Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

dē-prōmō

  • 41 prompto

    prōmpto, āre (Intens. v. promo), herausgeben, thensauros Iovis, Jupiters Schatzmeister sein, Plaut. Pseud. 628: malum promptare malle quam peculium, Plaut. Bacch. 465.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > prompto

  • 42 promptuarius

    prōmptuārius, a, um (promo), zum Herausgeben und Aufheben dienlich, armarium, Vorratsbehältnis, Cato: so auch cella, Apul., und scherzh. vom Gefängnisse, Plaut. Amph. 156. – subst., prōmptuārium, iī, n., das Vorratsbehältnis, die Vorratskammer, der Speicher, Ambros. cant. cantic. 1. § 20 (19). Apul. met. 1, 23. – bildl., rationis et orationis, Mund, Apul.: so auch pr. ornatissimum linguae tuae, Symm.: poet. synkop. Nbf., promptarium musicum, Auson. epist. 21, 46. p. 183 Schenkl.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > promptuarius

  • 43 promus

    prōmus, a, um (promo), zum Herausgeben gehörig, als t. t. der Landwirtsch.: I) adi.: cella, Vorratskammer, Tert. de res. carn. 27. – II) subst.: A) prōmus, ī, m., der Ausgeber, insbes. der Sklave, der die Aufsicht über die cella penaria (die Speise- u. Vorratskammer) u. über die cella vinaria (den Weinkeller) hatte, täglich das Nötige herausgab (promebat) und das Übriggebliebene wieder in Verwahrung nahm (condebat), der Schaffner, Oberküchenmeister, Küchen- u. Kellermeister, Plaut. Poen. 716. Varro r. r. 1, 16, 5. Colum. 12, 3, 9. Cic. Oecon. fr. 10 ( bei Colum 12, 3, 4). Hor. sat. 2, 2, 16: condus promus sum, procurator peni, Hausverwalter, Küchenvogt bin ich, Plaut. Pseud. 608: promus quam condus magis, Auson. epist. 22, 20. – übtr., promus librorum, Ausgeber, Apul. apol. 53: ne admittam culpam, ego meo sum promus pectori, bin ich meines Herzens Bewahrer (Hüter), Plaut. trin. 81. – B) prōma, ae, f., die Vorratskammer, Tert. adv. Marc. 2, 10. – C) prōmum, ī, n., die Vorratskammer, Tert. ad uxor. 2, 4 extr.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > promus

  • 44 prōmptus

        prōmptus adj. with comp. and sup.    [P. of promo], set forth, brought forward, disclosed, exposed, manifest: aliud clausum in pectore, aliud promptum in linguā habere, S.: prompta et aperta: nihil quod non istius cupiditati promptissimum esset.— At hand, prepared, ready, quick, prompt, inclined, disposed: homo: audacia, S.: sagittae, O.: promptissimus quisque interciderunt, ablest, Ta.: ad bella suscipienda animus, Cs.: ad usum forensem promptior esse: ad lacessendum certamen, L.: promptior in spem, Ta.: celeritas in agendo: in rebus gerendis, N.: utemini nobis etiam promptioribus pro patriā, L.: manu promptior, L.: promptior linguā quam manu, S.: nullam gentem promptiorem veniae dandae fuisse, L.— Bold, enterprising: promptissimus quisque, Ta.: post eventum, Ta.— Easy, practicable: defensio: aditus, Ta.: moenia haudquaquam prompta oppugnanti, L.: sed nec mihi dicere promptum, Nec facere est isti, O.: an promptum effectu aut certe non arduum sit, Ta.
    * * *
    prompta -um, promptior -or -us, promptissimus -a -um ADJ
    set forth, brought forward, manifest, disclosed; willing, ready, eager, quick

    Latin-English dictionary > prōmptus

  • 45 (prōmptus, ūs)

       (prōmptus, ūs) only abl. ū, m    [promo+ EM-], in the phrase, in promptu, public, open, visible, manifest, before the eyes: ut (decorum) sit in promptu: ingenium in promptu habere, show his ability, S.: in promptu scrinia Brutus habet, O.— Fig., at hand, ready: ea dicam, quae mihi sunt in promptu.— Easy: quadrupedes In promptu regere est, O.

    Latin-English dictionary > (prōmptus, ūs)

  • 46 como

    1.
    cōmo, mpsi (msi), mptum (mtum), 3, v. a. [co- (i. e. con) and emo; cf.: demo, promo].
    I.
    To bring together, form, frame, construct (Lucretian):

    dum perspicis omnem Naturam rerum quā constet compta figurā,

    Lucr. 1, 950 Munro ad loc.:

    nunc ea quo pacto inter sese mixta quibusque compta modis vigeant,

    id. 3, 259:

    quibus e rebus cum corpore compta vigeret (animi natura), Quove modo distracta rediret in ordia prima,

    id. 4, 27.—
    II.
    To care for, take care of.
    A.
    Prop., in the class. per. usu. of the care of the hair, to comb, arrange, braid, dress; absol.:

    amica dum comit dumque se exornat,

    Plaut. Stich. 5, 4, 19:

    capillos,

    Cic. Pis. 11, 25; Verg. A. 10, 832:

    nitidum caput,

    Tib. 1, 8, 16:

    caput in gradus atque anulos,

    Quint. 12, 10, 47:

    comas acu,

    id. 2, 5, 12:

    comas hasta recurva,

    Ov. F. 2, 560:

    capillos dente secto,

    Mart. 12, 83.— Transf. to the person:

    sacerdos Fronde super galeam et felici comptus olivā,

    wreathed, Verg. A. 7, 751:

    Tisiphone serpentibus undique compta,

    id. Cul. 218:

    pueri praecincti et compti,

    Hor. S. 2, 8, 70:

    longas compta puella comas,

    Ov. Am. 1, 1, 20.—
    B.
    In partic., to adorn, deck, ornament:

    corpora si quis vulsa atque fucata muliebriter comat,

    Quint. 8, prooem. §

    19: colla genasque,

    Stat. S. 1, 2, 110:

    vultus,

    Claud. in Eutr. 2, 337:

    vestes et cingula manu,

    id. VI. Cons. Hon. 525.—
    2.
    Transf. of things:

    vittā comptos praetendere ramos,

    Verg. A. 8, 128: colus compta, i. e. furnished or adorned with wool, Plin. 8, 48, 74, § 194.—
    II.
    Trop., to deck, adorn:

    Cleopatra simulatum compta dolorem,

    Luc. 10, 83.—Esp. freq. of rhet. ornament:

    non quia comi expolirique non debeat (oratio),

    Quint. 8, 3, 42; cf.:

    linguae orationisque comendae gratiā,

    Gell. 1, 9, 10.—Hence, comptus ( - mtus), a, um, P. a., adorned, ornamented, decked:

    juvenes ut femina compti,

    Ov. H. 4, 75:

    anima mundissima atque comptissima,

    Aug. Quant. Anim. 33.—But usu. of discourse, embellished, elegant:

    compta et mitis oratio,

    Cic. Sen. 9, 28 (al. composita):

    comptior sermo,

    Tac. H. 1, 19:

    (Vinicius) comptae facundiae,

    id. A. 6, 15.— Transf. to the person:

    Isocrates in diverso genere dicendi nitidus et comptus,

    Quint. 10, 1, 79. — Adv.: comptē ( comt-), with ornament, elegantly, only trop.:

    compte disserere,

    Sen. Ep. 75, 6:

    agere rem,

    Gell. 7, 3, 52.—
    * Comp.:

    comptius dicere,

    Gell. 7, 3, 53.— Sup., Plaut. Mil. 3, 3, 66, acc. to Ritschl (al. comissime).
    2.
    cŏmo, no perf., ātum, 1, v. n. and a. [coma].
    I.
    Neutr., to be furnished with hair (as verb. finit. only post-class.), Paul. Nol. 28, 246.—But freq. cŏmans, antis, P. a.
    A.
    Having long hair, hairy, covered with hair ( poet. or in post-Aug. prose):

    colla equorum,

    Verg. A. 12, 86; cf.:

    equus florā et comante jubā,

    Gell. 3, 9, 3:

    equae,

    Plin. 10, 63, 83, § 180:

    tori,

    Verg. A. 12, 6:

    crines,

    Sil. 16, 59:

    saetae hircorum,

    Verg. G. 3, 312; cf.:

    pellis comata villis,

    Val. Fl. 8, 122:

    galea = cristata,

    crested, plumed, Verg. A. 2, 391; cf.

    cristae,

    id. ib. 3, 468.—
    B.
    Transf., of growths, etc., resembling hair:

    stella,

    having a radiant, hairy train, a comet, Ov. M. 15, 749:

    astro comantes Tyndaridae,

    ornamented with stars, Val. Fl. 5, 267:

    sera comans narcissus,

    that puts out leaves late, Verg. G. 4, 122:

    dictamnus flore Purpureo,

    id. A. 12, 413:

    jugum silvae,

    leafy, Val. Fl. 3, 403:

    silvae,

    id. 1, 429:

    folia,

    luxuriant, Plin. 13, 8, 16, § 59:

    pinus,

    Sil. 10, 550:

    humus,

    Stat. Th. 5, 502.—
    II.
    Act., to clothe or deck with hair or something like hair (as verb. finit. only post-class.), Tert. Pall. 3.—Freq. (esp. in the post-Aug. per.) cŏmātus, a, um, P. a., having long hair:

    tempora,

    Mart. 10, 83, 13; Val. Fl. 7, 636; and subst.: cŏmā-tus, i, m., Suet. Calig. 35; Mart. 1, 73, 8; 12, 70, 9.—As adj. propr.: Gallia Comata, Transalpine Gaul (opp. togata), Cic. Phil. 8, 9, 27; Mel. 3, 2, 4; Plin. 4, 17, 31, § 105; Cat. 29, 3; Luc. 1, 443.— Transf.:

    silva,

    leafy, Cat. 4, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > como

  • 47 compe

    1.
    cōmo, mpsi (msi), mptum (mtum), 3, v. a. [co- (i. e. con) and emo; cf.: demo, promo].
    I.
    To bring together, form, frame, construct (Lucretian):

    dum perspicis omnem Naturam rerum quā constet compta figurā,

    Lucr. 1, 950 Munro ad loc.:

    nunc ea quo pacto inter sese mixta quibusque compta modis vigeant,

    id. 3, 259:

    quibus e rebus cum corpore compta vigeret (animi natura), Quove modo distracta rediret in ordia prima,

    id. 4, 27.—
    II.
    To care for, take care of.
    A.
    Prop., in the class. per. usu. of the care of the hair, to comb, arrange, braid, dress; absol.:

    amica dum comit dumque se exornat,

    Plaut. Stich. 5, 4, 19:

    capillos,

    Cic. Pis. 11, 25; Verg. A. 10, 832:

    nitidum caput,

    Tib. 1, 8, 16:

    caput in gradus atque anulos,

    Quint. 12, 10, 47:

    comas acu,

    id. 2, 5, 12:

    comas hasta recurva,

    Ov. F. 2, 560:

    capillos dente secto,

    Mart. 12, 83.— Transf. to the person:

    sacerdos Fronde super galeam et felici comptus olivā,

    wreathed, Verg. A. 7, 751:

    Tisiphone serpentibus undique compta,

    id. Cul. 218:

    pueri praecincti et compti,

    Hor. S. 2, 8, 70:

    longas compta puella comas,

    Ov. Am. 1, 1, 20.—
    B.
    In partic., to adorn, deck, ornament:

    corpora si quis vulsa atque fucata muliebriter comat,

    Quint. 8, prooem. §

    19: colla genasque,

    Stat. S. 1, 2, 110:

    vultus,

    Claud. in Eutr. 2, 337:

    vestes et cingula manu,

    id. VI. Cons. Hon. 525.—
    2.
    Transf. of things:

    vittā comptos praetendere ramos,

    Verg. A. 8, 128: colus compta, i. e. furnished or adorned with wool, Plin. 8, 48, 74, § 194.—
    II.
    Trop., to deck, adorn:

    Cleopatra simulatum compta dolorem,

    Luc. 10, 83.—Esp. freq. of rhet. ornament:

    non quia comi expolirique non debeat (oratio),

    Quint. 8, 3, 42; cf.:

    linguae orationisque comendae gratiā,

    Gell. 1, 9, 10.—Hence, comptus ( - mtus), a, um, P. a., adorned, ornamented, decked:

    juvenes ut femina compti,

    Ov. H. 4, 75:

    anima mundissima atque comptissima,

    Aug. Quant. Anim. 33.—But usu. of discourse, embellished, elegant:

    compta et mitis oratio,

    Cic. Sen. 9, 28 (al. composita):

    comptior sermo,

    Tac. H. 1, 19:

    (Vinicius) comptae facundiae,

    id. A. 6, 15.— Transf. to the person:

    Isocrates in diverso genere dicendi nitidus et comptus,

    Quint. 10, 1, 79. — Adv.: comptē ( comt-), with ornament, elegantly, only trop.:

    compte disserere,

    Sen. Ep. 75, 6:

    agere rem,

    Gell. 7, 3, 52.—
    * Comp.:

    comptius dicere,

    Gell. 7, 3, 53.— Sup., Plaut. Mil. 3, 3, 66, acc. to Ritschl (al. comissime).
    2.
    cŏmo, no perf., ātum, 1, v. n. and a. [coma].
    I.
    Neutr., to be furnished with hair (as verb. finit. only post-class.), Paul. Nol. 28, 246.—But freq. cŏmans, antis, P. a.
    A.
    Having long hair, hairy, covered with hair ( poet. or in post-Aug. prose):

    colla equorum,

    Verg. A. 12, 86; cf.:

    equus florā et comante jubā,

    Gell. 3, 9, 3:

    equae,

    Plin. 10, 63, 83, § 180:

    tori,

    Verg. A. 12, 6:

    crines,

    Sil. 16, 59:

    saetae hircorum,

    Verg. G. 3, 312; cf.:

    pellis comata villis,

    Val. Fl. 8, 122:

    galea = cristata,

    crested, plumed, Verg. A. 2, 391; cf.

    cristae,

    id. ib. 3, 468.—
    B.
    Transf., of growths, etc., resembling hair:

    stella,

    having a radiant, hairy train, a comet, Ov. M. 15, 749:

    astro comantes Tyndaridae,

    ornamented with stars, Val. Fl. 5, 267:

    sera comans narcissus,

    that puts out leaves late, Verg. G. 4, 122:

    dictamnus flore Purpureo,

    id. A. 12, 413:

    jugum silvae,

    leafy, Val. Fl. 3, 403:

    silvae,

    id. 1, 429:

    folia,

    luxuriant, Plin. 13, 8, 16, § 59:

    pinus,

    Sil. 10, 550:

    humus,

    Stat. Th. 5, 502.—
    II.
    Act., to clothe or deck with hair or something like hair (as verb. finit. only post-class.), Tert. Pall. 3.—Freq. (esp. in the post-Aug. per.) cŏmātus, a, um, P. a., having long hair:

    tempora,

    Mart. 10, 83, 13; Val. Fl. 7, 636; and subst.: cŏmā-tus, i, m., Suet. Calig. 35; Mart. 1, 73, 8; 12, 70, 9.—As adj. propr.: Gallia Comata, Transalpine Gaul (opp. togata), Cic. Phil. 8, 9, 27; Mel. 3, 2, 4; Plin. 4, 17, 31, § 105; Cat. 29, 3; Luc. 1, 443.— Transf.:

    silva,

    leafy, Cat. 4, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > compe

  • 48 condita

    con-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a. [con- = cum, and 2. do], lit., to bring, lay or put together (very freq. in all periods and species of composition).
    I.
    With the access. idea of uniting, to put or join together into a whole, to form, fashion, produce, make by joining together.
    A.
    Prop., of the founding of towns or states, to found, establish: Romam, Enn. ap. Varr. R. R. 3, 1, 2, and Suet. Aug. 7 fin. (Ann. v. 494 Vahl.):

    oppida,

    Varr. L. L. 5, § 142; Hor. Ep. 2, 1, 8:

    urbem,

    Lucr. 5, 1107; Cic. Cat. 3, 1, 2; Sall. C. 6, 1; Liv. 1, 19, 1; Suet. Aug. 18; 47; Just. 2, 4, 15; 2, 15, 1:

    arces,

    Verg. E. 2, 61:

    locum,

    Hor. S. 1, 5, 92: colonias. Vell. 1, 15; Just. 16, 3, 7:

    civitatem,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    regna,

    Just. 2, 1 init.:

    imperium Poenorum,

    id. 19, 1, 1.—Hence, often ante and post Romam conditam, before and after the foundation of Rome, Cic. Tusc. 1, 1, 3; cf. Liv. praef. § 6 al.—
    (β).
    Transf. to the inhabitants:

    Romanam gentem,

    Verg. A. 1, 33:

    genus hominum,

    Just. 2, 6, 11.—Hence, mid.:

    optato conduntur Thybridis alveo,

    they settle, Verg. A. 7, 303 (condi proprie dicuntur, qui sibi statuunt civitatem. Conduntur ergo; sedem stabilem locant, Serv.). —
    b.
    Of the erecting, building of other things, to make, construct, build:

    aram,

    Liv. 1, 7, 11; 28, 46, 16:

    sepulcrum,

    Hor. Epod. 9, 26:

    moenia,

    Verg. A. 1, 276; Ov. M. 3, 13; 14, 775; Just. 2, 12, 4.—
    c.
    Of written productions, to compose, write, celebrate, write or treat of, describe: SIVE CARMEN CONDIDISSET, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Rep. 4, 10, 12; so,

    carmen,

    Lucr. 5, 2; Hor. S. 2, 1, 82; id. Ep. 1, 3, 24; id. A. P. 436; Liv. 27, 37, 7; 31, 12, 10; Quint. 10, 1, 56 et saep.:

    poëma,

    Cic. Att. 1, 16, 15:

    longas Iliadas,

    Prop. 2, 1, 14:

    bella,

    Verg. E. 6, 7:

    Caesaris acta,

    Ov. Tr. 2, 336:

    proelia,

    Stat. Th. 1, 8:

    festa numeris,

    Ov. F. 6, 24:

    alterum satirae genus,

    Quint. 10, 1, 95:

    aliqua in hac materiā,

    id. 3, 1, 19:

    prosam orationem,

    Plin. 5, 29, 31, § 112:

    historiam,

    id. 12, 4, 8, § 18; cf.:

    aliquid annalibus,

    id. 2, 9, 6, § 43:

    praecepta medendi,

    id. 26, 2, 6, § 10:

    laudes alicujus,

    id. 22, 13, 15, § 35.— Rarely,
    (β).
    Absol.:

    si etiamnum Homero condente Aegyptus non erat,

    Plin. 13, 13, 27, § 88.—
    B.
    Trop., to establish, found, to be the author of, to produce, make:

    jusjurandum,

    Plaut. Rud. 5, 3, 18:

    aurea saecula,

    Verg. A. 6, 793:

    collegium novum,

    Liv. 5, 52, 11:

    morem,

    Plin. 11, 37, 55, § 150:

    nova fata,

    Verg. A. 10, 35:

    aeternam famam ingenio suo,

    Phaedr. 3, prol. 53; so,

    nomen memorandum,

    Sil. 4, 37:

    militarem disciplinam artemque bellandi,

    Flor. 1, 3, 1:

    somniorum intellegentiam (Joseph),

    Just. 36, 2, 8.—Of the gods:

    portenta sua,

    to fuifil, accomplish, Sil. 16, 126.— Impers.:

    naturā rerum conditum est, ut, etc.,

    Dig. 19, 5, 4.—
    II.
    With the access. idea of carefulness, to put away, to lay, put, or place somewhere for preservation, etc.; to lay up, store or treasure up (opp. promo).
    A.
    In gen.
    1.
    Prop.
    (α).
    Aliquid:

    pecuniam,

    Cic. Clu. 26, 72:

    frumentum,

    id. N. D. 2, 63, 157; Hor. Ep. 2, 1, 140: condere et reponere fructus, [p. 409] Cic. N. D. 2, 62, 156:

    agri multa efferunt, quae... mandentur condita vetustati,

    id. ib. 2, 60, 151; cf. id. Brut. 4, 16; Varr. R. R. 1, 62;

    Auct. B. Afr. 65: vinum,

    Varr. R. R. 1, 13; cf. Mart. 13, 111, 2; Verg. E. 3, 43; Hor. Ep. 1, 1, 12:

    aliquid proprio horreo,

    id. C. 1, 1, 9:

    Sabinum testā levi,

    id. ib. 1, 20, 3:

    pressa mella puris amphoris,

    id. Epod. 2, 15:

    messem,

    Tib. 1, 1, 42:

    fruges,

    Paul. Sent. 2, 8, 2.—
    (β).
    With the designation of the place (most freq. by in and acc.):

    minas viginti in crumenam,

    Plaut. Truc. 3, 1, 9:

    mustum in dolium,

    Varr. R. R. 1, 65, 1:

    cineres in urnas,

    Suet. Calig. 15:

    barbam in auream pyxidem,

    id. Ner. 12; cf. id. ib. 47:

    legem in aerarium,

    id. ib. 28:

    libri in sacrarium conditi,

    Gell. 1, 19, 10; cf.

    the foll.: te in pistrinum,

    Plaut. Ps. 1, 5, 120; cf.:

    aliquem in custodiam,

    Liv. 31, 23, 9; Tac. H. 4, 2:

    aliquem in carcerem,

    to thrust into prison, imprison, Cic. Verr. 2, 5, 29, § 76; Liv. 26, 16, 6; 29, 22, 7; 30, 21, 5;

    45, 42, 5: aliquem in vincula,

    id. 23, 38, 7; 26, 34, 4. —With adv.:

    argentum intro,

    Plaut. Ps. 1, 3, 120; id. Truc. 5, 28:

    sortes eo,

    Cic. Div. 2, 41, 86 Orell. N. cr. —With in and abl.:

    litteras publicas in aerario sanctiore,

    to keep, lay up, Cic. Verr. 2, 4, 63, § 140:

    se (aves) in foliis,

    Verg. G. 4, 473:

    novissimo die dein (argyritin) condunt in plumbeo vase,

    Plin. 33, 6, 35, § 109.—With abl.:

    condidit (libros Sibyllinos) duobus forulis auratis sub Palatini Apollinis basi,

    Suet. Aug. 31; Scrib. Comp. 145.—With locat.:

    id domi nostrae,

    Cic. Verr. 2, 2, 2, § 5; cf.:

    ut ei jam exploratus et domi conditus consulatus videretur,

    i. e. he was sure of it, id. Mur. 24, 49.—
    2.
    Trop.: teneo omnia;

    in pectore condita sunt,

    Plaut. Ps. 4, 1, 31:

    mandata corde memori,

    Cat. 64, 231:

    tu, qui omne bonum in visceribus medullisque condideris,

    Cic. Tusc. 5, 9, 27:

    in causis conditae sunt res futurae,

    lie, are contained, id. Div. 1, 56, 128. —Hence,
    B.
    Esp.,
    1.
    In econom. lang., to preserve, pickle (for which the access. form condio, īre, became prevalent):

    lentiscum in acetum (cf. just before, oleae quomodo condiantur),

    Cato, R. R. 117:

    ficus in orcas,

    Col. 12, 15, 2:

    fructum in cados,

    Plin. 13, 4, 9, § 48:

    corna in liquidā faece,

    Ov. M. 8, 666:

    oleum,

    Suet. Caes. 53.—
    2.
    In medic. lang., to set:

    ossa,

    Cels. 8, 23:

    calcem,

    id. 8, 22:

    articulum,

    id. 8, 24.—
    3.
    To inter, bury (cf. compono, II. B. 1. c.):

    mortuos cerā circumlitos,

    Cic. Tusc. 1, 45, 108:

    aliquem sepulcro,

    id. Leg. 2, 22, 56; Verg. A. 3, 67; Ov. M. 7, 618; 8, 235:

    ossa parentis terrā,

    Verg. A. 5, 48; so,

    aliquem terrā,

    Plin. 7, 54, 55, § 187:

    corpora defunctorum in lapide sarcophago,

    id. 36, 17, 27, § 131:

    fraternas umbras tumulo,

    Ov. F. 5, 451; so id. M. 14, 442; Val. Fl. 5, 198:

    ossa peregrinā ripā,

    Ov. M. 2, 337:

    in Tomitanā condar humo?

    id. P. 3, 1, 6:

    inhumatos Manes,

    Luc. 9, 151:

    Alexandrum intemperantiā bibendi... condidit,

    brought to the grave, Sen. Ep. 83, 23:

    patrem,

    Phaedr. 4, 4, 30:

    fulgura publica condere,

    Juv. 6, 587, v. fulgur; cf.:

    Aruns dispersos fulminis ignes Colligit et terrae maesto cum murmure condit,

    Luc. 1, 606 sq. —
    b.
    Poet., of time, to pass, spend, live through, bring to a close:

    saecla vivendo,

    Lucr. 3, 1090:

    longos soles cantando,

    Verg. E. 9, 52:

    cum referetque diem condetque relatum,

    i. e. morning and evening, id. G. 1, 458:

    diem collibus in suis,

    Hor. C. 4, 5, 29:

    diem,

    Stat. Th. 10, 54; Plin. Ep. 9, 36, 4; id. Pan. 80 fin.; Macr. Somn. Scip. 1, 20 fin.:

    noctem,

    Sil. 4, 482.—In respect to lustrum, v. 2. lustrum, I.—
    4.
    Transf., to conceal, hide, secrete, suppress:

    Sibyllam quidem sepositam et conditam habeamus, ut... injussu senatūs ne legantur quidem libri,

    Cic. Div. 2, 54, 112:

    quicquid sub terrā est in apricum proferet aetas, Defodiet condetque nitentia,

    Hor. Ep. 1, 6, 25:

    lumen,

    Lucr. 4, 434; so,

    lunam (nubes),

    Hor. C. 2, 16, 3:

    aliquid jocoso furto,

    id. ib. 1, 10, 8:

    vultus,

    Ov. M. 2, 330; cf.:

    vultum aequore,

    id. ib. 11, 255:

    enses,

    to sheathe, Hor. Epod. 7, 2:

    ferrum,

    Phaedr. 5, 2, 8:

    gladium,

    Quint. 8, prooem. §

    15: scuta latentia,

    Verg. A. 3, 237:

    oculos,

    to close, shut, Ov. Tr. 3, 3, 44 (but oculi conditi, v. P. a. infra); so,

    lumina,

    Prop. 4 (5), 11, 64:

    se in viscera (terrae),

    Ov. M. 2, 274:

    se sub lectum,

    Suet. Calig. 51.—Mid., Plin. 8, 57, 82, § 223:

    nocte... aliquot Numidarum turmas medio in saltu condiderat,

    i. e. placed in ambush, Liv. 27, 26, 8; so, hostis in silvis armatum militem condidit, Curt. 8, 1, 4; cf.:

    ibi Dahas condidit,

    id. 7, 7, 32:

    (Danai) notā conduntur in alvo,

    concealed themselves, Verg. A. 2, 401:

    fera murmura,

    Prop. 4 (5), 4, 61:

    iram,

    Tac. A. 2, 28.—With abl.:

    his mensibus pisces jacent speluncis conditi,

    Plin. 9, 16, 24, § 56:

    huic sollertiā est inanium ostrearum testis se condere,

    id. 8, 31, 51, § 98:

    luna condita tenebris,

    Tac. A. 1, 28:

    aliquid alvo,

    to swallow, Sil. 6, 199.—
    5.
    Poet.
    a.
    To thrust or strike in deep, to plunge (cf. abscondo):

    ensem in pectus,

    Ov. M. 13, 392:

    digitos in lumina,

    id. ib. 13, 561; 12, 295;

    5, 423: ensem totum alicui in adverso pectore,

    Verg. A. 9, 348:

    telum jugulo,

    Ov. M. 13, 459; Sen. Oedip. 1037; cf. pass.:

    nihil tam facile in corpus quam sagitta conditur,

    Cels. 7, 5, n. 2.—
    (β).
    Trop.:

    stimulos caecos in pectore,

    Ov. M. 1, 727.—
    b.
    To hide by sailing away, to lose sight of:

    navita condit urbes,

    Val. Fl. 2, 443; cf. abscondo.—Hence,
    1.
    condĭtus, a, um, P. a., close, secret, deep (rare):

    praecordia,

    Hor. S. 1, 4, 89:

    oculi,

    deep set, Plin. 11, 37, 53, § 141.—
    2.
    condĭta, ōrum, n., the laid up store (late Lat.), Cod. Th. 7, 4, 3; Dig. 32, 95 al.

    Lewis & Short latin dictionary > condita

  • 49 condo

    con-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a. [con- = cum, and 2. do], lit., to bring, lay or put together (very freq. in all periods and species of composition).
    I.
    With the access. idea of uniting, to put or join together into a whole, to form, fashion, produce, make by joining together.
    A.
    Prop., of the founding of towns or states, to found, establish: Romam, Enn. ap. Varr. R. R. 3, 1, 2, and Suet. Aug. 7 fin. (Ann. v. 494 Vahl.):

    oppida,

    Varr. L. L. 5, § 142; Hor. Ep. 2, 1, 8:

    urbem,

    Lucr. 5, 1107; Cic. Cat. 3, 1, 2; Sall. C. 6, 1; Liv. 1, 19, 1; Suet. Aug. 18; 47; Just. 2, 4, 15; 2, 15, 1:

    arces,

    Verg. E. 2, 61:

    locum,

    Hor. S. 1, 5, 92: colonias. Vell. 1, 15; Just. 16, 3, 7:

    civitatem,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    regna,

    Just. 2, 1 init.:

    imperium Poenorum,

    id. 19, 1, 1.—Hence, often ante and post Romam conditam, before and after the foundation of Rome, Cic. Tusc. 1, 1, 3; cf. Liv. praef. § 6 al.—
    (β).
    Transf. to the inhabitants:

