-
1 detrimentum
dētrīmentum, ī, n. (detero), I) das Abreiben, limae tenuantis, Apul. met. 6, 6: sumit (vomer) per detrimenta fulgorem, Isid. 20, 14, 1. – meton., detrimenta ergastuli, Krüppel aus dem Arbeitshause, Curt. 5, 5 (18), 13. – II) übtr.: 1) die Verminderung, Abnahme, sine auctu et detrimento summi boni, Sen. de vit. beat. 4, 3. – gew. Plur., detrimenta et accessus fretorum atque aestuum, Apul. de mund. 19: corporum augmenta detrimentaque, Ps. Apul. Ascl. 3 (vgl. met. 11, 1): lunaria incrementa atque detrimenta, Augustin. de civ. dei 5, 6. p. 198, 30 D.2: inde iam hominem in detrimenta vergere gravioris ac senilis aetatis, ibid. 22, 15 extr. – 2) prägn., wie unser Abbruch = Verlust, Einbuße, Schaden, Opfer, a) übh. (Ggstz. emolumentum, adiumentum, ornamentum et praesidium), d. cutis, Tert.: Africani exercitus, Caes.: cum aliquo detrimento militum, Caes.: iacturae ac detrimenta rei familiaris, Auct. b. Alex.: d. capere od. accipere od. facere (alle = erleiden), Cic.: detrimentum existimationis facere, Nep.: capere aliquid detrimenti in alqa re, Col.: magnum detrimentum afferre, Caes.: mediocre detrimentum iumentorum ac servorum afferre (herbeiführen), Hirt. b. G.: diuturni laboris detrimentum sollertiā et virtute militum reconciliatur, Caes.: alci ornamento et praesidio, non detrimento esse, Caes. – b) als publiz. t. t., videant (provideant) consules od. videat (consul), ne quid res publica detrimenti capiat od. accipiat, Cic. Mil. 26; Phil. 5, 12, 34. Caes. b. c. 1, 5, 3. Sall. Cat. 29, 2. Liv. 3, 4, 9. Tac. ann. 4, 19: so auch ut curaremus, ne quid res publica detrimenti caperet, Cic. ep. 16, 11, 2. – c) als milit. t. t., der Verlust im Kriege, der Unfall, die Niederlage, Schlappe, detrimenta belli, Hirt. b. G.: magnum (maius) d. afferre, Cic.: magna detrimenta inferre, Caes., inferre Romanis, Hirt. b. G.: d. capere, Cic.: d. accipere, Caes.: acceptum d. sarcire, Caes.: sine ullo detrimento exercitus od. commissi exercitus, Nep. u. Vell. – d) der Verlust an Geld u. Gut, explent detrimenta (das [durch Einziehung] verlorene Vermögen) muneribus, Iustin. 5, 4, 16: aestimando cuiusque detrimento (Brandschadens) quattuor progeneri Caesaris delecti, Tac. ann. 6, 45: ex magnis detrimentis (Spielverlusten) praeter spem paulatim retractus est, Aug. bei Suet. Aug. 71, 3.
-
2 detrimentum
dētrīmentum, ī, n. (detero), I) das Abreiben, limae tenuantis, Apul. met. 6, 6: sumit (vomer) per detrimenta fulgorem, Isid. 20, 14, 1. – meton., detrimenta ergastuli, Krüppel aus dem Arbeitshause, Curt. 5, 5 (18), 13. – II) übtr.: 1) die Verminderung, Abnahme, sine auctu et detrimento summi boni, Sen. de vit. beat. 4, 3. – gew. Plur., detrimenta et accessus fretorum atque aestuum, Apul. de mund. 19: corporum augmenta detrimentaque, Ps. Apul. Ascl. 3 (vgl. met. 11, 1): lunaria incrementa atque detrimenta, Augustin. de civ. dei 5, 6. p. 198, 30 D.2: inde iam hominem in detrimenta vergere gravioris ac senilis aetatis, ibid. 22, 15 extr. – 2) prägn., wie unser Abbruch = Verlust, Einbuße, Schaden, Opfer, a) übh. (Ggstz. emolumentum, adiumentum, ornamentum et praesidium), d. cutis, Tert.: Africani exercitus, Caes.: cum aliquo detrimento militum, Caes.: iacturae ac detrimenta rei familiaris, Auct. b. Alex.: d. capere od. accipere od. facere (alle = erleiden), Cic.: detrimentum existimationis facere, Nep.: capere aliquid detrimenti in alqa re, Col.: magnum detrimentum afferre, Caes.: mediocre detrimentum iumentorum ac servorum afferre (herbeiführen), Hirt. b. G.: diuturni laboris detrimentum sollertiā et virtute militum reconciliatur, Caes.: alci ornamento et praesidio, non detrimento esse, Caes. – b) als publiz. t. t., videant (provideant) consules od.————videat (consul), ne quid res publica detrimenti capiat od. accipiat, Cic. Mil. 26; Phil. 5, 12, 34. Caes. b. c. 1, 5, 3. Sall. Cat. 29, 2. Liv. 3, 4, 9. Tac. ann. 4, 19: so auch ut curaremus, ne quid res publica detrimenti caperet, Cic. ep. 16, 11, 2. – c) als milit. t. t., der Verlust im Kriege, der Unfall, die Niederlage, Schlappe, detrimenta belli, Hirt. b. G.: magnum (maius) d. afferre, Cic.: magna detrimenta inferre, Caes., inferre Romanis, Hirt. b. G.: d. capere, Cic.: d. accipere, Caes.: acceptum d. sarcire, Caes.: sine ullo detrimento exercitus od. commissi exercitus, Nep. u. Vell. – d) der Verlust an Geld u. Gut, explent detrimenta (das [durch Einziehung] verlorene Vermögen) muneribus, Iustin. 5, 4, 16: aestimando cuiusque detrimento (Brandschadens) quattuor progeneri Caesaris delecti, Tac. ann. 6, 45: ex magnis detrimentis (Spielverlusten) praeter spem paulatim retractus est, Aug. bei Suet. Aug. 71, 3.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > detrimentum
-
3 detrimentum
dētrīmentum, ī n. [ detero ]1) убыль от трения, шлифовки (limae tenuantis d. Ap)2) убыль, ущерб, убыток, потеря ( detrimenta muneribus explere Just); уронcapere (accipere, facere) d. C etc. — понести убыток, потерпеть ущербd. afferre и inferre Cs, importare C — причинить убытокdetrimento esse Cs — быть во вред, вредить4) уменьшение (sine auctu et detrimento Sen; lunaria incrementa atque detrimenta Aug)5) несчастье, поражениеaccipere d. Cs — потерпеть поражение6) pl. жалкие остатки -
4 dētrīmentum
dētrīmentum ī, n [de + 1 TER-], that which is worn away: ergastuli detrimenta (of men), wrecks of the work-house, Cu.— Wear and tear, loss, damage, detriment: exercitūs, Cs.: militum, Cs.: existimationis, N.: de te fieri detrimenti nil potest, T.: detrimenta communia: Detrimenta ridet, losses (of property), H.: adferre, to cause, Cs.: magnis inlatis detrimentis, Cs.: accipere, to suffer: militum, Cs.: res p. detrimentum fecit: in bonum vertere, Cs.: sine magno rei p. detrimento: alia facinora praedae magis quam detrimento fore S.: amicitiam populi R. sibi non detrimento esse, Cs.: quae detrimento nobis esse possint.—Esp., in the formula, by which unlimited power was intrusted to magistrates: dent operam consules, ne quid res p. detrimenti capiat, Cs.: ne quid detrimenti res p. accipiat.— The loss of a battle, defeat, overthrow: tot detrimentis acceptis, Cs.: parvulum, Cs.* * *diminishment, material reduction; detriment; harm/loss/damage; reverse/defeat; defeat, loss of battle; overthrow -
5 ergastulum
ergastulum, ī, n. (v. εργάζεσθαι, arbeiten), I) das (ländliche) Gefängnis, worin Sklaven, auch zuweilen Schuldner, zur Strafe eingesperrt und zu harter Arbeit angehalten wurden, das Arbeitshaus, Werkhaus, Zuchthaus, ergastuli mancipia, Col.: ergastuli detrimenta, Curt.: ille ex compedibus atque ergastulo, Cic.: alqm in ergastulum dare od. ducere, Liv.: apud alqm in ergastulo esse, Cic.: ergastula refringere, Flor.: ergastula solvere, Caes. – erg. im guten Sinne, die Fabrik, Suet. Aug. 32, 1 (zweimal). – II) meton., die im Arbeitshause eingesperrten Sklaven, Züchtlinge, Sträflinge, Plin. 18, 36. Iuven. 14, 24; ergastula armare, Flor. 4, 8, 1.
-
6 ergastulum
ergastulum, ī, n. (v. εργάζεσθαι, arbeiten), I) das (ländliche) Gefängnis, worin Sklaven, auch zuweilen Schuldner, zur Strafe eingesperrt und zu harter Arbeit angehalten wurden, das Arbeitshaus, Werkhaus, Zuchthaus, ergastuli mancipia, Col.: ergastuli detrimenta, Curt.: ille ex compedibus atque ergastulo, Cic.: alqm in ergastulum dare od. ducere, Liv.: apud alqm in ergastulo esse, Cic.: ergastula refringere, Flor.: ergastula solvere, Caes. – erg. im guten Sinne, die Fabrik, Suet. Aug. 32, 1 (zweimal). – II) meton., die im Arbeitshause eingesperrten Sklaven, Züchtlinge, Sträflinge, Plin. 18, 36. Iuven. 14, 24; ergastula armare, Flor. 4, 8, 1.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ergastulum
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский