Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

es+un+cardo

  • 61 decumani

    dĕcĭmānus or dĕcŭmānus (v. decimus), a, um, adj. [decimus], of or belonging to the tenth part.
    I.
    Prop.
    A.
    Of tithes, as a tax:

    ager,

    that pays tithes, Cic. Verr. 2, 3, 6; cf.:

    frumentum,

    i. e. a tithe of the produce, id. ib. 2, 3, 5 fin. and 81: oleum, Lucil. ap. Non. 445, 19.—
    2.
    Subst.: dĕcŭmānus, i, m., a farmer of tithes, tithe-gatherer, Cic. Verr. 2, 2, 13; 71; 2, 3, 8 et saep.: (perh. sarcastically) dĕcŭmāna, ae, f., the wife of a tithefarmer, Cic. Verr. 2, 3, 33;

    for which decumana mulier,

    id. ib. 34.—
    B.
    Of the tenth cohort: miles, Auct. B. Afr. 16, 2; and oftener absol. dĕcŭmāni, ōrum, m., id. ib. § 1; Auct. B. Hisp. 30 fin.; Tac. H. 5, 20; Suet. Caes. 70.—Esp.: porta decumana, the main entrance of a Roman camp, placed the farthest from the enemy (because the tenth cohort of each legion was there encamped), opposite the porta praetoria, Caes. B. G. 2, 24; 3, 25 fin.; 6, 37; id. B. C. 3, 69; Liv. 3, 5; 10, 32 fin. al.; cf. Veg. Mil. 1, 23; Smith's Ant. p. 222, a.—
    C.
    Decumanus limes, in agriculture, a boundary line drawn from east to west, opp. cardo (v. h. v.), Col. 12, 43, 2; Plin. 17, 22, 35, § 169; 18, 34, 77, § 337; cf. Paul. ex Fest. p. 71, 14; v. Wordswörth, Fragm. p. 446.—
    II.
    Meton., considerable, large, immense (cf.: decimus, decem, decies, etc.): accipensere, Lucil. ap. Cic. Fin. 2, 8, 24: DECUMANA ova' dicuntur et DECUMANI fluctus, quia sunt magna, Paul. ex Fest. p. 71, 5; cf. ib. 4, 7 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > decumani

  • 62 gladius

    glădĭus, ĭi, m. (also archaic glă-dĭum, ii, n., Lucil. ap. Non. 208, 13; cf. Varr. L. L. 9, § 81 Müll.; Quint. 1, 5, 16; v. gladiola under gladiolus, I.) [perh. akin to clades, cardo; cf. kladasai, to brandish], a sword (syn. the poet. ensis, acc. to Quint. 10, 1, 11; cf. also: spatha, acinaces, sica, pugio).
    I.
    Lit.:

    arripuit gladium,

    Plaut. Capt. 4, 4, 7; id. Cas. 2, 4, 28:

    eripite isti gladium, quae sui est impos animi,

    id. Cas. 3, 5, 9: succincti gladiis media regione cracentes, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 53 Müll. (Ann. v. 497 Vahl.): contecti gladiis, id. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 (Ann. v. 415 ib.):

    occursat ocius gladio comminusque rem gerit Varenus,

    Caes. B. G. 5, 44, 11:

    pila miserunt, celeriterque gladios strinxerunt,

    drew, id. B. C. 3, 93, 1:

    gladium stringere,

    Cic. Phil. 2, 9, 21; Verg. A. 12, 278:

    destringere,

    Caes. B. G. 1, 25, 2; 7, 12 fin.; id. B. C. 1, 46, 1; 1, 47, 3; Cic. Off. 3, 31, 112; id. Cat. 3, 1, 2; Liv. 27, 13, 9 et saep.:

    educere,

    Caes. B. G. 5, 44, 8; Cic. Att. 4, 3, 3; Sall. C. 51, 36; cf.:

    educere e vagina,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    nudare,

    Ov. F. 2, 693:

    recondere in vaginam,

    Cic. Inv. 2, 4, 14; cf.

    condere,

    Quint. 8 praef. §

    15: xiphion gladi praebet speciem,

    Plin. 25, 11, 89, § 138.—
    b.
    Prov.
    (α).
    Suo sibi hunc gladio jugulo, fight him with his own weapons, Ter. Ad. 5, 8, 35; cf.

    the same,

    Cic. Caecin. 29, 82.—
    (β).
    Cum illum (Clodium) plumbeo gladio jugulatum iri tamen diceret (Hortensius), i. e. with very little trouble, Cic. Att. 1, 16, 2. —
    (γ).
    Ignem gladio scrutare, stir the fire with a sword (= pur machairai skaleuein, Pythag. ap. Diog. Laert. 8, 17), Hor. S. 2, 3, 276.—
    (δ).
    Gladium alicui dare qui se occidat, to give one the means of ruining himself, Plaut. Trin. 1, 2, 92.—
    II.
    Transf.
    A.
    Murder, death:

    cum tanta praesertim gladiorum sit impunitas,

    Cic. Phil. 1, 11, 27; cf. id. Fam. 10, 2, 1; Vell. 2, 3, 3; 2, 125, 2;

    gladiorum licentia,

    Cic. Fam. 4, 9 fin.; id. 2, 22, 2:

    qui universas provincias regunt, jus gladii habent,

    i. e. the power of life and death, Dig. 1, 18, 6, § 8:

    potestas gladii,

    ib. 2, 1, 3; Capitol. Gord. 9.—
    B.
    A gladiatorial combat:

    qui cum maxime dubitat, utrum se ad gladium locet an ad cultrum,

    Sen. Ep. 87 med.:

    comparare homines ad gladium,

    Lact. 6, 12 fin.:

    servus ad gladium vel ad bestias vel in metallum damnatus,

    Dig. 29, 2, 25.—
    C.
    Gladius vomeris, a ploughshare, Plin. 18, 18, 48, § 172.—
    D.
    The sword-fish, also called xiphias (xiphias), Plin. 9, 2, 1, § 3; 9, 15, 21, § 54; 32, 11, 53, § 145.

