-
1 discutio
dis-cutio, cussī, cussum, ere (dis u. quatio), auseinander schlagen, I) im engern Sinne, zerschlagen, zerspalten, zersplittern, zerschmettern, zertrümmern, discutere ac dissolvere quaeque, Lucr.: corticem, Ov.: delubra fulmine, Lucr. (u. so tota columna ad imum fulmine discussa est, Liv.): tribus arietibus aliquantum muri, Liv.: rostrum (navis), Auct. b. Alex.: latericium (v. Geschossen), Caes.: tempora claro ictu (v. Hammer), Ov.: ossa saxo, Ov.: ossa discussi oris (Schädels), Ov. – II) im weitern Sinne, auseinander treiben, 1) eig., a) leb. Wesen: α) eine Versammlung auseinander treiben, -jagen, sprengen, Boeoticum concilium, Liv. 42, 44, 6: illos coetus, Liv. 2, 28, 4: nefarios coetus, Liv. 39, 16, 10: gladiis et caede comitia, Vell. 2, 12, 6. – β) als milit. t. t., den Feind zerstreuen, zersprengen, Cato discutit Etruscos, Gabinius Marsos, Flor. 3, 18, 13: hostiles turmae gravi sunt repulsā discussae, kräftig zurückgeschlagen und zersprengt, Amm. 25, 1, 3. – b) Lebl.: α) übh. auseinander teilen, zerteilen, los- od. zersprengen, sprengen, zerreißen, vertreiben, fortiter claustra, Petron.: fluctus (v. Po), Mela: e se favillam (v. Feuer), nach allen Seiten von sich stoßen, Plin.: nivem, nach beiden Seiten fortschaffen, Caes.: (aber nix discussa, der geschmolzene Schnee, Curt.): nubem, Ov. (u. bildl. fallaciarum nube discussā, Amm.): umbras (v. der Sonne), Verg. (u. bildl. discussae umbrae, Verg.): nebulam (v. der Sonne), Plin.: tenebras (vom Blitz), Ov. (u. bildl. animi tenebras, Lucr.): caliginem (v. der Sonne usw.), Liv. u. Curt. (u. bildl. discussa est caligo, Cic.): u. im Bilde, discutienda sunt ea, quae obscurant, Cic. de or. 3, 215. – β) einen phys. Körper- od. Gemüts- od. Geisteszustand abschütteln, verscheuchen, vertreiben, heben, somnum, Amm.: purā somnum sibi lymphā, Prop.: crapulam cum somno, Apul.: soporem, animi corporisque soporem, Curt.: ebrietatem, Petron. u. Curt.: unctione sudorem, Sen. rhet.: mentis error discutitur, si etc., Col.: omnis tristitia feriarum hilaritate discutitur, Sen. contr. 1. pr. 15: eā voce cunctatione bonorum civium discussā, Val. Max. 3, 2, 17. – bes. als mediz. t. t., zerteilen, vertreiben, beseitigen, heben, v. Arzte, ea, quae in corporis parte aliqua coierunt, Cels.: morbum, febrem, Cels.: febrem somno et sudore, Cels.: alqd medicamentis, Cels. – von Heilmitteln, reliquias morbi, Cels.: recentia phymata, Cels.: crapulam, ebrietatem, Plin.: strumas omnemque duritiem, Scrib. Larg. – 2) übtr.: a) machen, daß sich etw. zerschlägt, etw. scheitern machen, hintertreiben, vereiteln, unterdrücken, verscheuchen, beseitigen, heben, dah. Passiv discuti auch = sich zerschlagen, scheitern, eam rem, Liv. (u. so res consensu patrum discussa est, zerschlug sich, Liv.): caedem, Cic.: eorum captiones, widerlegen, Cic.: u. so crimen, Quint.: periculum (v. der Kühnheit), Liv.: omnem cunctationem eius, Cic.: condiciones pacis, Vell.: eorum advocationem manibus, ferro, lapidibus, Cic.: collegae conatibus obviam eundo proditionis consilia, Iustin. – b) eine Sache diskutieren = untersuchen, erörtern, besprechend erwägen, suscipere causam discutiendam, Augustin. serm. 395, 6: ipsius somnii verba, Macr. somn. Scip. 1, 5, 1: rationem, Chalcid. Tim. 49: parabolarum quidem iam discussa quaestio est, Tert. pudic. 11 in.
-
2 discutio
dis-cutio, cussī, cussum, ere (dis u. quatio), auseinander schlagen, I) im engern Sinne, zerschlagen, zerspalten, zersplittern, zerschmettern, zertrümmern, discutere ac dissolvere quaeque, Lucr.: corticem, Ov.: delubra fulmine, Lucr. (u. so tota columna ad imum fulmine discussa est, Liv.): tribus arietibus aliquantum muri, Liv.: rostrum (navis), Auct. b. Alex.: latericium (v. Geschossen), Caes.: tempora claro ictu (v. Hammer), Ov.: ossa saxo, Ov.: ossa discussi oris (Schädels), Ov. – II) im weitern Sinne, auseinander treiben, 1) eig., a) leb. Wesen: α) eine Versammlung auseinander treiben, -jagen, sprengen, Boeoticum concilium, Liv. 42, 44, 6: illos coetus, Liv. 2, 28, 4: nefarios coetus, Liv. 39, 16, 10: gladiis et caede comitia, Vell. 2, 12, 6. – β) als milit. t. t., den Feind zerstreuen, zersprengen, Cato discutit Etruscos, Gabinius Marsos, Flor. 3, 18, 13: hostiles turmae gravi sunt repulsā discussae, kräftig zurückgeschlagen und zersprengt, Amm. 25, 1, 3. – b) Lebl.: α) übh. auseinander teilen, zerteilen, los- od. zersprengen, sprengen, zerreißen, vertreiben, fortiter claustra, Petron.: fluctus (v. Po), Mela: e se favillam (v. Feuer), nach allen Seiten von sich stoßen, Plin.: nivem, nach beiden Seiten fortschaffen, Caes.: (aber nix discussa, der geschmolzene Schnee, Curt.): nubem, Ov. (u. bildl. fallaciarum nube discussā,————Amm.): umbras (v. der Sonne), Verg. (u. bildl. discussae umbrae, Verg.): nebulam (v. der Sonne), Plin.: tenebras (vom Blitz), Ov. (u. bildl. animi tenebras, Lucr.): caliginem (v. der Sonne usw.), Liv. u. Curt. (u. bildl. discussa est caligo, Cic.): u. im Bilde, discutienda sunt ea, quae obscurant, Cic. de or. 3, 215. – β) einen phys. Körper- od. Gemüts- od. Geisteszustand abschütteln, verscheuchen, vertreiben, heben, somnum, Amm.: purā somnum sibi lymphā, Prop.: crapulam cum somno, Apul.: soporem, animi corporisque soporem, Curt.: ebrietatem, Petron. u. Curt.: unctione sudorem, Sen. rhet.: mentis error discutitur, si etc., Col.: omnis tristitia feriarum hilaritate discutitur, Sen. contr. 1. pr. 15: eā voce cunctatione bonorum civium discussā, Val. Max. 3, 2, 17. – bes. als mediz. t. t., zerteilen, vertreiben, beseitigen, heben, v. Arzte, ea, quae in corporis parte aliqua coierunt, Cels.: morbum, febrem, Cels.: febrem somno et sudore, Cels.: alqd medicamentis, Cels. – von Heilmitteln, reliquias morbi, Cels.: recentia phymata, Cels.: crapulam, ebrietatem, Plin.: strumas omnemque duritiem, Scrib. Larg. – 2) übtr.: a) machen, daß sich etw. zerschlägt, etw. scheitern machen, hintertreiben, vereiteln, unterdrücken, verscheuchen, beseitigen, heben, dah. Passiv discuti auch = sich zerschlagen, scheitern, eam rem, Liv. (u. so res consensu patrum discussa est, zerschlug sich, Liv.):————caedem, Cic.: eorum captiones, widerlegen, Cic.: u. so crimen, Quint.: periculum (v. der Kühnheit), Liv.: omnem cunctationem eius, Cic.: condiciones pacis, Vell.: eorum advocationem manibus, ferro, lapidibus, Cic.: collegae conatibus obviam eundo proditionis consilia, Iustin. – b) eine Sache diskutieren = untersuchen, erörtern, besprechend erwägen, suscipere causam discutiendam, Augustin. serm. 395, 6: ipsius somnii verba, Macr. somn. Scip. 1, 5, 1: rationem, Chalcid. Tim. 49: parabolarum quidem iam discussa quaestio est, Tert. pudic. 11 in.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > discutio
-
3 discutio
dis-cutio, cussī, cussum, ere [ quatio ]1) разбивать, раздроблять, громить, разрушать ( arietibus murum L); размозжить ( ossa saxo O)2)а) разгонять, рассеивать (hostiles turmas Amm; caliginem L, QC; tenebras Lcn, O; nubem O; somnum Prp etc.)б) уничтожать, устранять (morbum CC; disceptationem, periculum L); подавлять ( seditionem VP)risum d. Pt — дать знак, чтобы перестали смеяться3) расстраивать, опровергать ( captiones alicujus C)4) поздн. исследовать, обсуждать (somnii verba Macr; quaestionem Tert) -
4 discutio
dis-cŭtĭo, cussi, cussum, 3, v. a. [quatio], to strike asunder, dash to pieces, shatter, etc.I.In gen.: dentes, Lucil. ap. Non. 455, 18:II.deum delubra,
Lucr. 6, 418; cf.:columna rostrata tota ad imum fulmine discussa est,
Liv. 42, 20:ne saxa ex catapultis lateritium discuterent,
Caes. B. C. 2, 9, 3; cf.:aliquantum muri tribus arietibus,
Liv. 21, 12: rostro (navis) discusso, shattered, Auct. B. Alex. 46, 2; cf.:tempora cava ictu,
Ov. M. 2, 625:ora saxo,
id. ib. 4, 519:percussam aquam,
Plin. 28, 8, 29, § 118:nubes,
Ov. M. 15, 70:discussae jubae capiti,
Verg. A. 9, 810 et saep.—In partic.A.In medic. lang., to scatter, disperse ( = digerere), Cels. 2, 17; 3, 15; Scrib. Comp. 43; Plin. 30, 15, 47, § 135 et saep. —B.Pregn., to break up, scatter, disperse, dissipate.1.Lit. (rarely):2.illos coetus,
Liv. 2, 28; cf.:Boeoticum consilium,
id. 42, 44:sole orto est discussa (caligo),
id. 29, 27:caligo,
Cic. Phil. 12, 2, 5; cf.umbras (sol),
Verg. G. 3, 357; id. A. 12, 669:discussa nox,
Luc. 5, 700.—Rarely with pers. objects:Cato discutit Etruscos, Gabinius Marsos, etc.,
routs, subdues, Flor. 3, 18, 13; cf.:hostiles turmae discussae,
Amm. 25, 1.—Far more freq. and class.,Trop.:► For the meaning to investigate, discuss (lit.terrorem animi tenebrasque,
to disperse, dispel, Lucr. 1, 148; 2, 61 al.; cf. Cic. de Or. 3, 57:quod rem totam discusseram,
had frustrated, brought to naught, id. Q. Fr. 2, 12;so freq.: rem,
Liv. 34, 56; 39, 10; Suet. Dom. 2 al.:discutere et comprimere periculum consilio,
Cic. Mur. 39, 84; so,periculum,
Liv. 2, 52; Front. Strat. 2, 11, 4:captiones (shortly before: dissolvere interrogationes),
Cic. Ac. 2, 15, 46: omnem ejus cunctationem, Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 2:disceptationem,
Liv. 38, 13:crimen alicujus,
Quint. 4, 2, 18:famam,
Tac. H. 2, 9:fidem,
Luc. 1, 119:consilia hostium,
Front. Strat. 4, 7, 31:seditionem,
id. ib. 1, 9, 2; Vell. 2, 81:bellum (with sepelire),
id. 2, 75:nefas,
Flor. 3, 18, 9 et saep. —Hence, * discussē, adv., only comp., minutely, accurately:explorare discussius,
Mart. Cap. 9, § 891., to separate mentally, distinguish, as in disputare, discernere, etc.), which prevails in the post-class. derivatives: discussio, discussor, and discusse; as also in the Romance: discutere, discussare, discussione; discuter, discussion, etc., there appear to be no examples in the literary language.
См. также в других словарях:
List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… … Wikipedia