-
61 system
1) система || системный3) вчт операционная система; программа-супервизор5) вчт большая программа6) метод; способ; алгоритм•system halted — "система остановлена" ( экранное сообщение об остановке компьютера при наличии серьёзной ошибки)
- CPsystem- H-system- h-system- hydrogen-air/lead battery hybrid system- Ksystem- Lsystem- L*a*b* system- master/slave computer system- p-system- y-system- Δ-system -
62 श्रुति
ṡrúti1) f. hearing, listening ( ṡrutimabhinīya, « feigning to hear» ;
ṡrutiṉvaco'nugāṉ-kṛi, « to listen to a speech») ṠBr. etc. etc.;
the ear, organ orᅠ power of hearing Kāv. VarBṛS. Kathās. ;
the diagonal of a tetragon orᅠ hypothenuse of a triangle Gol.;
that which is heard orᅠ perceived with the ear, sound, noise etc. RV. AV. Prāt. Kathās. BhP. ;
an aggregate of sounds (whether forming a word orᅠ any part of a word) TPrāt. ;
rumour, report, news, intelligence, hearsay ( ṡrutau-sthā, « to be known by hearsay») MBh. Kāv. etc.;
a saying, saw, word MBh. R. BhP. ;
that which has been heard orᅠ communicated from the beginning, sacred knowledge orally transmitted by the Brāhmans from generation to generation, the Veda
(i.e. sacred eternal sounds orᅠ words as eternally heard by certain holy sages called Ṛishis, andᅠ so differing from smṛíti orᅠ what is only remembered andᅠ handed down in writing by human authors seeᅠ Mn. II, 10 ;
it is properly only applied to the Mantra andᅠ Brāhmaṇa portion of the Vedas, although afterwards extended to the Upanishads andᅠ other Vedic works including the Darṡanas;
itiṡruteḥ, « because it is so taught in the Veda, according to a ṡruti orᅠ Vedic text» ;
pl. « sacred texts, the Vedas», alsoᅠ « rites prescribed by the Vedas») AitBr. ṠrS. Mn. MBh. etc.. IW. 144 ;
(in music) a particular division of the octave, a quarter tone orᅠ interval (twenty-two of these are enumerated, four constituting a major tone, three a minor, andᅠ two a semitone;
they are said to be personified as nymphs) Yājñ. Ṡiṡ. Pañcar. ;
a name, title Kāvyâd. II, 331 ;
learning, scholarship Ṡak. VarBṛS. (prob. w.r. for ṡruta);
= buddhi L. ;
N. of a daughter of Atri. andᅠ wife of Kardama VP. ;
2) f. (cf. sruti) course, path (?) RV. II, 2, 7; X, 111, 3 ;
the constellation, Ṡravaṇā L. ;
- श्रुतिकट
- श्रुतिकटु
- श्रुतिकण्ठ
- श्रुतिकथित
- श्रुतिकल्पद्रुम
- श्रुतिकल्पलता
- श्रुतिकीर्ति
- श्रुतिगीता
- श्रुतिगोचर
- श्रुतिचन्द्रिका
- श्रुतिचिकित्सा
- श्रुतिचोदन
- श्रुतिजातिविशारद
- श्रुतिजीविका
- श्रुतितत्त्वनिर्णय
- श्रुतितत्पर
- श्रुतितस्
- श्रुतिता
- श्रुतितात्पर्यनिर्णय
- श्रुतिदुष्ट
- श्रुतिदूषक
- श्रुतिद्वैध
- श्रुतिधर
- श्रुतिनिगदिन्
- श्रुतिनिदर्शन
- श्रुतिपथ
- श्रुतिपाद
- श्रुतिप्रपादिका
- श्रुतिपुराणसंग्रह
- श्रुतिप्रकाशिका
- श्रुतिप्रसादन
- श्रुतिप्रामाण्यतस्
- श्रुतिभास्कर
- श्रुतिमण्डल
- श्रुतिमत्
- श्रुतिमतानुमान
- श्रुतिमय
- श्रुतिमयूर
- श्रुतिमहत्
- श्रुतिमार्ग
- श्रुतिमितप्रकाशिका
- श्रुतिमीमांसा
- श्रुतिमुक्ताफल
- श्रुतिमुख
- श्रुतिमुखरमुख
- श्रुतिमूल
- श्रुतिमृग्य
- श्रुतिरञ्जनी
- श्रुतिरञ्जिनी
- श्रुतिलक्षणप्रायश्चित्त
- श्रुतिवचन
- श्रुतिवर्जित
- श्रुतिवाक्सारसंग्रह
- श्रुतिविक्रायक
- श्रुतिविप्रतिपन्न
- श्रुतिविवर
- श्रुतिविषय
- श्रुतिवेध
- श्रुतिशिरस्
- श्रुतिशील
- श्रुतिसंक्षिप्तवर्णन
- श्रुतिसंग्रह
- श्रुतिसागर
- श्रुतिसार
- श्रुतिसुख
- श्रुतिसूक्तिमाला
- श्रुतिसूत्रतात्पर्यामृत
- श्रुतिस्तुति
- श्रुतिस्फोटा
- श्रुतिस्मृति
- श्रुतिहारिन्
-
63 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
64 переговоры переговор·ы
negotiations, talks; (обыкн. военные) parleyвести переговоры — to be in negotiations, to carry on / to conduct / to pursue / to hold negotiations, to bargain, to negotiate; (о заключении соглашения и т.п.) to treat
вести переговоры лично — to conduct negotiations in person / by a personal interview
вести переговоры о мире — to carry on / to conduct peace negotiations / talks, to negotiate for peace
вести переговоры от имени кого-л. — to act as smb.'s ambassador in negotiations
вести переговоры под флагом перемирия, сдачи — to negotiate under a flag of truce or surrender
возобновить переговоры — to renew / to resume / to reopen negotiations / talks
вступать в переговоры — to enter into negotiations (with), to approach smb.
завершить переговоры — to round off negotiations / talks, to bring the negotiations to a conclusion
завести переговоры в тупик — to deadlock / to stalemate / to bog down negotiations, to lead negotiations into a blind alley
затруднять проведение переговоров — to hamper / to obstruct / to impede / talks / negotiations
затянуть переговоры — to drag out / to hold up / to protract negotiations / talks
мешать проведению переговоров — to bedevil negotiations, to militate against negotiations
начать переговоры — to start negotiations, to open discussions
обмануть на переговорах — to trick smb. in the talks
подорвать основу переговоров — to destroy the basis / foundation for negotiations
прервать переговоры — to break off / to cut off / to interrupt negotiations
продолжить переговоры — to resume negotiations / talks
срывать / торпедировать переговоры — to ruin / to thwart / to torpedo / to subvert the talks
в переговорах приняли участие с российской стороны... — attending the talks on the Russian side were...
