majorum nemo servitutem servivit,

    Cic. Top. 6, 29; id. Mur. 29, 61:

    qui (cives) servitutem servissent,

    Liv. 40, 18, 7; 45, 15, 5: neque erile negotium plus curat quam si non servitutem [p. 1683] serviat, Plaut. Mil. 2, 6, 2; 3, 1, 150 (not servitute, v. Ritschl ad h. l.).—So with dat. of person:

    me servitutem servire huic homini optumo,

    Plaut. Capt. 2, 3, 31; id. Aul. 4, 1, 6; id. Rud. 3, 4, 42; cf.:

    sed is privatam servitutem servit illi an publicam?

    id. Capt. 2, 2, 84 (v. infra, II.):

    ego haud diu: ab ineunte adulescentiā tuis servivi servitutem imperiis,

    id. Trin. 2, 2, 21; and with apud:

    apud hunc servitutem servio,

    id. Mil. 2, 1, 17.—
    B.
    Pass. (perh. only in the foll. passage):

    adsuescamus... servis paucioribus serviri,

    Sen. Tranq. 9, 3.—
    II.
    In gen., with dat. of object (a person or thing), to be devoted or subject to; to be of use or service to; to serve for, be fit or useful for; to do a service to, to comply with, gratify, humor, accommodate; to have respect to, to regard or care for; to consult, aim at, to accommodate one's self to, etc. (so esp. freq. in Cic.; cf.:

    pareo, appareo, ministro): tibi servio atque audiens sum imperii,

    Plaut. Truc. 1, 2, 25; Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    quoniam sibi (rei publicae) servissem semper, numquam mihi... ut jam mihi servirem, consulerem meis,

    id. Planc. 38, 92; cf.:

    servire populo,

    id. ib. 4, 11; id. Fin. 5, 9, 27 et saep.:

    cum is, qui imperat aliis, servit ipse nulli cupiditati,

    id. Rep. 1, 34, 52; cf.:

    cum homines cupiditatibus iis, quibus ceteri serviunt, imperabunt,

    id. Lael. 22, 82:

    aetati hujus,

    id. Fin. 5, 9, 27:

    mori alicujus,

    Nep. Them. 1, 3:

    semper aut belli aut pacis serviit artibus,

    Vell. 1, 13, 3:

    amori aliorum flagitiosissime,

    Cic. Cat. 2, 4, 8:

    auribus alicujus,

    Caes. B. C. 2, 27:

    bello,

    id. B. G. 7, 34:

    brevitati,

    Cic. de Or. 2, 80, 327:

    commodis alicujus,

    id. Rep. 1, 4, 8; id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 24; id. Inv. 2, 45, 132:

    rei publicae commodis,

    id. Div. in Caecil. 20, 64; cf.:

    compendio suo privato,

    Caes. B. C. 3, 32:

    constantiae,

    Cic. Fam. 5, 16, 5:

    dignitati (with consulere rei publicae),

    id. Sest. 10, 23:

    dolori meo,

    id. ib. 6, 14:

    existimationi,

    id. Verr. 1, 10, 29; id. Att. 5, 11, 5:

    famae,

    id. ib. 5, 10, 2:

    gloriae,

    id. Tusc. 5, 3, 9:

    gravitati vocum aut suavitati,

    id. Or. 54, 182:

    vel honori multorum vel periculo (with obedire tempori),

    id. Brut. 69, 242:

    indulgentiae,

    id. Cael. 32, 79:

    iracundiae (with parere dolori),

    id. Prov. Cons. 1, 2:

    laudi et gloriae,

    id. Cat. 1, 9, 23:

    laudi existimationique,

    id. Verr. 2, 1, 2, § 5:

    numeris (orationis),

    id. Or. 52, 176:

    oculis civium,

    id. Phil. 8, 10, 29:

    pecuniae,

    id. Tusc. 5, 3, 9:

    personae,

    id. Off. 3, 29, 106:

    petitioni,

    id. Verr. 1, 9, 24:

    posteritati,

    id. Tusc. 1, 15, 35:

    rei familiari,

    id. Rosc. Am. 15, 43; cf.

    rei,

    Ter. Hec. 2, 1, 27:

    rumori,

    Plaut. Trin. 3, 2, 14; Caes. B. G. 4, 5 fin.:

    tempori,

    Cic. Sest. 6, 14; id. Tusc. 3, 27, 66; id. Att. 8, 3, 6; 10, 7, 1:

    utilitati salutique,

    id. Q. Fr. 1, 1, 9, § 27:

    valetudini,

    id. Fam. 16, 18, 1:

    vectigalibus,

    id. de Or. 2, 40, 171:

    venustati vel maxime,

    id. ib. 2, 78, 316;

