-
1 dolus
dŏlus, i, m. [Sanscr. dal-bhas, deceit; Gr. dolos, cunning, delear, bait]. Orig., a device, artifice; hence, evil intent, wrongdoing with a view to the consequences (opp. culpa, negligence; cf. also: fallacia, fraus, astutia, calliditas).—In the older, and esp. the jurid. lang.: dolus malus, a standing expression for guile, fraud, deceit: doli vocabulum nunc tantum in malis utimur, apud antiquos etiam in bonis rebus utebatur. Unde adhuc dicimus Sine dolo malo, nimirum quia solebat dici et bonus, Paul. ex Fest. p. 69, 10 Müll.: in quibus ipsis (formulis) cum ex eo (sc. Aquillio) quaereretur, quid esset dolus malus? respondebat;II.cum esset aliud simulatum, aliud actum,
Cic. Off. 3, 14, 60; cf. id. Top. 9 fin.; and id. N. D. 3, 30: Labeo sic definit: Dolum malum esse omnem calliditatem, fallaciam, machinationem ad circumveniendum, fallendum, decipiendum alterum adhibitam, Dig. 4, 3, 1; so, dolus malus, acc. to Cic. Off. 3, 15, 61; 3, 24; id. Fl. 30, 74; id. Att. 1, 1, 3:dolo malo instipulari,
Plaut. Rud. 5, 3, 25; in a pub. law formula in Liv. 1, 24 fin.; and 38, 11; Ter. Eun. 3, 3, 9 Don.; Dig. 4, 3 tit.: de dolo malo, and ib. 44, 4 tit.: de doli mali et metus exceptione, et saep.; opp. culpa, Cod. 5, 40, 9.—Far more freq. and class. (but rarely in Cic.),Without malus, guile, deceit, deception:III.haud dicam dolo,
Plaut. Trin. 1, 2, 53:non dolo dicam tibi,
id. ib. 2, 4, 79; id. Men. 2, 1, 3; ita omnes meos dolos, fallacias, Praestigias praestrinxit commoditas patris, Poëta ap. Cic. N. D. 3, 29, 73; cf.:huic quia bonae artes desunt, dolis atque fallaciis contendit,
Sall. C. 11, 2:aliquem ductare dolis,
Plaut. Capt. 3, 4, 109:consuere,
id. Am. 1, 1, 211:versare,
Verg. A. 2, 62:nectere,
Liv. 27, 28 init. et saep.:nam doli non doli sunt, nisi astu colas,
Plaut. Capt. 2, 1, 30;so with astu,
Suet. Tib. 65; Verg. A. 11, 704; cf.with astutia,
Sall. C. 26, 2:per sycophantiam atque per doctos dolos,
Plaut. Ps. 1, 5, 70; cf. ib. 113:per dolum atque insidias,
Caes. B. G. 4, 13, 1;and with this last cf.: magis virtute quam dolo contendere, aut insidiis niti,
id. ib. 1, 13, 6.—Prov.:dolo pugnandum est, dum quis par non est armis,
Nep. Hann. 10:tempus atque occasionem fraudis ac doli quaerere,
Caes. B. C. 2, 14, 1;so with fraus,
Liv. 1, 53:consilio etiam additus dolus,
id. 1, 11:per dolum ac proditionem,
id. 2, 3:dolis instructus et arte Pelasgā,
Verg. A. 2, 152 et saep.:subterranei = cuniculi,
Flor. 1, 12, 9:volpis,
Lucr. 3, 742; cf. id. 5, 858 and 863; Vulg. Matt. 26, 4 et saep.—Transf., the means or instrument of deceit:B.dolos saltu deludit, i. e. the nets,
Ov. Hal. 25:subterraneis dolis peractum urbis excidium,
Flor. 1, 12, 9.—Dolus, as a deity, Val. Fl. 2, 205:superavit dolum Trojanum,
Dolon, Plaut. Ps. 4, 7, 142.—= culpa:dolo factum suo,
by his own fault, Hor. S. 1, 6, 90. -
2 dolus