переговоры возобновились в обстановке полной секретности — the talks reconvened under a total news blackout
переговоры всё ещё продолжаются — the negotiations are still going on / under way
переговоры вышли / вырвались из тупика — the talks have broken / escaped the deadlock
переговоры зашли в тупик — negotiations / talks have been stalemated / bogged down / have come to a deadlock
"глобальные переговоры" (по проблемам сырья, энергетики, торговли, экономического развития) — "global negotiations"
закулисные переговоры — backstage / clandestine / secret negotiations / talks
затянувшиеся переговоры — protracted discussions, long-stalled / extended negotiations
зашедшие в тупик переговоры — deadlocked / stalled / stalemated talks / negotiations
ожидаемые / предполагаемые переговоры — prospective talks
поэтапные переговоры — stage-by-stage / step-by-step negotiations
предварительные переговоры — preliminary negotiations, preliminaries
предварительные переговоры, определяющие позиции сторон — exploratory talks
трудные / тяжёлые переговоры — arduous / exacting talks
предоставить большие полномочия для ведения переговоров — to give smb. greater scope to negotiate
затягивание переговоров на неопределённый срок — indefinite prolongation of talks / negotiations
окончание переговоров — completion of negotiations / talks
переговоры, касающиеся космических и ядерных вооружений — talks on space and nuclear weapons
переговоры между вооружёнными силами воюющих сторон — negotiations between the armed forces of belligerents
переговоры на высшем уровне — summit / top-level talks
переговоры на основе ассимметричных сокращений — negotiations on the basis of asymmetrical reductions
переговоры о крупных, пятидесятипроцентных сокращениях — talks on large-scale, 50 per cent reductions
переговоры о ликвидации ядерных ракет средней и меньшей дальности — talks on the elimination of medium and shorter range nuclear missiles
переговоры о пересмотре (договора и т.п.) — renegotiation
переговоры о сокращении вооружённых сил и вооружений в Центральной Европе — negotiations on the reduction of armed forces and armaments in Central Europe
переговоры о сокращении стратегических вооружений — Strategic Arms Reduction Talks, START
переговоры об ограничении продажи и поставок обычных видов вооружений — negotiations on limiting conventional arms transfers
переговоры по ограничению стратегических вооружений, ОСВ — Strategic Arms Limitation Talks, SALT
переговоры по основным / существенным вопросам — substantive talks
переговоры по разоружению — disarmament / arms negotiations
переговоры по широкому кругу проблем — full-scale negotiations; wide ranging talks
переговоры, проводимые в два этапа — two-phase negotiations
переговоры, проводимые с перерывами — on-off talks разг.
переговоры с позиции силы — negotiations "from strength"
предмет и цели переговоров — the range and objectives of the talks, the subject and purpose of the negotiations
прекращение переговоров — breakdown of / in negotiations
путём переговоров — by means of / by negotiations
раунд / тур переговоров — round of talks
второй / третий раунд переговоров — second / third round of talks / negotiations
очередной раунд / тур переговоров — new round of talks
содержание, сроки и результаты переговоров — content, timing and outcome of negotiations
стол переговоров — negotiating / bargaining table
за столом переговоров — at the bargaining / negotiating table
вернуть кого-л. за стол переговоров — to draw smb. back to the bargaining table
сторона, участвующая в переговорах — party to negotiations
ход переговоров — progress / course of negotiations
Russian-english dctionary of diplomacy > переговоры переговор·ы
-
65 aro
ăro, āvi, ātum, 1, v. a. [cf. aroô = to plough, to till; arotron = aratrum; arotos, aroura = arvum, = Welsh ar; arotêr = arator; armentum; Goth. arjan = to plough; O. H. Germ. aran = to ear], to plough, to till.I.A.. Lit.a.Absol.:b.arare mavelim quam sic amare,
Plaut. Merc. 2, 3, 21:in fundo Fodere aut arare,
Ter. Heaut. 1, 1, 17:si quidem L. Quinctio Cincinnato aranti nuntiatum est etc.,
Cic. Sen. 16, 56:bene et tempestive arare,
Cato, R. R. 61, 1; Plin. 18, 19, 49, § 174:bos est enectus arando,
Hor. Ep. 1, 7, 87:die septimo cessabis arare et metere,
Vulg. Exod. 34, 21; ib. Luc. 17, 7; ib. 1 Cor. 9, 10.—With acc.:B.arare terram,
Varr. R. R. 1, 2, 16; Ov. F. 1, 703; cf. Col. 2, 4; Pall. 2, 3, 2:ager non semel aratus, sed novatus et iteratus,
Cic. de Or. 2, 30, 131:cum terra araretur et sulcus altius esset impressus,
id. Div. 2, 23, 50:vallem arari,
Vulg. Deut. 21, 4:campum arare,
Ov. Tr. 3, 328:olivetum,
Col. 5, 9:Capuam,
Verg. G. 2, 244:Campaniam,
Prop. 4, 4, 5 et saep.—Trop1.Of a ship, to plough: aequor. Ov. Tr. 1, 2, 76; so id. Am. 2, 10, 33 Heins.; Verg. A. 2, 780; 3, 495:2.aquas,
Ov. Tr. 3, 12, 36 (cf.:sulcare aquas,
id. M. 4, 707).—Of age, to draw furrows over the body, i. e. to wrinkle:3.jam venient rugae, quae tibi corpus arent,
Ov. A. A. 2, 118.—In mal. part.:4.fundum alienum,
Plaut. As. 5, 2, 24; so id. Truc. 1, 2, 48 al.—Prov.: arare litus, for to bestow useless labor:II.non profecturis litora bobus aras,