    2, 80, 327: verbis praecedentibus,

    Quint. 9, 4, 63.— Pass. impers.:

    ut communi utilitati serviatur,

    Cic. Off. 1, 10, 31:

    concisum est ita, ut non brevitati servitum sit, sed magis venustati,

    id. de Or. 2, 80, 327.—
    (β).
    With homogeneous object (cf. supra, I. d):

    ab ineunte adulescentiā Tuis servivi servitutem imperiis et praeceptis, pater... Meum animum tibi servitutem servire aequom censui,

    Plaut. Trin. 2, 2, 21 sqq.—
    B.
    Transf., of things.
    1.
    In gen., to help, assist, be serviceable to, be useful for (post-Aug.):

    ut totus truncus alienigenis surculis serviat,

    Col. 4, 29, 14; cf.:

    tabularia debent servire gallinis,

    id. 6, 3, 2:

    chartis serviunt calami,

    Plin. 16, 36, 64, § 157:

    candelae luminibus et funeribus serviunt,

    id. 16, 37, 70, § 178:

    eademque materia et cibis et probris serviat,

    id. 33, 12, 54, § 152:

    laetor quod domus aliquando C. Cassi, serviet domino non minori,

    Plin. Ep. 7, 24, 8.—
    2.
    Esp., jurid. t. t., of buildings, lands, etc., to be subject to a servitude:

    praedia, quae serviebant,

    Cic. Agr. 3, 2, 9; so,

    aedes,

    id. Off. 3, 16, 67:

    neque servire quandam earum aedium partem in mancipi lege dixisset,

    id. de Or. 1, 39, 178:

    eodem numero (incorporalium) sunt et jura praediorum urbanorum et rusticorum, quae etiam servitutes vocantur,

    Gai. Inst. 2, 14 fin.; Paul. Sent. 1, 17; cf. Dig. 8, 2, 20, §§ 3 and 5; 8, 6, 8, § 1 al.; and v. servitus, II. B., and servus, II.

    Lewis & Short latin dictionary > servio

См. также в других словарях:

  • FAMAE — (Fábricas y Maestranzas del Ejército) is a Chilean government owned weapons producer. Its products are used by the Chilean armed forces and the police. The company produces among others the FAMAE SAF submachine gun. FAMAE is funded, in addition… …   Wikipedia

  • FAMAE S.A.F. — FAMAE S.A.F. FAMAE S.A.F. с интегрированным глушителем FAMAE S.A.F. неполная разборка Калибр: 9x19mm Luger/Para Вес: 2.7 3 кг без магазина (в зависимости от модификации) Длина (приклад сложен/раскрыт): 410 / 640 мм Длина ствола: 198 мм Темп… …   Энциклопедия стрелкового оружия

  • FAMAE — Fabricas y Maestranzas del Ejercito (de Chile) FAMAE Institución pública dedicada a la fabricación de armas para el ejercito de Chile. Entre sus proyectos están los rifles SIG SG510 4, SIG SG542, Misil Rayo, entre otras. Se encarga de modificar y …   Enciclopedia Universal

  • FAMAE SAF — Saltar a navegación, búsqueda FAMAE SAF …   Wikipedia Español

  • FAMAE SAF — Infobox Weapon name=SAF caption=FAMAE SMG 9mm origin=flagcountry|Chile type=Submachine gun is ranged= yes is UK= service= used by=Users wars= designer= design date=1993 manufacturer=FAMAE production date=1993 Present number= variants=Mini SAF,… …   Wikipedia

  • FAMAE SAF — SAF Вариант SAF под .40 S W Тип: пистолет пулемёт …   Википедия

  • qui accusat integrae famae sit, et non criminosus — /kway akyiiwzat intagriy feymiy sit, et non krimanowsas/ Let him who accuses be of clear fame, and not criminal …   Black's law dictionary

  • Mulcts damnum famae non irrogat — A fine does not inflict damage upon a person s reputation …   Ballentine's law dictionary

  • Qui accusat integrae famae sit et non criminosis — Let him who accuses be of honest reputation and not a criminal …   Ballentine's law dictionary

  • Fábricas y Maestranzas del Ejército de Chile — Fundación 1811 Administración General de Brigada Juan Biskupovic Moya …   Wikipedia Español

  • Gerardo Huber — Coronel del Ejército de Chile Gerardo Huber …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»