crossing+es

impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:

inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,

Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).

Lit. (rare):

impediunt teneros vincula nulla pedes,

Ov. F. 1, 410; cf.:

et illis crura quoque impediit,

id. M. 12, 392:

ipsus illic sese jam impedivit in plagas,

Plaut. Mil. 4, 9, 11:

in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,

Phaedr. 1, 12, 10:

impedita cassibus dama,

Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—

Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):

narrare parantem Impedit amplexu,

Ov. M. 2, 433:

nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,

Hor. C. 1, 4, 9:

crines (vitta),

Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:

cornua sertis,

id. M. 2, 868:

remos (hederae),

id. ib. 3, 664:

medium crus pellibus,

Hor. S. 1, 6, 27:

equos frenis,

to bridle, Ov. F. 2, 736:

ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,

surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:

orbes orbibus,

id. ib. 5, 585:

plana novo munimenti genere (with saepire),

Curt. 6, 5; cf.:

Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,

rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—

Trop.

To entangle, embarrass (class.):

impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,

Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,

Cic. Rab. Post. 9, 24:

ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,

id. Verr. 2, 2, 18, § 44:

qui me et se hisce impedivit nuptiis,

Ter. Phorm. 2, 4, 2:

dum alios servat, se impedivit interim,

Plaut. Rud. prol. 37:

tot me impediunt curae,

Ter. And. 1, 5, 25:

mentem dolore,

Cic. Cael. 24, 60.—

Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.

With the simple acc.:

me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,

Cic. Fam. 9, 19, 2:

suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,

id. Off. 1, 9, 28; cf.:

aetate et morbo impeditus,

id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

ne forte qua re impediar atque alliger,

Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:

or abstr. objects: sinistra impedita,

Caes. B. G. 1, 25, 3:

mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,

Cic. Fam. 7, 5, 1:

iter,

id. Lael. 20, 75:

navigationem (Corus),

Caes. B. G. 5, 7, 3:

magnas utilitates amicorum,

Cic. Lael. 20, 75:

res magnas,

id. ib.; cf.:

belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,

id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;

quanto magis animi morbis impediri necesse est?

id. Fin. 1, 18, 59.—

With ab or in aliqua re or the simple abl.:

sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,

Cic. Balb. 20, 47; cf.:

ab delectatione omni negotiis impedimur,

id. Mur. 19, 39; so,

aliquem a suo munere,

id. Rep. 5, 3:

aliquem ab opere,

Plin. 10, 63, 83, § 180:

aliquem a vero bonoque,

Sall. J. 30, 2:

non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,

Caes. B. G. 1, 36, 2:

quem dignitas fugā impediverat,

Tac. A. 1, 39.—

With ne, quin, quominus. —With ne:

id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,

Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:

ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,

Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:

nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,

Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:

quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,

id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—

With inf.:

quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,

Cic. Off. 2, 2, 8:

me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,

id. de Or. 1, 35, 163:

ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,

Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—

With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—

Absol.:

omnia removentur, quae obstant et impediunt,

Cic. Ac. 2, 7, 19:

ut omnia quae impediant, vincat intentio,

Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:

de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,

Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.

Of persons:

neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,

Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,

Caes. B. G. 3, 19, 2:

agmen,

Liv. 43, 23, 1:

itinere impediti,

Caes. B. C. 3, 75, 3:

nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,

i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;

2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,

Cic. Sest. 45, 97:

viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?

Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin. —

Of inanim. and abstr. things:

hostem impedito atque iniquo loco tenetis,

difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:

silvae,

id. ib. 5, 21, 3:

saltus impeditos gravis armis miles timere potest,

Liv. 9, 19, 16:

vineae nexu traducum,

Tac. H. 2, 25:

navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,

troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:

impedito animo,

i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:

omnium impeditis animis,

Caes. B. G. 5, 7, 5:

tempora rei publicae,

Cic. Pis. 1, 3:

dies tristi omine infames et impediti,

Gell. 4, 9, 5:

disceptatio,

Liv. 37, 54, 7:

oratio fit longa et impedita,

Quint. 8, 6, 42:

bellum (with arduum),

Tac. A. 4, 46:

cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,

Caes. B. G. 2, 28, 1:

tu rem impeditam et perditam restituas,

intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:

longius impeditioribus locis secuti,

Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,

saltus artior et impeditior,

Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:

silvae undique impeditissimae,

i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:

itinera,

Caes. B. C. 3, 77, 2:

quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?

exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54.

impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:

inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,

Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).