    Lewis & Short latin dictionary > gladius

  • 63 horrisonus

    horrĭsŏnus, a, um, adj. [horreo-sonus], sounding dreadfully, that makes a horrid sound ( poet.): fretum, Cic. poët. Tusc. 2, 10, 23; cf.

    flatus,

    Luc. 2, 455:

    fragor,

    Lucr. 5, 109:

    fremitus,

    Verg. A. 9, 55:

    cardo,

    id. ib. 6, 573:

    buxus,

    Val. Fl. 2, 584:

    flagellum,

    id. 7, 149.

    Lewis & Short latin dictionary > horrisonus

  • 64 limen

    līmen, ĭnis, n. [Gr. lechris, loxos; Lat. obliquus, līmus; hence prop. a cross-piece], a threshold; the head-piece or foot-piece of a doorway, the lintel or the sill (limen superum et inferum).
    I.
    Lit.:

    limen superum inferumque, salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1: limen superum, quod mihi misero saepe confregit caput: Inferum autem, ubi ego omnis digitos defregi meos, Novius ap. Non. 336, 14:

    sensim super attolle limen pedes, nova nupta,

    Plaut. Cas. 4, 4, 1:

    imponere foribus,

    Plin. 36, 14, 21, § 96:

    ad limen consulis adesse,

    Liv. 2, 48:

    curiae,

    id. 3, 41:

    primo limine,

    at the outer threshold, Juv. 1, 96.— Plur. ( poet.):

    haec limina, intra quae puer est,

    Juv. 14, 45; 220.—The moment of touching the threshold was regarded as ominous:

    ter limen tetigi,

    Ov. Tr. 1, 3, 55.—Prov.: salutare a limine, to greet in passing, i. e. to touch upon slightly, not go deeply into, Sen. Ep. 49, 6.—
    B.
    Transf.
    1.
    A door, entrance:

    ubi hanc ego tetulero intra limen,

    Plaut. Cist. 3, 19:

    intrare intra limen,

    id. Men. 2, 3, 63:

    intra limen cohibere se,

    to keep within doors, id. Mil. 3, 1, 11:

    marmoreo stridens in limine cardo,

    Verg. Cir. 222; Hor. Ep. 1, 18, 73:

    fores in liminibus profanarum aedium januae nominantur,

    Cic. N. D. 2, 27, 67:

    ad valvas se templi limenque convertisse,

    Caes. B. C. 3, 105:

    penetrare aulas et limina regum,

    the courts and doors, Verg. G. 2, 504:

    ipso in limine portae,

    id. A. 2, 242; cf.:

    tremuitque saepe limite in primo sonipes,

    Sen. Agam. 629:

    famuli ad limina,

    doorkeepers, porters, Sil. 1, 66:

    in limine portūs,

    at the very entrance of the haven, Verg. A. 7, 598:

    densos per limina tende corymbos,

    Juv. 6, 52.—
    2.
    Still more gen., a house, dwelling, abode:

    matronae nulla auctoritate virorum contineri limine poterant,

    in the house, at home, Liv. 34, 1:

    ad limen consulis adesse, etc.,

    id. 2, 48:

    limine pelli,

    Verg. A. 7, 579.—
    3.
    Poet., the barrier in a race-course:

    limen relinquunt,

    Verg. A. 5, 316.—
    II.
    Trop., both entrance and exit.
    A.
    A beginning, commencement ( poet. and in post-Aug. prose):

    leti limine in ipso,

    Lucr. 6, 1157:

    in limine belli,

    Tac. A. 3, 74:

    in ipso statim limine obstare,

    Quint. 2, 11, 1:

    in limine victoriae,

    Curt. 6, 3, 10; 6, 9, 17; 9, 10, 26:

    a limine ipso mortis revocatus,

    Plin. 7, 44, 45, § 143; Sen. Ep. 22, 16; Just. 14, 3, 9.—
    B.
    An end, termination (post-class.):

    in ipso finitae lucis limine,

    App. M. 11, p. 267, 18; cf.:

    limina sicut in domibus finem quendam faciunt, sic et imperii finem limen esse veteres voluerunt,

    Just. Inst. 1, 12, § 5.

    Lewis & Short latin dictionary > limen

  • 65 limes

    līmĕs, ĭtis, m. [root in līmus; cf. limen, and Gr. lechris; cf. Just. Inst. 1, 12, 5], a cross-path, balk between fields.
    I.
    Lit., the Romans usually had in their fields two broad and two narrower paths; the principal balk from east to west was called limes decumanus; that from north to south was called cardo;

    of the two smaller ones, that running from east to west was called prorus, the other, from north to south, transversus,

    Hyg. de Limit. Const. 18, 33 and 34; Col. 1, 8, 7:

    lutosi limites,

    Varr. R. R. 2, 4, 8. —
    B.
    Transf. (mostly poet.).
    1.
    A boundary, limit between two fields or estates, consisting of a stone or a balk:

    partiri limite campum,

    Verg. G. 1, 126:

    saxum antiquum, ingens, campo quod forte jacebat, Limes agro positus, litem ut discerneret arvis,

    id. A. 12, 897:

    effodit medio de limite saxum,

    Juv. 16, 38.—
    2.
    A fortified boundaryline, a boundary-wall:

    cuncta inter castellum Alisonem ac Rhenum novis limitibus aggeribusque permunita,

