Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

facilis

  • 1 facilis

    făcĭlis, e, adj. (archaic forms nom. sing. facil, Plaut. Trin. 3, 2, 53; adv. facul, like difficul, simul; v. under adv. 2, and cf. Paul. ex Fest. p. 87 Müll.), [facio, properly, that may be done or made; hence, pregn.], easy to do, easy, without difficulty.
    I.
    In gen.
    A.
    Prop., constr. absol., with ad (and the gerund), the supine, inf., ut, and the dat.
    (α).
    Absol.:

    nulla est tam facilis res, quin difficilis siet, quam invitus facias,

    Ter. Heaut. 4, 6, 1; cf.:

    facilis et plana via (opp. difficilis),

    Plaut. Trin. 3, 2, 20:

    quae facilia ex difficillimis animi magnitudo redegerat,

    Caes. B. G. 2, 27 fin.; cf.

    also: mihi in causa facili atque explicata perdifficilis et lubrica defensionis ratio proponitur,

    Cic. Planc. 2, 5:

    justa res et facilis,

    Plaut. Am. prol. 33:

    facilis et prompta defensio,

    Cic. de Or. 1, 56, 237; cf.:

    facilis et expedita distinctio,

    id. Fin. 1, 10, 33:

    facilia, proclivia, jucunda,

    id. Part. Or. 27, 95; cf.:

    proclivi cursu et facili delabi,

    id. Rep. 1, 28:

    ascensus,

    Caes. B. G. 1, 21:

    aditus,

    id. ib. 3, 25 fin.;

    descensus Averno,

    Verg. A. 6, 126; Cic. de Imp. Pomp. 14, 41; cf.:

    celerem et facilem exitum habere,

    Caes. B. C. 3, 22 fin.:

    lutum,

    easy to work, Tib. 1, 1, 40:

    fagus,

    Plin. 16, 43, 84, § 229:

    humus,

    easy to cultivate, mellow, Curt. 4, 6, 5:

    arcus,

    Val. Fl. 1, 109:

    jugum,

    easy to climb, Prop. 4 (5), 10, 4:

    somnus,

    easy to obtain, Hor. C. 2, 11, 8; 3, 21, 4:

    irae,

    easily excited, Luc. 1, 173:

    saevitia,

    easily overcome, Hor. C. 2, 12, 26 et saep.:

    aurae,

    gentle, Ov. H. 16, 123:

    jactura,

    easily borne, Verg. A. 2, 646:

    cera,

    easily shaped, Ov. M. 15, 169:

    victus,

    copious, Verg. G. 2, 460.— Comp.:

    iter multo facilius atque expeditius,

    Caes. B. G. 1, 6, 2:

    cui censemus cursum ad deos faciliorem fuisse quam Scipioni?

    Cic. Lael. 4, 14:

    faciliore et commodiore judicio,

    id. Caecin. 3, 8.— Sup.:

    quod est facillimum, facis,

    Plaut. Trin. 3, 2, 4; cf. Cic. Rep. 2, 3:

    concordia,

    id. ib. 1, 32:

    hujus summae virtutis facillima est via,

    Quint. 8, 3, 71:

    in quibus (ceris) facillima est ratio delendi,

    id. 10, 3, 31 et saep.—
    (β).
    With ad and the gerund:

    nulla materies tam facilis ad exardescendum est,

    Cic. de Or. 2, 45, 190:

    ad subigendum,

    id. Rep. 2, 41:

    ad credendum,

    id. Tusc. 1, 32, 78:

    palmae ad scandendum,

    Plin. 13, 4, 7, § 29.— Comp.:

    faciliora ad intelligendum,

    Quint. 2, 3, 8.— Sup.:

    haec ad judicandum sunt facillima,

    Cic. Off. 3, 6, 30; id. Fin. 2, 20.—
    (γ).
    With ad and subst.:

    faciles ad receptum angustiae,

    Liv. 32, 12, 3:

    mens ad pejora,

    Quint. 1, 2, 4:

    credulitas feminarum ad gaudia,

    Tac. A. 14, 4.— Comp.:

    mediocritas praeceptoris ad intellectum atque imitationem facilior,

    Quint. 2, 3, 1.—
    (δ).
    With supine:

    facile inventust,

    Plaut. Trin. 3, 2, 53:

    res factu facilis,

    Ter. Heaut. 4, 3, 26:

    cuivis facile scitu est,

    id. Hec. 3, 1, 15:

    facilis victu gens,

    abounding in resources, Verg. A. 1, 445 Wagn.:

    (Cyclops) nec visu facilis nec dictu affabilis ulli,

    id. ib. 3, 621; cf.:

    sapiens facilis victu fuit,

    Sen. Ep. 90, 11.— Comp.:

    nihil est dictu facilius,

    Ter. Ph. 2, 1, 70.— Sup.:

    factu facillimum,

    Sall. C. 14, 1.—
    (ε).
    With inf.:

    materia facilis est, in te et in tuos dicta dicere,

    Cic. Phil. 2, 17, 42:

    facilis vincere ac vinci vultu eodem,

    Liv. 7, 33, 2:

    facilis corrumpi,

    Tac. H. 4, 39:

    Roma capi facilis,

    Luc. 2, 656.—So esp. freq. in the neuter, facile est, with a subject-clause:

    id esse verum, cuivis facile est noscere,

    Ter. Ad. 5, 4, 8:

    quod illis prohibere erat facile,

    Caes. B. C. 1, 50, 2:

    neque erat facile nostris, uno tempore propugnare et munire,

    id. ib. 3, 45, 4; Quint. 6, 4, 20:

    nec origines persequi facile est,

    Plin. 3, 5, 6, § 46:

    quīs facile est aedem conducere,

    Juv. 3, 31; 4, 103.— Comp.:

    plerumque facilius est plus facere quam idem,

    Quint. 10, 2, 10; 12, 6, 7.— Sup.:

    stulta reprehendere facillimum est,

    Quint. 6, 3, 71; 11, 1, 81.—
    (ζ).
    With ut:

    facilius est, ut esse aliquis successor tuus possit, quam ut velit,

    Plin. Pan. 44, 3; 87, 5; cf. with quod: facile est quod habeant conservam in villa, Varr. R. R. 2, 10, 6.—
    (η).
    With dat.:

    terra facilis pecori,

    i.e. suitable, proper, Verg. G. 2, 223; cf.:

    campus operi,

    Liv. 33, 17, 8:

    facilis divisui (Macedonia),

    id. 45, 30, 2:

    neque Thraces commercio faciles erant,

    Liv. 40, 58, 1:

    homines bello faciles,

    Tac. Agr. 21:

    juvenis inanibus,

    easily susceptible, open to, id. A. 2, 27; cf.:

    facilis capessendis inimicitiis,

    id. ib. 5, 11. —
    (θ).
    With gen. ( poet.):

    Hispania frugum facilis,

    fertile in, Claud. Laud. Seren. 54.—
    b.
    Adverbially, in facili, ex (e) facili, and rarely, de facili, easily:

    cum exitus haud in facili essent,

    not easy, Liv. 3, 8, 9 Drak.:

    in facili,

    Sen. Clem. 1, 7: Plin. 18, 28, 68, § 274; Dig. 26, 3, 8:

    ita adducendum, ut ex facili subsequatur,

    easily, Cels. 7, 9 med.:

    ex facili tolerantibus,

    Tac. Agr. 15 init.: ex facili, Cel. 6, 1, 1; Plin. 37, 4, 15, § 60;

    for which: e facili,

    Ov. A. A. 1, 356: de facili ab iis superabuntur, Firm. Math. 5, 6.—
    B.
    Transf.
    a.
    Of persons that do any thing with facility, ready, quick. — Constr. with ad, in, and simple abl.:

    facilis et expeditus ad dicendum,

    Cic. Brut. 48, 180:

    sermone Graeco promptus et facilis,

    Suet. Tib. 71; cf.:

    promptus et facillis ad extemporalitatem usque,

    id. Tit. 3:

    faciles in excogitando et ad discendum prompti,

    Quint. 1, 1, 1:

    exiguo faciles,

    content, Sil. 1, 615.—
    b.
    Of things, easily moving:

    oculi,

    Verg. A. 8, 310:

    manus,

    Ov. F. 3, 536:

    cervix,

    Mart. Spect. 23:

    canes, i. e. agiles,

    Nemes. Cyneg. 50.
    II.
    In partic.
    A.
    Of character, easy, good-natured, compliant, willing, yielding, courteous, affable:

    facilis benevolusque,

    Ter. Hec. 5, 1, 35:

    comes, benigni, faciles, suaves homines esse dicuntur,

    Cic. Balb. 16, 36:

    facilis et liberalis pater,

    id. N. D. 3, 29, 73:

    lenis et facilis,

    id. Fam. 5, 2, 9:

    facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    facilem populum habere,