Lit. (rare):

impediunt teneros vincula nulla pedes,

Ov. F. 1, 410; cf.:

et illis crura quoque impediit,

id. M. 12, 392:

ipsus illic sese jam impedivit in plagas,

Plaut. Mil. 4, 9, 11:

in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,

Phaedr. 1, 12, 10:

impedita cassibus dama,

Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—

Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):

narrare parantem Impedit amplexu,

Ov. M. 2, 433:

nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,

Hor. C. 1, 4, 9:

crines (vitta),

Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:

cornua sertis,

id. M. 2, 868:

remos (hederae),

id. ib. 3, 664:

medium crus pellibus,

Hor. S. 1, 6, 27:

equos frenis,

to bridle, Ov. F. 2, 736:

ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,

surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:

orbes orbibus,

id. ib. 5, 585:

plana novo munimenti genere (with saepire),

Curt. 6, 5; cf.:

Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,

rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—

Trop.

To entangle, embarrass (class.):

impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,

Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,

Cic. Rab. Post. 9, 24:

ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,

id. Verr. 2, 2, 18, § 44:

qui me et se hisce impedivit nuptiis,

Ter. Phorm. 2, 4, 2:

dum alios servat, se impedivit interim,

Plaut. Rud. prol. 37:

tot me impediunt curae,

Ter. And. 1, 5, 25:

mentem dolore,

Cic. Cael. 24, 60.—

Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.

With the simple acc.:

me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,

Cic. Fam. 9, 19, 2:

suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,

id. Off. 1, 9, 28; cf.:

aetate et morbo impeditus,

id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

ne forte qua re impediar atque alliger,

Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:

or abstr. objects: sinistra impedita,

Caes. B. G. 1, 25, 3:

mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,

Cic. Fam. 7, 5, 1:

iter,

id. Lael. 20, 75:

navigationem (Corus),

Caes. B. G. 5, 7, 3:

magnas utilitates amicorum,

Cic. Lael. 20, 75:

res magnas,

id. ib.; cf.:

belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,

id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;

quanto magis animi morbis impediri necesse est?

id. Fin. 1, 18, 59.—

With ab or in aliqua re or the simple abl.:

sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,

Cic. Balb. 20, 47; cf.:

ab delectatione omni negotiis impedimur,

id. Mur. 19, 39; so,

aliquem a suo munere,

id. Rep. 5, 3:

aliquem ab opere,

Plin. 10, 63, 83, § 180:

aliquem a vero bonoque,

Sall. J. 30, 2:

non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,

Caes. B. G. 1, 36, 2:

quem dignitas fugā impediverat,

Tac. A. 1, 39.—

With ne, quin, quominus. —With ne:

id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,

Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:

ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,

Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:

nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,

Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:

quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,

id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—

With inf.:

quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,

Cic. Off. 2, 2, 8:

me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,

id. de Or. 1, 35, 163:

ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,

Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—

With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—

Absol.:

omnia removentur, quae obstant et impediunt,

Cic. Ac. 2, 7, 19:

ut omnia quae impediant, vincat intentio,

Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:

de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,

Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.

Of persons:

neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,

Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,

Caes. B. G. 3, 19, 2:

agmen,

Liv. 43, 23, 1:

itinere impediti,

Caes. B. C. 3, 75, 3:

nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,

i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;

2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,

Cic. Sest. 45, 97:

viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?

Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin. —

Of inanim. and abstr. things:

hostem impedito atque iniquo loco tenetis,

difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:

silvae,

id. ib. 5, 21, 3:

saltus impeditos gravis armis miles timere potest,

Liv. 9, 19, 16:

vineae nexu traducum,

Tac. H. 2, 25:

navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,

troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:

impedito animo,

i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:

omnium impeditis animis,

Caes. B. G. 5, 7, 5:

tempora rei publicae,

Cic. Pis. 1, 3:

dies tristi omine infames et impediti,

Gell. 4, 9, 5:

disceptatio,

Liv. 37, 54, 7:

oratio fit longa et impedita,

Quint. 8, 6, 42:

bellum (with arduum),

Tac. A. 4, 46:

cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,

Caes. B. G. 2, 28, 1:

tu rem impeditam et perditam restituas,

intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:

longius impeditioribus locis secuti,

Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,

saltus artior et impeditior,

Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:

silvae undique impeditissimae,

i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:

itinera,

Caes. B. C. 3, 77, 2:

quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?

exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54.

impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:

inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,

Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).

Lit. (rare):

impediunt teneros vincula nulla pedes,

Ov. F. 1, 410; cf.:

et illis crura quoque impediit,

id. M. 12, 392:

ipsus illic sese jam impedivit in plagas,

Plaut. Mil. 4, 9, 11:

in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,

Phaedr. 1, 12, 10:

impedita cassibus dama,

Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—

Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):

narrare parantem Impedit amplexu,

Ov. M. 2, 433:

nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,

Hor. C. 1, 4, 9:

crines (vitta),

Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:

cornua sertis,

id. M. 2, 868:

remos (hederae),

id. ib. 3, 664:

medium crus pellibus,

Hor. S. 1, 6, 27:

equos frenis,

to bridle, Ov. F. 2, 736:

ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,

surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:

orbes orbibus,

id. ib. 5, 585:

plana novo munimenti genere (with saepire),

Curt. 6, 5; cf.:

Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,

rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—

Trop.

To entangle, embarrass (class.):

impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,

Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,

Cic. Rab. Post. 9, 24:

ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,

id. Verr. 2, 2, 18, § 44:

qui me et se hisce impedivit nuptiis,

Ter. Phorm. 2, 4, 2:

dum alios servat, se impedivit interim,

Plaut. Rud. prol. 37:

tot me impediunt curae,

Ter. And. 1, 5, 25:

mentem dolore,

Cic. Cael. 24, 60.—

Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.

With the simple acc.:

me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,

Cic. Fam. 9, 19, 2:

suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,

id. Off. 1, 9, 28; cf.:

aetate et morbo impeditus,

id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

ne forte qua re impediar atque alliger,

Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:

or abstr. objects: sinistra impedita,

Caes. B. G. 1, 25, 3:

mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,

Cic. Fam. 7, 5, 1:

iter,

id. Lael. 20, 75:

navigationem (Corus),

Caes. B. G. 5, 7, 3:

magnas utilitates amicorum,

Cic. Lael. 20, 75:

res magnas,

id. ib.; cf.:

belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,

id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;

quanto magis animi morbis impediri necesse est?

id. Fin. 1, 18, 59.—

With ab or in aliqua re or the simple abl.:

sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,

Cic. Balb. 20, 47; cf.:

ab delectatione omni negotiis impedimur,

id. Mur. 19, 39; so,

aliquem a suo munere,

id. Rep. 5, 3:

aliquem ab opere,

Plin. 10, 63, 83, § 180:

aliquem a vero bonoque,

Sall. J. 30, 2:

non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,

Caes. B. G. 1, 36, 2:

quem dignitas fugā impediverat,

Tac. A. 1, 39.—

With ne, quin, quominus. —With ne:

id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,

Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:

ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,

Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:

nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,

Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:

quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,

id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—

With inf.:

quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,

Cic. Off. 2, 2, 8:

me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,

id. de Or. 1, 35, 163:

ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,

Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—

With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—

Absol.:

omnia removentur, quae obstant et impediunt,

Cic. Ac. 2, 7, 19:

ut omnia quae impediant, vincat intentio,

Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:

de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,

Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.

Of persons:

neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,

Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,

Caes. B. G. 3, 19, 2:

agmen,

Liv. 43, 23, 1:

itinere impediti,

Caes. B. C. 3, 75, 3:

nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,

i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;

2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,

Cic. Sest. 45, 97:

viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?

Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin. —

Of inanim. and abstr. things:

hostem impedito atque iniquo loco tenetis,

difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:

silvae,

id. ib. 5, 21, 3:

saltus impeditos gravis armis miles timere potest,

Liv. 9, 19, 16:

vineae nexu traducum,

Tac. H. 2, 25:

navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,

troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:

impedito animo,

i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:

omnium impeditis animis,

Caes. B. G. 5, 7, 5:

tempora rei publicae,

Cic. Pis. 1, 3:

dies tristi omine infames et impediti,

Gell. 4, 9, 5:

disceptatio,

Liv. 37, 54, 7:

oratio fit longa et impedita,

Quint. 8, 6, 42:

bellum (with arduum),

Tac. A. 4, 46:

cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,

Caes. B. G. 2, 28, 1:

tu rem impeditam et perditam restituas,

intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:

longius impeditioribus locis secuti,

Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,

saltus artior et impeditior,

Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:

silvae undique impeditissimae,

i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:

itinera,

Caes. B. C. 3, 77, 2:

quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?

exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54.

trājectĭo, ōnis, f. [traicio].

Lit., a crossing over, passing over, passage:

trajectiones incendiorum,

Vitr. 2, 9 fin.:

honestior existimatur trajectio,

i. e. the going over sea to Pompey, Cic. Att. 8, 15, 2: trajectiones motusque stellarum, the shootings over, i. e., concr., shooting-stars, meteors, id. Div. 1, 1, 2; so,

stellae trajectio,

id. ib. 2, 6, 16.—

Trop., of language.

A transposition of words, Auct. Her. 4, 32, 44; Cic. Or. 69, 230; Quint. 8, 2, 14.—

Exaggeration, hyperbole:

tum augendi minuendive causā veritatis superlatio atque trajectio,

Cic. de Or. 3, 53, 203:

superlatio veritatis et trajectio,

Quint. 9, 2, 3.—

A throwing or putting off upon another:

in alium,

Cic. de Or. 3, 53, 204.

trājectus, a, um, Part. of traicio.

trājectus (in Cæs. transjectus), ūs, m. [traicio].

Abstr., a crossing or passing over, passage (class., but not in Cic., who uses instead trajectio):

transjectus in Britanniam,

Caes. B. G. 5, 2; 4, 21; id. B. C. 2, 20:

in trajectu Albulae amnis submersus,

Liv. 1, 3, 8; 35, 51, 1:

tempestate in trajectu bis conflictatus,

Suet. Aug. 17.—

Concr., a place for passing over, a passage: legiones et auxilia mittit ad trajectum, Auct. B. Alex. 56, 5; Plin. 6, 23, 26, § 98.

transcensus, a, um, Part. of transcendo.

transcensus, ūs, m. [transcendo], a climbing over, surmounting:

scalarum,

Amm. 19, 5, 6; a crossing, Vulg. Isa. 16, 2.—

Trop., a transition:

ad meliora,

Hier. Ep. 119, 10.

trājectus, a, um, Part. of traicio.

trājectus (in Cæs. transjectus), ūs, m. [traicio].

Abstr., a crossing or passing over, passage (class., but not in Cic., who uses instead trajectio):

transjectus in Britanniam,

Caes. B. G. 5, 2; 4, 21; id. B. C. 2, 20:

in trajectu Albulae amnis submersus,

Liv. 1, 3, 8; 35, 51, 1:

tempestate in trajectu bis conflictatus,

Suet. Aug. 17.—

Concr., a place for passing over, a passage: legiones et auxilia mittit ad trajectum, Auct. B. Alex. 56, 5; Plin. 6, 23, 26, § 98.

transvectĭo or trāvectĭo, ōnis, f. [transveho], a passing over or across, crossing; a carrying or transporting past.

In gen.: travectio Acherontis, * Cic. Tusc. 1, 5, 10:

saxorum,

Plin. Pan. 51, 1.—

In partic., in publicists' lang., a riding past of the Roman knights before the censor, a review:

reducto more transvectionis,

Suet. Aug. 38 (cf. Liv. 9, 46, 15; Plin. 15, 4, 5, § 19; Val. Max. 2, 2 fin.; Aur. Vict. Vir. Ill. 32).

transvectĭo or trāvectĭo, ōnis, f. [transveho], a passing over or across, crossing; a carrying or transporting past.

In gen.: travectio Acherontis, * Cic. Tusc. 1, 5, 10:

saxorum,

Plin. Pan. 51, 1.—

In partic., in publicists' lang., a riding past of the Roman knights before the censor, a review:

reducto more transvectionis,

Suet. Aug. 38 (cf. Liv. 9, 46, 15; Plin. 15, 4, 5, § 19; Val. Max. 2, 2 fin.; Aur. Vict. Vir. Ill. 32).

