Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

eho

  • 121 sciscor

    scisco, scīvi, scītum, 3 ( dep. collat. form sciscor, acc. to Prisc. p. 799 P.), v. inch. a. [scio], to seek to know; to search, inquire.
    I.
    Lit. (ante-class. and very rare; cf., on the other hand, the deriv. sciscitor): praefestinamus, quae sit causa, sciscere, Afran. ap. Charis. p. 186 P.: ibo ad eam, ut sciscam, quid velint, Att. ap. Non. 505, 12; cf. Plaut. Am. 5, 1, 17.—
    II.
    Transf.
    A.
    Publicists' t. t., of the people, after inquiry or examination, to accept, approve, assent to something proposed; hence, to appoint, enact, decree, ordain, = rem cognitam jubere (cf. sancio):

    nullam illi (majores nostri) vim contionis esse voluerunt: quae scisceret plebes aut quae populus juberet summota contione, distributis partibus... auditis auctoribus, re multos dies promulgatā et cognitā, juberi vetarique voluerunt,

    Cic. Fl. 7, 15:

    illa legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit,

    id. Phil. 1, 10, 26; cf.:

    rogationes plurimas propter vos populus scivit,

    Plaut. Curc. 4, 2, 23:

    rogationem Marciam de Liguribus magno consensu plebes scivit jussitque. Ex eo plebiscito, etc.,

    Liv. 42, 21 fin.:

    adeo id gratum plebi fuit ut id modo sciscerent juberentque, ut senatus decerneret, qui Romae regnaret,

    id. 1, 17 fin.:

    ad sciscendum plebi,

    id. 6, 35:

    si Gaditani sciverint nominatim de aliquo cive Romano, ut sit is civis Gaditanus,

    Cic. Balb. 11, 27; cf.:

    qui (Athenienses) sciverunt, ut, etc.,

    id. Off. 3, 11, 46.— Pass.:

    multa perniciose sciscuntur in populis (with sancire),

    Cic. Leg. 2, 5, 13; cf.:

    illud stultissimum, existimare omnia justa esse, quae scita sint in populorum institutis aut legibus,

    id. ib. 1, 15, 42 (v. also under P. a.).— Poet., with obj.-clause:

    munera Martis Aequent imperio et solem concedere nocti Sciscant,

    Sil. 7, 545.—
    2.
    Transf., in gen. (like decerno), of an individual, to approve, assent to, vote for any thing:

    qui ulteriorem (Galliam decernit), ostendit, eam se sciscere legem, quam esse legem neget,

    Cic. Prov. Cons. 15, 36:

    quod primus scivit legem de publicanis, etc.,

    id. Planc. 14, 35. —
    B.
    To learn, ascertain, know:

    ut illi id factum sciscerent,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 68: praefestinamus quae sit causa sciscere, quod, etc., Afran. ap. Charis. 2, p. 186 P. (Com. Rel. v. 396 Rib.). —
    III.
    Trop., of nature, to decree, establish:

    confirmat antem illud vel maxime quod ipsa natura, ut ait ille, sciscet et probet,

    Cic. Fin. 1, 7, 23.—Hence, scī-tus, a, um, P. a.
    A.
    (Acc. to I.) Mid. (orig., that has informed himself, obtained knowledge, had experience; hence), knowing, shrewd, wise, acute, experienced, skilful, adroit, etc. (of persons; mostly poet.; not in Cic., but cf. 2.; syn.: callidus, versatus): doctu', fidelis... Scitus, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 251 Vahl.):

    hominem astutum, doctum, scitum et callidum,

    Plaut. Ps. 1, 3, 151:

    mulier scita atque prudens,

    Gell. 13, 4 fin.: scitus agaso, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Ann. v. 217 Vahl.):

    sycophanta,

    Plaut. Am. 1, 3, 8:

    homo,

    Ter. Eun. 2, 2, 23:

    convivator,

    a clever, dexterous host, Liv. 35, 49:

    scitus bellum (venereum) init,

    Plaut. Truc. 5, 42:

    ea mulieris scitae comitas,

    Gell. 13, 4, 3.— Comp.:

    non sum scitior, quae hos rogem, etc.,

    Plaut. Cist. 4, 2, 12.— Poet. and in post - Aug. prose with gen.:

    Nessus scitus vadorum,

    acquainted with, Ov. M. 9, 108:

    Thalia lyrae,

    id. F. 5, 54:

    Sthenelus pugnandi,

    Quint. 9, 3, 10 Spald. N. cr. —With obj.-clause ( poet.):

    scitus accendere corda Laudibus,

    Sil. 17, 293:

    accendere Martem,

    id. 15, 594.—
    b.
    Of things, fit, suitable, proper, judicious, sensible, witty, etc.:

    pulcre scripsti: scitum syngraphum!

    Plaut. As. 4, 1, 57:

    scito illa quidem (scripsit) sermone et Attico,

    Cic. N. D. 1, 33, 93; cf.

    interrogationes,

    Quint. 5, 7, 28.— Sup.:

    oratio optima et scitissima,

    Plaut. Stich. 1, 3, 30:

    si quid (dictum) est, quod mihi scitum esse videatur et homini ingenuo dignum atque docto, non aspernor,

    Cic. Planc. 14, 35; cf. id. Or. 16, 51:

    oratoris dictum,

    Tac. A. 6, 20.—Esp. in the phrase scitum est, it is a witty or acute saying; shrewd, clever: vetus illud Catonis admodum scitum est, qui mirari se aiebat, quod non rideret haruspex, haruspicem cum vidisset, Cic. Div. 2, 24, 51; cf.:

    scitum est illud Catonis, ut multa: Melius, etc.,

    id. Lael. 24, 90;

    Scytharum legati,

    Plin. 14, 22, 28, § 148:

    scitum est, inter Protogenem et eum (Apellem) quod accidit,

    a clever thing, id. 35, 10, 36, § 81:

    hoc Scitum est, periculum ex aliis facere, tibi quod ex usu siet,

    Ter. Heaut. 1, 2, 36; cf. id. Phorm. 5, 4, 2:

    scitum est causam conferre in tempus,

    Cic. de Or. 3, 61, 228.—
    2.
    Transf., beautiful, elegant, fine, etc. (mostly ante- and post-class.;

    syn.: venustus, bellus): satis scitum filum mulieris,

    Plaut. Merc. 4, 4, 15; cf.

    Iphis,

    Petr. 63, 3:

    mulierculae formae scitioris,

    Lampr. Commod. 2 fin. (v. perscitus):

    vox admodum scita et canora,

    Gell. 18, 5, 2:

    haec nox scita'st exercendo scorto,

    Plaut. Am. 1, 1, 132; cf. scitamenta.—
    B.
    (Acc. to II. A.) Subst.: scītum, i. n., an ordinance, statute, decree; esp. in connection with plebis (plebei, v. plebs), or, in one word, plebiscitum, an ordinance or decree of the people or of the citizens (opp. to senatusconsultum, a decree of the Senate):

    scita plebei appellantur ea, quae plebs suo suffragio sine patribus jussit, plebeio magistratu rogante,

    Fest. p. 293 Müll.; cf. Lael. Felix ap. Gell. 15, 27, 4:

    quo plebiscito decreta a senatu est quaestio, etc.,

    Cic. Fin. 2, 16, 54:

    quae (lex) postea plebiscito Canuleio abrogata est,

    id. Rep. 2, 37, 63:

    plebiscitis consularem potestatem minuere,

    id. de Or. 2, 48, 199 et saep. (v. 2. scitus).—In a lusus verbb. with scitus, A.: Ps. Ecquid is homo scitus est? Ch. Plebiscitum non est scitius, Plaut. Ps. 2, 4, 58.—In the order scitum plebis:

    de altero aedile scitum plebis est factum rogantibus tribunis,

    Liv. 31, 50 fin.; 10, 22 fin.:

    scita plebis injuncta patribus,

    id. 3, 67; 22, 26;

