er+hat+es+nicht

vi ixtiyarı olmaq, icazəsi olmaq; man darf olar, mümkündür; man darf nicht olmaz, icazə yoxdur; er darf nicht hinein onun daxil olmağa ixtiyarı yoxdur; er hat es nicht sagen \dürfen onun bunu deməyə haqqı yox idi; er dürfte noch kommen o hələ gələ bilər; wenn ich bitten darf xahiş etməyim rəva bilinərsə

n (6) 1. barıt; ◊ sein \Pulver trocken halten* məc. həmişə hazır olmaq; sein \Pulver verschossen haben məc. bütün vasitələri sərf edib qurtarmaq; das \Pulver hat er nicht erfunden məc. o, ağıldan kəmdir; er kann kein \Pulver riechen* o, qorxaqdır; keinen Schuß\Pulver wert sein bir qəpiyə belə dəyməmək; 2. toz (dərman, qənd və s.)

I köməkçi fel (tərcümə olunmur); II vt 1. malik olmaq; ich habe varımdır; ich habe nicht yoxumdur; ich habe nichts davon bundan mənə heç bir xeyir yoxdur; was hast du? sənə nə olub?; die Sache hat Eile işi gecikdirmək olmaz; jetzt habe ich ihn 1) indi onu tutdum; 2) məc. indi o mənim əlimdədir; bei uns ist alles zu \haben bizdə hər şey əldə etmək (tapmaq) olar (mümkündür); das Buch ist noch zu \haben kitab satışda hələ var; 2. (inf+zu): ich habe zu… mən gərək …; er hat hier nichts zu sagen onun burada əmr verməyə ixtiyarı yoxdur; es hat nichts zu sagen bunun əhəmiyyəti yoxdur, bu vacib deyil; wir \haben noch ein Kilometer bis dahin (zu gehen*) biz hələ bir kilometr getməliyik; ich habe nicht zu lesen* oxumağa bir şeyim yoxdur; ich habe zu tun* işim var, məşğulam; ich will damit nichts zu tun* \haben mən bu işə qarışmaq istəmirəm; 3. (inf’lə zu’suz): du hast gut reden sənin üçün demək asandır; Sie \haben gut fragen sizin üçün soruşmaq asandır; 4. (“es” tamamlığı ilə birlikdə); es bequem \haben rahat(ca) yerləşmək; es gut \haben yaxşı yaşamaq; es eilig \haben tələsmək; ich habe es weit yolum uzaqdır; jetzt habe ich’s! indi bildim, indi tapdım!; es hat nichts auf sich bunun mənası (əhəmiyyəti) yoxdur; er hat es von ihm 1) bunu ondan öyrəndi (bildi); 2) bunu ondan aldı; ich will es so \haben mən belə istəyirəm; 5.: da \haben wir die Bescherung / den Braten / den Salat! gördün başımıza nə gəldi!; da hast du’s, da \haben wir’s! əcəb işdir!; hab dich nicht so! çox lovğalanma!, burnunu çox dik tutma!; habe Dank! təşəkkür edirəm!

f (3) 1. əl; die äußere \Hand əlin üstü; die flache / innere / platte \Hand əlinin içi; die geballte / geschlossene \Hand yumruq; die hohle \Hand ovuc; eine glückliche \Hand düşərli (yüngül) əl; eine glückliche \Hand haben düşərli (yüngül) əli olmaq; er hat keine glückliche \Hand onun əli ağırdır; eine freie \Hand haben bir əli bir başı olmaq, sərbəst hərəkət imkanına malik olmaq; eine offene / milde \Hand haben əliaçıq olmaq; j-m freie \Hand lassen kiminsə əl-qolunu açmaq; linker \Hand sola, sol tərəfə; rechter \Hand sağa, sağ tərəfə; saubere Hände haben əldən təmiz olmaq; von\Handzu\Hand əldən-ələ; an der \Hand əlindən; an der \Hand eines Lehrers məc. müəllimin rəhbərliyi altında; \Handin\Hand 1) əl-ələ, birgə; 2) məc. dostcasına; etw. bei der \Hand haben əlinin altında olmaq; er ist mit der Antwort gleich bei der \Hand məc. o, söz üçün məəttəl qalan deyil, söz üçün cibə girmir; unter der \Hand 3) lap yaxında, əlinin altında; 2. əl altınca, xəlvəti; zu Händen şəxsən əlinə (özünə), die \Hand anlegen (an A) məc. başlamaq, girişmək (nəyəsə); əli olmaq (nədəsə); (die) letzte \Hand an etw. legen nəyisə qurtarmaq, başa çatdırmaq; die \Hand an sich legen özünü öldürmək; die \Hand geben* auf etw. bir şeyə zamin olmaq; 3. məc. xətt; das ist nicht meine \Hand bu mənim xəttim deyil; ◊ j-m die Hände binden kiminsə əl-qolunu bağlamaq;\Hand aufs Herz! ürəyini buz kimi saxla!; meine \Hand darau! Söz verirəm! And içirəm!; kurzer \Hand 1) müxtəsəri, sözün qısası; 2) rəsmiyyətsiz; 3) mərasimsiz; freie \Hand haben sərbəst hərəkət etmək, sərbəst olmaq; seine \Hand von j-m abziehen / zurückziehen əlini kiminsə üstündən götürmək; j-m an die \Hand gehen* kiməsə kömək etmək; es liegt auf der (flachen, platten) \Hand bu aydındır; j-m auf die Hände sehen* kiməsə göz yetirmək; das läßt sich mit Händen greifen* tam aydındır; auf eigene \Hand özbaşına, öz məsuliyyəti altında; die Arbeit geht leicht von der \Hand iş yaxşı gedir; die \Hand im Spiele haben bir işdə əli olmaq, bir işlə əlaqəsi olmaq; das hat \Hand und Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmışdır (realdır); das hat weder \Hand noch Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmamışdır/real/ağlabatan deyil; alle Hände voll (zu tun*) haben işi çox olmaq; işi başından aşmaq; die Hände von etw. lassen* nədənsə əl çəkmək; weder \Hand noch Fuß rühren əlini ağdan-qaraya vurmamaq; nicht die \Hand vor den Augen sehen* göz-gözü görməmək, çox qaranlıq olmaq; aus freier \Hand verkaufen istənilən qiymətə satmaq; von der \Hand in den Mund leben güc-bəla ilə dolanmaq, özünü çətinliklə dolandırmaq; die Beine in die Hände nehmen* dan. qaçmaq, əkilmək; das Herz in die Hände nehmen* cürətlənmək, ürəklənmək; von langer \Hand (her) çoxdan bəri; von der \Hand weisen* rədd etmək, qəbul etməmək; von der \Hand hələlik, əvvəlcədən; zur \Hand sein işə yaramaq, yararlı olmaq

vt 1. demək; man sagt … deyirlər …; wie gesagt deyildiyi kimi; necə deyərlər; gelinde gesagt yumşaq deyilsə; es ist nicht zuviel gesagt şişirtmədən demək olar ki …; es ist nicht zu \sagen wie … ifadə etmək çətindir ki …; wenn ich so \sagen darf əgər belə demək mümkünsə; so zu \sagen belə ki, deməli necə deyərlər; offen gesagt açığını desək; gesagt - getan! söz verdin, əməl et!; deyildi – qurtardı! Ich habe mir \sagen lassen* eşitmişəm, mənə deyiblər; lassen Sie das gesagt sein! bunu yadınızda saxlayın, bunu unutmayın! (hədə); lassen Sie sich etw. \sagen mənə qulaq asın; was Sie \sagen! nə danışırsınız?! im Vertrauen gesagt öz aramızda qalsın; mit Verlaub zu \sagen demək ayıb olmasın; ◊ sage und schreibe hərfiyyən, sözbəsöz; 2. göstərmək, bildirmək, ifadə etmək; das hat nichts zu \sagen bunun heç bir mənası yoxdur; das will nicht viel \sagen bu əhəmiyyətsiz şeydir; er hat hier viel zu \sagen onun burada böyük hörməti var

n (2) 1. xəz; 2. dəri; ◊ j-m das \Fell gerben kimisə kötəkləmək; j-m das \Fell über die Ohren ziehen* məc. 1) kiminsə dərisini soymaq; 2) kimisə aldatmaq; sich das \Fell über die Ohren ziehen lassen* dan. özünü müdafiə edə bilməmək; j-n beim \Fell nehmen* / haben / halten* / kriegen kiminsə boynunun ardından yapışmaq; er hat ein dickes \Fell məc. onun dərisi (gönü) qalındır; seine \Felle fortschwimmen sehen* son ümidini itirmək; dir juckt das \Fell! çoxdandır döyülmürsən; çoxdan boynunun ardı sillə görmür; Man soll das \Fell nicht verkaufen, ehe man (nicht) den Bären hat! ata. söz. ≅ At almamış tövlə tikməzlər

m (1*) 1. baş; den \Kopf oben behalten* 1) başını dik tutmaq; 2) məc. ruhdan düşməmək; den \Kopf hängen lassen* məc. ruhdan düşmək; er weiß nicht, wo ihm der \Kopf steht o, başını itirib; ◊ das will ihm nicht in den \Kopf məc. bu onun başına girmir; er ist nicht auf den \Kopf gefallen məc. o, axmaq deyil; der \Kopf steht ihm nicht recht məc. o özündə deyil; j-m den \Kopf warm machen məc. kimisə qızışdırmaq; j-m den \Kopf waschen* kimisə danlaqdan keçirmək; j-m etw. auf den \Kopf zusagen məc. kimisə təqsirləndirmək; j-m über den \Kopf wachsen* məc. kimisə ötüb keçmək (birlikdə); j-m den \Kopf zurechtrücken məc. kiminsə başına ağıl qoymaq; die Köpfe zusammenstecken məc. pıçıldaşmaq; alles auf den \Kopf stellen hər şeyi alt-üst etmək; sich (D) die Augen aus dem \Kopfe sehen məc. gözlərini xarab etmək (çox işləməkdən); mit bloßem \Kopfe açıq başla, başıaçıq; Hals über \Kopf çox iti, çox cəld; die Hände über dem \Kopfe zusammenschlagen* əllərini başı üstündə çarpazlamaq; 2. ağıl, zehin, dərrakə, idrak; ein klarer \Kopf ağıllı baş, aydın fikirləşən; im \Kopf(e) fikrində, ağlında; die führenden / leitenden Köpfe einer Idee hansısa ideyanın baniləri; er hat einen offenen \Kopf o, aydın fikirləşən adamdır; den \Kopf verlieren* məc. başını itirmək; çaşmaq; aus dem \Kopfe əzbər, əzbərdən; etw. im \Kopfe behalten* nəyisə yadda saxlamaq; er ist nicht richtig im \Kopfe onun ağılı özündə deyil; etw. geht mir durch den \Kopf ağlıma bir şey gəldi, yadıma bir şey düşdü; 3. baş, həyat; seinen \Kopf aufs Spiel setzen həyatı ilə risk etmək; \Kopf und Kragen kosten məc. baha başa gəlmək, baha oturmaq; es gilt den \Kopf, es geht an \Kopf und Kragen burada başınla (həyatınla) risk edirsən; den \Kopf hergeben müssen* cəfasını çəkmək; başını qurban vermək; 4. bot. papaq (göbələkdə); baş (kələm); 5.: \Kopf einer Zeituug məc. başlıq (qəzetdə); ◊ j-m eine Beleidigung an den \Kopf werfen* kimisə təhqir etmək, ; etw. auf seinen eigenen \Kopf tun* nəyisə özbaşına etmək; auf seinem \Kopf(e) bestehen* / beharren / verbleiben* dediyindən dönməmək, inad etmək; sich (D) etw. in den \Kopf setzen məc. beyninə yerləşdirmək (özünün); bei meinem \Kopf! başıma and olsun!, başım haqqı!; j-n vor den \Kopf stoßen* kiminsə xətrinə dəymək; kimisə bərk həyəcanlandırmaq; kimisə itələmək; ein Brett vor dem \Kopfe haben dan. dardüşüncəli (axmaq) olmaq

m (1) 1. duyğu, hiss; die fünf \Sinne beş duyğu; Aus den Augen, aus dem \Sinn ata. söz. ≅ Gözdən uzaq, könüldən uzaq; 2. məna, əhəmiyyət; dem \Sinn e nach mənasına görə; das hat keinen \Sinn bunun mənası yoxdur; 3. şüur; başa düşmə; meyil, həvəs (für A) er hat \Sinn für Musik o, musiqiyə qabildir; eines \Sinnes sein həmfikir olmaq; im \Sinne haben … nəyinsə niyyətində / fikrində olmaq; ist er bei \Sinnen? onun ağlı başındadır? in den \Sinn kommen* fikrə/ağla gəlmək; ohne \Sinn und Verstand mənasız; seine sieben \Sinne nicht beisammen haben ağlı başında olmamaq; das liegt nicht in seinem \Sinn bu onun xoşuna gələn deyil

I 1. (inf ilə) məcbur etmək; er hat mich schreiben \lassen o mənə yazdırıb; 2. (inf ilə) icazə vermək, ixtiyar vermək, imkan vermək; laß mich schreiben qoy yazım; 3. vt əl çəkmək, boşlamaq, tərk etmək; laß mich in Ruhe; məni dinc burax!; außer Acht \lassen nəzərdən qaçırmaq, etina etməmək; das Leben \lassen ölmək; laß das Weinen; ağlamağı kəs!; j-n nicht aus den Augen \lassen kimisə gözdən qoymamaq, kiməsə gözlərini zilləyib baxmaq; məc. kimisə nəzərdən qaçırmamaq; \lassen Sie diese Scherze! zarafat bir yana qalsın!; das muß man ihm \lassen bunu onun əlindən almaq olmaz (həmç. məc.); sich (D) Zeit \lassen tələsməmək; wo hast du das Buch gelassen? kitabı harda qoymusan? ◊ das läßt sich hören bu haqda danışmaq olar; das lasse ich mir nicht bieten mən buna dözə bilmərəm; sich etw. (A) gefallen \lassen bir şeyə dözmək, səbir etmək; sich sehen \lassen görünmək, görsənmək; im Stich \lassen darda qoymaq; II vi: von etw. (D) \lassen nədənsə boyun qaçırmaq

n (2) duz; eine Prise \Salz bir çimdik duz; englisches \Salz ingilis duzu; ◊ er liegt tüchtig im \Salz məc. o pis vəziyyətə düşüb; er hat noch einen Schinken bei mir im \Salz mənim onunla haqq-hesabım çoxdur; wir werden keinen Scheffel \Salz zusammen essen bizimki onunla tutmaz; da das ist für ihn \Salz auf die Wunde elə bil yarasına duz basdın; Man kann niemandem vertrauen, bevor man einen Scheffel \Salz mit ihm nicht gegessen hat ata. söz. Bir pud duz yemədiyin adama bel bağlamazlar

I a yun (sif.)

II vt və vi 1. istəmək; arzu etmək; 2.: wollen (başqa felin inf ilə 2-ci partisipdəki gewollt əvəzində işlənir): er hat es tun \wollen o bunu etmək istəyirdi; 3.: \wollen wir gehen! gedək!; es sei, wie es wolle hər necə olsa da, hər halda; 4. es will mir nicht einleuchten mən heç cür anlaya bilmirəm; ob man will ober nicht istər-istəməz; das will ich meinen ! əlbəttə, başqa cür ola da bilməz, məhz elə də olmalıdır; wo will er hinaus? o nəyə işarə edir?

m (7) 1. tir, şalban; ◊ Den \Balken im eigenen Auge nicht sehen, aber den Splitter im fremden ata. söz. Öz gözündə tiri görmür, özgə gözündə tük axtarır; 2. çiyin ağacı; Wasser hat keine \Balken ata.söz. Sudan qorxan gəmiçi olmaz; er lügt, daß sich die \Balken biegen o utanmadan, həyasızcasına yalan danışır

vt 1. köçmək (bir yerə); daxil olmaq (ali məktəbə), tutmaq (ev, mövqe), 2. üz çəkmək (mebel, yastıq və s.); qızarmaq (yanaq); bürümək, çülğalamaq, əhatə emək (bulud); neu \beziehen yorğan-döşək ağlarını dəyişmək; 3. tic. sifariş etmək (mal); toplamaq (gəlir); 4. (auf A) aid etmək; II sich \beziehen 1. örtülmək, çülğanmaq; 2. (auf A) istinad etmək; əsaslanmaq (kiməsə, nəyəsə), 3. aid olmaq; es bezieht sich nicht auf diesen Punkt bu, bu bəndə aid deyil

vt 1. icad etmək; ◊ er hat das Pulver nicht erfunden o çox dərin adam deyil; 2. uydurmaq (yalan)

f (10) əbədiyyət; man hat Sie seit einer \Ewigkeit / seit Ewigkeiten nicht gesehen çoxdandır görünmürsünüz; in die \Ewigkeit eingehen* əbədiyyətə qovuşmaq, ölmək

I vt 1. tapmaq, axtarıb tapmaq; einen Platz \finden yer tapmaq; Befall \finden müvəffəqiyyət qazanmaq; Gehör \finden qəbul olunmaq, dinlənilmək; Geschmack \finden an etw. xoşa gəlmək, ürəyə yatmaq; Wiredspruch \finden etiraz yaratmaq, etiraza səbəb olmaq; j-n nicht zu Hause \finden kimisə evdə tapmamaq; es findet keinen Glauben buna heç kim inanmır; 2. razı olmaq, saymaq, zənn etmək; ich finde zənnimcə, fikrimcə; das ist so gut, wie gefinden bu, demək olar ki, müftədir; das ist für ihn gefundenes Fressen bu onun üçün göydəndüşmə yemdir; II sich \finden 1. tapılmaq; das Buch hat sich gefunden kitab tapıldı; 2. (in A) öyrəşmək, uyğunlaşmaq; qatlaşmaq; 3. (zu D) qoşulmaq; sich zueinander \finden dostlaşmaq, curlaşmaq; 4. olmaq; er fand sich bereit o hazır idi; das wird sich \finden 1) gələcək göstərər; 2) düzələr, yoluna düşər; III vimp: es fand sich, daß … məlum oldu ki …

f (11) 1. yarma; 2. sıyıq, xəşil; ◊ er hat \Grütze im Kopf o, fərasətlidir, onun başında bir şey var; nicht viel \Grütze im Kopf haben o qədər də ağıllı olmamaq

f ovuc; \Handflächegeld n beh; \Handflächegelenk n anat. bilək; ◊ etw. aus dem \Handfläche machen bir işi (son dərəcə) asanlıqla görmək; das kann man nicht so aus dem \Handfläche machen bunu birdən (hazırlıqsız) görmək olmaz, bunu etmək zarafat deyil; er hat ein lokkeres \Handfläche o davakardır

I m (6) 1. keql çəliyi; \Kegel schieben keql oynamaq; 2. riyaz. konus; 3. mətb. keql (mətbəə hürufatı ölçüsü)

II: mit Kind und \Kegel bütün ailəsi ilə birlikdə; bütün var-yoxu ilə birlikdə; er hat nicht Kind noch \Kegel onun nə arvadı, nə də uşağı var; o, tam təkdir

I a 1. boş, bərkidilmiş; açılmış; der Knopf ist \los düymə açılıb/qopub; der Hund ist von der Kette \los it zəncirdən açılıb; 2. azad, sərbəst; aller Bande \los / \los vonallen Banden bütün bağlardan azad; hər cür asılılıqdan uzaq; 3. dan. es ist etwas \los burda nəsə baş verib; was ist \los? nə olub?; nəsə baş verib?; etw., j-n \los sein nədənsə, kimdənsə yaxa qurtarmaq; ◊ das hat er \los o bunu bilir; mit ihm ist nicht viel \los dan. o çox uzaqgörən adam deyil; ondan xeyir gözləmək olmaz; der Teufel ist \los kim bilir nələr baş verir; bei ihm ist eine Schraube \los məc. onun vintinin biri çatmır; o, ağıldan kəmdir; II adv. dan. \los! tərpən! irəli! başla!