-
1 tragen
tragen, I) im allg., in der Höhe erhalten und fortbewegen: a) mit Akk.: sustinere (in der Höhe erhalten durch seine Kraft = tragen im Zustand der Ruhe). – ferre (tragen, als Bürde u. Last). – baiulare (auf dem Nacken tragen, als Pack- oder Lastträger, auch Menschen, Huckepack tragen). – portare (fortschaffen, transportieren, sich mitetwas tragen, schleppen). – gerere (mit sich führen, z.B. spolia hostis suspensa ferculo). – gestare (bei oder mit sich tragen, herumtragen). – vehere. vectare (fortbewegen, bes. von Tieren u. Sklaven, die eine Person oder Sache auf dem Rücken fortschaffen). – auf den Händen t., manibus ferre in manibus gestare (eig., z.B. puerum); in manibus habere (auch bildl): eine Last auf [2299] dem Kopfe, auf den Schultern t., onus accipere capite, umeris. – in einer Sänfte durch die Stadt getragen werden, lecticā ferri od. portari, gestari od. vehi per urbem. – etwas bei od. mit sich t., alqd secum portare. – man trägt sich mit dem Gerücht, rumor od. fama od. sermo est od. datur: allenthalben, rumor differtur; fama differt; alle m. folg. Akk. u. Infin. – in etwas (ein Buch) t., s. eintragen. – eine Last t. können, oneri ferendo esse od. accommodatum esse (v. Tieren). – der verruchteste Bösewicht, den die Erde trägt, homo omnium quos terra sustinet sceleratissimus. – Schiffe tragen können, navium patientem esse (v. Flüssen). – sich zur Bewegung tragen lassen, gestatione uti: sich in einem Tragstuhl tragen lassen, sellā vehi. – b) elliptisch: die Säulen tragen (eine Last), columnae ad onus ferendum sunt idoneae: das Wasser trägt nicht, aqua ad sustinenda quae immittuntur infirma est: das Eis trägt, glacies durata est et alte conglaciata: jmds. Augen tragen (den Blick) weit, alcis oculi satis prospiciunt: soweit die Augen t., quo longissime oculi conspectum ferunt. – II) insbes.: 1) an od. bei sich tragen. haben, a) als Kleidung etc.: gerere. gestare (im allg., z.B. vestem, anulum). – indutum esse alqāre (mit etwas angetan, bekleidet sein, z.B. veste: u. socci, quibus indutus esset). – amictum esse alqā re (in etwas gehüllt sein, z.B. togā, pallio). – ornatum esse alqā re (mit etwas ausgerüstet, geschmückt sein, z.B. scuto teloque: u. aureo torque). – cinctum od. succinctum esse alqā re (mit etwas umgürtet sein, z.B. gladio). – uti alqā re (sich einer Sache bedienen, z.B. veste purpureā: u. paenulā intra urbem frigoris causā: u. gemmis). – tractare alqd (etwas tragen u. handhaben, z.B. Waffen, arma). – auf dem Kopfe, am Finger t., capite, digito gestare: etw. nicht t. dürfen, carere iure alcis rei (z.B. togae). – sich soundso t., uti veste od. habitu mit einem Adjekt. od. vestiri m. Adv., z.B. sich vornehm t., veste uti splendidā; auch splendide vestiri od. vestitum esse: sich medisch t., veste uti Medicā: sich römisch t., habitu Romano uti. – b) als Erzeugnis hervorgebracht haben u. hervorbringen: ferre (von Bäumen. z.B. fructum). – efferre (vom Acker, Boden, z.B. fruges). – Daher intr. mitausgelassenem α) Früchte: ferre fruges, auch bl. ferre. efferre (bes. v. Acker); z.B. der Acker trägt zehnfach, ager effert od. efficit cum decimo: dieser Same trägt zehnfach, ex eo semine redit cum decimo. β) Einkünfte = eintragen, von Landgütern etc.: reditum referre. – es trägt etwas viel (ein), s. eintragen no. II, 2. – c) als Eigenschaft, innehaben, hegen, s. Namen (haben, führen), Bedenken no. II, Sorge etc. – 2) über sich nehmen etc.: tolerare (z.B. sumptus: u. tributa). – Ist es = dulden, erdulden, s. ertragen no. II. – das Risiko tragen, periculum in se recipere: jmd. einen Teil von etwas tragen lassen, alqm. in partem vocare (z.B. curarum).
-
2 zehn
zehn, decem. – deni, ae, a (je, jeder, jedem zehn, ihrer zehn, auch = zehn auf einmal, bes. bei Substantiven, die bloß im Plur. gebräuchlich sind, z.B. zehn Briefe, denae litterae: jedem einzelnen folgten zehn Waffenträger, singulos [2763] deni armigeri sequebantur), – zehn Affe, decussis: zehn Stück (Asse, Pfund) enthaltend, aus zehn Stück bestehend, denarius (z.B. ein Geldstückvon 10 Affen, nummus denarius; auch bl. denarius: eine Schüssel von 10 Pfund, lanx denaria): eine Anzahlvon 10, decuria (z.B. decuria hominum): dir 10 Vornehmsten der Stadt oder des Stadtrats, decemprimi: im Jahre 10, anno decimo: Numero 10, decimo.
-
3 zehnfach
zehnfach, decemp lex (um 10 Teile größer). – cum maxime (bei weitem am meisten, z.B. cupere). – der Acker trägt z., ager effert od. efficit cum decimo: die Bohne trägt z., faba ex eodem semine cum decimo redit. – das Zehnfache, umschr. durch decies tantum (z.B. decies tantum, quam quantum satum sit [das Z. der Aussaat], ab latum est ab aratoribus: und decies tanto pluris [um das Z. höher], quam quanti est, aestimare).
-
4 fünfzehn
fünfzehn, quindecim; decem quinque. – je (jeder, jedem) f., quini deni; quindeni. – Fünfzehner, die, quindecimviri. – Amt und Würde der F., quindecimviratus: die F. betreffend, quindecimviralis. – fünfzehnfach; z.B. der Acker trägt s., ager effert od. efficit cum quinto decimo. – fünfzehnjährig, quindecim od. decem quinque annorum (im allg.). – quinûm denûm annorum (von je fünfzehn Jahren, von mehreren, z.B. pueri). – quindecim od. decem quinque annos natus (fünfzehn Jahre alt, von Pers.). – fünfzehnmal, quindecies. – fünfzehnte, der, die, das, quintus decimus, a, um (erst bei Spät. quindecimus). – die Soldaten der s. Legion, quintadecumani: zum s. Male, quintum decimum: der s. März, Mai, Juli, Oktober, Idus Martiae, Maiae, Iuliae, Octobres.
-
5 vierzehn
vierzehn, quattuordecim; decem et quattuor; quattuor decem. – je, jeder (jedem) vierz., quaterni deni (auch = vierz. auf einmal, bes. bei Substst., die nur im Plur. gebräuchlich sind). – die v. Sitzreihen der Ritter (im Theater), quattuordecim ordines: auf den v. Sitzreihen sitzen (= Ritter sein), in quattuordecim sedere. – v. Tage, quindecim dies: v. Tage nach Beziehung der Winterquartiere, diebus circiter XV, quibus in hiberna ventum est: vor v. Tagen, nudius quintus decimus: nach v. Tagen, post quintum decimum diem: alle v. Tage, quinto quoque decimo die.
-
6 vierzehntens
vierzehntens, quarto decimo.
-
7 zehnmonatlich
zehnmonatlich, decem mensium (im allg.). – decem menses natus. decem qui est menses natus (zehn Monate alt, von Kindern). – decimum mensem agens (im zehnten Monat stehend, von Kindern). – Adv. decimo quoque mense.
-
8 zehntens
zehntens, decimo.
См. также в других словарях:
decimo — ● decimo adverbe (latin decimo) Dixièmement. décimo ou decimo [desimo] adv. ÉTYM. 1863; lat. decimo (loco) « en dixième (lieu) », ablatif de decimus « dixième ». ❖ … Encyclopédie Universelle
décimo — décimo, ma adjetivo numeral ordinal,sustantivo masculino y femenino 1. Que ocupa la posición número diez: el décimo corredor. | | adjetivo numeral partitivo,sustantivo masculino 1. Cada una de las diez partes iguales en que se divide un todo: un… … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
Décimo — Saltar a navegación, búsqueda El término décimo puede designar a: El número cardinal para el ordinal diez. Cada una de las diez partes en las que se divide un boleto de lotería. En general quiere decirse que es el número diez así de simple… … Wikipedia Español
Decĭmo — Decĭmo, frühere Längenmaße in Italien: so 1/10 Oncia der römischen Bau Canna = 1,86 mm … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Decimo — Decĭmo (spr. deß ), Geldgröße in Argentinien = 1/180 Goldpeso = 5 Pf., in Mexiko, Kolumbien und Chile = 1/10 Peso = 10 Centavos … Kleines Konversations-Lexikon
décimo — adj. s. m. 1. Que ou o que ocupa o lugar de dez numa série. 2. Diz se de ou cada uma das dez partes iguais de um todo. ‣ Etimologia: latim decimus, a, um … Dicionário da Língua Portuguesa
décimo — décimo, ma (Del lat. decĭmus). 1. adj. Que sigue inmediatamente en orden al o a lo noveno. 2. Se dice de cada una de las diez partes iguales en que se divide un todo. U. t. c. s.) 3. m. décima parte del billete de lotería. 4. Moneda de plata de… … Diccionario de la lengua española
décimo — (Del lat. decimus.) ► adjetivo numeral/ sustantivo 1 Que ocupa el lugar número diez en una serie: ■ vivo en el décimo piso del edificio. SINÓNIMO diez 2 Parte que resulta de dividir una cosa en diez partes iguales: ■ la décima cuerda se rompió.… … Enciclopedia Universal
decimo — 1dè·ci·mo agg.num.ord., s.m. AU 1. agg.num.ord., che in una serie, in una progressione occupa il posto corrispondente al numero dieci (rappresentato da 10° nella numerazione araba e da X in quella romana): il decimo giorno del mese, la decima… … Dizionario italiano
décimo — {{#}}{{LM D11590}}{{〓}} {{SynD11858}} {{[}}décimo{{]}}, {{[}}décima{{]}} ‹dé·ci·mo, ma› {{《}}▍ numer.{{》}} {{<}}1{{>}} {{♂}}En una serie,{{♀}} que ocupa el lugar número diez: • Me senté en la décima fila del patio de butacas. Es el décimo entre… … Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos
décimo — (adj) (Intermedio) que en una serie ordenada es el número 10 Ejemplos: Le ofrecemos una promoción en la que el décimo masaje es gratuito. Te lo repito la décima vez, ¡espero que sea la última! Colocaciones: décimo aniversario Sinónimos: décima… … Español Extremo Basic and Intermediate