    Populi is used instead of plebis when the decrees of other nations are spoken of: cum lex esset Athenis, ne quis populi scitum faceret, ut quisquam coronā donaretur, etc.,

    Cic. Opt. Gen. 7, 19:

    Athenienses quibusdam temporibus sublato Areopago nihil nisi populi scitis ac decretis agebant,

    id. Rep. 1, 27, 43; so,

    in one word, populiscitum,

    Nep. Alcib. 5, 4; id. Epam. 7, 4; id. Phoc. 2, 2:

    ut nullum de eā re scitum populi fieret aut litteris mandaretur,

    Liv. 45, 25. Tacitus is the first who has populi scita for decrees of the Roman people, Tac. A. 3, 58.—Of Roman popular decrees also simply scita:

    cum scita ac jussa nostra sua sententia comprobat,

    Cic. Balb. 18, 42.—Rarely of other public or official ordinances (cf.:

    decreta, edicta, jussa): (Numa) omnia publica privataque sacra Pontificis scitis subjecit,

    Liv. 1, 20:

    quo minus ferociter aliorum (decemvirorum) scitis adversarentur,

    id. 3, 33; Plin. 14, 22, 28, § 146:

    regis,

    Vulg. Esth. 3, 8.—
    2.
    Transf. (with decretum and placitum) as a transl. of the Gr. dogma, a maxim, tenet, dogma, Sen. Ep. 95, 10.— Adv.: scītē (acc. to A.), shrewdly, cleverly, skilfully, adroitly, nicely, tastefully, elegantly (class.):

    eho, nimium scite scitus es,

    Plaut. Cas. 3, 1, 8; cf.:

    tondetur nimium scite,

    id. Merc. 3, 1, 28:

    satis scite et probe,

    id. Trin. 3, 3, 56; id. Bacch. 2, 3, 69; id. Mil. 4, 2, 74; id. Trin. 3, 3, 53; Ter. Heaut. 4, 4, 7; Cic. Fam. 11, 16, 1 (with commode):

    (rationes) ita sunt perscriptae scite et litterate, ut, etc.,

    id. Pis. 25, 61; cf.:

    scite et venuste facta,

    id. Verr. 2, 2, 35, § 87:

    illa ex patellis quae evellerat, ita scite in aureis poculis inligabat, etc.,

    id. ib. 2, 4, 24, §

    54: non scite (dictum),

    id. Att. 14, 20, 3; so,

    dictum,

    Plin. 36, 22, 48, § 166:

    scite loqui,

    Liv. 10, 19:

    parum scite convivium exornare,

    Sall. J. 85, 39; cf. Liv. 4, 44 fin.Comp.:

    scitius,

    Gell. 4, 11, 10.— Sup.:

    scitissime,

    Plaut. Stich. 1, 3, 116; Gell. 10, 11, 6; App. M. 9, p. 212, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > sciscor

  • 122 somnio

    somnĭo, āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. collat. form:

    hic aedes non somniatur,

    Petr. 74, 14) [somnium], to dream; to dream of or see in a dream (freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    mirum atque inscitum somniavi somnium,

    Plaut. Rud. 3, 1, 5; so,

    somnium,

    id. Mil. 2, 4, 28; 2, 4, 47:

    aliquid (in somnis),

    id. Rud. 3, 4, 68; id. Curc. 2, 1, 32; 2, 2, 4; Ter. And. 5, 6, 7; Cic. Div. 2, 59, 121 al.; cf.

    aurum,

    Plaut. Stich. 5, 2, 18:

    ovum,

    Cic. Div. 2, 65, 134:

    speciem fortunae querentis,

    Suet. Galb. 18 al.; cf.:

    me somnies, me exspectes, de me cogites,

    Ter. Eun. 1, 2, 114.— With obj.-clause: videbar somniare med ego esse mortuum, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 16, 51 (Epich. v. 1, p. 167 Vahl.); Plaut. Mil. 2, 4, 39; Cic. Div. 1, 20, 39; 2, 65, 134 init.; Suet. Aug. 91; 94; id. Claud. 37 al.—With de:

    hanc credo causam de illo somniandi fuisse,

    Cic. Div. 2, 67, 140:

    puer, de quo somniasset,

    Suet. Aug. 94.— Absol.:

    totas noctes somniamus,

    Cic. Div. 2, 59, 121; id. Ac. 2, 16, 51; Plin. 10, 75, 98, § 211; Suet. Ner. 46 al.— Impers. pass.:

    Aristoteles et Fabianus plurimum somniari circa ver et auctumnum tradunt,

    Plin. 28, 4, 14, § 54. —
    II.
    Transf., as in Engl. to dream, i. e. to think idly or vainly, to talk foolishly:

    eho, quae tu somnias! Hic homo non sanus est,

    what are you dreaming about? Plaut. Merc. 5, 2, 109:

    quos Summanos somnias?

    id. Curc. 4, 3, 14: de Lanuvino Phameae erravi;

    Trojanum somniabam,

    Cic. Att. 9, 13, 6:

    ineptias,

    Col. 1, 8, 2:

    ah stulte! tu de Psaltriā me somnias Agere,

    Ter. Ad. 4, 7, 6; Plaut. Pers. 2, 3, 5.— Absol.:

    vigilans somniat,

    Plaut. Am. 2, 2, 65; id. Capt. 4, 2, 68:

    portenta non disserentium philosophorum sed somniantium,

    Cic. N. D. 1, 8, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > somnio

  • 123 umquam

    umquam ( unquam), adv. temp. [etym dub.], at any time, ever (opp. never; cf. aliquando); most freq. in neg. clauses, sometimes also in interrogations and in conditional clauses; but very seldom in affirmations. [p. 1929]
    I.
    In neg. clauses.
    A.
    Lit.:

    quod (principium) si numquam oritur, ne occidit quidem umquam,

    Cic. Rep. 6, 25, 27: quod nemo umquam homo antehac Vidit, Plant. Am. 2, 1, 16; cf. id. ib. 2, 1, 41:

    neque umquam quicquam me juvat quod edo domi,

    id. Capt. 1, 2, 33; id. Aul. 3, 1, 3:

    quam opinionem nemo umquam mortalis assequi potuit sine, etc.,

    Cic. Rep. 2, 10, 17; 2, 15, 29:

    quod nec didicerint, nec uniquam scire curaverint,

    id. ib. 1, 6, 11:

    atque haud sciam an ne opus sit quidem nihil umquam omnino deesse amicis,

    id. Lael. 14, 51:

    nemo umquam adiit,

    id. Har. Resp. 17, 37:

    cum ita sim adflictus ut nemo umquam,

    id. Att. 3, 12, 1:

    itaque quantus non umquam antea exercitus venit,

    Liv. 9, 37, 2; 9, 39, 5:

    non umquam gravis aere domum mihi dextra redibat,

    Verg. E. 1, 36; cf. Prop. 1, 6, 21:

    non mehercule hoc umquam dixi,

    Quint. 6, 3, 74: utinam ne umquam Mede Colchis cupido corde pedem extulisses, Enn. ap. Non. 297, 20 (Trag. v. 311 Vahl.).—
    2.
    In clauses, affirmative in form, in which a negation is implied (cf. II. infra):

    cave posthac, si me amas, umquam istuc verbum ex te audiam,

    Ter. Heaut. 5, 4, 8:

    raro umquam, nisi forte, etc.,

    hardly ever, Quint. 4, 1, 4; cf.:

    difficilior (interrogatio) hoc, quod raro umquam possunt ante judicium scire, quid testis dicturus sit,

    id. 5, 7, 22.—
    B.
    Transf.
    1.
    In interrogations implying a negative: Le. Sed tu, en umquam cum quiquam viro Consuevisti? Si. Nisi quidem cum Alcesimarcho nemine, Plaut. Cist. 1, 1, 88; Ter. Phorm. 2, 2, 15; so, en umquam, very freq.; v. en: Ps. Eho an umquam tu hujus nupsisti patri? Ba. Di melius faciant, Plaut. Ps. 1, 3, 95:

    ullamne ego rem umquam in vita meā Volui, quin? etc.,

    Ter. Heaut. 5, 3, 4: dic mihi hoc;

    solent tibi umquam oculi duri fieri?