    Tac. A. 2, 7:

    limite acto promotisque praesidiis,

    id. G. 29: penetrat interius, aperit limites, Vell. 2, 120.—
    3.
    In gen., any path, passage, road, way; also, by-street, by-road:

    eo limite Athenienses signa extulerunt,

    Liv. 31, 39:

    profectus inde transversis limitibus,

    id. ib.:

    lato te limite ducam,

    Verg. A. 9, 323:

    acclivis,

    Ov. M. 2, 19:

    limite recto fugere,

    id. ib. 7, 782:

    transversi,

    by-roads, Liv. 22, 12, 2 Fabr.; 31, 39, 5; 41, 14 init.: limes Appiae, the line of the Appian street (for the street itself), id. 22, 15, 11:

    limite acto (i. e. facto),

    Tac. G. 29.—

    Of the channel of a stream: solito dum flumina currant Limite,

    Ov. M. 8, 558; Prop. 5, 9, 60.—Of the track of light left behind them by comets, fiery meteors, torches, etc.:

    flammiferumque trahens spatioso limite crinem, Stella micat,

    Ov. M. 15, 849:

    tum longo limite sulcus Dat lucem,

    Verg. A. 2, 697; Plin. 2, 26, 25, § 96:

    sectus in obliquo est lato curvamine limes,

    the zodiac, Ov. M. 2, 130:

    latum per agmen Ardens limitem agit ferro,

    Verg. A. 10, 514; cf. Sil. 4, 463; 9, 379; Stat. Th. 9, 182.—
    4.
    A line or vein in a precious stone:

    nigram materiam distinguente limite albo,

    Plin. 37, 10, 69, § 184.—
    II.
    Trop.
    A.
    A boundary, limit:

    limes carminis,

    Stat. Th. 1, 16:

    aestuat infelix angusto limite mundi,

    Juv. 10, 169.—
    B.
    A distinction, difference:

    judicium brevi limite falle tuum,

    Ov. R. Am. 325:

    quaedam perquam tenui limite dividuntur,

    Quint. 9, 1, 3.—
    C.
    A way, path:

    si maledicitis vostro gradiar limite,

    Plaut. Poen. 3, 3, 18:

    bene meritis de patria quasi limes ad caeli aditum patet,

    Cic. Somn. Scip. 8; Sen. Ben. 1, 15, 2:

    eundem limitem agere,

    to go the same way, employ the same means, Ov. A. A. 3, 558.

    Lewis & Short latin dictionary > limes

  • 66 mutio

    mūtĭo or muttĭo, īvi, 4, v. n. [from the sound mu], to mutter, mumble, speak in a low tone ( poet.; syn.: murmuro, musso).
    I.
    Lit.: etiam muttis? So. Jam tacebo, Plaut. Am. 1, 1, 225; id. Mil. 2, 6, 83:

    inpinge pugnum, si muttiverit,

    id. Bacch. 4, 7, 2; id. Most. 2, 1, 54:

    nihil jam mutire audeo,

    Ter. And. 3, 2, 25:

    neque opus est Adeo mutito,

    nor should it even be muttered, be hinted at, id. Hec. 5, 4, 26:

    si muttivero, etiam quod certo scio,

    Plaut. Mil. 2, 6, 84.—
    II.
    Transf.
    A.
    To bleat, as a he-goat, Auct. Carm. Philom. 58; to bark:

    non mutiet canis,

    Vulg. Exod. 11, 7.—
    B.
    To creak, of a hinge:

    num muttit cardo?

    Plaut. Curc. 1, 1, 94.—
    C.
    Mutire, loqui. Ennius in Telepho: palam mutire plebeio piaculum est, Paul. ex Fest. p. 145 Müll. (Trag. v. 376 Vahl.).

    Lewis & Short latin dictionary > mutio

  • 67 ortivus

    ortīvus, a, um, adj. [2. ortus], of or belonging to rising, rising (post-class.), App. M. 3, p. 141, 23:

    cardo,

    the eastern quarter of the heavens, Manil. 3, 188.

    Lewis & Short latin dictionary > ortivus

  • 68 re fert

    rēfert (or separately rē fert), tŭlit, ferre, v. n. and impers. (plur. rarely personal; v. II. infra) [res - fero; the ancients regarded rē in this word as derived from res; cf. Fest. s. v. refert, p. 282 Müll.]; prop., it follows from or in view of a thing, i. q. ex re est; hence, it is for one ' s interest or advantage, it profits; or, in gen., it befits, matters, imports, concerns, it is of importance or consequence (syn.: juvat, conducit, attinet; freq. and class.); constr.,
    I.
    In all periods and in all kinds of composition, refert hoc ( id, illud, etc., a subj.-clause) meā ( tuā, etc., qs. fert re meā, tuā, etc.; cf. Prisc. p. 1077 P.) magni ( pluris, quanti, etc., nihil, quid?), or absol.
    (α).
    Hoc meā refert, etc. (in Cic. very rare;

    whereas interest meā occurs very freq.): tua istuc refert maxime,

    Plaut. Trin. 2, 2, 38:

    tua istuc refert, si curaveris,

    id. Am. 2, 2, 109:

    id mea minime refert,

    Ter. Ad. 5, 4, 27:

    quod refert tua,

    Plaut. Pers. 4, 3, 50:

    nihilo pol pluris tua hoc, quam quanti illud refert meā,

    id. Rud. 4, 3, 27:

    meā quidem istuc nihil refert,

    id. Pers. 4, 3, 68:

    id tuā refert nihil, utrum illae fecerint,

    Ter. Hec. 4, 3, 12:

    tuā quod nihil refert, ne Cures,

    Plaut. Stich. 2, 1, 48:

    tuā quod nihil refert, percontari desinas,

    Ter. Hec. 5, 3, 12:

    non ascripsi id, quod tuā nihil referebat,

    Cic. Fam. 5, 20, 5:

    quid id meā refert?

    Plaut. Curc. 3, 25; 4, 2, 44; id. Merc. 2, 3, 117:

    quid id refert tuā?

    id. Curc. 3, 88; id. Rud. 1, 2, 88; Ter. Phorm. 4, 5, 11.—With subj.-clause:

    quid meā refert, hae Athenis natae an Thebis sient?

    Plaut. Rud. 3, 4, 41.—
    (β).
    Hoc refert, etc.:

    quomodo habeas, illud refert, jurene an injuriā,

    Plaut. Rud. 4, 4, 25:

    ne illud quidem refert, consul an dictator an praetor spoponderit,

    Liv. 9, 9:

    illud permagni referre arbitror, Ut ne scientem sentiat te id sibi dare,

    Ter. Heaut. 3, 1, 58:

    primum illud parvi refert, nos publicanis amissis vectigalia postea victoria reciperare,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 18:

    magni quod refert,

    Lucr. 2, 760:

    at quibus servis? refert enim magno opere id ipsum,

    Cic. Cael. 23, 57: quanti id refert? Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 9, 1. — With subject-clause:

    parvi retulit Non suscepisse,

    Ter. Phorm. 4, 3, 41; cf.:

    parvi refert abs te ipso jus dici aequabiliter, nisi, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 7:

    quanti refert, te nec recte dicere, qui nihili faciat?

    Plaut. Ps. 4, 6, 23:

    meminero, sed quid meminisse id refert?

    id. Mil. 3, 1, 214:

    quid mihi refert Chrysalo esse nomen, nisi, etc.,

    id. Bacch. 4, 4, 53:

    quid te igitur rettulit Beneficum esse oratione, si, etc.,

    id. Ep. 1, 2, 13:

    neque refert videre, quid dicendum sit, nisi, etc.,

    Cic. Brut. 29, 110:

    neque enim numero comprehendere refert,

    nor indeed is it necessary, need we, Verg. G. 2, 104: nec dicaris aliquid, quod referret scire, reticuisse, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 2.—With [p. 1546] inf. pass.:

    jam nec mutari pabula refert,

    Verg. G. 3, 548; cf.:

    plures e familiā cognosci referre arbitror,

    Suet. Ner. 1. — With a rel. subj.-clause (so most freq. in the class. per.):

    ipsi animi magni refert quali in corpore locati sint,

    Cic. Tusc. 1, 33, 80: magni refert, hic quid velit, Caes. ap. Cic. Att. 14, 1, 2:

    cum ego ista omnia bona dixero, tantum refert, quam magna dicam,

    Cic. Fin. 5, 30, 90:

    quasi vero referat quam id saepe fiat,

    id. Div. 2, 29, 62:

    quid refert, quā me ratione cogatis?

    id. Lael. 8, 26:

    quid refert, utrum voluerim fieri, an gaudeam factum?

    id. Phil. 2, 12, 29:

    quid refert, tanto post ad judices deferantur, an omnino non deferantur?

    id. Fl. 9, 21:

    quae (aves) pascantur nec ne, quid refert?

    id. Div. 2, 34, 72:

    tuo vitio rerumne labores, Nil referre putas?

    Hor. S. 1, 2, 77:

    cum referre negas, quali sit quisque parente Natus,

    id. ib. 1, 6, 7 et saep.:

    quod tu istis lacrimis te probare postulas, Non pluris refert, quam si imbrem in cribrum geras,

    Plaut. Ps. 1, 1, 100; cf.:

    tantum retulerit, ut in transferendis seminibus similem statum caeli locique observemus,

    Col. 3, 9, 7. —
    (γ).
    Refert, etc.: Do. Hae (tabellae) quid ad me? To. Immo ad te attinent, Et tuā refert, Plaut. Pers. 4, 3, 28: Ep. Tua pol refert enim? Ge. Si quidem meā refert, operā utere, id. Stich. 4, 2, 36:

    quid tuā refert, qui cum istac venerit?

    id. Merc. 5, 2, 65:

    non plus suā referre, quam si, etc.,

    Cic. Quint. 5, 19:

    quos, cum nihil refert, pudet,

    Plaut. Ep. 2, 1, 1:

    cum nihilo pluris referet, quam si, etc.,

    id. Bacch. 3, 4, 20:

    nego et negando si quid refert, ravio,

    id. Poen. 3, 5, 33:

    si servus est, numquid refert?

    id. Ps. 2, 4, 28:

    quid refert, si hoc ipsum salsum illi et venustum videbatur?

    Cic. N. D. 1, 28, 79 et saep. —
    * (δ).
    Entirely absol.:

    bona Sejani ablata aerario, ut in fiscum cogerentur, tamquam referret,

    as though it mattered, as if there were any difference, Tac. A. 6, 2.—
    II.
    Analogous to attinet, conducit, and interest; it is of importance; it belongs, relates, concerns, etc.; constr., refert hoc, id, etc. (once referunt haec), ad aliquem, alicui, alicujus, etc. (mostly ante-class. and post-Aug.; but, with alicujus, once in Sall. and once in Liv.): quam ad rem istuc refert? Plaut Ep. 2, 2, 91; cf.:

    quid id ad me aut ad meam rem refert,

    id. Pers. 4, 3, 44:

    refert etiam ad fructus, quemadmodum vicinus in confinio consitum agrum habeat,

    Varr. R. R. 1, 16 fin. — In plur.:

    te ex puellā prius percontari volo, Quae ad rem referunt,

    Plaut. Pers. 4, 4, 44:

    quoi rei id te assimulare rettulit?

    id. Truc. 2, 4, 40:

    dic, quid referat intra Naturae fines viventi, jugera centum an Mille aret?