    Cic. Fam. 7, 1, 4:

    facilem stillare in aurem,

    Juv. 3, 122:

    di,

    id. 10, 8. —With in and abl.:

    facilem se in rebus cognoscendis praebere,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 32; cf.:

    facilis in causis recipiendis,

    id. Brut. 57, 207:

    faciles in suum cuique tribuendo,

    id. ib. 21, 85:

    faciles ad concedendum,

    id. Div. 2, 52, 107.—With in and acc.:

    sic habeas faciles in tua vota deos,

    Ov. H. 16, 282.—With inf.:

    faciles aurem praebere,

    Prop. 2, 21, 15 (3, 14, 5 M.):

    O faciles dare summa deos,

    Luc. 1, 505.—With gen.:

    facilis impetrandae veniae,

    Liv. 26, 15, 1:

    alloquii facilis (al. alloquiis),

    Val. Fl. 5, 407.— Absol.:

    comi facilique naturā,

    Suet. Gramm. 7:

    facili ac prodigo animo,

    id. Vit. 7.— Comp.:

    facilior aut indulgentior,

    Suet. Vesp. 21; Quint. 7, 1, 27; Flor. 4, 11, 2.— Sup.:

    quid dicam de moribus facillimis,

    Cic. Lael. 3, 11.—
    B.
    Of fortune, favorable, prosperous:

    res et fortunae tuae... quotidie faciliores mihi et meliores videntur,

    Cic. Fam. 6, 5, 1; Liv. 23, 11, 2.— Adv. in four forms: facile, facul, faculter, and faciliter.
    1.
    făcĭlĕ (the class. form).
    (α).
    easily, without trouble or difficulty:

    facile cum valemus recta consilia aegrotis damus,

    Ter. And. 2, 1, 9:

    quis haec non vel facile vel certe aliquo modo posset ediscere?

    Cic. de Or. 2, 57, 232:

    vitia in contraria convertuntur,

    id. Rep. 1, 45.— Comp.:

    cave putes, aut mare ullum aut flammam esse tantam, quam non facilius sit sedare quam, etc.,

    Cic. Rep. 1, 42 fin.:

    quo facilius otio perfruantur,

    id. ib. 1, 5: id hoc facilius eis persuasit, quod, etc., Caes, B. G. 1, 2, 3.— Sup.:

    ut optimi cujusque animus in morte facillime evolet tamquam e custodia,

    Cic. Lael. 4, 14:

    facillime fingi,

    id. Cael. 9, 22:

    facillime decidit,

    id. Rep. 2, 23:

    mederi inopiae frumentariae,

    Caes. B. G. 5, 24, 6 et saep.—
    (β).
    To add intensity to an expression which already signifies a high degree, certainly, unquestionably, without contradiction, beyond dispute, by far, far (often in Cic.;

    elsewh. rare): virum unum totius Graeciae facile doctissimum,

    Cic. Rab. Post. 9, 23:

    facile deterrimus,

    id. Tusc. 1, 33, 81:

    genere et nobilitate et pecunia facile primus,

    id. Rosc. Am. 6, 15; cf.:

    virtute, existimatione, nobilitate facile princeps,

    id. Clu. 5, 11:

    facile princeps,

    id. Div. 2, 42, 87; id. Fam. 6, 10, 2; id. Univ. 1; Flor. 3, 14, 1:

    facile praecipuus,

    Quint. 10, 1, 68:

    facile hic plus mali est, quam illic boni,

    Ter. And. 4, 3, 5: Pe. Sed tu novistin' fidicinam? Fi. Tam facile quam me, as well as I do myself, Plaut. Ep. 3, 4, 68.—With verbs that denote superiority (vincere, superare, etc.):

    post illum (Herodotum) Thucydides omnes dicendi artificio, mea sententia, facile vicit,

    Cic. de Or. 2, 13, 56; cf. id. Off. 2, 19, 59; id. Rep. 1, 23; cf.

    also: stellarum globi terrae magnitudinem facile vincebant,

    id. ib. 6, 16 fin.; id. de Or. 1, 33, 150:

    Sisenna omnes adhuc nostros scriptores facile superavit,

    id. Leg. 1, 2, 7; cf. id. de Or. 3, 11, 43:

    facile palmam habes!

    Plaut. Trin. 3, 2, 80.— In naming a large amount, quite, fully:

    huic hereditas facile ad HS. tricies venit testamento propinqui sui,

    Cic. Verr. 2, 2, 14, § 35.—
    (γ).
    With a negative, non facile or haud facile, to add intensity, not easily, i.e. hardly:

    mira accuratio, ut non facile in ullo diligentiorem majoremque cognoverim,

    Cic. Brut. 67, 238:

    sed haud facile dixerim, cur, etc.,

    id. Rep. 1, 3 fin.; cf.:

    de iis haud facile compertum narraverim,

    Sall. J. 17, 2:

    animus imbutus malis artibus haud facile libidinibus carebat,

    id. C. 13, 5. —
    b.
    Readily, willingly, without hesitation:

    facile omnes perferre ac pati,

    Ter. And. 1, 1, 35; cf.:

    te de aeternitate dicentem aberrare a proposito facile patiebar,

    Cic. Tusc. 1, 33, 81:

    disertus homo et facile laborans,

    id. Off. 2, 19, 66:

    ego unguibus facile illi in oculos involem,

    Ter. Eun. 4, 3, 6.— Comp.:

    locum habeo nullum, ubi facilius esse possim quam Asturae,

    Cic. Att. 13, 26, 2.—
    c.
    (Acc. to facilis, II. B.) Pleasantly, agreeably, well:

    propter eas (nugas) vivo facilius,

    Plaut. Curc. 5, 2, 6:

    cum animo cogites, Quam vos facillime agitis, quam estis maxume Potentes, dites, fortunati, nobiles,

    Ter. Ad. 3, 4, 56:

    facillime agitare,

    Suet. Vit. Ter. 1:

    ubi Crassus animadvertit, suas copias propter exiguitatem non facile diduci,

    not safely, Caes. B. G. 3, 23, 7.—
    2.
    făcul (anteclass.), easily: nobilitate facul propellere iniquos, Lucil. ap. Non. 111, 19; Pac. ib. 21:

    haud facul, ut ait Pacuvius, femina una invenietur bona,

    Afran. ib. 22:

    advorsam ferre fortunam facul,

    Att. ib. 24.—
    3.
    făculter, acc. to the statement of Paul. ex Fest. p. 87, 1 Müll.; cf. Mart. Cap. 3, § 325. —
    4.
    făcĭlĭter (post-Aug.; predominating in Vitruvius; censured by Quint. 1, 6, 17), easily:

    ferrum percalefactum faciliter fabricatur,

    Vitr. 1, 4, 3 et saep.; Mart. Cap. 3, § 325.

    Lewis & Short latin dictionary > facilis

  • 2 facilis

        facilis e, adj. with comp. and sup.    [2 FAC-], easy to do, easy, without difficulty: res (opp. difficilis), T.: facilia ex difficillimis redigere, Cs.: causa: cursus: aditus, Cs.: somnus, easy to obtain, H.: saevitia, easily overcome, H.: aurae, gentle, O.: iactura, light, V.: cera, yielding, O.: victus, copious, V.: cursus ad deos facilior: quod ei fuit facillimum: materies facilis ad exardescendum: haec ad iudicandum sunt facillima: faciles ad receptum angustiae, L.: crepido haud facilior in ascensum, L.: cuivis facile scitu est, T.: (Cyclops) Nec visu facilis, V.: nihil est dictu facilius, T.: factu facillimum, S.: materia facilis est, in te dicta dicere: facilis vincere ac vinci voltu eodem, L.: quod illis prohibere erat facile, Cs.: Quīs facile est aedem conducere, Iu.: terra pecori, suitable, V.: campus operi, L.: divisui (Macedonia), L.: homines bello, Ta.—In adverb. phrases: cum exitūs haud in facili essent, not easy, L.: ex facili tolerantibus, Ta. — Of persons, ready, quick: ad dicendum: fore facilem victu per saecula gentem, lead a happy life, V.: homines in bella, Ta.: amori, Tb.: aurem praebere puellae, Pr.— Easy, goodnatured, accessible, compliant, willing, yielding, courteous, affable: pater: facilem votis ut praebeat aurem, H.. auris, Iu.: mores facillimae: amicitiā, S.: sermone, Ta.: in rebus cognoscendis: in suum cuique tribuendo: ad concedendum: in tua vota di, O.: impetrandae veniae, L. — Favorable, prosperous: res et fortunae faciliores: vestrae res, L.— Easily moving, quick, nimble: oculi, V.: manūs, O.
    * * *
    facile, facilior -or -us, facillimus -a -um ADJ
    easy, easy to do, without difficulty, ready, quick, good natured, courteous

    Latin-English dictionary > facilis

  • 3 facilis

    easy, agreeable, affable, pleasant.

    Latin-English dictionary of medieval > facilis

  • 4 Facilis descensvs averno

    The descent to Avernus (Hell) it's easy to fall, hard to rise

    Latin Quotes (Latin to English) > Facilis descensvs averno

  • 5 per-facilis

        per-facilis e, adj.,     very easy: cursus: disciplina cognitu: perfacile factu esse conata perficere, Cs.—Very courteous: in audiendo.

    Latin-English dictionary > per-facilis

  • 6 difficilis

    dif-fĭcĭlis, e (old form difficul, like facul, famul, simul, etc., Varr. ap. Non. 111, 25), adj. [facilis; hence, far from easy to do, to accomplish, to bear, etc.; v. facilis], hard, difficult, troublesome (very freq. and class.).
    I.
    In gen.:

    nulla est tam facilis res, quin difficilis siet, quom invitus facias,

    Ter. Heaut. 4, 6, 1; cf. Plaut. Trin. 3, 2, 20; and:

    sacrorum diligentiam difficilem, apparatum perfacilem esse voluit,

    Cic. Rep. 2, 14 Mos.:

    quae facilia ex difficillimis animi magnitudo redegerat,

    Caes. B. G. 2, 27, fin.:

    quam graves, quam difficiles plerisque videntur calamitatum societates!

    Cic. Lael. 17 fin.:

    res arduae ac difficiles,

    id. Inv. 2, 54, 163; cf. id. Or. 10; id. Tusc. 3, 34 fin.; Plin. 17, 4, 3, § 28:

    contortae res et difficiles,

    Cic. de Or. 1, 58 fin.:

    quam scopuloso difficilique in loco verser,

    id. Div. in Caecil. 11, 35; cf.:

    in locos difficiles abire,

    Sall. J. 87 fin. Kritz.:

    iter angustum et difficile,

    Caes. B. G. 1, 6; id. B. C. 1, 65, 3:

    valles,

    id. ib. 1, 68, 2:

    difficili et arduo ascensu,

    id. ib. 3, 34; Cic. Verr. 2, 4, 23:

    difficilis atque impedita palus,

    Caes. B. G. 7, 19:

    transitus,

    id. ib. 6, 7, 5:

    aditus,

    id. ib. 7, 36; Hor. S. 1, 9, 56:

    tempus anni difficillimum,

    Caes. B. C. 1, 48, 5:

    difficili rei publicae tempore,

    Cic. de Imp. Pomp. 21:

    difficillimo reip. tempore,

    id. Phil. 5, 13, 36; cf. id. Caecin. 4, 11:

    difficilioribus usi tempestatibus,

    Caes. B. C. 3, 15, 4:

    partus,

    Plin. 24, 5, 13, § 22:

    urina,

    id. 23, 9, 83, § 165:

    venter,

    id. 22, 13, 15, §

    33 et saep.: (Macer et Lucretius) alter humilis, alter difficilis,

    Quint. 10, 1, 87 Frotsch.:

    nimium difficile est reperiri amicum,

    Plaut. Trin. 3, 1, 20;

    so with a subjectclause,

    Ter. And. 1, 3, 6; Lucr. 1, 138; Cic. Lael. 6, 22; 8, 26; 10, 33 et saep.; Caes. B. G. 1, 14, 2; 7, 58, 2; id. B. C. 1, 50 fin. et saep.; cf.:

    difficile ad fidem est in tam antiqua re, quot pugnaverint ceciderintve exacto affirmare numero,

    Liv. 3, 5, 12:

    difficile est longum subito deponere amorem,

    Cat. 77, 13.—Prov.:

    difficile est, crimen non prodere vultu,

    Ov. M. 2, 447:

    difficile est, tristi fingere mente jocum,

    Tib. 3, 7, 2:

    (rebus) difficilibus ad eloquendum,

    Cic. Off. 1, 35, 126:

    ad percipiendum,

    Quint. 8 prooem. § 4.—With supin.:

    difficile factu est,

    Cic. Rep. 1, 43; so,

    factu,

    id. Off. 1, 21, 71; id. N. D. 3, 1; id. Univ. 11:

    dictu,

    id. Lael. 3, 12; 7, 23; id. Fam. 1, 7, 2:

    aditu (locus),

    Sall. J. 91 fin. Kritz.—With dat.:

    fructus difficilis concoctioni,

    Plin. 23, 8, 79, § 151.—With gerund.:

    in difficili esse,

    Liv. 3, 65, 11; cf.:

    in facili esse,

    id. 3, 8, 9; so,

    in difficili rem esse,

    Cels. 5, 26 fin.:

    ille casus in difficili est, si, etc.,

    Dig. 28, 2, 29, § 15.
    II.
    In partic., of character, hard to manage or to please, obstinate, captious, morose, surly:

    difficiles ac morosi,

    Cic. Or. 29 fin.; cf. id. Fin. 1, 18, 61; Att. ap. Non. 407, 25; Hor. S. 2, 5, 90; id. A. P. 173:

    senex,

    Ter. Heaut. 3, 2, 24; cf.:

    moderati nec difficiles nec inhumani senes,

    Cic. de Sen. 3, 7:

    sunt morosi et anxii et iracundi et difficiles senes,

    id. ib. 18, 65:

    avunculus difficillimā naturā,

    Nep. Att. 5; cf.:

    difficili bile tumet jecur,

    Hor. C. 1, 13, 4: parens in liberos difficilis, Att. ap. Cic. N. D. 3, 29, 72:

    Penelopen difficilem procis,

    Hor. C. 3, 10, 11:

    vocanti,

    id. ib. 3, 7, 32:

    Gradivo,

    Ov. A. A. 2, 566:

    precibus,

    id. P. 2, 2, 20.— Trop.:

    terrae,

    intractable, Verg. G. 2, 179. —Prov.:

    difficilem oportet aurem habere ad crimina,

    deaf, inaccessible, Pub. Syr. 133 (Rib.).— Adv., in three forms (but the use of the adv. is mostly avoided by the best authors, difficile est taking its place, v. supra).
    (α).
    diffĭcĭlē, with difficulty (perh. not ante-Aug.), Vell. 2, 63, 3; Plin. 11, 18, 19, § 62; 27, 12, 94, § 120; Suet. Gramm. 11; Just. 27, 3, 2; Pall. Jan. 7; Tert. Apol. 48.—
    (β).
    diffĭculter, with difficulty (the usual form), Caes. B. C. 1, 62; Sall. C. 14, 5; Liv. 1, 52, 4; 42, 54, 3; Tac. A. 12, 35; Suet. Claud. 41; Quint. 1, 3, 3 al.—
    (γ).
    diffĭcĭl-ĭter, with difficulty (rare), Cic. Ac. 2, 16, 49 and 50; Col. 5, 3, 1; 5, 7, 1; Lact. Mort. Pers. 9, 7.—
    b.
    Comp.:

    difficilius,

    Caes. B. G. 7, 58; Quint. 1, 12, 8; 11, 2, 28; Plin. 22, 21, 28, § 56; Suet. Caes. 29; id. Ner. 43 al.—
    c.
    Sup.:

    difficillime,

    Cic. Lael. 17, 64; Plin. 16, 33, 60, § 139; 19, 7, 35, § 117 al.

    Lewis & Short latin dictionary > difficilis

  • 7 AUÐ-

    adverbial prefix to a great many adjectives, adverbs, and participles (opp. to tor-), easily.
    * * *
    adverbial prefix to a great many adjectives, adverbs, and participles, seldom to subst. nouns, [not found in Ulf.; A. S. eâð, as in eâðmedu, humilitas, and also as a separate adj. eâde. facilis; Old Engl. ‘eath,’ ‘uneath,’ for ‘easy,’ ‘uneasy;’ Hel. ôð and ôði, facilis, unôði, difficilis], easy, opp. to tor-. To this ‘aud’ and not to ‘old’ may perhaps be referred some of the compds of aud and awd in Scottish and provincial English. Thus ‘audie’ in Scotch means an easy careless fellow; ‘aud farand,’ or ‘auld farand,’ may both mean easy going: v. the words in Jamieson and the Craven Glossary.

    Íslensk-ensk orðabók > AUÐ-

  • 8 Clemens

    1.
    clēmens, entis (abl. usu. -ti;

    but -te,

    Liv. 1, 26, 8; Laber. ap. Macr. S. 2, 7, 3), adj. [etym. dub.; cf. lemures; and Germ. hold].
    I.
    Orig. (in the class. per. very rare), of the quiet, placid, pleasant state of the air, wind, or weather, mild, calm, soft, gentle ( = the class. placidus, quietus): undae clementi flamine pulsae, * Cat. 64, 272:

    clementior Auster vela vocat,

    Stat. Th. 5, 468:

    aura Favoni,

    Claud. Cons. Prob. Olyb. 272; cf. id. III. Cons. Hon. 165; Val. Fl. 6, 747:

    clementior dies,

    Col. 11, 2, 2:

    clementior Arctos,

    Sil. 1, 198:

    clementiores plagae (opp. Septentrio),

    Pall. Febr. 12, 1.—Hence,
    B.
    Esp.
    1.
    Of the gentle motion of the sea, rivers, etc., placid, calm, etc.:

    mare,

    Gell. 2, 21, 1:

    Pasitigris clementiore alveo praeterit, etc. (preced. by: praeceps inter saxa devolvitur),

    Curt. 5, 3, 1:

    quā sit clementissimus amnis,

    Ov. M. 9, 116.—
    2.
    Of places (opp. praeceps), smooth, of a gentle ascent:

    clivulus,

    App. M. 4, p. 144.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    Of a calm, unexcited, passionless state of mind, quiet, mild, gentle, tranquil, kind (syn.:

    placidus, lenis): clementem vocabo non in alieno dolore facilem, sed eum, qui cum suis stimulis exagitetur, non prosilit, etc.,

    Sen. Clem. 1, 20, 3:

    egit semper vitam... clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 1, 10:

    vita urbana atque otium,

    id. ib. 1, 1, 17 (cf. with Cic. Rab. Post. 7, 17:

    vita quieta atque otiosa): ille suam semper egit vitam in otio, in conviviis: clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 4, 10; Liv. 38, 17, 17 (cf. the passages under clementia, cited from Flor.):

    cupio, patres conscripti, me esse clementem: cupio in tantis rei publicae periculis me non dissolutum videri,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    etsi satis clemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci,

    id. Fin. 2, 4, 12:

    (Arimphaeis) ritus clementes,

    Plin. 6, 13, 14, § 35.—
    2.
    Transf. to animals. tame, domesticated: clementius genus columbarum [p. 353] (opp. agrestes), Varr. R. R. 3, 7, 2.—
    B.
    Specif.
    1.
    Mild in respect to the faults and failures of others, i. e. forbearing, indulgent, compassionate, merciful (class.; syn.: mitis, benignus, humanus, lenis, facilis, indulgens;

    opp.: crudelis, inhumanus, asper al.): clementi (mi) animo ignoscet,

    Plaut. Mil. 4, 6, 37; Ter. Hec. 3, 5, 22:

    judices et misericordes,

    Cic. Planc. 13, 31; cf.
    * Hor.
    C. 3, 11, 46; Tac. A. 2, 57:

    vir et contra audaciam fortissimus et ab innocentiā clementissimus,

    Cic. Rosc. Am. 30, 85; Nep. Epam. 3, 2:

    legis interpres,

    Liv. 1, 26, 8:

    dominus facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    justa et clemens servitus,

    Ter. And. 1, 1, 9:

    castigatio,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    clementior sententia,

    Liv. 8, 31, 8.—More unusual: rumor, i. e. non nimius, mild, mitigated, praos (acc. to Prisc. p. 1202 P.), Sall. J. 22, 1.—
    2.
    Poet. of places:

    pars (insulae) ratibus clemens,

    accessible, Claud. B. Gild. 511.— Adv.: clē-menter.
    I.
    (Acc. to I. A.) Gently, softly, mildly:

    non desiit adsidue tremere Campania, clementius quidem, sed ingenti damno,

    Sen. Q. N. 6, 31, 1:

    agitant venti oleas,

    Pall. Nov. 5:

    spirant clementius Austri,

    Stat. S. 2, 2, 27.—So of moderate, slow action gen.: Eu. Sequere sis. Ch. Sequor. Eu. Clementer quaeso;

    calces deteris,

    Plaut. Merc. 5, 2, 111; so id. Stich. 4, 1, 26; id. Ep. 2, 2, 23. —
    B.
    (Acc. to I. B. 2.) By degrees, gradually, gently:

    clementer et molliter assurgens collis,

    Col. 2, 2, 1; cf. Tac. A. 13, 38:

    editum jugum,

    id. G. 1; Sil. 1, 274; Sen. Oedip. 280:

    accedere,

    Tac. A. 12, 33; cf. in comp.:

    explorare, si quā Appennini juga clementius adirentur,

    id. H. 3, 52.—
    II.
    (Acc. to II. A.) Quietly, placidly, tranquilly, calmly: accipere aliquid clementius aequo, * Lucr. 3, 314:

    si quid est factum clementer, ut dissolute factum criminer,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    leniter hominem clementerque accepit,

    id. ib. 2, 4, 40, §

    86: ferre aliquid,

    id. Att. 6, 1, 3:

    consolationes clementer admotae,

    Plin. Ep. 5, 16, 11:

    quo id pacto fieri possit clementissime,

    Plaut. Mil. 4, 3, 5:

    leo caudam clementer et blande movet,

    Gell. 5, 14, 12.—
    B.
    (Acc. to II. B.) With forbearance, mildly, with indulgence:

    clementer et moderate jus dicere,

    Caes. B. C. 3, 20:

    clementer a consule accepti,

    Liv. 27, 15, 2:

    clementer ductis militibus,

    i.e. peacefully, without plundering, id. 29, 2, 1.— Comp.:

    clementius tractare aliquem,

    Plin. Ep. 8, 24, 5.— Sup.:

    clementissime scribere de aliquo,

    Gell. 1, 18, 3:

    qui victoriā civili clementissime usus est,

    Sen. Ira, 2, 23, 4.
    2.
    Clēmens, entis, m., a proper name, in later Lat. very freq.:

    Julius,

    Tac. A. 1, 23; 1, 26; 15, 73; id. H. 1, 87; 2, 12:

    Arretinus,

    id. ib. 4, 68; Suet. Dom. 11:

    Flavius,

    id. ib. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > Clemens

  • 9 clemens

    1.
    clēmens, entis (abl. usu. -ti;

    but -te,

    Liv. 1, 26, 8; Laber. ap. Macr. S. 2, 7, 3), adj. [etym. dub.; cf. lemures; and Germ. hold].
    I.
    Orig. (in the class. per. very rare), of the quiet, placid, pleasant state of the air, wind, or weather, mild, calm, soft, gentle ( = the class. placidus, quietus): undae clementi flamine pulsae, * Cat. 64, 272:

    clementior Auster vela vocat,

    Stat. Th. 5, 468:

    aura Favoni,

    Claud. Cons. Prob. Olyb. 272; cf. id. III. Cons. Hon. 165; Val. Fl. 6, 747:

    clementior dies,

    Col. 11, 2, 2:

    clementior Arctos,

    Sil. 1, 198:

    clementiores plagae (opp. Septentrio),

    Pall. Febr. 12, 1.—Hence,
    B.
    Esp.
    1.
    Of the gentle motion of the sea, rivers, etc., placid, calm, etc.:

    mare,

    Gell. 2, 21, 1:

    Pasitigris clementiore alveo praeterit, etc. (preced. by: praeceps inter saxa devolvitur),

    Curt. 5, 3, 1:

    quā sit clementissimus amnis,

    Ov. M. 9, 116.—
    2.
    Of places (opp. praeceps), smooth, of a gentle ascent:

    clivulus,

    App. M. 4, p. 144.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    Of a calm, unexcited, passionless state of mind, quiet, mild, gentle, tranquil, kind (syn.:

    placidus, lenis): clementem vocabo non in alieno dolore facilem, sed eum, qui cum suis stimulis exagitetur, non prosilit, etc.,

    Sen. Clem. 1, 20, 3:

    egit semper vitam... clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 1, 10:

    vita urbana atque otium,

    id. ib. 1, 1, 17 (cf. with Cic. Rab. Post. 7, 17:

    vita quieta atque otiosa): ille suam semper egit vitam in otio, in conviviis: clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 4, 10; Liv. 38, 17, 17 (cf. the passages under clementia, cited from Flor.):

    cupio, patres conscripti, me esse clementem: cupio in tantis rei publicae periculis me non dissolutum videri,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    etsi satis clemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci,

    id. Fin. 2, 4, 12:

    (Arimphaeis) ritus clementes,

    Plin. 6, 13, 14, § 35.—
    2.
    Transf. to animals. tame, domesticated: clementius genus columbarum [p. 353] (opp. agrestes), Varr. R. R. 3, 7, 2.—
    B.
    Specif.
    1.
    Mild in respect to the faults and failures of others, i. e. forbearing, indulgent, compassionate, merciful (class.; syn.: mitis, benignus, humanus, lenis, facilis, indulgens;

    opp.: crudelis, inhumanus, asper al.): clementi (mi) animo ignoscet,

    Plaut. Mil. 4, 6, 37; Ter. Hec. 3, 5, 22:

    judices et misericordes,

    Cic. Planc. 13, 31; cf.
    * Hor.
    C. 3, 11, 46; Tac. A. 2, 57:

    vir et contra audaciam fortissimus et ab innocentiā clementissimus,

    Cic. Rosc. Am. 30, 85; Nep. Epam. 3, 2:

    legis interpres,

    Liv. 1, 26, 8:

    dominus facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    justa et clemens servitus,

    Ter. And. 1, 1, 9:

    castigatio,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    clementior sententia,

    Liv. 8, 31, 8.—More unusual: rumor, i. e. non nimius, mild, mitigated, praos (acc. to Prisc. p. 1202 P.), Sall. J. 22, 1.—
    2.
    Poet. of places:

    pars (insulae) ratibus clemens,

    accessible, Claud. B. Gild. 511.— Adv.: clē-menter.
    I.
    (Acc. to I. A.) Gently, softly, mildly:

    non desiit adsidue tremere Campania, clementius quidem, sed ingenti damno,

    Sen. Q. N. 6, 31, 1:

    agitant venti oleas,

    Pall. Nov. 5:

    spirant clementius Austri,

    Stat. S. 2, 2, 27.—So of moderate, slow action gen.: Eu. Sequere sis. Ch. Sequor. Eu. Clementer quaeso;

    calces deteris,

    Plaut. Merc. 5, 2, 111; so id. Stich. 4, 1, 26; id. Ep. 2, 2, 23. —
    B.
    (Acc. to I. B. 2.) By degrees, gradually, gently:

    clementer et molliter assurgens collis,

    Col. 2, 2, 1; cf. Tac. A. 13, 38:

    editum jugum,

    id. G. 1; Sil. 1, 274; Sen. Oedip. 280:

    accedere,

    Tac. A. 12, 33; cf. in comp.:

    explorare, si quā Appennini juga clementius adirentur,

    id. H. 3, 52.—
    II.
    (Acc. to II. A.) Quietly, placidly, tranquilly, calmly: accipere aliquid clementius aequo, * Lucr. 3, 314:

    si quid est factum clementer, ut dissolute factum criminer,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    leniter hominem clementerque accepit,

    id. ib. 2, 4, 40, §

    86: ferre aliquid,

    id. Att. 6, 1, 3:

    consolationes clementer admotae,

    Plin. Ep. 5, 16, 11:

    quo id pacto fieri possit clementissime,

    Plaut. Mil. 4, 3, 5:

    leo caudam clementer et blande movet,

    Gell. 5, 14, 12.—
    B.
    (Acc. to II. B.) With forbearance, mildly, with indulgence:

    clementer et moderate jus dicere,

    Caes. B. C. 3, 20:

    clementer a consule accepti,

    Liv. 27, 15, 2:

    clementer ductis militibus,

    i.e. peacefully, without plundering, id. 29, 2, 1.— Comp.:

    clementius tractare aliquem,

    Plin. Ep. 8, 24, 5.— Sup.:

    clementissime scribere de aliquo,

    Gell. 1, 18, 3:

    qui victoriā civili clementissime usus est,

    Sen. Ira, 2, 23, 4.
    2.
    Clēmens, entis, m., a proper name, in later Lat. very freq.:

    Julius,

    Tac. A. 1, 23; 1, 26; 15, 73; id. H. 1, 87; 2, 12:

    Arretinus,

    id. ib. 4, 68; Suet. Dom. 11:

    Flavius,

    id. ib. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > clemens

  • 10 clementer

    1.
    clēmens, entis (abl. usu. -ti;

    but -te,

    Liv. 1, 26, 8; Laber. ap. Macr. S. 2, 7, 3), adj. [etym. dub.; cf. lemures; and Germ. hold].
    I.
    Orig. (in the class. per. very rare), of the quiet, placid, pleasant state of the air, wind, or weather, mild, calm, soft, gentle ( = the class. placidus, quietus): undae clementi flamine pulsae, * Cat. 64, 272:

    clementior Auster vela vocat,

    Stat. Th. 5, 468:

    aura Favoni,

    Claud. Cons. Prob. Olyb. 272; cf. id. III. Cons. Hon. 165; Val. Fl. 6, 747:

    clementior dies,

    Col. 11, 2, 2:

    clementior Arctos,

    Sil. 1, 198:

    clementiores plagae (opp. Septentrio),

    Pall. Febr. 12, 1.—Hence,
    B.
    Esp.
    1.
    Of the gentle motion of the sea, rivers, etc., placid, calm, etc.:

    mare,

    Gell. 2, 21, 1:

    Pasitigris clementiore alveo praeterit, etc. (preced. by: praeceps inter saxa devolvitur),

    Curt. 5, 3, 1:

    quā sit clementissimus amnis,

    Ov. M. 9, 116.—
    2.
    Of places (opp. praeceps), smooth, of a gentle ascent:

    clivulus,

    App. M. 4, p. 144.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    Of a calm, unexcited, passionless state of mind, quiet, mild, gentle, tranquil, kind (syn.:

    placidus, lenis): clementem vocabo non in alieno dolore facilem, sed eum, qui cum suis stimulis exagitetur, non prosilit, etc.,

    Sen. Clem. 1, 20, 3:

    egit semper vitam... clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 1, 10:

    vita urbana atque otium,

    id. ib. 1, 1, 17 (cf. with Cic. Rab. Post. 7, 17:

    vita quieta atque otiosa): ille suam semper egit vitam in otio, in conviviis: clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 4, 10; Liv. 38, 17, 17 (cf. the passages under clementia, cited from Flor.):

    cupio, patres conscripti, me esse clementem: cupio in tantis rei publicae periculis me non dissolutum videri,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    etsi satis clemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci,

    id. Fin. 2, 4, 12:

    (Arimphaeis) ritus clementes,

    Plin. 6, 13, 14, § 35.—
    2.
    Transf. to animals. tame, domesticated: clementius genus columbarum [p. 353] (opp. agrestes), Varr. R. R. 3, 7, 2.—
    B.
    Specif.
    1.
    Mild in respect to the faults and failures of others, i. e. forbearing, indulgent, compassionate, merciful (class.; syn.: mitis, benignus, humanus, lenis, facilis, indulgens;

    opp.: crudelis, inhumanus, asper al.): clementi (mi) animo ignoscet,

    Plaut. Mil. 4, 6, 37; Ter. Hec. 3, 5, 22:

    judices et misericordes,

    Cic. Planc. 13, 31; cf.
    * Hor.
    C. 3, 11, 46; Tac. A. 2, 57:

    vir et contra audaciam fortissimus et ab innocentiā clementissimus,

    Cic. Rosc. Am. 30, 85; Nep. Epam. 3, 2:

    legis interpres,

    Liv. 1, 26, 8:

    dominus facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    justa et clemens servitus,

    Ter. And. 1, 1, 9:

    castigatio,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    clementior sententia,

    Liv. 8, 31, 8.—More unusual: rumor, i. e. non nimius, mild, mitigated, praos (acc. to Prisc. p. 1202 P.), Sall. J. 22, 1.—
    2.
    Poet. of places:

    pars (insulae) ratibus clemens,

    accessible, Claud. B. Gild. 511.— Adv.: clē-menter.
    I.
    (Acc. to I. A.) Gently, softly, mildly:

    non desiit adsidue tremere Campania, clementius quidem, sed ingenti damno,

    Sen. Q. N. 6, 31, 1:

    agitant venti oleas,

    Pall. Nov. 5:

    spirant clementius Austri,

    Stat. S. 2, 2, 27.—So of moderate, slow action gen.: Eu. Sequere sis. Ch. Sequor. Eu. Clementer quaeso;

    calces deteris,

    Plaut. Merc. 5, 2, 111; so id. Stich. 4, 1, 26; id. Ep. 2, 2, 23. —
    B.
    (Acc. to I. B. 2.) By degrees, gradually, gently:

    clementer et molliter assurgens collis,

    Col. 2, 2, 1; cf. Tac. A. 13, 38:

    editum jugum,

    id. G. 1; Sil. 1, 274; Sen. Oedip. 280:

    accedere,

    Tac. A. 12, 33; cf. in comp.:

    explorare, si quā Appennini juga clementius adirentur,

    id. H. 3, 52.—
    II.
    (Acc. to II. A.) Quietly, placidly, tranquilly, calmly: accipere aliquid clementius aequo, * Lucr. 3, 314:

    si quid est factum clementer, ut dissolute factum criminer,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    leniter hominem clementerque accepit,

    id. ib. 2, 4, 40, §

    86: ferre aliquid,

    id. Att. 6, 1, 3:

    consolationes clementer admotae,

    Plin. Ep. 5, 16, 11:

    quo id pacto fieri possit clementissime,

    Plaut. Mil. 4, 3, 5:

    leo caudam clementer et blande movet,

    Gell. 5, 14, 12.—
    B.
    (Acc. to II. B.) With forbearance, mildly, with indulgence:

    clementer et moderate jus dicere,

    Caes. B. C. 3, 20:

    clementer a consule accepti,

    Liv. 27, 15, 2:

    clementer ductis militibus,

    i.e. peacefully, without plundering, id. 29, 2, 1.— Comp.:

    clementius tractare aliquem,

    Plin. Ep. 8, 24, 5.— Sup.:

    clementissime scribere de aliquo,

    Gell. 1, 18, 3:

    qui victoriā civili clementissime usus est,

    Sen. Ira, 2, 23, 4.
    2.
    Clēmens, entis, m., a proper name, in later Lat. very freq.:

    Julius,

    Tac. A. 1, 23; 1, 26; 15, 73; id. H. 1, 87; 2, 12:

    Arretinus,

    id. ib. 4, 68; Suet. Dom. 11:

    Flavius,

    id. ib. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > clementer

  • 11 distinctio

    distinctĭo, ōnis, f. [distinguo].
    I.
    (Acc. to distinguo, I. B.)
    A.
    In gen.
    1.
    Subject., a distinguishing, discriminating, a distinction:

    harum rerum facilis est et expedita distinctio,

    Cic. Fin. 1, 10, 33; so,

    facilis ingenui et illiberalis jocis,

    id. Off. 1, 29 fin.:

    justorum injustorumque (lex),

    id. Leg. 2, 5 fin.:

    veri a falso,

    id. Fin. 1, 19 fin.:

    quaestionum,

    Quint. 4, 5, 6 et saep.—
    2.
    Object., a difference, distinction:

    causarum distinctio ac dissimilitudo,

    Cic. Fat. 19; so,

    volucrum,

    Plin. 10, 11, 13, § 29:

    quae distinctio sit inter ea, quae gignantur, et ea, quae sint semper eadem,

    Cic. Univ. 8:

    nulla in visis distinctio,

    id. Ac. 2, 15 fin.; Dig. 47, 2, 44.—Pregn.:

    lunae siderumque omnium distinctio, varietas, pulchritudo, ordo,

    i. e. the differences in their appearance and motions, Cic. N. D. 2, 5, 15.—
    B.
    In rhet. and gram.
    1.
    A separation, division, in discourse;

    and concr.,

    a mark of separation, sign of interpunction, Cic. de Or. 3, 48, 186; Quint. 1, 5, 27; Diom. p. 432 P.—
    2.
    A figure of speech, separation, distinction, Cic. de Or. 3, 54, 206; Quint. 9, 3, 65; esp. the contrast of opposing ideas, id. 9, 3, 82; the parting of opposing voices or votes, Plin. Ep. 8, 14, 6. —
    II.
    (Acc. to distinguo, II.) A setting off, garnishing; an ornament:

    distinctio honosque civitatis,

    Plin. 28, 3, 3, § 13.

    Lewis & Short latin dictionary > distinctio

  • 12 facilitas

    făcĭlĭtas, ātis, f. [facilis], easiness, ease, facility in doing any thing.
    I.
    In gen. (mostly post-Aug.):

    haec in bonis rebus, quod alii ad alia bona sunt aptiores, facilitas nominetur, in malis proclivitas,

    inclination, disposition, Cic. Tusc. 4, 12, 28; cf.:

    aetatis illius (i. e. puerilis) facilitas,

    capability, Quint. 1, 12, 11:

    audendi facilitas,

    id. 12, 6, 7:

    pariendi,

    Plin. 21, 24, 95, § 167:

    oris,

    i. e. easy enunciation, Quint. 10, 7, 26:

    corporis,

    a tendency to blush, Sen. Ep. 11:

    soli,

    facility in working, Plin. 18, 19, 49, § 178:

    picea tonsili facilitate,

    id. 16, 10, 18, § 40:

    (smaragdi) ad crassitudinem sui facilitate translucida,

    i. e. facility in transmitting the rays of light, id. 37, 5, 16, § 63.—
    II.
    In partic.
    A.
    Of speech, facility or fluency of expression (post-Aug.):

    Fabianus disputabat expedite magis quam concitate, ut possis dicere, facilitatem esse illam, non celeritatem,

    Sen. Ep. 40:

    quae in oratore maxima sunt, ingenium, inventio, vis, facilitas,

    Quint. 10, 2, 12; 10, 5, 1; 10, 7, 20; 11, 1, 42; Suet. Gramm. 23 al.; cf. Quint. 10, cap. 7.—
    B.
    (Acc. to facilis, II. A.) Of character.
    1.
    In a good sense, willingness, readiness, good-nature, courteousness, affability (freq. in Cic.;

    syn.: lenitas, humanitas): male docet te mea facilitas multa,

    Ter. Heaut. 4, 1, 35:

    si illius comitatem et facilitatem tuae gravitati severitatique asperseris,

    Cic. Mur. 31, 66; cf. id. Lael. 18, 66:

    pro tua facilitate et humanitate,

    id. Fam. 13, 24, 2:

    facilitas in audiendo,

    id. Q. Fr. 1, 1, 7, § 21; cf.:

    facilitas et lenitudo animi,

    id. Off. 1, 25, 88 Orell. N. cr.:

    facilitas indulgentiaque,

    Suet. Caes. 72:

    facilitate par infimis esse,

    Cic. de Imp. Pomp. 14, 41:

    sermonis,

    id. Att. 12, 40, 2:

    magis id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,

    id. de Or. 2, 4, 15:

    actio facilitatem significans,

    id. ib. 2, 43, 184.—
    2.
    In a bad sense, levity, heedlessness, Suet. Claud. 29; cf.:

    fornicationis,

    Vulg. Jerem. 3, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > facilitas

  • 13 лёгок спуск к Аверну

    Универсальный русско-английский словарь > лёгок спуск к Аверну

  • 14 легка дорога, ведущая в ад

    Универсальный русско-английский словарь > легка дорога, ведущая в ад

  • 15 легко встать на путь грешных

    Универсальный русско-английский словарь > легко встать на путь грешных

  • 16 бактерии

    bacteria, ед. ч. bacterium

    Группа ( тип) микроскопических, преимущественно одноклеточных организмов, обладающих клеточной стенкой, но не имеющих оформленного ядра ( роль его выполняет молекула ДНК), размножающихся делением. Бактерии широко распространены в природе (вызывают гниение, брожение и т. д.); некоторые бактерии используются в сельском хозяйстве (см. также азотобактер), для микробиологического синтеза и др.; болезнетворные ( патогенные) бактерии – возбудители многих болезней человека, животных и растений (см. также палочки и кокки).

    Бактерии, которые могут синтезировать органические вещества из неорганичных в результате фотосинтеза или хемосинтеза (см. также автотрофы).

    Бактерии, обладающие способностью усваивать молекулярный азот воздуха и переводить его в доступные для растений формы. Играют важную роль в круговороте азота в природе (см. также азотфиксация).

    Бактерии, использующие кислород в минимальных количествах для своей жизнедеятельности (см. также анаэробы).

    Бактерии рода Clostridium (например, Clostridium acetobutylicum), у которых основными продуктами сбраживания углеводов являются ацетон и бутанол.

    Бактерии, жизнеспособные в очень кислой среде; получают энергию за счёт окисления железа, серы и других веществ; используются для выщелачивания бедных руд с целью получения меди, цинка, никеля, молибдена, урана и в молочной промышленности.

    Бактерии, которые требуют кислорода для основного ( элементарного) выживания, роста и процесса воспроизводства. Аэробные бактерии очень распространенны в природе и играют главную роль в самых разных биологических процессах (см. также аэробы).

    водородные бактерии — hydrogenotrophic bacteria, hydrogen-oxidizing bacteria

    Большая группа бактерий, способных к использованию ( окислению) молекулярного водорода. Различают анаэробные водородные бактерии, у которых окисление H2 сопровождается восстановлением сульфата до сульфита или CO2 до метана (например, Desulfovibrio vulgaris, Methanobacterium), и аэробные водородные бактерии, которые используют кислород как конечный акцептор электронов и способны к автотрофной фиксации CO2 (например, Alcaligenes eutrophus, Pseudomonas facilis и другие).

    Бактерии, обладающие способностью при росте на некоторых субстратах образовывать газ (H2, CO2 и другие). Это свойство используется как диагностический признак.

    Бактерии, живущие в средах с высоким содержанием солей; встречаются на кристаллах соли в прибрежной полосе, на солёной рыбе, на засоленных шкурах животных, на рассольных сырах, в капустных и огуречных рассолах (см. также галобактерии).

    Бактерии, использующие в качестве источника энергии и углерода углеродсодержащие ( органические) соединения (см. также гетеротрофы).

    Бактерии, которые при окрашивании по Граму могут окрашиваться как в тёмно-синий, так и в розово-красный цвет.

    Бактерии, которые при использовании окраски по Граму обесцвечиваются при промывке. После обесцвечивания они обычно окрашиваются дополнительным красителем ( фуксином) в розовый цвет. Многие грамотрицательные бактерии патогенны.

    Бактерии, которые окрашиваются по методу Грама основным красителем в тёмно-фиолетовый цвет и не обесцвечиваются при промывке.

    Бактерии, способные восстанавливать нитрат через нитрит до газообразной закиси азота (N2O) и азота (N2) (например, Pseudomonas aeruginosa, Pseudomonas fluorescens, Pseudomonas stutzeri и другие). В отсутствие кислорода нитрат служит конечным акцептором водорода.

    Группа бактерий, для которых характерно наличие хлоросом – органелл, содержащих пигмент бактериохлорофилл.

    Бактерии, имеющие форму спирально извитых или дугообразных изогнутых палочек; обитают в водоёмах и кишечнике животных.

    клубеньковые бактерии — nodule bacteria, root nodule bacteria

    Бактерии, вызывающие образование клубеньков у бобовых растений; относятся к родам Rhizobium, Bradyrhizobium, Sinorhizobium, Azorhizobium (см. также бактероиды).

    Группа бактерий, типичными представителями которой являются роды Escherichia, Salmonella и Shigella; обитают в кишечнике животных и человека.

    Бактерии группы кишечной палочки; относятся к классу граммотрицательных бактерий, имеют форму палочек, в основном живут и размножаются в нижнем отделе пищеварительного тракта человека и большинства теплокровных животных.

    Бактерии, инфицированные умеренным фагом и включившие профаг в ДНК.

    люминесцирующие бактерии — luminescent bacteria, luminous bacteria

    Бактерии, культуры которых в присутствии кислорода светятся белым или голубоватым светом; принадлежат к различным систематическим группам. Распространены в поверхностном слое воды морей. Некоторые виды обитают в органах свечения головоногих моллюсков и рыб.

    Гетероферментативные молочнокислые бактерии рода Leuconostoc. Образуют зооглеи – скопления клеток, заключенные в одну общую капсулу. При этом слизистые экзополимеры выделяются бактериальной клеткой в большом количестве, частично отделяются от неё и образуют рыхлый слизистый слой (см. также слизь).

    Бактерии рода Clostridium (Clostridium butyricum, Clostridium pasteurianum, Clostridium pectinovorum), у которых основными продуктами сбраживания являются масляная и уксусная кислоты.

    Бактерии, для которых температурный оптимум для роста лежит в пределах от 20°C до 42°C; к мезофильным бактериям относятся большинство почвенных и водных бактерий.

    метанобразующие бактерии — methanogenic bacteria, methanogens

    Бактерии, способные получать энергию за счёт восстановления CO2 до метана; морфологически разнообразная группа, строгие анаэробы (см. также метаногены).

    метаноокисляющие бактерии — methane oxidizing bacteria, methane oxidizers

    Бактерии, специализирующиеся на использовании C1-соединений. Относятся к метилотрофным организмам.

    Бактерии, окисляющие метан, а также способные использовать метанол, метилированные амины, диметиловый эфир, формальдегид и формиат. Включают роды Methylomonas, Methylococcus, Methylosinus.

    Тривиальное название группы бактерий, образующих молочную кислоту при сбраживании углеводов. К молочнокислым бактериям относятся роды Lactobacillus и Streptococcus.

    бактерии, не образующие газа non-gas-producing bacteria

    бактерии, не способные адсорбировать фаг nonreceptive bacteria

    Бактерии, безопасные для человека, животных и растений.

    Группа бактерий с преимущественно фотогетеротрофным метаболизмом. Бактерии чувствительны к H2S, их рост подавляется низкими концентрациями сульфида.

    нитрифицирующие бактерии — nitrifying bacteria, nitrifiers

    Бактерии, получающие энергию при окислении аммиака в нитрит или нитрита в нитрат. Наиболее известные виды – Nitrosomonas europaea и Nitrobacter winogradskyi, а также виды рода Nitrosolobus (см. также нитрификация).

    Бактерии, растущие в виде длинных нитей, состоящих из цепочки клеток ( раньше их называли охровыми бактериями). Нитчатые бактерии широко распространены в водах, богатых железом, канавах, дренажных трубах и болотах. Наиболее известна Sphaerotilus natans.

    Нитчатые бактерии рода Leptothrix. Естественные места их обитания бедны пригодными для них органическими веществами, но богаты железом, поэтому органические вещества там часто образуют комплексы с железом. Из-за этого чехлы этих бактерий пронизаны и окружены частицами окиси железа.

    палочковидные бактерии — rodlike bacteria, rod-shaped bacteria, bacilli

    Самая распространенная форма бактерий. Палочковидные бактерии различаются по форме, величине в длину и ширину, по форме концов клетки, а также по взаимному расположению. Палочки могут быть правильной и неправильной формы, в том числе ветвящиеся. Общее число палочковидных бактерий значительно больше, чем кокковидных (см. также бациллы).

    Бактерии, вызывающие болезни человека, животных и растений.

    Группа бактерий (например, Mycobacterium tuberculosis, Pseudomonas aeruginosa, Serratia marcescens и другие) с яркой окраской, обусловленной пигментацией самой клетки. Среди пигментов могут встречаться представители различных классов веществ: каротиноиды, феназиновые красители, пирролы, азахиноны, антоцианы и другие.

    Бактерии родов Propionibacterium, Veillonella, Clostridium, Selemonas, Micromonospora и другие, выделяющие пропионовую и уксусную кислоты как основные продукты брожения. Обитают в рубце и кишечнике жвачных животных. В промышленности используются, например, при производстве швейцарского сыра.

    Бактерии, обладающие специальными выростами – простеками. Большинство простековых бактерий обнаружено среди олиготрофных микроорганизмов, обитающих в воде. У фотосинтезирующих зелёных бактерий рода Prosthecochloris в простеках располагаются хлоросомы, содержащие бактериохлорофилл.

    Холодолюбивые бактерии, растущие с максимальной скоростью при температурах ниже 2°C. Психрофильные бактерии составляют большую группу сапрофитических микроорганизмов – обитателей почвы, морей, пресных водоёмов, сточных вод. К ним относятся некоторые железобактерии, псевдомонады, светящиеся бактерии, бациллы и другие. Некоторые психрофильные бактерии могут вызывать порчу продуктов питания, хранящихся при низкой температуре (см. также психрофильные организмы).

    Общим для всех пурпурных бактерий Rhodospirillales является способность использовать в качестве основного источника энергии свет, но многие растут и в темноте за счёт энергии, образуемой при окислительном фосфорилировании. Их фотосинтетический аппарат находится на внутренних мембранах – тилакоидах. По способности использовать в качестве донора электронов элементарную серу в группе пурпурных бактерий выделяют два семейства: пурпурные серные бактерии и пурпурные несерные бактерии.

    Группа бактерий (например, Chromatium, Thiocapsa, Ectothiorhodospira и Thiospirillum jenense), входящая в состав пурпурных бактерий. Отличительной особенностью этой группы является внутриклеточное отложение серы, образующейся при окислении H2S.

    Бактерии, которые могут расти на простых средах, содержащих одно вещество в качестве источника углерода и энергии, а также несколько неорганических солей для обеспечения потребности в других элементах. Для многих бактерий предпочтительным источником углерода служит глюкоза.

    Бактерии, превращающие органические вещества в неорганические, участвуя тем самым в круговороте веществ в природе; к сапрофитным относятся большинство бактерий.

    Хемоорганотрофные бактерии ( роды Photobacterium и Beneckea), в основном обитающие в морях; свечение этих бактерий наблюдается только в присутствии кислорода.

    Бактерии, временно накапливающие или выделяющие серу. Для аэробных серных бактерий (роды Beggiatoa, Thiothrix, Achromatium, Thiovulum) сера служит источником энергии, для анаэробных фототрофных серных бактерий ( род Chromatium) – донором электронов. Включения серы у некоторых бактерий представляют собой продукты обеззараживания сероводорода, часто присутствующего в местах обитания этих организмов.

    Бактерии, образующие капсулу ( более или менее толстые слои сильно обводнённого материала), которая отделяется в окружающую среду в виде слизи. Известный пример слизеобразующей бактерии – Leuconostoc mesenteroides, так называемая бактерия лягушачьей икры.

    Бактерии, обладающие способностью образовывать терморезистентные споры. Аэробные и факультативно анаэробные спорообразующие бактерии сведены в роды Sporolactobacillus, Bacillus и Sporosarcina, а анаэробные – роды Clostridium и Desulfotomaculum.

    Некоторые широко распространённые бактерии, «сидящие» на стебельках из слизи. К стебельковым бактериям, образующим специальные выросты или простеки, относятся Caulobacter и другие.

    Бактерии, встречающиеся главным образом в сероводородном иле, где органические вещества подвергаются анаэробному разложению. Эти бактерии приспособлены к использованию продуктов неполного разложения углеводов. Имеют большое экономическое значение, так как с их помощью можно, например, получать сероводород, а следовательно, и серу путём восстановления сульфатов морской воды за счёт органических отходов. К важнейшим и наиболее распространённым сульфатредуцирующим бактериям относятся Desulfovibrio desulfuricans, Desulfovibrio vulgaris, Desulfotomaculum nigrificans, Desulfotomaculum orientis и другие.

    Теплолюбивые бактерии, хорошо растущие при температурах выше 40°C, для большинства из них верхний предел температуры 70°C (Thermoactinomyces vulgaris, Bacillus stearothermophilus). Некоторые термофильные бактерии способны расти при температурах более 70°C ( отдельные виды Bacillus и Clostridium), более 80°C ( Sulfolobus acidocaldarius) или даже 105°C ( Pyrodictium occultum) (см. также чёрные курильщики).

    уксуснокислые бактерии — acetic-acid bacteria, vinegar bacteria

    Группа бактерий, способных образовывать кислоты путём неполного окисления сахаров или спиртов. Конечными продуктами такого окисления могут быть уксусная, гликолевая, нейлоновая и другие кислоты. Уксусные бактерии делятся на две группы: peroxydans ( типичный представитель Gluconobacter oxydans), т. е. организмы, накапливающие уксусную кислоту в качестве промежуточного продукта, и suboxydans (например, Acetobacter aceti и Acetobacter pasteurianum), у которых уксусная кислота не окисляется дальше. Благодаря своей способности почти в стехиометрических количествах превращать органические соединения в частично окисленные органические продукты, эти бактерии имеют большое промышленное значение, в частности, используются для производства уксуса из продуктов, содержащих спирт.

    Бактерии, способные использовать свет как источник энергии, необходимой для роста. Это свойство присуще нескольким группам бактерий: 1) пурпурным, зёленым и галобактериям ( класс Anoxyphotobacteria), фотосинтез у которых протекает без выделения O2, и 2) цианобактериям ( класс Oxyphotobacteria), выделяющим O2 на свету (см. также фотосинтез).

    Большая группа хемолитотрофных бактерий, у которых CO2 является единственным и главным источником клеточного углерода. Почти все бактерии этого типа ассимилируют углерод CO2 через рибулозо-бисфосфатный цикл. Благодаря своей высокой специализации многие бактерии этой группы занимают монопольное положение в своей экологической нише.

    Бактерии, ассимилирующие органическое вещество в процессе окисления неорганического донора электронов.

    Бактерии, способные использовать неорганические ионы или соединения (ионы аммония, нитрита, сульфида, тиосульфата, сульфита, двухвалентного железа, а также элементарную серу, молекулярный водород и CO) в качестве доноров водорода или электронов, т. е. получать за счёт их окисления энергию для синтетических процессов.

    Бактерии, образующие различные красящие вещества или пигменты, вследствие чего их скопления в природе и на искусственных средах являются окрашенными в различный цвет (см. также хромобактерии).

    целлюлолитические бактерии — cellulose-fermenting bacteria, cellulolytic bacteria

    Бактерии, разлагающие целлюлозу. Целлюлолитические бактерии секретируют, в основном, эндоглюканазы, большинство из которых проявляет низкую активность по отношению к кристаллической целлюлозе; являются важным звеном в круговороте углерода в природе и существенной частью экосистемы (см. также целлюлоза).

    Русско-английский словарь терминов по микробиологии > бактерии

  • 17 cēnsura

        cēnsura ae, f    [censor], the office of censor, censorship: tristis, L.: ad censuram petendam: magistra pudoris. — Prov.: Dat veniam corvis, vexat censura columbas, Iu. — Fig., a judgment, opinion: facilis censura cachinni, Iu.
    * * *
    office/conduct/power of censor, censorship; appraisal, oversight, control; blame, censure; ecclesiastical punishment

    Latin-English dictionary > cēnsura

  • 18 circumspectus

        circumspectus ūs, m    [circumspicio], a looking about, regarding: ut distineret regem ab circumspectu rerum aliarum, consideration, L.—A view around, outlook: facilis est circumspectus, unde exeam: eo, unde circumspectus esset, L.
    * * *
    I
    circumspecta -um, circumspectior -or -us, circumspectissimus -a -u ADJ
    well considered, weighed with care, prudent; guarded/circumspect; cautious/wary; worthy of consideration, respected; distinguished
    II
    survey/looking round/spying; visual examination; commanding view; contemplation

    Latin-English dictionary > circumspectus

  • 19 dēscēnsus

        dēscēnsus ūs, m    [descendo], a descent, way down: quā illi descensus erat, S.: facilis descensus Averno, V.: difficilis et artae viae, L.
    * * *
    decent, climbing/getting down; action/means/way of descent; lying down (rude)

    Latin-English dictionary > dēscēnsus

  • 20 difficilis

        difficilis e, adj. with comp. and sup.    [dis- + facilis], hard, difficult, troublesome, impracticable, laborious, perilous: res, T.: facilia ex difficillimis redigere, Cs.: opus: locus: in locos difficilīs abire, S.: valles, Cs.: oppidum difficili ascensu: transitus, Cs.: aditūs, H.: tempus anni difficillimum, Cs.: difficili rei p. tempore, peril: casus difficilior, S.: difficilioribus usi tempestatibus, Cs: adversas (res) ferre difficile esset: non fuisse difficile cavere, Cs.—Prov.: difficile est, crimen non prodere voltu, O.—With supin. abl.: difficile factu est non probare: quo de genere difficile dictu est.— As subst n.: pati vel difficillima, the greatest hardships: in difficili esse, embarrassed, L.: ex difficili petenda, O.— Hard to manage, obstinate, captious, morose, surly: parens in liberos: Difficilem offendet garrulus, H.: senes: avunculus difficillimā naturā, N.: difficili bile tumet iecur, H.: Penelope procis, H.: precibus, O.: terrae, intractable, V.
    * * *
    difficile, difficilior -or -us, difficillimus -a -um ADJ
    difficult; hard; hard to manage, obstinate. intractable; morose

    Latin-English dictionary > difficilis

См. также в других словарях:

  • facilis — index facile, flexible, tractable, yielding Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Facĭlis descensus Averno — (lat.), »Leicht ist das Hinabsteigen zur Unterwelt«, Zitat aus Vergils »Äneïde« (VI, 126) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • facilis descensus Averni — Latin, lit. the descent of Avernus (is) easy [ Aeneid, VI.126], in reference to Avernus, a deep lake near Puteoli, a reputed entrance to the underworld; hence, it is easy to slip into moral ruin …   Etymology dictionary

  • facilis descensus Averno — or facilis descensus Averni foreign term Etymology: Latin the descent to Avernus is easy ; the road to evil is easy …   New Collegiate Dictionary

  • facilis descensus Averni — foreign term see facilis descensus Averno …   New Collegiate Dictionary

  • Facilis descensus averno! — См. Вход в него для всех открыт, Из него же нет исхода …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • facilis descensus Averno — /fah ki lis des ken soos ah werdd noh/; Eng. /fas euh lis di sen seuhs euh verr noh/, Latin. (the) descent to hell is easy; it is easy to take the downward path. Vergil, Aeneid, 6:126. * * * …   Universalium

  • facilis ornatus —    (loc.s.m.) Parlare ornato opposto al parlare ordinario, costrui­to attraverso l uso di figure ( figura elocutionis; figura di concet­to), cioè insiemi di parole connesse (in verbis coniunctis), proprie dell elocutio. difficilis ornatus …   Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani

  • facilis descensus Averno — /fah ki lis des ken soos ah werdd noh/; Eng. /fas euh lis di sen seuhs euh verr noh/, Latin. (the) descent to hell is easy; it is easy to take the downward path. Vergil, Aeneid, 6:126 …   Useful english dictionary

  • facilis descensus Averni — …   Useful english dictionary

  • Acidovorax facilis — Taxobox color = lightgrey name = Acidovorax facilis regnum = Bacteria phylum = Proteobacteria classis = Beta Proteobacteria ordo = Burkholderiales familia = Comamonadaceae genus = Acidovorax species = A. facilis binomial = Acidovorax facilis… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»