    Plaut. Men. 5, 5, 24; 5, 5, 26:

    quis homo pro moecho umquam vidit in domo meretriciā Prendi quemquam?

    Ter. Eun. 5, 4, 38.—
    2.
    In conditional clauses;

    si umquam in dicendo fuimus aliquid... tum profecto, etc.,

    Cic. Att. 4, 2, 2: Al. Di me perdant... Si illam uxorem duxero mihi umquam, quam despondit pater. Me. Et me, si umquam tibi uxorem filiam dedero meam, Plaut. Cist. 2, 1, 31 sq.:

    date ergo, daturae Si umquam estis hodie uxorem,

    id. Cas. 4, 4, 11:

    si te in plateā offendero hac post umquam, periisti,

    Ter. Eun. 5, 9 (8), 34:

    mihi si umquam filius erit, nae, etc.,

    id. Heaut. 2, 1, 5:

    si umquam ullum fuit tempus, mater, cum, etc.,

    id. ib. 5, 4, 1; id. Hec. 3, 3, 29:

    vovisse hunc dicam, si salvos domum redisset umquam,

    id. ib. 3, 4, 21:

    si quando umquam equestri ope adjutam rempublicam meminerint, illo die annitantur, ut, etc.,

    Liv. 10, 14, 11.—
    II.
    In affirmative clauses (cf. I. A. 2. supra):

    plus amat quam te umquam amavit,

    Plaut. Ep. 1, 1, 63; id. Bacch. 3, 4, 14; cf. id. ib. 3, 4, 22;

    4, 8, 71: ut minime mirum futurum sit, si (Isocrates)... reliquis praestet omnibus, qui umquam orationes attigerunt,

    Cic. Or. 13, 41:

    quod ei praeter spem acciderat, ut illam terram umquam attingeret,

    id. Imp. Pomp. 9, 25: cum tyranno instituere amicitiam;

    et tyranno quam, qui umquam fuit, saevissimo, Liv 24, 32, 3: quare nunc quoque, licet major quam umquam moles premat, tamen, etc.,

    Quint. 12, prooem. §

    2: utinam sit tempus umquam quo perfectus aliquis orator, etc.,

    for once, ever, id. 12, 2, 9:

    excute: sic umquam longā relevere catenā, Nec tibi perpetuo serva bibatur aqua,

    Ov. Am. 1, 6, 25:

    scintillam e stellā cadere et augeri terrae appropinquantem... semel umquam proditur, Cn. Octavio C. Scribonio coss.,

    Plin. 2, 35, 35, § 100.

    Lewis & Short latin dictionary > umquam

  • 124 vae-

    1.
    [perh. from same root with vel, volo; but cf. Sanscr. va, or], or; leaving the choice free between two things or among several (always enclitic):

    quid tu es tristis? quidve es alacris?

    Ter. Eun. 2, 3, 13:

    telum tormentumve,

    Caes. B. C. 3, 51; 3, 56:

    lubidines iracundiaeve,

    Cic. Rep. 1, 38, 60:

    albus aterve fueris, ignorans,

    id. Phil. 2, 16, 41:

    si id facis facturave es,

    Ter. Hec. 5, 1, 13:

    ne quid plus minusve faxit,

    id. Phorm. 3, 3, 21:

    ne quid plus minusve, quam sit necesse, dicat,

    Cic. Fl. 5, 12:

    duabus tribusve horis,

    id. Phil. 14, 6, 16:

    Appius ad me ex itinere bis terve litteras miserat,

    id. Att. 6, 1, 2:

    amici regis duo tresve perdivites sunt,

    id. ib. 6, 1, 3:

    cum eam (quercum) tempestas vetustasve consumpserit,

    id. Leg. 1, 1, 2:

    alter ambove, etc.,

    id. ib. 5, 19, 53;

    v. alter: aliquis unus pluresve,

    id. Rep. 1, 32, 48:

    ne cui meae Longinquitas aetatis obstet mortemve exspectet meam,

    Ter. Hec. 4, 2, 20:

    eho, Mysis, puer hic unde est? quisve huc attulit?

    id. And. 4, 4, 9:

    si quando aut regi justo vim populus attulit regnove eum spoliavit, aut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 42, 65:

    decretumque, ut consules sortirentur conpararentve inter se, uter, etc.,

    Liv. 24, 10, 2: quae civitates habent legibus sanctum, si quis quid de re publica a finitimis rumore ac famā acceperit, uti ad magistratum deferat, neve cum quo alio communicet, or (sc. it is ordered by law) that he shall not, etc., Caes. B. G. 6, 20.—
    2.
    Esp. in neg. sentences, or questions implying a negat., = -que: nullum (membrum rei publicae) reperies perfecti, quod non fractum debilitatumve sit, Cic Fam. 5, 13, 3;

    num leges nostras moresve novit?

    id. Phil. 5, 5, 13.—
    B.
    Repeated or with correl. part.
    1.
    Ve... ve, either... or ( poet.):

    corpora vertuntur: nec quod fuimusve sumusve, Cras erimus,

    Ov. M. 15, 215:

    nullaque laudetur plusve minusve mihi,

    id. F. 5, 110; id. M. 11, 493:

    illa tamen se Non habitu mutatve loco, peccatve superne,

    Hor. S. 2, 7, 64.—
    2.
    Ve... aut, either... or (very rare):

    regnave prima Remi aut animos Carthaginis altae,

    Prop. 2, 1, 23.
    2.
    vē- (sometimes vae-) [perh. = Sanscr. vi-in-, vi-dha-va; Lat. vidua; but cf. Curt. Gr. Etym. p. 3809, 135]; an inseparable particle denoting origin, out, which serves either to negative the positive idea lying in the simple word, or to strengthen a simple notion: vegrandis, small; vecors, senseless; vepallidus, very pale; ve-stigo, to search out; Vejovis, an anti-Jove; cf. Gell. 5, 12, 9 sqq.

    Lewis & Short latin dictionary > vae-

  • 125 ve

    1.
    [perh. from same root with vel, volo; but cf. Sanscr. va, or], or; leaving the choice free between two things or among several (always enclitic):

    quid tu es tristis? quidve es alacris?