    Hor. S. 1, 1, 49:

    quin et verba Flavii vulgabantur, non referre dedecori, si citharoedus demoveretur et tragoedus succederet,

    Tac. A. 15, 65:

    faciundum aliquid, quod illorum magis quam suā retulisse videretur,

    Sall. J.111, 1:

    praefatus... et ipsorum referre, si quos suspectos status praesens rerum faceret,

    Liv. 34, 27, 6:

    quorum nihil refert, ubi litium cardo vertatur,

    Quint. 12, 8, 2:

    neque refert cujusquam, Punicas Romanasve acies laetius extuleris,

    Tac. A. 4, 33:

    ipsius certe ducis hoc referre videtur,

    Juv. 16, 58:

    plurimum refert compositionis, quae quibus anteponas,

    Quint. 9, 4, 44:

    tu nihil referre iniquitatis existimas, exigas, quod deberi non oportuerit, an constituas, ut debeatur?

    Plin. Pan. 40 fin.:

    quem insignire exempli nonnihil, non insignire humanitatis plurimum refert,

    id. Ep. 8, 22, 4:

    nec minimo sane discrimine refert, Quo gestu lepores et quo gallina secetur,

    Juv. 5, 123. — Rarely with a subst. as subj.:

    adeo magni refert studium atque voluptas, et quibus in rebus consuerint esse operati homines,

    Lucr. 4, 984:

    adeo incessus in gravida refert,

    Plin. 7, 6, 5, § 42:

    longitudo in his refert, non crassitudo,

    id. 18, 31, 74, § 317:

    multum tamen in iis refert et locorum natura,

    id. 11, 51, 112, § 267:

    plurimum refert soli cujusque ratio,

    id. 18, 21, 50, § 187.

    Lewis & Short latin dictionary > re fert

  • 69 refert

    rēfert (or separately rē fert), tŭlit, ferre, v. n. and impers. (plur. rarely personal; v. II. infra) [res - fero; the ancients regarded rē in this word as derived from res; cf. Fest. s. v. refert, p. 282 Müll.]; prop., it follows from or in view of a thing, i. q. ex re est; hence, it is for one ' s interest or advantage, it profits; or, in gen., it befits, matters, imports, concerns, it is of importance or consequence (syn.: juvat, conducit, attinet; freq. and class.); constr.,
    I.
    In all periods and in all kinds of composition, refert hoc ( id, illud, etc., a subj.-clause) meā ( tuā, etc., qs. fert re meā, tuā, etc.; cf. Prisc. p. 1077 P.) magni ( pluris, quanti, etc., nihil, quid?), or absol.
    (α).
    Hoc meā refert, etc. (in Cic. very rare;

    whereas interest meā occurs very freq.): tua istuc refert maxime,

    Plaut. Trin. 2, 2, 38:

    tua istuc refert, si curaveris,

    id. Am. 2, 2, 109:

    id mea minime refert,

    Ter. Ad. 5, 4, 27:

    quod refert tua,

    Plaut. Pers. 4, 3, 50:

    nihilo pol pluris tua hoc, quam quanti illud refert meā,

    id. Rud. 4, 3, 27:

    meā quidem istuc nihil refert,

    id. Pers. 4, 3, 68:

    id tuā refert nihil, utrum illae fecerint,

    Ter. Hec. 4, 3, 12:

    tuā quod nihil refert, ne Cures,

    Plaut. Stich. 2, 1, 48:

    tuā quod nihil refert, percontari desinas,

    Ter. Hec. 5, 3, 12:

    non ascripsi id, quod tuā nihil referebat,

    Cic. Fam. 5, 20, 5:

    quid id meā refert?

    Plaut. Curc. 3, 25; 4, 2, 44; id. Merc. 2, 3, 117:

    quid id refert tuā?

    id. Curc. 3, 88; id. Rud. 1, 2, 88; Ter. Phorm. 4, 5, 11.—With subj.-clause:

    quid meā refert, hae Athenis natae an Thebis sient?

    Plaut. Rud. 3, 4, 41.—
    (β).
    Hoc refert, etc.:

    quomodo habeas, illud refert, jurene an injuriā,

    Plaut. Rud. 4, 4, 25:

    ne illud quidem refert, consul an dictator an praetor spoponderit,

    Liv. 9, 9:

    illud permagni referre arbitror, Ut ne scientem sentiat te id sibi dare,

    Ter. Heaut. 3, 1, 58:

    primum illud parvi refert, nos publicanis amissis vectigalia postea victoria reciperare,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 18:

    magni quod refert,

    Lucr. 2, 760:

    at quibus servis? refert enim magno opere id ipsum,

    Cic. Cael. 23, 57: quanti id refert? Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 9, 1. — With subject-clause:

    parvi retulit Non suscepisse,

    Ter. Phorm. 4, 3, 41; cf.:

    parvi refert abs te ipso jus dici aequabiliter, nisi, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 7:

    quanti refert, te nec recte dicere, qui nihili faciat?

    Plaut. Ps. 4, 6, 23:

    meminero, sed quid meminisse id refert?

    id. Mil. 3, 1, 214:

    quid mihi refert Chrysalo esse nomen, nisi, etc.,

    id. Bacch. 4, 4, 53:

    quid te igitur rettulit Beneficum esse oratione, si, etc.,

    id. Ep. 1, 2, 13:

    neque refert videre, quid dicendum sit, nisi, etc.,

    Cic. Brut. 29, 110:

    neque enim numero comprehendere refert,

    nor indeed is it necessary, need we, Verg. G. 2, 104: nec dicaris aliquid, quod referret scire, reticuisse, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 2.—With [p. 1546] inf. pass.:

    jam nec mutari pabula refert,

    Verg. G. 3, 548; cf.:

    plures e familiā cognosci referre arbitror,

    Suet. Ner. 1. — With a rel. subj.-clause (so most freq. in the class. per.):

    ipsi animi magni refert quali in corpore locati sint,

    Cic. Tusc. 1, 33, 80: magni refert, hic quid velit, Caes. ap. Cic. Att. 14, 1, 2:

    cum ego ista omnia bona dixero, tantum refert, quam magna dicam,

    Cic. Fin. 5, 30, 90:

    quasi vero referat quam id saepe fiat,

    id. Div. 2, 29, 62:

    quid refert, quā me ratione cogatis?

    id. Lael. 8, 26:

    quid refert, utrum voluerim fieri, an gaudeam factum?

    id. Phil. 2, 12, 29:

    quid refert, tanto post ad judices deferantur, an omnino non deferantur?

    id. Fl. 9, 21:

    quae (aves) pascantur nec ne, quid refert?

    id. Div. 2, 34, 72:

    tuo vitio rerumne labores, Nil referre putas?

    Hor. S. 1, 2, 77:

    cum referre negas, quali sit quisque parente Natus,

    id. ib. 1, 6, 7 et saep.:

    quod tu istis lacrimis te probare postulas, Non pluris refert, quam si imbrem in cribrum geras,

    Plaut. Ps. 1, 1, 100; cf.:

    tantum retulerit, ut in transferendis seminibus similem statum caeli locique observemus,

    Col. 3, 9, 7. —
    (γ).
    Refert, etc.: Do. Hae (tabellae) quid ad me? To. Immo ad te attinent, Et tuā refert, Plaut. Pers. 4, 3, 28: Ep. Tua pol refert enim? Ge. Si quidem meā refert, operā utere, id. Stich. 4, 2, 36:

    quid tuā refert, qui cum istac venerit?

    id. Merc. 5, 2, 65:

    non plus suā referre, quam si, etc.,

    Cic. Quint. 5, 19:

    quos, cum nihil refert, pudet,

    Plaut. Ep. 2, 1, 1:

    cum nihilo pluris referet, quam si, etc.,

    id. Bacch. 3, 4, 20:

    nego et negando si quid refert, ravio,

    id. Poen. 3, 5, 33:

    si servus est, numquid refert?

    id. Ps. 2, 4, 28:

    quid refert, si hoc ipsum salsum illi et venustum videbatur?

    Cic. N. D. 1, 28, 79 et saep. —
    * (δ).
    Entirely absol.:

    bona Sejani ablata aerario, ut in fiscum cogerentur, tamquam referret,

    as though it mattered, as if there were any difference, Tac. A. 6, 2.—
    II.
    Analogous to attinet, conducit, and interest; it is of importance; it belongs, relates, concerns, etc.; constr., refert hoc, id, etc. (once referunt haec), ad aliquem, alicui, alicujus, etc. (mostly ante-class. and post-Aug.; but, with alicujus, once in Sall. and once in Liv.): quam ad rem istuc refert? Plaut Ep. 2, 2, 91; cf.:

    quid id ad me aut ad meam rem refert,

    id. Pers. 4, 3, 44:

    refert etiam ad fructus, quemadmodum vicinus in confinio consitum agrum habeat,

    Varr. R. R. 1, 16 fin. — In plur.:

    te ex puellā prius percontari volo, Quae ad rem referunt,

    Plaut. Pers. 4, 4, 44:

    quoi rei id te assimulare rettulit?

    id. Truc. 2, 4, 40:

    dic, quid referat intra Naturae fines viventi, jugera centum an Mille aret?

    Hor. S. 1, 1, 49:

    quin et verba Flavii vulgabantur, non referre dedecori, si citharoedus demoveretur et tragoedus succederet,

    Tac. A. 15, 65:

    faciundum aliquid, quod illorum magis quam suā retulisse videretur,

    Sall. J.111, 1:

    praefatus... et ipsorum referre, si quos suspectos status praesens rerum faceret,

    Liv. 34, 27, 6:

    quorum nihil refert, ubi litium cardo vertatur,

    Quint. 12, 8, 2:

    neque refert cujusquam, Punicas Romanasve acies laetius extuleris,

    Tac. A. 4, 33:

    ipsius certe ducis hoc referre videtur,

    Juv. 16, 58:

    plurimum refert compositionis, quae quibus anteponas,

    Quint. 9, 4, 44:

    tu nihil referre iniquitatis existimas, exigas, quod deberi non oportuerit, an constituas, ut debeatur?

    Plin. Pan. 40 fin.:

    quem insignire exempli nonnihil, non insignire humanitatis plurimum refert,

    id. Ep. 8, 22, 4:

    nec minimo sane discrimine refert, Quo gestu lepores et quo gallina secetur,

    Juv. 5, 123. — Rarely with a subst. as subj.:

    adeo magni refert studium atque voluptas, et quibus in rebus consuerint esse operati homines,

    Lucr. 4, 984:

    adeo incessus in gravida refert,

    Plin. 7, 6, 5, § 42:

    longitudo in his refert, non crassitudo,

    id. 18, 31, 74, § 317:

    multum tamen in iis refert et locorum natura,

    id. 11, 51, 112, § 267:

    plurimum refert soli cujusque ratio,

    id. 18, 21, 50, § 187.