ūter, tris, m. ( neutr. collat. form of plur. utria, Liv. And. ap. Non. p. 231, 31; gen. plur. utrium, Sall. J. 91, 1) [kindr. with uterus; v. Isid. Orig. 20, 6, 7], a bag or bottle made of an animal's hide, a skin for wine, oil, water, etc., Plaut. Truc. 5, 11:

unctos salire per utres,

Verg. G. 2, 384; Curt. 7, 5, 10; Ov. Am. 3, 12, 29; Juv. 15, 20; Plin. 12, 7, 15, § 31; 28, 18, 73, § 240; Scrib. Comp. 84; Just. 1, 8, 13; Dig. 33, 6, 3. —Often inflated and used for crossing streams, Caes. B. C. 1, 48 Herz.; Liv. 21, 27, 5; Front. Strat. 3, 13, 6; Plin. 6, 29, 34, § 176; Amm. 30, 1, 9.— Poet.: crescentem tumidis infla sermonibus utrem, the swelling skin, i. e. the vain man, Hor. S. 2, 5, 98.

ŭter, tri, m., v. uterus init.

ŭter, ūtra, ūtrum ( gen. utrīus; dat. utri; gen. sing., scanned utrĭus, Hor. Ep. 1, 17, 15; cf. uterque; gen. and dat. fem. utrae, acc. to Charis. p. 132 P.), pron. [for cuter, in form comp. of quis; cf. Engl. who, whe - ther; cf. also Sanscr. katara, uter, and Gr. poteros; Ionic, koteros].

Interrogatively.

In direct questions.

With gen. part.; sed uter vostrorum'st celerior? Plaut. Aul. 2, 4, 42:

agnūm horum uter est pinguior?

id. ib. 2, 5, 1:

uter nostrum popularis est? tune an ego?

Cic. Rab. Perd. 4, 11:

uter est insanior horum?

Hor. S. 2, 3, 102:

peccat uter nostrum cruce dignius?

id. ib. 2, 7, 47.—

With ex and abl.:

uter ex his tibi sapiens videtur?

Sen. Ep. 90, 14.—

Neutr. and with apposit.-clause: utrum est melius? virginemne an viduam uxorem ducere? Naev. ap. Non. p. 136, 7 (Com. Rel. v. 53 Rib.):

utrum igitur mavis? statimne nos vela facere, an... paululum remigare?

Cic. Tusc. 4, 4, 9; id. Verr. 2, 3, 37, § 84.—With plur. verb:

uter meruistis culpam?

Plaut. Men. 5, 2, 29:

uter eratis, tun' an ille, major?

id. ib. 5, 9, 60.— Plur., of two parties:

sed utriscum rem esse mavis?

Plaut. Truc. 1, 2, 51.—

In indirect questions.

With gen. part.:

nostrum uter sit blandior,

Plaut. Cas. 2, 3, 58:

harum duarum condicionum utram malis vide,

Ter. Heaut. 2, 3, 85: is vestrorum uter sit, cui signum datum est, Cette, Pac. ap. Non. p. 85, 4 (Trag. Rel. v. 62 Rib.):

quod utri nostrum sanctius sit, jam pridem sentis Liv 40, 9, 7: utrius horum Verba probes et facta, doce,

Hor. Ep. 1, 17, 15.—

With ex and abl.: de praemiis quaeritur: ex duobus, uter dignior;

ex pluribus, quis dignissimus,

Quint. 7, 4, 21.—

With de and abl. (very rare):

utrum de his potius, dubitasset aliquis, quin alterum, nemo,

Cic. Brut. 50, 189.

Absol.: omnibus cura viris uter esset induperator, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 86 Vahl.):

et tamen utrum malis scio,

Ter. Hec. 3, 5, 15:

utro frui malis, optio sit tua,

Cic. Fat. 2, 3:

sortirenturve, uter comitiis ejus anni praeesset,

Liv. 35, 20, 3:

non tantum utrum melius, sed quid sit optimum quaeritur,

Quint. 3, 8, 33:

dijudicari, uter populus alteri pariturus esset,

Vell. 2, 90, 3:

elige, utrum facias,

Ov. M. 9, 548:

ignorante rege uter Orestes esset,

Cic. Lael. 7, 24:

considerando, utra lex ad majores res pertineat,

id. Inv. 2, 49, 145:

dubitare visus est Sulpicius et Cotta, utrius oratio propius ad veritatem videretur accedere,

id. de Or. 1, 62, 262:

ita ut oculis, in utram partem fluit (flumen), judicari non possit,

Caes. B. G. 1, 12:

certamen consulibus inciderat, uter dedicaret aedem,

Liv. 2, 27, 5:

videamus uter plus scribere possit,

Hor. S. 1, 4, 16.— Plur., of two parties or sets:

sed utros ejus habueris libros—duo enim sunt corpora—an utrosque, nescio,

Cic. Q. Fr. 2, 11, 4:

quaestio sequitur ex ipsis (testibus), utri meliores viri,

Quint. 5, 7, 34:

nec promptum est dicere, utros peccare validius putem,

id. 10, 3, 12.— Neutr. with apposit. - clause:

cogitare, utrum esset Agrigentinis utilius, suisne servire anne populo Romano obtemperare,

Cic. Verr. 2, 4, 33, § 73:

videte utrum sit aequius, hominem dedi inimicissimis nationibus an reddi amicis,

id. Font. 18, 41 (14, 31).—

Repeated, which of two... the other:

ut nihil jam aliud quaerere debeatis, nisi uter utri insidias fecerit,

Cic. Mil. 9, 23:

ut... neque dijudicari posset, uter utri virtute anteferendus videretur,

Caes. B. G. 5, 44:

scire de filiis tuis, uter ab utro petitus fraude et insidiis esset,

Liv. 40, 55, 3:

ambigitur uter utro sit prior,

Hor. Ep. 2, 1, 55:

si non intellegitur, uter ab utro eversus sit,

Dig. 9, 2, 45.—

Strengthened by ne:

uterne Ad casus dubios fidet sibi certius, hic qui Pluribus assuerit mentem, etc., An qui contentus parvo?

Hor. S. 2, 2, 107.—

Transf.

Indef. rel., whichsoever of two, the one which:

utram harum vis condicionem accipe,

Plaut. Cas. 2, 4, 13:

convenit, victi utri sint in eo proelio... focos, seque uti dederent,

id. Am. 1, 1, 71:

horum utro uti nolumus, altero est utendum,

Cic. Sest. 42, 92:

utrum enim horum dixeris, in eo culpa et crimen haerebit,

id. Verr. 2, 3, 45, § 106:

quotiens ille tibi optionem facturus sit, ut eligas utrum velis, factum esse necne... utrum dixeris, id contra te futurum,

id. Div. in Caecil. 14, 45:

utrum igitur eorum accidisset, verum oraculum fuisset,

id. Div. 2, 56, 116:

uter enim... penetrarit et uter... accesserit, is vincat necesse est,

id. Part. Or. 36, 123:

utrum placet, sumite... daret, utrum vellet subclamatum est,

Liv. 21, 18, 13:

utri eorum dedicatio jussu populi data esset, eum praeesse annonae,

id. 2, 27, 5:

utrius partis melior fortuna belli esset, ad ejus societatem inclinaturos,

id. 31, 32, 5:

uter aedilis fueritve Vestrum praetor, is sacer esto,

Hor. S. 2, 3, 180; 2, 5, 28:

utro exercitu mallet ex duobus, quos, etc.,

Liv. 36, 1, 9:

ut ipse optet, ex duobus ab lege constitutis suppliciis utrum velit pendere,

Sen. Contr. 7, 23, 6.—

Indef., either of the two, one or the other, one of two: uti tu ad Laelium Luciumve consulem sive quem ad uter eorum jusserit proferes, Vet. Form. ap. Gell. 16, 4, 2:

omnium controversiarum, quae essent inter aratorem et decumanum, si uter velit, edicit se recuperatores daturum,

Cic. Verr. 2, 3, 14, § 35: quid? si una tabula sit, duo naufragi aeque sapientes;

sibine uter rapiat, an alter cedat alteri?

id. Off. 2, 23, 90:

si cum utro eorum actum est, cum altero agi non potest,

Dig. 9, 2, 45, § 3. —

Whichsoever of more than two:

quorum utrum ei acciderit,

Vitr. 7 praef. — Hence, adv.: ū̆trō, to which of two places, to which side or part:

nescit utro potius ruat et ruere ardet utroque,

Ov. M. 5, 166; Plin. 18, 19, 49, § 179; v. also utrum.