    Ter. Eun. 2, 3, 13:

    telum tormentumve,

    Caes. B. C. 3, 51; 3, 56:

    lubidines iracundiaeve,

    Cic. Rep. 1, 38, 60:

    albus aterve fueris, ignorans,

    id. Phil. 2, 16, 41:

    si id facis facturave es,

    Ter. Hec. 5, 1, 13:

    ne quid plus minusve faxit,

    id. Phorm. 3, 3, 21:

    ne quid plus minusve, quam sit necesse, dicat,

    Cic. Fl. 5, 12:

    duabus tribusve horis,

    id. Phil. 14, 6, 16:

    Appius ad me ex itinere bis terve litteras miserat,

    id. Att. 6, 1, 2:

    amici regis duo tresve perdivites sunt,

    id. ib. 6, 1, 3:

    cum eam (quercum) tempestas vetustasve consumpserit,

    id. Leg. 1, 1, 2:

    alter ambove, etc.,

    id. ib. 5, 19, 53;

    v. alter: aliquis unus pluresve,

    id. Rep. 1, 32, 48:

    ne cui meae Longinquitas aetatis obstet mortemve exspectet meam,

    Ter. Hec. 4, 2, 20:

    eho, Mysis, puer hic unde est? quisve huc attulit?

    id. And. 4, 4, 9:

    si quando aut regi justo vim populus attulit regnove eum spoliavit, aut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 42, 65:

    decretumque, ut consules sortirentur conpararentve inter se, uter, etc.,

    Liv. 24, 10, 2: quae civitates habent legibus sanctum, si quis quid de re publica a finitimis rumore ac famā acceperit, uti ad magistratum deferat, neve cum quo alio communicet, or (sc. it is ordered by law) that he shall not, etc., Caes. B. G. 6, 20.—
    2.
    Esp. in neg. sentences, or questions implying a negat., = -que: nullum (membrum rei publicae) reperies perfecti, quod non fractum debilitatumve sit, Cic Fam. 5, 13, 3;

    num leges nostras moresve novit?

    id. Phil. 5, 5, 13.—
    B.
    Repeated or with correl. part.
    1.
    Ve... ve, either... or ( poet.):

    corpora vertuntur: nec quod fuimusve sumusve, Cras erimus,

    Ov. M. 15, 215:

    nullaque laudetur plusve minusve mihi,

    id. F. 5, 110; id. M. 11, 493:

    illa tamen se Non habitu mutatve loco, peccatve superne,

    Hor. S. 2, 7, 64.—
    2.
    Ve... aut, either... or (very rare):

    regnave prima Remi aut animos Carthaginis altae,

    Prop. 2, 1, 23.
    2.
    vē- (sometimes vae-) [perh. = Sanscr. vi-in-, vi-dha-va; Lat. vidua; but cf. Curt. Gr. Etym. p. 3809, 135]; an inseparable particle denoting origin, out, which serves either to negative the positive idea lying in the simple word, or to strengthen a simple notion: vegrandis, small; vecors, senseless; vepallidus, very pale; ve-stigo, to search out; Vejovis, an anti-Jove; cf. Gell. 5, 12, 9 sqq.

    Lewis & Short latin dictionary > ve

  • 126 ve-

    1.
    [perh. from same root with vel, volo; but cf. Sanscr. va, or], or; leaving the choice free between two things or among several (always enclitic):

    quid tu es tristis? quidve es alacris?

    Ter. Eun. 2, 3, 13:

    telum tormentumve,

    Caes. B. C. 3, 51; 3, 56:

    lubidines iracundiaeve,

    Cic. Rep. 1, 38, 60:

    albus aterve fueris, ignorans,

    id. Phil. 2, 16, 41:

    si id facis facturave es,

    Ter. Hec. 5, 1, 13:

    ne quid plus minusve faxit,

    id. Phorm. 3, 3, 21:

    ne quid plus minusve, quam sit necesse, dicat,

    Cic. Fl. 5, 12:

    duabus tribusve horis,

    id. Phil. 14, 6, 16:

    Appius ad me ex itinere bis terve litteras miserat,

    id. Att. 6, 1, 2:

    amici regis duo tresve perdivites sunt,

    id. ib. 6, 1, 3:

    cum eam (quercum) tempestas vetustasve consumpserit,

    id. Leg. 1, 1, 2:

    alter ambove, etc.,

    id. ib. 5, 19, 53;

    v. alter: aliquis unus pluresve,

    id. Rep. 1, 32, 48:

    ne cui meae Longinquitas aetatis obstet mortemve exspectet meam,

    Ter. Hec. 4, 2, 20:

    eho, Mysis, puer hic unde est? quisve huc attulit?

    id. And. 4, 4, 9:

    si quando aut regi justo vim populus attulit regnove eum spoliavit, aut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 42, 65:

    decretumque, ut consules sortirentur conpararentve inter se, uter, etc.,

    Liv. 24, 10, 2: quae civitates habent legibus sanctum, si quis quid de re publica a finitimis rumore ac famā acceperit, uti ad magistratum deferat, neve cum quo alio communicet, or (sc. it is ordered by law) that he shall not, etc., Caes. B. G. 6, 20.—
    2.
    Esp. in neg. sentences, or questions implying a negat., = -que: nullum (membrum rei publicae) reperies perfecti, quod non fractum debilitatumve sit, Cic Fam. 5, 13, 3;

    num leges nostras moresve novit?

    id. Phil. 5, 5, 13.—
    B.
    Repeated or with correl. part.
    1.
    Ve... ve, either... or ( poet.):

    corpora vertuntur: nec quod fuimusve sumusve, Cras erimus,

    Ov. M. 15, 215:

    nullaque laudetur plusve minusve mihi,

    id. F. 5, 110; id. M. 11, 493:

    illa tamen se Non habitu mutatve loco, peccatve superne,

    Hor. S. 2, 7, 64.—
    2.
    Ve... aut, either... or (very rare):

    regnave prima Remi aut animos Carthaginis altae,

    Prop. 2, 1, 23.
    2.
    vē- (sometimes vae-) [perh. = Sanscr. vi-in-, vi-dha-va; Lat. vidua; but cf. Curt. Gr. Etym. p. 3809, 135]; an inseparable particle denoting origin, out, which serves either to negative the positive idea lying in the simple word, or to strengthen a simple notion: vegrandis, small; vecors, senseless; vepallidus, very pale; ve-stigo, to search out; Vejovis, an anti-Jove; cf. Gell. 5, 12, 9 sqq.

    Lewis & Short latin dictionary > ve-

  • 127 verus

    vērus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Zend var, believe; Sanscr. var, choose, wish], true, real, actual, genuine, etc. (opp. falsus, fictus).
    I.
    Lit.:

    secerni blandus amicus a vero et internosci tam potest adhibitā diligentiā, quam omnia fucata et simulata a sinceris atque veris,

    Cic. Lael. 25, 95:

    perspicere, quid in quāque re verum sincerumque sit,

    id. Off. 2, 5, 18:

    vera an falsa,

    Ter. And. 5, 4, 19:

    res vera (opp. ficta),

    Cic. Lael. 7, 24:

    verus ac germanus Metellus,

    id. Verr. 2, 4, 66, § 147; cf.:

    ipsus verus Harpax,

    Plaut. Ps. 4, 7, 111:

    vera mea uxor,

    id. As. 1, 1, 46 (dub.;

    al. verum): color,

    Ter. Eun. 2, 3, 27:

    vultus,

    id. And. 5, 1, 20:

    via,

    Plaut. Cas. 2, 6, 17:

    vera et perfecta amicitia,

    Cic. Lael. 6, 22:

    vera, gravis, solida gloria,

    id. Phil. 5, 18, 50:

    decus,

    id. Rep. 6, 23, 25:

    causa verissima,

    id. Ac. 2, 4, 10:

    virtus,

    Hor. C. 3, 5, 29:

    dolores,

    id. Ep. 1, 17, 57:

    amicus,

    id. A. P. 425:

    nati,

    legitimate, Prop. 2, 9, 17:

    verius ergo quid sit,

    Mart. 8, 76, 7:

    ut verum esset, suā voluntate sapientem descendere, etc.,

    Cic. Rep. 1, 6, 11:

    id si ita est, ut, etc.... sin autem illa veriora, ut, etc.,

    id. Lael. 4, 14.—
    B.
    Subst.: vērum, i, n., what is true or real, the truth, the reality, the fact:

    interesse oportet, ut inter rectum et pravum, sic inter verum et falsum,

    Cic. Ac. 2, 11, 33:

    notionem veri et falsi nullam habere,

    id. ib.:

    verum dicere,

    Plaut. Am. 1, 1, 89; Ter. And. 2, 6, 6:

    si simile veri quid invenerim,

    Cic. Ac. 2, 20, 66; id. Rep. 3, 5, 8:

    si verum scire vis,

    id. Att. 12, 41, 3:

    si verum quaerimus,

    id. Tusc. 2, 23, 55:

    verum quidem si audire volumus,

    id. Brut. 73, 256:

    verum non libenter audire,

    Mart. 8, 76, 8:

    minor est tua gloria vero,

    Ov. H. 15 (16), 143:

    ut quid hujus veri sit, sciam,

    Plaut. Aul. 4, 10, 72; cf.:

    non pervident quid sit in vero,

    actually, really, Lact. 1, 17, 1.—So the freq. construction of the gen. veri with similis, similiter, and similitudo (by many also joined together [p. 1979] in one word, verisimilis, etc.):

    narrationem jubent veri similem esse,

    Cic. de Or. 2, 19, 80:

    id quod veri simile occurrit,

    id. Tusc. 2, 2, 5:

    veri simillimum mihi videtur, quodam tempore, etc.,

    id. Inv. 1, 3, 4:

    veri similiora,

    id. N. D. 1, 24, 66:

    res similis veri,

    Liv. 26, 38, 9:

    simillimum veri,

    Cic. Tusc. 5, 4, 11:

    quod est magis verisimile,

    Caes. B. G. 3, 13:

    veri similiter fingere,

    App. Mag. p. 293:

    veri similius,

    id. ib. and p. 312; Tert. Apol. 16:

    veri similitudinem sequi,

    Cic. Ac. 2, 33, 107; Sen. Ben. 4, 33, 2; genuine, Plin. 34, 7, 17, § 66; cf.

    , in a reversed order: similitudo veri,

    Cic. Part. Or. 11, 40; id. Univ. 3:

    res facit controversiam aut de vero aut de recto aut de nomine,

    respecting fact, id. Or. 34, 121:

    nec procul a vero est, quod,

    from the truth, Ov. Tr. 5, 6, 27:

    ex vero positum permansit Equiria nomen,

    id. F. 2, 859:

    in vero esse,

    to be true, Lact. 1, 11, 31; 1, 17, 1:

    teneras aures mordaci radere vero,

    Pers. 1, 107.— Plur.:

    recta et vera loquere,

    Plaut. Capt. 5, 2, 7:

    vera dico,

    id. Am. 1, 1, 239; 2, 1, 12; 2, 2, 55 al.:

    artem se tradere vera ac falsa dijudicandi,

    Cic. de Or. 2, 38, 157:

    qui species alias veris... caput (= alias ab iis quae verae sunt, Orell.),

    Hor. S. 2, 3, 208:

    adjecta veris credibilis rerum imago,

    Quint. 4, 2, 123:

    vis dicam tibi veriora veris?

    Mart. 6, 30, 6.
    II.
    Transf.
    A.
    Like rectus, consonant with reason or good morals, i. e. right, proper, fitting, suitable, reasonable, just (class.):

    ah, Idnest verum?

    Ter. And. 4, 1, 5:

    cum aliquid verum ac rectum esse dicitur,

    Cic. Leg. 3, 15, 34:

    quod est rectum, verum quoque est,

    id. ib. 2, 5, 11:

    omnia recta, vera,

    id. Tusc. 3, 27, 64:

    lex vera atque princeps,

    id. Leg. 2, 4, 10:

    quibus peritia et verum ingenium est,

    Sall. H. 1, 111 Dietsch:

    ea, si vera existimare voles, maxume hortabuntur,

    id. ib. 4, 61, 3 ib.:

    nil Grosphus nisi verum orabit et aequum,

    Hor. Ep. 1, 12, 23.—
    2.
    Esp., verum est, with subject-clause (so most freq. = aequum est, etc.):

    neque verum esso, qui suos fines tueri non potuerint, alienos occupare,

    Caes. B. G. 4, 8:

    (Cato) negat verum esse, allici benevolentiam cibo,

    Cic. Mur. 35, 74:

    verum est, (agrum) habere eos, quorum sanguine ac sudore partus sit,

    Liv. 2, 48, 2; 3, 40, 11; 24, 48, 11;

    28, 13, 7: metiri se quemque suo modulo ac pede, verum est,

    Hor. Ep. 1, 7, 98; id. S. 2, 3, 212:

    verius esse, Ti. Sempronio imperium habenti tradi exercitum quam legato,

    Liv. 35, 8, 6:

    me verius unum Pro vobis foedus luere,

    Verg. A. 12, 694: si verum est, with acc. and inf., if the view is correct, Cic. N. D. 3, 31, 77; Liv. 30, 26, 7.— Rarely with ut:

    praeclarum illud est, et, si quaeris, rectum quoque et verum, ut, etc.,

    right and just, Cic. Tusc. 3, 29, 73:

    si verum est, quod nemo dubitat, ut populus Romanus superarit, etc.,

    Nep. Hann. 1, 1.—
    3.
    Subst.: vērum, i, n., honor, duty:

    in senatu parsilla, quae vero pretium aut gratiam anteferebat,

    Sall. J. 16, 1.—
    B.
    Speaking or containing the truth, true, veracious, = veridicus (rare):

    sum verus?

    Ter. And. 2, 5, 12:

    vates,

    Ov. H. 16, 123:

    Apollinis os,

    id. M. 10, 209:

    judicium viri eruditissimi ac super ista verissimi,

    Plin. Ep. 9, 25, 2; 2, 9, 4; cf.:

    quo viro nihil firmius, nihil verius,

    id. ib. 4, 22, 3:

    verissimus et sapientissimus judex,

    most conscientious, Cic. Rosc. Am. 30, 84.— Advv.
    A. 1.
    Lit., truly, just so, certainly, doubtless, even so, yes, as a confirmatory reply (ante-class. and rare, while vero is classical; v. vero init.): So. Facies? Ch. Verum, Ter. Heaut. 5, 3, 11; Plaut. As. 4, 2, 45. Ct. Men' quaerit? Sy. Verum, Ter. Ad. 4, 2, 4; id. Eun. 2, 3, 56; 5, 6, 18.—
    2.
    Transf.
    a.
    In gen., as a strongly corroborative adversative particle, but in truth, but not with standing, but yet; and after negative clauses, but even, but:

    merito maledicas mihi, si id ita factum est: Verum haud mentior, resque uti facta, dico,

    Plaut. Am. 2, 1, 23; 1, 2, 22; Ter. And. prol. 4; id. Eun. 1, 2, 103; id. Heaut. 3, 3, 37:

    in optimorum consiliis posita est civitatium salus: praesertim cum, etc.... Verum hunc optimum statum pravis hominum opinionibus eversum esse dicunt,

    Cic. Rep. 1, 34, 51:

    quod ejus (Hermagorae) peccatum reprehendendum videtur, verum brevi,

    id. Inv. 1, 9, 12:

    quae non dicunt, verum intellegi volunt,

    Quint. 8, 5, 12:

    sed nos non, quid nobis utile, verum quid oratori necessarium sit, quaerimus,

    Cic. de Or. 1, 60, 254: ea sunt omnia non a naturā, verum a magistro, id. Mur. 29, 61; Verg. E. 3, 35.—
    (β).
    In the construction non modo (solum, tantum)... verum etiam (quoque), not only... but also:

    non modo agendo, verum etiam cogitando,

    Cic. Cael. 19, 45; id. Verr. 2, 2, 66, § 161:

    non solum naturā et moribus, verum etiam studio et doctrinā,

    id. Lael. 2, 6:

    non ingrato tantum, verum etiam invido et crudeli animo,

    Just. 21, 6, 7:

    servavit ab omni Non solum facto, verum opprobrio quoque turpi,

    Hor. S. 1, 6, 84: non modo... verum ne... quidem, not only not... but not even, Cic. Rep. 3, 30, 42.—
    b.
    In partic.
    (α).
    In a transition, but, yet, still (freq. and class.):

    non edepol nunc, ubi terrarum sim scio, si quis roget... Ilicet, mandata eri perierunt una et Sosia, Verum certum'st confidenter hominem contra adloqui,

    Plaut. Am. 1, 1, 183:

    deinde hoc vobis confirmo, etc.... verum quod ego laboribus, etc.... me persecuturum esse polliceor, etc.,

    Cic. Verr. 1, 17, 51: verum schemata lexeôs duorum sunt generum, Quint. 9, 3, 2:

    verum etiamsi quis summa desperet,

    id. 12, 11, 26:

    verum veniat sane,

    Cic. Verr. 2, 2, 31, § 76 et saep.—Strengthened by enim, vero, and (in class. prose) enimvero, but truly, but indeed:

    verum enim, quando bene promeruit, fiat,

    Ter. Ad. 2, 1, 47: verum vero inter offam atque herbam, ibi vero longum intervallum est, Cato ap. Gell. 13, 17, 1:

    verum hercle vero,

    Plaut. Curc. 3, 5:

    si ullo in loco ejus provinciae frumentum tanti fuit, quanti, etc. Verum enim vero cum, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194; so,

    verum enim vero,

    id. de Or. 3, 14, 54 N. cr.; Sall. C. 20, 10; Liv. 4, 4, 8.—
    (β).
    In breaking off the current of discourse (cf. sed), but however, but:

    exspectabantur Calendae Januariae, fortasse non recte. Verum praeterita omittamus,

    Cic. Phil. 5, 12, 31: verum quidem haec hactenus;

    cetera quotiescumque voletis,

    id. Tusc. 3, 34, 84:

    sed hoc nihil ad me... Verum hoc (ut dixi) nihil ad me. Illud ad me, etc.,

    id. de Or. 2, 32, 139.—
    B.
    vērō, in truth, in fact, certainly, truly, to be sure, surely, assuredly:

    eho, mavis vituperari falso, quam vero extolli?

    Plaut. Most. 1, 3, 21:

    iste eum sese ait, qui non est, esse: et qui vero est negat,

    id. Capt. 3, 4, 35: Tox. Amplectere sis. Lemn. Ego vero, id. Pers. 5, 1, 12; cf. Curt. 6, 3, 5: As. Ego non novi adulescentem vostrum. St. Veron'? As. Serio, Plaut. Truc. 2, 2, 47:

    veron' serio?

    id. Merc. 4, 1, 19:

    itane vero obturbat?

    Ter. And. 5, 4, 23: Ch. Vah, gloriare evenisse ex sententiā? Sy. Non hercle vero, verum dico, id. Heaut. 4, 5, 18:

    quod de domo scribis... ego vero tum denique mihi videbor restitutus, si, etc.,

    Cic. Fam. 14, 2, 3; cf.

    even at the beginning of a letter: ego vero cupio te ad me venire,

    I do really wish, id. ib. 14, 16, 10; so,

    ego vero vellem,

    id. ib. 4, 6, 1:

    cum effusis gaudio lacrimis cupere vero diceret, etc.,

    Liv. 27, 19, 12; Plin. Ep. 9, 20, 1.—

    Esp., in apodosis, tum vero: postea quam ad causam dicendam ventum est, tum vero sine metu omnes erant, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 29, § 70; Sall. J. 94, 3; Stat. Th. 1, 412; cf.

    tum, III. B. 1.—Ironically: sane quia vero hae mihi patent semper fores,

    Ter. Eun. 1, 2, 9:

    multum vero haec eis jura profuerunt,

    Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

    turpem vero actionem, etc.,

    id. Phil. 13, 11, 25:

    egregiam vero laudem refertis,

    Verg. A. 4, 93.—With immo:

    immo vero indignum facinus faxo ex me audies,

    Ter. And. 5, 2, 13. —
    b.
    In corroborative replies, yes, certainly, by all means, assuredly, etc. (class.; while verum in this sense is only ante-class.): De. An quid est etiam amplius? He. Vero amplius, Ter. Ad. 3, 4, 23; id. Eun. 3, 1, 12: M. Fuisti saepe, credo, in scholis philosophorum. A. Vero, ac libenter quidem, Cic. Tusc. 2, 11, 26:

    sed tu orationes nobis veteres explicabis? Vero, inquam, Brute,

    id. Brut. 87, 300:

    tu vero, inquam, Tite,

    id. ib. 85, 292:

    nos vero, inquit ille,

    id. Fin. 4, 28, 80: M. Cadere, opinor, in sapientem aegritudinem tibi dixisti videri. A. Et vero ita existimo, id. Tusc. 3, 6, 12.—With immo, nay rather: De. Quin tu mi argentum cedo. Ph. Immo vero uxorem tu cedo, Ter. Phorm. 5, 8, 43:

    sed da mihi nunc, satisne probas? Immo vero et haec, etc.,

    Cic. Ac. 1, 3, 10:

    immo vero, inquit, ii vivunt, qui, etc.,

    id. Rep. 6, 14, 14: S. Quid domi? pluresne praesunt negotiis tuis? L. Immo vero unus, inquit, id. ib. 1, 39, 61.—And, to strengthen negative answers, joined with minime: S. Quid? totam domum num quis alter, praeter te, regit? L. Minime vero, Cic. Rep. 1, 39, 61; 3, 32, 44; id. Ac. 1, 1, 2; id. Off. 3, 6, 29 al.—
    c.
    In urgent or encouraging expostulation, but, though, however, etc.: Ni. Cape hoc tibi aurum, Chrysale, i, fer filio. Ch. Non equidem accipiam. Ni. Cape vero:

    odiose facis,

    take it though, Plaut. Bacch. 4, 9, 139:

    respice vero,

    id. Ep. 1, 1, 3:

    ostende vero,

    id. ib. 5, 2, 58:

    minue vero iram,

    Ter. Phorm. 2, 3, 88.—
    d.
    To indicate a climax, even, indeed:

    neque solum in tantis rebus, sed etiam in mediocribus vel studiis vel officiis, vel vero etiam negotiis contemnendum,

    Cic. Rep. 1, 3, 4:

    quod cum tam multi homines audissent, statim ad me defertur: immo vero, ut quisque me viderat, narrabat,

    id. Verr. 1, 7, 19:

    nec vero jam meo nomine abstinent,

    id. Rep. 1, 3, 6:

    neque vero id satis habuit,

    Nep. Epam. 4, 5.—
    2.
    Transf., as a strongly corroborative adversative particle, but in fact, but indeed, however (always placed after a word):

    ne T. quidem Postumius contemnendus in dicendo: de re publicā vero non minus vehemens orator, quam bellator fuit,

    Cic. Brut. 77, 269:

    non vero tam isti (sc. mortui sunt) quam tu ipse, nugator,

    id. Sen. 9, 27:

    dixisti non auxilium mihi, sed me auxilio defuisse. Ego vero fateor hercule, quod viderim mihi auxilium non deesse, idcirco me illi auxilio pepercisse,

    id. Planc. 35, 86; id. Rep. 1, 7, 12:

    ubi per exploratores Caesar certior factus est, tres jam copiarum partes Helvetios id flumen transduxisse, quartam vero partem citra flumen Ararim reliquam esse,

    Caes. B. G. 1, 12.—In transitions:

    age vero ceteris in rebus quali sit temperantiā, considerate,

    Cic. Imp. Pomp. 14, 40:

    nec vero tibi de versibus respondebo,

    id. Phil. 2, 8, 20.—
    C.
    vērē, according to truth, truly, really, in fact; properly, rightly, aright:

    hoc quom fit, ibi non vere vivitur,

    Ter. Heaut. 1, 1, 102 Fleck.:

    honestum, quod proprie vereque dicitur, id in sapientibus est solis,

    Cic. Off. 3, 3, 13:

    quis putare vere potest, etc.,

    id. Rep. 1, 17, 28:

    vere ducere,

    id. ib. 1, 38, 60:

    verene hoc memoriae proditum est? etc.,

    id. ib. 2, 15, 28:

    immo, si vere volumus dicere, jam incohavit bellum,

    Liv. 41, 23, 13:

    omnia vere vates locuta est,

    Verg. A. 6, 188:

    vere an dolo,

    Spart. Sev. 5.— Comp.:

    libentius quam verius,

    Cic. Mil. 29, 78:

    Ligures latrones verius quam justi hostes,

    Liv. 40, 27, 10.— Sup.:

    verissime loquor,

    Cic. Att. 5, 21, 7:

    verissime dicere,

    id. Rep. 2, 4, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > verus

  • 128 viventes

    vīvo, vixi, victum, 3 ( pluperf. subj. syncop. vixet, Verg. A. 11, 118), v. n. [Sanscr. giv-, givami, live; Gr. bios, life; Goth. quius, living; Germ. quicken; Engl. quick], to live, be alive, have life (syn. spiro).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: Ca. Eho, tua uxor quid agit? Me. Immortalis est. Vivit victuraque est, Plaut. Trin. 1, 2, 18:

    valet atque vivit (gnatus),

    Ter. Heaut. 3, 1, 21:

    nemo'st hominum qui vivat minus,

    id. Eun. 4, 6, 19; id. Ad. 3, 2, 34:

    vivere ac spirare,

    Cic. Sest. 50, 108:

    is demum mihi vivere atque frui animā videtur, qui, etc.,

    Sall. C. 2, 9.—With acc. of time:

    et pueri annos octingentos vivont... Quin mille annorum perpetuo vivont ab saeclo ad saeclum,

    Plaut. Mil. 4, 2, 85;

    4, 2, 87: Nemo est tam senex, qui se annum non putat posse vivere,

    Cic. Sen. 7, 24:

    vixi Annos bis centum,

    Ov. M. 12, 187:

    Aufidius vixit ad summam senectutem,

    Cic. Brut. 48, 179:

    ad centesimum annum,

    id. Sen. 6, 19:

    ad vesperum,

    id. ib. 19, 67:

    triginta annis,

    id. Off. 3, 2, 8:

    negat Epicurus, jucunde posse vivi, nisi cum virtute vivatur,

    live pleasantly unless we live virtuously, id. Tusc. 3, 20, 49.— Subst.: vīventes, ium, the living (opp. mortui), Lact. 5, 19, 25; 5, 3, 25.—With a homogeneous object:

    modice et modeste melius est vitam vivere,

    Plaut. Pers. 3, 1, 18; cf. Ter. Ad. 5, 4, 5; Cic. Verr. 2, 2, 47, § 118; id. Clu. 61, 170:

    tamne tibi diu videor vitam vivere?

    Plaut. Mil. 3, 1, 34:

    Bacchanalia vivunt,

    Juv. 2, 3.— Pass.:

    nunc tertia vivitur aetas,

    Ov. M. 12, 187.— Transf., of things:

    et vivere vitem et mori dicimus,

    Cic. Fin. 5, 14, 39; cf. id. Tusc. 1, 24, 56:

    saepes,

    Varr. R. R. 1, 14, 2:

    oleae,

    Plin. 16, 44, 90, § 241:

    cinis,

    Ov. R. Am. 732:

    ignes,

    id. F. 3, 427:

    picturatum opus,

    lives, Claud. IV. Cons. Hon. 589.—
    B.
    In partic.
    1.
    To survive, be still alive (mostly in secondary tenses):

    quas inimicitias si tam cavere potuisset, quam metuere solebat, viveret,

    would be still alive, Cic. Rosc. Am. 6, 17:

    is jam pridem mortuus est: si viveret, verba ejus audiretis,

    id. ib. 14, 42:

    Mustius dixisset, si viveret,

    id. Verr. 2, 1, 53, § 139:

    si viveret Hortensius cetera fortasse desideraret,

    id. Brut. 2, 6:

    si viveret, mihi cum illo nulla contentio jam maneret,

    id. Att. 14, 13, B, 4; id. Fam. 12, 1, 1:

    dixisti paulum tibi esse etiam nunc morae, quod ego viverem,

    id. Cat. 1, 4, 9; cf. id. Red. Quir. 4, 10:

    utinam L. Caesar valeret, Serv. Sulpicius viveret,

    id. Phil. 8, 7, 22:

    constitueram, neminem includere in dialogos eorum, qui viverent,

    id. Att. 13, 19, 3:

    divinat enim, quae futura fuerint, si Philippus vixisset,

    Liv. 41, 24, 4; cf.:

    quid Philippus, si vixisset, facturus fuerit,

    id. 41, 24, 5:

    qui censor fuisset, vetustissimusque ex iis, qui viverent, censoriis esset,

    id. 23, 22, 10; cf.:

    hic tamen vivit. Vivit? Immo vero etiam in senatum venit,

    Cic. Cat. 1, 1, 2: vivis;

    et vivis non ad deponendam sed ad confirmandam audaciam,

    id. ib. 1, 2, 4.—
    2.
    Euphemistically, vixit, he is done with life, he is dead:

    vixisse nimio satiu'st jam quam vivere,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 43; cf. id. Most. 4, 3, 10.—
    3.
    Ita vivam, as true as I live, as a formula of asseveration:

    nam, ita vivam, putavi,

    Cic. Fam. 2, 13, 3; 2, 16, 20; id. Att. 5, 15, 2; Sen. Ep. 82, 11 al.—
    4.
    Ne vivam si, may I not live if, may I die if; as a form of asseveration:

    quid poteris, inquies, pro iis dicere? Ne vivam, si scio,

    Cic. Att. 4, 16, 8; id. Fam. 7, 23 fin.
    5.
    Si vivo, if I live, a formula of menacing:

    erit ubi te ulciscar, si vivo,

    Plaut. Ps. 5, 2, 26; id. Cas. 1, 1, 27; Ter. And. 5, 2, 25; id. Eun. 5, 5, 20.—
    6.
    In the phrases,
    a.
    Alicui vivere, to live for a person:

    haec qui misit, non sibi soli postulat Te vivere et suā causā excludi ceteros,

    Ter. Eun. 3, 2, 28; cf.:

    si tibi soli viveres,

    Cic. Marcell. 8, 25; cf.: secum vivere, II. B. infra.—
    b.
    In diem vivere, from hand to mouth, for the present hour, Cic. de Or. 2, 40, 169; id. Tusc. 5, 11, 33; id. Phil. 2, 34, 86; cf.:

    hi, qui in horam viverent,

    id. ib. 5, 9, 25.—
    c.
    De lucro vivere, a life that is clear gain, i. e. at the mercy of another, Cic. Fam. 9, 17, 1.—
    C.
    Pregn.
    1.
    To live well, live at ease, enjoy life:

    quod me cohortaris ad ambitionem et ad laborem, faciam quidem: sed quando vivemus?

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 12: vivite lurcones, comedones, vivite ventres, Lucil. ap. Non. p. 11, 8; Varr. ib. p. 156, 13; Cat. 5, 1; Hor. C. 3, 29, 43; id. Ep. 1, 6, 66.—Hence, in bidding farewell:

    vive valeque,

    Hor. S. 2, 5, 110; id. Ep. 1, 6, 67 al.; cf.:

    vivite, silvae,

    fare ye well, Verg. E. 8, 58.—
    2.
    Like our to live, for to last, endure, remain, be remembered (mostly poet.):

    vivet extento Proculeius aevo... Illum aget Fama superstes,

    Hor. C. 2, 2, 5:

    per omnia saecula famā vivam,

    Ov. M. 15, 879: mea semper gloria vivet, Cic. poët. ap. Gell. 15, 6, 3:

    tacitum vivit sub pectore vulnus,

    Verg. A. 4, 67:

    spirat adhuc amor Vivuntque commissi calores Aeoliae fidibus puellae,

    Hor. C. 4, 9, 11; cf. id. ib. 1, 32, 3:

    carmina,

    id. Ep. 1, 19, 2:

    scripta,

    Ov. Tr. 1, 7, 25:

    das nostro nomen victurum amori,

    id. Am. 3, 1, 65:

    odia,

    Stat. Th. 12, 441: mihi quidem Scipio, quamquam est subito ereptus, vivit tamen [p. 2002] semperque vivet, Cic. Lael. 27, 102:

    vivit vivetque semper, atque etiam latius in memoriā hominum et sermone versabitur, postquam ab oculis recessit,

    Plin. Ep. 2, 1, 11; Sen. Ben. 3, 5, 2.—
    II.
    Transf.
    A.
    To live on any thing or in any manner, i. e. to support life; to sustain or maintain one's self:

    stirpibus palmarum vivere,

    Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131:

    piscibus atque ovis avium vivere,

    Caes. B. G. 4, 10 fin.:

    lacte atque pecore,

    id. ib. 4, 1;

    5, 14: cortice ex arboribus,

    id. B. C. 3, 49:

    coriis herbisque et radicibus vivere,

    Liv. 23, 30, 3:

    herbis Vivis et urticā,

    Hor. Ep. 1, 12, 8:

    siliquis et pane secundo,

    id. ib. 2, 1, 123:

    parvo,

    id. S. 2, 2, 1:

    rapto,

    Verg. A. 7, 749:

    de vestro,

    Plaut. Truc. 5, 61:

    misere,

    id. Aul. 2, 4, 36:

    parcius,

    Hor. S. 1, 3, 49:

    suaviter,

    id. Ep. 1, 8, 4:

    bene,

    id. ib. 1, 6, 56;

    1, 11, 29: rapto,

    Liv. 7, 25, 13; 27, 12, 5:

    verbum vivere quidam putant ad cibum pertinere,

    Dig. 50, 16, 234.— Impers. pass.:

    vivitur ex rapto,

    Ov. M. 1, 144. — Trop.:

    (sunt) in eo studia illa nostra, quibus antea delectabamur, nunc etiam vivimus,

    Cic. Fam. 13, 28, a, 2.—
    B.
    To live, i. e. to pass one's life, to reside, dwell, be in any place or manner (cf.:

    vitam dego): Rhodi,

    Cic. Fam. 4, 7, 4:

    extra urbem,

    id. Brut. 74, 258:

    Cypri,

    Nep. Chabr. 3, 4:

    in litteris vivere,

    Cic. Fam. 9, 26, 1; id. Sen. 11, 38:

    in maximā celebritate atque in oculis civium,

    id. Off. 3, 1, 3:

    in paupertate,

    id. Part. Or. 18, 63:

    in humilitate,

    Lact. 7, 9, 17: cum timore, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 3:

    unis moribus et numquam mutatis legibus,

    Cic. Fl. 26, 63:

    e naturā,

    id. Fin. 3, 20, 68:

    convenienter naturae,

    id. ib. 3, 7, 26; id. Off. 3, 3, 13:

    valde familiariter cum aliquo,

    id. Att. 6, 6, 2; cf.:

    Hirtius vivit habitatque cum Balbo,

    id. ib. 14, 20, 4:

    cum Pansā vixi in Pompeiano,

    id. ib.:

    ecquis me vivit hodie fortunatior?

    Ter. Eun. 5, 8, 1:

    ego vivo miserrimus,

    Cic. Att. 3, 5:

    viveret in terris te si quis avarior uno,

    Hor. Ep. 2, 2, 157:

    illā sorte Contentus vivat,

    id. S. 1, 1, 3.—Prov.:

    secum vivere,

    to live for one's self, care only for one's self, Cic. Sen. 14, 49.— Impers. pass.:

    quoniam vivitur non cum perfectis hominibus, sed, etc.,

    Cic. Off. 1, 15, 46.

    Lewis & Short latin dictionary > viventes

См. также в других словарях:

  • eho — ȅho m <G ȅha, N mn ȅha, G ȇhā> DEFINICIJA 1. (Eho) ž mit. brbljava nimfa koju je Hera kaznila tako da je mogla samo ponavljati riječi koje je izrekao netko drugi; zaljubila se u Narcisa, ali kako mu nije mogla izraziti ljubav, u očaju se… …   Hrvatski jezični portal

  • EHO — may refer to: * Environmental health officer, a health profession * Shelby Municipal Airport, an airport which has EHO * Extra Heavy Oil, a very heavy crude oil …   Wikipedia

  • eho — ÉHO s. v. ecou, răsunet. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime  EHÓ s.n. v. ecou. Trimis de LauraGellner, 13.09.2007. Sursa: DN …   Dicționar Român

  • eho- — DEFINICIJA kao prvi dio riječi označava da se drugi dio odnosi na odbijanje valova zvuka [ehofrazija] ETIMOLOGIJA v. eho …   Hrvatski jezični portal

  • EHO — UK US noun [C] ► ENVIRONMENT ABBREVIATION for ENVIRONMENTAL HEALTH OFFICER(Cf. ↑environmental health officer) …   Financial and business terms

  • Eho Sta Matia Ourano — Infobox Album | Name = Eho Sta Matia Ourano Type = Album Artist = Katy Garbi Released = April, 2005 Recorded = Genre = Pop, Modern Laika, Dance Length = 47:37 Label = Sony BMG/Columbia Producer = Christos Dantis Reviews = Last album = Emmones… …   Wikipedia

  • Eho Mia Agkalia — Infobox Album | Name = Eho Mia Agkalia Type = Album Artist = Natasa Theodoridou Released = December 24, 2006 Recorded = Genre = Pop, Modern Laika Length = 47:26 Label = Sony BMG/Columbia Producer = Giorgou Moukidi Reviews = Last album = Os Ekei… …   Wikipedia

  • EHO — E H O (Business) *** Environmental Health Officer (Governmental » Police) * Equal Housing Opportunity (Governmental » US Government) * Estimated hourly output (Academic & Science » Electronics) …   Abbreviations dictionary

  • EHO — environmental health officer; extrahepatic obstruction * * * see Environmental Health Officer …   Medical dictionary

  • EHO — abbr. Environmental Health Officer …   Dictionary of abbreviations

  • EHO — Environmental Health Officer …   The new mediacal dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»