    Lewis & Short latin dictionary > refert

  • 70 strideo

    strīdeo, di, 2, and strīdo, di, 3 (both forms equally in use; v. in the foll.) [perh. root star, to resound; cf. Gr. trizô, torgos; also Lat. turdus, sterto, trisso], v. n., to make or utter any harsh, shrill, hissing, whistling, grating, or creaking sound; to creak, hiss, whizz, whistle, rattle, buzz (mostly poet.; cf.: strepo, fremo): ferri stridit acumen, Enn. ap. Prisc. p. 838 P. (Ann. v. 364 Vahl.):

    striderat hasta,

    id. ib. p. 817 P. (Ann. v. 365 Vahl.):

    candens ferrum e fornacibus Stridit,

    Lucr. 6, 149; cf. Verg. A. 8, 450; Ov. M. 9, 171; 12, 279:

    striduntque cavernis Stricturae chalybum,

    Verg. A. 8, 420:

    serpentum Cerberus ore Stridet,

    Tib. 1, 3, 72; cf. Verg. A. 6, 288:

    striges,

    Ov. F. 6, 140:

    gryllus,

    Plin. 29, 6, 39, § 138:

    barbaraque horribili stridebat tibia cantu,

    Cat. 64, 264:

    serrae stridentis acerbus Horror,

    Lucr. 2, 410:

    foribus cardo aënis,

    Verg. A. 1, 449:

    plaustra,

    id. G. 3, 536:

    mare refluentibus undis,

    id. ib. 4, 262:

    alae cygnorum,

    id. A. 1, 397:

    sagitta,

    id. ib. 12, 319; cf. id. ib. 5, 502:

    silvae,

    id. ib. 2, 418:

    rudentes aquilone,

    Ov. Tr. 1, 11, 19:

    aeger dentibus stridet,

    Cels. 2, 6 med.:

    jecur in verubus,

    Sen. Thyest. 770:

    funes,

    Plin. Ep. 9, 26, 4.—With human subjects, of any loud or inharmonious sound: quidnam hoc soniti est, quod stridunt foris? Pac. ap. Non. 491, 24 (Trag. Rel. v. 133 Rib.). cum striderat (Alcestis) retracta rursus inferis, Att. ap. Prisc. 9, p. 867 P. (Trag. Rel. v. 57 Rib.):

    Troglodytae stridunt magis quam loquuntur,

    Mel. 1, 8:

    stridunt animae currumque sequuntur,

    Stat. Th. 7, 770:

    pressoque diu stridere molari,

    gnash, Juv. 5, 160.

    Lewis & Short latin dictionary > strideo

  • 71 κραδάω

    II of trees, suffer from blight (

    κράδη 11

    ), Thphr.HP4.14.4. (Cf. Skt. kū´rdati 'leap', Lat. cardo 'that which turns, pivot'.)

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > κραδάω

  • 72 κραδάω

    Grammatical information: v.
    Meaning: `swing, brandish', midd. `tremble, be agitated'; κραδεύειν H. as explanation of κραδαίνειν (Hom.)
    Other forms: only ptc. κραδάων; κραδαίνω (Il.)
    Derivatives: κράδη f. `spray at the end of branches, twig, esp. of figs' (IA., Hes. Op. 681) with ἀπο-κράδιος `plucked from a fig' (AP), ἀπο-κραδίζω `pluck from a fig' (Nic.); also ` diseased formation of small shoots in a tree' with κραδάω `have κράδη' (Thphr.; cf. Strömberg Theophrastea 195); also name of a machine, that shows actors hovering in the air (Poll. 4, 128, H.). Also κράδος `blight in figtrees' (Thphr. HP 4, 14, 4), after Thphr. l. c. also name of the twig. - κραδησίτης φαρμακός ( 'scapegoat'), ὁ ταῖς κράδαις βαλλόμενος H. (cf. Redard Les noms grecs en - της 242 n. 29); κραδίης m. `prepared with fig-twigs, provided with...' (H., Hippon.); κραδιαῖος `connected with...' (Orph.); κράδαλοι κλάδοι H. κραδαλός `trembling' (Eust.).
    Origin: XX [etym. unknown]
    Etymology: On κραδευταί s. κρατευταί. That κράδη and κράδος with κραδάω (to which κραδαίνω as enlargement) belong together, seems certain; their relation however can be interpreted in different ways. Prob. κραδάω is a denomin., whereby for κράδη an original meaning `the swinging' can be assumed, what agrees well with the meanings `crown (of a tree)' and ` suspension-machine' (Fraenkel Denom. 19f.). Or κραδάω is as zero grade iterative derived from a lost primary verb (cf. Schwyzer 719 Mom. 4, Leumann Lat. Gramm.317c) to which κράδη, - ος is a backformation. Diff. (hardly correct) Schwyzer 682 and Chantraine Gramm. hom. 1, 356: κραδάω old (orig. athematic) root present. - [Hardly here κόρδᾱξ, a dance.] Hypothetical combinations in W.-Hofmann s. cardō, Pok. 934; s. also Fraenkel Lit. et. Wb. s. (pa)-kìrsti. - A very old root noun to κραδάω is supposed by SchulzeKZ 57, 75 = Kl. Schr. 217 in the IE word for `heart', Gr. κῆρ.
    Page in Frisk: 2,1-2

    Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > κραδάω

  • 73 5489

    2. RUS
    3. ENG
    5. FRA

    DICTIONARY OF ANIMAL NAMES IN FIVE LANGUAGES > 5489

  • 74 חף

    חָףm. (cmp. b. h. חֹף; חפף I) 1) border, shore. Num. R. s. 13 (ref. to Num. 7:26) אין כף אלא חףוכ׳ Kaf (bowl) means the same as ḥaf (shore), as it is said (Ps. 98:8) rivers strike the Kaf. 2) (cmp. חִיפָּא) (rim, ridge, ward of a lock ( פותחת); bit of a key (corresponding to the ward); pivot of a door (v. Sm. Ant. s. vv. Cardo, Clavis). Sabb.VIII, 6 כדי … חף bone large enough to make of it a ḥaf; expl. ib. 81a חַפֵּי פותחת the rims (ward) of a lock; Y. ib. 11b bot מהו חף סרגיד what ḥaf is meant? (Answ.) the key-ward; ib. תמן היא עביד חף בלוטוכ׳ (not כלוט) there (Kel. XIV, 8) he (R. Judah) uses ḥaf in the sense of a key-bit, and here (Sabb. l. c.) in the sense of a key-ward. 3) the border of a web, used for starting a new web by fastening the warp to it. Y. ib. VII, 10c, v. נִיר IV.Pl. חַפִּים, חַפִּין. Kel. XIII, 6 פותחת של עץ וח׳וכ׳ if the lock is of wood and its key-bits of metal (ed. Dehr. חָפִין). Ib. XIV, 8 ניטלו ח׳ if the teeth of the bit are broken off (damaged). Sabb.81a, v. supra. Y. ib. IV, 7a top חַפֵּי לסוטות borders used for weaving veils. Cant. R. to III, 10 (expl. פתות, 1 Kings 7:50) חפיפות, read: חַפֵּי פותחות the pivots; (Pesik. R. s. 6 בלוטין שבפותחות, v. בָּלוּט).Kel. XI, 4 הַפִּין = החפין.

    Jewish literature > חף

  • 75 חָף

    חָףm. (cmp. b. h. חֹף; חפף I) 1) border, shore. Num. R. s. 13 (ref. to Num. 7:26) אין כף אלא חףוכ׳ Kaf (bowl) means the same as ḥaf (shore), as it is said (Ps. 98:8) rivers strike the Kaf. 2) (cmp. חִיפָּא) (rim, ridge, ward of a lock ( פותחת); bit of a key (corresponding to the ward); pivot of a door (v. Sm. Ant. s. vv. Cardo, Clavis). Sabb.VIII, 6 כדי … חף bone large enough to make of it a ḥaf; expl. ib. 81a חַפֵּי פותחת the rims (ward) of a lock; Y. ib. 11b bot מהו חף סרגיד what ḥaf is meant? (Answ.) the key-ward; ib. תמן היא עביד חף בלוטוכ׳ (not כלוט) there (Kel. XIV, 8) he (R. Judah) uses ḥaf in the sense of a key-bit, and here (Sabb. l. c.) in the sense of a key-ward. 3) the border of a web, used for starting a new web by fastening the warp to it. Y. ib. VII, 10c, v. נִיר IV.Pl. חַפִּים, חַפִּין. Kel. XIII, 6 פותחת של עץ וח׳וכ׳ if the lock is of wood and its key-bits of metal (ed. Dehr. חָפִין). Ib. XIV, 8 ניטלו ח׳ if the teeth of the bit are broken off (damaged). Sabb.81a, v. supra. Y. ib. IV, 7a top חַפֵּי לסוטות borders used for weaving veils. Cant. R. to III, 10 (expl. פתות, 1 Kings 7:50) חפיפות, read: חַפֵּי פותחות the pivots; (Pesik. R. s. 6 בלוטין שבפותחות, v. בָּלוּט).Kel. XI, 4 הַפִּין = החפין.

    Jewish literature > חָף

См. также в других словарях:

  • Cardo maximus — Cardo Pour les articles homonymes, voir Cardo (homonymie). Le cardo de Jérusalem Cardo est le mot latin pour pivot o …   Wikipédia en Français

  • Cardó Massif — Serra de Cardó mountain range seen from the south near Benifallet Elevation 942 m (3,091 ft) …   Wikipedia

  • cardo — (Del lat. cardus). 1. m. Planta anual, de la familia de las Compuestas, que alcanza un metro de altura, de hojas grandes y espinosas como las de la alcachofa, flores azules en cabezuela, y pencas que se comen crudas o cocidas, después de aporcada …   Diccionario de la lengua española

  • Cardo — Saltar a navegación, búsqueda Para otros usos de este término, véase Cardo (desambiguación). Dos abejas sobre una flor de cardo (Cirsium arvense) Abrojo o cardo es el nombre vulgar que reciben distintas especies de …   Wikipedia Español

  • Cardo (desambiguación) — Saltar a navegación, búsqueda El término cardo puede hacer referencia a: Cardo, una orden de códigos de caballería asociada con Escocia. Cardo, una parroquia del concejo asturiano de Gozón, en España. Cardo, un término empleado en la… …   Wikipedia Español

  • Cardo (calle) — Saltar a navegación, búsqueda Cardo de Apamea. Cardo (cardo) es un término empleado en la planificación urbanística en el imperio romano. Denota una calle con orientación norte sur en un campamento militar o colonia. El cardo principal es el… …   Wikipedia Español

  • Cardo Saban Torres Irigaray — Saltar a navegación, búsqueda Raoul CARDO SABAN TORRES IRIGARAY (Bujalance, 28 de octubre de 1924 ), conocido como CARDO. Coreógrafo y bailarín. Se autodefine como artista nómada de espíritu Contenido 1 Trayectoria artística 1.1 Inicios …   Wikipedia Español

  • cardo — sustantivo masculino 1. Grupo de plantas de diferentes familias que se caracterizan por tener hojas grandes y espinosas. cardo bendito / santo. cardo borriquero. cardo estrellado. 2. Uso/registro: coloquial, coloquial. Pragmática: intensificador …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • Cardo Torgia — {{{image}}} Pays      France Région …   Wikipédia en Français

  • Cardo-Torgia — Saltar a navegación, búsqueda Cardo Torgia País …   Wikipedia Español

  • Cardo (Begriffsklärung) — Cardo bezeichnet die bei der Anlage einer römischen Stadt angelegte Hauptachse, siehe Cardo den basalen Teil der Insektenmaxille, siehe Cardo (Insekt) das Scharnier bei den Schalen vieler Brachiopoden und Muscheln eine Schriftart, siehe Cardo… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»