Ov. H. 5, 116; so id. Tr. 5, 4, 48; cf. Juv. 7, 49.—In a more extended sense.A.To cultivate land, and absol. to pursue agriculture, to live by husbandry (cf. agricola and arator):B.quae homines arant, navigant, aedificant, virtuti omnia parent, i. e. in agriculturā, navigatione, etc., omnia ex virtute animi pendent,
Sall. C. 2, 7 Corte' arat Falerni mille fundi jugera, Hor. Epod. 4, 13:cives Romani, qui arant in Siciliā,
Cic. Verr. 2, 3, 5.—To gain by agriculture, to acquire by tillage:decem medimna ex jugero arare,
Cic. Verr. 2, 3, 47 (where, Zumpt, from conjecture, has received exarare into the text; so B. and K.). -
66 break
1. абзац2. разбивка; разрыв; обрыв; разбивать; разрывать; обрывать3. короткая строкаpage break — обрыв страницы; ограничение числа строк
4. разбирать5. размещать вставки6. вставлять клише в формуto break up for colors — изготовлять цветоделённые оригиналы, разбивать оригинал по цветам
hard page break — «твёрдая» граница страницы
sort page break — «мягкая» граница страницы
-
67 character string
"A set of characters treated as a unit and interpreted by a computer as text rather than numbers. A character string can contain any sequence of elements from a given character set, such as letters, numbers, control characters, and extended ASCII characters." -
68 παρά
παρά (Hom.+. On elision s. B-D-F §17; Rob. 208) prep. w. three cases (Kühner-G. §440; Schwyzer II 491–98; B-D-F §236–38; Rob. 612–16. Further lit. s.v. ἀνά, beg.; also HRau, De praepositionis παρά usu: GCurtius, Studien etc. III 1870).A. W. gen., which nearly always as in Hom., Hdt., Pla., X. et al. denotes a pers., and indicates that someth. proceeds fr. this pers. (Hs 2:3 is an exception):① marker of extension from the side of, from (the side of) w. local sense preserved, used w. verbs of coming, going, sending, originating, going out, etc. (TestAbr A 2 p. 78, 30 [Stone p. 4] παρὰ τοῦ μεγάλου βασιλέως ἀπεστάλην; Lucian, Demon. 13 ἀπιὼν παρʼ αὐτοῦ) ἐκπορεύεσθαι J 15:26b. ἐξέρχεσθαι 16:27; 17:8; Lk 2:1; 6:19. ἔρχεσθαι 8:49. παραγίνεσθαι Mk 14:43. πέμπειν τινὰ παρά τινος J 15:26a. πνεύματος ἁγίου … παρὰ τοῦ πατρὸς ἀποσταλέντος εἰς αὐτήν (=Μαρίαν) AcPlCor 2:5. εἶναι παρά τινος be from someone (cp. Job 21:2, 9) J 6:46; 7:29; 9:16, 33; 17:7.② marker of one who originates or directs, from (Appian, Bell. Civ. 4, 100 §420 παρὰ τ. θεῶν; TestJob 38:8 παρὰ θεοῦ) παρὰ κυρίου ἐγένετο αὕτη this was the Lord’s doing Mt 21:42; Mk 12:11 (both Ps 117:23). W. a double negative: οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τ. θεοῦ πᾶν ῥῆμα (s. ἀδυνατέω) Lk 1:37. τὰ λελαλημένα αὐτῇ παρὰ κυρίου what was said to her (by the angel) at the Lord’s command vs. 45. ἀπεσταλμένος παρὰ θεοῦ John the Baptist was not, like Jesus, sent out fr. the very presence of God, but one whose coming was brought about by God J 1:6 (cp. 2 Macc 11:17). παρʼ ἑαυτῆς φέρει καρπὸν καὶ παρὰ τῆς πτελέας it (i.e. the vine) bears fruit which comes both from itself and from the elm Hs 2:3. On 2 Pt 2:11 s. κρίσις 1bβ.③ marker of the point fr. which an action originates, fromⓐ after verbsα. of asking, demanding αἰτεῖν and αἰτεῖσθαι (cp. X., An. 1, 3, 16, Hell. 3, 1, 4; SIG 785, 9f; PFay 121, 12ff; Tob 4:19 BA al.; LXX; TestAbr A 9 p. 87, 2 [Stone p. 22]; TestJob 20:2; ParJer 7:14; Jos., Ant. 15, 92) Mt 20:20 v.l. (for ἀπʼ αὐτοῦ); J 4:9; Ac 3:2; 9:2; Js 1:5; 1J 5:15 v.l. (for ἀπʼ αὐτοῦ); 1 Cl 36:4 (Ps 2:8); Hm 9:2, 4; Dg 1. ζητεῖν (Tob 4:18; Sir 7:4; cp. 1 Macc 7:13) Mk 8:11; Lk 11:16; 12:48.β. of taking, accepting, receiving λαμβάνειν (class.; Appian, Mithrid. 88 §397; SIG 546 B, 23 [III B.C.]; Jdth 12:15; Sus 55 Theod.; 1 Macc 8:8; 11:34; 4 Macc 12:11; TestJob 11:5; JosAs 24:11; Just., A I, 39, 5 al.) Mk 12:2; Lk 6:34; J 5:34, 41, 44; 10:18; Ac 2:33; 3:5; 17:9; 20:24; 26:10 (Jos., Ant. 14, 167 λαβὼν ἐξουσίαν παρά σου [= τ. ἀρχιερέως]; 11, 169); Js 1:7; 2 Pt 1:17; 2J 4; Rv 2:28; Hs 1:8; 8, 3, 5; GJs 20, 2 codices. ἀπολαμβάνειν (SIG 150, 19f [restored text; IV B.C.]; 4 Macc 18:23) Hv 5:7. παραλαμβάνειν (Hdt. et al.; oft. ins; POxy 504, 14 al. in pap) Gal 1:12; 1 Th 2:13; 4:1; 2 Th 3:6. δέχεσθαι (Thu. 1, 20, 1 et al.; 1 Macc 15:20; TestJob 11:12; cp. διαδέχεσθαι Ath. 37, 1) Ac 22:5; Phil 4:18a. κομίζεσθαι (SIG 244 I, 5ff [IV B.C.]; Gen 38:20; 2 Macc 7:11; Ath. 12, 1) Eph 6:8. εὑρεῖν (SIG 537, 69; 1099, 28; cp. εὑρίσκω 3, end) 2 Ti 1:18. ἔχειν τι παρά τινος have received someth. fr. someone (1 Esdr 6:5) Ac 9:14; cp. Hv 3, 9, 8. γίνεταί μοί τι παρά τινος I receive someth. from someone (Att.) Mt 18:19. ἔσται μεθʼ ἡμῶν χάρις … παρὰ θεοῦ πατρὸς καὶ παρὰ Ἰησοῦ 2J 3 (cp. X., An. 7, 2, 25). οἱ πιστευθέντες παρὰ θεοῦ ἔργον those who were entrusted by God with a task 1 Cl 43:1 (cp. Polyb. 3, 69, 1; SIG 1207, 12f). παρὰ τοῦ κυρίου πλουτίζεσθαι receive one’s wealth fr. the Lord Hs 2:10.—Sim. in the case of a purchase the seller is introduced by παρά: buy fr. someone ἀγοράζειν (s. ἀγοράζω 1, end) Rv 3:18. ὠνεῖσθαι Ac 7:16. ἄρτον φαγεῖν παρά τινος receive support from someone 2 Th 3:8.γ. of learning, coming to know, hearing, asking ἀκούειν (s. ἀκούω 1bβ and 3) J 1:40; 6:45; 7:51; 8:26, 40; 15:15; Ac 10:22; 28:22; 2 Ti 1:13; 2:2; AcPlCor 1:6; ἀκριβοῦν Mt 2:7, 16. ἐξακριβάζεσθαι Hm 4, 2, 3. ἐπιγινώσκειν Ac 24:8. μανθάνειν (since Aeschyl., Ag. 858; Jos., C. Ap. 2, 176; Sir 8:8f; 2 Macc 7:2 v.l.; 3 Macc 1:1; Just., A I, 23, 1 and D. 78, 1 al.; Ath. 7, 2; 22, 8) 2 Ti 3:14. πυνθάνεσθαι (Hdt. 3, 68; X., Cyr. 1, 6, 23; Pla., Rep. 5, 476e; SIG 1169, 30; 2 Ch 32:31) Mt 2:4; J 4:52 (without παρά v.l.); B 13:2 (Gen 25:22).ⓑ w. adjectival function ὁ, ἡ, τὸ παρά τινος made, given, etc., by someoneα. w. a noun (funct. as a gen.: Pla., Symp. 197e ὁ παρά τινος λόγος ‘the expression made by someone’; X., Hell. 3, 1, 6 δῶρον παρὰ βασιλέως, Mem. 2, 2, 12 ἡ παρά τινος εὔνοια, Cyr. 5, 5, 13 τὸ παρʼ ἐμοῦ ἀδίκημα ‘the crime committed by me’; Polyb. 3, 69, 3 ἡ παρʼ αὐτοῦ σωτηρία; Polyaenus 3, 9, 28 ἡ παρὰ στρατηγοῦ ἀρετή; SIG 543, 27; Ex 4:20; 14:13; Philo, Plant. 14; Jos., Ant. 12, 400; Just., A I, 32, 8 and D. 92, 1 al.; Ath. 7, 1) ἡ παρʼ ἐμοῦ διαθήκη Ro 11:27 (Is 59:21).—Ac 26:12 v.l.; 22 v.l.β. w. subst. functionא. τὰ παρά τινος what someone gives, someone’s gifts (X., Mem. 3, 11, 13; Jos., Bell. 2, 124, Ant. 8, 175; Tat. 32, 1 τὰ παρὰ θεοῦ) Lk 10:7; Phil 4:18b. τὰ παρʼ αὐτῆς her property, what she had Mk 5:26 (cp. IPriene 111, 177). τὰ παρὰ ζώσης καὶ μενούσης (the help that I received) from a living, contemporary voice Papias (2:4).ב. οἱ παρά τινος someone’s envoys (οἱ παρὰ βασιλέω πρέσβει X., Hell. 1, 3, 9; oft. in ins.: see, e.g., OGI 5, 50 from Ptolemy; the full expression οἱ παρʼ ὑμῶν πρεσβείς OGI 8 VI, 108–9; Schwyzer II 498; B-D-F §237, 2) οἱ παρὰ τοῦ βασιλέως (1 Macc 2:15; 1 Esdr 1:15) 1 Cl 12:4.—The Koine also uses this expr. to denote others who are intimately connected w. someone, e.g. family, relatives (PGrenf II, 36, 9 [II B.C.]; POxy 805 [I B.C.]; 298, 37 [I A.D.]; CPR I, 179, 16; 187, 7; Sb 5238, 19 [I A.D.]; Sus 33; 1 Macc 13:52; Jos., Ant. 1, 193. Further exx. fr. pap in Mlt. 106f; Rossberg [s. ἀνά, beg.] 52) Mk 3:21 (s. CBruston/PFarel: RTQR 18, 1909, 82–93; AWabnitz, ibid. 221–25; SMonteil, ibid. 19, 1910, 317–25; JMoulton, Mk 3:21: ET 20, 1909, 476; GHartmann, Mk 3:20f: BZ 11, 1913, 248–79; FZorell, Zu Mk 3:20, 21: ZKT 37, 1913, 695–7; JBelser, Zu Mk 3:20f: TQ 98, 1916, 401–18; Rdm.2 141; 227.—S. also at ἐξίστημι 2a).B. w. dat., the case that exhibits close association① marker of nearness in space, at/by (the side of), beside, near, with, acc. to the standpoint fr. which the relationship is viewedⓐ near, besideα. w. things (Synes., Ep. 126 p. 262a; Kaibel 703, 1; POxy 120, 23; 2 Km 10:8; 11:9; Jos., Ant. 1, 196) εἱστήκεισαν παρὰ τῷ σταυρῷ J 19:25. κεῖσθαι παρὰ τῷ πύργῳ Hv 3, 5, 5.ⓑ in (someone’s) house, city, company, etc. (Demetr.: 722 Fgm. 1, 5 al. παρὰ Λάβαν)α. house: ἀριστᾶν Lk 11:37. καταλύειν 19:7 (Pla., Gorg. 447b; Demosth. 18, 82). μένειν (JosAs 20:8; Jos., Ant. 1, 298; 299) J 1:39; Ac 9:43; 18:3; 21:8. ξενίζεσθαι 10:6; 21:16 (ξενίζω 1). So prob. also ἕκαστος παρʼ ἑαυτῷ each one at home 1 Cor 16:2 (cp. Philo, Cher. 48 παρʼ ἑαυτοῖς, Leg. ad Gai. 271). ὸ̔ν ἀπέλιπον ἐν Τρῳάδι παρὰ Κάρπῳ 2 Ti 4:13.β. city: Rv 2:13. So prob. also ἦσαν παρʼ ἡμῖν ἑπτὰ ἀδελφοί Mt 22:25.—J 4:40; Col 4:16 (where the congregation at Laodicea is contrasted w. the one at Col.).γ. other uses: παρὰ Ἰουδαίοις among Judeans Mt 28:15. παρʼ αὐτοῖς ἐπιμεῖναι remain with them Ac 28:14; cp. 21:7. οἱ παρʼ ὑμῖν πρεσβύτεροι the elders among you 1 Cl 1:3.—παρὰ τῷ πατρί with (of spatial proximity) the Father Mt 6:1; J 8:38a; cp. 17:5 (Synes., Kingship 29 p. 31d: philosophy has her abode παρὰ τῷ θεῷ and if the world refuses to receive her when she descends to earth, μένει παρὰ τῷ πατρί). Of Jesus: παρʼ ὑμῖν μένων while I was with you (on earth) J 14:25. Of the Spirit: παρʼ ὑμῖν μένει vs. 17. Of the Father and Son in their relation to the faithful Christian: μονὴν παρʼ αὐτῷ ποιησόμεθα we will take up our abode with him vs. 23.δ. fig. παρά τινι before someone’s judgment seat (Demosth. 18, 13 εἰς κρίσιν καθιστάναι παρά τινι; Appian, Maced. 11 §8 παρʼ ὑμῖν ἐς κρίσιν) 2 Pt 2:11 v.l. Closely related is② marker of one whose viewpoint is relevant, in the sight or judgment of someone (Soph., Hdt.; PSI 435, 19 [258 B.C.] παρὰ τῷ βασιλεῖ) παρὰ τῷ θεῷ: δίκαιος παρὰ τῷ θεῷ righteous in the sight of God Ro 2:13 (cp. Job 9:2; Jos., Ant. 6, 205; Ath. 31, 2 εὐδοξοῦμεν … παρὰ τῷ θεῷ).—Cp. 1 Cor 3:19; Gal 3:11; 2 Th 1:6; Js 1:27; 1 Pt 2:4; 2 Pt 3:8. θυσία δεκτὴ παρὰ τῷ θεῷ Hs 5, 3, 8. ἔνδοξος παρὰ τῷ θεῷ m 2:6; Hs 5, 3, 3; 8, 10, 1; 9, 27, 3; 9, 28, 3; 9, 29, 3.—9, 7, 6.—Acc. to the judgment of humans (Jos., Ant. 7, 84; Just., A I, 20, 3) 8, 9, 1. τί ἄπιστον κρίνεται παρʼ ὑμῖν; Ac 26:8. ἵνα μὴ ἦτε παρʼ ἑαυτοῖς φρόνιμοι Ro 11:25; cp. 12:16 (s. Pr 3:7 μὴ ἴσθι φρόνιμος παρὰ σεαυτῷ).—‘In the judgment’ passes over into a simpler with (PsSol 9:5 παρὰ κυρίῳ; Jos. Himerius, Or. 8 [=23], 10 παρὰ θεοῖς=with the gods) εὑρεῖν χάριν παρά τινι find favor with someone (Ex 33:16; cp. Num 11:15) Lk 1:30; Hs 5, 2, 10. τοῦτο χάρις παρὰ θεῷ 1 Pt 2:20. χάριν ἔχειν (Ex 33:12) m 5, 1, 5. προέκοπτεν ἐν τῇ χάριτι παρὰ θεῷ καὶ ἀνθρώποις Lk 2:52. τί ταπεινοφροσύνη παρὰ θεῷ ἰσχύει, τί ἀγάπη ἁγνὴ παρά θεῷ δύναται how strong humility is before God, what pure love before God can do 1 Cl 21:8.③ marker of personal reference, at the side of, with almost equivalent to the dat. as such (Ps 75:13): δυνατόν or ἀδύνατον παρά τινι possible or impossible for someone (Gen 18:14; Just., A I, 33, 2; Ath., R. 9 p. 58, 6) Mt 19:26ab; Mk 10:27abc; Lk 1:37 v.l.; 18:27ab; 1 Cl 27:2.—AFridrichsen, SymbOsl 14, ’35, 44–46. Closely related in mng. is④ marker of connection of a quality or characteristic w. a pers., with (οὐκ) ἔστιν τι παρά τινι someth. is (not) with or in someone, someone has someth. (nothing) to do w. someth. (Demosth. 18, 277 εἰ ἔστι καὶ παρʼ ἐμοί τις ἐμπειρία; Gen 24:25; Job 12:13; Ps 129:4 παρὰ σοι ὁ ἱλασμός ἐστιν; Just., D. 82, 1 παρὰ … ἡμῖν … χαρίσματα) οὐκ ἔστιν προσωπολημψία παρὰ τ. θεῷ Ro 2:11 (TestJob 43, 13). Cp. 9:14; Eph 6:9; Js 1:17. Sim. Mt 8:10; 2 Cor 1:17.⑤ marker of a relationship w. a narrow focus, among, before παρʼ ἑαυτοῖς among themselves (Philo, Cher. 48) διαλογίζεσθαι Mt 21:25 v.l. (cp. Demosth. 10, 17 γιγνώσκειν παρʼ αὑτῷ; Epict., Ench. 48, 2).—In ἐν τούτῳ μενέτω παρὰ θεῷ 1 Cor 7:24, the mng. of παρὰ θεῷ is not certain: let the pers. remain in that position (the same one in which he was when called to salvation) before God; it is prob. meant to remind Christians of the One before whom they cannot even have the appearance of inferiority (ins: Mitt-Wilck, I/2, 4, 4 [13 B.C.] παρὰ τῷ κυρίῳ Ἑρμῇ=‘before, in the sight of’; Sb 7616 [II A.D.] τὸ προσκύνημά σου ποιῶ παρὰ τῷ κυρίῳ Σαράπι=‘before the Lord’ S.; 7661, 3 [c. 100 A.D.]; 7932, 7992, 6 [letter II/III A.D.]). Or perh. it simply means that no matter what the situation may be, one is to be focused on God.C. w. acc. of pers. or thing① marker of a position viewed as extended (w. no difference whether παρά answers the question ‘where?’ or ‘whither?’ See B-D-F §236, 1; Rob. 615).ⓐ by, along περιπατεῖν παρὰ τὴν θάλασσαν (Pla., Gorg. 511e. Cp. SIG 1182; Jos., Ant. 2, 81) Mt 4:18; cp. Mk 1:16.α. παρὰ (τὴν) θάλασσαν by the sea (or lake) , at the shore Mt 13:1; Mk 4:1; 5:21; Ac 10:6, 32; cp. Lk 5:1, 2. παρὰ τὴν ὁδόν by the side of the road (X., An. 1, 2, 13; Plut., Lysander 450 [29, 4] a tomb παρὰ τ. ὁδόν=beside the road) Mt 20:30; Mk 10:46; Lk 18:35 (but on the road is also poss. in these three places; s. d below).β. παρὰ τὴν θάλασσαν to (the side of) the sea (lake) Mt 15:29; Mk 2:13. παρὰ ποταμόν to the river Ac 16:13.ⓒ gener. near, at παρὰ τοὺς πόδας τινός at someone’s feet (sit, fall, place etc.; TestAbr A 17 p. 98, 16 [Stone p. 44]) Mt 15:30; Lk 7:38; 8:35, 41; 10:39 v.l.; 17:16; Ac 4:35, 37 v.l.; 5:2; 7:58; 22:3 (s. ET 30, 1919, 39f). παρὰ τὸν πὺργον beside the tower Hs 9, 4, 8; 9, 6, 5; 8; 9, 7, 1; 9, 11, 6.—παρὰ τὴν ἰτέαν 8, 1, 2 (cp. TestAbr A 6 p. 83, 10 [Stone p. 14] παρὰ τὴν δρῦν τὴν Μαμβρῆ).ⓓ on παρὰ τὴν ὁδόν on the road (w. motion implied; Aesop, Fab. 226 P.=420 H.: πεσὼν παρὰ τὴν ὁδόν; Phot., Bibl. 94 p. 74b on Iambl. Erot. [Hercher I p. 222, 22] πίπτουσι παρὰ τὴν ὁδόν) Mt 13:4, 19; Mk 4:4; Lk 8:5; on the road (w. no motion implied; Theophr., HP 6, 6, 10: the crocus likes to be trodden under foot, διὸ καὶ παρὰ τὰς ὁδοὺς κάλλιστος; Phot. p. 222, 29 H. [s. above]) Mk 4:15; Lk 8:12. Perh. also Mt 20:30; Mk 10:46; Lk 18:35 (s. bα above).—παρὰ τὸ χεῖλος τῆς θαλάσσης on the seashore Hb 11:12 (TestAbr A 1 p. 78, 1 [Stone p. 4]; ApcEsdr 3:10; ApcSed 8:9).② marker of extension in time, during, from … to (Lucian, Catapl. 24 παρὰ τ. βίον=during his life; POxy 472, 10; TestAbr A 20 p. 102, 26 [Stone p. 52] παρὰ μίαν ὥραν; Tat. 14, 2 παρʼ ὸ̔ν ἔζων χρόνον) παρʼ ἐνιαυτόν from year to year (Plut., Cleom. 15, 1; cp. ἐνιαυτός 1) B 10:7.③ marker of comparative advantage, in comparison to, more than, beyond ἁμαρτωλοί, ὀφειλέται π. πάντας Lk 13:2, 4 (PSI 317, 6 [95 A.D.] παρὰ πάντας; Jos., C. Ap. 2, 234 παρὰ τ. ἄλλους ἅπαντας; JosAs 10:6 παρὰ πάσας τὰς παρθένους; Just., A I, 20, 3 παρὰ πάντας ἀδίκως μισούμεθα). κρίνειν ἡμέραν παρʼ ἡμέραν (s. κρίνω 1) Ro 14:5. π. πᾶσαν τὴν γῆν B 11:9 (prophetic quot. of unknown orig.). π. πάντα τὰ πνεύματα more than all other spirits Hm 10, 1, 2. ἐλαττοῦν τινα π. τινα make someone inferior to someone Hb 2:7, 9 (s. ἐλαττόω 1 and cp. PGrenf I, 42, 12 [II B.C.] ἐλαττουμένων ἡμῶν παρὰ τοὺς δεῖνα). εἶδος ἐκλεῖπον π. τὸ εἶδος τῶν ἀνθρώπων (s. ἐκλείπω 4) 1 Cl 16:3.—After a comp. (Thu. 1, 23, 3; ApcEsdr 1:22; Tat. 2, 2) Lk 3:13; Hb 1:4; 3:3; 9:23; 11:4; 12:24; B 4:5 (cp. Da 7:7); Hv 3, 12, 1; Hs 9, 18, 2.—When a comparison is made, one member of it may receive so little attention as to pass fr. consideration entirely, so that ‘more than’ becomes instead of, rather than, to the exclusion of (Plut., Mor. 984c; PsSol 9:9; EpArist 134; Just., A I, 22, 2) λατρεύειν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα serve the creation rather than the Creator Ro 1:25 (cp. EpArist 139: the Jews worship τὸν μόνον θεὸν παρʼ ὅλην τὴν κτίσιν). δεδικαιωμένος παρʼ ἐκεῖνον justified rather than the other Lk 18:14. ἔχρισέν σε … παρὰ τοὺς μετόχους (God) has anointed you and not your comrades Hb 1:9 (Ps 44:8). ὑπερφρονεῖν παρʼ ὸ̔ δεῖ φρονεῖν Ro 12:3 (Plut., Mor. 83f παρʼ ὸ̔ δεῖ). παρὰ καιρὸν ἡλικίας Hb 11:11 (Plut., Rom. 25, 6 παρʼ ἡλικίαν; cp. ἡλικία 2a).—παρὰ δύναμιν beyond their means (s. δύναμις 2) 2 Cor 8:3.—After ἄλλος (Pla., Lach. 178b, Leg. 3, 693b; X., Hell. 1, 5, 5; Demosth. 18, 235) another than 1 Cor 3:11.④ marker of degree that falls slightly short in comparison, except for, almost παρὰ μικρόν except for a little, almost (s. μικρός 1eγ) Hs 8, 1, 14. Likew. παρά τι (cp. Vett. Val. 228, 6) Lk 5:7 D; Hs 9, 19, 3.