dolus ī, m [cf. δόγοσ], a device, artifice, contrivance ; in the phrase, dolus malus, wilful wrong, fraud, malice: Dolo malo haec fieri omnia, T.: in vi dolus malus inest, the crime of violence implies malice. — Guile, deceit, deception, cunning, trickery: quom nil obsint doli, T.: dolis atque fallaciis contendit, S.: ne cui dolus necteretur, L.: dolo divom victa, V.: ad pernitiem eius dolum quaerere, S.: dolo factum negat esse suo, i. e. any fault, H.: dolo pugnandum est, dum quis par non est armis, N.: consilio etiam additus dolus, L.: dolis instructus et arte, V.— A snare: tendit Turdis dolos, H.: doli fabricator Epeos, V.* * *trick, device, deceit, treachery, trickery, cunning, fraud -
3 dolus
dolus dolus, i m хитрость, обман -
4 Dolus
Dolus m = хи́трость; обма́н; злонаме́ренность, злой у́мыселDolus eventualis (лат.) m = = юр. злой у́мысел -
5 dolus
dolus m (Lat) intent -
6 dolus
dolus, i, m., guile, 2 Co. 12:16; craft, deceit, 1 P. 2:1 ff. -
7 dolus
[st1]1 [-] dŏlus, i, m.: a - adresse, ruse. - [gr]gr. δόλος. - cf. P. FEST. p. 69, 10. - dolus malus, Cic. Off. 3, 60: dol, fraude. - dolo malo, Cic. Off. 3, 92: frauduleusement, avec des manoeuvres dolosives. - sine dolo malo, Liv. 1, 24, 7: loyalement, de bonne foi. b - fourberie, tromperie, piège. - Plaut. Men. 228; Capt. 642; Caes. BG. 4, 13, 1; BC. 2, 14, 1; Sall. C. 11, 2; Liv. 27, 28, 4. - forte an dolo principis incertum, Tac.: est-ce par hasard ou par fourberie du prince, on l'ignore. - dolos saltu deludit, Ov. Hal. 25: d'un bond il déjoue les pièges (= les filets du pêcheur). - cuniculo et subterraneis dolis peractum urbis excidium, Flor. 1, 12, 9: par la mine et par des travaux souterrains fut consommée la ruine de la ville (de Véies). c - tort causé, acte blâmable, faute. - Dig. 4, 3, 1. - suo dolo factum esse negat, Hor. S. 1, 6, 90: il prétend que ce n'est pas sa faute. [st1]2 [-] Dŏlus, i, m.: la Ruse [déesse]. - V.-FL. 2, 205.* * *[st1]1 [-] dŏlus, i, m.: a - adresse, ruse. - [gr]gr. δόλος. - cf. P. FEST. p. 69, 10. - dolus malus, Cic. Off. 3, 60: dol, fraude. - dolo malo, Cic. Off. 3, 92: frauduleusement, avec des manoeuvres dolosives. - sine dolo malo, Liv. 1, 24, 7: loyalement, de bonne foi. b - fourberie, tromperie, piège. - Plaut. Men. 228; Capt. 642; Caes. BG. 4, 13, 1; BC. 2, 14, 1; Sall. C. 11, 2; Liv. 27, 28, 4. - forte an dolo principis incertum, Tac.: est-ce par hasard ou par fourberie du prince, on l'ignore. - dolos saltu deludit, Ov. Hal. 25: d'un bond il déjoue les pièges (= les filets du pêcheur). - cuniculo et subterraneis dolis peractum urbis excidium, Flor. 1, 12, 9: par la mine et par des travaux souterrains fut consommée la ruine de la ville (de Véies). c - tort causé, acte blâmable, faute. - Dig. 4, 3, 1. - suo dolo factum esse negat, Hor. S. 1, 6, 90: il prétend que ce n'est pas sa faute. [st1]2 [-] Dŏlus, i, m.: la Ruse [déesse]. - V.-FL. 2, 205.* * *Dolus, huius doli, a dolando, id est laedendo et minuendo dictus, vt docet Donatus. Une finesse, Cautelle, Dol, Tromperie, Tricherie, Barat.\Veneni dolus. Catul. Poison baillee finement.\Bonus dolus. Vlpian. Bonne finesse, Bonne cautelle.\Dolus malus. Cic. Tromperie, Malice, Cavillation et mal engin.\Adhibere dolum. Cic. User de finesse, Tricher, Barater.\Capere aliquem dolis. Virgil. Le tromper.\Commoliri dolum aut machinam ad aliquem. Cic. Luy machiner une finesse pour le tromper.\Detegere dolos. Seneca. Descouvrir la tromperie.\Discingere. Sil. Dissouldre, Rompre.\Struere dolum. Tacit. Bastir une tromperie. -
8 dolus
1. dolus, ī, m. (δόλος, eig. wie das deutsche List = jeder Kunstgriff (vgl. Ulp. dig. 4, 3, 1. § 3), dah. I) dolus malus als jurist. Ausdruck = widerrechtliche, gesetzwidrige Handlung, wobei der Handelnde wußte, daß sie widerrechtlich sei, absichtliche u. böswillige Täuschung, Betrug, Ter., Cic. u. ICt. – II) prägn., dolus = A) böswillige Täuschung, Betrug, Hinterlist, Arglist, Heimtücke, Sing. u. Plur., Komik., Cic. u.a.: verb. fraus ac dolus, Cic.: dolus atque fallaciae, Cic.: per dolum atque insidias, Caes.: hau (haud) dolo, unverhohlen, ohne Rückhalt, ganz ehrlich, Plaut.: non od. ne dicam dolo, um es ehrlich zu sagen, Plaut. u. Ter.: dolus subest, Iustin.: nihil doli subest, Nep.: dolis et astu aggredi alqm, Lact.: Ggstz., si dolo nihil profecerit, vi et violentiā, deicere (eos) conatur, Lact.: ut magis virtute, quam dolo contenderent, Caes.: qui per virtutem, non per dolum dimicare consuerunt, Auct. b. Afr. – B) meton., das Trugmittel, Täuschungsmittel, dolos (= retia) saltu deludit, Ov. hal. 26: cuniculo et subterraneis dolis peractum urbis excidium, Flor. 1, 12, 9. – personif., Dolus, der Gott des Trugs, Val. Flacc. 2, 205. – ⇒ Nbf. dulus, wov. Abl. dulo, Corp. inscr. Lat. 1, 200, 40.————————2. dolus, ī, m. (Schmerz), s. dolor ⇒. -
9 dolus [1]
1. dolus, ī, m. (δόλος, eig. wie das deutsche List = jeder Kunstgriff (vgl. Ulp. dig. 4, 3, 1. § 3), dah. I) dolus malus als jurist. Ausdruck = widerrechtliche, gesetzwidrige Handlung, wobei der Handelnde wußte, daß sie widerrechtlich sei, absichtliche u. böswillige Täuschung, Betrug, Ter., Cic. u. ICt. – II) prägn., dolus = A) böswillige Täuschung, Betrug, Hinterlist, Arglist, Heimtücke, Sing. u. Plur., Komik., Cic. u.a.: verb. fraus ac dolus, Cic.: dolus atque fallaciae, Cic.: per dolum atque insidias, Caes.: hau (haud) dolo, unverhohlen, ohne Rückhalt, ganz ehrlich, Plaut.: non od. ne dicam dolo, um es ehrlich zu sagen, Plaut. u. Ter.: dolus subest, Iustin.: nihil doli subest, Nep.: dolis et astu aggredi alqm, Lact.: Ggstz., si dolo nihil profecerit, vi et violentiā, deicere (eos) conatur, Lact.: ut magis virtute, quam dolo contenderent, Caes.: qui per virtutem, non per dolum dimicare consuerunt, Auct. b. Afr. – B) meton., das Trugmittel, Täuschungsmittel, dolos (= retia) saltu deludit, Ov. hal. 26: cuniculo et subterraneis dolis peractum urbis excidium, Flor. 1, 12, 9. – personif., Dolus, der Gott des Trugs, Val. Flacc. 2, 205. – / Nbf. dulus, wov. Abl. dulo, Corp. inscr. Lat. 1, 200, 40.
-
10 dolus
прот. dolus bonus (см. bonus s. 3), обман, хитрость, ухищрение: 1) в обширнейшем смысле называется всякое действие стороны, не соответствующее истине и справедливости (bona fides-aequitas), что особ. иметь место: а) при exceptio doli (generalis), которая покоится на соображении, что предъявление претензии и требование осуществления таковой вопреки существующему возражению - есть действие contra bonam fidem и оправдывает защиту посред. exc. doli (tit. D. 44, 4. cf. I. 2 § 5. - 1. 7 eod.);b) такой смысл обмана явствует из прибавления к actio de peculio и de in rem verso: "et si quis dolo malo domini captus fraudatusque actor est" (1. 36 D. 15, 1. cf. 1. 21 eod.);
e) в учении о вознаграждении за вред и убытки при обязательных отношениях dolus обозначает прямое, злонамеренное нарушение главного содержания обязательства в противоположность culpa (см. sub fine и 1. с.);
dolus malus, quem semper abesse oportet in iudicio emti, quod bonae f. sit (1. 6 § 9 D. 19, 1);
illud nulla pactione effici potest, ne dolus praestetur (1. 27 § 3 D. 2. 14. cf. 1. 17 pr. D. 13, 6. 1. 1 § 7 D. 16, 3. 1. 23 D. 50, 17);
cautio, stipulatio: dolum malum abesse afuturumque esse, clausula doli m s. de dolo m. (1. 22. 53. 119. 121 D. 45, 1. 1. 19 D. 46, 7. 1. 19. 22. § 7 D. 46, 8);
d) при всяком имущественном ущербе, вызванном злым намерением (dolus malus) кого-лб., потерпевшему предоставлен был преторским эдиктом общий иск, если нельзя было прибегнуть к другому какому-лб. специальному судебному средству, si alia actio non sit (1. 1 § 4. D. 4, 3. 1. 3 § 1 D. 47, 20);
e) при недозволенных противоправных действиях (вне обязательных отношений), под dolus разумеется положительная воля совершить противозаконное действие, напр. iudex tunc litem suam facere intelligitur, quam dolo malo in fraudem legis sententiam dixerit (1. 15 § 1 D. 5, 1. 1. 7 D. 2, 1. § 4 eod.), (1. 1-3 D. 2, 10), (1. 1 pr. 1 3 D. 11, 3), (1. 12. 26 § 1D. 9, 4), (I. 131. 150. 157 § 1 D. 50, 17. cf. 1. 36 § 3 D. 5, 3. 1. 52 D. 6, 1. 1. 1 § 7 D. 43, 3);
eum, qui dolo m fecerit, quominus possit restituere, perinde habendum, ac si posset (1. 15 § 10 D. 43, 24. cf. 1. 68 D. 6, 1. 1. 25 § 1 D. 24, 3), (1. 167 § 1. D. 50, 17), (1. 55 eod.), (1. 7 pr. D. 48, 8); (1. 22 pr. D. 48. 10); (1. 3 § 1 D. 47, 10);
2) в строгом смысле слова обман имеет место тогда, когда одна сторона, желая склонить другую к принятию обязательства, употребила ко вреду последней нарочно такие ухищрения, без которых другая сторона не заключила бы договора. Сюда относятся actio doli (tit. D. 4, 3 C. 2, 21), exceptio doli (specialis). Такой обман служит основанием недействительности договора (1. 7 § 9 D. 2, 14. § 10 eod. - "inest dolo et fraus". 1. 1 § 2 D. 4, 3. 1. 3. D. 17, 2. 1. 43 § 2 D. 18, 1. 1. 13 § 4 D. 19, 1. 1. 36 D. 45, 1. § 1 J. 4, 13).impuberem furtum facere posse, si iam doli capax sit (1. 23 pr. D. 47, 2), (Gai. III. 211).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > dolus
-
11 dolus [2]
2. dolus, ī, m. (Schmerz), s. dolor /.
-
12 Dolus
Do·lus<->[ˈdo:lʊs]\Dolus eventualis contingent intent -
13 dolus
law• dolus• tahallisuus -
14 dolus
law• dolus -
15 dolus
(DE) Dolus {r} -
16 Dolus
m =хитрость; обман; злонамеренность, злой умысел -
17 dolus
ī m.1) хитрость, уловка, лукавство, обман ( per dolum et insidias Cs)haud dolo Pl и sine dolo malo L — без надувательства, открыто, честноd. malus Ter, C etc. — злонамеренность, злой умысел2) средства, орудия обманаsubterranei doli Fl — подкопы, козни -
18 dolus
1) Латинский язык: обман (римское право), мошенничество2) Юридический термин: умысел -
19 dolus
-
20 Dolus
См. также в других словарях:
Doluš — Pays Croatie Comitat Primorje Gorski Kotar Municipalité Brod Moravice Population … Wikipédia en Français
dolus — dȏlus m DEFINICIJA zamka, lukavština, prijevara; zla namjera, umišljaj, zlodjelo, zločin SINTAGMA dolus malus (izg. dȍlus mȁlus) trg. pravn. svjesno izazivanje zablude kod druge stranke (ili održavanje u zabludi) s namjerom da se time dovede do… … Hrvatski jezični portal
Dolus — (lat.), diejenige Richtung des Willens, vermöge deren Jemand eine Rechtsverletzung mit dem Bewußtsein der Rechtswidrigkeit derselben begeht. Durch diese positive Richtung auf die Rechtsverletzung unterscheidet sich der D. von der Culpa (s.d.),… … Pierer's Universal-Lexikon
Dolus — Do lus, n. [L., deceit; akin to Gr. ?.] (Law) Evil intent, embracing both malice and fraud. See {Culpa}. Wharton. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Dolus — ist eine Gottheit der Römischen Mythologie, siehe Dolos der Vorsatz in der Rechtswissenschaft Diese Seite ist eine Begriffsklärung zur Unterscheidung mehrerer mit demselben Wort bezeichneter Begriffe … Deutsch Wikipedia
Dolus — (lat., widerrechtlicher Wille, Malice im engl. Recht), das wissentlich rechtswidrige Handeln, kommt im Zivil wie im Strafrecht in Betracht. Im heutigen Strafrecht ist der römisch rechtliche Ausdruck D. durch den Begriff »Vorsatz« verdrängt. Einer … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Dolus — (lat.), im Strafrecht der widerrechtliche, auf Begehung eines Verbrechens gerichtete Wille (doloses Verbrechen); im Zivilrecht absichtlich widerrechtliches Handeln. Von D. eventuālis spricht man, wenn der Täter den widerrechtlichen Erfolg zwar… … Kleines Konversations-Lexikon
Dolus — Dolus, lat., schlechte Absicht. Im Criminalrecht der Entschluß zur Begehung einer als strafbar erkannten Handlung; im Civilrecht die rechtswidrige, den andern benachtheiligende Täuschung. Im Gegensatz zu diesem d. malus nennt man d. bonus im… … Herders Conversations-Lexikon
dolus — index deceit, machination, maneuver (trick), ruse, sham, stratagem Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton … Law dictionary
DOLUS — locus Britanniae min. ex Monasterio evasit Ep. sedes, faciente Nomenoio Principe (qui ibi Epp. suis congregatis Regem se inungi curavit. Posita est urbs inter Abrincatuorum et Aletensium seu Macloviensium fines, Vastata a Normannis A. C. 944.… … Hofmann J. Lexicon universale
Dolus — Do|lus 〈m.; ; unz.; geh.〉 1. Arglist, auf Täuschung gerichteter Wille 2. Vorsatz ● Dolus eventualis bedingter Vorsatz [<lat. dolus „List, Täuschung“ + neulat. eventualis „etwaig, bedingt“] * * * Dolus [lateinisch] der, , 1) Strafrecht: der… … Universal-Lexikon