-
1 aemulātiō
aemulātiō ōnis, f [aemulor], rivalry, emulation, competition: inter alquos, N.: gloriae, L.: honoris, Ta.: vitiosa.— Plur, jealousies, C.* * *rivalry, ambition; unfriendly rivalry; (envious) emulation, imitation -
2 aemulatio
aemŭlātĭo, ōnis, f. [aemulor], an assiduous striving to equal or excel another in any thing, emulation (it denotes rather the mental effort, while imitatio regards more the mode of action; but rivalitas is a jealous rivalry, and therefore used only in a bad sense, while aemulatio is employed both in a good and bad sense) Cic. thus explains this word: aemulatio dupliciter illa quidem dicitur, ut et in laude et in vitio nomen hoc sit;I.nam et imitatio virtutis aemulatio dicitur... et est aemulatio aegritudo, si eo, quod concupierit, alius potiatur, ipse careat,
Cic. Tusc. 4, 8, 17. So,In a good sense, emulation:II.laudis,
Nep. Att. 5; Vell. 1, 17: gloriae, Just. praef.; Tac. A. 2, 44, id Agr. 21; Suet. Calig. 19; id. Tib. 11:secundum aemulationem,
in zeal, Vulg. Phil. 3, 6.— Transf., of the imitation of nature in painting:pictura fallax est et in aemulatione naturae multum degenerat transcribentium sors varia,
Plin. 25, 2, 4, § 8.—In a bad sense, jealousy, envy, malevolence, duszêlia:aemulatio vitiosa, quae rivalitati similis est,
Cic. Tusc. 4, 26, 56:infensa,
Tac. A. 13, 19:municipalis,
id. H. 3, 57:adversariorum,
Suet. Ner. 23; cf. id. 33:aemulatio nasci tur ex conjunctione, alitur aequalitate, exardescit invidiā, cujus finis est odium,
Plin. Pan. 84 al.: ad aemulationem eum provocaverunt, to jealousy (said of God), Vulg. Psa. 77, 58. contentiones, aemulationes, rivalries, ib. 2 Cor, 12, 20. -
3 aemulātus
-
4 certāmen
certāmen inis, n [certo], a decisive contest, measuring of forces, struggle, strife, dispute, dissension, rivalry, competition: inter clarissimos duces: de urbis possessione: cum alqo: regni, L.: nostrum: certamina domi finita, civil dissensions, L.: inter mortalīs vine an virtute, etc., S.: certamina divitiarum, H. — A battle, fight, struggle, combat, engagement: ubi res ad certamen venit, S.: in certamine ipso, L.: medio in certamine, V.: ita vario certamine pugnatum est, such were the changing aspects of the battle, Cs.: humanum, between men, L.: pari certamine geri, with equal numbers, Cs.: pugnae, O.: navale, V.: non temptato certamine, L.: me in certamina poscere, challenge, V. — A trial, race, match, contest, struggle: gladiatorium: Instituit celebri certamine ludos, O.: celebrata sancto certamina patri, V.: cursūs, O.: equus certamine primus, H.: ponam certamina classis, make a match, V.: Velocis iaculi certamina ponit, V.—Meton., rivalry, competition, emulation, ambition, zeal: honoris et gloriae: pugna mediocri certamine commissa: olli certamine summo Procumbunt, V.: magni certaminis dimicatio, L.— A prize: tanti certaminis heres, O.* * *contest, competition; battle, combat, struggle; rivalry; (matter in) dispute -
5 zelus
jealousy; spirit of rivalry/emulation, partisanship; zeal (L+S); fervor -
6 aemulatus
aemŭlātus, ūs, m. Perh. only in Tac. for the class. aemulatio, emulation, rivalry, Hist. 3, 66.—In plur., Ann. 13, 46. (But in Agr. 46, aemulatu is only a conjecture of Heinsius; Orell. and Halm read similitudine). -
7 certamen
certāmen, ĭnis, n. [id.], a contest, struggle, strife, whether friendly or hostile, physical or intellectual; most freq. of a pugilistic contest of any kind; but also of contention in war.I. A.Lit.:2.videmusne apud quos eorum ludorum, qui gymnici nominantur, magnus honos sit, nullum ab iis, qui in id certamen descendant, devitari dolorem?