⑤ marker of causality, because of (cp. Pind., O. 2, 65 κενεὰν παρὰ δίαιταν ‘in the interest of’ or ‘for the sake of a scanty livelihood’, the scantiness here contrasting with the immense labor involved; Demosth. 4, 11; 9, 2; PRyl 243, 6; POxy 1420, 7) παρὰ τό w. acc. foll. because (SIG 495, 130; UPZ 7, 13 [163 B.C.] παρὰ τὸ Ἕλληνά με εἶναι.—Mayser II/1, 1926, 331; Gen 29:20; Ex 14:11) 1 Cl 39:5f (Job 4:20f). π. τοῦτο because of this (Kühner-G. I 513, 3; Synes., Ep. 44 p. 185a; 57 p. 192d) ITr 5:2; IRo 5:1 (quot. fr. 1 Cor 4:4, where Paul has ἐν τούτῳ). οὐ παρὰ τοῦτο οὐ (double neg. as a strengthened affirmative) not for that reason any the less 1 Cor 12:15f.⑥ marker of that which does not correspond to what is expected, against, contrary to (Hom., Alc. et al.; ins, pap, LXX; Just., Tat., Ath.—Schwyzer II 497) π. τὴν διδαχήν Ro 16:17. παρʼ ἐλπίδα against hope (s. ἐλπίς 1a) in wordplay w. ἐπʼ ἐλπίδι 4:18. παρὰ φύσιν (Thu. 6, 17, 1; Pla., Rep. 5, 466d; Tat. 22, 2; Ath. 26, 2, R. 6 p. 54, 13) 1:26; 11:24. παρὰ τὸν νόμον (Just., A II, 2, 4; Ath. 1, 3; cp. X., Mem. 1, 1, 18 παρὰ τοὺς νόμους; PMagd 16, 5 [222 B.C.] παρὰ τοὺς νόμους; Jos., C. Ap. 2, 233; Just., A I, 68, 10) Ac 18:13. παρʼ ὅ contrary to that which Gal 1:8f (Just., A I, 43, 8).⑦ marker of something that is less, less (Hdt. 9, 33; Plut., Caesar 722 [30, 5]; Jos., Ant. 4, 176; POxy 264, 4 [I A.D.]) τεσσεράκοντα παρὰ μίαν forty less one=thirty-nine (i.e. lashes) 2 Cor 11:24 (cp. Makkoth 3, 10 [tr. HDanby, The Mishnah ’33, 407]).—On παρʼ αὐτά ITr 11:1 s. παραυτά.—DELG. M-M. TW. -
69 גם I
גַּםI (b. h.; גמם) ( junction, 1) too, also. Snh.108b; Taan.21a ג׳ זו לטובה this, too, is for the best. איש גם זו, v. גִּמְזוֹ. 2) the particle gam in the Bible text. B. Kam.94a ג׳ לב״ה קשיא the gam (Deut. 23:19) is unaccounted for according to Beth Hillels opinion; Tem.30b. Esth. R. to I, 9 (ref. to גם ib.) אין ג׳ אלא ריבוי gam intimates an amplification, a. e.Pl. גַּמִּים, גַּמִּים Gen. R. s. 1; Y.Ber.IX, 14b bot. אתין וג׳ ריבויין the eths and the gams intimate an extended qualification (by implication), v. אֵת. -
70 גַּם
גַּםI (b. h.; גמם) ( junction, 1) too, also. Snh.108b; Taan.21a ג׳ זו לטובה this, too, is for the best. איש גם זו, v. גִּמְזוֹ. 2) the particle gam in the Bible text. B. Kam.94a ג׳ לב״ה קשיא the gam (Deut. 23:19) is unaccounted for according to Beth Hillels opinion; Tem.30b. Esth. R. to I, 9 (ref. to גם ib.) אין ג׳ אלא ריבוי gam intimates an amplification, a. e.Pl. גַּמִּים, גַּמִּים Gen. R. s. 1; Y.Ber.IX, 14b bot. אתין וג׳ ריבויין the eths and the gams intimate an extended qualification (by implication), v. אֵת. -
71 שוי
שוי, שָׁרָה(b. h.) (to join, combine, 1) (to be even, equal, alike. M. Kat. 9b (ref. to Prov. 3:15) כל חפצך … הא חפצי שמים יִשְׁווּ בה all thy affairs are not of equal value with her (the Torah), but heavens affairs (pious deeds) are of equal value with her (you may interrupt study for pious works); וכתיב … חפצי שמים לא ישוו בה but it is also written (ib. 8:11), ‘and all affairs (which implies that) even heavens affairs are not equal to her! Y.Peah 1, 15d bot. חפציך וחפצי לא ישוו בה I sent thee something with which thy affairs and my affairs cannot compare; a. e.Denom. שָׁוֶה, q. v. 2) (denom. of שָׁוֶה) a) to be of value. Meg.15b (ref. to Esth. 5:13) מלמד … כל זה איננו שֹׁוֶה לי this indicates that all that wicked mans treasures were engraven (registered) in the tablet on his heart, but when he saw Mordecai, he said, ‘all this is of no value to me.b) to value, weigh, consider. Ib. 16a (ref. to Esth. 7:4) צר זה אינו שוה בנזקוכ׳ this enemy has no consideration for the kings loss Hif. הִשְׁוָה 1) to place side by side. Y.Ber.I, 2c top זה … צריך להַשְׁווֹת את רגליו he that stands up to pray must set his feet together. 2) to make even, smooth, level. Tosef.B. Kam. XI, 14 אם עתיד להַשְׁוֹותוֹוכ׳ if the hatcheller has to make the web even (cut away the protruding threads), he may take even a handbreadth (they belong to him); מַשְׁוֵיהוּ לאורכווכ׳ he must shear it lengthwise, but not widthwise; B. Kam. 119b. Erub.93a ה׳ פצימיה if he made the posts even, i. e. made walls to connect them in one line. Succ.19a כשה׳ את קירויו when he made its ceiling even, i. e. extended it in a horizontal direction over the whole building; a. e. 3) to compare, make alike, place on a level standard. B. Bath.VIII, 5 וה׳ להן את חבכור and made the first-born alike with them, i. e. assigned to him an equal share with his brothers. Nidd.46b ה׳ הכתוב הקטן כגדולוכ׳ the Scriptural text places the minor on a level with the adult as regards the laws of Y.Kidd.I, 61b bot. ה׳ הכתוב מצוה … מצוהוכ׳ the Scripture puts the lightest command on a level with the most difficult (as regards reward). B. Kam.15a; a. fr. 4) to harmonize, find in harmony. Gen. R. s. 34 שה׳ דצתו לדעתוכ׳ for he found his (Antoninus) opinion in harmony with the Scriptural intimation; ib. שהִשְׁוָהּ לדעתוכ׳ for he found it in harmony Lev. R. s. 4; Yalk. Gen. 137 we are the majority מפני מה אינכם מַשְׁוִים (עצמיכם) עמנו לע״א why do you not accommodate yourselves to us with regard to idolatry? Ib. ומַשְׁוֶה אתה עמהן and dost thou create harmony among them (thy sons)? עד … להשוות עמך והַשְׁוֵה עם בניך instead of asking me to agree with thee, go and make harmony among thy sons; Lev. R. l. c. עד שאתה משוה אותנו לך והשוה את בניך; a. e. Nif. נִשְׁוָה to be compared, be equal. Yalk. Ex. 244 להִשָּׁוֹות, v. נָוָה. Pi. שִׁוָּה 1) to place. Midr. Till. to Ps. 119:9 (ref. to Ps. 16:8, sq.) ובשביל ששִׁוִּיתִיוכ׳ and because I placed the Lord before me continually, therefore my heart rejoices ; a. e. 2) (to level obstacles, overcome temptations, to achieve. Tanḥ. Naso 28 (ref. to מצליח, Gen. 39:2) שִׁוִּיתָ מה שלא ש׳וכ׳ thou hast achieved what Adam could not achieve (to resist temptation), v. שְׁוִיָּה. Nithpa. נִשְׁתַּוֶּה to be made alike; to join. Num. R. s. 1620> שאלו לא נִשְׁתַּוּוּוכ׳ for if they had not joined the spies ; Tanḥ. ed. Bub. Shlaḥ 20; (Tanḥ. ib. 11 שמעו). -
72 שרה
שוי, שָׁרָה(b. h.) (to join, combine, 1) (to be even, equal, alike. M. Kat. 9b (ref. to Prov. 3:15) כל חפצך … הא חפצי שמים יִשְׁווּ בה all thy affairs are not of equal value with her (the Torah), but heavens affairs (pious deeds) are of equal value with her (you may interrupt study for pious works); וכתיב … חפצי שמים לא ישוו בה but it is also written (ib. 8:11), ‘and all affairs (which implies that) even heavens affairs are not equal to her! Y.Peah 1, 15d bot. חפציך וחפצי לא ישוו בה I sent thee something with which thy affairs and my affairs cannot compare; a. e.Denom. שָׁוֶה, q. v. 2) (denom. of שָׁוֶה) a) to be of value. Meg.15b (ref. to Esth. 5:13) מלמד … כל זה איננו שֹׁוֶה לי this indicates that all that wicked mans treasures were engraven (registered) in the tablet on his heart, but when he saw Mordecai, he said, ‘all this is of no value to me.b) to value, weigh, consider. Ib. 16a (ref. to Esth. 7:4) צר זה אינו שוה בנזקוכ׳ this enemy has no consideration for the kings loss Hif. הִשְׁוָה 1) to place side by side. Y.Ber.I, 2c top זה … צריך להַשְׁווֹת את רגליו he that stands up to pray must set his feet together. 2) to make even, smooth, level. Tosef.B. Kam. XI, 14 אם עתיד להַשְׁוֹותוֹוכ׳ if the hatcheller has to make the web even (cut away the protruding threads), he may take even a handbreadth (they belong to him); מַשְׁוֵיהוּ לאורכווכ׳ he must shear it lengthwise, but not widthwise; B. Kam. 119b. Erub.93a ה׳ פצימיה if he made the posts even, i. e. made walls to connect them in one line. Succ.19a כשה׳ את קירויו when he made its ceiling even, i. e. extended it in a horizontal direction over the whole building; a. e. 3) to compare, make alike, place on a level standard. B. Bath.VIII, 5 וה׳ להן את חבכור and made the first-born alike with them, i. e. assigned to him an equal share with his brothers. Nidd.46b ה׳ הכתוב הקטן כגדולוכ׳ the Scriptural text places the minor on a level with the adult as regards the laws of Y.Kidd.I, 61b bot. ה׳ הכתוב מצוה … מצוהוכ׳ the Scripture puts the lightest command on a level with the most difficult (as regards reward). B. Kam.15a; a. fr. 4) to harmonize, find in harmony. Gen. R. s. 34 שה׳ דצתו לדעתוכ׳ for he found his (Antoninus) opinion in harmony with the Scriptural intimation; ib. שהִשְׁוָהּ לדעתוכ׳ for he found it in harmony Lev. R. s. 4; Yalk. Gen. 137 we are the majority מפני מה אינכם מַשְׁוִים (עצמיכם) עמנו לע״א why do you not accommodate yourselves to us with regard to idolatry? Ib. ומַשְׁוֶה אתה עמהן and dost thou create harmony among them (thy sons)? עד … להשוות עמך והַשְׁוֵה עם בניך instead of asking me to agree with thee, go and make harmony among thy sons; Lev. R. l. c. עד שאתה משוה אותנו לך והשוה את בניך; a. e. Nif. נִשְׁוָה to be compared, be equal. Yalk. Ex. 244 להִשָּׁוֹות, v. נָוָה. Pi. שִׁוָּה 1) to place. Midr. Till. to Ps. 119:9 (ref. to Ps. 16:8, sq.) ובשביל ששִׁוִּיתִיוכ׳ and because I placed the Lord before me continually, therefore my heart rejoices ; a. e. 2) (to level obstacles, overcome temptations, to achieve. Tanḥ. Naso 28 (ref. to מצליח, Gen. 39:2) שִׁוִּיתָ מה שלא ש׳וכ׳ thou hast achieved what Adam could not achieve (to resist temptation), v. שְׁוִיָּה. Nithpa. נִשְׁתַּוֶּה to be made alike; to join. Num. R. s. 1620> שאלו לא נִשְׁתַּוּוּוכ׳ for if they had not joined the spies ; Tanḥ. ed. Bub. Shlaḥ 20; (Tanḥ. ib. 11 שמעו). -
73 שָׁרָה
שוי, שָׁרָה(b. h.) (to join, combine, 1) (to be even, equal, alike. M. Kat. 9b (ref. to Prov. 3:15) כל חפצך … הא חפצי שמים יִשְׁווּ בה all thy affairs are not of equal value with her (the Torah), but heavens affairs (pious deeds) are of equal value with her (you may interrupt study for pious works); וכתיב … חפצי שמים לא ישוו בה but it is also written (ib. 8:11), ‘and all affairs (which implies that) even heavens affairs are not equal to her! Y.Peah 1, 15d bot. חפציך וחפצי לא ישוו בה I sent thee something with which thy affairs and my affairs cannot compare; a. e.Denom. שָׁוֶה, q. v. 2) (denom. of שָׁוֶה) a) to be of value. Meg.15b (ref. to Esth. 5:13) מלמד … כל זה איננו שֹׁוֶה לי this indicates that all that wicked mans treasures were engraven (registered) in the tablet on his heart, but when he saw Mordecai, he said, ‘all this is of no value to me.b) to value, weigh, consider. Ib. 16a (ref. to Esth. 7:4) צר זה אינו שוה בנזקוכ׳ this enemy has no consideration for the kings loss Hif. הִשְׁוָה 1) to place side by side. Y.Ber.I, 2c top זה … צריך להַשְׁווֹת את רגליו he that stands up to pray must set his feet together. 2) to make even, smooth, level. Tosef.B. Kam. XI, 14 אם עתיד להַשְׁוֹותוֹוכ׳ if the hatcheller has to make the web even (cut away the protruding threads), he may take even a handbreadth (they belong to him); מַשְׁוֵיהוּ לאורכווכ׳ he must shear it lengthwise, but not widthwise; B. Kam. 119b. Erub.93a ה׳ פצימיה if he made the posts even, i. e. made walls to connect them in one line. Succ.19a כשה׳ את קירויו when he made its ceiling even, i. e. extended it in a horizontal direction over the whole building; a. e. 3) to compare, make alike, place on a level standard. B. Bath.VIII, 5 וה׳ להן את חבכור and made the first-born alike with them, i. e. assigned to him an equal share with his brothers. Nidd.46b ה׳ הכתוב הקטן כגדולוכ׳ the Scriptural text places the minor on a level with the adult as regards the laws of Y.Kidd.I, 61b bot. ה׳ הכתוב מצוה … מצוהוכ׳ the Scripture puts the lightest command on a level with the most difficult (as regards reward). B. Kam.15a; a. fr. 4) to harmonize, find in harmony. Gen. R. s. 34 שה׳ דצתו לדעתוכ׳ for he found his (Antoninus) opinion in harmony with the Scriptural intimation; ib. שהִשְׁוָהּ לדעתוכ׳ for he found it in harmony Lev. R. s. 4; Yalk. Gen. 137 we are the majority מפני מה אינכם מַשְׁוִים (עצמיכם) עמנו לע״א why do you not accommodate yourselves to us with regard to idolatry? Ib. ומַשְׁוֶה אתה עמהן and dost thou create harmony among them (thy sons)? עד … להשוות עמך והַשְׁוֵה עם בניך instead of asking me to agree with thee, go and make harmony among thy sons; Lev. R. l. c. עד שאתה משוה אותנו לך והשוה את בניך; a. e. Nif. נִשְׁוָה to be compared, be equal. Yalk. Ex. 244 להִשָּׁוֹות, v. נָוָה. Pi. שִׁוָּה 1) to place. Midr. Till. to Ps. 119:9 (ref. to Ps. 16:8, sq.) ובשביל ששִׁוִּיתִיוכ׳ and because I placed the Lord before me continually, therefore my heart rejoices ; a. e. 2) (to level obstacles, overcome temptations, to achieve. Tanḥ. Naso 28 (ref. to מצליח, Gen. 39:2) שִׁוִּיתָ מה שלא ש׳וכ׳ thou hast achieved what Adam could not achieve (to resist temptation), v. שְׁוִיָּה. Nithpa. נִשְׁתַּוֶּה to be made alike; to join. Num. R. s. 1620> שאלו לא נִשְׁתַּוּוּוכ׳ for if they had not joined the spies ; Tanḥ. ed. Bub. Shlaḥ 20; (Tanḥ. ib. 11 שמעו).
См. также в других словарях:
Text Creation Partnership — The Text Creation Partnership (TCP) is a not for profit organization based in the library of the University of Michigan since 2000. Its purpose is to produce large scale full text electronic resources (especially in the humanities) on behalf of… … Wikipedia
Extended file attributes — is a file system feature that enables users to associate computer files with metadata not interpreted by the filesystem, whereas regular attributes have a purpose strictly defined by the filesystem (such as permissions or records of creation and… … Wikipedia
Extended Binary Coded Decimal Interchange Code — (EBCDIC) is an 8 bit character encoding (code page) used on IBM mainframe operating systems such as z/OS, OS/390, VM and VSE, as well as IBM midrange computer operating systems such as OS/400 and i5/OS (see also Binary Coded Decimal). It is also… … Wikipedia
Text mode — is a kind of computer display mode in which the content of the screen is internally represented in terms of characters rather than individual pixels. Typically, the screen consists of a uniform rectangular grid of character cells, each of which… … Wikipedia
Extended display identification data — (EDID) is a data structure provided by a computer display to describe its capabilities to a graphics card. It is what enables a modern personal computer to know what kind of monitor is connected. EDID is defined by a standard published by the… … Wikipedia
Extended Log Format — (ELF) is a standardised text file format, like Common Log Format (CLF), that is used by web servers when generating log files, but ELF files provide more information and flexibility. Example #Version: 1.0 #Date: 12 Jan 1996 00:00:00 #Fields: time … Wikipedia
Extended Unix Code — (EUC) is a multibyte character encoding system used primarily for Japanese, Korean, and simplified Chinese.The structure of EUC is based on the ISO 2022 standard, which specifies a way to represent character sets containing a maximum of 94… … Wikipedia
Extended Mind — Der erweiterte Geist (engl.: Extended Mind) ist die philosophische und kognitionswissenschaftliche These, dass sich kognitive Architekur und somit auch kognitive Prozesse und Zustände über die Körpergrenzen hinaus in die Welt erstrecken. Diese… … Deutsch Wikipedia
Extended Backus–Naur Form — In computer science, Extended Backus–Naur Form (EBNF) is a metasyntax notation used to express context free grammars: that is, a formal way to describe computer programming languages and other formal languages. It is an extension of the basic… … Wikipedia
Text messaging — Texter redirects here. For the American surname, see Texter (surname). Txt msg redirects here. For the TV series, see Pop Up Video. A user typing a text message on an LG enV (VX9900) Text messaging, or texting, refers to the exchange of brief… … Wikipedia
Text editor — A text editor is a type of program used for editing plain text files. Text editors are often provided with operating systems or software development packages, and can be used to change configuration files and programming language source… … Wikipedia