    Romanam gentem,

    Verg. A. 1, 33:

    genus hominum,

    Just. 2, 6, 11.—Hence, mid.:

    optato conduntur Thybridis alveo,

    they settle, Verg. A. 7, 303 (condi proprie dicuntur, qui sibi statuunt civitatem. Conduntur ergo; sedem stabilem locant, Serv.). —
    b.
    Of the erecting, building of other things, to make, construct, build:

    aram,

    Liv. 1, 7, 11; 28, 46, 16:

    sepulcrum,

    Hor. Epod. 9, 26:

    moenia,

    Verg. A. 1, 276; Ov. M. 3, 13; 14, 775; Just. 2, 12, 4.—
    c.
    Of written productions, to compose, write, celebrate, write or treat of, describe: SIVE CARMEN CONDIDISSET, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Rep. 4, 10, 12; so,

    carmen,

    Lucr. 5, 2; Hor. S. 2, 1, 82; id. Ep. 1, 3, 24; id. A. P. 436; Liv. 27, 37, 7; 31, 12, 10; Quint. 10, 1, 56 et saep.:

    poëma,

    Cic. Att. 1, 16, 15:

    longas Iliadas,

    Prop. 2, 1, 14:

    bella,

    Verg. E. 6, 7:

    Caesaris acta,

    Ov. Tr. 2, 336:

    proelia,

    Stat. Th. 1, 8:

    festa numeris,

    Ov. F. 6, 24:

    alterum satirae genus,

    Quint. 10, 1, 95:

    aliqua in hac materiā,

    id. 3, 1, 19:

    prosam orationem,

    Plin. 5, 29, 31, § 112:

    historiam,

    id. 12, 4, 8, § 18; cf.:

    aliquid annalibus,

    id. 2, 9, 6, § 43:

    praecepta medendi,

    id. 26, 2, 6, § 10:

    laudes alicujus,

    id. 22, 13, 15, § 35.— Rarely,
    (β).
    Absol.:

    si etiamnum Homero condente Aegyptus non erat,

    Plin. 13, 13, 27, § 88.—
    B.
    Trop., to establish, found, to be the author of, to produce, make:

    jusjurandum,

    Plaut. Rud. 5, 3, 18:

    aurea saecula,

    Verg. A. 6, 793:

    collegium novum,

    Liv. 5, 52, 11:

    morem,

    Plin. 11, 37, 55, § 150:

    nova fata,

    Verg. A. 10, 35:

    aeternam famam ingenio suo,

    Phaedr. 3, prol. 53; so,

    nomen memorandum,

    Sil. 4, 37:

    militarem disciplinam artemque bellandi,

    Flor. 1, 3, 1:

    somniorum intellegentiam (Joseph),

    Just. 36, 2, 8.—Of the gods:

    portenta sua,

    to fuifil, accomplish, Sil. 16, 126.— Impers.:

    naturā rerum conditum est, ut, etc.,

    Dig. 19, 5, 4.—
    II.
    With the access. idea of carefulness, to put away, to lay, put, or place somewhere for preservation, etc.; to lay up, store or treasure up (opp. promo).
    A.
    In gen.
    1.
    Prop.
    (α).
    Aliquid:

    pecuniam,

    Cic. Clu. 26, 72:

    frumentum,

    id. N. D. 2, 63, 157; Hor. Ep. 2, 1, 140: condere et reponere fructus, [p. 409] Cic. N. D. 2, 62, 156:

    agri multa efferunt, quae... mandentur condita vetustati,

    id. ib. 2, 60, 151; cf. id. Brut. 4, 16; Varr. R. R. 1, 62;

    Auct. B. Afr. 65: vinum,

    Varr. R. R. 1, 13; cf. Mart. 13, 111, 2; Verg. E. 3, 43; Hor. Ep. 1, 1, 12:

    aliquid proprio horreo,

    id. C. 1, 1, 9:

    Sabinum testā levi,

    id. ib. 1, 20, 3:

    pressa mella puris amphoris,

    id. Epod. 2, 15:

    messem,

    Tib. 1, 1, 42:

    fruges,

    Paul. Sent. 2, 8, 2.—
    (β).
    With the designation of the place (most freq. by in and acc.):

    minas viginti in crumenam,

    Plaut. Truc. 3, 1, 9:

    mustum in dolium,

    Varr. R. R. 1, 65, 1:

    cineres in urnas,

    Suet. Calig. 15:

    barbam in auream pyxidem,

    id. Ner. 12; cf. id. ib. 47:

    legem in aerarium,

    id. ib. 28:

    libri in sacrarium conditi,

    Gell. 1, 19, 10; cf.

    the foll.: te in pistrinum,

    Plaut. Ps. 1, 5, 120; cf.:

    aliquem in custodiam,

    Liv. 31, 23, 9; Tac. H. 4, 2:

    aliquem in carcerem,

    to thrust into prison, imprison, Cic. Verr. 2, 5, 29, § 76; Liv. 26, 16, 6; 29, 22, 7; 30, 21, 5;

    45, 42, 5: aliquem in vincula,

    id. 23, 38, 7; 26, 34, 4. —With adv.:

    argentum intro,

    Plaut. Ps. 1, 3, 120; id. Truc. 5, 28:

    sortes eo,

    Cic. Div. 2, 41, 86 Orell. N. cr. —With in and abl.:

    litteras publicas in aerario sanctiore,

    to keep, lay up, Cic. Verr. 2, 4, 63, § 140:

    se (aves) in foliis,

    Verg. G. 4, 473:

    novissimo die dein (argyritin) condunt in plumbeo vase,

    Plin. 33, 6, 35, § 109.—With abl.:

    condidit (libros Sibyllinos) duobus forulis auratis sub Palatini Apollinis basi,

    Suet. Aug. 31; Scrib. Comp. 145.—With locat.:

    id domi nostrae,

    Cic. Verr. 2, 2, 2, § 5; cf.:

    ut ei jam exploratus et domi conditus consulatus videretur,

    i. e. he was sure of it, id. Mur. 24, 49.—
    2.
    Trop.: teneo omnia;

    in pectore condita sunt,

    Plaut. Ps. 4, 1, 31:

    mandata corde memori,

    Cat. 64, 231:

    tu, qui omne bonum in visceribus medullisque condideris,

    Cic. Tusc. 5, 9, 27:

    in causis conditae sunt res futurae,

    lie, are contained, id. Div. 1, 56, 128. —Hence,
    B.
    Esp.,
    1.
    In econom. lang., to preserve, pickle (for which the access. form condio, īre, became prevalent):

    lentiscum in acetum (cf. just before, oleae quomodo condiantur),

    Cato, R. R. 117:

    ficus in orcas,

    Col. 12, 15, 2:

    fructum in cados,

    Plin. 13, 4, 9, § 48:

    corna in liquidā faece,

    Ov. M. 8, 666:

    oleum,

    Suet. Caes. 53.—
    2.
    In medic. lang., to set:

    ossa,

    Cels. 8, 23:

    calcem,

    id. 8, 22:

    articulum,

    id. 8, 24.—
    3.
    To inter, bury (cf. compono, II. B. 1. c.):

    mortuos cerā circumlitos,

    Cic. Tusc. 1, 45, 108:

    aliquem sepulcro,

    id. Leg. 2, 22, 56; Verg. A. 3, 67; Ov. M. 7, 618; 8, 235:

    ossa parentis terrā,

    Verg. A. 5, 48; so,

    aliquem terrā,

    Plin. 7, 54, 55, § 187:

    corpora defunctorum in lapide sarcophago,

    id. 36, 17, 27, § 131:

    fraternas umbras tumulo,

    Ov. F. 5, 451; so id. M. 14, 442; Val. Fl. 5, 198:

    ossa peregrinā ripā,

    Ov. M. 2, 337:

    in Tomitanā condar humo?

    id. P. 3, 1, 6:

    inhumatos Manes,

    Luc. 9, 151:

    Alexandrum intemperantiā bibendi... condidit,

    brought to the grave, Sen. Ep. 83, 23:

    patrem,

    Phaedr. 4, 4, 30:

    fulgura publica condere,

    Juv. 6, 587, v. fulgur; cf.:

    Aruns dispersos fulminis ignes Colligit et terrae maesto cum murmure condit,

    Luc. 1, 606 sq. —
    b.
    Poet., of time, to pass, spend, live through, bring to a close:

    saecla vivendo,

    Lucr. 3, 1090:

    longos soles cantando,

    Verg. E. 9, 52:

    cum referetque diem condetque relatum,

    i. e. morning and evening, id. G. 1, 458:

    diem collibus in suis,

    Hor. C. 4, 5, 29:

    diem,

    Stat. Th. 10, 54; Plin. Ep. 9, 36, 4; id. Pan. 80 fin.; Macr. Somn. Scip. 1, 20 fin.:

    noctem,

    Sil. 4, 482.—In respect to lustrum, v. 2. lustrum, I.—
    4.
    Transf., to conceal, hide, secrete, suppress:

    Sibyllam quidem sepositam et conditam habeamus, ut... injussu senatūs ne legantur quidem libri,

    Cic. Div. 2, 54, 112:

    quicquid sub terrā est in apricum proferet aetas, Defodiet condetque nitentia,

    Hor. Ep. 1, 6, 25:

    lumen,

    Lucr. 4, 434; so,

    lunam (nubes),

    Hor. C. 2, 16, 3:

    aliquid jocoso furto,

    id. ib. 1, 10, 8:

    vultus,

    Ov. M. 2, 330; cf.:

    vultum aequore,

    id. ib. 11, 255:

    enses,

    to sheathe, Hor. Epod. 7, 2:

    ferrum,

    Phaedr. 5, 2, 8:

    gladium,

    Quint. 8, prooem. §

    15: scuta latentia,

    Verg. A. 3, 237:

    oculos,

    to close, shut, Ov. Tr. 3, 3, 44 (but oculi conditi, v. P. a. infra); so,

    lumina,

    Prop. 4 (5), 11, 64:

    se in viscera (terrae),

    Ov. M. 2, 274:

    se sub lectum,

    Suet. Calig. 51.—Mid., Plin. 8, 57, 82, § 223:

    nocte... aliquot Numidarum turmas medio in saltu condiderat,

    i. e. placed in ambush, Liv. 27, 26, 8; so, hostis in silvis armatum militem condidit, Curt. 8, 1, 4; cf.:

    ibi Dahas condidit,

    id. 7, 7, 32:

    (Danai) notā conduntur in alvo,

    concealed themselves, Verg. A. 2, 401:

    fera murmura,

    Prop. 4 (5), 4, 61:

    iram,

    Tac. A. 2, 28.—With abl.:

    his mensibus pisces jacent speluncis conditi,

    Plin. 9, 16, 24, § 56:

    huic sollertiā est inanium ostrearum testis se condere,

    id. 8, 31, 51, § 98:

    luna condita tenebris,

    Tac. A. 1, 28:

    aliquid alvo,

    to swallow, Sil. 6, 199.—
    5.
    Poet.
    a.
    To thrust or strike in deep, to plunge (cf. abscondo):

    ensem in pectus,

    Ov. M. 13, 392:

    digitos in lumina,

    id. ib. 13, 561; 12, 295;

    5, 423: ensem totum alicui in adverso pectore,

    Verg. A. 9, 348:

    telum jugulo,

    Ov. M. 13, 459; Sen. Oedip. 1037; cf. pass.:

    nihil tam facile in corpus quam sagitta conditur,

    Cels. 7, 5, n. 2.—
    (β).
    Trop.:

    stimulos caecos in pectore,

    Ov. M. 1, 727.—
    b.
    To hide by sailing away, to lose sight of:

    navita condit urbes,

    Val. Fl. 2, 443; cf. abscondo.—Hence,
    1.
    condĭtus, a, um, P. a., close, secret, deep (rare):

    praecordia,

    Hor. S. 1, 4, 89:

    oculi,

    deep set, Plin. 11, 37, 53, § 141.—
    2.
    condĭta, ōrum, n., the laid up store (late Lat.), Cod. Th. 7, 4, 3; Dig. 32, 95 al.

    Lewis & Short latin dictionary > condo

  • 50 depromo

    dē-prōmo, prompsi (-msi), promptum (-mtum), 3, v. a., to draw out, draw forth; to bring, to fetch from anywhere, esp. out of any place (rare but class.).—Constr., usu. abl. w. ex or de of things, with a of persons; poet. and late Lat. with abl. alone, but domo depromere, Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155.
    I.
    Lit.:

    pecuniam ex arca,

    Cic. Off. 2, 15; cf.: pecuniam ex aerario, id. de imp. Pomp. 13, 37, and v. infra, no. II.:

    tela pharetris,

    Verg. A. 5, 501; cf.

    11, 590: gramina loculis,

    Ov. F. 6, 749:

    Caecubum cellis,

    Hor. Od. 1, 37, 5:

    cibum servis,

    Plaut. Trin. 4, 2, 104; cf. id. Curc. 2, 2, 1; id. Truc. 3, 1, 2:

    merum Sabinā diotā,

    Hor. Od. 1, 9, 7:

    condo et compono quae mox depromere possim,

    id. Ep. 1, 1, 12.—
    B.
    Transf., comic.:

    e promptuaria cella depromi ad flagrum,

    Plaut. Am. 1, 1, 4.—
    II.
    Trop.:

    e quibus locis, quasi thesauris argumenta depromerentur,

    Cic. Fin. 4, 4 fin.; so with ex, id. de Or. 1, 46; id. Clu. 21, 58; id. Phil. 3, 6, 15 al.:

    juris utilitatem vel a peritis vel de libris,

    id. de Or. 1, 59, 252; cf.:

    de jure civili depromptum,

    id. ib. 1, 57, 244; c. abl. alone:

    sinu vires,

    Val. Fl. 7, 450.

    Lewis & Short latin dictionary > depromo

  • 51 expromo

    ex-prōmo, mpsi (msi), mptum (mtum), 3, v. a., to take out or forth, to draw out, fetch out, bring forth (syn. proferre).
    I.
    Lit. (rare):

    heminas octo in urceum,

    Plaut. Mil. 3, 2, 18:

    mox inde sensim ad mandendum manibus expromit,

    Plin. 10, 72, 93, § 199:

    maestas voces,

    Verg. A. 2, 280.—
    II.
    Trop., to show forth, discover, exert, practise, exhibit, display (class.; syn. proferre).
    A.
    In gen.:

    exprome benignum ex tete ingenium,

    Plaut. Mil. 4, 2, 64; cf.:

    quidquid est incoctum non expromet, bene coctum dabit,

    id. ib. 2, 2, 53:

    supplicia in civis Romanos,

    Cic. Verr. 2, 5, 53, § 139:

    in meo inimico crudelitatem exprompsisti tuam,

    id. Mil. 13, 33:

    vim eloquentiae in ea causa,

    id. Or. 36, 125:

    omnem industriam vitae et vigilandi laborem in antelucanis cenis,

    id. Cat. 2, 10, 22:

    suum odium,

    id. Att. 2, 12, 2:

    sed quid ego vestram crudelitatem expromo,

    id. Dom. 23, 60:

    vel hilarissimum convivam hinc indidem expromam tibi,

    I'll show myself to you, Plaut. Mil. 3, 1, 72. (In Plaut. Bacch. 4, 4, 9, promat, v. Ritschl ad h. l.)—
    B.
    In partic., of speech, to utter, disclose, declare, state (syn.:

    exponere, narrare, etc.): occulta apud amicum,

    Ter. Heaut. 3, 3, 14:

    sed jam exprome, si placet, istas leges de religione,

    Cic. Leg. 2, 7, 17:

    sententiam,

    Tac. A. 12, 9:

    multas mente querelas,

    Cat. 64, 223:

    causas,

    Ov. F. 3, 725 et saep.—With acc. and inf. or rel.-clause as object:

    expromit, repertum in agro suo specum altitudine immensa,

    Tac. A. 16, 1:

    quid in quamque sententiam dici possit, expromere,

    Cic. Div. 2, 72, 150:

    expromerent, quid sentirent,

    Liv. 29, 1, 7:

    indignationem expromens,

    Vell. 2, 19.—Hence, expromptus, a, um, P. a., ready, at hand:

    nunc opus est tua mihi exprompta malitia atque astutia,

    Ter. And. 4, 3, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > expromo

  • 52 expromptus

    ex-prōmo, mpsi (msi), mptum (mtum), 3, v. a., to take out or forth, to draw out, fetch out, bring forth (syn. proferre).
    I.
    Lit. (rare):

    heminas octo in urceum,

    Plaut. Mil. 3, 2, 18:

    mox inde sensim ad mandendum manibus expromit,

    Plin. 10, 72, 93, § 199:

    maestas voces,

    Verg. A. 2, 280.—
    II.
    Trop., to show forth, discover, exert, practise, exhibit, display (class.; syn. proferre).
    A.
    In gen.:

    exprome benignum ex tete ingenium,

    Plaut. Mil. 4, 2, 64; cf.:

    quidquid est incoctum non expromet, bene coctum dabit,

    id. ib. 2, 2, 53:

    supplicia in civis Romanos,

    Cic. Verr. 2, 5, 53, § 139:

    in meo inimico crudelitatem exprompsisti tuam,

    id. Mil. 13, 33:

    vim eloquentiae in ea causa,

    id. Or. 36, 125:

    omnem industriam vitae et vigilandi laborem in antelucanis cenis,

    id. Cat. 2, 10, 22:

    suum odium,

    id. Att. 2, 12, 2:

    sed quid ego vestram crudelitatem expromo,

    id. Dom. 23, 60:

    vel hilarissimum convivam hinc indidem expromam tibi,

    I'll show myself to you, Plaut. Mil. 3, 1, 72. (In Plaut. Bacch. 4, 4, 9, promat, v. Ritschl ad h. l.)—
    B.
    In partic., of speech, to utter, disclose, declare, state (syn.:

    exponere, narrare, etc.): occulta apud amicum,

    Ter. Heaut. 3, 3, 14:

    sed jam exprome, si placet, istas leges de religione,

    Cic. Leg. 2, 7, 17:

    sententiam,

    Tac. A. 12, 9:

    multas mente querelas,

    Cat. 64, 223:

    causas,

    Ov. F. 3, 725 et saep.—With acc. and inf. or rel.-clause as object:

    expromit, repertum in agro suo specum altitudine immensa,

    Tac. A. 16, 1:

    quid in quamque sententiam dici possit, expromere,

    Cic. Div. 2, 72, 150:

    expromerent, quid sentirent,

    Liv. 29, 1, 7:

    indignationem expromens,

    Vell. 2, 19.—Hence, expromptus, a, um, P. a., ready, at hand:

    nunc opus est tua mihi exprompta malitia atque astutia,

    Ter. And. 4, 3, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > expromptus

  • 53 parcipromus

    parcī̆prōmus, i, m. [parce-promo], one that gives sparingly, a niggard, curmudgeon (Plautin.):

    qui cum geniis suis belligerant parcipromi,

    Plaut. Truc. 1, 2, 81; id. Ps. 5, 1, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > parcipromus

  • 54 prodo

    prō-do, dĭdi, dĭtum, 3 (archaic produit for prodiderit, = porro dederit, porticum sartam tectamque habeto, prodito, Lex Censor. ap. Fest. p. 229, 17 Müll.; pres. part. abl. sing. prodente, Cic. Tusc. 2, 13, 31), v. a.
    I.
    To give, put, or bring forth (class.;

    syn. edo, profero, promo): prodit fumoso con dita vina cado,

    Ov. F. 5, 518:

    suspiria pectore,

    id. M. 1, 656:

    hydraulam et choraulam,

    to show, Suet. Ner. 54:

    exemplum tur pe,

    to give a bad example, Vell. 2, 119, 4:

    perniciosum exemplum,

    Cic. Fl. 11, 25:

    prodendi exempli causā,

    of setting an example, Liv. 1, 11, 7.—
    B.
    In partic.
    1.
    To bring forth, bear, produce ( poet.): parvā prodite patriā, Att. ap. App. de Deo Socr. p. 55:

    quae tam festa dies ut cesset prodere furem, Perfidiam, fraudes,

    Juv. 13, 23.—
    2.
    To put forth in writing, i. e. to publish, make known, relate, report, record:

    cum decretum proditur, lex veri rectique proditur,

    Cic. Ac. 2, 9, 27:

    Procilius non idem prodidit, quod Piso,

    Varr. L. L. 5, § 148:

    ea, quae scriptores Graeciae prodiderunt,

    Cic. Tusc. 1, 13, 29:

    haec monumenta nobis litterae prodiderunt,

    id. Planc. 39, 94: Thucydides ossa ejus clam ab amicis esse sepulta, memoriae prodidit, has handed down to memory, i. e. has recorded, Nep. Them. 10, 5:

    hujus bella gesta multi memoriae prodiderunt,

    id. Hann. 13, 3:

    ut produnt,

    as they say. Plin. 34, 7, 16, § 33: prodere aliquid memoriā, to put forth from memory, i. e. to record, relate:

    quos natos in insulā ipsā, memoriā proditum dicunt,

    Caes. B. G. 5, 12:

    ut quod proditum memoriā est,

    Cic. Rep. 2, 31, 54.—Esp., to publish, proclaim any one as appointed to an office, i. e. to appoint, elect, create a public officer of any kind (syn.:

    creo, designo): cum populo agendi jus esto ei, quem produnt patres consulum creandorum ergo,

    Cic. Leg. 3, 4, 10;

    flaminem,

    id. Mil. 17, 46:

    interregem,

    id. Dom. 14, 38:

    dictatorem,

    Dig. 1, 2, 2, § 18; to make known, disclose, discover, betray, Plaut. Cist. 4, 2, 75:

    homine prodente conscios,

    Cic. Tusc. 2, 13, 31:

    crimen vultu,

    Ov. M. 2, 447:

    tamquam prodiderim quidquid scio,

    Juv. 9, 97:

    arcanum,

    id. 9, 115.—
    3.
    To betray perfidiously, surrender treacherously:

    si Brutum prodideritis, et deserueritis,

    Cic. Phil. 10, 3, 7:

    is me deseruit ac prodidit,

    id. Fl. 33, 81; id. Sest. 14, 32; cf. id. Verr. 2, 1, 33, § 84:

    prodebas caput et salutem meam,

    id. Pis. 24, 56:

    classem praedonibus,

    id. Verr. 2, 5, 41, § 106:

    hosti rempublicam,

    Sall. J. 31, 18:

    patriam,

    Cic. Fin. 3, 9, 32.—
    4.
    To give up, surrender, abandon: rem summam, Enn. ap. Fest. p. 229 Müll. (Ann. v. 411 Vahl.):

    suam vitam, et Pecuniam omnem,

    Ter. Heaut. 3, 1, 70.—
    II.
    To extend, permit to go farther.
    A.
    To put off, defer (anteclass.), Fest. p. 242 Müll.—
    B.
    To prolong, = produco, de mendico male meretur qui ei dat quod edit, nam illi prodit vitam ad miseriam, Plaut. Trin. 2, 2, 58 sq.—
    C.
    To hand down, transmit, bequeath (class.):

    qui sacra suis posteris prodiderunt,

    Cic. Mil. 30, 83:

    jus imaginis ad memoriam posteritatemque prodendae,

    id. Verr. 2, 5, 14, § 36:

    regnum a Tantalo proditum,

    id. Off. 3, 21, 84.—
    D.
    To propagate ( poet.):

    qui genus alto a sanguine Teucri Proderet,

    Verg. A. 4, 230.

    Lewis & Short latin dictionary > prodo

  • 55 prompte

    promptē, adv., v. promo, P. a. fin.

    Lewis & Short latin dictionary > prompte

  • 56 prompto

    prompto, āre, v. freq. a. [promo], to give forth or out abundantly, to distribute, dispose of a thing (Plautin.):

    thesauros Jovis,

    i. e. to be Jupiter's treasurer, Plaut. Ps. 2, 2, 33:

    illum meum malum promptare malim quam peculium,

    to have the disposal of, id. Bacch. 3, 3, 61. [p. 1466]

    Lewis & Short latin dictionary > prompto

  • 57 promptuarius

    promptŭārĭus ( promt-), a, um, adj. [promo], of or belonging to distribution (sc. of things stored up), distributing:

    arca vestiaria, armarium promptuarium,

    i. e. storehouse, repository, Cato, R. R. 11, 3:

    cella,

    App. Mag. p. 309, 20; and, in comic lang., of a prison, Plaut. Am. 1, 1, 4.—
    II.
    Subst.: promptŭārĭum, ĭi, n., a storeroom, repository, promptuary (late Lat.; cf.

    horreum): e promptuario oleum profer,

    App. M. 1, p. 113, 2; Ambros. Cantic. 1, 20. —In plur., Vulg. Psa. 143, 13.—
    B.
    Transf.:

    ornatissimum linguae tuae,

    i. e. the mouth, Symm. Ep. 9, 67:

    promptuarium rectae rationis et orationis,

    App. Dogm. Plat. 1, p. 212 Oud.:

    cum omnes quasi vetustatis promptuarium Albini memoriam laudavissent,

    Macr. S. 1, 4, 1.—Collat. form (from metrical necessity), promptārĭum, ii, Aus. Ep. 21 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > promptuarius

  • 58 promtuarius

    promptŭārĭus ( promt-), a, um, adj. [promo], of or belonging to distribution (sc. of things stored up), distributing:

    arca vestiaria, armarium promptuarium,

    i. e. storehouse, repository, Cato, R. R. 11, 3:

    cella,

    App. Mag. p. 309, 20; and, in comic lang., of a prison, Plaut. Am. 1, 1, 4.—
    II.
    Subst.: promptŭārĭum, ĭi, n., a storeroom, repository, promptuary (late Lat.; cf.

    horreum): e promptuario oleum profer,

    App. M. 1, p. 113, 2; Ambros. Cantic. 1, 20. —In plur., Vulg. Psa. 143, 13.—
    B.
    Transf.:

    ornatissimum linguae tuae,

    i. e. the mouth, Symm. Ep. 9, 67:

    promptuarium rectae rationis et orationis,

    App. Dogm. Plat. 1, p. 212 Oud.:

    cum omnes quasi vetustatis promptuarium Albini memoriam laudavissent,

    Macr. S. 1, 4, 1.—Collat. form (from metrical necessity), promptārĭum, ii, Aus. Ep. 21 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > promtuarius

  • 59 promtus

    promtus, = promptus, v. promo, Part. and P. a., and 2. promptus.

    Lewis & Short latin dictionary > promtus

  • 60 promum

    prōmus, a, um, adj. [promo].
    I.
    In economic lang., of or belonging to giving out, distributing. cella, a store-room, larder, Tert. Res. Carn. 27.—
    2.
    Subst.: prō-mum, i, a store-room, Tert. ad Uxor. 2, 4 fin. —Much more freq.,
    II.
    Subst.: prō-mus, i, m., a giver out, distributor of provisions (opp. condus, the keeper of them);

    and hence, in gen.,

    a cellarer, steward, butler, Plaut. Poen. 3, 4, 6; id. Ps. 2, 2, 14:

    foris est promus,

    Hor. S. 2, 2, 16; Varr. R. R. 1, 16, 5; Col. 12, 3, 9; Aus. Ep. 22, 20.—
    B.
    Transf.:

    librorum,

    he who gives out books from a library, a librarian, App. Mag. p. 308, 17: ego meo sum promus pectori, I keep the key of my own breast, i. e. I guard my heart against evil, Plaut. Trin. 1, 2, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > promum

См. также в других словарях:

  • Promo Only — is a music and music video subscription service for professional disc jockeys. It was the first monthly music service available to music professionals on CD. Promo Only began in 1992 when DJ Jim Robinson met up with another DJ Pete Werner on the… …   Wikipedia

  • promo — pro‧mo [ˈprəʊməʊ ǁ ˈproʊmoʊ] noun [countable] informal MARKETING a promotion: • a movie promo * * * promo UK US /ˈprəʊməʊ/ noun [C] (also promo video …   Financial and business terms

  • Promo — Saltar a navegación, búsqueda Un promo también llamado promo cd es el nombre que se le da en los medios especializados a la copia promocional de un disco. Esta copia se suele distribuir previamente al lanzamiento de un trabajo discográfico, y su… …   Wikipedia Español

  • Promo (DJ) — Promo (* 12. April 1976) ist ein niederländischer Hardcore Techno Produzent und Disc Jockey (DJ). Bürgerlicher Name: Sebastian Hoff. Früher veröffentlichte er unter dem Namen DJ Promo. Inhaltsverzeichnis 1 Biografie 2 Weitere Pseudonyme 3… …   Deutsch Wikipedia

  • Promo '94 — Saltar a navegación, búsqueda Promo 94 demo de Gorgoroth Publicación 1994 Género(s) Black metal …   Wikipedia Español

  • Promo Exa RBD — Saltar a navegación, búsqueda Promo EXA RBD álbum de estudio de RBD Publicación …   Wikipedia Español

  • Promo TV — Nombre público PROMO Eslogan Un nuevo servicio de la TDT Tipo de canal Servicio Adicional Programación Teletienda y Call tv Propietario Prisa TV País …   Wikipedia Español

  • Promo '97 — демо Cruachan Дата выпуска 1997 Жанр блэк метал, фолк метал, пэган метал Длительность 15:11 Страна Ирла …   Википедия

  • Promo \'97 — демо Cruachan Дата выпуска 1997 Жанр блэк метал, фолк метал, пэган метал Длительность 15:11 Страна …   Википедия

  • Promo — may refer to: *Promotion (marketing), one of the four aspects of marketing *Promotional music videos, such as those played on MTV *Promotional recording, a recording distributed free in order to promote a commercial recording *Promo (professional …   Wikipedia

  • Promo — steht für: Promo (DJ), ein niederländischer Hardcore Techno DJ und Produzent Verkaufsförderung, Aktivitäten zur Erhöhung von Verkaufsergebnissen Siehe auch: Promotion Diese Seite ist eine Begriffs …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»