Cic. Tusc. 2, 26, 62; cf. id. de Or. 2, 78, 317:Hac celebrata tenus sancto certamina patri,
Verg. A. 5, 603; cf. Ov. M. 1, 446:luctandi,
Quint. 12, 2, 12:saliendi,
id. 10, 3, 6:citharoedorum,
id. 4, 1, 2:sacra,
id. 2, 8, 7 Spald.:quinquennale triplex, musicum, gymnicum, equestre,
Suet. Ner. 12; cf. id. Vit. 4; id. Dom. 4:bijugum,
Verg. A. 5, 144:quadrigarum,
Suet. Claud. 21:pedum,
Ov. M. 12, 304:cursus,
id. ib. 7, 792;10, 560: disci,
id. ib. 10, 177:Veneris,
id. Am. 2, 10, 29 et saep.—Meton., poet., the object contended for, the prize, Ov. M. 13, 129:B.pecoris magistris Velocis jaculi certamina ponit in ulmo,
Verg. G. 2, 530 Heyne.—Trop., a rivalry, contest, struggle, emulation, etc.:II. A.certamen honestum (Stoicorum et Peripateticorum),
Cic. Fin. 2, 21, 68:est mihi tecum pro aris et focis certamen,
id. N. D. 3, 40, 94:est alicui certamen cum aliquo de principatu,
Nep. Them. 6, 3: certamen honoris et gloriae. Cic. Lael. 10, 34; cf. id. Off. 1, 12, 38; Sall. J. 41, 2; Quint. 10, 5, 5:bona ratio cum perditā confligit. In ejus modi certamine ac proelio,
Cic. Cat. 2, 11, 25:pugna forensium certaminum,
id. 5, 12, 22:eloquentiae inter juvenes,
Quint. 2, 17, 8:verborum linguaeque,
Liv. 10, 22, 6:laboris ac periculi,
id. 28, 19, 14:amicitiae, benevolentiae,
id. 37, 53, 7:bonae artis ac virtutis,
id. 37, 54, 19:irarum,
id. 1, 7, 2; cf. id. 3, 39, 3:conferendi (pecuniam),
id. 4, 60, 8:patrum animos certamen regni ac cupido versabat,
id. 1, 17, 1; cf. id. 21, 31, 6:leti (inter mulieres Indas),
Prop. 3 (4), 13, 19:diu magnum inter mortales certamen fuit, vine corporis an virtute animi, etc.,
Sall. C. 1, 5; cf. Tib. 4, 1, 37.—Rarely with gen. of adversary:si in virtutis certamen venerint ( = cum virtute),
Cic. Fin. 5, 24, 71 Madv. ad loc.— Poet.:mite vini,
a drinking bout, Tib. 3, 6, 11.—Also poet.: certamina ponere, syn. with certamina instituere = agôna protithenai, to order, arrange a fight or contest, Verg. A. 5, 66; 8, 639; cf. id. G. 2, 530 Wagn.—Of inanimate things:Arboribusque datumst variis exinde per auras Crescendi magnum inmissis certamen habenis,
Lucr. 5, 787.—Subject. (diff. from the objective; cf.:B.proeliam, pugna, bellum, etc.): horrida Romuleum certamina pango duellum,
Enn. Ann. 1, 1; 1, 476; 2, 6; 5, 1295; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2; Lucr. 4, 844; Ov. M. 12, 180; Liv. 36, 19, 13:aeterno certamine proelia pugnasque edere,
Lucr. 2, 117:fit proelium acri certamine,
Hirt. B. G. 8, 28; cf.:proelii certamen,
id. B. Alex. 16:certamine,
with zeal, emulously, earnestly, Verg. A. 5, 197; Curt. [p. 320] 9, 4; Sil. 10, 536; cf.:nec magni certaminis ea dimicatio fuit,
not severe, Liv. 21, 60, 7. —Object., = proelium, pugna, etc.:C.vario certamine pugnatum est,
Caes. B. C. 1, 46:erat in celeritate omne positum certamen, utri, etc.,
id. ib. 1, 70:bella atque certamina,
Sall. C. 33, 5:ubi res ad certamen venit,
id. J. 13, 4:in certamine ipso,
Liv. 2, 44, 11:navalia,
a naval engagement, sea-fight, id. 31, 14, 4:classicum,
Vell. 2, 85, 2:saevit medio in certamine Mavors,
Verg. A. 8, 700 et saep.—Hence.In the postAug. histt. for war in gen., Flor. 1, 20; Eutr. 1, 16; Just. 7, 2, 6; 7, 6, 6. -
8 sectatio
sectātĭo, ōnis, f. [2. sector], a pursuing or striving after:malorum,
Vulg. Prov. 11, 19; trop., emulation:boni,
Tert. ad Uxor. 1, 6 fin. -
9 zelus
См. также в других словарях:
émulation — [ emylasjɔ̃ ] n. f. • 1532; « rivalité, jalousie » XIIIe; lat. æmulatio 1 ♦ Sentiment qui porte à égaler ou à surpasser qqn en mérite, en savoir, en travail. ⇒ amour propre, concurrence, zèle. Il y a entre eux de l émulation, une grande émulation … Encyclopédie Universelle
Emulation — Émulation En informatique, l émulation consiste à substituer un élément de matériel informatique – tel un terminal informatique, un ordinateur ou une console de jeux – par un logiciel. La définition du terme émuler est « chercher à… … Wikipédia en Français
Emulation — Em u*la tion, n. [L. aemulatio: cf. F. [ e]mulation.] 1. The endeavor to equal or to excel another in qualities or actions; an assiduous striving to equal or excel another; rivalry. [1913 Webster] A noble emulation heats your breast. Dryden.… … The Collaborative International Dictionary of English
émulation — ÉMULATION. subst. f. Sentiment noble qui excite à égaler ou à surpasser quelqu un en quelque chose de louable. Noble, belle émulation. Honnête, louable émulation. Ils étudierent mieux par émulation. Il y a une honnête émulation. Exciter, donner… … Dictionnaire de l'Académie Française 1798
emulation — EMULATION. s. f. Espece de jalousie qui excite à égaler, ou à surpasser quelqu un en quelque chose de loüable. Noble, belle émulation. honneste, loüable émulation. ils estudieront mieux par émulation. il y a une honneste émulation, une secrette… … Dictionnaire de l'Académie française
emulation — 1550s, from M.Fr. émulation (13c.) and directly from L. aemulationem (nom. aemulatio), from pp. stem of aemulari to rival, strive to excel, from aemulus striving, rivaling, from PIE *aim olo, from root *aim copy (see IMITATION (Cf. imitation)) … Etymology dictionary
emulation — index contest (competition), fake Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
emulation — Emulation, AEmulatio … Thresor de la langue françoyse
emulation — [em΄yo͞o lā′shən, em΄yəlā′shən] n. [L aemulatio] 1. the act of emulating 2. desire or ambition to equal or surpass 3. Obs. a) ambitious rivalry b) envious dislike 4. Comput. the act or an instance of usi … English World dictionary
Émulation — En informatique, l émulation consiste à substituer un élément de matériel informatique – tel un terminal informatique, un ordinateur ou une console de jeux – par un logiciel. La définition du terme émuler est « chercher à imiter ». Il… … Wikipédia en Français
émulation — (é mu la sion ; en vers, de cinq syllabes) s. f. Sentiment généreux qui excite à égaler, à surpasser quelqu un en talents, en mérite. • Quelque rapport qu il paraisse de la jalousie à l émulation, il y a entre elles le même éloignement que… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré